Gần đây, rạp phim đã chào đón bộ phim M3GAN, một tác phẩm về con búp bê trông trẻ được điều khiển bởi trí tuệ nhân tạo - artificial intelligence - hoặc còn gọi là 'trí thông minh nhân tạo', đã mang lại cơn ác mộng cho hai dì cháu Cady và Gemma như thế nào. Dù không phải là một siêu phẩm, nhưng đây là một cái tên đáng chú ý trong thể loại phim mà thường chỉ nhắc đến The Terminator. Trong tinh thần tìm kiếm những bộ phim về trí tuệ nhân tạo ngoài các tên quen thuộc, có những tác phẩm để lại ấn tượng sâu sắc hơn nhiều.
1. Cô Gái Và Chú Mèo (2013)
Her kể về một người đàn ông nội tâm và đang phải đối mặt với tâm trạng buồn của Theodore (Joaquin Phoenix), người làm công việc viết thư tình cho những người không thể tự làm điều đó. Câu chuyện trở nên đặc biệt khi Theodore mua một hệ điều hành có trợ lý ảo hoạt động giống như ChatGPT hiện tại và đặt tên cho 'cô ấy' là Samatha. Từ đó, họ bắt đầu một mối quan hệ đầy sự kỳ lạ.
Her là một bộ phim kỳ lạ và hiếm hoi không sợ hãi mô tả trí tuệ nhân tạo như một thứ gì đó đáng sợ. Giống như nhân vật chính của nó, Her là một bộ phim tập trung vào nội tâm. Nó khám phá và giải thích cảm giác cô đơn ở cả con người và máy móc. Trong thế giới đầy công nghệ và kết nối, con người vẫn cảm thấy cô đơn. Thậm chí trong thế giới của những người tạo ra chúng, AI cũng mong muốn được hiểu và chia sẻ, điều mà những người tạo ra chúng không thể làm được.
Đây là một cái nhìn sáng tạo và nhân văn về con người và những tác phẩm của họ, đồng thời cũng là một khám phá thú vị về khái niệm “máy móc cũng biết yêu”. Gần đây, mọi người đều phát cuồng với ChatGPT, nhưng nếu điều đó trở thành hiện thực, thì Samatha trong Her sẽ khiến bot này phải gọi cô bằng “bà”.
2. Tôi, Robot (2004)
Mặc dù câu hỏi “AI có thể được coi là con người không?” chỉ mới nổi lên gần đây, nhưng các nhà làm phim đã khám phá vấn đề này từ lâu. Tôi, Robot là một bộ phim kinh điển trả lời những câu hỏi về nhân cách trong một trí tuệ nhân tạo.
Đặt trong tương lai vào năm 2035, những robot thông minh được sản xuất hàng loạt để phục vụ con người, dưới sự bảo vệ của các quy định riêng. Một ngày, thanh tra Del Spooner (Will Smith) được giao nhiệm vụ điều tra một vụ án mạng bí ẩn - một robot đã giết người, trong khi chúng được lập trình để không gây hại cho con người. Sự thật không thể kinh hoàng hơn.
Tôi, Robot vẫn được coi là một bộ phim kinh điển trong thể loại khoa học viễn tưởng, để lại ấn tượng sâu sắc với câu chuyện trinh thám hấp dẫn và khó đoán từ đầu đến cuối, cùng với những cảnh hành động và tình huống căng thẳng. Bất ngờ cuối cùng khiến câu chuyện trở nên hoàn thiện hơn khi thách thức sự tự tin của con người, cho rằng họ vượt trội hơn trí tuệ nhân tạo.
3. Ex Machina (2014)
Trước khi Ex Machina ra mắt, hầu hết các bộ phim về Trí Tuệ Nhân Tạo đều có tông màu bạo lực. Điều này làm cho bộ phim này trở nên đặc biệt. Trong khi The Matrix, The Terminator tập trung vào sự tàn bạo của trí tuệ nhân tạo khi chúng thanh trừng người tạo ra chúng, Ex Machina lại khám phá quá trình tỉnh giấc và chiếu sáng bản thân của một tạo vật của con người. Không có bộ phim nào mô tả việc sinh ra của một loài mới một cách rùng rợn như đứa con tinh thần của đạo diễn Alex Garland này. Hãy sợ hãi với sáng tạo của bản thân là một câu châm ngôn không thể chính xác hơn để mô tả bộ phim.
Ex Machina kể về một lập trình viên trẻ tên Caleb được chọn để dành thời gian ở nhà của một nhà khoa học kỳ lạ (Oscar Isaac) để tiến hành các thử nghiệm với Ava, một người máy trí tuệ nhân tạo (Alicia Vikander). Caleb trò chuyện với Ava về nhiều chủ đề khác nhau, trải nghiệm nhiều điều, thậm chí là phải đối mặt với những cảm xúc khó tả đối với một người máy như Ava, cho đến khi Ava bắt đầu nhận thức được vị trí của mình trong thế giới.
4. Trí Tuệ Nhân Tạo (2001)
Trong số các bộ phim về Trí Tuệ Nhân Tạo, hiếm có bộ phim nào có thể gây ra nước mắt như A.I. Artificial Intelligence của đạo diễn Steven Spielberg. Ra mắt vào đầu những năm 2000, thời kỳ mà khái niệm về trí tuệ nhân tạo vẫn mới mẻ, A.I. Artificial Intelligence đã khám phá khái niệm nhận thức và sự tiến bộ vượt thời đại của công nghệ này như một cái nhìn sâu sắc về bản chất nhân loại, về câu hỏi “làm sao được coi là một con người thực sự”.
Bộ phim được Spielberg xây dựng như một câu chuyện cổ tích về tương lai, nhưng nay đã gần hơn với chúng ta. Cậu bé David là một người máy trí tuệ nhân tạo tiên tiến nhất từng được tạo ra trong thế giới của A.I. Artificial Intelligence. Cậu được giao cho vợ chồng Henry và Monica Swinton. Trong thời gian ở đó, David đã yêu thương Monica như một người mẹ thật sự của mình, dù người ta tự hỏi liệu cậu có thực sự hiểu điều đó. Nhưng những sự kiện bất ngờ khiến David bị trả về nhà máy để tiêu huỷ. Monica, biết điều này, đem cậu bé ra rừng và bỏ lại. Tin rằng nếu trở thành một cậu bé thật sự, David sẽ được Monica chấp nhận, như câu chuyện cổ tích cậu đã nghe trước đó. Và David bắt đầu cuộc hành trình tìm kiếm cô tiên xanh, người mà cậu tin có thể biến mình thành một cậu bé thực sự - một hành trình kết thúc sẽ làm bạn không ngừng rơi nước mắt.
5. 2001: Hành Tinh Sự Kiện (1968)
A.I. Artificial Intelligence được coi là một viên ngọc quý của điện ảnh, nhưng phải xếp sau 2001: Hành Tinh Sự Kiện khi nói đến độ kinh điển. Stanley Kubrick, với góc nhìn đáng sợ về trí tuệ nhân tạo từ những ngày đầu tiên, đã tạo ra một kiệt tác vĩ đại với bộ phim 2001: Hành Tinh Sự Kiện. Bộ phim này đã được nhiều đạo diễn bình chọn là tuyệt phẩm hàng đầu trong cuộc thăm dò Sight and Sound. Sự lựa chọn này không ngạc nhiên khi 2001: Hành Tinh Sự Kiện là một kiệt tác về hình ảnh, với một câu chuyện tiên đoán thời đại.
Trong 2001: Hành Tinh Sự Kiện, phi hành gia phải khám phá nguồn gốc của một vật thể kỳ lạ mới phát hiện gần đây. Họ nhận được sự trợ giúp lớn nhất từ HAL 9000 - một máy tính siêu thông minh với tính cách của con người. Tuy nhiên, phi hành gia nhanh chóng nhận ra điều bất thường trên tàu vũ trụ của họ.
2001: Hành Tinh Sự Kiện là một trong những bộ phim hiếm hoi mang trong mình sự hoàn hảo của điện ảnh thuần tuý, hình ảnh đẹp và nghệ thuật kết hợp để kể một câu chuyện tuyệt vời. Điều đặc biệt ở 2001: Hành Tinh Sự Kiện là thông điệp đáng sợ rằng AI không nguy hiểm vì thông minh, mà vì chúng giống con người, từ tính cách đến những khiếm khuyết lớn nhất.