Top 5 ca khúc hay về chiến thắng Điện Biên Phủ

Nhạc sĩ Nguyễn Thành đã sáng tác ca khúc “Qua miền Tây Bắc” trước chiến dịch Điện Biên Phủ. Bài hát mang đậm chất thơ và hiện thực, thể hiện tình yêu nước nồng nàn của các chiến sĩ. Ông viết bài hát ở đỉnh đèo Khâu Vác, cao hơn 2.000 mét, cửa ngõ vào Điện Biên Phủ.

Nguyễn Thành đã đi qua miền Tây Bắc ba lần để sáng tác ca khúc này. Bài hát ghi lại những tình cảm chân thật và nghĩa tình với Tây Bắc.

“Qua miền Tây Bắc” còn thể hiện quyết tâm, đồng lòng của quân và dân ta trong chiến dịch giải phóng Điện Biên: 'Qua miền Tây Bắc, núi vút ngàn trùng xa/Suối sâu đèo cao, bao khó khăn ta vượt qua/Bộ đội ta vâng lệnh Cha già/Về đây giải phóng quê nhà/Đất nước miền Tây Bắc đau thương từ bao lâu dưới ách loài giặc tàn ác/Quân với dân một lòng không phân biệt xuôi ngược/Cùng đồng tâm tiêu diệt hết quân thù'.

Cùng với bài hát “Giải phóng Điện Biên”, nhạc sĩ Đỗ Nhuận sáng tác “Trên đồi Him Lam” trong thời kỳ quân dân ta tiến hành Chiến dịch Điện Biên Phủ. Trận đánh Him Lam là chiến thắng đầu tiên của ta trong chiến dịch. Lúc ấy, Đỗ Nhuận cùng Trần Ngọc Xương, Nguyễn Văn Tiến thuộc tổ sáng tác có mặt tại đây, họ vừa hát vừa đàn để cổ vũ cho các chiến sĩ tiến quân. Một chiến sĩ trong đoàn đã nói với các nhạc sĩ: “Hãy sáng tác thật nhiều nhé, khi trở về chúng tôi sẽ mang quà cho các anh.”

Đáng tiếc, người chiến sĩ đó đã hy sinh trong trận chiến, anh là liệt sĩ Phan Đình Giót, người đã lấy thân mình lấp lỗ châu mai. Sau này, Đỗ Nhuận mới hiểu rõ điều này và sáng tác “Trên đồi Him Lam” ngay tại trận địa, giữa đống đổ nát của xe pháo và khói đạn mịt mù: 'Hôm qua chiến thắng Điện Biên. Đánh chiếm đồi Him Lam, ta dũng cảm xông pha. Đột phá vào sâu, tiến công mạnh mẽ. Ba tháng gian khó, cuối cùng chúng ta diệt hết quân thù...'.

“Hành quân xa” cùng với “Giải phóng Điện Biên” và “Trên đồi Him Lam” là những ca khúc tiêu biểu của nhạc sĩ Đỗ Nhuận, thể hiện cuộc kháng chiến chính nghĩa của dân tộc.

Bài hát được nhạc sĩ viết trong một bối cảnh đặc biệt. Khi hành quân cùng các chiến sĩ từ Đại Từ (Thái Nguyên) qua đèo Khế đến Thượng Bằng La (Yên Bái), ông đã sáng tác ca khúc này. Trong khi hành quân, cả đoàn chưa biết điểm tập kết cuối cùng. Nhưng khi dừng chân giữa hành trình, một chiến sĩ đã hô lớn: “Đời ta, không giặc là ta đi!” Câu nói ấy đã truyền cảm hứng cho Đỗ Nhuận sáng tác “Hành quân xa” - một bản hành khúc dành cho người lính trong kháng chiến.

“Hành quân xa” với ca từ đơn giản, súc tích nhưng vô cùng ý nghĩa, mang lại động lực cho các chiến sĩ vượt qua những thử thách trong hành quân. Trong khi đó, “Trên đồi Him Lam” dự báo một chiến thắng đang chờ đón quân đội ta.

“Giải phóng Điện Biên” là ca khúc luôn vang lên trong dịp kỷ niệm chiến thắng Điện Biên Phủ. Nhạc sĩ Đỗ Nhuận đã kể lại trong hồi ký “Âm thanh cuộc đời” về hoàn cảnh ra đời của bài hát này: “Ngày 7/5/1954, khi chúng tôi đang cuốc và rải đá, thì buổi chiều, một đồng chí liên lạc từ mặt trận thông báo: “Mường Thanh địch đã đầu hàng! Điện Biên được giải phóng rồi!”. Đoàn văn công dừng việc, ôm nhau nhảy mừng... Tôi tiếp tục đàn hát. Đêm đó, tôi viết thâu đêm bên bếp lửa đỏ, tay chơi violin, miệng y ỷ để không làm ồn các anh em ngủ. Củ sắn lùi trong bếp lửa là nguồn năng lượng để tôi tiếp tục viết bài hát ấy.

“Giải phóng Điện Biên” ra đời từ đó. Kết thúc ca khúc là câu hát hào hùng: “Núi sông bừng lên/Đất nước sáng ngời/Cánh đồng Điện Biên, cờ chiến thắng rực rỡ giữa trời”. Ca khúc này còn là nhạc hiệu chính thức hằng ngày của Đài Tiếng nói Việt Nam.

“Hò kéo pháo” là một ca khúc của nhạc sĩ Hoàng Vân, sáng tác trong hoàn cảnh đặc biệt. Lúc đó, nhạc sĩ Hoàng Vân là một thanh niên Hà Nội ngoài 20 tuổi, tham gia kháng chiến ở Điện Biên. Trong quá trình trải nghiệm thực tế, ông đã quan sát và tiếp cận cuộc sống, tinh thần chiến đấu của nhân dân, đặc biệt là hình ảnh chiến sĩ kéo pháo khổng lồ qua đêm, dù ướt đẫm sương vẫn quyết tâm giữ chặt dây.

Nhạc sĩ Hoàng Vân đã kể lại những đêm theo tiếng hò “dô ta nào, hai ba nào...”, tiếng mõ tre, hàng trăm chiến sĩ cúi người, chân vững chắc, bám dây mây kéo pháo.

Những âm thanh và hình ảnh này đã tạo nên bức tranh hùng vĩ, không khí náo nhiệt đầy khí thế quyết tâm. “Hò kéo pháo” được nhạc sĩ viết tại mặt trận, với những lời ca mạnh mẽ: 'Hò dô ta nào kéo pháo ta vượt qua đèo/Hò dô ta nào kéo pháo ta vượt qua núi. Dốc cao nhưng lòng quyết tâm còn cao hơn núi. Vực sâu nhưng chí căm thù còn sâu hơn vực…”.