1. Áp lực từ lương thấp, công việc đa nhiệm và trách nhiệm cao
Ngày xưa có câu 'chuột chạy cùng sào mới vào sư phạm', nhưng sư phạm mầm non lại càng kén chọn. 'Nếu công nhân chỉ làm việc 8 tiếng, giáo viên mầm non chúng tôi lại phải làm việc cả chân tay và trí óc gần 12 tiếng mỗi ngày, mà lương không cao bằng lương công nhân' - chia sẻ của cô giáo Hà Linh, giáo viên Trường mầm non TT - TP. HCM.
Giáo viên mầm non luôn phải làm việc gần 12 giờ mỗi ngày, chưa kể thời gian chuẩn bị đồ chơi, dụng cụ học tập và soạn giáo án, nhưng vẫn chỉ được tính như làm 8 tiếng và không hưởng chế độ làm thêm giờ.
Giáo viên mầm non thường phải có mặt từ lúc 6g30 để chuẩn bị bàn ghế và phòng đón trẻ. Khi kết thúc buổi học, một số phụ huynh đến đón trẻ trễ, làm cho giáo viên phải trở lại công việc. Mệt mỏi và không có đủ thời gian chăm sóc gia đình khi về đến nhà.
Điều này là một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều giáo viên cảm thấy áp lực với công việc của mình và tình trạng thất nghiệp trong ngành giáo viên mầm non trở nên phổ biến. Mặc dù vậy, vẫn có những giáo viên có tâm huyết và yêu trẻ, như một giáo viên mầm non chia sẻ:
'Để làm nghề này, cần phải có tâm huyết và yêu trẻ, giống như là giữa trách nhiệm nuôi dạy trẻ và giảng dạy kiến thức. Nếu hiểu rõ công việc, sẽ kiểm soát được lời nói và hành động của mình. Nhưng nếu chỉ vì lợi ích cá nhân, thì chẳng thà không làm còn hơn với một nỗi lo lớn về việc chăm sóc và nuôi dạy trẻ mà không có người hỗ trợ suốt 12 tiếng ở trường. Chỉ mong muốn rằng mọi người luôn đặt tâm và tín nhiệm lên hàng đầu trong công việc của mình'.
2. Tâm trạng buồn bực vì những cư xử của phụ huynh
Nhiều giáo viên không tránh khỏi tâm trạng buồn bực vì những cư xử của phụ huynh. Một số giáo viên chia sẻ rằng dù họ làm việc hết mình từ sáng sớm đến chiều tối, nhưng đôi khi phải đối mặt với những 'đòi hỏi không giống ai' từ phía phụ huynh. Ví dụ, có cô giáo kể về tình huống con của mình đau mắt, nhưng phụ huynh lại đặt câu hỏi như làm sao để con đau mắt khi ở trong lớp.
Thậm chí, phụ huynh còn theo dõi cô giáo từ xa, chỉ trích khi thấy cô giáo chơi với trẻ khác. Những tình huống như vậy khiến giáo viên cảm thấy áp lực và buồn bực. Nhưng, nếu không có tâm huyết và yêu trẻ, có lẽ đã bỏ nghề từ lâu.
3. Đối mặt với áp lực 'cực khổ'
Giáo viên không chỉ gánh chịu trách nhiệm về chuyên môn mà còn phải lao động như lao công, thực hiện mọi việc tay chân. Họ có thể được coi là hình ảnh của sự 'hai trong một' đối với cô giáo mầm non. Mỗi ngày, họ bận rộn từ sáng sớm đến chiều muộn và đối mặt với nhiều áp lực trong công việc, cũng như trong mối quan hệ với phụ huynh và đòi hỏi từ xã hội. Tình trạng này khiến nhiều giáo viên mầm non có suy nghĩ muốn từ bỏ nghề nghiệp của mình.
4. Chế độ đãi ngộ chưa xứng đáng
Giáo dục mầm non không chỉ tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của trẻ mà còn giúp hơn 10 triệu cha mẹ yên tâm về công tác lao động, đồng thời đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội. Nghề giáo viên mầm non đòi hỏi nhiều kỹ năng và mang lại áp lực lớn vì học sinh còn nhỏ và năng động. So với các cấp học khác, thời gian làm việc của giáo viên mầm non dài hơn nhiều, trong khi mức lương lại thấp nhất so với bảng lương của ngành Giáo dục.
Hiện nay, đời sống của giáo viên mầm non vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Xã hội và chính sách chưa đánh giá cao đúng vị trí, vai trò và đóng góp của giáo viên mầm non. Điều này có thể là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người mới ra trường không còn mặn mà với nghề mình theo đuổi.
Hiệu trưởng Trường mầm non Tả Ngài Chồ, cô Nguyễn Thị Minh Thoa, chia sẻ:
“Tại các trường mầm non, đặc biệt ở vùng cao, chúng tôi thường xuyên phải đối mặt với tình trạng thiếu giáo viên. Luân chuyển giáo viên thường xuyên được thực hiện để đảm bảo công tác giảng dạy. Việc thiếu giáo viên mầm non xuất phát từ điều kiện làm việc và các chính sách đãi ngộ còn thiếu. Ở những địa bàn xa xôi, việc giảng dạy trở nên khó khăn, và nếu không có tình yêu dành cho trẻ, giáo viên mầm non sẽ khó lòng bám trụ với nghề”.
Giáo viên Trường tiểu học Tả Ngài Chồ, cô Nguyễn Thị Duyên, chia sẻ:
“Nghề giáo viên mầm non thật sự áp lực. Mỗi khối học có những đặc thù riêng, nhưng giáo viên mầm non giống như cha mẹ thay thế của các em tại trường. Công việc của họ không chỉ giảng dạy mà còn liên quan đến chăm sóc ăn uống, vệ sinh và học tập của học sinh. Điều này tạo ra áp lực lớn. Tuy nhiên, đãi ngộ cho giáo viên mầm non vẫn chưa đạt đến mức cao, ngoài lương cơ bản, họ không có bất kỳ thu nhập nào thêm. Ngược lại, giáo viên ở các cấp học khác có thể thêm giờ dạy để tăng thu nhập. Điều này làm cho giáo viên mầm non cảm thấy không được công bằng”.
Nhiều giáo viên mầm non còn cho rằng công việc của họ không chỉ áp lực mà còn mang lại thu nhập thấp và không đạt đến địa vị như các cấp học khác. Thậm chí, có người mô tả nghề giáo viên mầm non là một công việc nguy hiểm”.
5. Bị “chèn ép” đủ thứ
Trong quãng thời gian dài, chúng ta chỉ nhìn thấy những khó khăn rõ ràng của giáo viên mầm non trong việc chăm sóc trẻ và thu nhập thấp. Tuy nhiên, bên cạnh những thách thức đó, giáo viên mầm non còn phải đối mặt hàng ngày với áp lực từ phía quản lý và phụ huynh.
Các khía cạnh khác nhau như thiếu trang thiết bị và cơ sở vật chất làm việc hiệu quả hơn, cơ hội nâng cao trình độ chuyên môn bị hạn chế, cũng như những vấn đề như chịu áp lực từ phụ huynh, thường xuyên phải đối mặt với các đoàn kiểm tra, thiếu thời gian nghỉ ngơi, và gia đình không hiểu biết với công việc của họ.
Đủ những khó khăn mà họ phải đối mặt, và họ cần sự thông cảm và chia sẻ. Tuy nhiên, hiện nay, xã hội vẫn chưa đánh giá đúng vai trò của giáo viên mầm non, và vị thế của họ trong hệ thống giáo dục rất thấp.