1. Bài soạn tham khảo số 1
Bài 1 (trang 81 sgk ngữ văn 11 tập 2):
a, Cần xác định:
- Viết bài tham gia diễn đàn với bài bình luận. Người viết cần đề xuất quan điểm, chính kiến về vấn đề chứa đựng trong đề tài và thuyết phục mọi người tán đồng quan điểm của mình
b, Bài viết chỉ bàn luận một vấn đề cụ thể:
- Phản đối nói tục
- Khen ngợi điều tích cực
- Biết diễn đạt lời cảm ơn và xin lỗi
- Nói chuyện nhã nhặn mà vẫn giữ được sự chân thành
c, Dàn ý
- Mô tả chính xác, chân thực những hiện tượng liên quan đến vấn đề sẽ được trình bày
- Đánh giá vấn đề
- Bàn luận mở rộng vấn đề
+ Nêu rõ thái độ, hành động, cách giải quyết trước những hiện tượng vừa được nhận xét
+ Bày tỏ cảm nhận, suy nghĩ, rút ra khi liên kết với thời đại, hiện thực...
Bài 2 (trang 83 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Chọn bàn về các vấn đề thời sự:
+ An toàn thực phẩm
+ Bảo vệ môi trường
+ Phòng chống thiên tai
Chọn bàn về việc an toàn thực phẩm
MB: Giới thiệu và đặt vấn đề về vấn nạn thực phẩm bẩn
Ngày nay vấn nạn thực phẩm bẩn đang đe dọa nghiêm trọng tới đời sống con người.
TB:
Giải thích
- Con người tự tạo ra nguồn thức ăn thông qua việc lao động, sản xuất, canh tác, trồng trọt
- Nhưng ngày nay, một số người tạo ra những nguồn thực phẩm có hại tới sức khỏe của cộng đồng
- Vấn đề thực phẩm bẩn trở thành hiện tượng phổ biến, tồn tại từng ngày: thịt có chất tạo nạc, rau có thuốc trừ sâu...
- Nhu cầu về thực phẩm là thứ yếu, mỗi ngày của con người, thực phẩm bẩn đã khiến con người buộc phải đối mặt tiêu cực đến sức khỏe và tính mạng
* Hậu quả
- Bệnh tật nguy hiểm: viêm màng não, bệnh ung thư...
- Tâm lí hoang mang cho xã hội
- Thực phẩm bẩn có giá rẻ hơn thực phẩm sạch, dễ dàng tạo ra thực phẩm bẩn hơn
Nguyên nhân
- Người tạo ra thực phẩm ích kỷ, theo đuổi lợi nhuận, họ cũng là những người thiếu kiến thức
- Công nghiệp sản xuất hàng loạt, đưa hóa chất bảo quản, những chất cấm vào tạo ra thức ăn, đồ uống
- Kinh doanh, sản xuất thực phẩm bẩn mang lại lợi nhuận khổng lồ
* Giải pháp
- Nâng cao ý thức của người dân, người tạo ra
- Tăng cường kiểm soát, ban hành những quy định xử phạt đối với những cơ sở sản xuất không đảm bảo vệ sinh
- Người mua hàng cần chọn lựa sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng
KB: Thực phẩm bẩn là nỗi ám ảnh lớn cho xã hội, gây tác động đến sức khỏe và tâm lý của người dân
- Cần tạo ra mức giá ổn định, phù hợp cho người sản xuất


3. Bài soạn mẫu số 3
Đề bài 1 (trang 81 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2): Bạn được giao viết bài văn nghị luận tham gia diễn đàn với đề tài: 'Lời ăn tiếng nói của học sinh văn minh, thanh lịch'. Hãy thể hiện quan điểm cá nhân của bạn với những lời nói chín chắn, thấu hiểu để tạo ấn tượng tích cực cho độc giả.
Đề bài 2 (trang 83 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2): Lựa chọn một trong các vấn đề đang được xã hội quan tâm như vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai... và trình bày suy nghĩ của bạn với góc nhìn sâu sắc và chân thực. Sử dụng lập luận logic và dẫn chứng thuyết phục để làm cho bài viết của bạn thêm phần thuyết phục và sâu sắc.


3. Soạn tham khảo số 2
Câu 1 (trang 81 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Viết bài văn bình luận tham gia diễn đàn của Đoàn Thanh niên với đề tài: “Lời ăn tiếng nói của học sinh văn minh, thanh lịch”. Chọn khía cạnh 'Biết nói cảm ơn' để thể hiện sự lịch sự và văn minh trong giao tiếp hàng ngày.
Câu 2 (trang 81 sgk ngữ văn 11 tập 2):
a. Trình bày luận điểm 1:
Học sinh cần nắm vững việc nói 'Cảm ơn' để thể hiện sự văn minh và lịch sự. Đây là cách hình thành nếp sống có văn hoá từ khi còn trẻ.
- Trong giao tiếp, lời 'Cảm ơn' không chỉ là biểu hiện của niềm vui và hạnh phúc mà còn là sự chân thành và lịch thiệp.
b,c: Bàn về một trong các hiện tượng đang được dư luận xã hội quan tâm:
- Vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Bảo vệ môi trường.
- Phòng chống thiên tai...


4. Soạn tham khảo số 5
Câu 1 (trang 81 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
a) Tham gia diễn đàn bằng cách viết bài bình luận với đề tài: “Lời ăn tiếng nói của học sinh văn minh, thanh lịch”. Chọn khía cạnh 'Biết nói cảm ơn' để thể hiện sự lịch sự và văn minh trong giao tiếp hàng ngày.
Câu 2 (trang 83 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
- Dàn ý bình luận về khía cạnh biết nói lời “cảm ơn” và “xin lỗi” của học sinh văn minh, thanh lịch.
* Mở bài: Nêu vấn đề cần bình luận- biết nói “cảm ơn” và “xin lỗi”
* Thân bài:
- Biểu hiện trong lời ăn, tiếng nói của học sinh văn minh, thanh lịch:
+ Nói năng, lịch sự, lễ phép, có đầu có đuôi.
+ Biết nói lời cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ.
+ Biết nói lời xin lỗi khi làm việc sai trái
+ Không nói tục, chửi thề...
=> Đó là những biểu hiện thể hiện nếp sống có văn hóa, lịch sự trong giao tiếp; tạo niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống.
- Những thói hư, tật xấu trong lời ăn, tiếng nói của học sinh hiện nay:
+ Nói tục, chửi thề
+ Nói không đầu, không đuôi, không lễ phép.
+ Không biết nói lời xin lỗi, cảm ơn
+Nói nhưng không tôn trọng người nghe...
=> Phê phán, lên án những lời nói thiếu văn hóa, thiếu văn minh, lịch sự.
- Bàn về hướng rèn luyện thói nói từ “cảm ơn” và “xin lỗi” trong giao tiếp.
+ Ăn nói lịch sự, có văn hóa, biết tôn trọng người nghe, biết lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau -> văn minh, thanh lịch
* Kết bài: Kết thúc vấn đề, liên hệ bản thân, ý thức trách nhiệm.


5. Soạn tham khảo số 4
Nội dung bài học
- Nắm vững khái niệm, mục đích, yêu cầu, vai trò của thao tác lập luận bình luận.
- Ghi nhớ 3 bước thực hiện thao tác lập luận bình luận:
+ Bước 1: Nêu vấn đề cần bình luận (Nêu trung thực, ngắn gọn vấn đề).
+ Bước 2: Đánh giá vấn đề (Bày tỏ được quan điểm, thái độ, đánh giá của cá nhân với vấn đề).
+ Bước 3: Bàn bạc vấn đề (Mở rộng vấn đề bình luận).
Luyện tập
Câu 1 (trang 81 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)
a. Cần xác định:
- Tham gia diễn đàn nên là bài bình luận. Vì đây là diễn đàn có rất nhiều người tham gia với rất nhiều quan điểm, ý kiến cá nhân. Bản thân mình phải đề xuất được quan niệm, ý kiến của mình về vấn đề chứa đựng trong đề tài và phải thuyết phục mọi người tán đồng với nhận xét, quan điểm đề xuất của mình.
b. Chỉ nên chọn 1 vấn đề để bàn luận trong các vấn đề cụ thể:
- Chống nói tục.
- Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
- Biết nói 'cảm ơn' và 'xin lỗi'.
- Dùng cách nói nhã nhặn mà không làm mất đi sự chân thành.
c. Dàn ý của bài văn: Theo 3 bước thực hiện thao tác lập luận bình luận:
- Đưa chính xác, chân thực những hiện tượng có liên quan đến vấn đề bản thân sẽ trình bày.
- Đánh giá vấn đề: Đồng ý hay phản đối, hoặc đưa ra ý kiến khác.
- Bàn bạc, mở rộng vấn đề:
+ Nhắc đến thái độ, hành động, cách giải quyết vấn đề, hiện tượng vừa được nêu.
+ Bày tỏ những quan điểm, suy nghĩ mà bản thân. Cần có liên hệ với trường học của mình và môi trường học đường, xã hội nói chung.
Câu 2 (trang 81 SGK ngữ văn 11 tập 2)
a. Trình bày luận điểm: Dùng cách nói nhã nhặn mà không làm mất đi sự chân thành.
Gợi ý luận điểm cần trình bày:
- Lời nói nhã nhặn không phải là lời ba hoa, nói dối, tâng bốc sự thật với mục đích lấy lòng.
- Cuộc sống rất cần những lời nói nhã nhặn, lịch sự để tránh làm mất lòng nhau, qua đó còn thể hiện sự tôn trọng nhau.
- Học sinh càng cần sử dụng cách nói nhã nhặn để duy trì mối quan hệ bạn bè tốt đẹp, giữ gìn và phát huy hình tượng học sinh thanh lịch trong lời ăn tiếng nói.
b. Bàn về một hiện tượng đang được quan tâm.
Gợi ý vấn đề: Bảo vệ môi trường
- Nêu vấn đề cần bình luận:
+ Môi trường đang bị ô nhiễm nghiêm trọng.
+ Cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
- Đánh giá vấn đề:
+ Thực trạng môi trường hiện tại: Ô nhiễm nghiêm trọng.
● Môi trường không khí: Khói bụi, nhiễm độc,...
● Môi trường đất: Rác thải, túi nilon,...
● Môi trường nước: Tràn dầu, nước bẩn,...
+ Nguyên nhân:
● Do quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
● Ý thức của mỗi cá nhân, cộng đồng còn kém trong bảo vệ môi trường.
- Bàn bạc, mở rộng vấn đề:
+ Mỗi người cần tự nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
+ Có các chương trình, chính sách bảo vệ môi trường, tuyên truyền phong trào bảo vệ môi trường.
c. Bàn về một vấn đề văn học: Tư tưởng nhân đạo mới mẻ của Nam Cao qua 'Chí Phèo'.
Gợi ý:
- Vấn đề bàn luận: Tư tưởng nhân đạo mới mẻ của Nam Cao.
- Đánh giá vấn đề: 'Chí Phèo' đã bộc lộ tư tưởng nhân đạo sâu sắc, mới mẻ, thấm đượm tính nhân văn.
- Bàn luận:
+ 'Chí Phèo' mang đề tài người nông dân, nhưng lại là những người nông dân bị tha hóa.
+ Phản ánh bi kịch tinh thần, nỗi đau của kẻ đánh mất chính mình là Chí Phèo.
+ Bị cự tuyệt quyền làm người, quyền được sống là con đường ngắn nhất dẫn đến sự tha hóa của một con người.

