Buzz
Phần 1:
- Bốn dòng thơ mở đầu: Hình ảnh đẹp tuyệt vời về quê hương, làn gió ấm áp làm lòng người xiêu lòng.
- Bốn dòng thơ tiếp theo: Lời khẳng định tình yêu thắm thiết với quê hương đẹp của nhà văn.
Câu 1 (trang 142 sgk Văn 10 Tập 1): Đặc điểm nổi bật của cảm xúc ở bốn dòng thơ đầu:
- Hiện thực hóa bằng những hình ảnh sống động, quen thuộc: Hoa nở rộ, bướm bay nhảy, mặt trời len lỏi ánh vàng, sông hòa quyện hương thơm.
- Những hình ảnh này là những ký ức quen thuộc, kết nối tình cảm với mỗi sinh linh. Sự diễn đạt chân thực, tự nhiên càng làm cho tình yêu quê hương trở nên đặc biệt hơn.
Câu 2 (trang 142 sgk Văn 10 Tập 1): Tính riêng biệt của tình yêu quê hương và niềm kiêu hãnh dân tộc:
- Ở bốn dòng thơ đầu: lòng yêu nước được thể hiện một cách tinh tế qua nỗi nhớ quê hương hồi hộp, qua những hình ảnh bình dị, thân thuộc, hòa mình vào.
- Ở bốn dòng thơ cuối: nhà văn trực tiếp phản ánh tâm hồn của mình. Tình yêu quê hương đất nước lúc này được thể hiện qua mong muốn trở về quê hương. Dù sống thị thành nơi xa xôi nhưng không gì sánh kịp với việc trở về quê hương - nơi trái tim dừng lại.
Phần 2:
- Bốn dòng thơ cuối cùng: Khát khao hồn nhiên được biểu lộ qua bản năng mong muốn trở về nơi mình thuộc về.
- Thêm vào đó, sự tự hào về dân tộc được thể hiện rõ nét qua cách nhà văn diễn đạt tình cảm.
Câu 3 (trang 142 sgk Văn 10 Tập 1): Hình ảnh đặc sắc của tình yêu quê hương:
- Bằng cách sử dụng những hình ảnh tinh tế, sáng tạo: Cơn mưa nhẹ nhàng, lá phong rơi lụt gió, con đường quen thuộc, những con sông êm đềm.
- Đây là những hình ảnh đẹp đẽ, gợi lên những cảm xúc sâu sắc về quê hương. Sự mô tả chân thực, tinh tế càng làm cho tình yêu quê hương trở nên đặc biệt và thấm đẫm hơn.
Câu 3 (trang 142 sgk Văn 10 Tập 1):
Ký ức quê hương ở bốn dòng thơ đầu:
- Ký ức hiện hữu qua hình ảnh thân quen: cây dâu già lá rụng, tằm nở tương tư, lúa bông sớm tinh khôi, cua béo ngon.
=> Hình ảnh đặc trưng của một vùng quê phong phú, yên bình.
Câu 4 (trang 142 sgk Văn 10 Tập 1):
Tình yêu nước và lòng tự hào trong đoạn thơ:
- Hai dòng đầu: tình yêu nước bộc lộ qua niềm nhớ đậm sâu, cảm động với những hình ảnh quen thuộc, thân thương ở quê nhà.
- Hai dòng cuối: Tình yêu quê hương hiện hóa qua mong muốn trở về nơi chôn rau cắt rốn.
Câu 5 (trang 142 sgk Văn 10 Tập 1):
Trải nghiệm sâu sắc về quê hương ở bốn dòng thơ cuối cùng:
- Khao khát thuần khiết hiện hóa qua mong muốn trở lại với ký ức ngọt ngào nhất của mình.
- Hơn nữa, lòng tự hào về dân tộc rõ ràng qua cách thể hiện cảm xúc của nhà văn.
Phần Trình bày
- Hai dòng đầu: tình cảm nhớ quê hương đậm sâu
- Hai dòng cuối: mong muốn trở về của tác giả
Câu 6 (trang 142 sgk Văn 10 Tập 1)
Niềm vui khi trở về được thể hiện qua những hình ảnh quen thuộc của quê hương:
+ Lá dâu già rơi, tằm nong tằm chín
+ Lúa trổ bông, cua đồng béo
- Hình ảnh quen thuộc làm tăng sự kết nối với máu thịt, những con người sinh sống và lớn lên ở nông thôn
Câu 7 (Trang 142 sgk Văn 10 Tập 1)
Tình yêu quê hương đất nước, non sông, cùng nỗi lòng của người li khách:
+ Mở đầu bài thơ là nỗi nhớ quê hương chân thành hiển hiện qua hình ảnh dân dã, quen thuộc
+ Tâm trạng của tác giả nồng nàn, xúc động khi nhắc đến nong tằm, ruộng dâu, lúa trổ bông, cua đồng béo…
+ Mong ước trở về rất mạnh mẽ
- Đặc điểm độc đáo của bài thơ là cách thể hiện tình cảm sâu sắc - tình yêu quê hương, đất nước qua những hình ảnh nhỏ bé, giản dị, mộc mạc và đời thường.
Phần Trình bày
- Hai dòng cuối cùng: lòng khát khao trở lại thắm thiết
- Thêm vào đó, tình yêu tự hào về dân tộc rõ ràng qua cách tác giả thể hiện cảm xúc.
Câu 8 (trang 142 sgk Văn 10 Tập 1)
Trải nghiệm sâu sắc về quê hương qua bốn dòng thơ cuối cùng:
- Mong muốn thuần khiết hiện hóa qua sự khao khát trở lại với những ký ức ngọt ngào nhất.
- Hơn nữa, lòng tự hào về dân tộc rõ nét qua cách thể hiện cảm xúc của nhà văn.
4. Bài tham khảo số 5
Câu 1 (trang 142 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Nỗi nhớ quê hương ở hai câu đầu có điều gì đặc sắc?
Lời giải chi tiết:
Dâu già lá rụng tằm mới chín
Lúa sớm bông thơm cua béo quá
- Nỗi nhớ rất cụ thể, dân dã làm nổi lên gốc gác của đồng quê, nghề trồng dâu nuôi tằm, nghề trồng lúa và sinh hoạt đạm bạc “cua béo quá”. Đời thường hiện lên trong cảm xúc nhà thơ. Cái cốt lõi của cảm xúc ấy là lòng yêu quê hương xứ sở. Cách nói mộc mạc dễ làm rung động lòng người.
=> Tình yêu quê hương không phải qua cảm xúc hô to gọi giật mà qua những hình ảnh gợi nhớ.
Câu 2 (trang 142 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Nét đặc biệt của lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc trong bài thơ qua những hình tượng thơ độc đáo?
Lời giải chi tiết:
- Thơ văn trung đại nói nhiều về lòng yêu nước và mọi người cũng có nhiều cách khác nhau để biểu đạt điều này. Với bài thơ “Quy hứng”, cái tình đối với đất nước, non sông có thêm một cung bậc nữa – đó là nỗi lòng của người li hương. Quy hứng mở đầu bằng nỗi nhớ quê da diết của người li khách. Nhưng nó không được nói bằng những ngôn từ trực tiếp mà là bằng những hình ảnh dân dã quen thuộc đối với mỗi chúng ta. Xa quê có ai không xúc động khi nghĩ về nong tằm, ruộng dâu, nghĩ về những ruộng lúa với những bông lúa mới trổ hoa hương đưa thoang thoảng hay nghĩ về một bữa canh cua giản dị mà ngon ngọt đến khó phai.
=> Lòng yêu nước được thể hiện kín đáo qua nỗi nhớ quê hương da diết, qua những hình ảnh bình dị, thân thuộc, gắn bó.
- Tình yêu quê hương của tác giả không chỉ biểu hiện qua nỗi nhớ mà còn thể hiện qua sự khát khao được quay về. Sống sung sướng nơi đất khách, mà vẫn luôn nhớ đến quê hương (vùng quê tuy nghèo nhưng không bao giờ thiếu tình yêu thương, lòng vị tha nhân hậu và sự chân tình). Sự độc đáo của bài thơ chính là ở chỗ, những tình cảm lớn lao (lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc) lại được thể hiện bằng những hình ảnh thơ giản dị, chân thực, mộc mạc và rất đời thường.
5. Bài tham khảo số 4
Bố cục
- Hai câu đầu: hồi tưởng về quê hương thân thương
- Hai câu cuối: ước ao trở lại nơi chốn quê nhà của tác giả
Nội dung
- Bài thơ là đợi chờ hướng về xứ sở và mong muốn mãnh liệt trở về quê hương
- Sử dụng từ ngữ, hình ảnh dân dã quen thuộc để tạo nên sức sống và cảm xúc đậm đà.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 142 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
- Nỗi nhớ rất cụ thể, dân dã đời thường làm nổi bật gốc gác đồng quê, nghề trồng dâu nuôi tằm, nghề trồng lúa và sinh hoạt đạm bạc “cua béo quá”
- Tình yêu quê hương không chỉ qua cảm xúc hô to gọi giật mà còn qua những hình ảnh gợi nhớ: dâu tằm, hương thơm của đồng lúa, cua cá trên đồng, bữa cơm quê
Câu 2 (trang 142 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
- Đặc điểm của lòng yêu nước là cảm xúc nảy sinh từ nhận thức, từ trí tuệ.
- Dù nghèo khó, quê hương vẫn là nơi trích nguồn danh vọng, hạnh phúc hơn là ở những nơi hoa đô hội
- Tình yêu quê hương, niềm tự hào về dân tộc là những cảm xúc chủ đạo trong bài thơ quy hứng.
- Bài thơ mở mang ý thức cho người đọc: không gì sánh kịp với quê hương, nơi ta ra đời, lớn lên và trưởng thành.
6. Bài tham khảo số 6
Câu 1 (trang 142 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
- Nỗi nhớ quê hương luôn là tình cảm thường trực của người li khách. Điều đáng lưu ý là ở bài thơ này, nỗi nhớ ấy được gợi lên bằng những hình ảnh vô cùng quen thuộc: cây dâu già lá rụng, nong tằm vừa chín, lúa trổ bông sớm thoang thoảng hương thơm, cua đang lúc béo…
=> Tất cả những hình ảnh này đều phong phú với sức sôi nổi vì chúng liên quan chặt chẽ đến cuộc sống hàng ngày của mỗi con người, đặc biệt là những người sinh ra và lớn lên ở nông thôn.
Câu 2 (trang 142 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
- Thơ văn trung đại nói nhiều đến lòng yêu nước và người ta cũng có nhiều cách khác nhau để biểu đạt điều này. Với bài thơ “Quy hứng”, cái tình đối với đất nước, non sông có thêm một cung bậc nữa – đó là tâm hồn của kẻ li hương. Quy hứng mở đầu bằng nỗi nhớ quê da diết của người li khách. Nhưng nó không được diễn đạt bằng những từ ngữ trực tiếp mà thay vào đó là những hình ảnh dân dã quen thuộc đối với mỗi chúng ta. Xa quê có ai không xúc động khi nghĩ về nong tằm, ruộng dâu, nghĩ về những ruộng lúa với những bông lúa mới trổ hoa hương đưa thoang thoảng hay nghĩ về một bữa canh cua giản dị mà ngon ngọt đến khó phai.
=> Tình yêu quê hương được thể hiện tinh tế qua nỗi nhớ quê hương da diết, qua những hình ảnh bình dị, thân thuộc, gắn bó.
- Tình yêu quê hương của tác giả không chỉ biểu hiện qua nỗi nhớ mà còn thể hiện qua sự khao khát được quay về. Sống sung sướng nơi đất xa lạ, nhưng vẫn luôn nhớ đến quê hương (vùng quê tuy nghèo nhưng không bao giờ thiếu tình yêu thương, lòng vị tha nhân hậu và sự chân tình). Điều độc đáo trong bài thơ chính là ở chỗ, những tình cảm lớn lao (lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc) lại được thể hiện bằng những hình ảnh thơ giản dị, chân thực, mộc mạc và rất đời thường.
