- - Tác giả Phạm Văn Đồng là nhà cách mạng và văn sĩ nổi tiếng, quê ở xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Tham gia cách mạng từ năm 1925, cộng tác chặt chẽ với Chủ tịch Hồ Chí Minh, sáng tác nhiều tác phẩm về Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- - Tác phẩm 'Đức tính giản dị của Bác Hồ' trích từ diễn văn kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970), tả đức tính giản dị của Bác Hồ qua bữa ăn, nhà cửa, lối sống.
- - Bố cục bài văn: Phần 1: Sự nhất quán với đức tính giản dị của Bác Hồ. Phần 2: Chứng minh sự giản dị qua các khía cạnh trong đời sống và ở con người của Bác.
1. Bài luận 'Những phẩm chất tuyệt vời của Bác Hồ' của Phạm Văn Đồng số 1
I. Tác giả Phạm Văn Đồng
- Phạm Văn Đồng (1906-2000), nhà cách mạng và văn sĩ nổi tiếng, quê ở xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi
- Tham gia cách mạng từ năm 1925, cộng tác chặt chẽ với Chủ tịch Hồ Chí Minh
- Sáng tác đa dạng về văn hóa, văn nghệ, và những tác phẩm về Chủ tịch Hồ Chí Minh
- Tác phẩm của ông lôi cuốn, sôi nổi, và chứa đựng tình cảm cao đẹp
II. Tác phẩm 'Đức tính giản dị của Bác Hồ'
1. Hoàn cảnh và xuất xứ
Tác phẩm trích từ diễn văn kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970)
2. Bố cục (2 phần)
- Phần 1: Nhận định tổng quan về tính giản dị của Bác
- Phần 2: Biểu hiện giản dị của Bác
3. Giá trị nội dung
Bác Hồ được đánh giá là người giản dị trong đời sống, lời nói, và bài viết. Giản dị là đặc điểm tự nhiên và đẹp đẽ của Người
4. Giá trị nghệ thuật
- Luận điểm rõ ràng, ngắn gọn
- Luận cứ chặt chẽ, dẫn chứng phong phú và thuyết phục
- Bình luận sâu sắc và chứa đựng tình cảm
III. Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 54 sgk ngữ văn 7 tập 2)
Luận điểm chính: 'Điều quan trọng nhất là tính giản dị của Hồ Chủ tịch trong đời sống bình thường'
- Chứng minh tính giản dị qua bữa ăn, nhà ở, công việc, lời nói, bài viết
Câu 2 (Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)
Trình tự lập luận:
- Sự giản dị ở bữa ăn, nhà ở, lối sống
- Dẫn chứng cụ thể từ bữa ăn thanh đạm, căn nhà gần gũi thiên nhiên, công việc không làm phiền người khác, đến giản dị trong lời nói và bài viết
Câu 3 (trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)
Dẫn chứng từ 'Con người của Bác' tới 'Nhất, Định, Thắng, Lợi':
- Dẫn chứng phong phú, cụ thể, và thuyết phục
- Hệ thống luận cứ toàn diện, chứa đựng mối quan hệ gắn bó giữa tác giả và Chủ tịch Hồ Chí Minh
Câu 4 (Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)
Trong đoạn trích, tác giả sử dụng hệ thống luận điểm, luận cứ, kết hợp với giải thích sâu sắc:
- Khắc khổ của Bác không giống với lối sống khắc khổ của người tu hành hay nhà hiền triết
- Sự giản dị về đời sống vật chất làm nổi bật sự phong phú về đời sống tinh thần, tâm hồn, và tình cảm của Bác
- Sử dụng nhiều phương pháp và biện pháp khác nhau giúp soi sáng vấn đề từ nhiều góc độ, làm cho bài viết thêm thuyết phục
Câu 5 (trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)
Đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của bài:
- Luận điểm ngắn gọn và tập trung
- Luận cứ xác đáng và toàn diện
- Dẫn chứng phong phú, cụ thể, và xác thực
→ Tư tưởng giá trị của bài văn vẫn được thể hiện sâu sắc qua sự kết hợp phương pháp nghị luận chứng minh với các phương pháp, biện pháp khác như giải thích và nêu vấn đề.
Luyện tập
Bài 1 (trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)
Một số ví dụ về sự giản dị trong đời sống và thơ văn của Bác:
- Lối ăn ở đơn sơ, chia sẻ bữa ăn với đồng đội
Bài 2 (trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2)
Đức tính giản dị giúp con người sống thoải mái, dễ chịu, và trân trọng những điều đơn giản trong cuộc sống
Ý nghĩa - Nhận xét
- Bài học giúp học sinh hiểu rõ về đức tính giản dị của Bác Hồ, được minh họa qua những ví dụ cụ thể và nhận định sâu sắc từ tác giả
Ảnh minh họa (Nguồn sáng tạo)3. Bài luận 'Đức tính giản dị của Bác Hồ' của Phạm Văn Đồng số 3
I. Phạm Văn Đồng - Nhà Văn và Người Cách Mạng
Phạm Văn Đồng (1906-2000) - con người gắn liền với cách mạng và văn hóa, quê quán xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.
Tham gia cách mạng từ năm 1925, ông nắm giữ nhiều vị trí quan trọng trong lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam, trải qua hơn 30 năm giữ chức Thủ tướng Chính phủ.
Phạm Văn Đồng sáng tác nhiều công trình văn hóa, nghệ thuật, đặc biệt là về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân văn hoá.
II. Bài Viết 'Tính Giản Dị của Chủ Tịch Hồ Chí Minh'
1. Nguồn Gốc và Hoàn Cảnh
Bài viết trích từ diễn văn kỷ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970).
2. Cấu Trúc
- Phần 1: Tổng quan về tính giản dị của Bác.
- Phần 2: Biểu hiện giản dị của Bác.
3. Hiểu Nội Dung
a. Tổng quan về tính giản dị
Bác Hồ giữ tính nhất quán giữa hoạt động chính trị và cuộc sống giản dị, khiêm tốn.
b. Biểu hiện giản dị của Bác
- Ăn uống: bữa ăn đơn giản, không phô trương.
- Nhà ở: căn nhà nhỏ, gần gũi thiên nhiên.
- Làm việc: Bác chăm chỉ, không làm phiền người khác.
- Giao tiếp: lời nói và bài viết đơn giản, dễ hiểu.
4. Giá Trị Nội Dung
Giản dị là phẩm chất nổi bật của Bác Hồ, kết hợp hài hòa với đời sống tinh thần phong phú, tâm hồn và tình cảm cao đẹp.
5. Giá Trị Nghệ Thuật
- Luận điểm rõ ràng, ngắn gọn.
- Luận cứ chặt chẽ, phong phú và thuyết phục.
- Bình luận sâu sắc, chứa đựng tình cảm tốt.
III. Trả Lời Câu Hỏi trong SGK
Câu 1 (trang 54 SGK)
* Luận điểm chính:
Bác Hồ là mẫu người giản dị.
* Chứng minh tính giản dị của Bác:
- Ăn uống: ít món, sạch sẽ.
- Nhà ở: nhỏ, gần gũi thiên nhiên.
- Làm việc: tự làm mọi việc.
- Giao tiếp: lời nói, bài viết đơn giản.
Câu 2 (trang 54 SGK)
Trình tự lập luận:
- Tính giản dị ở bữa ăn, nhà ở, lối sống.
- Dẫn chứng cụ thể từ việc ăn đơn giản, nhà nhỏ, đến làm việc tự lực.
Câu 3 (trang 54 SGK)
Chứng cứ từ 'Con người của Bác' đến 'Nhất, Định, Thắng, Lợi':
- Dẫn chứng phong phú, cụ thể, thuyết phục.
- Hệ thống luận cứ toàn diện, phản ánh mối quan hệ với Bác.
Câu 4 (trang 55 SGK)
Trong đoạn trích, tác giả sử dụng hệ thống luận điểm, luận cứ, giải thích sâu sắc:
- Sự giản dị về đời sống làm nổi bật sự phong phú về đời sống tinh thần, tâm hồn của Bác.
- Sử dụng nhiều phương pháp khác nhau làm bài viết thêm phong phú và thuyết phục.
Câu 5 (trang 55 SGK)
Đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận:
- Luận điểm ngắn gọn, tập trung.
- Luận cứ toàn diện, sâu sắc.
- Dẫn chứng phong phú, xác thực.
- Sự kết hợp phương pháp nghị luận chứng minh và các phương pháp khác giúp bài viết thêm thuyết phục.
II. Luyện Tập
Câu 1 (trang 55 SGK)
Bác Hồ - cha già yêu quý của dân tộc Việt Nam. Với tư cách là lãnh tụ lớn, Bác luôn giữ cho mình cuộc sống giản dị, gần gũi với nhân dân. Bữa ăn của Bác chỉ vài món giản đơn, nhà ở xiêu vẹo gần với thiên nhiên. Cuộc sống của Bác không xa hoa, đơn giản nhưng tâm hồn lại phong phú, sáng tạo. Bài học về giản dị của Bác là nguồn động viên lớn cho chúng ta.
Câu 2 (trang 55 SGK)
Đức tính giản dị là phẩm chất quý giá, giúp con người sống thoải mái, trân trọng những điều đơn giản. Bác Hồ là minh chứng sống cho tính giản dị, từ bữa ăn đến nhà ở và lối sống. Hãy rèn luyện bản thân, giữ cho tâm hồn mình luôn giản dị. Chỉ có giản dị, cuộc sống mới trở nên tươi đẹp và ý nghĩa.
Hình ảnh minh họa (Nguồn: internet)
3. Bài viết về 'Tính Giản Dị của Chủ Tịch Hồ Chí Minh' của Phạm Văn Đồng số 2
Giải câu 1 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Nêu ý chính của bài viết trong đoạn mở đầu. Tác giả chứng minh đức tính giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh thông qua những khía cạnh nào của cuộc sống và con người?
Lời giải chi tiết:
Ý chính: “Điều quan trọng nhất… cuộc sống giản dị và khiêm tốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh”
- Tác giả chứng minh đức tính giản dị qua các khía cạnh:
+ Bữa ăn hàng ngày
+ Nhà ở
+ Công việc
+ Lời nói, bài viết
Giải câu 2 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Phân tích trình tự lập luận của tác giả và từ đó, nêu cấu trúc bài văn.
Lời giải chi tiết:
Trình tự lập luận:
- Phần đầu: Sự giản dị của Chủ tịch thể hiện qua bữa ăn, nhà cửa, lối sống
- Phần tiếp: Cung cấp các chứng cứ chứng minh quan điểm trên
+ Bữa ăn giản đơn
+ Nhà cửa gần gũi thiên nhiên
+ Công việc bận rộn nhưng không làm phiền người khác
+ Sự giản dị trong lời nói và bài viết
Cấu trúc:
Mở bài: Sự đồng nhất giữa cuộc sống cách mạng và lối sống giản dị, thanh bạch của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Thân bài: Chứng minh sự giản dị của Chủ tịch qua con người, sinh hoạt, lối sống, công việc cụ thể:
+ Bữa ăn chỉ vài món đơn giản
+ Nhà cửa đơn sơ, gần gũi thiên nhiên
+ Công việc bận rộn nhưng không muốn làm phiền ai
+ Sự giản dị trong lời nói và bài viết
Kết bài: Tôn vinh tấm gương giản dị của Chủ tịch để chúng ta rút ra bài học.
Giải câu 3 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Đọc đoạn văn từ “Con người của Chủ tịch” đến “Nhất, Định, Thắng, Lợi!” và đánh giá về nghệ thuật chứng minh của tác giả trong đoạn văn này.
Các chứng cứ ở đây có sức thuyết phục không? Tại sao?
Lời giải chi tiết:
Đánh giá nghệ thuật chứng minh:
- Để thuyết phục, tác giả cần xây dựng một hệ thống luận đầy đủ, chặt chẽ và chứng minh từng điểm một bằng những dẫn chứng chính xác, cụ thể và toàn diện.
- Ở phần đầu, tác giả đã xác định phạm vi vấn đề cần chứng minh: sự giản dị của Chủ tịch Hồ qua bữa ăn, nhà cửa, lối sống. Sau đó, tác giả từng bước chứng minh các điểm trên với những chứng cứ cụ thể, rõ ràng và xác thực.
Ví dụ: Sự giản dị trong bữa ăn, tác giả đưa ra các chứng cứ như:
+ Chỉ ăn vài món đơn giản
+ Không để rơi hạt cơm
+ Bát và thức ăn được sắp xếp gọn gàng sau khi ăn.
- Để kết luận ý này, tác giả đưa ra nhận xét, trải nghiệm về ý nghĩa sâu sắc của sự giản dị trong bữa ăn của Chủ tịch. Ở công việc nhỏ đó, chúng ta càng thấy sự quý trọng của Chủ tịch đối với kết quả sản xuất của nhân dân và tôn trọng người phục vụ.
- Các chứng cứ ở đoạn này có sức thuyết phục, bởi:
+ Luận cứ toàn diện (giản dị trong con người, sinh hoạt, lối sống...)
+ Dẫn chứng phong phú, cụ thể, xác thực.
+ Những điều tác giả nói được được đảm bảo bằng mối quan hệ gần gũi, lâu dài, gắn bó của tác giả với Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Giải câu 4 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
“Chủ tịch Hồ sống giản dị như vậy, bởi vì Ông sống đầy đủ cuộc sống văn minh và cuộc đấu tranh khó khăn và ác liệt của nhân dân. Sự giản dị về vật chất càng thể hiện đời sống tinh thần phong phú, với những tư tưởng, tình cảm và giá trị tinh thần tốt nhất”.
Ở đoạn văn này, tác giả đã sử dụng phép lập luận nào để độc giả hiểu rõ về đức tính giản dị của Chủ tịch?
Lời giải chi tiết:
- Tác giả đã giải thích và bình luận về đức tính giản dị của Chủ tịch:
+ Đó là giản dị về đời sống vật chất là do Chủ tịch Hồ sống phong phú về mặt tinh thần và cuộc đấu tranh sôi nổi của nhân dân.
+ Sự giản dị về vật chất càng làm nổi bật sự phong phú về đời sống tinh thần, trong tâm hồn, tình cảm. Đó thực sự một đời sống văn minh mà Chủ tịch Hồ nêu gương sáng.
Giải câu 5 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Theo em, điểm đặc biệt trong nghệ thuật thuyết trình của bài văn này là gì?
Lời giải chi tiết:
Điểm đặc biệt trong nghệ thuật thuyết trình của bài văn là: sự kết hợp giữa chứng minh và đánh giá, bình luận, vừa thông qua những chứng cứ cụ thể, xác thực, vừa bằng tình cảm và nhận xét sâu sắc nên rất thuyết phục.
Luyện tập
Giải câu 1 (trang 55 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Hãy tìm một số ví dụ về sự giản dị trong đời sống và trong thơ văn của Chủ tịch Hồ.
Giải:
- Ví dụ Bác khuyến thanh niên:
Không cỏ việc khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên.
Bác chúc Tết nhân dân năm 1968.
Năm qua thắng lợi vẻ vang
Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to
Vì độc lập, vì tự do.
Đánh cho Mĩ cút, đánh cho ngụy nhào.
Tiến lên! Chiến sĩ đồng bào
Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn.
- Trong lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (1946) Bác mở đầu bằng những lời rất giản dị: 'Chúng ta đã nhân nhượng, nhưng càng nhân nhượng thực dân Pháp càng lấn tới. Vì chúng quyết tâm chiếm nước ta một lần nữa”.
=> Bác có rất nhiều tác phẩm nghệ thuật kiệt xuất nhưng khi hướng tới nhân dân đa số còn ít chữ nghĩa thì Bác viết rất dễ hiểu, rất giản dị.
Hình minh họa (Nguồn: Internet)
4. Bài viết về 'Tính cách giản dị của Chủ tịch Hồ' của Phạm Văn Đồng số 5
Hiểu Biết Về Tác Giả
1. Phạm Văn Đồng:
Phạm Văn Đồng (1906-2000) không chỉ là nhà cách mạng lỗi lạc mà còn là một nhà văn hoá vĩ đại, xuất thân từ xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.
Ông tham gia cách mạng từ năm 1925, đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong cơ cấu lãnh đạo của Đảng và Nhà nước Việt Nam, và từng giữ chức Thủ tướng Chính phủ suốt hơn 30 năm.
Ngoài ra, Phạm Văn Đồng còn để lại nhiều tác phẩm, bài nói và bài viết sâu sắc về văn hoá, nghệ thuật, cũng như về Chủ tịch Hồ Chí Minh và những bậc danh nhân văn hoá của dân tộc.
2. Tác Phẩm:
Đoạn trích về 'Đức tính giản dị của Bác Hồ' được rút từ diễn văn trong Lễ kỷ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1980).
Nội Dung Bài Tập Và Hướng Dẫn
Câu 1: Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2
Chỉ rõ luận điểm chính của bài văn ở đoạn mở đầu. Tác giả làm thế nào để minh họa đức tính giản dị của Bác Hồ? Cung cấp ví dụ chi tiết từ cuộc sống và nhân cách của Bác?
Bài Làm:
Luận điểm chính ở đoạn mở đầu là về đức tính giản dị của Bác Hồ.
[...] Cuộc sống chính trị của Bác đồng nhất với cuộc sống hàng ngày rất giản dị và khiêm tốn. Tác giả minh họa điều này qua nhiều khía cạnh như bữa ăn hàng ngày của Bác, nơi ở hiện tại, và cách Bác thực hiện các công việc hằng ngày của mình.
Ví dụ:
Bữa ăn hàng ngày: Bác ăn uống chỉ có vài ba món.
Nhà ở: căn nhà xiêu vẹo chỉ vài ba phòng nhỏ bé.
Công việc: Bác tự thực hiện nhiều công việc mà không cần sự giúp đỡ, thể hiện sự đơn giản và tự lập.
Câu 2: Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2
Phân tích trình tự lập luận của tác giả trong bài và mô tả cấu trúc tổ chức của bài văn.
Bài Làm:
Trình tự lập luận của tác giả:
Đặt vấn đề: Bài viết bắt đầu bằng việc nêu rõ luận điểm chính: 'Đức tính giản dị của Bác Hồ'.
Chứng minh luận điểm.
Giải thích và bình luận để làm sáng tỏ.
Chứng minh luận điểm bằng những ví dụ và luận cứ cụ thể.
Cấu trúc tổ chức:
Bài văn được tổ chức một cách logic và hợp lý, chia thành nhiều phần nhỏ với nội dung tương ứng.
Câu 3: Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2
Đọc đoạn văn từ “Con người của Bác” đến “Nhất, Định, Thắng, Lợi!” và nhận xét về cách tác giả chứng minh bằng nghệ thuật ở đoạn này.
Những chứng cứ ở đoạn này có đủ thuyết phục không? Vì sao?
Bài Làm:
Nghệ thuật chứng minh ở đoạn văn:
Tác giả sử dụng hệ thống luận cứ toàn diện, với những ví dụ và dẫn chứng cụ thể và đa dạng.
Chứng cứ ở đoạn văn là đủ thuyết phục vì chúng rất cụ thể và xác thực. Tác giả không chỉ miêu tả mà còn kết hợp với giải thích và nhận xét sâu sắc về mỗi chứng cứ, tăng tính thuyết phục và sâu sắc của bài viết.
Câu 4: Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2
“Bác Hồ sống đời sống giản dị, thanh bạch như vậy, bởi vì Người sống sôi nổi, phong phú đời sống và cuộc đấu tranh khốc liệt của quần chúng nhân dân. Đời sống vật chất giản dị càng hợp với đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, những giá trị tinh thần cao đẹp nhất.”
Tác giả sử dụng những phép lập luận nào để làm cho người đọc hiểu sâu sắc hơn về đức tính giản dị của Bác Hồ?
Bài Làm:
Trong đoạn văn này, tác giả sử dụng phép lập luận theo hướng:
Lật lại quan điểm: 'Nhưng chớ hiểu lầm rằng...'.
Giải thích: 'Bởi vì Người sống sôi nổi, phong phú...'.
Bình luận: 'Đời sống vật chất giản dị càng hợp với đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, những giá trị tinh thần cao đẹp nhất...'.
Cách kết hợp những phép lập luận này giúp tác giả làm rõ vấn đề từ nhiều góc độ, làm cho bài viết thêm thuyết phục và hấp dẫn.
Câu 5: Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2
Theo em, điểm đặc sắc nào trong nghệ thuật nghị luận của bài văn?
Bài Làm:
Nghệ thuật nghị luận của bài văn có những điểm đặc sắc sau:
Luận điểm ngắn gọn và tập trung.
Luận cứ xác đáng, toàn diện và nhận xét sâu sắc.
Chứng cứ phong phú, cụ thể và xác thực.
Ý tưởng và giá trị của bài văn được thể hiện rõ ràng và sâu sắc thông qua việc kết hợp phương pháp nghị luận chứng minh với các phương pháp như giải thích, đặt vấn đề và lật lại quan điểm...
Thực Hành
Câu 1: Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2
Hãy tìm một số ví dụ về sự giản dị trong đời sống và thơ văn của Bác.
Bài Làm:
Một số ví dụ về tính giản dị của Bác thể hiện trong thơ văn:
'Sáng ra bờ suối, tối vào hang
Cháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng
Cuộc đời cách mạng thật là sang.'
(Đoạn thơ Pác Bó)
Câu 2: Trang 55 sgk ngữ văn 7 tập 2
Từ bài văn này, em hiểu thế nào là đức tính giản dị và ý nghĩa của nó trong cuộc sống?
Bài Làm:
Giản dị là một đức tính cao đẹp, được thể hiện qua lời nói, hành động và lối sống. Đức tính giản dị giúp con người hài lòng với cuộc sống, làm cho tâm hồn trở nên nhẹ nhàng và thoải mái hơn. Quan trọng nhất, sự giản dị tạo ra gần gũi, chan hòa trong mối quan hệ và khiến cho con người trở nên gần gũi hơn với nhau.
Mở Rộng
Thực Hiện Chứng Minh Đức Tính Giản Dị Của Bác Hồ Qua Đoạn Văn
Bài Làm:
Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cha già yêu dấu của dân tộc Việt Nam, không chỉ là người lãnh đạo vĩ đại mà còn là biểu tượng của sự giản dị. Dù có tầm ảnh hưởng lớn nhưng Bác luôn giữ cho cuộc sống của mình giản dị và khiêm tốn. Bữa ăn của Bác chỉ có vài món, nhà ở đơn giản và gọn gàng, và Bác thường tự làm mọi việc mà không cần sự giúp đỡ. Sự giản dị không chỉ là phong cách sống của Bác mà còn là triết lý, tâm huyết của Người. Đó chính là lý do tại sao Bác Hồ có được tình cảm sâu sắc và tình yêu thương của đồng bào. Cuộc sống giản dị của Bác Hồ là nguồn động viên lớn lao cho chúng ta, là tấm gương sáng để theo đuổi trong cuộc sống hôm nay.
Hình ảnh minh họa (Nguồn từ internet)
5. Tác phẩm 'Dấu tích giản dị của Chủ tịch' của Phạm Văn Đồng số 4
ĐỌC - HIỂU BÀI VĂN
Câu 1. - Ý chính của bài viết nằm ở đoạn mở đầu: Bác Hồ, với cuộc sống đơn giản và khiêm tốn, tương xứng với những hoạt động chính trị lớn lao.
- Để minh họa tính giản dị của Bác, tác giả sử dụng nhiều ví dụ cụ thể:
+ Bác ưa thích bữa cơm giản đơn, căn nhà sàn nhỏ bé, tự làm mọi việc mà không cần sự giúp đỡ.
+ Mối quan hệ của Bác với mọi người luôn giản dị.
+ Tác phong và lời nói của Bác đều mang đặc điểm giản dị.
+ Bác diễn đạt tư duy và ý kiến một cách đơn giản, không phô trương.
Câu 2. Cấu trúc bài văn:
- Bài văn được xây dựng theo hai đoạn chính:
Đoạn mở đầu: Từ đầu đến 'đẹp nhất'. Chú trọng vào việc làm nổi bật sự giản dị và thanh bạch của Bác Hồ.
Đoạn thứ hai: Phần còn lại, sử dụng nhiều bằng chứng để củng cố ý kiến về cuộc sống giản dị của Bác Hồ.
- Sử dụng nhiều ví dụ và lý lẽ để khẳng định cuộc sống của Bác không chỉ giản dị mà còn đẹp đẽ và thanh nhã.
Câu 3. Nghệ thuật chứng minh:
- Tác giả sử dụng nhiều bằng chứng từ 'Con người của Bác' đến 'Nhất, Định, Thắng, Lợi'.
- Kết hợp lời phân tích sâu sắc, tôn vinh những phẩm chất tích cực của Bác Hồ.
- Sử dụng hình ảnh và ngôn từ nghệ thuật để tạo ấn tượng mạnh mẽ, ví dụ như 'tâm hồn của Bác lộng gió thời đại'.
Câu 4. Giải thích nguyên nhân cuộc sống giản dị của Bác Hồ:
- Tác giả lý giải rằng Bác chọn cuộc sống giản dị là do sự hòa mình vào cuộc sống cần sự giản dị, gian khổ, và tranh đấu của nhân dân.
- Chứng minh rằng cuộc sống giản dị về vật chất càng làm tăng giá trị tinh thần và tâm hồn cao đẹp của Bác Hồ.
Câu 5. Đặc điểm nghệ thuật của bài văn:
- Sử dụng nhiều bằng chứng và lý lẽ mạch lạc, không chỉ khô khan mà còn chứa đựng tình cảm sâu sắc và tôn trọng.
- Câu văn trong sáng, sử dụng từ ngữ độc đáo và tinh tế, thể hiện tài nghệ thuật cao.
Ghi nhớ:
Đức tính giản dị là điểm nổi bật của Bác Hồ: giản dị trong cuộc sống, trong mối quan hệ, trong lời nói và viết văn. Sự giản dị của Bác hòa quyện với cuộc sống tinh tế, với tư tưởng và tình cảm cao quý. Bài văn vừa mang tính chất thực tế và sâu sắc, vừa chứa đựng tình cảm chân thành.
LUYỆN TẬP
Câu 1. Một số ví dụ về sự giản dị trong thơ văn của Bác:
“Cách mạng cải tạo xã hội, nhiệm vụ lớn, gian nan, nhưng Bác luôn nhấn mạnh đạo đức cách mạng, là nền tảng quan trọng.”
(Trích bài “Đạo đức cách mạng”)
“Chiến tranh xâm lược của Mỹ là cuộc chiến tàn bạo nhất lịch sử, nhưng dân ta đã đứng lên, chiến đấu anh dũng, đánh bại mọi kế hoạch của đối phương.”
(Trích “Lời kêu gọi” ngày 20/7/1968)
“Thi đua học tốt, dạy tốt trên nền giáo dục chính trị và tư tưởng, nâng cao chất lượng văn hóa và chuyên môn.”
(Trích “Thư gửi cán bộ, giáo viên, công nhân, học sinh” 1968-1969)
“Xuân này vui hơn mấy lần, Nam Bắc đoàn kết, tiến lên toàn thắng!”
(Trích “Thư chúc mừng năm mới” Xuân 1968)
“Năm qua chiến thắng rực rỡ, năm nay tiến lên mạnh mẽ, vì độc lập, tự do, chiến thắng cho mọi người dân.”
(Trích “Thư chúc mừng năm mới” Xuân 1969)
Thơ văn của Bác luôn giản dị, trong sáng, kể cả khi đề cập đến những vấn đề nặng nề của đất nước.
Câu 2. Từ bài văn này, chúng ta nhận thức được rằng đức tính giản dị là một phẩm chất quan trọng trong đời sống của người Việt Nam. Bác Hồ sống giản dị vì Người hiểu rõ văn hóa và tập quán của người dân Việt Nam, và Người muốn hòa mình vào cuộc sống giản dị đó với lòng yêu nước và đạo đức cách mạng.
Có thể khẳng định rằng cách sống giản dị của Bác Hồ là một tấm gương sáng, một động lực để chúng ta giữ gìn và phát huy giá trị này trong xã hội ngày nay.
Trong bối cảnh đất nước đang phải đối mặt với chiến tranh, với nhiều khó khăn, cách sống giản dị của Bác Hồ trở nên vô cùng quý báu và cần được tôn trọng. Cuộc sống đơn giản của Người là một tượng trưng cho lòng trung hiếu và đạo đức cách mạng, là nguồn động viên lớn cho chúng ta học tập và lớn mạnh.
Kết quả cần đạt
Hiểu sâu về đức tính giản dị là phẩm chất quan trọng của Bác Hồ. Nắm vững nghệ thuật thuyết phục trong bài văn, đặc biệt là cách sử dụng bằng chứng và lý lẽ để chứng minh ý kiến. Nắm vững khái niệm câu chủ động, câu bị động, và mục đích chuyển đổi giữa chúng. Viết một bài văn chứng minh một quan điểm về một vấn đề xã hội.
Hình minh họa (Nguồn từ internet)
6. Bài viết 'Tính giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh' của Phạm Văn Đồng số 6
HIỂU VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM
1. Tác giả
- Phạm Văn Đồng (1906 - 2000) quê ở xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.
- Là nhà cách mạng và văn hoá lớn
- Tham gia cách mạng từ năm 1925, đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng, từng là Thủ tướng Chính phủ trong 30 năm.
- Học trò và cộng sự gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Nhiều công trình về văn hoá, văn nghệ, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân văn hoá.
- Tác phẩm 'Đức tính giản dị của Bác Hồ' trích từ Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970).
2. Tác phẩm
- Bài văn tả đức tính giản dị của Bác Hồ thông qua bữa ăn, nhà cửa, lối sống và ảnh hưởng tích cực của phẩm chất này.
- Bố cục: Phần 1 - Sự nhất quán với đức tính giản dị của Bác Hồ. Phần 2 - Chứng minh sự giản dị qua các khía cạnh trong đời sống và ở con người của Bác.
ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
Câu 1 - Trang 55 SGK
Trả lời câu hỏi về đức tính giản dị của Bác Hồ trong đời sống và con người.
Câu 2 - Trang 55 SGK
Xác định trình tự lập luận và bố cục của bài văn.
Câu 3 - Trang 55 SGK
Đánh giá nghệ thuật chứng minh ở đoạn văn từ “Con người của Bác...” đến “...Nhất, Định, Thắng, Lợi!”
Câu 4 - Trang 55 SGK
Phân tích phép lập luận trong đoạn văn “Bác Hồ sống giản dị thanh bạch...”
Câu 5 - Trang 55 SGK
Điểm đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của bài văn.
LUYỆN TẬP
Câu 1 - Trang 55 SGK
Ví dụ về sự giản dị trong thơ văn của Bác Hồ.
Câu 2 - Trang 56 SGK
Hiểu đức tính giản dị và ý nghĩa của nó trong cuộc sống.
Hình minh họa (Nguồn ảnh từ internet)