Top 6 bài phân tích bài thơ 'Nắng mới' (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều) xuất sắc

Câu 1: Bài thơ 'Nắng mới' được viết từ góc nhìn của ai và bộc lộ cảm xúc về đối tượng nào?

Bài thơ 'Nắng mới' là cảm xúc của người con, tức là tác giả, đang bày tỏ nỗi nhớ về mẹ, người chỉ còn hiện diện trong ký ức.

Câu 2: Nhan đề của bài thơ được đặt theo cách nào?

A. Một hình ảnh gây ấn tượng và khơi dậy cảm xúc của tác giả

B. Một sự việc gây ấn tượng mạnh mẽ với tác giả

C. Một chủ đề khái quát nội dung của bài thơ

D. Một âm thanh đặc biệt trong cảm nhận của tác giả

=> Đáp án đúng: A. Một hình ảnh gây ấn tượng và khơi dậy cảm xúc của tác giả

Câu 3: Phân tích cấu trúc và dòng cảm xúc của bài thơ 'Nắng mới' và chia sẻ cảm nhận của em về văn bản.

- Cấu trúc bài thơ: Gồm 3 khổ

+ Khổ 1: Hiện lên bức tranh thiên nhiên với ánh nắng mới

+ Khổ 2 và 3: Diễn tả nỗi nhớ mẹ và những kỷ niệm khi còn mẹ bên cạnh.

- Dòng cảm xúc của bài thơ là sự hồi tưởng về những kỷ niệm từ thời thơ ấu khi có mẹ bên cạnh, xen lẫn với những suy nghĩ hiện tại về mẹ

- Cảm nhận của em khi đọc văn bản là cảm giác buồn man mác khi hiểu được nỗi nhớ của tác giả về mẹ. Mẹ trong bài thơ hiện lên như một người phụ nữ tận tụy, vất vả và đầy yêu thương con cái.

Câu 4: Bài thơ thể hiện tâm trạng gì của tác giả? Chỉ ra các từ láy và vai trò của chúng trong việc thể hiện tâm trạng đó.

- Bài thơ diễn tả tâm trạng buồn và nỗi nhớ mẹ sâu sắc của tác giả

- Các từ láy trong bài thơ như: xao xác, não nùng, chập chờn. Những từ này tạo nhịp điệu chậm rãi, làm nổi bật nỗi buồn và sự nhớ nhung của tác giả.

Câu 5: Tìm ba hình ảnh liên kết chặt chẽ trong bài thơ dùng để khắc họa người mẹ. Những hình ảnh này làm nổi bật đặc điểm gì của người mẹ trong nỗi nhớ của tác giả?

- Ba hình ảnh liên kết chặt chẽ trong bài thơ để khắc họa người mẹ là: ánh nắng mới, nụ cười và áo đỏ

- Qua các hình ảnh này, người mẹ hiện lên trong nỗi nhớ của tác giả như một người mẹ chịu thương chịu khó, dịu dàng, luôn lo lắng và yêu thương con cái, chăm sóc gia đình.

Câu 6: Có thể hoán đổi vị trí của hai động từ (hắt, reo) miêu tả hình ảnh “nắng mới” trong các khổ thơ không? Tại sao?

Không thể hoán đổi vị trí của hai động từ (hắt, reo) miêu tả “nắng mới” trong các khổ thơ vì sự thay đổi này sẽ làm mất đi ý đồ của tác giả và không phù hợp với ngữ cảnh miêu tả nắng “bên song” và nắng “ngoài nội”.

Câu 7: Trong ký ức tuổi thơ của nhân vật “tôi” trong bài thơ 'Nắng mới', hình ảnh người mẹ hiện lên qua những chi tiết nào để lại ấn tượng sâu sắc?

Với em, hình ảnh nào về mẹ khiến em cảm thấy yêu thương nhất? Hãy chia sẻ trong một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng).

Mẹ là người quan trọng nhất trong cuộc đời em. Hình ảnh khiến em yêu thương nhất là khi mẹ chăm sóc em lúc bị ốm. Khi em bị bệnh, mẹ luôn lo lắng và quan tâm từng chút một. Mẹ ôm em, hỏi han tình trạng sức khỏe và mời bác sĩ đến khám. Mẹ chuẩn bị những món ăn dễ tiêu như cháo hay mỳ gạo và cho em uống thuốc đúng giờ. Mẹ luôn thức trắng đêm để canh chừng em, lo lắng đến mức không ngủ được. Em cảm nhận được tình yêu thương sâu sắc của mẹ và luôn biết ơn vì điều đó.

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 42 sgk Ngữ văn 8 Tập 1):

- Ôn lại phần kiến thức ngữ văn để áp dụng vào việc đọc hiểu văn bản này.

- Khi đọc bài thơ bảy chữ (hoặc sáu chữ), các em cần lưu ý:

+ Bài thơ có được chia thành các khổ không? Vần trong bài thơ được gieo ra sao? Các dòng thơ có được ngắt nhịp như thế nào?

+ Bài thơ nói về ai, về điều gì? Người bày tỏ cảm xúc trong bài thơ là ai? Mạch cảm xúc của tác giả được thể hiện qua các phần của bài thơ như thế nào?

+ Bài thơ có những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp nghệ thuật đặc sắc nào và tác dụng của chúng ra sao?

- Đọc trước bài thơ Nắng mới và tìm hiểu thêm về tác giả Lưu Trọng Lư.

- Hãy tưởng tượng và chia sẻ cảm xúc, tâm trạng của bạn khi đón nhận ánh nắng mới.

Trả lời:

- Bài thơ Nắng mới:

+ Bài thơ được chia thành các khổ, mỗi khổ gồm 4 câu, vần trong bài thơ gieo theo vần chân (song – không, thời – phơi). Các dòng thơ có nhịp ngắt linh hoạt, đa dạng, phù hợp với tâm trạng của chủ thể trữ tình (nhịp 3/4, 4/3, 2/5).

+ Bài thơ viết về người mẹ, về nỗi nhớ nhung và tình cảm dành cho mẹ. Người bày tỏ cảm xúc trong bài thơ là nhân vật “tôi”. Bài thơ thể hiện mạch cảm xúc với kết cấu đan xen giữa quá khứ và hiện tại như một hồi ức về người mẹ thân yêu của tác giả.

+ Những từ ngữ, hình ảnh: Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng, Tôi nhớ mẹ tôi thuở thiếu thời; Hình dáng mẹ tôi chưa xóa mờ => những từ ngữ và hình ảnh giản dị, gần gũi với cuộc sống tạo cảm giác quen thuộc và dễ đồng cảm với người đọc.

+ Biện pháp tu từ được sử dụng: nhân hóa => làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho lời thơ đồng thời nhấn mạnh niềm vui thơ trẻ khi còn có mẹ.

- Tác giả Lưu Trọng Lư:

+ Lưu Trọng Lư (19/6/1911 – 10/8/1991) là nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch Việt Nam, quê ở làng Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình trong một gia đình quan lại nho học.

+ Ông học đến năm thứ ba tại trường Quốc học Huế rồi ra Hà Nội làm văn, làm báo để kiếm sống. Ông là một trong những người tiên phong trong Phong trào Thơ mới và tích cực diễn thuyết bênh vực “Thơ mới”, chỉ trích các nhà thơ “cũ”.

+ Sau Cách mạng tháng Tám, ông tham gia vào Văn hoá cứu quốc ở Huế. Trong kháng chiến chống Pháp, ông hoạt động tuyên truyền và văn nghệ ở Bình Trị Thiên và Liên khu IV.

+ Sau năm 1954, ông tiếp tục hoạt động văn học, nghệ thuật: hội viên Hội nhà văn Việt Nam từ năm 1957, từng làm Tổng thư ký Hội nghệ sỹ sân khấu Việt Nam.

- Cảm xúc, tâm trạng khi đón nhận ánh nắng mới: Những tia nắng xuân cuối cùng đang lan tỏa khắp các nẻo đường. Những ánh nắng nhẹ nhàng, thanh thoát và mềm mại chứ không gắt gỏng, kiêu sa như cái nắng mùa hè.

Đọc hiểu

*Nội dung chính: Văn bản thể hiện nỗi nhớ của chủ thể trữ tình đối với người mẹ với những hồi tưởng đẹp và đầy xúc động về mẹ. Qua đó, tác phẩm thể hiện giá trị đạo đức truyền thống uống nước nhớ nguồn, hiếu thuận của người Việt Nam.

*Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 43 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Chú ý các từ ngữ chỉ thời điểm, hình ảnh, âm thanh, tâm trạng.

Trả lời:

- Thời điểm: mỗi lần, những ngày không, thưở thiếu thời, lúc người còn sống.

- Hình ảnh: người mẹ “áo đỏ người đưa trước giậu phơi”, “nét cười đen nhánh sau tay áo”.

- Âm thanh: gà trưa “gáy não nùng”.

- Tâm trạng: “nhớ”, “chưa xóa mờ”.

Câu 2 (trang 43 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Ở các khổ 2, 3: “Tôi” nhớ về ai? Chú ý các từ ngữ, hình ảnh thể hiện màu sắc, hành động trong các khổ thơ.

Trả lời:

- Ở các khổ 2, 3: “Tôi” nhớ về người mẹ của mình.

- Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện màu sắc, hành động trong các khổ thơ:

+ áo đỏ, nét cười “đen nhánh”.

+ nhớ, mường tượng.

Câu 3 (trang 43 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Bài thơ được viết theo thể nào? Chỉ ra vần, nhịp của bài thơ.

Trả lời:

- Bài thơ viết theo thể thơ bảy chữ.

- Bài thơ gieo vần chân: song – không, thời – phơi.

- Nhịp thơ đa dạng: 3/4, 4/3, 2/5.

*Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 44 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Bài thơ Nắng mới là lời của ai, bộc lộ cảm xúc về ai?

Trả lời:

- Bài thơ Nắng mới là lời của chủ thể trữ tình “tôi”, bộc lộ cảm xúc, tâm tư về người mẹ của mình.

Câu 2 (trang 44 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Nhan đề của bài thơ được đặt theo cách nào?

A. Một hình ảnh khơi nguồn cảm hứng của tác giả

B. Một sự việc gây ấn tượng sâu sắc cho tác giả

C. Một đề tài khái quát nội dung của cả bài thơ

D. Một âm thanh đặc biệt trong cảm nhận của tác giả

Trả lời:

- Đáp án A. Một hình ảnh khơi nguồn cảm xúc của tác giả.

Câu 3 (trang 44 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Bài thơ thể hiện tâm trạng gì của tác giả? Chỉ ra các từ láy và tác dụng của chúng trong việc thể hiện tâm trạng ấy.

Trả lời:

- Bài thơ thể hiện nỗi nhớ và kỉ niệm về người mẹ thân yêu của tác giả, gắn liền với sự biết ơn và tình yêu sâu sắc.

- Các từ láy được sử dụng để thể hiện tâm trạng này: xao xác, não nùng, chập chờn, mường tượng => làm rõ tâm trạng và cảm xúc của tác giả, tăng cường sức biểu đạt cho bài thơ.

Câu 4 (trang 44 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hãy tìm ba hình ảnh trong bài thơ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau để khắc họa về người mẹ. Qua những hình ảnh ấy, người mẹ hiện lên như thế nào trong nỗi nhớ của tác giả?

Trả lời:

- Ba hình ảnh có mối liên hệ chặt chẽ trong bài thơ để khắc họa người mẹ:

+ Bắt đầu với hình ảnh “nắng mới” và tiếng gà trưa xao xác, gợi lại những kỷ niệm trong nỗi nhớ.

+ Hình ảnh người mẹ với chi tiết “áo đỏ” quay về quá khứ.

+ Kết thúc bằng hình ảnh “nét cười đen nhánh” sau tay áo.

=> Những hình ảnh đó phản ánh sự gần gũi, tần tảo của người mẹ, là những ký ức thân thương về mẹ trong nỗi nhớ của tác giả.

Câu 5 (trang 44 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Có thể hoán đổi vị trí của hai động từ (hắt, reo) miêu tả hình ảnh “nắng mới” trong khổ thơ thứ nhất (Mỗi lần nắng mới hắt bên song) và thứ hai (Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội) được không? Vì sao?

Trả lời:

- Không thể hoán đổi vị trí của hai động từ (hắt, reo) vì chúng có ý nghĩa và ngữ cảnh khác nhau.

+ Động từ “hắt” chỉ ánh sáng chiếu vào song cửa => gợi mở, đánh thức tâm tư của tác giả khi bắt đầu bài thơ.

+ Động từ “reo” chỉ sự gần gũi, thân thiện của ánh nắng => tạo nên không gian sinh động.

Câu 6 (trang 44 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Trong kí ức tuổi thơ của nhân vật “tôi” ở bài Nắng mới, người mẹ hiện lên qua những hình ảnh được lựa chọn, để lại ấn tượng sâu đậm cho tác giả.

Với em, hình ảnh nào về người mẹ của mình khiến em thấy yêu thương nhất? Hãy chia sẻ bằng một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng).

Trả lời:

Bài thơ Nắng mới là sự thể hiện nỗi nhớ của chủ thể trữ tình đối với người mẹ. Ký ức về mẹ trong tâm trí nhân vật “tôi” gắn liền với hình ảnh mẹ phơi áo bên giậu khi có nắng mới. Những ký ức thân thương về mẹ sống dậy trong tâm tưởng từ dáng dấp thấp thoáng sau chiếc “áo đỏ” đến “nét cười đen nhánh sau tay áo”. Những hình ảnh này tạo nên sự thân quen, hiền từ của người mẹ trong cảm nhận của nhà thơ. Hình ảnh người mẹ hiện lên với nét đẹp giản dị và tình cảm chân thành trong ký ức của tác giả.

1. Chuẩn bị

- Một số điểm cần lưu ý:

• Bài thơ được chia thành 3 khổ, mỗi khổ có 4 câu; Vần được gieo theo kiểu chân (thời - phơi); Nhịp thơ rất đa dạng: 3/4, 4/3, 2/5.
• Bài thơ tập trung vào hình ảnh người mẹ, diễn tả nỗi nhớ nhung và tình yêu dành cho mẹ; Nhân vật “tôi” - người con là người thể hiện cảm xúc; Mạch cảm xúc của bài thơ gợi nhớ về mẹ, kết cấu kết hợp giữa quá khứ và hiện tại.
• Hình ảnh và từ ngữ nổi bật: nắng mới, áo đỏ, nét cười đen nhánh, ánh trưa hè… giúp khắc họa hình ảnh người mẹ tần tảo; Biện pháp tu từ hoán dụ “áo đỏ” chỉ người mẹ…

- Tác giả Lưu Trọng Lư (1911 - 1991), quê ở Quảng Bình. Ông là một nhà thơ, nhà văn, nhà soạn kịch nổi tiếng trong văn học Việt Nam và là một trong những người khởi xướng phong trào Thơ mới. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông bao gồm Tiếng thu (thơ, 1939); Khói lam chiều (truyện, 1941); Hồng Gấm, tuổi hai mươi (kịch thơ, 1973)...

- Cảm xúc của em khi đón ánh nắng mới: hạnh phúc và vui vẻ.

1. Đọc hiểu

Câu 1. Trong các khổ thơ 2 và 3: “Tôi” đang nhớ về ai? Chú ý đến các từ ngữ và hình ảnh thể hiện màu sắc, hành động trong các khổ thơ.

• “Tôi” nhớ về người mẹ.
• Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện màu sắc: áo đỏ, nụ cười đen nhánh
• Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện hành động: hắt bên song, gáy não nùng

Câu 2. Bài thơ thuộc thể thơ nào? Hãy chỉ ra vần và nhịp của bài thơ.

• Bài thơ thuộc thể thơ bảy chữ.
• Vần chân: thời - phơi
• Nhịp thơ phong phú: 3/4, 4/3, 2/5.

1. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Bài thơ Nắng mới là lời của ai và bộc lộ cảm xúc về ai?

Bài thơ Nắng mới là lời của người con, thể hiện tình cảm dành cho người mẹ.

Câu 2. Nhan đề của bài thơ được đặt theo cách nào?

A. Một hình ảnh tạo ấn tượng và khơi nguồn cảm xúc của tác giả

B. Một sự việc để lại ấn tượng sâu sắc cho tác giả

C. Một chủ đề tổng quát nội dung của bài thơ

D. Một âm thanh đặc biệt trong cảm nhận của tác giả

Gợi ý: A

Câu 3. Bài thơ thể hiện tâm trạng gì của tác giả? Hãy chỉ ra các từ láy và tác dụng của chúng trong việc thể hiện tâm trạng đó.

- Bài thơ thể hiện tâm trạng yêu thương, trân trọng và nỗi nhớ dành cho người mẹ của tác giả.

- Các từ láy như não nùng, chập chờn giúp diễn tả rõ ràng hơn tâm tư và tình cảm của tác giả.

Câu 4. Tìm ba hình ảnh trong bài thơ có liên kết chặt chẽ để khắc họa người mẹ. Qua những hình ảnh đó, người mẹ hiện lên như thế nào trong nỗi nhớ của tác giả?

- Ba hình ảnh liên kết để khắc họa người mẹ: nắng mới, áo đỏ, nét cười đen nhánh.

- Những hình ảnh này cho thấy người mẹ hiện lên với vẻ bình dị, tần tảo và giàu đức hy sinh trong nỗi nhớ của tác giả.

Câu 5. Có thể hoán đổi vị trí của hai động từ (hắt, reo) miêu tả hình ảnh “nắng mới” trong hai khổ thơ không? Vì sao?

- Không thể hoán đổi vị trí của hai động từ hắt, reo.

- Vì chúng có ý nghĩa và vai trò khác nhau trong ngữ cảnh cụ thể:

• Động từ “hắt” trong câu “Mỗi lần nắng mới hắt bên song” chỉ ánh sáng chiếu vào cửa sổ, khơi gợi ký ức của tác giả về mẹ.
• Động từ “reo” trong câu “Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội” tạo không gian sinh động, phản ánh nỗi nhớ da diết của tác giả.

Câu 6. Trong ký ức của nhân vật “tôi” ở bài “Nắng mới”, người mẹ hiện lên qua những hình ảnh được chọn, để lại ấn tượng sâu đậm. Với em, hình ảnh nào về mẹ khiến em yêu thương nhất? Hãy chia sẻ một đoạn văn (khoảng 8 - 10 dòng).

Hình ảnh người mẹ yêu quý của tác giả dần hiện rõ hơn qua từng chi tiết trong bài thơ. Những ký ức về mẹ, dù ban đầu có vẻ mờ nhạt, nhưng càng về sau lại càng sắc nét và tràn đầy cảm xúc. Cách tác giả diễn tả nỗi nhớ mẹ, từ những hình ảnh giản dị như nắng mới đến áo phơi, đã khơi gợi sự đồng cảm sâu sắc với sự mất mát của tác giả. Mặc dù nắng vẫn luôn có mặt, nhưng “nắng mới” ở đây mang một ý nghĩa đặc biệt, gắn liền với ký ức đẹp của thời thơ ấu bên mẹ. Những hình ảnh ấy không chỉ là hồi ức về mẹ mà còn là sự nhắc nhở về tình yêu và sự trân trọng đối với mẹ trong cuộc sống hiện tại.

Cảm nghĩ của em sau khi đọc bài thơ Nắng mới (mẫu 1)

Giữa vô số tác phẩm viết về tình mẫu tử, bài thơ Nắng mới của Lưu Trọng Lư nổi bật với nỗi nhớ và tình yêu mẹ sâu đậm của tác giả. Bài thơ sử dụng ngôn từ đơn giản nhưng đầy sức gợi, thể hiện thành công tình yêu và sự trân trọng dành cho mẹ đã khuất. Đọc bài thơ, ta cảm nhận được vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam truyền thống, đầy dịu dàng và chăm sóc. Bài thơ gửi gắm thông điệp ý nghĩa: “Ai còn mẹ xin đừng làm mẹ khóc, đừng để buồn lên mắt mẹ nghe không?”

Cảm nghĩ của em sau khi đọc bài thơ Nắng mới (mẫu 2)

Bài thơ Nắng mới của Lưu Trọng Lư đã để lại cho em nhiều cảm xúc đặc biệt. Qua bài thơ, em cảm nhận rõ nỗi nhớ và tình yêu vô bờ bến của tác giả dành cho mẹ. Những cảm xúc chân thành và mộc mạc của nhân vật “tôi” là tình cảm sâu sắc của con dành cho mẹ. Với ngôn từ giản dị và giàu cảm xúc, nhà thơ Lưu Trọng Lư bày tỏ tình yêu mãnh liệt đối với mẹ. Theo Hoài Thanh, thơ của ông luôn có sức hút đặc biệt, và “Nắng mới” là một ví dụ tiêu biểu về tình mẫu tử thiêng liêng. Bài thơ không chỉ thể hiện tình cảm gia đình sâu sắc mà còn nhắc nhở em về trách nhiệm hiếu thảo đối với mẹ, làm em yêu mẹ hơn bao giờ hết.

Câu 1 (trang 42, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Bài thơ có được chia thành các khổ không? Vần của bài thơ được gieo như thế nào? Nhịp của các dòng thơ được ngắt ra sao?

Phương pháp giải:

Đọc qua bài thơ.

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ được chia thành ba khổ.

- Vần trong bài thơ là vần cách.

- Các dòng thơ được ngắt nhịp theo cách 3/4, 4/3, 2/5.

Câu 2 (trang 42, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Bài thơ viết về ai và điều gì? Ai là người thể hiện cảm xúc và suy nghĩ trong bài thơ? Mạch cảm xúc của tác giả được thể hiện qua các phần của bài thơ như thế nào và cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ viết về mẹ và nỗi nhớ mẹ của tác giả.

- Người thể hiện cảm xúc và suy nghĩ trong bài thơ là người con.

- Mạch cảm xúc:

+ Phần 1: Hoàn cảnh dẫn đến nỗi nhớ mẹ.

+ Phần 2: Nỗi nhớ mẹ và hình ảnh mẹ trong quá khứ.

+ Phần 3: Hình ảnh mẹ trong ký ức của người con.

- Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là nỗi nhớ về mẹ đã qua đời.

Câu 3 (trang 42, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Bài thơ có những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp nghệ thuật đặc sắc nào và tác dụng của chúng là gì?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản và chỉ ra các từ ngữ, hình ảnh, biện pháp nghệ thuật cùng tác dụng của chúng.

Lời giải chi tiết:

- Từ láy: xao xác, não nùng, chập chờn, mường tượng.

- Hình ảnh: nắng mới, hình ảnh mẹ, áo đỏ người đưa trước giậu phơi, nét cười đen nhánh.

- Biện pháp nghệ thuật: nhân hóa (nắng mới reo ngoài nội).

=> Tác dụng: khiến bài thơ trở nên trầm lắng, nặng trĩu nỗi buồn, tạo cảm giác quạnh hiu xa vắng, gợi nỗi nhớ về mẹ đã qua đời.

Câu 4 (trang 42, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Đọc qua bài thơ Nắng mới và tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Lưu Trọng Lư.

Phương pháp giải:

Đọc qua bài thơ Nắng mới và tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Lưu Trọng Lư.

Lời giải chi tiết:

Nhà thơ Lưu Trọng Lư (1912 – 1991), quê ở Bắc Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, là một nhà thơ, nhà văn và nhà soạn kịch nổi tiếng của Việt Nam.

Câu 5 (trang 42, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Hãy tưởng tượng và chia sẻ cảm xúc, tâm trạng của bạn khi đón nhận ánh nắng mới bừng lên vào cuối mùa xuân, đầu mùa hạ.

Phương pháp giải:

Trả lời theo cảm nhận cá nhân.

Lời giải chi tiết:

Khi đón nhận ánh nắng mới vào cuối xuân, đầu hạ, tôi cảm thấy ấm áp và vui vẻ. Ánh nắng ấm áp mang lại cảm giác bình yên và hạnh phúc.

Câu 1 (trang 43, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Trong các khổ 2 và 3: “Tôi” nhớ về ai? Chú ý các từ ngữ, hình ảnh thể hiện màu sắc và hành động trong các khổ thơ.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ khổ 2 và 3.

Lời giải chi tiết:

- Trong khổ thơ 2 và 3, “tôi” nhớ về mẹ.

- Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện màu sắc và hành động trong các khổ thơ: Áo đỏ, người đưa, nét cười, đen nhánh.

Câu 2 (trang 43, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Chỉ ra vần và nhịp của bài thơ.

Phương pháp giải:

Đọc phần Kiến thức ngữ văn đầu bài.

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ viết theo thể thơ 7 chữ.

- Vần của bài thơ là vần cách.

- Nhịp thơ: 3/4, 4/3, 2/5.

Câu 1 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Bài thơ Nắng mới là lời của ai, bộc lộ cảm xúc về ai?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Đọc kỹ văn bản.

Câu 2 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Nhan đề của bài thơ được đặt theo cách nào?

A. Một hình ảnh gây ấn tượng, khơi nguồn cho cảm xúc của tác giả

B. Một sự việc gây ấn tượng sâu sắc cho tác giả

C. Một đề tài khái quát nội dung của cả bài thơ

D. Một âm thanh đặc biệt trong cảm nhận của tác giả

Phương pháp giải:

Đọc phần Kiến thức ngữ văn đầu bài.

Lời giải chi tiết:

A

Câu 3 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Hãy nêu bố cục, mạch cảm xúc của bài thơ Nắng mới và cảm nhận chung của bạn khi đọc văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc bài và nêu bố cục, mạch cảm xúc, cảm nhận chung.

Lời giải chi tiết:

- Bố cục: 3 phần

+ Khổ 1: Hoàn cảnh nảy sinh nỗi nhớ mẹ.

+ Khổ 2: Nỗi nhớ mẹ và hình ảnh mẹ trong quá khứ.

+ Khổ 3: Hình ảnh của mẹ trong ký ức của người con.

- Mạch cảm xúc: Bài thơ kéo dài theo mạch cảm xúc, với cấu trúc đan xen giữa quá khứ và hiện tại như một hồi ức về người mẹ thân yêu của tác giả.

Câu 4 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Bài thơ thể hiện tâm trạng gì của tác giả? Chỉ ra các từ láy và tác dụng của chúng trong việc thể hiện tâm trạng ấy.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

- Bài thơ thể hiện nỗi nhớ mẹ của tác giả.

- Từ láy: xao xác, não nùng, chập chờn, mường tượng.

=> Tác dụng: làm cho bài thơ trở nên trầm lắng, nặng trĩu nỗi buồn, tạo cảm giác quạnh hiu, gợi nhớ về mẹ đã qua đời.

Câu 5 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Hãy tìm ba hình ảnh trong bài thơ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau được tác giả sử dụng để khắc họa về người mẹ. Qua những hình ảnh đó, người mẹ hiện lên như thế nào trong nỗi nhớ của tác giả?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Ba hình ảnh trong bài thơ có mối liên hệ chặt chẽ: nắng mới, áo đỏ, nét cười.

Qua những hình ảnh này, người mẹ hiện lên thật bình dị, dịu dàng và hiền hậu. Hình ảnh mẹ gợi ra một người phụ nữ Việt Nam chăm chỉ, chịu thương, chịu khó, và đầy đức hy sinh.

Câu 6 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Có thể hoán đổi vị trí của hai động từ (hắt, reo) miêu tả hình ảnh “nắng mới” trong khổ thơ thứ nhất (Mỗi lần nắng mới hắt bên song) và thứ hai (Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội) không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Thử hoán đổi vị trí của hai động từ để xem có hợp lý không và đưa ra câu trả lời phù hợp.

Lời giải chi tiết:

Không thể được vì việc hoán đổi sẽ làm thay đổi ý định của tác giả và không phù hợp với ngữ cảnh của đoạn thơ.

Câu 7 (trang 44, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Trong ký ức tuổi thơ của nhân vật “tôi” ở bài Nắng mới, người mẹ hiện lên qua những hình ảnh được chọn lựa, để lại ấn tượng sâu đậm cho tác giả.

Với bạn, hình ảnh, chi tiết nào về người mẹ của bạn khiến bạn cảm thấy yêu thương nhất? Hãy chia sẻ bằng một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng).

Phương pháp giải:

Viết đoạn văn theo yêu cầu đề bài.

Lời giải chi tiết:

Mẹ là người mà tôi yêu thương nhất trong gia đình. Mẹ đã dành nhiều công sức để nuôi dạy tôi và chăm sóc cho gia đình. Sự hy sinh của mẹ là vô cùng lớn lao. Dù vất vả, mẹ luôn lạc quan và yêu đời. Tôi đặc biệt thích nụ cười của mẹ, mỗi lần mẹ cười, tôi cảm nhận niềm hạnh phúc trong ánh mắt mẹ. Tôi yêu mẹ, yêu sự lạc quan mà mẹ mang đến cho mọi người. Tôi mong rằng sau này mẹ có thể cười nhiều hơn. Dù có lúc tôi làm mẹ buồn, nhưng trong tương lai tôi sẽ cố gắng hết sức để làm mẹ vui lòng.

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 42 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1):

- Ôn lại phần Kiến thức ngữ văn để áp dụng vào việc hiểu văn bản này.

- Khi đọc bài thơ bảy chữ (hoặc sáu chữ), các em cần chú ý:

+ Bài thơ có được chia khổ không? Vần trong bài thơ được gieo ra sao? Các dòng thơ được ngắt nhịp như thế nào?

+ Bài thơ nói về ai, điều gì? Ai là người thể hiện cảm xúc, suy nghĩ trong bài thơ? Mạch cảm xúc của tác giả được thể hiện qua các phần của bài thơ như thế nào?

+ Bài thơ có những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp nghệ thuật đặc sắc nào và tác dụng của chúng là gì?

- Đọc trước bài thơ Nắng mới; tìm hiểu thêm về tác giả Lưu Trọng Lư.

- Hãy tưởng tượng và chia sẻ cảm xúc, tâm trạng của em khi đón nhận ánh nắng mới vào cuối mùa xuân, đầu mùa hạ.

Trả lời:

- Bài thơ Nắng mới:

+ Bài thơ được chia thành các khổ, mỗi khổ gồm 4 câu, vần trong bài thơ được gieo theo kiểu vần chân (song – không, thời – phơi). Các dòng thơ có nhịp điệu linh hoạt, đa dạng, phù hợp với tâm trạng của nhân vật trữ tình (nhịp 3/4, 4/3, 2/5).

+ Bài thơ nói về người mẹ, về nỗi buồn và sự nhớ nhung, thể hiện tình cảm và cảm xúc dành cho người mẹ. Nhân vật “tôi” là người thể hiện cảm xúc và suy nghĩ trong bài thơ. Bài thơ xoay quanh mạch cảm xúc, kết cấu đan xen giữa quá khứ và hiện tại, như một hồi ức về người mẹ yêu quý của nhà thơ.

+ Những từ ngữ, hình ảnh: Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng, Tôi nhớ mẹ tôi thuở thiếu thời; Hình dáng mẹ tôi chưa xoá mờ → Những từ ngữ và hình ảnh giản dị, gần gũi với cuộc sống tạo cảm giác quen thuộc và dễ gây sự đồng cảm với người đọc.

+ Biện pháp tu từ được sử dụng: nhân hóa → Tăng cường sức gợi hình, gợi cảm cho lời thơ đồng thời nhấn mạnh niềm vui của những ngày còn có mẹ.

- Tác giả Lưu Trọng Lư:

+ Lưu Trọng Lư (19/6/1911 – 10/8/1991) là một nhà thơ, nhà văn và nhà soạn kịch Việt Nam, quê ở làng Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình trong một gia đình quan lại có truyền thống nho học.

+ Ông học đến năm thứ ba tại trường Quốc học Huế rồi ra Hà Nội làm văn và báo để kiếm sống. Ông là một trong những người khởi xướng Phong trào Thơ mới và tích cực bảo vệ “Thơ mới”, đồng thời chỉ trích các nhà thơ “cũ”.

+ Sau Cách mạng tháng Tám, ông tham gia Văn hoá cứu quốc ở Huế. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, ông hoạt động tuyên truyền, văn nghệ ở Bình Trị Thiên và Liên khu IV.

+ Sau năm 1954, ông tiếp tục hoạt động trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật: là hội viên Hội nhà văn Việt Nam từ năm 1957, từng đảm nhiệm chức vụ Tổng thư ký Hội nghệ sỹ sân khấu Việt Nam.

- Cảm xúc, tâm trạng của em khi đón nhận ánh nắng mới vào cuối mùa xuân, đầu mùa hạ: Những tia nắng xuân cuối cùng đang tràn ngập trên những con đường. Những ánh nắng dịu dàng, thanh khiết và nhẹ nhàng thay vì rực rỡ, kiêu sa và gay gắt như cái nắng mùa hè.

Đọc hiểu

Nội dung chính:

Văn bản diễn tả nỗi nhớ của nhân vật trữ tình về mẹ với những hồi tưởng đẹp và xúc động. Tác phẩm thể hiện giá trị đạo đức truyền thống uống nước nhớ nguồn, hiếu thuận của người Việt Nam.

Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 43 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): Chú ý các từ ngữ chỉ thời điểm, hình ảnh, âm thanh, tâm trạng.

Trả lời:

- Thời điểm: mỗi lần, những ngày không, thuở thiếu thời, lúc người còn sống.

- Hình ảnh: người mẹ “áo đỏ người đưa trước giậu phơi”, “nét cười đen nhánh sau tay áo”.

- Âm thanh: gà trưa “gáy não nùng”.

- Tâm trạng: “nhớ”, “chưa xóa mờ”.

Câu 2 (trang 43 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): Ở các khổ 2, 3: “Tôi” nhớ về ai? Chú ý các từ ngữ, hình ảnh thể hiện màu sắc, hành động trong các khổ thơ.

Trả lời:

- Ở các khổ 2, 3: “Tôi” nhớ về người mẹ của mình. Trong tâm tưởng nhân vật 'tôi', hình ảnh người mẹ hiện lên với vẻ đẹp của thuở thiếu thời: phơi áo đỏ ngoài giậu, nét cười đen nhánh sau tay áo.

- Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện màu sắc, hành động trong các khổ thơ:

+ áo đỏ, nét cười “đen nhánh”.

+ nhớ, mường tượng.

Câu 3 (trang 43 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): Bài thơ được viết theo thể nào? Chỉ ra vần, nhịp của bài thơ.

Trả lời:

- Bài thơ theo thể thơ: bảy chữ.

- Vần thơ gieo vần chân: song – không, thời – phơi.

- Nhịp thơ đa dạng: 3/4, 4/3, 2/5.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): Bài thơ Nắng mới là lời của ai, bộc lộ cảm xúc về ai?

Trả lời:

- Bài thơ Nắng mới là lời của nhân vật trữ tình “tôi”, bộc lộ cảm xúc, tâm tư về người mẹ của mình.

Câu 2 (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): Nhan đề của bài thơ được đặt theo cách nào?

A. Một hình ảnh gây ấn tượng, khơi nguồn cho cảm xúc của tác giả

B. Một sự việc gây ấn tượng sâu sắc cho tác giả

C. Một đề tài khái quát nội dung của cả bài thơ

D. Một âm thanh đặc biệt trong cảm nhận của tác giả

Trả lời:

- Đáp án A. Một hình ảnh gây ấn tượng, khơi nguồn cho cảm xúc của tác giả.

Câu 3 (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): Hãy nêu bố cục, mạch cảm xúc của bài thơ Nắng mới và cảm nhận chung của em khi đọc văn bản.

Trả lời:

- Bố cục bài thơ: 3 khổ thơ.

+ Khổ 1: Bức tranh thiên nhiên “nắng mới”.

+ Khổ 2, 3: Thể hiện nỗi nhớ của nhân vật trữ tình về mẹ.

- Mạch cảm xúc với kết cấu đan xen giữa quá khứ và hiện tại như một hồi ức về người mẹ yêu quý của nhà thơ.

- Sau khi đọc văn bản, em cảm nhận tác giả đã thể hiện tình cảm nhớ thương của mình về người mẹ với những vẻ đẹp quen thuộc, bình dị, hiền hậu.

Câu 4 (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): Bài thơ thể hiện tâm trạng gì của tác giả? Chỉ ra các từ láy và tác dụng của chúng trong việc thể hiện tâm trạng ấy.

Trả lời:

- Bài thơ thể hiện nỗi nhớ, ký ức về người mẹ thân yêu của tác giả, gắn liền với sự biết ơn và tình yêu tha thiết.

- Các từ láy: xao xác, não nùng, chập chờn, mường tượng. Việc sử dụng các từ ngữ này giúp bộc lộ rõ tâm trạng, cảm xúc của tác giả về người mẹ.

Câu 5 (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): Hãy tìm ba hình ảnh trong bài thơ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau được tác giả sử dụng để khắc họa về người mẹ. Qua những hình ảnh ấy, người mẹ hiện lên như thế nào trong nỗi nhớ của tác giả?

Trả lời:

- Ba hình ảnh có mối liên hệ chặt chẽ được tác giả sử dụng để khắc họa người mẹ:

+ Bắt đầu với hình ảnh “nắng mới” cùng với tiếng gà trưa xao xác, gợi nhớ về những kỷ niệm trong quá khứ. Ánh nắng là hình ảnh quen thuộc, soi rọi vào ký ức của nhà thơ, kéo về những kỷ niệm đẹp. Cùng với đó là âm thanh của tiếng gà trưa xao xác, tạo nên không gian đầy cảm xúc.

+ Hình ảnh người mẹ với chi tiết “áo đỏ”. Mặc dù hình ảnh người mẹ không hiện rõ mà chỉ thấp thoáng sau màu áo đỏ, nhưng đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. Đó là hình ảnh trìu mến và đáng yêu nhất mà nhà thơ lưu giữ trong tâm trí.

+ Kết thúc với hình ảnh “nét cười đen nhánh” sau tay áo, như một nốt lặng cuối cùng, để lại dư ba sâu lắng trong lòng người đọc.

=> Hình ảnh người mẹ trong ký ức của nhà thơ chỉ được phác họa qua ba chi tiết: “nắng mới”, “áo đỏ” và “nét cười”, nhưng đã tạo nên ấn tượng sâu sắc về người mẹ tần tảo, chịu khó, hi sinh thầm lặng.

Câu 6 (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): Có thể hoán đổi vị trí của hai động từ (hắt, reo) miêu tả hình ảnh “nắng mới” trong khổ thơ thứ nhất (Mỗi lần nắng mới hắt bên song) và thứ hai (Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội) được không? Vì sao?

Trả lời:

- Không thể hoán đổi hai động từ (hắt, reo) vì chúng mang ý nghĩa khác nhau và được đặt trong các ngữ cảnh khác nhau.

+ Động từ “hắt” trong câu “Mỗi lần nắng mới hắt bên song” chỉ ánh sáng chiếu vào song cửa, gợi nhớ về những kỷ niệm của tác giả khi bài thơ bắt đầu.

+ Động từ “reo” trong câu “Mỗi lần nắng mới reo ngoài nội” nhấn mạnh sự gần gũi và sinh động của ánh nắng, thể hiện nỗi nhớ da diết của tác giả.

Câu 7 (trang 44 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 1): Trong kí ức tuổi thơ của nhân vật “tôi” ở bài Nắng mới, người mẹ hiện lên qua những hình ảnh được lựa chọn, để lại ấn tượng sâu đậm cho tác giả. Với em, hình ảnh, chi tiết nào về người mẹ của mình khiến em thấy yêu thương nhất? Hãy chia sẻ bằng một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng).

Trả lời:

Bài thơ Nắng mới của tác giả Lưu Trọng Lư đã gợi cho em nhiều cảm xúc sâu lắng về tình mẹ, đặc biệt qua hình ảnh mẹ và nét cười đen nhánh, rất quen thuộc. Còn với em, hình ảnh đầu tiên hiện lên trong tâm trí khi nhớ về mẹ là đôi bàn tay gầy guộc, đầy vết chai sạn nhưng luôn nhanh nhẹn làm mọi việc. Đôi bàn tay ấy hằng ngày khám bệnh cho bệnh nhân, tối về chăm sóc gia đình, nấu những bữa cơm nóng hổi và đêm khuya, đôi bàn tay ấy vẫn không ngừng vỗ về tôi vào giấc ngủ. Mặc dù vất vả nhưng mẹ không bao giờ kêu ca, mẹ là người cứng rắn và đáng khâm phục. Mẹ như làn mây che chở tôi khỏi mưa nắng, là ngọn lửa tiếp thêm sức mạnh cho tôi vững bước trong cuộc đời. Dù mai này thế nào, mẹ sẽ mãi là người ở trong trái tim tôi.

Chuẩn Bị

Yêu Cầu:

- Ôn lại kiến thức ngữ văn để áp dụng vào việc phân tích văn bản này.

- Khi đọc bài thơ bảy chữ (hoặc sáu chữ), các em cần chú ý:

+ Bài thơ có chia khổ hay không? Vần được gieo ra sao? Nhịp thơ được ngắt như thế nào?

+ Bài thơ viết về ai, về điều gì? Ai là người bày tỏ cảm xúc trong bài thơ? Mạch cảm xúc của tác giả được thể hiện qua các phần của bài thơ ra sao?

+ Bài thơ có những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp nghệ thuật đặc sắc nào và tác dụng của chúng là gì?

- Đọc trước bài thơ 'Nắng mới' và tìm hiểu thêm về tác giả Lưu Trọng Lư.

- Tưởng tượng và chia sẻ cảm xúc của em khi đón nhận ánh nắng mới vào cuối mùa xuân, đầu mùa hạ.

=> Xem hướng dẫn giải

- Bài thơ 'Nắng mới':

+ Bài thơ được chia thành các khổ, mỗi khổ gồm 4 câu, vần gieo theo kiểu chân (song – không, thời – phơi). Nhịp thơ đa dạng, linh hoạt, phù hợp với tâm trạng của chủ thể trữ tình (nhịp 3/4, 4/3, 2/5).

+ Bài thơ viết về người mẹ, thể hiện nỗi buồn bã, nhớ nhung và tình cảm dành cho người mẹ. Nhân vật “tôi” là người bày tỏ cảm xúc và suy nghĩ trong bài thơ, với mạch cảm xúc trải dài giữa quá khứ và hiện tại như một hồi ức về mẹ.

+ Các từ ngữ, hình ảnh như: Lòng rượi buồn theo thời dĩ vãng, Tôi nhớ mẹ tôi thuở thiếu thời; Hình dáng mẹ tôi chưa xoá mờ → tạo cảm giác gần gũi, thân quen, dễ dàng gợi sự đồng cảm.

+ Biện pháp nhân hóa được sử dụng làm tăng tính gợi hình, gợi cảm, nhấn mạnh niềm vui thơ trẻ trong những ngày còn có mẹ.

- Tác giả Lưu Trọng Lư:

+ Lưu Trọng Lư (19/6/1911 – 10/8/1991) là nhà thơ, nhà văn, soạn kịch Việt Nam, quê ở Cao Lao Hạ, xã Hạ Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, trong gia đình quan lại nho học.

+ Ông học đến năm thứ ba tại trường Quốc học Huế rồi ra Hà Nội làm văn, làm báo để kiếm sống. Ông là một trong những người khởi xướng Phong trào Thơ mới và tích cực bênh vực “Thơ mới” chống lại các nhà thơ “cũ”.

+ Sau Cách mạng tháng Tám, ông tham gia Văn hóa cứu quốc ở Huế và hoạt động văn nghệ ở Bình Trị Thiên và Liên khu IV trong kháng chiến chống Pháp.

+ Sau năm 1954, ông tiếp tục hoạt động văn học, nghệ thuật: hội viên Hội nhà văn Việt Nam từ năm 1957, từng làm Tổng thư ký Hội nghệ sỹ sân khấu Việt Nam.

- Cảm xúc, tâm trạng của em khi đón nhận ánh nắng mới vào cuối mùa xuân, đầu mùa hạ: Những tia nắng xuân cuối cùng đang lan tỏa khắp các con đường. Ánh nắng nhẹ nhàng, thanh khiết, không gay gắt như nắng hè.

Câu Hỏi Giữa Bài

Câu 1. Ở các khổ 2, 3: “Tôi” nhớ về ai? Chú ý các từ ngữ, hình ảnh thể hiện màu sắc, hành động trong các khổ thơ.

=> Xem hướng dẫn giải

- Trong các khổ 2, 3: “Tôi” nhớ về mẹ mình. Trong tâm tưởng, hình ảnh người mẹ hiện lên với vẻ đẹp thuở thiếu thời: phơi áo đỏ ngoài giậu, nét cười đen nhánh sau tay áo.

- Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện màu sắc, hành động trong các khổ thơ:

+ áo đỏ, nét cười “đen nhánh”.

+ nhớ, mường tượng.

Câu 2. Bài thơ được viết theo thể nào? Chỉ ra vần, nhịp của bài thơ.

=> Xem hướng dẫn giải

• Bài thơ viết theo thể thơ 7 chữ.
• Cách ngắt nhịp: 3/4, 4/3, 2/5. Nhịp thơ đa dạng nhưng hài hòa, phù hợp với tâm trạng của chủ thể trữ tình.
• Cách gieo vần: Vần chân liền và vần chân cách tạo tính nhạc cho bài thơ.

Câu Hỏi Cuối Bài

Câu 1. Bài thơ 'Nắng mới' là lời của ai, bộc lộ cảm xúc về ai?

=> Xem hướng dẫn giải

Bài thơ 'Nắng mới' là lời của chủ thể trữ tình “tôi”, thể hiện cảm xúc, tâm tư về mẹ của mình.

Câu 2. Nhan đề của bài thơ được đặt theo cách nào?

A. Một hình ảnh gây ấn tượng, khơi nguồn cảm xúc của tác giả

B. Một sự việc gây ấn tượng sâu sắc cho tác giả

C. Một đề tài khái quát nội dung của cả bài thơ

D. Một âm thanh đặc biệt trong cảm nhận của tác giả

=> Xem hướng dẫn giải

A. Một hình ảnh gây ấn tượng, khơi nguồn cảm xúc của tác giả.

Câu 3. Nêu bố cục, mạch cảm xúc của bài thơ 'Nắng mới' và cảm nhận chung khi đọc văn bản.

=> Xem hướng dẫn giải

- Bố cục:

• Khổ 1: Bức tranh thiên nhiên “nắng mới”
• Khổ 2+3: Nỗi nhớ của nhân vật trữ tình

- Mạch cảm xúc: Bài thơ trải dài theo mạch cảm xúc, kết cấu đan xen giữa quá khứ và hiện tại như hồi ức về mẹ thân yêu của tác giả.

- Đọc bài thơ, ta dễ dàng nhận ra hình ảnh người mẹ chịu thương, chịu khó, vất vả nuôi con. Những hình ảnh ấy thân quen như mẹ ta và của tất cả những người phụ nữ Việt Nam âm thầm hy sinh, thương yêu, chăm sóc gia đình.

Câu 4. Bài thơ thể hiện tâm trạng gì của tác giả? Chỉ ra các từ láy và tác dụng của chúng trong việc thể hiện tâm trạng ấy.

=> Xem hướng dẫn giải

- Bài thơ “Nắng mới” thể hiện tâm trạng nhớ nhung của tác giả về mẹ, qua đó thể hiện lòng biết ơn và tình yêu sâu sắc.

- Các từ láy như “xao xác”, “não nùng”, “chập chờn” làm cho bài thơ có cảm giác u sầu, nhẹ nhàng, thể hiện tâm trạng nhớ thương sâu sắc của tác giả về mẹ.

Câu 5. Tìm ba hình ảnh trong bài thơ có liên hệ chặt chẽ với nhau, được tác giả dùng để khắc họa người mẹ. Qua những hình ảnh đó, người mẹ hiện lên như thế nào trong nỗi nhớ của tác giả?

=> Xem hướng dẫn giải

- Hình ảnh người mẹ trong bài thơ được phác họa qua ba chi tiết: “nắng mới”, “áo đỏ”, “nét cười”.

- Những chi tiết này tạo nên hình ảnh người mẹ bình dị, hiền hòa, thân quen như mẹ ta và của tất cả phụ nữ Việt Nam, những người hy sinh và chăm sóc gia đình suốt đời.

Câu 6. Có thể hoán đổi vị trí của hai động từ (hắt, reo) miêu tả hình ảnh “nắng mới” trong khổ thơ thứ nhất và thứ hai được không? Vì sao?

=> Xem hướng dẫn giải

Không thể hoán đổi hai động từ (hắt, reo) miêu tả “nắng mới” vì chúng có ý nghĩa và ngữ cảnh khác nhau. Động từ “hắt” chỉ ánh sáng chiếu qua song cửa, gợi nhớ về kỷ niệm của tác giả. Động từ “reo” chỉ sự sinh động của ánh nắng, tạo không gian thân thiện, thể hiện nỗi nhớ da diết của tác giả.

Câu 7. Trong ký ức tuổi thơ của nhân vật “tôi” ở bài 'Nắng mới', người mẹ hiện lên qua những hình ảnh nào? Hãy chia sẻ hình ảnh, chi tiết nào về người mẹ của em khiến em yêu thương nhất trong một đoạn văn (khoảng 8 – 10 dòng).

=> Xem hướng dẫn giải

Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng, cao quý. Hình ảnh mẹ luôn quan tâm, chăm sóc tôi chu đáo là điều tôi nhớ nhất. Tôi nhớ khi ốm, mẹ chăm sóc, đưa tôi đi bệnh viện, nấu ăn, cho thuốc. Mẹ thức đêm canh tôi và vất vả nuôi tôi khôn lớn. Tôi trân trọng tất cả những gì mẹ làm, hiểu rằng đó là tình yêu thương vô bờ bến của mẹ.

Phần Tham Khảo Mở Rộng

Câu 1. Nêu giá trị nội dung, nghệ thuật của bài 'Nắng mới'.

=> Xem hướng dẫn giải

- Giá trị nội dung:

Bài thơ thể hiện nỗi nhớ của chủ thể trữ tình về mẹ, phản ánh giá trị truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” và lòng hiếu thuận của người Việt.

- Giá trị nghệ thuật:

• Thể thơ thất ngôn
• Giọng điệu nhẹ nhàng, tha thiết
• Sử dụng biện pháp tu từ linh hoạt
• Từ ngữ giản dị, mang sắc thái làng quê Bắc Bộ, tạo sự gần gũi
• Cách ngắt nhịp: 3/4, 4/3, 2/5, nhịp thơ đa dạng, phù hợp với tâm trạng
• Cách gieo vần: vần chân liền và cách tạo nhạc tính cho bài thơ.