Top 6 Bài phân tích 'Chân, tay, tai, mắt, miệng' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) xuất sắc

* Hướng dẫn đọc

Nội dung chính: Trong một cộng đồng, mọi người cần hỗ trợ, chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau; không thể sống tách biệt một mình. Mỗi cá nhân đều có trách nhiệm và vai trò riêng, không nên so bì hay tị nạnh công việc với nhau.

Câu 1 (trang 44 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai đã tị nạnh với lão Miệng chỉ biết ăn mà không làm, nên quyết định không làm gì để lão Miệng không có gì ăn. Tuy nhiên, sau vài ngày, tất cả đều cảm thấy mệt mỏi. Mọi người nhận ra rằng lão Miệng cũng có công việc quan trọng là nhai thức ăn để cung cấp sức lực cho cả nhóm. Nhận ra sai lầm, Chân, Tay, Tai, Mắt đã xin lỗi và cho lão Miệng ăn, giúp lão phục hồi sức khỏe. Kể từ đó, họ sống hòa thuận với nhau.

Câu 2 (trang 44 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

Các yếu tố cần phân tích

Dấu hiệu nhận diện yếu tố của truyện ngụ ngôn trong Chân, tay, tai, mắt, miệng

Đề tài

Bài học về tinh thần đoàn kết, sống trách nhiệm và biết thấu hiểu.

Sự kiện, tình huống

Sự tị nạnh, so bì và tranh cãi của Chân, Tay, Tai, Mắt với lão Miệng.

Cốt truyện

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai cảm thấy khó chịu với lão Miệng chỉ biết ăn mà không làm việc, nên họ quyết định đình công để lão Miệng không có gì ăn.

Nhân vật

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai, lão Miệng

Không gian, thời gian

- Không gian: trên cơ thể con người.

- Thời gian: Không xác định cụ thể.

Câu 3 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): 

Bài học rút ra: 

- Sống trong một tập thể, mọi người cần biết dựa vào nhau, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau, không thể sống cô lập một mình.

- Mỗi người đều có vai trò và trách nhiệm riêng, không nên so bì hay tị nạnh công việc với người khác.

- Trong công việc và các vấn đề cuộc sống, chúng ta cần có tinh thần đoàn kết, giúp đỡ, hợp tác và tôn trọng vai trò của từng cá nhân. Những hành động ích kỉ và tính toán thiệt hơn chỉ gây hại cho lợi ích chung.

Thể loại

Truyện 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng': thuộc thể loại truyện ngụ ngôn

Bố cục

Truyện có thể chia thành 3 phần như sau:

- Phần 1 (Từ đầu đến “cả bọn kéo nhau về”): Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai quyết định chống lại lão Miệng.

- Phần 2 (Tiếp theo đến “đành họp nhau lại để bàn”): Hậu quả của sự ganh ghét, so bì.

- Phần 3 (Còn lại): Cách khắc phục hậu quả.

Tóm tắt nội dung

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai ghen tị với lão Miệng chỉ biết ăn mà không làm gì nên đã đồng ý không làm việc để lão Miệng không có gì ăn. Nhưng sau vài ngày, tất cả đều cảm thấy mệt mỏi vì lão Miệng không ăn thì cả cơ thể không hoạt động được, công việc của lão là nhai thức ăn để cung cấp năng lượng. Nhận ra sai lầm, Chân, Tay, Tai, Mắt đã xin lỗi, cho lão Miệng ăn lại và giúp lão hồi phục sức khỏe. Từ đó, họ sống hòa thuận với nhau.

Nghệ thuật

- Cách kể chuyện hấp dẫn, giàu ý nghĩa.

- Sử dụng hình ảnh các bộ phận cơ thể để truyền đạt bài học, thông điệp.

Bài học rút ra

Truyện 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng' truyền đạt bài học rằng trong một tập thể, mỗi thành viên không thể sống tách biệt mà phải hỗ trợ và gắn bó với nhau. Do đó, cần biết tôn trọng, hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau để tập thể phát triển.

Câu hỏi 1: Tóm tắt ngắn gọn nội dung văn bản 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng'.

Trả lời:

Truyện kể về sự ghen tị giữa các bộ phận cơ thể. Mắt, Chân, Tay, Tai cảm thấy mình làm việc vất vả còn lão Miệng chỉ ăn không làm gì. Vì vậy, họ đã cùng nhau phản đối bằng cách không làm việc để lão Miệng không có gì ăn. Khi lão Miệng không ăn thì Mắt, Chân, Tay, Tai cũng trở nên mệt mỏi. Cuối cùng họ nhận ra công việc quan trọng của lão Miệng là nhai thức ăn để duy trì sức khỏe. Họ đã đến giúp đỡ lão Miệng và từ đó sống hòa thuận với nhau, mỗi người đều có nhiệm vụ của riêng mình.

Câu hỏi 2: Liệt kê các dấu hiệu nhận diện truyện ngụ ngôn trong 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng' (sử dụng bảng dưới đây và làm vào vở).

Trả lời:

Các yếu tố cần xem xét

Dấu hiệu nhận diện truyện ngụ ngôn trong 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng'

Đề tài

Nhận diện bài học từ các bộ phận cơ thể con người.

Sự kiện, tình huống

- Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai phê phán lão Miệng chỉ ăn mà không làm việc. Họ quyết định ngừng làm việc để lão Miệng không có gì ăn.

- Khi lão Miệng không ăn, Mắt, Chân, Tay, Tai cũng bị mệt mỏi. Họ nhận ra sai lầm và sửa chữa bằng cách đến hỗ trợ lão Miệng.

Cốt truyện

Truyện mô tả sự ghen tị giữa các bộ phận cơ thể. Mắt, Chân, Tay, Tai cảm thấy mình làm việc cực nhọc trong khi lão Miệng không làm gì, chỉ ăn. Họ đồng ý đình công để lão Miệng không có gì ăn. Khi lão Miệng không ăn, tất cả đều mệt mỏi. Họ nhận ra công việc của lão Miệng là cần thiết và đã giúp lão phục hồi. Từ đó, các bộ phận cơ thể sống hòa thuận với nhau.

Nhân vật

Chân, Tay, Tai, Mắt và Miệng

Không gian, thời gian

Không gian: trên cơ thể con người

Câu hỏi 3: Sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật Chân, Tay, Tai, Mắt đối với lão Miệng giúp em rút ra bài học gì?

Trả lời:

Sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật Chân, Tay, Tai, Mắt với lão Miệng dạy chúng ta rằng trong tập thể, mỗi thành viên không thể sống tách biệt mà phải phụ thuộc vào nhau. Do đó, cần phải hợp tác và tôn trọng lẫn nhau để cùng tồn tại và phát triển.

- Tác giả dân gian

II. Tác phẩm Chân, tay, tai, mắt, miệng

Thể loại: Truyện ngụ ngôn

Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác

- In trong tuyển tập văn học dân gian Việt Nam, tập III, truyện cười- truyện trạng cười- truyện ngụ ngôn

Phương thức biểu đạt: tự sự,biểu cảm

Tóm tắt tác phẩm Chân, tay, tai, mắt, miệng

- Chân, tay, tai,mắt so bì với lão miệng vì mình làm nhiều nhưng việc của lão chỉ biết ăn. Tất cả các bộ phận rủ nhau đình công không làm việc. Hậu quả là tất cả đều bị mệt mỏi,không thể dậy nổi vì không được nạp năng lượng

Bố cục tác phẩm Chân, tay, tai, mắt, miệng

- Phần 1: Từ đầu….nói rồi cả bọn kéo nhau về : Các bộ phận rủ nhau bỏ việc

- Phần 2: Tiếp theo ….đành họp nhau để bàn : Hậu quả của không làm việc

- Phần 3: Còn lại: Tất cả các bộ phận làm việc trở lại

Giá trị nội dung tác phẩm Chân, tay, tai, mắt, miệng

- Mỗi bộ phận đều có công việc riêng để nuôi sống cơ thể

Giá trị nghệ thuật tác phẩm Chân, tay, tai, mắt, miệng

- Tình huống truyện độc đáo

- Thành công trong xây dựng hình tượng các nhân vật

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Chân, tay, tai, mắt, miệng

• Tình huống truyện

- Tất cả các bộ phận đều chung sống gắn bó với nhau thân thiết

- Nhưng bỗng chúng lại tỵ nạnh, so bì với nhau

+ Tất cả chúng cho rằng lão miệng không làm chỉ ngồi không ăn

+ Chúng rủ nhau tới nhà lão miệng để đình công

- Từ hôm đó các bộ phận không làm gì cả

- Hậu quả là

+ Cậu chân, cậu tay không còn muốn cất mình lên chạy nhảy , vui đùa như trước

+ Cô mắt thì đêm nào cũng lờ đờ

+ Bác tai lúc nào cũng cảm thấy xay lúa ở trong

+ Lão miệng nhợt nhạt cả hai môi, hàm răng thì khô như rang

+ Sau đó chúng hiểu ra được sự việc

+ Chúng ta nếu không làm cho lão Miệng có cái ăn thì sẽ bị tê liệt tất cả

+ Tất cả cùng nhau làm việc trở lại

• Bài học cuộc sống

- Trong cuộc sống có làm thì mới có cái để ăn

- Mọi vật sinh ra đều phải vận dộng, phải làm việc thì mới phát triển

- Mỗi người đều đóng một vai trò trong cuộc sống

+ Chúng ta không nên ỷ lại, so bì, tỵ nạnh nhau

Câu 1 (trang 44, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các sự việc chính để tóm tắt

Lời giải chi tiết:

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai so bì với lão Miệng chỉ ăn không làm nên bàn nhau không làm gì để lão Miệng không có gì ăn. Nhưng mấy ngày sau cả thảy đều mệt mỏi rã rời vì lão Miệng không ăn thì tất cả đều bị tê liệt. Chân, Tay, Tai, Mắt đến xin lỗi lão Miệng. Từ đó họ sống hòa thuận với nhau

Câu 2 (trang 44, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, nhớ lại kiến thức về truyện ngụ ngôn để trả lời

Lời giải chi tiết:

Các yếu tố cần xem xét

Dấu hiệu nhận biết yếu tố của truyện ngụ ngôn trong Chân, tay, tai, mắt, miệng

Đề tài

Bài học về tinh thần đoàn kết, trách nhiệm.

Sự kiện, tình huống

Sự so bì, hơn thua của Chân, Tay, Tai, Mắt với lão Miệng.

Cốt truyện

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai so bì với lão Miệng chỉ ăn không làm nên bàn nhau không làm gì để lão Miệng không có gì ăn

Nhân vật

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai, lão Miệng

Không gian, thời gian

-Không gian: trên cơ thể con người.

-Thời gian: Không xác định cụ thể.

Câu 3 (trang 44, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý sai lầm của những nhân vật để rút ra bài cho bản thân

Lời giải chi tiết:

Bài học:

- Khi sống trong một tập thể, mỗi người phải biết nương tựa, chia sẻ, giúp đỡ nhau

- Cần có tinh thần đoàn kết, giúp đỡ, hợp tác, tôn trọng công sức và vai trò của từng người, không nên so bì thiệt hơn

Câu 1 (trang 44, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Viết tóm tắt ngắn gọn về văn bản Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, chú ý đến các sự kiện chính để tóm tắt

Lời giải chi tiết:

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai so bì với lão Miệng vì lão chỉ ăn mà không làm gì. Họ quyết định không cho lão Miệng ăn để lão bị đói. Nhưng sau vài ngày, tất cả đều mệt mỏi vì lão Miệng không ăn thì tất cả đều không làm việc được, vì lão có nhiệm vụ nhai thức ăn để tiếp sức. Nhận ra lỗi lầm, Chân, Tay, Tai và Mắt xin lỗi lão Miệng và cho lão ăn trở lại. Từ đó, họ sống hòa thuận với nhau.

Câu 2 (trang 44, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Liệt kê các dấu hiệu nhận biết văn bản Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng là một truyện ngụ ngôn (sử dụng bảng sau và làm vào vở):

Các yếu tố cần xem xét

Dấu hiệu nhận biết yếu tố của truyện ngụ ngôn trong Chân, tay, tai, mắt, miệng

Đề tài

Bài học về tinh thần đoàn kết, trách nhiệm.

Sự kiện, tình huống

Sự so bì, hơn thua của Chân, Tay, Tai với lão Miệng.

Cốt truyện

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai so bì với lão Miệng vì lão chỉ ăn mà không làm gì. Họ quyết định không cho lão ăn.

Nhân vật

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai, lão Miệng

Không gian, thời gian

- Không gian: trên cơ thể con người.

- Thời gian: Không xác định cụ thể.

Câu 3 (trang 45, SGK Ngữ văn 7 tập 1)

Sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật Chân, Tay, Tai, Mắt với lão Miệng giúp em rút ra bài học gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, chú ý đến sai lầm của các nhân vật để rút ra bài học cho bản thân.

Lời giải chi tiết:

Sai lầm của Chân, Tay, Tai và Mắt đối với lão Miệng cho thấy bài học rằng: Trong tập thể, mỗi người cần biết chia sẻ và giúp đỡ nhau, không thể sống tách biệt. Tinh thần đoàn kết và tôn trọng vai trò của từng người là rất quan trọng.

Câu 1. Tóm tắt ngắn gọn nội dung văn bản Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng.

Gợi ý:

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai và lão Miệng đã sống hòa thuận từ lâu. Tuy nhiên, vì ghen tị với lão Miệng chỉ ăn mà không làm việc, họ quyết định không cho lão ăn nữa. Kết quả, sau vài ngày, tất cả đều mệt mỏi và không thể làm việc. Bác Tai là người đầu tiên nhận ra sai lầm và yêu cầu tất cả quay lại xin lỗi lão Miệng. Sau khi lão Miệng ăn xong, mọi người lại khỏe mạnh và sống hòa thuận.

Câu 2. Liệt kê các dấu hiệu nhận biết văn bản Chân, tay, tai, mắt, miệng là một truyện ngụ ngôn (sử dụng bảng sau và làm vào vở):

Các yếu tố cần xem xét

Dấu hiệu nhận biết yếu tố của truyện ngụ ngôn trong Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng

Đề tài

Bài học về sự đoàn kết trong cộng đồng.

Sự kiện, tình huống

Chân, Tay, Tai và Mắt cho rằng lão Miệng lười biếng vì không làm việc.

Cốt truyện

Chân, Tay, Tai, Mắt quyết định không làm việc để lão Miệng không có thức ăn. Họ sớm nhận ra sai lầm khi thấy mình mệt mỏi và không làm được việc, và cùng nhau khắc phục.

Nhân vật

Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng

Không gian, thời gian

- Không gian: Các bộ phận trên cơ thể người.

- Thời gian: Không xác định cụ thể.

Câu 3. Sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật Chân, Tay, Tai, Mắt với lão Miệng giúp em rút ra bài học gì?

- Quyết định sai lầm: Chân, Tay, Tai và Mắt quyết định không làm việc và không cho lão Miệng ăn.

- Hậu quả: Tất cả đều trở nên mệt mỏi và không làm được việc gì.

=> Bài học: Truyện dạy rằng trong tập thể, mỗi thành viên cần hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau để cùng tồn tại.

* Hướng dẫn đọc

Nội dung chính: Câu chuyện nhấn mạnh tầm quan trọng của tính cộng đồng và sự hợp tác. Chúng ta không thể sống đơn lẻ mà cần sự kết nối và hợp tác từ mọi người xung quanh. Đoàn kết, hiểu biết và cảm thông lẫn nhau là điều cần thiết.

Câu 1 (trang 44 SGK Ngữ văn 7 Tập 1): Tóm tắt ngắn gọn văn bản Chân, tay, tai, mắt, miệng

Trả lời:

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay và bác Tai vì ghen tị với lão Miệng chỉ ăn mà không làm việc nên đã quyết định bỏ đói lão Miệng. Dù lão Miệng rất ngạc nhiên, họ vẫn rời đi. Sau vài ngày, tất cả đều cảm thấy mệt mỏi và không làm được việc gì. Đến ngày thứ bảy, bác Tai nhận ra lỗi lầm và cùng mọi người đến xin lỗi lão Miệng và cho lão ăn như trước. Mọi người đều khỏe lại, nhận ra rằng lão Miệng dù không làm việc nhưng có vai trò quan trọng. Từ đó, họ sống hòa thuận và không còn ghen tị với nhau nữa.

Câu 2 (trang 44 SGK Ngữ văn 7 Tập 1): Liệt kê các dấu hiệu nhận diện văn bản Chân, tay, tai, mắt, miệng là truyện ngụ ngôn

Các yếu tố cần xem xét:

Dấu hiệu nhận biết yếu tố của truyện ngụ ngôn trong Chân, tay, tai, mắt, miệng

Đề tài

Bài học về sự đoàn kết và tinh thần cộng đồng.

Sự kiện, tình huống

Cuộc tranh cãi giữa các nhân vật về vai trò và công việc của nhau.

Cốt truyện

Cốt truyện đơn giản, bắt đầu với một tình huống cụ thể và kết thúc bằng việc nhận ra sai lầm.

Nhân vật

Các nhân vật hài hước là các bộ phận trên cơ thể người.

Không gian, thời gian

Không gian: Trên cơ thể người. Thời gian: Không xác định cụ thể.

Câu 3 (trang 45 SGK Ngữ văn 7 Tập 1): Sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật chân, tay, tai, mắt với lão Miệng giúp em rút ra bài học gì?

Trả lời:

Những sai lầm trong cách đối xử của các nhân vật chân, tay, tai, mắt với lão Miệng giúp em rút ra bài học về sự cần thiết của tính cộng đồng và hợp tác trong xã hội. Mỗi thành viên đều có vai trò quan trọng và sự gắn bó là cần thiết để tồn tại và phát triển.