Top 6 bài phân tích 'Con muốn làm một cái cây' (Ngữ văn 6 - SGK Chân trời sáng tạo) xuất sắc

I. CHUẨN BỊ ĐỌC 

Câu hỏi: Có kỉ vật hay hình ảnh nào của người thân mà em muốn lưu giữ mãi không? Kỉ vật hay hình ảnh đó có ý nghĩa gì đối với em? (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 68)

Lời giải chi tiết:

Em có một kỉ vật từ ông nội là chiếc ghế gỗ ông làm cho em ngồi khi còn sống. Dù chiếc ghế đã cũ và không còn giá trị vật chất, nhưng nó có giá trị tinh thần lớn lao với em, gợi nhớ đến tình yêu và kỉ niệm bên ông mà em rất trân trọng.

II. TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN

Câu 1: Việc ông nội trồng cây ổi cho Bum từ khi chưa ra đời thể hiện điều gì về tình cảm của ông đối với cháu? (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 68)

Lời giải chi tiết:

Việc ông nội đã dự định trồng cây ổi cho Bum từ khi chưa chào đời chứng tỏ ông rất yêu thương và háo hức chờ đợi sự ra đời của Bum.

Câu 2: Em từng có ước mơ gì? (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 70)

Lời giải chi tiết:

Em đã từng mơ ước có một căn phòng riêng của mình.

Câu 3: Khi cô giáo nói về ước mơ của Bum, bố mẹ Bum đã 'ngay lập tức bàn nhau trồng một cây ổi trong sân nhà', điều đó thể hiện gì về họ? (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 79)

Lời giải chi tiết:

Việc bố mẹ Bum lập tức quyết định trồng cây ổi sau khi nghe về ước mơ của Bum thể hiện sự yêu thương và quan tâm sâu sắc của họ đối với con, đồng thời cho thấy họ luôn sẵn sàng lắng nghe và hiểu cảm xúc của Bum.

Câu 4: Tại sao Bum vừa cười tươi vừa rưng rưng nước mắt? (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 70)

Lời giải chi tiết:

Bum cười tươi nhưng nước mắt rưng rưng vì cậu quá hạnh phúc khi nhận ra tình yêu thương của bố mẹ và khi ước mơ của mình được thực hiện, đặc biệt là khi cậu có thể rủ bạn bè đến chơi.

III. SUY NGẪM VÀ PHẢN HỒI

Câu 1: Câu chuyện này nói về điều gì? (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 71)

Lời giải chi tiết:

Câu chuyện đề cập đến tình yêu thương và sự chia sẻ từ những điều nhỏ nhặt và gần gũi trong cuộc sống của chúng ta.

Câu 2: Liệt kê các chi tiết nhà văn miêu tả về ông nội và Bum. Từ đó, em hãy nhận xét về đặc điểm của ông nội. (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 71)

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết miêu tả ông nội và Bum bao gồm:

• Bum và bạn bè hái và chia nhau những trái cây chín thơm.
• Ông nội ngồi trên chiếc ghế ở đầu sân, nghe đài và nhìn theo lũ trẻ với nụ cười hiền hậu.

⇒ Ông nội là người hiền từ, phúc hậu và rất yêu thương trẻ con.

Câu 3: Theo em, Bum có phải là một cậu bé hạnh phúc không? Giải thích ý kiến của em. (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 71)

Lời giải chi tiết:

Theo em, Bum là một cậu bé rất hạnh phúc vì cậu có một gia đình tuyệt vời với ông nội yêu thương và cha mẹ luôn sẵn sàng thực hiện ước mơ của Bum, dù chỉ là những điều nhỏ bé.

Câu 4: Hình ảnh cây ổi xuyên suốt câu chuyện có ý nghĩa gì? (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 71)

Lời giải chi tiết:

Cây ổi xuất hiện từ đầu đến cuối câu chuyện như một biểu tượng của tình yêu thương trong gia đình dành cho Bum.

Câu 5: Tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì qua câu chuyện này? (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 71)

Lời giải chi tiết:

Tác giả muốn nhấn mạnh rằng hạnh phúc nằm trong những điều nhỏ bé trong cuộc sống, và nó đến từ tình yêu và sự quan tâm của những người xung quanh chúng ta. Hạnh phúc không cần tìm kiếm xa xôi mà hiện hữu ngay trong cuộc sống hàng ngày.

Câu 6: So sánh sự khác biệt và tương đồng giữa Dagny và Bum dựa vào sơ đồ sau: (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 71)

Lời giải chi tiết:

Sự tương đồng và khác biệt giữa Dagny và Bum:

• Giống nhau: Cả hai đều là những đứa trẻ trong sáng và có tâm hồn đẹp, với suy nghĩ tương đồng.
• Khác nhau: Bum dám thể hiện ước mơ của mình, trong khi Dagny có chiều sâu nội tâm nhưng không bộc lộ ra ngoài.

Câu 7: Em đã từng làm việc gì để đem lại niềm vui cho người khác chưa? Chia sẻ về việc đó. (SGK Ngữ văn 6 tập 2- trang 71)

Lời giải chi tiết:

Em từng tổ chức một bữa tiệc sinh nhật bất ngờ cho bố mẹ. Dù bữa tiệc nhỏ, nhưng em nghĩ rằng điều đó đủ để bố mẹ cảm thấy tự hào và hạnh phúc.

I. Giới thiệu tác giả

- Võ Thu Hương, sinh năm 1983 tại Nghệ An, hiện đang cư trú tại TP.HCM, tốt nghiệp Khoa Ngữ văn - Báo chí, Đại học KHXH&NV TP.HCM.

- Chị là hội viên của Hội Nhà văn Việt Nam và Hội Nhà văn TP.HCM.

- Tác giả có sự hiện diện trong sách Tiếng Việt 2 và Ngữ văn 6 của bộ sách Chân trời sáng tạo (NXB Giáo dục Việt Nam, 2021).

- Võ Thu Hương chủ yếu viết văn học thiếu nhi và đã xuất bản 13 cuốn sách, trong đó có 8 cuốn dành cho thiếu nhi.

- Các tác phẩm nổi bật: Góc nhỏ yêu thương (NXB Kim Đồng, 2018), Cảm ơn một khúc bình yên (tạp văn, Chibooks - NXB Văn hóa Văn nghệ), Qua một khúc sông (tập truyện ngắn, Alphabook - NXB Hội Nhà văn), Bạn đã bao giờ hôn bố mẹ chưa? (tạp văn, Alphabook - NXB Lao động Xã hội), Đó là tình yêu (tập truyện ngắn, NXB Trẻ),…

II. Khái quát về tác phẩm

1. Thể loại: Truyện ngắn
2. Xuất xứ: In trong tập truyện Góc nhỏ yêu thương, NXB Kim Đồng, 2018.
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự
4. Người kể chuyện: Ngôi kể thứ 3
5. Tóm tắt:

Câu chuyện xoay quanh Bum và cây ổi trồng trước nhà. Ông nội trồng cây ổi với hy vọng rằng Bum sẽ có một cây để trèo giống như bố của cậu. Dù cây ổi không ra quả, mẹ đã từng định chặt bỏ, nhưng một ngày cây ổi đã ra quả thơm ngon. Bum và bạn bè vui vẻ trèo lên hái ổi, trong khi ông nội ngồi ghế ngoài sân, nghe đài và trông coi các em. Khi ông nội qua đời, Bum phải rời Sài Gòn về Vũng Tàu và chia tay cây ổi cùng bạn bè. Trong bài viết về ước mơ, Bum mơ ước trở thành một cái cây để tiếp tục leo trèo với bạn và thấy ông cười bên gốc cây ổi. Bố mẹ biết được đã quyết định trồng một cây ổi mới và mời bạn bè cũ đến Vũng Tàu. Bum xúc động khi nhớ lại những kỷ niệm với ông và bạn bè.

Bố cục:

Đoạn 1: Từ đầu đến “cười rất hiền lành”: Kỷ niệm tuổi thơ của Bum với cây ổi, ông nội và bạn bè.

Đoạn 2: Phần còn lại: Ước mơ của Bum về việc trở lại ký ức tuổi thơ.

Giá trị nội dung:

- Trân trọng những ước mơ giản dị của trẻ em và nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ.

- Khẳng định việc để trẻ hòa mình vào thiên nhiên giúp phát triển trí tuệ và cảm xúc của trẻ.

- Ca ngợi sự quan tâm và yêu thương của cha mẹ và thầy cô.

Giá trị nghệ thuật:

- Ngôn ngữ đơn giản, trong sáng phù hợp với lứa tuổi học sinh.

- Diễn đạt mạch lạc, dễ hiểu giúp học sinh nắm bắt nội dung bài học.

III. Phân tích chi tiết tác phẩm

Tuổi thơ của Bum và cây ổi

- Cây ổi được ông nội trồng khi mẹ Bum mang thai, với hy vọng Bum có thể trèo leo giống như bố cậu. Tuy nhiên, cây không ra quả, mẹ đã định chặt bỏ, nhưng rồi cây đã ra trái thơm ngon. Bum và bạn bè vui vẻ leo trèo, ăn ổi, còn ông nội ngồi ghế ngoài sân, theo dõi và cười hiền hậu.

Ước mơ của Bum “muốn làm một cái cây”

- Sau khi gia đình Bum chuyển đến Vũng Tàu và bán ngôi nhà ở Sài Gòn, Bum phải xa cây ổi và bạn bè. Trong bài viết về ước mơ, Bum ước trở thành cây ổi, để tiếp tục cùng bạn trèo leo và thấy ông cười bên gốc cây. Bố mẹ đã quyết định trồng một cây ổi mới và mời bạn bè cũ đến thăm Bum ở Vũng Tàu. Bum xúc động khi nhớ lại kỷ niệm với ông và bạn bè.

Soạn bài Con muốn làm một cái cây

Chuẩn bị đọc

- Có kỉ vật hay hình ảnh nào của người thân mà em muốn giữ mãi không? Kỉ vật đó có ý nghĩa gì với em?

Gợi ý:

Mỗi người thường giữ gìn kỉ vật hoặc hình ảnh của người thân như sách, bút, cây, tranh, ảnh... Những kỉ vật này chứa đựng kỷ niệm và tình cảm quan trọng.

- Nhà văn Võ Thu Hương sinh năm 1983 tại huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An, là tác giả của nhiều cuốn sách dành cho trẻ em.

- Truyện ngắn Con muốn làm một cái cây có trong tập Góc nhỏ yêu thương (NXB Kim Đồng, 2018). Tập sách gồm những câu chuyện dành cho thiếu nhi, hướng tới tình thương và sự chia sẻ từ những điều nhỏ bé và gần gũi.

Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1. Ông nội dự định trồng cây ổi cho Bum từ khi chưa ra đời. Điều này thể hiện tình cảm gì của ông đối với cháu?

Ông nội trồng cây ổi vì yêu thương và mong muốn điều tốt nhất cho cháu mình.

Câu 2. Em đã từng mơ ước điều gì?

Em từng ước mơ trở thành cây ổi trong sân nhà cũ, để tiếp tục leo trèo và thấy ông cười hiền bên gốc cây.

Câu 3. Khi bố mẹ Bum nghe cô giáo kể về ước mơ của Bum và quyết định trồng cây ổi mới, hành động này thể hiện điều gì?

Hành động của bố mẹ thể hiện sự thấu hiểu, quan tâm và yêu thương đối với Bum.

Câu 4. Vì sao Bum vừa cười vừa rưng rưng nước mắt?

Bum xúc động vì nhớ lại kỷ niệm đẹp với bạn bè và ông nội bên cây ổi, cảm nhận được tình cảm yêu thương từ gia đình.

Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1.

Đề tài: Tình yêu thương trong cuộc sống.

Câu 2. Liệt kê các chi tiết nhà văn miêu tả về ông nội và Bum và nhận xét về ông nội.

- Ông trồng cây ổi với hy vọng Bum có nơi leo trèo như bố cậu.

- Ông và Bum cùng chăm sóc cây, ông cười hiền và chăm sóc các cháu.

=> Ông nội là người nhân hậu, yêu thương con cháu.

Câu 3. Theo em, Bum có phải là cậu bé hạnh phúc không? Giải thích.

Bum là cậu bé hạnh phúc vì nhận được tình yêu từ ông nội và bố mẹ, cả hai đều cố gắng mang đến cho cậu một tuổi thơ đẹp.

Câu 4. Ý nghĩa của hình ảnh cây ổi trong câu chuyện?

Cây ổi biểu tượng cho tình yêu thương và sự quan tâm của ông nội và bố mẹ đối với Bum.

Câu 5. Thông điệp tác giả muốn gửi gắm qua câu chuyện?

Thông điệp: Trân trọng tình yêu thương và sự sẻ chia trong gia đình.

Câu 6. So sánh điểm giống và khác giữa Đa-ni và Bum.

- Đa-ni và Bum đều là trẻ con có tâm hồn trong sáng, nhận được tình yêu thương từ người xung quanh.

Câu 7. Em đã làm gì để mang lại niềm vui cho người khác? Chia sẻ với bạn về việc đó.

Các việc làm giúp người khác như giúp mẹ nấu cơm, tưới cây, hay giúp bạn trong học tập mang lại niềm vui cho cả hai bên.

Kiến thức Văn học
*Tác giả
- Võ Thu Hương, sinh năm 1983, quê Đô Lương, Nghệ An, là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.
- Cô viết nhiều tác phẩm nổi bật như: 'Đó là tình yêu' (tập truyện ngắn) và 'Đi qua ngày bão' (truyện dài).
*Khái niệm đề tài: Là phạm vi, lĩnh vực cuộc sống mà nhà văn chọn lựa và phản ánh trong sáng tác.

*Tác phẩm
- Xuất xứ: Truyện ngắn 'Con muốn làm một cái cây' nằm trong cuốn 'Góc nhỏ yêu thương' (NXB Kim Đồng, 2018).
- Thể loại: Truyện ngắn
- Đề tài tác phẩm: Tình yêu thương trong gia đình
- Tóm tắt: Khi mẹ Bum mang bầu, ông nội trồng một cây ổi để đứa nhỏ có chỗ leo trèo. Mẹ Bum từng muốn chặt cây vì nghĩ rằng cây không có trái. Sau khi gia đình Bum chuyển đi, Bum nhớ cây ổi, ông nội và bạn bè. Cậu viết điều này vào bài văn. Khi cô giáo báo cho mẹ Bum, bố mẹ lập tức trồng cây ổi mới trong sân nhà và mời bạn bè cũ đến chơi. Bum nhớ lại tiếng cười của bạn bè và nụ cười của ông nội theo hương ổi chín.
- Bố cục: 2 phần
+ Phần 1: (Từ đầu đến 'nhìn theo trông chừng lũ trẻ cười rất hiền lành'): Kỉ niệm về ông nội và cây ổi ông trồng cho Bum.
+ Phần 2: (Còn lại): Bố mẹ trồng cây ổi sau khi biết nguyện vọng của Bum.
- Giá trị nội dung: Truyện thể hiện tình yêu của ông bà, cha mẹ dành cho con cháu và những khoảnh khắc hạnh phúc trong gia đình.
- Giá trị nghệ thuật: Cách kể chuyện nhẹ nhàng, lắng đọng; tình huống truyện ấn tượng; hình ảnh gần gũi.

Hướng dẫn Soạn bài Con muốn làm một cái cây - Chân trời sáng tạo, Ngữ văn 6
1. Chuẩn bị đọc
- Có kỉ vật hay hình ảnh nào của một người thân mà em muốn giữ mãi không? Kỉ vật đó có ý nghĩa gì với em?
Trả lời:
Mỗi người thường giữ kỉ vật hoặc hình ảnh của người thân. Em giữ kỉ vật của ông nội là cây nhãn trồng trước nhà. Ông trồng khi em tròn một tuổi. Mỗi mùa quả chín, em cảm thấy như ông vẫn ở bên, chỉ đang vắng mặt một thời gian.

2. Trải nghiệm cùng văn bản
Câu 1. Ông nội nghĩ đến việc trồng cây ổi cho Bum từ khi chưa chào đời. Điều này thể hiện tình cảm gì của ông đối với cháu?
Trả lời:
- Ông nội nghĩ đến việc trồng cây ổi cho Bum từ khi chưa chào đời, thể hiện tình yêu và sự quan tâm sâu sắc của ông đối với cháu, luôn mong ngóng sự ra đời của cháu.

Câu 2. Em đã từng mơ ước điều gì?
Trả lời:
Trong truyện, Bum mơ ước: 'Con muốn làm cây ổi trong sân nhà cũ, bên cạnh bạn bè và ông nội.'
- Liên hệ: Em từng mơ ước có một đôi giày trượt pa-tin.

Câu 3. Khi nghe cô giáo nói về mơ ước của Bum, bố mẹ Bum đã 'ngay lập tức bàn nhau trồng một cây ổi trong sân nhà', hành động đó thể hiện điều gì về bố mẹ Bum?
Trả lời:
Khi biết mơ ước của Bum, bố mẹ ngay lập tức quyết định trồng cây ổi, thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm và mong muốn mang lại hạnh phúc cho Bum.

Câu 4. Vì sao Bum cười toe toét mà nước mắt rưng rưng?
Trả lời:
-Bum cười toe toét mà nước mắt rưng rưng vì xúc động khi nhớ về kỉ niệm với bạn bè và ông nội: 'Tiếng cười và nụ cười của ông nội hòa cùng hương ổi chín.'
- Bum vui khi bố mẹ trồng cây ổi đúng như mong ước và rủ bạn bè đến chơi.
- Nước mắt rưng rưng vì xúc động trước tình yêu thương sâu sắc của bố mẹ.
- Nụ cười và nước mắt là biểu hiện của sự hạnh phúc và cảm xúc trân trọng tình cảm gia đình và tình bạn.

3. Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1. Câu chuyện này viết về đề tài gì?
Trả lời:
Câu chuyện viết về tình yêu thương trong cuộc sống.

Câu 2. Liệt kê các chi tiết nhà văn miêu tả về ông nội và Bum. Từ các chi tiết đó, em hãy rút ra nhận xét về đặc điểm của ông nội.
Trả lời:
*Chi tiết miêu tả Bum:
- Bum kể chuyện cả trăm lần.
- Tự hào khoe đã cùng ông bắt sâu cho cây.
- Mặt kênh kênh và hếch mũi.
- Thích hái và chia trái chín thơm lừng.
- Cười toe toét và mắt rưng rưng.
*Chi tiết miêu tả ông nội:
- Trồng cây ổi để cháu có nơi leo trèo.
- Ngồi ngoài sân, nghe đài, nhìn lũ trẻ và cười hiền lành.
*Nhận xét: Ông nội là người hiền từ, yêu thương và quan tâm sâu sắc đến cháu nội, hiểu tâm lý của cháu.

Câu 3. Theo em, Bum có phải là một cậu bé hạnh phúc không? Hãy giải thích ý kiến của em.
Trả lời:
Bum là cậu bé hạnh phúc vì:
- Có ông nội yêu thương, hiểu tâm lý.
- Có cha mẹ yêu thương, quan tâm và thực hiện mơ ước của Bum.
=> Sống trong gia đình tràn ngập yêu thương.

Câu 4. Hình ảnh cây ổi xuất hiện từ đầu đến cuối câu chuyện thể hiện ý nghĩa gì?
Trả lời:
Hình ảnh cây ổi là chi tiết nghệ thuật đặc sắc, minh chứng cho tình yêu thương của gia đình và tình bạn tuổi thơ của Bum.

Câu 5. Qua câu chuyện này, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì đến người đọc?
Trả lời:
Tác giả gửi gắm thông điệp:
- Tình yêu thương trong gia đình.
- Sự lắng nghe và thấu hiểu mong muốn của con trẻ.
- Hạnh phúc gia đình nằm ngay trong mái ấm của mình.
- Cần trân trọng mái ấm gia đình.

Câu 6. Dựa vào sơ đồ sau, hãy chỉ ra một số điểm giống và khác nhau (trong hành động, suy nghĩ, tâm trạng) giữa Đa-ni và Bum .
Trả lời:
So sánh:
* Giống nhau:
- Đa-ni và Bum đều ngây thơ, trong sáng, giàu cảm xúc.
- Đều nhận được tình yêu thương từ gia đình.
- Đều trân trọng tình cảm gia đình.
*Khác nhau:
- Bum có mơ ước và dám nói ra mong muốn của mình.
- Đa-ni có chiều sâu nội tâm, không thể hiện ra ngoài.

Câu 7. Em đã bao giờ làm việc gì đem lại niềm vui cho người khác chưa? Hãy chia sẻ với bạn về việc làm đó.
Trả lời:
Có nhiều cách trả lời: Các em nhớ lại việc làm tốt đem lại niềm vui cho gia đình, bạn bè và nêu cảm xúc của em.
Ví dụ:
- Cách 1:
Em đã đem lại niềm vui cho bố mẹ khi đạt kết quả học tập tiến bộ trong năm học qua. Bố mẹ rất tự hào và hạnh phúc.
- Cách 2: Em đã đem lại niềm vui cho mẹ khi tự cắm cơm và luộc rau khi mẹ đi làm về muộn. Mẹ rất vui và hạnh phúc.
- Cách 3: Em đã nhiều lần giúp bạn trực nhật và cảm thấy tự hào vì đã trưởng thành.

Tóm tắt

Câu chuyện kể về ký ức tuổi thơ của Bum gắn bó với cây ổi mà ông nội trồng ở ngôi nhà cũ. Trong khi khu phố của Bum chỉ trồng hoa bằng lăng, ông nội đã trồng thêm một cây ổi giữa sân để Bum có nơi leo trèo và thưởng thức trái ổi, giống như ba Bum hồi nhỏ. Mặc dù cây ổi không ra quả ngay lập tức và mẹ Bum từng muốn chặt đi, nhưng khi cây bắt đầu ra quả, Bum vui vẻ chia sẻ với bạn bè. Khi gia đình phải chuyển đến Vũng Tàu và bán nhà, Bum cảm thấy buồn và nhớ về cây ổi và ông nội. Cuối cùng, gia đình quyết định trồng một cây ổi mới và mời bạn bè cũ đến chơi.

A. Soạn bài Con muốn trở thành một cái cây tóm tắt:

Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 65 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Chiếc võng bà thường nằm là kỉ vật quý giá đối với em. Dù bà đã qua đời, nhưng mỗi lần nằm lên võng, em như cảm nhận được sự hiện diện của bà.

Trải nghiệm văn bản

Câu 1 (trang 66 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

- Ông nội đã nghĩ đến việc trồng cây ổi cho Bum từ trước khi cậu ra đời.

- Điều này chứng tỏ ông rất yêu thương và mong chờ sự xuất hiện của Bum trong cuộc sống.

Câu 2 (trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Em từng ao ước có một đôi giày trượt ba-tin.

Câu 3 (trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Hành động của bố mẹ Bum chứng tỏ họ rất yêu thương và quan tâm, luôn mong muốn Bum được hạnh phúc.

Câu 4 (trang 67 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Bum cảm thấy hạnh phúc vì được mọi người yêu thương và chăm sóc, cho thấy cậu bé rất nhạy cảm và giàu cảm xúc.

Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1 (trang 68 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Câu chuyện xoay quanh tình yêu thương, sự quan tâm và chia sẻ giữa các thành viên trong gia đình.

Câu 2 (trang 68 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Nhà văn miêu tả ông nội và Bum như sau:

- Bum và các bạn vui vẻ hái và chia nhau những trái ổi chín mọng.

- Ông nội ngồi ở đầu sân, nghe đài và nhìn theo lũ trẻ với nụ cười hiền từ.

=> Ông nội hiện lên như một người hiền hậu và đầy yêu thương trẻ nhỏ.

Câu 3 (trang 68 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Bum hạnh phúc vì có gia đình tuyệt vời, với ông nội yêu thương và cha mẹ sẵn sàng thực hiện những ước mơ của cậu dù là nhỏ bé.

Câu 4 (trang 68 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Cây ổi hiện diện xuyên suốt câu chuyện, biểu thị tình yêu và sự quan tâm của gia đình đối với Bum.

Câu 5 (trang 68 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Câu chuyện nhấn mạnh rằng hạnh phúc nằm trong những điều nhỏ bé và sự quan tâm từ những người xung quanh. Hạnh phúc không ở đâu xa, mà hiện diện ngay trong ngôi nhà của chúng ta.

Câu 6 (trang 68 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

- Giống nhau: Đa-ni và Bum đều là những đứa trẻ với tâm hồn trong sáng, lạc quan và suy nghĩ tương đồng.

- Khác nhau: Bum có những ước mơ và dám thể hiện nó, còn Đa-ni có chiều sâu nội tâm nhưng không bộc lộ ra ngoài.

Câu 7 (trang 68 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trả lời:

Em đã làm vui lòng bố mẹ bằng cách đứng thứ 5 trong lớp, nghe lời ông bà và giúp đỡ bố mẹ chăm sóc em.

B. Tóm tắt nội dung chính khi soạn bài Con muốn trở thành một cái cây:

I. Tác giả

Tiểu sử

- Nhà văn Võ Thu Hương sinh năm 1983, quê ở huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An.

- Chị tốt nghiệp Khoa Ngữ văn - Báo chí, Trường Đại học KHXH&NV TP.HCM.

- Là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam và Hội Nhà văn TP.HCM.

Sự nghiệp văn học

Các tác phẩm tiêu biểu:

– Cảm ơn một khúc bình yên (tạp văn, Chibooks – NXB Văn hóa Văn nghệ)
– Qua một khúc sông (tập truyện ngắn, Alphabook – NXB Hội Nhà văn)
– Bạn đã bao giờ hôn bố mẹ chưa? (tạp văn, Alphabook – NXB Lao động Xã hội)
– Đó là tình yêu (tập truyện ngắn, NXB Trẻ)
– Đi qua ngày bão (truyện dài, NXB Kim Đồng)

II. Tác phẩm

Xuất xứ

- Văn bản trích trong “Góc nhỏ yêu thương”, NXB Kim Đồng, 2018.

Bố cục: 2 phần

- Phần 1: (Từ đầu đến “cười rất hiền lành”): Ký ức về ông nội và cây ổi ông trồng cho Bum.

- Phần 2: (Phần còn lại): Bố mẹ trồng cây ổi khi biết ước nguyện của Bum.

Thể loại: truyện ngắn

Tóm tắt:

Ông nội trồng cây ổi khi mẹ Bum mang bầu để đứa trẻ có nơi leo trèo. Mẹ Bum từng muốn chặt cây vì nghĩ nó không phát triển. Khi gia đình Bum chuyển đi, Bum nhớ cây ổi và ông nội. Cậu viết về điều đó trong lớp. Khi cô giáo thông báo, bố mẹ lập tức trồng cây ổi trong sân nhà, mời bạn bè cũ đến chơi và cùng Bum thưởng thức. Bum vui vẻ nhớ về ông và bạn bè với nụ cười hạnh phúc.

Giá trị nội dung

Truyện thể hiện tình yêu và sự quan tâm của người lớn đối với Bum qua hình ảnh cây ổi và những khoảnh khắc hạnh phúc trong gia đình.

Giá trị nghệ thuật

- Kể chuyện nhẹ nhàng, sâu lắng với nhiều dư âm.

- Hình ảnh quen thuộc, gần gũi.

- Tác giả: Võ Thu Hương, gốc Nghệ An, nổi tiếng với nhiều tác phẩm dành cho thiếu nhi.
- Nguồn gốc văn bản: Trích từ tác phẩm Góc nhỏ yêu thương (2018).
- Phương thức biểu đạt chủ yếu: Tự sự.
- Thể loại: Truyện ngắn.
- Đề tài: Câu chuyện tập trung vào tình yêu thương trong cuộc sống.
- Bố cục: Chia thành 2 phần.
+ Phần 1 (Từ đầu đến cười rất hiền lành): Ký ức tuổi thơ của Bum bên ông nội và cây ổi.
+ Phần 2 (Còn lại): Nỗi nhớ và mong ước của Bum trong hiện tại.
- Giá trị nội dung: Con muốn làm một cái cây xoay quanh ký ức tuổi thơ của Bum với cây ổi, gia đình và bạn bè, nhấn mạnh rằng ước mơ đôi khi đơn giản chỉ là được sống với những điều yêu thích và được quan tâm.
- Nghệ thuật: Kết cấu truyện lồng ghép, kết hợp miêu tả và biểu cảm, sử dụng biện pháp tu từ đối lập và so sánh tinh tế.

Tóm tắt nội dung chính:
- Trong ký ức tuổi thơ của Bum, ông nội đã nghĩ đến việc trồng cây ổi khi mẹ Bum mang thai, để đứa trẻ sau khi ra đời có nơi leo trèo như ba Bum.
- Mặc dù cây không ra quả trong nhiều năm, ông vẫn chăm sóc, tạo cho cây nhiều cành nhánh vững chãi.
+ Ông thường ngồi trên chiếc ghế đẩu gần cây ổi, nghe đài và theo dõi Bum cùng bạn chơi, cười hiền từ.
+ Khi lớn lên, Bum rất tự hào về việc chăm sóc cây ổi và thích chia sẻ quả với mọi người.
+ Bum và bạn bè thường vui đùa, chuyền từ cành này qua cành khác.
+ Dù ông đã mất và cây ổi ở nhà cũ không còn vì gia đình chuyển đi, cây ổi vẫn luôn hiện diện trong ký ức và trái tim Bum.
+ Bum nhớ về tuổi thơ và ước mơ trở thành cây ổi.
+ Bum viết trong bài văn: 'Con muốn trở thành một cái cây. Con muốn làm cây ổi trong sân nhà cũ, để luôn bên bạn bè mùa ổi chín và thấy ông ngồi cười hiền bên gốc cây.'
+ Bố mẹ Bum quyết định trồng một cây ổi mới trong sân nhà. Bum vui mừng và hạnh phúc khi biết tin và gặp lại bạn cũ, cười tươi và nước mắt lưng tròng.
=> Với kết cấu truyện lồng ghép, kết hợp miêu tả và biểu cảm cùng biện pháp tu từ đối lập và so sánh tinh tế, văn bản Con muốn làm một cái cây kể về ký ức tuổi thơ của Bum bên cây ổi, gia đình và bạn bè, nhấn mạnh tình yêu thương và sự chia sẻ từ những điều nhỏ bé trong cuộc sống.

Chuẩn bị đọc - Soạn bài Con muốn làm một cái cây

Câu hỏi:(trang 65 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Có kỉ vật hay hình ảnh nào của một người thân mà em muốn giữ mãi hay không? Kỉ vật hay hình ảnh đó có ý nghĩa như thế nào đối với em?

Trả lời:

- Em có một kỷ vật từ ông nội, đó là chiếc giỏ mây mà ông đã đan cho em khi còn sống để đựng đồ chơi. Mặc dù chiếc giỏ đã cũ và không còn giá trị vật chất, nhưng nó mang lại giá trị tinh thần lớn lao, nhắc em nhớ về tình yêu và những kỷ niệm với ông. Em rất quý trọng nó.

Trải nghiệm cùng văn bản - Soạn bài Con muốn làm một cái cây

Câu 1.(trang 66 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Ông nội nghĩ đến việc trồng cây ổi cho Bum từ khi Bum chưa chào đời. Điều này thể hiện tình cảm gì của ông đối với cháu?

Trả lời:

Ông nội đã nghĩ đến việc trồng cây ổi từ khi mẹ Bum mang thai, điều này thể hiện tình cảm yêu thương sâu sắc của ông dành cho cháu.

Câu 2.(trang 67 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Em đã từng mơ ước điều gì?

Trả lời:

Em đã từng mơ ước có một chiếc xe đạp mới khi lên lớp 5.

Câu 3.(trang 67 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Khi nghe về ước mơ của Bum, bố mẹ đã quyết định trồng một cây ổi trong sân nhà. Hành động này phản ánh điều gì về tình cảm của họ?

Trả lời:

Việc bố mẹ quyết định trồng một cây ổi trong sân nhà khi nghe về ước mơ của Bum thể hiện sự quan tâm và yêu thương sâu sắc mà họ dành cho con cái.

Câu 4.(trang 67 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Vì sao Bum lại cười tươi và nước mắt lưng tròng?

Trả lời:

Bum cười tươi và nước mắt lưng tròng vì cảm xúc khi nhớ về tiếng cười của bạn bè, tiếng ông nội và hương ổi chín, làm cậu xúc động khi nghĩ về kỷ niệm xưa.

Suy ngẫm và phản hồi - Soạn bài Con muốn làm một cái cây

Câu 1.(trang 68 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Câu chuyện này nói về điều gì?

Trả lời:

- Câu chuyện viết về tình yêu thương và sự chia sẻ từ những điều nhỏ bé, gần gũi trong cuộc sống.

Câu 2.(trang 68 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Liệt kê các chi tiết về ông nội và Bum trong truyện. Dựa vào đó, em hãy nhận xét về đặc điểm của ông nội.

Trả lời:

- Các chi tiết về ông nội và Bum bao gồm:
+ Bum và bạn bè hái và chia nhau những trái ổi thơm.
+ Ông nội thường ngồi trên ghế ở đầu sân, nghe đài và nhìn theo lũ trẻ chơi, cười hiền từ.
- Qua đó, em thấy ông nội là người hiền hòa, nhân hậu và rất yêu thương trẻ em.

Câu 3.(trang 68 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Em có nghĩ Bum là một cậu bé hạnh phúc không? Giải thích vì sao.

Trả lời:

Bum là một cậu bé hạnh phúc vì cậu nhận được tình yêu thương từ ông nội qua việc trồng và chăm sóc cây ổi và từ bố mẹ, khi họ quyết định trồng cây ổi mới theo ước mơ của Bum, thể hiện tình yêu thương và sự quan tâm của gia đình.

Câu 4.(trang 68 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Ý nghĩa của hình ảnh cây ổi xuyên suốt câu chuyện là gì?

Hình ảnh cây ổi xuyên suốt câu chuyện biểu thị tình yêu thương và sự quan tâm của gia đình đối với Bum.

Câu 5.(trang 68 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Tác giả muốn truyền đạt thông điệp gì qua câu chuyện này?

Tác giả muốn nhấn mạnh rằng hạnh phúc nằm trong những điều giản dị và gần gũi trong cuộc sống, trong tình yêu và sự quan tâm của mọi người xung quanh. Chúng ta không cần tìm hạnh phúc xa xôi, mà nó hiện diện ngay trong ngôi nhà của mình.

Câu 6.(trang 68 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) So sánh sự khác biệt và điểm giống nhau giữa Đa-ni và Bum theo sơ đồ trong SGK:

Trả lời:

Câu 7.(trang 68 SGK Ngữ Văn 6 tập 2 Chân trời sáng tạo) Em đã bao giờ làm việc gì mang lại niềm vui cho người khác chưa? Chia sẻ về điều đó.

Các việc làm có thể đem lại niềm vui cho người khác bao gồm: Giúp mẹ nấu cơm, tưới cây cho ông nội, trực nhật cho bạn. Những việc này thường làm ta cảm thấy hạnh phúc và vui vẻ.