Top 6 bài phân tích 'Nếu bạn có một người bạn' (Ngữ văn 6 - SGK Kết nối tri thức) xuất sắc

Chuẩn bị bài đọc trước khi học 'Nếu bạn muốn có một người bạn' thuộc bộ Kết nối tri thức và cuộc sống

Câu hỏi 1

-      Một số tính từ diễn tả cảm xúc của em khi nghĩ về người bạn thân: vui vẻ, hạnh phúc, gần gũi,...

-      Những điều khiến em và người bạn đó trở nên thân thiết: Cùng hỗ trợ nhau trong học tập, có chung sở thích (Xem phim, đọc sách, vẽ, …)

Câu hỏi 2

-      Cách em và người bạn đó đã quen biết nhau: Là hàng xóm/ Lớn lên cùng nhau/ Học cùng lớp, trường/ Qua một lớp học thêm,...

Trả lời câu hỏi sau khi đọc bài

Soạn 'Nếu bạn muốn có một người bạn' văn 6 mới

Câu hỏi 1:

-      Hoàng tử bé và Cáo gặp nhau trên Trái Đất.

-      Sau khi Hoàng tử bé buồn bã phát hiện ra rằng hoa hồng quý giá duy nhất trên hành tinh mình thực ra lại rất bình thường và có hàng trăm ngàn bông như vậy ở đây.

Câu hỏi 2 trang 26 SGK Ngữ văn 6 bộ Kết nối tri thức: 

-      Từ “Cảm hóa” xuất hiện 13 lần trong văn bản.

-      Dựa vào lời giải thích của Cáo, em hiểu rằng từ này có nghĩa là làm cho hai người dần trở nên gần gũi hơn, trở thành điều đặc biệt và duy nhất trong lòng nhau.

Câu hỏi 3 Ngữ văn tập 1 SGK Kết nối tri thức và cuộc sống

-      Cáo khao khát được làm bạn với Hoàng tử bé, vì nó cảm thấy chán nản với cuộc sống đơn điệu trên Trái đất: Khi cáo săn gà, người lại săn cáo nhưng không ai cảm hóa nó cả.

-      Ban đầu, đối với Cáo, Hoàng tử bé cũng giống như vô số cậu bé khác. Tuy nhiên, sau khi được cảm hóa, cậu trở nên đặc biệt. Từng chi tiết từ tiếng bước chân, cánh đồng lúa chín vàng,... đều gợi nhớ đến người bạn đó.

Câu hỏi 4 phần soạn bài 'Nếu bạn muốn có một người bạn' 

      Việc trở thành bạn của Hoàng tử bé sẽ khiến cuộc sống của Cáo trở nên sáng sủa, thú vị và tuyệt vời hơn. Cáo sẽ tìm thấy thêm một điều đáng trân trọng và cũng nhận được tình yêu thương từ Hoàng tử bé. 

      Qua đó, giúp em nhận ra rằng tình bạn có giá trị và vai trò to lớn trong cuộc đời mỗi con người. Tình bạn làm cho con người trở nên khác biệt trong mắt nhau, tô điểm thêm màu sắc cho cuộc sống.

Câu hỏi 5 'Nếu bạn muốn có một người bạn' Ngữ văn 6 mới 

      Cáo rất đau lòng và buồn bã khi phải nói lời tạm biệt với Hoàng tử bé. Nhưng nó không hề hối hận vì đã trở thành bạn của cậu, vì dù không còn gặp nhau nữa, Hoàng tử bé vẫn giữ một vị trí quan trọng trong lòng nó. Tình bạn đã làm cuộc sống của Cáo trở nên đặc biệt hơn, ngay cả những bông lúa mì cũng trở nên có ý nghĩa vì gợi nhớ đến những kỷ niệm tuyệt vời.

Câu hỏi 6:

-      Hoàng tử đã nhắc lại câu “Chính thời gian bạn đã dành cho....làm cho nó trở nên quan trọng đến vậy” của Cáo. Giống như Cáo đã nói, tất cả các cậu bé và cáo trên thế giới này ban đầu đều giống nhau. Nhưng họ trở nên khác biệt trong lòng người khác khi được đầu tư thời gian và tình cảm.

Câu hỏi 7: 

-      Bài học gần gũi và ý nghĩa nhất mà Cáo đã dạy em là về giá trị của tình bạn. Tình bạn làm cho cuộc sống của mỗi con người thêm tươi sáng và đặc biệt, dù không phải lúc nào cũng được ở bên nhau.

Câu hỏi 8:

-      Theo em, Cáo là một nhân vật trong truyện vì 'Hoàng tử bé' là câu chuyện dành cho trẻ em. Trong đó, Cáo cũng được nhân hóa, mang những đặc tính của loài (săn gà) và những đặc điểm của con người (nói chuyện, suy nghĩ,...) 

Viết kết nối với bài 'Nếu bạn muốn có một người bạn' Ngữ văn 6 mới

Đề: Miêu tả cảm xúc của Cáo sau khi chia tay Hoàng tử bé:

Hướng dẫn viết bài Ngữ văn lớp 6

      Thật buồn và tiếc nuối khi phải tạm biệt Hoàng tử bé. Trong hàng triệu cậu bé ngoài kia, Hoàng tử đã cảm hóa mình và làm cho cậu trở nên đặc biệt. Nhưng mình không hề hối hận vì điều đó, vì sự xuất hiện của cậu đã khiến cuộc sống trở nên thú vị và ý nghĩa hơn. Từ nay, những bông lúa mì vàng óng sẽ luôn nhắc nhở mình về mái tóc cậu, hình dáng cậu và cả những bài học quý giá mà chúng mình đã cùng trải qua. 

Tags: Nếu bạn muốn có một người bạn

Tác giả

• Tiểu sử

- Antoine de Saint-Exupéry, thường được gọi là Saint-Ex (sinh ngày 29 tháng 6 năm 1900 – mất tích ngày 31 tháng 7 năm 1944).

- Ông sinh ra tại thành phố Lyon, Pháp, trong một gia đình quý tộc.

- Là một nhà văn và phi công Pháp nổi tiếng.

- Ông đã mất tích trong một chuyến bay trong Thế chiến thứ hai khi đang thực hiện nhiệm vụ thu thập thông tin về quân Đức.

• Sự nghiệp văn học

Tác phẩm nổi bật

- 'Chuyến thư miền Nam' được xuất bản năm 1929.

- 'Pilote de Guerre' (Phi công thời chiến, 1942).

- 'Lettre à un Otage' (Thư gửi một con tin, 1943), thể loại chính luận.

- 'Citadelle' (Cung thành, viết năm 1936, xuất bản năm 1948).

- Saint-Exupéry được biết đến nhiều nhất với kiệt tác Hoàng tử Bé (Le Petit Prince).

Phong cách nghệ thuật

- Các tác phẩm của Saint-Exupéry thường tập trung vào đề tài phi công hoặc lấy cảm hứng từ những chuyến bay của ông.

Tác phẩm

Tìm hiểu chung

Xuất xứ

- Trích từ chương XXI của tiểu thuyết Hoàng tử bé, tác phẩm nổi tiếng nhất của Ê-xu-pe-ri.

Bố cục: 2 phần

- Phần 1 (Từ đầu đến 'Hoàng Tử bé thốt lên'): Cuộc gặp gỡ giữa Hoàng tử bé và con cáo.

- Phần 2 (Còn lại): Cuộc trò chuyện đầy ý nghĩa giữa Hoàng tử bé và con cáo.

Thể loại: truyện đồng thoại.

Phương thức biểu đạt chính: tự sự.

Giá trị nội dung và nghệ thuật

Giá trị nội dung

Đoạn trích 'Nếu cậu muốn có một người bạn' khẳng định ý nghĩa và cách thức chân chính để hiểu về tình bạn. Câu chuyện xoay quanh Hoàng tử bé và con cáo, cùng định nghĩa về 'cảm hóa', từ đó đưa ra những bài học quý giá cho người đọc.

Giá trị nghệ thuật

Tác giả đã nhân cách hóa nhân vật con cáo một cách tài tình, phù hợp với thể loại truyện đồng thoại. Ông còn sử dụng ngôi kể thứ nhất một cách chân thực, cùng với những ẩn dụ tinh tế và lối kể gần gũi, hấp dẫn.

Trước khi đọc

Câu 1 (trang 21 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Hãy ghi lại một số từ miêu tả cảm xúc của em khi nghĩ về một người bạn thân. Điều gì khiến các em trở thành đôi bạn thân?

Trả lời:

- Một số từ miêu tả cảm xúc của em khi nghĩ về một người bạn thân: tự hào, vui vẻ, hạnh phúc.

- Lý do khiến em và bạn trở thành đôi bạn thân là vì chúng em cùng nhau chơi đùa, có nhiều điểm tương đồng trong tính cách và sở thích.

Câu 2 (trang 21 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Em và người bạn thân ấy đã làm quen với nhau như thế nào?

Trả lời:

Bạn là hàng xóm của em nên chúng em đã chơi thân từ nhỏ. Lớn lên, chúng em học chung lớp Tiểu học và hiện tại là chung trường cấp hai.

Đọc văn bản

Câu 1 (trang 23 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Cáo đã chỉ cho hoàng tử bé cách 'cảm hóa' mình như thế nào?

Trả lời:

Cáo đã hướng dẫn hoàng tử bé về cách 'cảm hóa' như sau:

- 'Cảm hóa' là điều đã bị lãng quên từ lâu, có nghĩa là làm cho nhau trở nên gần gũi hơn.

- Cáo nói rằng những bước chân khác chỉ khiến nó trốn sâu hơn, còn bước chân của hoàng tử bé sẽ khiến nó ra khỏi hang.

- Đó là một quá trình cần sự kiên nhẫn: 'Trước tiên, bạn ngồi xa mình một chút, trên cỏ. Mình sẽ liếc nhìn bạn, còn bạn không nói gì cả. Lời nói thường gây ra sự hiểu lầm. Nhưng mỗi ngày, bạn có thể ngồi gần hơn'.

Câu 2 (trang 24 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Điều gì khiến những bông hoa trên Trái đất và bông hồng của hoàng tử bé khác nhau?

Trả lời:

Những bông hoa trên Trái đất khác với bông hồng của Hoàng tử bé vì không ai 'cảm hóa' chúng, trong khi bông hồng của Hoàng tử bé được “cảm hóa” bởi chính cậu.

Câu 3 (trang 24 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Hoàng tử bé đã nhắc lại lời nói nào của cáo?

Trả lời:

Hoàng tử bé đã nhớ lại lời của Cáo: 'Điều cốt lõi vô hình trong mắt người trần'.

Sau khi đọc

Câu 1 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

- Hoàng tử bé đến từ một hành tinh khác, cậu đã phiêu lưu tới nhiều hành tinh, khám phá nhiều điều thú vị và trải qua cả thất vọng, đau khổ. Cuối cùng, cậu quyết định trở về hành tinh của mình với bông hồng duy nhất.

- Hoàng tử bé gặp cáo trong lúc cậu đang tìm kiếm con người.

Câu 2 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

Từ 'cảm hóa' xuất hiện 13 lần trong đoạn trích. Qua lời giải thích của cáo, em hiểu 'cảm hóa' có nghĩa là làm cho người khác cảm phục cái đẹp, cái tốt của mình, từ đó làm cho nhau gần gũi hơn. Trong tiếng Anh, từ này thể hiện ý nghĩa thuần hóa và hạ cấp. Tuy nhiên, hoàng tử bé lại dùng 'cảm hóa' để chỉ sự kết nối yêu thương qua lại.

Câu 3 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

- Cáo tha thiết mong được làm bạn với hoàng tử bé vì:

+ Hoàng tử bé rất dễ thương, không làm hại cáo và muốn chơi cùng nó.

+ Cuộc sống của cáo thật đơn điệu: 'mình săn gà, con người săn mình. Mọi con gà đều giống nhau, mọi con người cũng vậy, nên mình cảm thấy chán'.

+ Cáo cũng nghĩ rằng hoàng tử bé cần một người bạn, vì vậy nó đã dạy cho hoàng tử bé cách 'cảm hóa' nó.

Câu 4 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

- Nếu được hoàng tử bé 'cảm hóa', cuộc sống của cáo sẽ trở nên 'chiếu sáng'. 'Mình sẽ biết thêm một tiếng chân khác biệt'. Đó là bước chân gọi cáo ra khỏi hang, như tiếng nhạc. Màu vàng của lúa mì sẽ gợi nhớ cho cáo về mái tóc vàng của hoàng tử bé.

- Qua đó, ý nghĩa tình bạn được thể hiện rõ: Tình bạn chân thành chạm đến sự chân thành khi cả hai 'cảm hóa' lẫn nhau, hướng về nhau và giúp nhau trở nên tốt đẹp hơn. Tình bạn chính là sự cảm nhận bằng trái tim, làm cho thế giới quanh ta trở nên tốt đẹp hơn.

Câu 5 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

- Khi chia tay hoàng tử bé, cáo không hối tiếc về việc kết bạn với cậu.

- Cáo đã gửi đến Hoàng tử bé bài học quý giá trong cuộc sống. Cáo khiến hoàng tử bé hiểu tại sao bông hồng lại là duy nhất. Theo cách lý giải của cáo, với hoàng tử bé, cáo cũng như hàng trăm con cáo khác. Nhưng nếu cậu có thể nhận ra sự khác biệt của nó giữa hàng ngàn con cáo, đó mới là tình bạn chân thành. Tình bạn chính là sự giản dị như vậy.

Câu 6 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

Hoàng tử bé đã nhớ lại những lời của cáo 'để không quên': 'Điều cốt lõi vô hình trong mắt trần', 'chính thời gian mà mình dành cho bông hồng của mình', 'mình có trách nhiệm với bông hồng của mình'.

Câu 7 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

Cáo đã chia sẻ với hoàng tử bé nhiều bài học về tình bạn. Bài học gần gũi và ý nghĩa nhất đối với em là: Đôi khi chúng ta cảm thấy lạc lõng và bối rối không biết phải đối mặt với những vấn đề trước mắt như thế nào. Nhưng luôn có câu trả lời ở đâu đó, từ một người bạn hoặc từ chính bản thân mỗi chúng ta. Những người đó có thể giống tất cả mọi người khác trên thế giới, nhưng sẽ trở nên đặc biệt nếu chúng ta biết quan tâm và gần gũi hơn.

Câu 8 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1):

Trả lời:

- Theo em, nhân vật cáo là một nhân vật của truyện đồng thoại.

- Bởi vì đây là một câu chuyện dành cho trẻ em, nhà văn đã lấy loài cáo làm nhân vật, nhân cách hóa dựa trên 'không thoát ly sinh hoạt thật' của loài cáo, đồng thời không xa rời cách nhìn của độc giả trẻ.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Tưởng tượng và viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) miêu tả cảm xúc của nhân vật cáo sau khi từ biệt hoàng tử bé.

Bài làm tham khảo

      Sau khi hoàng tử bé cầm bông hồng duy nhất ra đi, cáo quay về nhìn những cánh đồng lúa mì vàng óng. Nó ngồi im lặng, hướng ánh mắt ra xa tận chân trời. Nó tưởng tượng về cậu bé có mái tóc vàng óng đã cảm hóa được mình. Thế là, cáo và hoàng tử bé cùng ngồi gần nhau hơn. Nó hy vọng một ngày nào đó sẽ gặp lại cậu, và sẽ tặng cho hoàng tử bé một món quà bí mật.

Tóm tắt về câu chuyện 'Nếu cậu muốn có một người bạn'
Truyện kể về Hoàng tử bé, một cậu bé ngây thơ và đáng yêu, sống trên tiểu tinh cầu B612. Cảm thấy cô đơn, cậu quyết định đến Trái Đất để tìm kiếm loài người và kết bạn. Khi đặt chân tới đây, Hoàng tử bé thấy một vườn hoa hồng và cảm thấy buồn vì bông hồng của mình không phải là độc nhất. Cậu sau đó gặp cáo, người từ chối chơi cùng vì chưa được cảm hóa. Dần dần, họ trở nên thân thiết, và tình bạn của họ giúp cáo không còn cảm thấy đơn độc, đồng thời hoàng tử bé cũng hiểu được giá trị của tình bạn. Cuối cùng, Hoàng tử bé phải nói lời từ biệt để trở về hành tinh của mình cùng với bông hồng yêu quý.

'Nếu cậu muốn có một người bạn' trả lời câu hỏi trang 26

Câu 1 (Trang 26) :
- Hoàng tử bé xuất phát từ hành tinh B612.
- Cậu đến Trái Đất nhằm tìm kiếm con người và kết bạn, đồng thời muốn khám phá nơi này.
- Hoàn cảnh gặp gỡ:
+ Không gian: Trên bãi cỏ, dưới gốc táo.
+ Tâm trạng của hoàng tử bé: Buồn bã và thất vọng vì phát hiện ra nhiều hoa hồng, trong khi bông hoa của mình không còn đặc biệt. Điều này được thể hiện qua câu 'Mình buồn quá!'.
+ Tâm trạng của cáo: Cảm thấy cô đơn vì phải chạy trốn khỏi con người.

Câu 2 (Trang 26) : Từ 'cảm hóa' xuất hiện 15 lần trong đoạn trích.
'Cảm hóa' có nghĩa là gắn bó và thấu hiểu nhau hơn để xây dựng mối quan hệ thân thiết. Nó không chỉ đơn thuần là kết bạn mà còn đánh thức những điều đẹp đẽ trong mỗi người, cần thời gian và sự kiên nhẫn để hiểu nhau. Điều này được thể hiện qua cách mà cáo nói với hoàng tử bé:
- Bạn ngồi xa mình một chút, như thế, trên cỏ.
- Mình sẽ liếc nhìn bạn, còn bạn thì không nói gì cả.
- Mỗi ngày, bạn có thể ngồi xích lại gần hơn.

Câu 3 (Trang 26) :
Cáo mong muốn kết bạn với hoàng tử bé vì:
- Trong mắt con người, cáo thường bị coi là loài vật xảo quyệt và đáng sợ, dẫn đến sự cô đơn của nó. Ngược lại, hoàng tử bé nhìn nhận cáo bằng ánh mắt ngây thơ, lịch sự và khen ngợi.
- Cậu bé còn thân thiện mời cáo chơi cùng, khiến cáo cảm nhận được sự ấm áp và tình bạn chân thành. Cáo khao khát được cảm hóa để không còn đơn độc, chỉ mong muốn tìm được người bạn thấu hiểu.

Câu 4 (Trang 26) :
Nếu được hoàng tử bé 'cảm hóa', cuộc sống của cáo sẽ thay đổi hoàn toàn: Không còn đơn điệu, không phải sống trong sợ hãi, mà sẽ trở nên vui tươi và rực rỡ. Những bước chân của hoàng tử bé sẽ gợi nhớ và tạo ra những ý nghĩa mới cho cáo, giúp nó tìm thấy niềm vui trong cuộc sống. Tình bạn làm cho mỗi người gần nhau hơn và đem lại hạnh phúc.

Câu 5 (Trang 26) : Khi chia tay hoàng tử bé, cáo cảm thấy buồn bã, thể hiện qua câu: 'Mình sẽ khóc mất'. Tuy nhiên, cáo không hối hận về tình bạn này vì đã nhận được nhiều niềm vui và sự ấm áp từ hoàng tử bé.

Câu 6 (Trang 26) : Hoàng tử bé nhớ lại những bài học mà cáo đã chia sẻ:
- Điều cốt lõi vô hình trong mắt trần.
- Chính thời gian mà bạn bỏ ra cho bông hồng của bạn đã khiến bông hồng trở nên đặc biệt.
- Mình có trách nhiệm với bông hồng của mình.
Câu nói này nhấn mạnh rằng cái quan trọng không thể nhìn thấy bằng mắt thường, mà cần phải cảm nhận bằng trái tim. Thời gian và sự chăm sóc tạo ra mối liên kết sâu sắc và quan trọng trong tình bạn.

Câu 7 (Trang 26) : Cáo đã truyền đạt nhiều bài học về tình bạn, trong đó nổi bật là tình bạn cần sự sẻ chia, quan tâm, thấu hiểu và kiên nhẫn. Mỗi người bạn đều mang một ý nghĩa đặc biệt và cần được trân trọng.

Câu 8 (Trang 26) :
- Nhân vật cáo là một hình tượng trong truyện đồng thoại.
- Bởi vì:
Thứ nhất, nó xuất hiện trong câu chuyện Hoàng tử bé, được viết cho thiếu nhi.
Thứ hai, cáo được nhân cách hóa, biết nói, biết cảm nhận và suy nghĩ nhưng vẫn giữ được những đặc điểm tự nhiên của loài cáo.
Thứ ba, nhân vật cáo chứa đựng nhiều bài học giá trị về tình bạn và tình yêu.

'Nếu cậu muốn có một người bạn' kết nối với đọc

Viết một đoạn văn 5-7 câu miêu tả cảm xúc của cáo sau khi chia tay hoàng tử bé. Cáo đứng trên cánh đồng lúa mì, cảm thấy buồn và nhớ hoàng tử bé vô cùng. Cậu nhớ những ngày dạo chơi cùng hoàng tử, những khoảnh khắc hạnh phúc mà hoàng tử đã mang đến cho mình. Cáo hy vọng hoàng tử cũng nhớ về mình như mình luôn nghĩ đến mái tóc vàng óng của cậu ấy khi nhìn cánh đồng lúa mì.

Tóm tắt

Sau một cuộc hành trình qua nhiều hành tinh, hoàng tử bé đã đến Trái Đất. Vừa đến nơi, cậu nhìn thấy một vườn hoa hồng và nhận ra rằng hoa của mình thật tầm thường. Cảm giác buồn bã khiến cậu nằm dài trên cỏ và khóc. Lúc ấy, một con cáo xuất hiện và bắt đầu trò chuyện với hoàng tử bé về cuộc sống trên Trái Đất và khái niệm cảm hóa. Cáo mong muốn hoàng tử bé hãy cảm hóa mình. Trước khi chia tay, cáo giải thích rằng bông hoa của cậu là độc nhất và đặc biệt vì nó đã cảm hóa cậu.

I. Trước khi đọc

Câu 1. Ghi lại một số từ thể hiện cảm xúc của em khi nghĩ về người bạn thân nhất. Điều gì giúp các em trở thành đôi bạn thân?

- Một số từ miêu tả cảm xúc của em khi nghĩ về người bạn thân: yêu quý, tự hào, biết ơn…

- Những lý do khiến hai người trở thành bạn thân: cùng sở thích, sự thấu hiểu và chia sẻ…

Câu 2. Em và người bạn thân đã quen nhau như thế nào?

- Làm quen trong lớp học.

- Sau đó qua nhà bạn để chơi…

II. Đọc văn bản

• Cuộc gặp gỡ của hoàng tử bé và con cáo

Hoàng tử bé:

- Xuất thân: đến từ một hành tinh khác.

- Mục đích đến Trái Đất: tìm kiếm bạn bè và khám phá điều mới.

- Tâm trạng trước đó: buồn bã, cô đơn vì chưa tìm được bạn bè.

- Sau khi được cảm hóa: nhận ra giá trị của bông hồng và những thứ đã được cảm hóa.

- Tự nhắc nhở bản thân: phải có trách nhiệm với những gì mình đã cảm hóa.

Con cáo:

- Nguồn gốc: sống trên Trái Đất.

- Mục đích: chưa được cảm hóa, mong muốn được hoàng tử bé cảm hóa.

- Tâm trạng trước đó:

• Suy nghĩ về con người: phiền phức (có súng và đi săn), chỉ muốn nuôi gà.
• Thấy Trái Đất có nhiều chuyện khác nhau.
• Chán nản vì cuộc sống không hoàn hảo.
• Cảm thấy cuộc sống đơn điệu: “Mình săn gà, con người săn mình. Mọi con gà và con người đều giống nhau, nên mình hơi chán”.

=> Mong muốn được cảm hóa: “Xin bạn hãy cảm hóa mình.”

- Sau khi được “cảm hóa”:

Buồn bã: “Mình sẽ khóc mất” khi hoàng tử bé phải ra đi.

Nhắc nhở hoàng tử bé có trách nhiệm với những gì đã cảm hóa.

• Ý nghĩa của cuộc trò chuyện

- Mối quan hệ giữa cảm hóa và tình bạn:

• “Cảm hóa” - một khái niệm đã bị lãng quên.
• Nó có nghĩa là “gần gũi hơn…”

=> Tình bạn được xây dựng từ “cảm hóa”.

- Cách thức cảm hóa: cần kiên nhẫn từng ngày, từng chút một vì lời nói dễ gây hiểu lầm.

- Ý nghĩa của việc “cảm hóa”:

Đối với cáo: sẽ được “chiếu sáng”, biết thêm một bước chân khác để ra khỏi hang, không còn phải trốn nữa. Sau khi cảm hóa, lúa mì vốn không có ý nghĩa sẽ gợi nhớ đến hoàng tử bé mỗi khi nhìn thấy. Chia tay rất buồn nhưng vẫn nhận được nhiều điều quý giá.

Đối với hoàng tử bé: nhận ra giá trị bông hồng của mình - “đã cảm hóa mình”. Khi trở lại vườn hồng, sẽ thấy bông hoa của mình là độc nhất. Nhận ra những điều cốt lõi phải cảm nhận bằng trái tim, trách nhiệm với những gì đã cảm hóa.

• Trả lời câu hỏi SGK:

- Cáo đã chỉ hoàng tử bé cách “cảm hóa” như thế nào?

Trước tiên, bạn hãy ngồi xa một chút, trên cỏ. Mình sẽ liếc nhìn bạn, bạn không cần nói gì cả. Lời nói là nguồn gốc của mọi hiểu lầm. Nhưng mỗi ngày, bạn có thể lại gần hơn.

- Điều gì khiến những bông hoa trên Trái Đất và bông hồng của hoàng tử bé khác nhau?

• Không ai “cảm hóa” những bông hồng trên Trái Đất và chúng cũng không cảm hóa ai.
• Còn bông hoa của hoàng tử bé đã được cậu cảm hóa.

- Hoàng tử bé đã nhắc lại lời nào của cáo?

“Điều cốt lõi vô hình trong mắt trần”, “Chính thời gian mà mình bỏ ra cho bông hồng của mình…”, “Mình có trách nhiệm với bông hồng của mình…”

III. Sau khi đọc

• Tác giả

- Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri (1900 - 1944) là nhà văn lớn người Pháp.

- Ông là phi công, từng tham gia Chiến tranh thế giới thứ hai.

- Hầu hết các tác phẩm của ông lấy cảm hứng từ những chuyến bay và cuộc sống của phi công.

- Ngòi bút của ông đậm chất trữ tình, trong trẻo, giàu cảm hứng lãng mạn.

- Một số tác phẩm tiêu biểu: Bay đêm, Cõi người ta, Phi công thời chiến, Hoàng tử bé…

• Tác phẩm

Xuất xứ

- Hoàng tử bé được xuất bản lần đầu năm 1943, là tác phẩm nổi tiếng nhất của Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pe-ri.

- Tác phẩm từng được bình chọn là tác phẩm văn học hay nhất thế kỷ XX của Pháp, được dịch ra hơn 250 ngôn ngữ.

- Đoạn trích 'Nếu cậu muốn có một người bạn' thuộc chương XXI kể về cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa hoàng tử bé và con cáo trên Trái Đất. Tên đoạn trích do người biên soạn đặt.

Tóm tắt Nếu cậu muốn có một người bạn

Khi vừa đến Trái Đất, hoàng tử bé nhìn thấy một vườn hoa hồng và nhận ra ở hành tinh của mình chỉ có “một bông hoa tầm thường”. Phát hiện này khiến cậu buồn bã, thất vọng, nằm dài trên cỏ và khóc. Đúng lúc đó, một con cáo xuất hiện. Cáo đã trò chuyện với hoàng tử bé về Trái Đất và ý nghĩa của cảm hóa. Trước khi chia tay, cáo đã giải thích rằng bông hoa của cậu là duy nhất và đặc biệt vì đã cảm hóa được cậu.

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Hoàng tử bé đến từ đâu và đã gặp cáo trong hoàn cảnh nào?

- Hoàng tử bé đến từ một hành tinh khác.

- Cậu gặp cáo trong hoàn cảnh: đang đi tìm con người.

Câu 2. Từ “cảm hóa” xuất hiện bao nhiêu lần trong đoạn trích? Qua lời giải thích của cáo, em hiểu “cảm hóa” có nghĩa là gì?

- Từ “cảm hóa” xuất hiện 15 lần trong đoạn trích.

- “Cảm hóa” có nghĩa là làm cho gần gũi hơn, tạo nên những mối quan hệ đặc biệt.

Câu 3. Điều gì ở hoàng tử bé khiến cáo tha thiết mong muốn kết bạn với cậu?

- Cuộc sống của cáo quá đơn điệu: “Mình săn gà, con người săn mình. Mọi con gà và con người đều giống nhau, cho nên mình hơi chán”.

- Cáo cảm thấy hoàng tử bé đang tìm kiếm một người bạn và khám phá nhiều điều, nên mong hoàng tử bé hãy cảm hóa nó.

Câu 4. Nếu hoàng tử bé “cảm hóa” cáo, cuộc sống của cáo sẽ thay đổi như thế nào? Ý nghĩa của tình bạn là gì?

- Nếu được hoàng tử bé cảm hóa, cuộc sống của cáo sẽ “sáng bừng”, “Mình sẽ biết thêm một tiếng chân khác hẳn mọi tiếng chân khác… Bước chân của bạn sẽ gọi mình ra khỏi hang, như là tiếng nhạc”, “Lúa mì vàng sẽ khiến mình nhớ đến bạn…”.

- Ý nghĩa tình bạn: Tình bạn chân thành là khi cả hai “cảm hóa” nhau và được cảm nhận bằng trái tim.

Câu 5. Khi chia tay hoàng tử bé, cáo cảm thấy thế nào? Những cảm xúc đó có khiến cáo hối hận về việc kết bạn không?

- Khi chia tay hoàng tử bé, cáo cảm thấy buồn bã vì sắp phải xa “Mình sẽ khóc mất”.

- Cáo không hối hận vì đã kết bạn với hoàng tử bé, vì nó đã nhận được nhiều điều quý giá.

Câu 6. Hoàng tử bé đã nhắc lại lời nào của cáo “để nhớ”? Ý nghĩa của một trong những lời đó là gì?

- Hoàng tử bé đã nhắc lại: “Điều cốt lõi vô hình trong mắt trần”, “Chính thời gian mà mình bỏ ra cho bông hồng của mình…”, “Mình có trách nhiệm với bông hồng của mình…”

- Ý nghĩa: Cần phải có trách nhiệm với những gì mình đã cảm hóa.

Câu 7. Cáo đã dạy hoàng tử bé nhiều bài học về tình bạn. Em thấy bài học nào gần gũi và ý nghĩa nhất?

Bài học ý nghĩa nhất: Tình bạn được xây dựng trên sự thấu hiểu và kiên nhẫn. Những người bạn có ý nghĩa đặc biệt và duy nhất đối với mỗi người.

Câu 8. Em nghĩ cáo có phải là nhân vật trong truyện đồng thoại không? Vì sao?

- Cáo là nhân vật của truyện đồng thoại.

- Vì truyện Hoàng tử bé được viết dành cho trẻ em, tác giả đã mượn hình ảnh loài vật để nhân cách hóa nhưng vẫn giữ nguyên bản chất loài cáo (săn gà, ghét con người).

IV. Viết kết nối với đọc

Tưởng tượng và viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) miêu tả cảm xúc của nhân vật cáo sau khi từ biệt hoàng tử bé.

Gợi ý:

- Sau khi hoàng tử bé ra đi, cáo trở về cánh đồng lúa mì.

- Hành động của cáo: ngồi im lặng, suy nghĩ về hoàng tử bé; nhìn cánh đồng lúa mì và nhớ đến mái tóc của hoàng tử bé…

Bài mẫu: Sau khi hoàng tử bé rời đi, cáo trở lại cánh đồng lúa mì. Nó ngồi lặng im, vẻ mặt buồn bã. Đôi mắt hướng về phía chân trời. Khi nhìn thấy màu vàng của những bông lúa mì, cáo mỉm cười, nhớ đến hoàng tử bé và tưởng tượng ra ngày tái ngộ. Khi đó, cáo sẽ tặng cho hoàng tử bé món quà bí mật mà nó đã hứa.

Phần I: Chuẩn bị trước khi đọc

Câu 1 (trang 21 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hãy ghi lại một số từ thể hiện cảm xúc của em khi nghĩ về người bạn thân. Điều gì đã khiến hai bạn trở thành bạn thân?

Phương pháp giải:

Em hãy nhắm mắt tưởng tượng về người bạn thân và viết ra những từ thể hiện cảm xúc của mình khi nghĩ về bạn ấy.

Lời giải chi tiết:

- Một số từ miêu tả cảm xúc của em khi nghĩ về người bạn thân: tự hào, hạnh phúc, vui vẻ.

- Nguyên nhân khiến em và bạn trở thành đôi bạn thân: em và bạn cùng chơi đùa, có nhiều sở thích và tính cách tương đồng. Bạn luôn dành những điều tốt đẹp cho em, khi em gặp khó khăn, bạn luôn động viên và khích lệ em, để cả hai cùng cố gắng.

Câu 2 (trang 21 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Em và người bạn thân đã làm quen với nhau như thế nào?

Phương pháp giải:

Nhớ lại khoảnh khắc lần đầu gặp nhau.

Lời giải chi tiết:

Bạn là hàng xóm của em, nên chúng em đã chơi với nhau từ nhỏ, sau đó cùng học chung lớp Tiểu học và giờ là cùng trường cấp hai.

Phần II: Đọc văn bản

Câu 1 (trang 23 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Cáo đã chỉ cho hoàng tử bé cách 'cảm hóa' bản thân như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần đầu của văn bản.

Lời giải chi tiết:

Cáo đã dạy hoàng tử bé cách 'cảm hóa' mình:

- 'Cảm hóa' là một khái niệm đã bị lãng quên từ lâu. Nó có nghĩa là làm cho nhau trở nên gần gũi hơn.

- Cáo nói rằng những bước chân khác chỉ khiến nó trốn sâu vào lòng đất, trong khi bước chân của hoàng tử bé sẽ khiến nó ra khỏi hang.

- Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn: 'Trước tiên, bạn hãy ngồi xa mình một chút, như thế, trên cỏ. Mình sẽ nhìn bạn, còn bạn thì không nói gì cả. Lời nói chỉ gây hiểu lầm. Nhưng mỗi ngày, bạn có thể ngồi gần hơn'.

Câu 2 (trang 24 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Điều gì làm cho những bông hoa trên Trái đất và bông hồng của hoàng tử bé khác nhau?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ chi tiết liên quan đến hai loài hoa này.

Lời giải chi tiết:

Những bông hoa trên Trái đất và bông hồng của Hoàng tử bé khác biệt vì: không ai 'cảm hóa' những bông hồng trên Trái đất, trong khi bông hồng của Hoàng tử bé thì được “cảm hóa” bởi chính cậu.

Câu 3 (trang 24 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hoàng tử bé đã nhắc lại lời nói nào của cáo?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn văn này và xem lời nào được nhắc lại.

Lời giải chi tiết:

Hoàng tử bé đã nhắc lại lời của Cáo: 'Điều cốt lõi vô hình trong mắt trần'.

Phần III: Sau khi đọc

Câu 1 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hoàng tử bé đến từ đâu và đã gặp cáo trong hoàn cảnh nào? 

Phương pháp giải:

- Tìm hiểu thêm về tác phẩm này trên internet để biết hoàng tử bé đến từ đâu.

- Chú ý phần đầu của đoạn trích để hiểu về hoàn cảnh gặp nhau.

Lời giải chi tiết:

- Hoàng tử bé đến từ một hành tinh khác. Cậu đã phiêu lưu qua nhiều hành tinh khác nhau, khám phá nhiều điều thú vị và trải nghiệm cả những nỗi buồn. Cuối cùng, cậu quyết định quay trở về hành tinh của mình với một bông hồng duy nhất.

- Hoàng tử bé đã gặp cáo khi cậu đang tìm kiếm con người.

Câu 2 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Từ 'cảm hóa' xuất hiện bao nhiêu lần trong đoạn trích? Qua những lời giải thích của cáo, em hiểu 'cảm hóa' có nghĩa là gì?

Phương pháp giải:

Đọc lại đoạn trích và đếm số lần xuất hiện, tìm hiểu ngữ cảnh để xác định nghĩa.

Lời giải chi tiết:

- Từ 'cảm hóa' xuất hiện 15 lần trong đoạn trích.

- Theo em, “cảm hóa” nghĩa là chúng ta dùng tư tưởng, tình cảm, hành động, và sự chân thành của mình để ảnh hưởng đến một đối tượng nào đó, giúp cho đối tượng ấy trở nên tốt hơn.

Câu 3 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Điều gì ở hoàng tử bé đã khiến cáo khao khát được kết bạn với cậu?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản, chú ý các từ ngữ mô tả về hoàng tử bé để xác định câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Cáo khao khát được làm bạn với hoàng tử bé vì:

+ Hoàng tử bé rất dễ thương, không gây hại cho cáo mà lại muốn chơi cùng.

+ Cuộc sống của cáo đơn điệu, 'mình săn gà, con người săn mình. Mọi con gà đều giống nhau, mọi con người đều giống nhau. Do đó mình hơi chán'.

+ Cáo cũng nghĩ hoàng tử bé cần một người bạn, vì thế nó dạy cho hoàng tử bé cách 'cảm hóa' mình. 

Câu 4 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Nếu được hoàng tử bé 'cảm hóa', cuộc sống của cáo sẽ thay đổi ra sao? Qua đó, em cảm nhận được ý nghĩa gì của tình bạn?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ và chú ý các chi tiết.

Lời giải chi tiết:

- Nếu hoàng tử bé 'cảm hóa' cáo, cuộc sống của cáo sẽ được 'chiếu sáng'. 'Mình sẽ biết thêm một bước chân khác hẳn mọi bước chân khác'. Đó là bước chân sẽ gọi cáo ra khỏi hang, giống như một tiếng nhạc. Màu vàng óng ả của lúa mì sẽ gợi nhớ cho cáo đến mái tóc vàng của hoàng tử bé.

- Qua đó, có thể thấy ý nghĩa của tình bạn: Tình bạn thật sự chạm đến sự chân thành khi cả hai 'cảm hóa' nhau, khi cả hai tâm hồn luôn hướng về nhau, giúp nhau trở nên tốt đẹp hơn. Tình bạn chính là cảm nhận bằng trái tim, làm cho thế giới của ta thêm tươi đẹp.

Câu 5 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Khi chia tay hoàng tử bé, cáo đã có những cảm xúc gì? Những cảm xúc ấy có khiến cáo hối hận về việc kết bạn với hoàng tử bé không?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn cuối và chú ý cảm xúc của cáo.

Lời giải chi tiết:

- Khi chia tay hoàng tử bé, cáo không hối hận về việc kết bạn với cậu.

- Cáo còn gửi tới hoàng tử bé một bài học cuộc sống. Cáo đã giúp hoàng tử bé hiểu vì sao bông hồng lại là duy nhất. Như cách lý giải của cáo, đối với cậu, cáo cũng như hàng trăm con cáo khác. Nhưng nếu cậu nhận ra sự khác biệt của nó giữa hàng ngàn con cáo, đó mới chính là tình bạn chân thành. Tình bạn chính là giản dị như vậy. 

Câu 6 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Hoàng tử bé đã nhắc lại những lời nào của cáo 'để nhớ'? Nêu cảm nhận của em về ý nghĩa của một trong những lời nói đó.

Phương pháp giải:

Đọc toàn văn bản và tìm những lời hoàng tử bé nhắc lại của cáo.

Lời giải chi tiết:

Hoàng tử bé đã nhắc lại những lời của cáo 'để nhớ': 'Điều cốt lõi vô hình trong mắt thần', 'chính thời gian của mình bỏ ra cho bông hồng của mình', 'mình có trách nhiệm với bông hồng của mình'. 

Câu 7 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Cáo đã chia sẻ với hoàng tử bé nhiều bài học về tình bạn. Em thấy bài học nào gần gũi và có ý nghĩa nhất với mình?

Phương pháp giải:

Chọn bài học có ý nghĩa nhất mà cáo đã chia sẻ với hoàng tử bé.

Lời giải chi tiết:

Cáo đã chia sẻ với hoàng tử bé nhiều bài học về tình bạn. Bài học gần gũi và có ý nghĩa nhất đối với em là: sự cảm hóa sẽ làm cho thế giới này tốt đẹp hơn và giúp chúng ta có thêm những người bạn quý giá. Vì vậy, hãy dành tặng cho bạn bè những tình yêu thương, sự thông cảm và chia sẻ, để mỗi người trở nên tốt hơn và tình bạn càng đẹp đẽ, ý nghĩa hơn nữa.

Câu 8 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Theo em, nhân vật cáo có phải là một nhân vật của truyện đồng thoại không? Tại sao. 

Phương pháp giải:

Tìm hiểu truyện đồng thoại là gì, từ đó đưa ra câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Theo em, nhân vật cáo là một nhân vật của truyện đồng thoại.

- Bởi vì đây là một câu chuyện dành cho trẻ em, tác giả sử dụng loài cáo làm nhân vật, nhân cách hóa mà vẫn giữ được các hoạt động thật sự của loài cáo, đồng thời phù hợp với cách nhìn nhận của độc giả là trẻ em.

KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Tưởng tượng và viết một đoạn văn (khoảng 5-7 câu) miêu tả cảm xúc của nhân vật cáo sau khi từ biệt hoàng tử bé.

Phương pháp giải:

Viết đoạn văn theo yêu cầu và tưởng tượng để thể hiện cảm xúc của cáo.

Lời giải chi tiết:

Cáo nhìn theo bóng dáng của hoàng tử bé và phi thuyền của cậu dần khuất bóng. Cáo nghẹn ngào, lau đi giọt nước mắt rưng rưng. Cáo ngước nhìn theo hình ảnh phi thuyền cho đến khi nó biến mất hẳn. Cáo buồn nhưng vẫn nở nụ cười gượng gạo. Cáo thầm cảm ơn cuộc đời đã mang đến cho mình một người bạn tuyệt vời như hoàng tử bé, dù chỉ trong thời gian ngắn. Khi không còn nhìn thấy bóng dáng phi thuyền nữa, cáo thầm nhủ: 'Hãy luôn cảm hóa bông hồng đẹp đẽ của đời cậu nhé, hoàng tử bé!'.