1. Mẫu bài phân tích vẻ đẹp thế hệ trẻ qua 'Bài thơ tiểu đội xe không kính' và 'Những ngôi sao xa xôi' - phiên bản 4
Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhiều thanh niên đã từ bỏ ghế nhà trường để tham gia chiến đấu ở những chiến trường khốc liệt. Họ đã hy sinh tuổi trẻ, xương máu vì Tổ quốc. Sự tươi trẻ của thế hệ này đã được ghi lại qua các tác phẩm văn học nổi bật. Đặc biệt, hai tác phẩm tiêu biểu thể hiện rõ nét hình ảnh thanh niên trong chiến tranh là truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê và bài thơ “Tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật.
Bài thơ “Tiểu đội xe không kính” được Phạm Tiến Duật viết năm 1969, trong giai đoạn cao trào của cuộc kháng chiến. Trong khi Lê Minh Khuê miêu tả các nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn, thì Phạm Tiến Duật tập trung vào cuộc sống và chiến đấu của các lính lái xe. Họ thể hiện vẻ đẹp của bộ đội cụ Hồ qua tinh thần lạc quan, kiên cường và tình đồng đội gắn bó. Dù không có kính, họ vẫn ung dung lái xe, đối mặt với mọi khó khăn, thiên nhiên khắc nghiệt, và tiếp tục chiến đấu vì mục tiêu giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Đầu tiên, sự trẻ trung và lạc quan của các lính lái xe là điều dễ nhận thấy. Họ không than vãn khi xe bị bom đạn tàn phá, mà vẫn giữ thái độ bình thản, tiếp tục hành trình với sự vui vẻ và tinh thần lạc quan:
“Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi”
Những chiếc xe bị tàn phá bởi bom đạn nhưng các lính lái xe vẫn tiếp tục cuộc hành trình với tâm thế vững vàng, biến khó khăn thành niềm vui:
“Không có kính ừ thì có bụi
Bụi phun tóc bạc như người già
Chưa cần rửa phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha…”
Sự đồng đội gắn bó là một vẻ đẹp khác của họ, thể hiện qua những hành động giản dị nhưng đầy ý nghĩa như bắt tay qua cửa kính vỡ hay chia sẻ bữa cơm giữa trời:
“Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy”.
Họ coi đồng đội như gia đình, cùng nhau chiến đấu vì lý tưởng giải phóng miền Nam:
“Lại đi lại đi trời xanh thêm”
Và:
“Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim”
Cùng lúc, truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê, viết năm 1971, phản ánh cuộc sống của các nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Những cô gái trẻ, mới mười bảy mười tám tuổi, đã thể hiện sự gan dạ và tinh thần trách nhiệm qua công việc nguy hiểm như đo khối lượng đất, đếm và phá bom. Họ sống trong điều kiện khắc nghiệt nhưng luôn giữ tinh thần trách nhiệm cao và sự dũng cảm:
“Máy bay rít, bom nổ” là dấu hiệu để Thao phân công công việc và Phương Định, với ba năm kinh nghiệm, xử lý bom một cách điềm tĩnh và chuyên nghiệp. Họ thể hiện sự đồng đội gắn bó qua những hành động quan tâm lẫn nhau và tinh thần đồng cảm:
Ba cô gái, dù sống trong gian khổ, vẫn giữ tâm hồn trong sáng và mơ mộng. Phương Định yêu thích hát và giữ những kỷ niệm về Hà Nội, và cả ba đều vui mừng khi gặp cơn mưa đá, cho thấy sự trẻ trung và tinh thần lạc quan của họ.
Vẻ đẹp của Nho, Thao và Phương Định trong “Những ngôi sao xa xôi” đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Cả hai tác phẩm đều ghi lại vẻ đẹp và tinh thần của thanh niên trong cuộc chiến, dù chúng khác nhau về thể loại và nội dung. Dù là bài thơ hay truyện ngắn, chúng đều tôn vinh sức trẻ và lý tưởng của thế hệ thanh niên Việt Nam trong những năm tháng chiến đấu gian khổ.
2. Bài phân tích về vẻ đẹp thế hệ trẻ qua 'Bài thơ tiểu đội xe không kính' và 'Những ngôi sao xa xôi' - mẫu 5
Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, con đường Trường Sơn trở thành huyền thoại với những câu chuyện kỳ diệu về các chiến sĩ kiên cường. Những chiến binh dũng mãnh và các nữ thanh niên xung phong với phẩm chất đáng quý đã được nhà thơ Phạm Tiến Duật ca ngợi trong 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính'. Từ cảm hứng đó, nhà văn Lê Minh Khuê đã viết truyện ngắn nổi bật 'Những ngôi sao xa xôi'.
Được viết năm 1971, giữa cuộc kháng chiến ác liệt, truyện phản ánh chân thực tinh thần lạc quan và mơ mộng của các cô gái thanh niên xung phong, qua những khó khăn, hy sinh. Hình ảnh của họ là biểu tượng của phẩm chất cao đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ.
Cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái trinh sát là không thể tưởng tượng nổi. Họ sống trong một cái hang dưới chân cao điểm, nơi máy bay Mỹ thường xuyên tấn công. Con đường bị tàn phá nghiêm trọng với những hố bom và cây cối bị cháy đen. Công việc của họ rất nguy hiểm, phải chạy ra khỏi hố bom sau mỗi cuộc tấn công, đo đạc và phá bom. Đối diện với cái chết hàng ngày, công việc đã trở thành thói quen của họ. Phương Định, một trong ba cô gái, là người để lại ấn tượng sâu sắc nhất. Cô nhạy cảm, hồn nhiên và mơ mộng, luôn nhớ về Hà Nội và những kỷ niệm thanh bình trước chiến tranh.
Cô có tính cách quan tâm đến ngoại hình và thường tự hào về cặp mắt đẹp của mình. Dù có thể là nhạy cảm, nhưng cô giữ kín tình cảm của mình trước đám đông và dành tình yêu cho đồng đội. Cô luôn sẵn sàng giúp đỡ và thể hiện sự quan tâm, tình yêu thương đối với những người xung quanh.
Phương Định và đồng đội sống trong sự nguy hiểm nhưng luôn giữ vững tinh thần lạc quan và trách nhiệm trong công việc. Họ làm việc với sự bình tĩnh lạ thường, dù phải đối mặt với nhiều hiểm nguy. Cô gái và đồng đội đã thực sự làm chủ công việc và không để những khó khăn làm giảm tinh thần của mình. Họ vẫn giữ được sự trong sáng, lạc quan và yêu đời.
Cuối cùng, hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong và các chiến sĩ trong 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' không chỉ phản ánh sự anh dũng mà còn là minh chứng cho tinh thần bất khuất và lạc quan của thế hệ chiến sĩ trong thời kỳ kháng chiến.
3. Bài viết phân tích vẻ đẹp của thế hệ trẻ qua 'Bài thơ tiểu đội xe không kính' và 'Những ngôi sao xa xôi' - mẫu 6
Dân tộc Việt Nam, mặc dù nhỏ bé về cả số lượng lẫn diện tích, chưa bao giờ chịu khuất phục trước bất kỳ thế lực mạnh mẽ nào. Hình ảnh một nữ du kích kéo tên tù binh người Mỹ cao lớn vẫn là biểu tượng cho sức mạnh và ý chí kiên cường của người Việt. Trong các tác phẩm văn học Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, chúng ta thường thấy hình ảnh những anh bộ đội vui vẻ lạc quan và những cô gái dũng cảm qua các tác phẩm như 'Tiểu đội xe không kính' và 'Những ngôi sao xa xôi'. Những hình ảnh này phản ánh vẻ đẹp của người Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Trong bài thơ 'Tiểu đội xe không kính' của Phạm Tiến Duật, chúng ta bắt gặp hình ảnh những chiếc xe chiến đấu không còn kính, ra trận giữa bom đạn. Những chiến sĩ không hề nản chí dù phải ngồi trong xe giữa trời nắng gắt, mưa ướt. Họ vẫn lạc quan, tiếp tục hành trình với tinh thần yêu đời. Hình ảnh này cho thấy sự lạc quan và sức mạnh tinh thần của các chiến sĩ trẻ.
Dù phải đối mặt với nguy hiểm, các chiến sĩ vẫn giữ thái độ bình thản và tự tin. Trong tư thế ung dung, họ tự hào khi nhìn ngắm thiên nhiên qua chiếc xe không kính. Nhịp thơ hài hòa và lời thơ nhẹ nhàng miêu tả những đoàn xe ra trận, vượt qua gian khổ với sự lạc quan, biến mọi khó khăn thành niềm vui. Những hình ảnh như gió thổi vào mắt và bụi bặm dính trên tóc không làm giảm đi tinh thần của họ.
Điệp từ 'ừ thì', hình ảnh “phì phèo châm điếu thuốc ” và giọng cười hào sảng làm nổi bật tính cách bình dị nhưng anh hùng của các chiến sĩ. Dù gặp phải bom đạn và điều kiện khắc nghiệt, họ vẫn tiếp tục công việc của mình với niềm tin vào ngày mai chiến thắng. Những chiếc xe không kính, mặc dù bị hư hỏng, vẫn tiếp tục chạy vì tình yêu quê hương và tinh thần kiên cường của người lính.
Những cô gái trong 'Những ngôi sao xa xôi' cũng thể hiện vẻ đẹp đáng ngưỡng mộ. Dù phải làm nhiệm vụ nguy hiểm như gỡ bom và sống trong hoàn cảnh khắc nghiệt, họ vẫn giữ được tinh thần lạc quan và tình yêu cuộc sống. Phương Định, Thao và Nho đều có những phẩm chất đáng quý, như lòng yêu nước, sự dũng cảm và tinh thần trách nhiệm cao. Mặc dù sống trong chiến trường, họ vẫn thể hiện vẻ đẹp tâm hồn và sự gan dạ của mình.
Các tác giả như Phạm Tiến Duật và Lê Minh Khuê đã thành công trong việc khắc họa hình ảnh người Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, thể hiện sự kiên cường, lạc quan và tinh thần yêu đời của họ.
4. Phân tích vẻ đẹp của thế hệ trẻ qua 'Bài thơ tiểu đội xe không kính' và 'Những ngôi sao xa xôi' - mẫu 1
Thơ ca Việt Nam trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ không chỉ tập trung vào việc tố cáo tội ác của kẻ thù mà còn khắc họa sức mạnh và tinh thần kiên cường của quân và dân ta. Qua những tác phẩm, chúng ta còn thấy rõ hình ảnh đẹp đẽ và chân thực của các chiến sĩ. Ví dụ, trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật và truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê, hình ảnh những người lính kiên cường, lạc quan và luôn giữ vững niềm tin vào tương lai độc lập của đất nước được thể hiện rõ nét.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính, được viết năm 1968, miêu tả vẻ đẹp của các lính lái xe dũng cảm trên con đường Trường Sơn. Họ thể hiện sự hiên ngang, bản lĩnh và tinh thần lạc quan, yêu đời:
'Không kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi'
Dù trên tuyến đường Trường Sơn đầy hiểm nguy, bom đạn làm xe bị hư hại, người lính vẫn không hề sợ hãi và tiếp tục vững tay lái:
'Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.'
Họ thể hiện sự hiên ngang, bất khuất và chủ động đối mặt với mọi thử thách, dù mưa bom bão đạn có làm xe biến dạng và gây khó khăn:
'Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái.'
Những khó khăn và thử thách không làm họ nhụt chí. Họ xem đó là chuyện bình thường và tiếp tục nhiệm vụ với quyết tâm:
'Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha
Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa.
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.'
Họ giữ bình thản và nụ cười trên môi, thể hiện niềm vui giản dị dù đối mặt với khó khăn:
'Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi.'
Họ là những người trẻ chung một chí hướng, quyết tâm giải phóng dân tộc, và khi gặp nhau, họ trao nhau những cái bắt tay ấm áp như anh em trong gia đình:
'Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy'
Trước bom đạn, xe bị tàn phá, nhưng ý chí và trái tim của người lính vẫn kiên định:
'Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe không có xư
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim'
Với lý tưởng và niềm tin vào dân tộc, người chiến sĩ tiếp tục chiến đấu với lòng nhiệt huyết. Thơ của Phạm Tiến Duật thể hiện sự ngang tàng, hóm hỉnh, trong khi 'Những ngôi sao xa xôi' của Lê Minh Khuê tập trung vào tinh thần và trách nhiệm của các cô gái thanh niên xung phong. Những cô gái này, với tuổi trẻ tươi đẹp, đã dũng cảm và hi sinh để hoàn thành nhiệm vụ, luôn lạc quan và tràn đầy yêu thương đồng đội.
Phương Định là cô gái mơ mộng, nhạy cảm, yêu ca hát và thích mưa, trong khi Thao là người chị điềm tĩnh, dũng cảm và chăm sóc các bạn. Nho, cô em út, có sở thích thêu thùa và là người dũng cảm khi chiến đấu. Dù có những cá tính khác nhau, họ đều thể hiện phẩm chất đáng tự hào của người lính trẻ: kiên cường, bất khuất và không ngại gian khổ.
Phạm Tiến Duật và Lê Minh Khuê đều ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của người lính qua các tác phẩm của họ, mãi là bài ca vinh danh những người hùng thầm lặng, cống hiến cho tổ quốc.
5. Phân tích vẻ đẹp của thế hệ trẻ qua các tác phẩm 'Bài thơ tiểu đội xe không kính' và 'Những ngôi sao xa xôi' - mẫu 2
Hơn ba mươi năm đã trôi qua kể từ khi chiến tranh kết thúc, nhưng những ký ức về cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc và những anh hùng trong thời đại anh hùng vẫn sống động và nguyên vẹn khi chúng ta mở từng trang sách văn học từ thời kỳ này.
Văn học Việt Nam trong giai đoạn chống Mỹ đã dựng nên những hình tượng chiến sĩ anh hùng, kết hợp cảm hứng lãng mạn với khuynh hướng sử thi. Họ được coi như những “Thạch Sanh của thế kỷ XX”, với những chiến công đẹp đẽ và phi thường như huyền thoại. Hai tác phẩm tiêu biểu cho chủ đề này là “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật và “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê, mỗi tác phẩm là một bức tranh đẹp về hình tượng người chiến sĩ đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.
“Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật, sáng tác năm 1969 và xuất hiện trong tập thơ “Vầng trăng, quầng lửa”, là một bài thơ độc đáo trong chùm thơ đạt giải nhất cuộc thi thơ Báo Văn nghệ năm 1969 - 1970. Bài thơ miêu tả vẻ đẹp của người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn đầy cam go. Sự kết hợp giữa chất thơ lãng mạn và sự khốc liệt của chiến trường được thể hiện ngay trong tựa đề của bài thơ.
Phạm Tiến Duật không chỉ làm nổi bật sự tàn khốc của chiến tranh mà còn mang đến một cái nhìn mới lạ và thú vị. Dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt, chất thơ vẫn tràn đầy. Câu thơ mở đầu vừa giải thích sự bất thường của chiếc xe không kính vừa làm nổi bật sự khốc liệt của chiến trường:
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Hình ảnh chiếc xe không kính là sự kết hợp giữa lạ và chân thực. Thay vì hình ảnh xe bóng loáng, đây là chiếc xe trần trụi, biến dạng, phản ánh sự tàn khốc của chiến tranh.
Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước
Đây không phải là một chiếc xe đơn lẻ mà là hình ảnh của một tiểu đội xe. Trong những năm tháng ác liệt nhất, Đường Trường Sơn trở thành nơi chứa đầy bom đạn. Nhưng hình ảnh người chiến sĩ lái xe hiện lên đẹp đẽ và phi thường. Họ không nản lòng mà trái lại, bình tĩnh đến lạ thường:
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Vẻ đẹp kiêu hùng hiện lên qua tư thế ngồi “ung dung” và cái nhìn “nhìn thẳng”. Các từ láy “ung dung” cùng với nhịp thơ nhanh, đều tạo nên vẻ đẹp khoan thai và tự tin của người chiến sĩ. Điệp từ “nhìn” gợi lên sự liên tục của hình ảnh chiến trường như một đoạn phim quay chậm:
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái
Các thủ pháp nhân hóa, so sánh và ẩn dụ làm cho hình ảnh thơ thêm sinh động. Dù chiếc xe không kính, người chiến sĩ vẫn cảm nhận được những cảm giác mới lạ, độc đáo chỉ có họ mới trải nghiệm được. Hình ảnh “gió vào xoa mắt đắng” và “con đường chạy thẳng vào tim” tạo ấn tượng mạnh mẽ, khiến chiếc xe như lướt qua thiên nhiên hoang dã của Trường Sơn.
Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
Vẻ đẹp hiện lên từ lời thơ giản dị với hình ảnh mộc mạc. Điệp từ “ừ thì” và “chưa cần” thể hiện sự chấp nhận gian khổ với giọng thơ tự tin, ngang tàng. Tiếng cười “ha ha” thể hiện sự hồn nhiên và tình đồng đội vẫn rực rỡ. Mặc dù cuộc sống chiến trường gian khổ, nhưng tình yêu thương đồng đội vẫn sáng ngời.
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Phạm Tiến Duật đã thành công trong việc khắc họa hình ảnh người chiến sĩ lái xe Trường Sơn bằng những hình ảnh chân thực và lãng mạn.
“Xe vẫn chạy vì Miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim”.
“Trái tim” ở đây là tình yêu Tổ quốc, giúp người chiến sĩ lái xe thực hiện những kỳ tích phi thường. Vẻ đẹp hào hùng của họ tỏa sáng suốt bài thơ, làm sống lại hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ. Chất anh hùng ca dào dạt tạo nên vẻ đẹp của người chiến sĩ cách mạng trong kháng chiến chống Mỹ.
Khác với Phạm Tiến Duật, nhà văn Lê Minh Khuê trong “Những ngôi sao xa xôi” tìm kiếm vẻ đẹp qua hình ảnh các nữ thanh niên xung phong.
Truyện kể về cuộc sống và chiến đấu của những nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn chống Mỹ. Cốt truyện đơn giản nhưng tác giả khắc họa vẻ đẹp người nữ chiến sĩ qua miêu tả tâm lý nhân vật sắc sảo. Ba nhân vật chính trong truyện đều có nét đẹp riêng nhưng chung một tinh thần đoàn kết và dũng cảm.
Họ sống trong một cái hang giữa vùng “túi bom, chảo lửa” trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc hàng ngày là đếm bom, đo khối lượng đất đá, đánh dấu vị trí bom rơi và phá bom chưa nổ. Công việc nguy hiểm và khối lượng lớn, cái chết luôn rình rập. Tuy chỉ có ba người, họ vẫn hoàn thành nhiệm vụ mà không cần sự trợ giúp của đơn vị.
Trong chiến đấu, họ gan dạ, dũng cảm, nhưng trong cuộc sống, họ là những cô gái trẻ trung, yêu đời và dễ rung cảm. Nho thích ăn kẹo và mơ ước trở thành công nhân nhà máy điện, chị Thao thích thêu thùa và làm đẹp, còn Phương Định, con gái Hà Nội, hồn nhiên, nhạy cảm và lãng mạn, sống với kỷ niệm quê hương và yêu âm nhạc.
Phương Định yêu thương đồng đội và cảm phục các anh bộ đội. Dù là cô gái nhạy cảm, cô vẫn dũng cảm trong chiến đấu, không nao núng trước nguy hiểm. Cô bình tĩnh thao tác trong khi đối mặt với tử thần, và những cảm giác tinh tế là kết quả của kinh nghiệm phá bom.
Với “Những ngôi sao xa xôi”, Lê Minh Khuê đã miêu tả sinh động và chân thực tâm lý nhân vật, vẽ lên thế giới nội tâm phong phú và cao thượng của nữ thanh niên xung phong.
Vẻ đẹp của “cô gái mở đường” Trường Sơn và người chiến sĩ lái xe trong văn học chống Mỹ, qua các tác phẩm của Phạm Tiến Duật và Lê Minh Khuê, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về ý chí, tâm hồn và nhân cách của thế hệ trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
6. Phân tích vẻ đẹp của thế hệ trẻ qua 'Bài thơ tiểu đội xe không kính' và 'Những ngôi sao xa xôi' - mẫu 3
Mỗi khi chúng ta nghĩ về đất nước và con người Việt Nam, những câu thơ của Huy Cận luôn vang vọng trong tâm trí:
Sống vững bốn ngàn năm kiên cường,
Lưng đeo gươm, tay nắm bút hoa
Trong thực tại và suy tưởng sáng tỏ
Sống hiên ngang, nhân ái và chan hòa.
Thật là sảng khoái và tự hào! Dòng lịch sử bốn ngàn năm của dân tộc hiện lên trong tâm trí chúng ta, với những chiến công và ân tình của cha ông. Mặc dù những cuộc chiến tranh có thể làm mờ nhạt hình ảnh các anh hùng vô danh, nhưng văn học đã vĩnh viễn khắc tạc vào tâm hồn người đọc hình ảnh những chiến sĩ đã hy sinh cho độc lập của Tổ quốc. Chúng ta nhớ đến Thao, Nho, Phương Định trong 'Những ngôi sao xa xôi' của Lê Minh Khuê và những người lính lái xe dũng cảm trong 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của Phạm Tiến Duật.
'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' và 'Những ngôi sao xa xôi' là những tác phẩm cảm động về những người lính thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Các tác giả đã khám phá vẻ đẹp của những chiến sĩ trẻ, những người ngày đêm chiến đấu vì miền Nam. Con người trong thơ và văn của Phạm Tiến Duật và Lê Minh Khuê hiện lên như những anh hùng kiên cường, ghi lại nhịp sống và vẻ đẹp tâm hồn của họ, những người giản dị mà đầy kiêu hãnh.
'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của Phạm Tiến Duật là những dòng tâm sự chân thành về đồng đội, những người đã chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn. Tác giả không chỉ tái hiện hình ảnh những chiếc xe không kính mà còn khắc họa hình ảnh những chiến sĩ lái xe kiên cường, dũng cảm với tình đồng đội sâu sắc. Phạm Tiến Duật đã vẽ nên hình ảnh những người anh hùng trên những chiếc xe đặc biệt:
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom rung, kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Những chiếc xe không kính không phải là biểu tượng của cái đẹp, nhưng tác giả đã lấy hình ảnh này làm cảm hứng cho bài thơ. Hình ảnh độc đáo này làm nổi bật phẩm chất dũng cảm, sự lạc quan và quyết tâm của các chiến sĩ. Trong chiến tranh, hình ảnh xe cộ thường được “mỹ lệ hóa”, nhưng chiếc xe không kính của Phạm Tiến Duật là hình ảnh thực, trần trụi, phản ánh mức độ ác liệt của chiến tranh.
Mục đích của Phạm Tiến Duật khi miêu tả những chiếc xe không kính là ca ngợi những chiến sĩ lái xe trẻ tuổi, ung dung và coi thường gian khổ. Thiếu điều kiện vật chất tối thiểu lại làm nổi bật phẩm chất cao đẹp của họ. Trong buồng lái không kính, họ đối mặt trực tiếp với thiên nhiên bên ngoài, thể hiện tinh thần bất chấp gian khổ:
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
Trong bom đạn, các chiến sĩ giữ vững tư thế hiên ngang và thực hiện khẩu hiệu “tất cả vì tiền tuyến”. Vẻ đẹp của họ thể hiện qua tư thế “ung dung” và cái nhìn “nhìn thẳng”. Tư thế và cái nhìn của họ phản ánh sự kiên cường và tinh thần bất khuất. Nhịp thơ và từ ngữ diễn tả sự tự tin và kiên cường của người lính, biến những khó khăn thành niềm vui.
Hình ảnh các cô gái thanh niên xung phong trong 'Những ngôi sao xa xôi' của Lê Minh Khuê được khắc họa từ cuộc sống gian khổ. Lê Minh Khuê đã kết hợp cái nhìn hiện thực với cảm hứng lãng mạn để dựng lên chân dung người lính thanh niên xung phong, tiêu biểu cho sức mạnh dân tộc trong thời kỳ kháng chiến chống Đế quốc Mỹ. Phương Định, nữ thanh niên xung phong, được thể hiện chân thực giữa chiến trường. Khi phá bom, cô thể hiện sự kiên cường và tinh thần dũng cảm, đối mặt với cái chết với lòng tự trọng và kiêu hãnh.
Tâm trạng của Phương Định khi phá bom được miêu tả tỉ mỉ. Cảm giác căng thẳng khi đối mặt với cái chết được diễn tả sâu sắc, phản ánh sự gan dạ và tinh thần dũng cảm của cô. Hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong tạo nên vẻ đẹp của thời đại toàn dân chống Mỹ. Họ để lại cả tuổi xuân ở Trường Sơn, mãi là những ngôi sao sáng, ánh sáng của tâm hồn và tình yêu Tổ quốc. Lâm Thị Mỹ Dạ ca ngợi:
Em đã lấy tình yêu Tổ Quốc của mình thắp lên ngọn lửa
Đánh lạc hướng quân thù hứng lấy luồng bom.
Phương Định và các đồng đội là biểu tượng tự hào của thế hệ trẻ chống Mỹ. 'Những ngôi sao xa xôi' và 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' là những tượng đài về vẻ đẹp của thanh niên Việt Nam trong cuộc kháng chiến. Các tác phẩm khám phá vẻ đẹp của con người Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, góp phần làm sống mãi với thời gian.
Thời gian trôi qua, nhưng 'Những ngôi sao xa xôi' và 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' vẫn mãi là những bông hoa không tuổi, ghi lại quá khứ hào hùng và vẻ đẹp của con người Việt Nam.