1. Mẫu bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 108, 109' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 4
Câu 1. Xác định cụm danh từ trong các câu dưới đây và chỉ ra danh từ trung tâm cùng các thành tố phụ trong mỗi cụm danh từ đó:
a) Với hai lần bắn cung liên tiếp, chú đã hạ gục hai tên địch. (Bùi Hồng)
b) Sau nghi lễ bái tổ, hai đô thực hiện nghi thức xe đài. (Phí Trường Giang)
c) Sau hồi trống lệnh, các đội đổ thóc vào xay, giã, giần, sàng. (Hội thi thổi cơm)
Trả lời:
a)
- Cụm danh từ: Với hai lần bắn cung liên tiếp.
- Danh từ trung tâm: cung
- Thành tố chỉ lượng phía trước: Với hai lần
b)
- Cụm danh từ: Sau nghi lễ bái tổ
- Danh từ trung tâm: nghi lễ bái tổ
- Thành tố chỉ thời gian: Sau
c)
- Cụm danh từ: Sau hồi trống lệnh
- Danh từ trung tâm: hồi trống lệnh
- Thành tố chỉ thời gian: Sau
Câu 2. Xác định cụm danh từ trong các câu dưới đây và chỉ ra danh từ trung tâm cùng các thành tố phụ là cụm chủ vị trong mỗi cụm danh từ đó:
a) Từ ngày công chúa bị mất tích, nhà vua vô cùng đau đớn. (Thạch Sanh)
b) Khi tiếng trống chầu vang lên, hai đô vật “mình trần đóng khố”, chân quỳ vai sánh, hai tay chắp sườn. (Phí Trường Giang)
Trả lời:
a)
- Cụm danh từ: Từ ngày công chúa bị mất tích
- Danh từ trung tâm: công chúa
- Thành tố phụ là cụm chủ vị: công chúa bị mất tích
b)
- Cụm danh từ: Khi tiếng trống chầu vang lên
- Danh từ trung tâm: tiếng trống chầu
- Thành tố phụ là cụm chủ vị: tiếng trống chầu vang lên
Câu 3. Xác định cụm chủ vị trong các câu dưới đây và chỉ ra các kết từ được dùng để nối cụm chủ vị với vị ngữ:
a) Tôi cũng đỡ phần nào áy náy vì chắc Trũi được vô sự. (Tô Hoài)
b) Dù có vấp phải cái gì, ta cũng không ngại vì tàu đang đỗ ở chỗ nước trong. (Véc-nơ)
c) Khi ấy, nhất thiết hai đô phải dùng trận đấu để cụng chày phân xử theo đúng luật lệ của vật dân tộc. (Phí Trường Giang)
Trả lời:
a)
- Cụm chủ vị: vì chắc Trũi được vô sự
- Kết từ: vì
b)
- Cụm chủ vị: tàu đang đỗ ở chỗ nước trong
- Kết từ: vì
c)
- Cụm chủ vị: cụng chày phân xử theo đúng luật lệ của vật dân tộc
- Kết từ: để
Câu 4. Viết một đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) bày tỏ cảm nghĩ của em sau khi học văn bản Ca Huế, trong đó sử dụng ít nhất một cụm chủ vị.
Trả lời:
Đoạn văn tham khảo 1
Sau khi em đọc xong văn bản Ca Huế, một nỗi niềm tự hào và yêu mến quê hương đất nước bỗng trào dâng trong lòng. Trong bài, tác giả giới thiệu về nguồn gốc của ca Huế xuất phát từ phủ chúa cung vua với hình thức biểu diễn mang tính bác học. Sau đó là mô tả về môi trường diễn xướng, tác giả đã cung cấp thông tin thể hiện quy định, luật lệ giúp em có thể hình dung rõ ràng hơn về loại hình văn nghệ dân gian này. Kết bài, em cũng rất đồng ý với quan điểm của người viết, rằng ca Huế chính là một thể loại âm nhạc đỉnh cao cần được bảo tồn và lưu truyền cho con cháu đời sau.
Đoạn văn tham khảo 2
Ca Huế là một loại hình âm nhạc truyền thống, thường được biểu diễn trong một không gian hẹp, vào buổi tối vì tính chất của âm nhạc mang tính tâm sự, tâm tình. Số lượng người tham gia ca Huế khoảng từ 8-10 người. Về phong cách biểu diễn ca Huế có 2 kiểu là cách biểu diễn truyền thống và biểu diễn cho du khách. Mỗi phong cách biểu diễn đều mang dấu ấn riêng biệt. Thể loại âm nhạc đặc biệt này thật thú vị, em mong rằng sẽ có một lần được thưởng thức trực tiếp nó.
2. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 108, 109' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 5
Câu 1 trang 108 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Xác định trạng ngữ dưới dạng cụm danh từ trong các câu sau. Phân tích danh từ chính và các thành phần phụ trong từng cụm danh từ đó:
a) Với hai phát cung liên tiếp, chú đã bắn hạ hai mục tiêu địch. (Bùi Hồng)
b) Sau lễ bái tổ, hai đô thực hiện nghi thức xe đài. (Phi Trường Giang)
c) Sau hồi trống lệnh, các đội đổ thóc vào xay, giã, sàng. (Hội thi thổi cơm)
Trả lời:
a)
- Trạng ngữ: Với hai phát cung liên tiếp.
- Danh từ chính: cung
- Từ chỉ lượng phía trước: Với hai phát
b)
- Trạng ngữ: Sau lễ bái tổ
- Danh từ chính: nghi lễ bái tổ
- Phó từ chỉ thời gian: Sau
c)
- Trạng ngữ: Sau hồi trống lệnh
- Danh từ chính: hồi trống lệnh
- Phó từ chỉ thời gian: Sau
Câu 2 trang 109 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Xác định trạng ngữ dưới dạng cụm danh từ trong các câu sau. Phân tích danh từ chính và thành phần phụ là cụm chủ vị trong từng cụm danh từ đó.
a) Từ khi công chúa mất tích, nhà vua cảm thấy vô cùng đau đớn. (Thạch Sanh)
b) Khi tiếng trống chầu vang lên, hai đô vật “mình trần đóng khố”, chân quỳ vai sánh, hai tay chắp sườn. (Phi Trường Giang)
Trả lời:
a)
- Trạng ngữ: Từ khi công chúa mất tích
- Danh từ chính: công chúa
- Thành phần phụ là cụm chủ vị: công chúa mất tích
b)
- Trạng ngữ: Khi xuân về
- Danh từ chính: xuân
- Thành phần phụ là cụm chủ vị: xuân về
c)
- Trạng ngữ: Khi tiếng trống chầu vang lên
- Danh từ chính: tiếng trống chầu
- Thành phần phụ là cụm chủ vị: tiếng trống chầu vang lên
Câu 3 trang 109 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Xác định trạng ngữ là cụm chủ vị trong các câu sau. Chỉ ra các kết từ nối trạng ngữ với vị ngữ.
a) Tôi cũng đỡ phần nào áy náy vì chắc Trũi được vô sự. (Tô Hoài)
b) Dù có vấp phải điều gì, ta cũng không ngại vì tàu đang đỗ ở chỗ nước trong. (Véc-nơ)
c) Khi ấy, nhất thiết hai đô phải dùng trận đấu để cụ cầm chày phân xử theo đúng luật lệ của vật dân tộc. (Phi Trường Giang)
Trả lời:
a)
- Trạng ngữ là cụm chủ vị: vì chắc Trũi được vô sự
- Kết từ: vì
b)
- Trạng ngữ là cụm chủ vị: tàu đang đỗ ở chỗ nước trong
- Kết từ: vì
c)
- Trạng ngữ là cụm chủ vị: cụ cầm chày phân xử theo đúng luật lệ của vật dân tộc
- Kết từ: để
Câu 4 trang 109 SGK Ngữ văn 7 Tập 1: Viết một đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) thể hiện cảm nghĩ của em sau khi học văn bản Ca Huế, trong đó có sử dụng ít nhất một trạng ngữ là cụm chủ vị.
Trả lời:
Khi đọc văn bản Ca Huế, em cảm thấy một niềm tự hào và yêu mến quê hương dâng trào trong lòng. Ở phần đầu, tác giả mô tả nguồn gốc của ca Huế từ cung đình với hình thức biểu diễn sang trọng dành cho giới thượng lưu. Tiếp theo, sau khi miêu tả môi trường diễn xướng, tác giả cung cấp thông tin về các quy định và luật lệ, giúp em hình dung rõ hơn về loại hình văn nghệ dân gian này. Kết luận, em hoàn toàn đồng tình với quan điểm của tác giả rằng ca Huế là một thể loại âm nhạc đỉnh cao cần được bảo tồn và gìn giữ cho thế hệ mai sau.
Chú thích:
Phần in đậm: trạng ngữ là cụm chủ vị.
3. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 108, 109' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 6
Câu 1 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Xác định cụm danh từ làm trạng ngữ trong các câu sau đây. Tìm danh từ chính và các thành phần bổ sung trong từng cụm danh từ đó.
a) Với hai phát cung liên tiếp, chú đã bắn hạ hai tên địch. (Bùi Hồng)
b) Sau lễ bái tổ, hai đô thực hiện nghi thức xe đài. (Phi Trường Giang)
c) Sau hồi trống lệnh, các đội đổ thóc vào xay, giã, sàng. (Hội thi thổi cơm)
Lời giải
a)
- Trạng ngữ: Với hai phát cung liên tiếp.
- Danh từ chính: cung
- Thành phần chỉ số lượng: Với hai phát
b)
- Trạng ngữ: Sau lễ bái tổ
- Danh từ chính: lễ bái tổ
- Thành phần chỉ thời gian: Sau
c)
- Trạng ngữ: Sau hồi trống lệnh
- Danh từ chính: hồi trống lệnh
- Thành phần chỉ thời gian: Sau
Câu 2 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Xác định cụm danh từ làm trạng ngữ trong các câu sau. Chỉ ra danh từ chính và thành phần bổ sung là cụm chủ vị trong từng cụm danh từ đó.
a) Từ ngày công chúa bị mất tích, nhà vua vô cùng đau đớn. (Thạch Sanh)
b) Mỗi khi xuân về, những vùng quê trên đất Bắc Giang lại rộn ràng tiếng trống vật. (Phi Trường Giang)
c) Khi tiếng trống chầu vang lên, hai đô vật “mình trần đóng khố”, chân quỳ vai sánh, hai tay chắp sườn. (Phi Trường Giang)
Lời giải
a)
- Trạng ngữ: Từ ngày công chúa bị mất tích
- Danh từ chính: công chúa
- Thành phần bổ sung là cụm chủ vị: công chúa bị mất tích
b)
- Trạng ngữ: Mỗi khi xuân về
- Danh từ chính: xuân
- Thành phần bổ sung là cụm chủ vị: xuân về
c)
- Trạng ngữ: Khi tiếng trống chầu vang lên
- Danh từ chính: tiếng trống chầu
- Thành phần bổ sung là cụm chủ vị: tiếng trống chầu vang lên
Câu 3 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Xác định cụm chủ vị trong các câu dưới đây. Chỉ ra các kết từ dùng để nối trạng ngữ với vị ngữ.
a) Tôi cũng đỡ phần nào áy náy vì chắc Truỵ không bị sư tử. (Tô Hoài)
b) Dù có vấp phải điều gì, chúng tôi cũng không sợ vì tàu đang đậu ở chỗ nước trong. (Véc-nơ)
c) Khi đó, nhất định hai đô phải dùng trận đấu để cụ cầm chầu phân xử theo đúng luật lệ của vật dân tộc. (Phi Trường Giang)
Lời giải
a)
- Cụm chủ vị: vì chắc Truỵ không bị sư tử
- Kết từ: vì
b)
- Cụm chủ vị: tàu đang đậu ở chỗ nước trong
- Kết từ: vì
c)
- Cụm chủ vị: cụ cầm chầu phân xử theo đúng luật lệ của vật dân tộc
- Kết từ: để
Câu 4 (trang 108, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Viết một đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) thể hiện cảm nghĩ của em sau khi đọc văn bản Ca Huế, trong đó sử dụng ít nhất một trạng ngữ làm cụm chủ vị.
Lời giải
Mẫu 1:
Khi em đọc văn bản Ca Huế, một cảm giác tự hào và yêu quý quê hương dâng trào trong lòng. Tác giả mở đầu bằng việc giới thiệu nguồn gốc của ca Huế, xuất phát từ cung vua và cung chúa với cách biểu diễn mang tính bác học, dành cho tầng lớp thượng lưu. Phần tiếp theo mô tả môi trường diễn xướng và cung cấp thông tin về quy định, luật lệ của loại hình nghệ thuật này, giúp em hình dung rõ hơn. Em hoàn toàn đồng ý với quan điểm của tác giả rằng ca Huế là một thể loại âm nhạc quý giá cần được gìn giữ và phát huy cho thế hệ sau.
- Trạng ngữ là cụm chủ vị: khi em đọc văn bản Ca Huế
Mẫu 2:
Sau khi đọc văn bản Ca Huế, em cảm thấy rất thú vị vì được biết thêm về một loại hình âm nhạc truyền thống từ cố đô. Để người đọc hình dung một buổi biểu diễn ca Huế, tác giả đã mô tả một cách ngắn gọn nhưng đầy sinh động về không gian và thành phần ban nhạc cùng các nhạc cụ. Qua văn bản này, em mong muốn tìm hiểu thêm về loại hình âm nhạc truyền thống không chỉ đẹp về giai điệu mà còn độc đáo trong cách trình diễn.
- Trạng ngữ là cụm chủ vị: để người đọc hình dung một buổi biểu diễn ca Huế.
Mẫu 3:
Ca Huế là một loại hình âm nhạc truyền thống, thường được biểu diễn trong không gian hẹp vào buổi tối, vì âm nhạc này mang tính tâm sự, tâm tình. Số lượng người tham gia khoảng từ 8-10 người. Ca Huế có hai phong cách biểu diễn: một là biểu diễn truyền thống với người biểu diễn và người thưởng thức quen biết nhau, và hai là biểu diễn cho du khách với sự giới thiệu về quá trình hình thành và phát triển của ca Huế. Em rất yêu thích thể loại âm nhạc này và hy vọng ca Huế sẽ được bảo tồn và phát huy. Với các phong cách biểu diễn đặc sắc, ca Huế thực sự là loại hình âm nhạc dân tộc có giá trị lâu dài
- Trạng ngữ là cụm chủ vị: với các phong cách biểu diễn đặc sắc, ca Huế thực sự là loại hình âm nhạc dân tộc có giá trị lâu dài
4. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 108, 109' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 1
Câu 1 (trang 108 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Xác định trạng ngữ dưới dạng cụm danh từ trong các câu sau đây. Phân tích danh từ trung tâm và các yếu tố phụ trong từng cụm danh từ.
Giải đáp:
Câu
Trạng ngữ
Cụm danh từ TT
Yếu tố phụ trước
DTTT
Yếu tố phụ sau
a
Với hai lần bắn cung liên tiếp
b
Sau lễ bái tổ
Sau
lễ bái tổ
b
Sau hồi trống lệnh
Sau
hồi trống lệnh
Câu 2 (trang 108 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Xác định trạng ngữ dưới dạng cụm danh từ trong các câu dưới đây. Phân tích danh từ trung tâm và các thành phần phụ thuộc là cụm chủ - vị trong mỗi cụm danh từ.
Giải đáp:
Câu
Trạng ngữ
Cụm danh từ
DTTT
Thành phần phụ là cụm C -V
a
Từ ngày công chúa mất tích
công chúa
Từ ngày công chúa // bị mất tích
C V
b
Khi tiếng trống chầu vang lên
tiếng trống chầu
Khi tiếng trống chầu// vang lên
C V
Câu 3 (trang 109 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Xác định trạng ngữ dưới dạng cụm chủ - vị trong các câu dưới đây. Chỉ ra các liên từ được sử dụng để nối trạng ngữ với vị ngữ.
Câu 4 (trang 109 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Viết một đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) thể hiện cảm nghĩ của em sau khi học văn bản Ca Huế, trong đó có ít nhất một trạng ngữ là cụm chủ - vị.
Giải đáp:
Ca Huế là một hình thức âm nhạc truyền thống độc đáo. Ca Huế thường được biểu diễn trong không gian hẹp vào buổi tối vì âm nhạc có tính chất tâm tình sâu lắng. Tham gia ca Huế thường có từ 8 đến 10 người. Về cách biểu diễn, ca Huế có hai kiểu: thứ nhất là cách biểu diễn truyền thống, nơi người biểu diễn và người thưởng thức quen biết nhau, cùng tận hưởng nghệ thuật và trao đổi ý kiến; thứ hai là biểu diễn cho du khách, giới thiệu chương trình và quá trình hình thành, phát triển giá trị của ca Huế cùng các tiết mục minh họa do nghệ nhân thực hiện. Em rất yêu thích thể loại âm nhạc đặc biệt này và hy vọng ca Huế sẽ được bảo tồn và phát triển hơn nữa. Với những phong cách biểu diễn đặc trưng, ca Huế xứng đáng là một loại hình âm nhạc dân tộc có giá trị lâu dài.
5. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 108, 109' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 2
Câu 1 (trang 108 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Danh từ chính: bắn cung
Các yếu tố phụ: với, hai lần, liên tiếp
Danh từ chính: lễ bái tổ
Yếu tố phụ: sau, lễ bái tổ
Danh từ chính: hồi trống lệnh
Các yếu tố phụ: sau
Câu 2 (trang 109 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Giải đáp:
a)
- Trạng ngữ: Từ khi công chúa mất tích
- Danh từ chính: công chúa
- Thành phần phụ là cụm chủ - vị: công chúa mất tích
b)
- Trạng ngữ: Khi tiếng trống chầu vang lên
- Danh từ chính: tiếng trống chầu
- Thành phần phụ là cụm chủ - vị: tiếng trống chầu vang lên
Câu 3 (trang 109 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Trạng ngữ là cụm chủ - vị: chắc chắn Trũi được an toàn
Kết từ nối trạng ngữ với vị ngữ: vì
- Trạng ngữ là cụm chủ - vị: tàu đang neo ở chỗ nước trong
Kết từ nối trạng ngữ với vị ngữ: vì
- Trạng ngữ là cụm chủ - vị: cụ cầm chầu phân xử theo đúng quy định của truyền thống
Kết từ nối trạng ngữ với vị ngữ: để
Câu 4 (trang 109 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Đọc văn bản về Ca Huế trong bài 5, em cảm nhận được sự trân trọng và nâng niu đối với nét đẹp văn hóa dân tộc này. Điều đó không chỉ thể hiện qua sự chuẩn bị và các quy tắc mà tác giả nêu ra mà còn trong cách diễn đạt trang trọng và chi tiết. Văn bản đã giúp chúng ta hiểu thêm về nghệ thuật này, nhận biết giá trị văn hóa và lịch sử của nó. Từ đó, chúng ta có thể thấy được tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống ấy.
6. Bài soạn 'Thực hành tiếng Việt trang 108, 109' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) - mẫu 3
Câu 1 (trang 108 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tìm các trạng ngữ dưới dạng cụm danh từ trong các câu sau đây. Xác định danh từ chính và các thành phần phụ trong từng cụm danh từ.
Giải đáp:
Câu
Trạng ngữ
Danh từ chính
Thành phần phụ
a
Với hai lần bắn cung liên tiếp
Cung
với hai lần
b
Sau lễ bái tổ
Lễ bái tổ
sau
c
Sau hồi trống lệnh
Hồi trống lệnh
sau
Câu 2 (trang 109 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tìm các trạng ngữ dưới dạng cụm danh từ trong các câu sau đây. Xác định danh từ chính và thành phần phụ dưới dạng cụm chủ - vị trong từng cụm danh từ đó.
Giải đáp:
Câu
Trạng ngữ
Danh từ chính
Thành phần phụ là cụm chủ - vị
a
Từ ngày công chúa mất tích
Công chúa
Công chúa/mất tích
b
Khi mùa xuân đến
Mùa xuân
Mùa xuân/đến
c
Khi tiếng trống chầu vang lên
Tiếng trống chầu
tiếng trống chầu/vang lên
Câu 3 (trang 109 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tìm các trạng ngữ dưới dạng cụm chủ - vị trong các câu sau đây. Chỉ ra các kết từ dùng để nối trạng ngữ với vị ngữ.
Giải đáp:
Câu 4 (trang 109 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Viết một đoạn văn (khoảng 5-7 dòng) bày tỏ cảm nghĩ của em sau khi học văn bản Ca Huế, trong đó có sử dụng ít nhất một trạng ngữ dưới dạng cụm chủ - vị.
Đoạn văn mẫu
Đọc bài Ca Huế, em cảm thấy tự hào và yêu mến văn hóa dân tộc hơn. Tác giả đã giới thiệu chi tiết về nguồn gốc và các quy tắc của ca Huế, cùng với những giá trị tinh thần mà nó mang lại cho người Việt. Chúng ta cần bảo vệ và phát huy những di sản văn hóa truyền thống như Ca Huế.
- Trạng ngữ dưới dạng cụm chủ - vị: Khi em đọc bài ca Huế.