1. Bài soạn mẫu số 4
II - PHƯƠNG PHÁP CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU
1. Đọc lại Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy, và cho biết:
a.
- Tác giả dân gian kể về:
+ Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của tổ tiên.
+ Tình cha con: câu chuyện về nỗi đau đớn của người cha khi phải tự tay kết liễu con gái vì công chúa bị kết tội “bán nước” bởi Rùa Vàng.
+ Tình vợ chồng: mối tình sâu đậm nhưng đầy đau khổ giữa Trọng Thủy và Mị Châu, bị ảnh hưởng bởi chiến tranh dù tình yêu rất lớn.
b.
- Các chi tiết trên là những sự việc và chi tiết quan trọng trong “Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy” vì:
+ Theo dấu lông ngỗng của Mị Châu, Trọng Thủy cùng quân lính truy đuổi cha con An Dương Vương.
+ Cha con An Dương Vương bị mắc kẹt.
=> Những sự việc này nối tiếp nhau theo trình tự nhân quả, nếu bỏ qua sẽ làm câu chuyện mất mạch lạc và không thể hiện rõ đặc điểm nhân vật.
2.
Về đến làng, chứng kiến cảnh vật còn hoang tàn nhưng không khí cách mạng sôi nổi, anh hồi tưởng về kỷ niệm xưa... Chạy vội về nhà, tìm kiếm hình bóng của cha, anh chạy ra vườn, gọi “bố ơi” không ngừng. Khi không có tiếng đáp lại, nhìn thấy bát hương của cha bên cạnh bát hương của mẹ trên bàn thờ, anh bật khóc nức nở. Khóc cho sự xa cách bao năm, cho nỗi thương xót khi cha già không có sự chăm sóc của con trai. Cảm thấy vô cùng có lỗi, anh lang thang trong làng và gặp lại ông giáo. Hai người ngồi trò chuyện và ôn lại những sự việc đã xảy ra.
3. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự:
- Xác định đề tài, chủ đề của bài văn.
- Dự kiến các sự việc chính (bao gồm nhiều sự kiện nối tiếp).
- Phát triển các sự việc bằng những chi tiết thích hợp.
III. LUYỆN TẬP
Câu 1 (trang 63 SGK Ngữ văn 10)
a) Sự việc “hòn đá xấu xí từ trên vũ trụ rơi xuống” không thể bỏ qua vì nó chuẩn bị cho sự kiện ở phần kết thúc đoạn. Nó cũng giúp miêu tả tâm trạng nhân vật và làm nổi bật chủ đề của văn bản.
b) Khi chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu để viết bài văn tự sự (hoặc kể chuyện), cần chú ý sao cho các chi tiết, sự việc đó phải góp phần dẫn dắt câu chuyện, làm nổi bật tính cách nhân vật và tập trung vào chủ đề, ý nghĩa của câu chuyện.
Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
- Đoạn trích Uy-lít-xơ trở về mô tả cuộc gặp gỡ của Uy-lít-xơ với vợ sau hai mươi năm xa cách.
- Ở phần cuối đoạn trích, Hô-me-rơ chọn sự việc Pê-nê-lốp thử chồng bằng bí mật của chiếc giường.
- Các chi tiết tiêu biểu trong sự việc này bao gồm: Pê-nê-lốp yêu cầu nhũ mẫu khiêng giường ra khỏi phòng. Uy-lít-xơ giật mình và sau đó mô tả đặc điểm của chiếc giường mà chỉ vợ chồng mới biết.
- Với cách chọn lựa này, Hô-me-rơ đã thành công trong việc kể chuyện, tạo nên một tác phẩm hấp dẫn, kịch tính với những nhân vật điển hình và đậm chất sử thi.
2. Bài soạn mẫu số 5
Trả lời câu 1 trang 62 SGK Ngữ văn 10, tập 1
a. Câu chuyện kể về:
- Những nỗ lực xây dựng và bảo vệ tổ quốc của cha ông xưa.
- Tình cha con.
- Tình vợ chồng.
=> Ba chủ đề này đan xen nhau.
=> Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước là mạch chính của toàn bộ truyện.
b. Hai chi tiết Trọng Thủy hỏi Mị Châu “Ta tìm nàng bằng cách nào?” và Mị Châu đáp “Thiếp có chiếc áo gấm lông ngỗng làm dấu” là những chi tiết nổi bật vì chúng thể hiện mối tình sâu đậm của hai nhân vật và làm cho cốt truyện trở nên liền mạch, dẫn đến các sự việc tiếp theo (Trọng Thủy truy đuổi hai cha con Mị Châu, cha con Mị Châu bị mắc kẹt).
Trả lời câu 2 trang 62 SGK Ngữ văn 10, tập 1
- Ví dụ: sự việc người con trai nghe ông giáo kể về cái chết của lão Hạc.
+ Chi tiết ông giáo mô tả rõ nguyên nhân và những giờ phút cuối cùng của lão Hạc.
+ Chi tiết người con trai lão Hạc khóc thương cha.
+ Chi tiết người con trai tự trách mình vì cho rằng cái chết của cha là do mình.
Trả lời câu 3 trang 62 SGK Ngữ văn 10, tập 1
- Xác định rõ đề tài và chủ đề của bài viết.
- Dự kiến các sự kiện chính.
- Phát triển các sự việc bằng những chi tiết phù hợp.
III. LUYỆN TẬP
Trả lời câu 1 trang 64 SGK Ngữ văn 10, tập 1
a. Không thể bỏ qua sự việc “hòn đá xấu xí rơi từ vũ trụ xuống” vì nó chuẩn bị cho sự kiện ở phần kết thúc câu chuyện, đồng thời giúp miêu tả tâm trạng của nhân vật và làm rõ chủ đề của văn bản.
b. Kinh nghiệm rút ra: khi chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu, cần cân nhắc kỹ lưỡng để những chi tiết và sự việc đó góp phần làm nổi bật câu chuyện, làm rõ tính cách nhân vật, tạo sự hấp dẫn và tập trung vào chủ đề của văn bản.
Trả lời câu 2 trang 64 SGK Ngữ văn 10, tập 1
- Hô-me-rơ kể lại cuộc hội ngộ đặc biệt của hai vợ chồng dũng tướng Uy-lít-xơ sau hai mươi năm xa cách.
- Ở cuối đoạn trích, tác giả chọn sự việc Pê-nê-lốp thử chồng bằng bí mật của chiếc giường.
+ Chi tiết tiêu biểu trong sự việc này là: Pê-nê-lốp yêu cầu nhũ mẫu khiêng giường ra khỏi phòng, Uy-lít-xơ ngạc nhiên và mô tả chi tiết về chiếc giường mà chỉ vợ chồng mới biết.
+ Đây là thành công của Hô-me-rơ trong nghệ thuật kể chuyện, làm nổi bật tính cách của Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp, khiến câu chuyện trở nên tự nhiên, hấp dẫn và hợp lý.
3. Bài soạn mẫu số 6
II - CÁCH CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU
1. Đọc truyện 'An Dương Vương và Mị Châu - Trọng Thủy', trả lời các câu hỏi (SGK, tr. 62)
a. Tác giả dân gian kể về điều gì?
b. Theo bạn, các sự việc và chi tiết nêu trên có phải là những chi tiết tiêu biểu không? Vì sao?
Trả lời:
a. Câu chuyện kể về:
- Công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước của cha ông xưa: Tác giả dân gian diễn tả sự mất nước và nêu cao tinh thần cảnh giác, đồng thời phê phán sự chủ quan trong việc bảo vệ Tổ quốc.
- Tình vợ chồng: Mối tình của Mị Châu và Trọng Thủy, dù đứng ở hai bên chiến tuyến, nhưng tình cảm của họ vẫn vô cùng sâu đậm và họ sống chết với lời thề.
- Tình cha con: Nỗi đau của An Dương Vương khi phải kết liễu con gái mình vì tội lỗi của cô với dân tộc.
b. Đây là những sự việc tiêu biểu vì:
- Hai chi tiết quan trọng mở ra các bước ngoặt mới trong câu chuyện. Nếu thiếu chúng, câu chuyện sẽ không có sự phát triển, giảm bớt ý nghĩa. Ví dụ, nếu Trọng Thủy không có hành động tìm Mị Châu, câu chuyện sẽ không thể hiện được mâu thuẫn và phát triển của nhân vật, làm giảm đi sức hấp dẫn và ý nghĩa của câu chuyện.
2. Kể một chi tiết về người con trai của lão Hạc.
Trả lời:
Các chi tiết có thể kể:
- Anh con trai trở về và nghe ông giáo kể về cha mình.
● Lão Hạc đau khổ khi phải bán chú chó vàng.
● Lão Hạc phải ăn củ chuối và sung luộc để sống.
● Lão Hạc gửi tiền cho ông giáo lo việc tang ma.
● Cái chết đầy tự trọng của lão Hạc.
● Ông giáo trao lại di vật cho con trai lão Hạc.
- Anh con trai cùng ông giáo viếng mộ cha.
● Kể cho cha nghe về những vất vả của mình.
● Ân hận vì đã bỏ đi.
● Hứa sống xứng đáng với sự hi sinh của cha.
- Anh con trai gửi lại di vật cho ông giáo và ra đi.
● Cảm ơn ông giáo đã giúp đỡ cha mình.
● Kể về sự giác ngộ và con đường cách mạng của mình.
● Xin gửi lại di vật của cha để tiếp tục ra đi chiến đấu.
● Hứa ngày về.
3. Dựa trên những việc làm trên, hãy nêu cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự.
Trả lời:
- Xác định mục đích lựa chọn (kể lại, viết bài văn tự sự, dẫn chứng…).
- Xác định đề tài văn bản: Trận đánh, tình cảm gia đình, v.v.
- Dự kiến cốt truyện:
● Cốt truyện truyền thống thường gồm: giới thiệu, khai thác, phát triển, cao trào và kết thúc.
● Cốt truyện hiện đại có thể không theo cấu trúc truyền thống hoặc có phần thiếu sót.
- Chia cốt truyện thành các đoạn, mỗi đoạn chọn các sự việc, chi tiết nổi bật.
III. LUYỆN TẬP
Câu 1 (trang 64 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Đọc văn bản: Hòn đá xù xì (SGK, tr. 63, 64) và trả lời câu hỏi
a. Có thể bỏ qua sự việc hòn đá xấu xí từ vũ trụ không? Vì sao?
b. Bài học rút ra về cách chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu khi viết bài văn tự sự?
Trả lời:
a. Không thể bỏ qua sự việc “hòn đá xấu xí từ vũ trụ” vì nó chuẩn bị cho kết thúc của câu chuyện, làm cho người đọc nhận ra giá trị của hòn đá. Nếu không có chi tiết này, hòn đá sẽ chỉ là một vật vô dụng, không có sự thay đổi trong câu chuyện. Sự việc này tạo nên nội dung tư tưởng của văn bản.
b. Bài học rút ra là: Khi chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu, cần cân nhắc kỹ lưỡng. Các chi tiết chọn phải quan trọng, nổi bật, góp phần vào cốt truyện, làm rõ tính cách nhân vật, tạo sự hấp dẫn và tập trung vào chủ đề văn bản.
Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Đọc đoạn 'Uy-lít-xơ trở về” và thực hiện các yêu cầu của SGK (trang 64)
- Hô-me-rơ kể về điều gì?
- Cuối đoạn trích, tác giả chọn sự việc nào quan trọng? Đây có phải là thành công của Hô-me-rơ không? Vì sao?
Trả lời:
- Đoạn trích Uy-lít-xơ trở về kể về cuộc gặp gỡ của Uy-lít-xơ với vợ sau hai mươi năm xa cách.
- Ở cuối đoạn trích, Hô-me-rơ chọn sự việc Pê-nê-lốp thử chồng bằng bí mật chiếc giường. Đây là thành công của Hô-me-rơ trong nghệ thuật kể chuyện vì chi tiết này làm nổi bật tâm trạng của Pê-nê-lốp và tạo cảm xúc mạnh mẽ cho người đọc.
4. Bài soạn mẫu số 1
I. Khái niệm
1. Tự sự là cách trình bày các sự việc nối tiếp nhau, cuối cùng dẫn đến một kết thúc có ý nghĩa.
2. Sự việc
- Những tình huống cụ thể xảy ra và được phân biệt rõ ràng. Người viết chọn các sự việc tiêu biểu để làm cho câu chuyện thêm hấp dẫn và hình thành cốt truyện (mỗi sự việc chứa nhiều chi tiết).
3. Chi tiết
Chi tiết là những yếu tố cụ thể như lời nói, hành động của nhân vật hay sự vật, giúp tác phẩm có chiều sâu về cảm xúc và tư tưởng.
II. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu
1.
a. Truyện An Dương Vương, Mị Châu, Trọng Thủy kể về:
- Công cuộc bảo vệ và xây dựng quốc gia: Trình bày quá trình hình thành và lý do mất nước.
- Tình cha con: An Dương Vương đau đớn khi phải xử lý Mị Châu, con gái mình.
- Tình vợ chồng: Mối tình của Mị Châu và Trọng Thủy, dù ở hai chiến tuyến, nhưng tình cảm của họ vẫn rất sâu đậm.
b. Sự việc tiêu biểu
- Hai chi tiết quan trọng tạo ra bước ngoặt và tình tiết mới trong câu chuyện.
Những chi tiết này làm nổi bật các bước phát triển của câu chuyện. Ví dụ, nếu không có chi tiết Mị Châu và Trọng Thủy sử dụng dấu lông ngỗng, câu chuyện sẽ thiếu đi sự hấp dẫn và ý nghĩa trong việc Trọng Thủy tìm kiếm và chiến thắng.
2. Lựa chọn chi tiết về người con trai lão Hạc cùng ông giáo ra viếng mộ cha. Các sự việc tiếp diễn:
- Anh kể về những khó khăn khi làm việc tại đồn điền cao su.
- Ân hận vì đã bỏ nhà ra đi.
- Hứa sẽ sống xứng đáng với sự hy sinh của cha.
- Nói về ý định tham gia kháng chiến.
Chi tiết chọn lựa: Con trai lão Hạc gửi di vật của cha, tạm biệt quê hương để thực hiện nhiệm vụ cách mạng. Các sự việc tiếp theo:
- Cảm ơn ông giáo vì sự giúp đỡ.
- Kể về sự giác ngộ cách mạng của mình.
- Xúc động gửi di vật của cha và lên đường chiến đấu.
- Hứa sẽ trở lại.
3. Cách chọn các sự việc để kể:
+ Xác định đề tài của văn bản.
+ Lên kế hoạch cho các sự việc trong cốt truyện.
Cốt truyện truyền thống: Bao gồm mở đầu, phát triển, cao trào, và kết thúc.
Cốt truyện hiện đại có thể không theo trình tự truyền thống hoặc thay đổi cấu trúc.
- Phân chia cốt truyện thành các đoạn, mỗi đoạn chọn những sự việc và chi tiết nổi bật.
Luyện tập
Bài 1 (trang 63 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
a. Không thể bỏ qua sự việc “hòn đá xấu xí từ vũ trụ” vì:
+ Chi tiết này tạo cơ sở cho phần kết của câu chuyện.
+ Giải thích vì sao người làng và trẻ em nhận ra giá trị của hòn đá.
+ Chi tiết này làm nổi bật ý tưởng của văn bản: Hòn đá vốn xấu xí và vô dụng trở nên vĩ đại.
b. Bài học rút ra:
+ Cần chọn lựa các sự việc và chi tiết tiêu biểu để kể.
+ Các chi tiết phải làm nổi bật cốt truyện, tạo sự hấp dẫn và góp phần vào chủ đề của văn bản.
Bài 2 (trang 64 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
- Hô-me-rơ kể về cuộc gặp gỡ đầy cảm xúc của Uy-lít-xơ và Pê-nê-lốp sau nhiều năm xa cách.
- Cuối truyện, Hô-me-rơ chọn chi tiết Pê-nê-lốp nhận ra chồng qua hình ảnh “người đắm tàu” để làm nổi bật tâm trạng của nàng.
+ Chi tiết này phản ánh phẩm chất và cảm xúc của Pê-nê-lốp, làm nổi bật không khí cảm động của cuộc gặp gỡ.
5. Bài soạn mẫu số 2
I. Khái niệm
- Tự sự (kể chuyện) là cách trình bày chuỗi sự kiện liên tiếp, dẫn đến một kết thúc có ý nghĩa.
- Sự việc là những tình huống cụ thể với ranh giới rõ ràng, phân biệt với các sự việc khác.
- Những sự việc tiêu biểu là các yếu tố quan trọng trong cốt truyện.
- Một sự việc có thể bao gồm nhiều chi tiết, như lời nói, hành động, hoặc hình ảnh.
=> Việc chọn lựa sự việc và chi tiết tiêu biểu là bước quan trọng trong việc viết hoặc kể một câu chuyện.
II. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu
Câu 1 (trang 62 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1):
a. Trong truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy, tác giả dân gian kể:
- Chuyện về tình cha con.
- Chuyện về tình vợ chồng chung thủy.
- Chuyện về công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước của tổ tiên.
=> Ba câu chuyện này hòa quyện vào nhau.
=> Mạch chính của câu chuyện là công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước.
b.
- Sự việc chia tay giữa Trọng Thủy và Mị Châu là một chi tiết tiêu biểu.
- Trong sự việc này có hai chi tiết quan trọng, dẫn dắt sự phát triển của câu chuyện:
+ Chi tiết 1 dự đoán cuộc chiến sắp tới.
+ Chi tiết 2 liên kết chặt chẽ với phần sau của truyện.
+ Nếu bỏ chi tiết Mị Châu rắc lông ngỗng, câu chuyện sẽ không tiếp tục mạch truyện.
Câu 2 (trang 62 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1):
Câu chuyện anh con trai lão Hạc có thể tiếp tục như sau:
- Anh trở về và nghe ông Giáo kể về cha:
+ Lão Hạc đau đớn khi phải bán con chó vàng.
+ Lão Hạc phải sống bằng củ chuối và sung luộc do thiếu thốn.
+ Lão Hạc gửi tiền cho ông Giáo để lo việc tang ma.
+ Cái chết đầy tự trọng của lão Hạc.
+ Ông Giáo trao kỷ vật cho con trai lão Hạc.
Câu 3 (trang 62 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1):
Các bước cần thiết khi chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự:
- Xác định mục đích lựa chọn.
- Xác định đề tài của văn bản.
- Dự kiến cốt truyện.
- Chia cốt truyện thành các đoạn, mỗi đoạn chọn những sự việc và chi tiết tiêu biểu.
III. Luyện tập
Câu 1 (trang 63 - 64 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1):
a.
- Sự việc hòn đá xấu xí từ vũ trụ là một chi tiết quan trọng trong văn bản, không thể bỏ qua.
+ Chi tiết này là bước ngoặt của câu chuyện.
+ Nó tạo nên nội dung tư tưởng của bài viết.
+ Nó làm thay đổi tiến trình câu chuyện.
b. Bài học rút ra:
- Cần lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu một cách cẩn thận.
- Các sự việc, chi tiết được chọn phải dẫn dắt cốt truyện, làm nổi bật tính cách nhân vật và chủ đề của văn bản.
Câu 2 (trang 63 - 64 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1):
- Trong đoạn trích về sự trở về của Uy-lít-xơ, Hô-me-rơ đã mô tả toàn bộ quá trình thử thách của Pê-nê-lốp với Uy-lít-xơ trước khi họ nhận ra nhau.
- Cuối đoạn, tác giả mô tả việc Pê-nê-lốp nhận ra Uy-lít-xơ.
- Chi tiết:
+ Căn phòng của hai vợ chồng được xây quanh cây ô-liu.
+ Gốc cây được chế tác thành một chiếc chân giường vững chãi.
- Đoạn kể này thành công của Hô-me-rơ vì:
+ Nó độc đáo, bất ngờ và làm nổi bật phẩm chất của các nhân vật sử thi.
+ Nó tạo sự hấp dẫn và kích thích sự tò mò của độc giả.
6. Bài soạn mẫu số 3
Cách lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu
Câu 1 (trang 62 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1): Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy
a. - Chuyện về tình cha con: Đây là câu chuyện đau đớn về người cha buộc phải giết con gái mình vì công chúa bị Rùa Vàng kết tội “bán nước”.
- Chuyện về tình vợ chồng: Mối quan hệ đầy xung đột và đau khổ giữa Trọng Thủy và Mị Châu, dù tình yêu giữa họ rất sâu đậm, nhưng bị chiến tranh chia cắt.
- Chuyện về công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước: Dân gian muốn nhấn mạnh nguyên nhân mất nước dưới triều đại An Dương Vương, cùng bài học về sự cảnh giác đối với các thế lực thù địch để bảo vệ tổ quốc.
b. Sự kiện chia tay giữa Trọng Thủy và Mị Châu là một chi tiết quan trọng trong truyền thuyết này. Nó làm cho cốt truyện trở nên liên tục và bộc lộ rõ nét tính cách nhân vật. Trong sự kiện này có hai chi tiết then chốt:
+ Chi tiết Trọng Thủy hỏi Mị Châu: '...Ta lại tìm nàng, lấy gì làm dấu?' => dự báo về cuộc chiến sắp tới.
+ Chi tiết Mị Châu trả lời: 'Thiếp có áo lông ngỗng, đi đến đâu sẽ rắc lông ngỗng ở ngã ba đường' => dẫn đến việc Trọng Thủy lần theo dấu lông ngỗng để truy đuổi An Dương Vương và hai cha con An Dương Vương gặp phải bế tắc.
- Các chi tiết này không thể bỏ qua vì chi tiết đầu tiên là nền tảng cho sự việc tiếp theo, giúp người đọc hiểu rõ hơn về nội dung câu chuyện.
Câu 2 (trang 62 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1): Có thể dựa vào các chi tiết sau để kể lại câu chuyện:
- Anh con trai về quê và gặp ông Giáo, được nghe kể về cuộc đời cha mình (như chuyện mùa màng thất bát, việc lão Hạc phải bán chó, chuyện lão Hạc đến nhờ vả và cái chết tự tử của lão bằng bả chó...)
- Hai người cùng ra thăm mộ lão Hạc, anh con trai ở lại để dọn dẹp mộ cha.
- Anh trao lại những gì cha gửi cho ông Giáo và lên đường tham gia kháng chiến.
Bài tham khảo
Khi lão Hạc qua đời vài năm, anh con trai trở về nhà, không thấy cha đâu, anh tìm hỏi bà con hàng xóm thì biết tin cha đã mất, chó vàng cũng đã bán đi. Anh đến nhà ông Giáo theo chỉ dẫn của bà Tư. Tại nhà ông Giáo, anh thấy ông đang sắp xếp sách cũ, và sau khi biết anh là con lão Hạc, ông lấy một cái hộp đầy bụi ra và trao lại tất cả những gì cha anh đã gửi. Ông Giáo kể lại mọi chuyện, nước mắt rưng rưng. Hai người cùng đi thăm mộ lão Hạc, mộ nằm lẻ loi giữa cánh đồng. Anh con trai ở lại mộ cha đến chiều tối rồi quay lại nhà ông Giáo, gửi lại ông kỷ vật. Tiếng gọi kháng chiến thúc giục anh lên đường. Anh chuẩn bị hành trang và quyết tâm tham gia kháng chiến, ánh mắt của anh đầy sự quyết tâm và ý chí không thể lay chuyển.
Câu 3 (trang 62 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1): Các bước cần thiết khi chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự:
- Xác định đề tài và chủ đề của bài viết (như đời sống xã hội, văn hóa, học đường…)
- Dự kiến cốt truyện (bao gồm mở đầu, diễn biến, kết thúc; các sự việc phải liên kết với nhau, xây dựng tuyến nhân vật để triển khai cốt truyện)
- Triển khai các sự việc qua các chi tiết (xây dựng chi tiết lớn, biến cố nhỏ, cách giải quyết vấn đề…)
Luyện tập
Câu 1 (trang 63 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1):
a. Không thể bỏ qua sự kiện 'hòn đá xấu xí từ vũ trụ rơi xuống' vì chi tiết này là nền tảng cho phần kết của đoạn. Nó tạo nên nội dung tư tưởng của bài viết. Nếu không có sự kiện này, người làng và trẻ nhỏ sẽ không nhận ra giá trị thực sự của hòn đá và sẽ không thấy được “vẻ đẹp” của nó.
b. Bài học từ sự kiện này là: Khi lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu cho bài văn tự sự, cần phải cân nhắc cẩn thận. Các sự việc và chi tiết được chọn phải giúp dẫn dắt cốt truyện, làm nổi bật tính cách nhân vật, tạo sự hấp dẫn và tập trung vào chủ đề của bài viết.
Câu 2 (trang 64 SGK Ngữ Văn 10 Tập 1):
- Đoạn trích về sự trở về của Uy-lít-xơ kể lại cuộc đoàn tụ của Uy-lít-xơ và vợ sau hai mươi năm xa cách.
- Vào phần cuối đoạn trích, Hô-me-rơ đã chọn chi tiết Pê-nê-lốp thử thách chồng bằng bí mật của chiếc giường. Chi tiết này gồm: Pê-nê-lốp yêu cầu nhũ mẫu mang giường ra khỏi phòng. Uy-lít-xơ, ngạc nhiên, đã mô tả đặc điểm của chiếc giường mà chỉ hai vợ chồng biết. Nhờ đó, Pê-nê-lốp nhận ra chồng trong niềm xúc động và hạnh phúc.
- Với cách lựa chọn này, Hô-me-rơ đã thành công trong việc kể chuyện, tạo nên một tác phẩm hấp dẫn và đầy kịch tính, với các nhân vật được khắc họa rõ nét, thể hiện phẩm chất điển hình của sử thi Hi Lạp.