Top 6 bài soạn 'Đi săn mặt đất' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) xuất sắc

Câu 1

Trình bày nội dung chính của văn bản Đi săn mặt đất.

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ văn bản.

- Xác định nội dung chính.

Lời giải chi tiết:

Nội dung chính của văn bản Đi săn mặt đất là:

Đi săn mặt đất là một câu chuyện thần thoại bằng thơ của người Lô Lô, phản ánh công sức lớn lao của con người trong việc cải thiện thiên nhiên và khát vọng chinh phục thiên nhiên của tổ tiên.

Câu 2

Trong văn bản, người Lô Lô lý giải tại sao cần phải “đi săn bầu trời”, “đi săn mặt đất”? Ai là người thực hiện công việc này?

Phương pháp giải:

- Đọc đoạn thơ.

- Tập trung vào lý do và những người thực hiện công việc “đi săn bầu trời”, “đi săn mặt đất”.

Lời giải chi tiết:

- Người Lô Lô cần “đi săn bầu trời” và “đi săn mặt đất” vì:

+) “Bầu trời chưa bằng phẳng”.

+) “Mặt đất vẫn còn gồ ghề”.

- Các công việc này được thực hiện bởi các thành phần như: “con trâu sừng cong”, “con trâu sừng dài”, con người, cóc, ếch, trời.

Câu 3

Theo bạn, tác phẩm Đi săn mặt đất (trích từ Mẹ trời, Mẹ đất) cung cấp những hiểu biết gì về quá trình hình thành thế giới trong nhận thức của người Lô Lô cổ xưa?

Phương pháp giải:

Đọc văn bản

Lời giải chi tiết:

     Tác phẩm Đi săn mặt đất (trích từ Mẹ trời, Mẹ đất) giúp hiểu rằng trong nhận thức của người Lô Lô xưa, quá trình hình thành thế giới là một thời gian dài, từ lúc con người và mặt đất còn hòa quyện, phải từng bước từng bước tạo dựng mặt đất từ các yếu tố thô sơ ban đầu, huy động mọi lực lượng như con người và loài vật,...

Câu 1 trang 19 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Đáp án:

Nội dung chính của văn bản Đi săn mặt đất:

Truyện Đi săn mặt đất là một tác phẩm thần thoại thơ của người Lô Lô, thể hiện sự cống hiến to lớn của con người trong việc chỉnh sửa thiên nhiên và khát vọng chinh phục tự nhiên của tổ tiên.

Câu 2 trang 19 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Đáp án:

- Trong tác phẩm, người Lô Lô cần “đi săn bầu trời” và “đi săn mặt đất” vì:

+) “Bầu trời chưa phẳng”.

+) “Mặt đất còn gồ ghề”.

- Công việc này được thực hiện bởi các nhân vật: “con trâu sừng cong”, “con trâu sừng dài”, con người, cóc, ếch, và trời.

Câu 3 trang 19 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Đáp án:

- Theo em, tác phẩm Đi săn mặt đất (trích từ Mẹ trời, Mẹ đất) thuộc thể loại thần thoại, đặc biệt là về nguồn gốc vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên.

- Điều này có thể khẳng định dựa trên các yếu tố:

+) Không gian: không xác định cụ thể.

+) Thời gian: rất cổ xưa, không rõ ràng “ngày xưa, từ rất lâu”.

+) Cốt truyện: giải thích lý do tại sao bầu trời và mặt đất có hình dạng phẳng như hiện tại.

+) Nhân vật: không phải là các vị thần như trong những thần thoại khác như Thần Trụ trời hay Prometheus, mà là các con vật có thực được nhân hóa và có khả năng phi thường.

- Trâu cày bừa san bằng mặt đất.

- Cóc và ếch xin trời đổ nước xuống.

Ngày xưa, từ thuở rất xa..
Người già không còn nhớ
Hàng nghìn năm, hàng vạn năm
Ngày xưa từ rất xa..
Người trẻ chưa từng biết
Hàng nghìn, hàng vạn năm trước
Người mặt đất sống hòa hợp
Đi chung và sống chung
Trồng ngô trên đỉnh núi
Uống nước từ đá suối
Người mặt đất sống chung

*Chú thích:
Bắp: Ngô.
San: Làm cho bằng phẳng, cũng gọi là san phẳng (ở nhiều vùng miền Nam gọi là Ban, ban bằng).
Chão: Thừng to, dài, dẻo
Chuột Chũi: Động vật có vú, kích thước như chuột, sống dưới đất, ban ngày không lên mặt đất, ăn sâu bọ. Ở Tây Bắc thường gọi là con dúi.

Tri Thức Văn Học
- Xuất xứ: Trích truyện thơ thần thoại 'Mẹ trời, mẹ đất' của dân tộc Lô Lô, tỉnh Hà Giang
- Thể loại: Truyện thần thoại thơ
- Nội dung: Văn bản mô tả công lao của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục tự nhiên của tổ tiên.
- Nghệ thuật: Thơ năm chữ, phù hợp với truyện thơ; ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu, hình ảnh mộc mạc, gần gũi

Soạn bài: Đi san mặt đất - sách Chân trời sáng tạo, Ngữ văn 10
Câu 1: Nêu nội dung chính của văn bản Đi san mặt đất
Trả lời:
Văn bản mô tả quá trình con người san mặt đất, phản ánh công lao cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục của người xưa.

Câu 2: Trong văn bản, người Lô Lô giải thích lý do cần 'đi san bầu trời', 'đi san mặt đất'? Ai thực hiện công việc đó?
Trả lời:
- Lời giải thích của người Lô Lô: Bầu trời chưa phẳng; mặt đất còn gồ ghề
=> cần san phẳng bầu trời và mặt đất để mở rộng đất đai và khám phá vùng mới.
- Công việc san phẳng bầu trời và mặt đất là việc chung của tất cả mọi người, tự làm (San đất là việc chung)

Câu 3: Theo bạn, Đi san mặt đất (trích Mẹ trời, Mẹ đất) thuộc thể loại nào? Dựa vào đâu để xác định như vậy?
Trả lời:
- Theo em, văn bản Đi san mặt đất (trích Mẹ trời, Mẹ đất) là truyện thần thoại, thuộc nhóm thần thoại về nguồn gốc vũ trụ và hiện tượng tự nhiên.
- Em dựa vào 4 đặc điểm của thần thoại (không gian, thời gian, cốt truyện, yếu tố kì ảo) để xác định. Cụ thể:
- Không gian: 'Trời, đất' là không gian chung chung, không xác định cụ thể.
- Thời gian: 'Ngày xưa, từ rất xa'; cách đây 'mấy trăm, mấy nghìn đời; mấy nghìn, vạn năm'; thời gian cổ xưa, không rõ ràng.
- Cốt truyện: Kể quá trình san mặt đất để giải thích hình dạng phẳng hiện tại của bầu trời và mặt đất.
- Nghệ thuật: có yếu tố kì ảo. Nhân vật dù là loài có thật, không phải thần thoại nhưng được nhân hóa với khả năng phi thường (Trâu cày san đất, không ngại mệt; Chuột Chũi biết nói; Cóc, ếch biết gọi trời xin nước).

Câu 4: Theo bạn, Đi san mặt đất (trích Mẹ trời, Mẹ đất) giúp bạn hiểu gì về quá trình tạo lập thế giới trong nhận thức của người Lô Lô xưa?
- Trong nhận thức của người Lô Lô xưa, quá trình tạo lập thế giới rất đơn giản. Chỉ cần sự đồng lòng, đoàn kết và chăm chỉ thì con người bình thường cũng có thể tạo lập thế giới rộng lớn và mở rộng đất đai.

* Sau khi đọc

Nội dung chính:

Văn bản mô tả quá trình con người làm công việc khai hoang và cải tạo đất đai. Họ san phẳng mặt đất để sinh sống và làm ăn, biến đổi Trái Đất để phù hợp với nhu cầu của con người.

Trả lời câu hỏi

Câu 1 trang 19 Ngữ văn 10 Tập 1: Nội dung chính của văn bản “Đi san mặt đất” là gì?

Trả lời:

- Văn bản mô tả nỗ lực của con người trong việc san phẳng mặt đất từ thuở khai thiên lập địa.

- Nó phản ánh công lao và khát vọng chinh phục thiên nhiên của tổ tiên.

- Nó minh chứng sức mạnh của con người đối với thiên nhiên.

Câu 2 trang 19 Ngữ văn 10 Tập 1: Trong văn bản, người Lô Lô giải thích lý do và người thực hiện việc san bầu trời, san mặt đất như thế nào?

Trả lời:

- Người Lô Lô giải thích việc san bầu trời và mặt đất là cần thiết vì 'Bầu trời chưa phẳng', 'Mặt đất còn gồ ghề' gây khó khăn trong sinh sống và di chuyển.

- Họ muốn khám phá và mở rộng vùng đất mới, và việc san mặt đất là trách nhiệm chung của cộng đồng.

Câu 3 trang 19 Ngữ văn 10 Tập 1: Theo bạn, văn bản “Đi san mặt đất” giúp bạn hiểu gì về quá trình hình thành thế giới trong nhận thức của người Lô Lô xưa?

Trả lời:

- “Đi san mặt đất” là một câu chuyện thần thoại bằng thơ của dân tộc Lô Lô, thể hiện công lao và khát vọng chinh phục thiên nhiên của tổ tiên.

Dấu hiệu thể loại:

- Phong cách thần thoại:

'Ngày xưa, từ rất xưa…
Người già không nhớ nổi
Mấy năm mấy nghìn đời
Ngày xưa từ rất xưa…
Người trẻ không biết tới
Mấy nghìn, mấy vạn năm'

- Có yếu tố kỳ ảo về động vật

Người tìm hang Chuột Chũi
Gọi hắn, hắn rung râu:
“- Suốt ngày trong lòng đất
Tôi có thấy trời đâu!”
Người lại tìm Cóc, Ếch
Đứa tặc lưỡi ngồi nhìn
Đứa thì kêu ộp oạp :
“- Chân tay tôi đều ngắn
San mặt đất sao nên?
Để chúng tôi gọi lên
Xin trời đổ nước xuống!”

Soạn bài Đi san mặt đất

Trước khi đọc

- Văn bản “Đi san mặt đất” trích từ Mẹ Trời, Mẹ Đất (Truyện của người Lô Lô)

- Nội dung: “Đi san mặt đất” thể hiện sự nỗ lực của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục thế giới tự nhiên của tổ tiên.

- Nghệ thuật: Sử dụng thể thơ năm chữ, ngôn ngữ đơn giản và hình ảnh dễ hiểu…

Đọc văn bản

Câu 1. Nêu nội dung chính của văn bản “Đi san mặt đất”.

Nội dung chính của văn bản “Đi san mặt đất” là quá trình con người san phẳng mặt đất để làm cho môi trường sống thuận lợi hơn.

Câu 2. Trong văn bản, người Lô Lô giải thích lý do và ai thực hiện việc san bầu trời, san mặt đất?

- Nguyên nhân: Bầu trời chưa phẳng/Mặt đất còn nhấp nhô.

- Công việc do con người thực hiện. Họ chọn trâu sừng cong, trâu sừng dài để san mặt đất bằng các công cụ tự chế như ách, dây cày, dây bừa. Họ còn tìm động vật như chuột chũi, cóc, ếch để giúp đỡ nhưng không thành công, vì vậy con người tự làm công việc đó.

Câu 3. Văn bản “Đi san mặt đất” (trích Mẹ Trời, Mẹ Đất) giúp bạn hiểu gì về quá trình tạo lập thế giới trong nhận thức của người Lô Lô xưa?

Quá trình tạo lập thế giới theo nhận thức của người Lô Lô xưa được mô tả đơn giản, dựa vào các loài vật có khả năng kỳ diệu.

I. Tác giả văn bản “Đi san mặt đất”

- Tác giả thuộc dân gian.

- Theo biên soạn của Nông Quốc Chấn, Tràng Thị Giàng, Lê Trung Vũ, văn bản được sưu tầm và dịch. In trong tập “Hợp tuyển thơ văn Việt Nam”.

II. Khám phá tác phẩm “Đi san mặt đất”

1. Thể loại và nguồn gốc: Truyện thơ. Tác phẩm của người Lô Lô, trích từ “Mẹ Trời, Mẹ Đất”.
2. Tóm tắt:

Truyện thơ giải thích về mặt đất và bầu trời ở thời kỳ đầu và quá trình con người khai phá chúng. Từ đó, ca ngợi vai trò của mỗi cá nhân trong công cuộc khai thác bầu trời và mặt đất.

3. Phương thức biểu đạt: Kể chuyện kết hợp với cảm xúc

4. Bố cục:

- Phần 1 (Từ đầu … cùng đi): Mô tả hoàn cảnh sống của con người

- Phần 2 (tiếp theo … hết): Mô tả cách con người khai thác bầu trời và mặt đất.

5. Giá trị nội dung:

- Giải thích cách sinh sống của con người thời kỳ đầu

- Ca ngợi vai trò của con người đối với thiên nhiên

6. Giá trị nghệ thuật:

- Ngôn ngữ đơn giản, gần gũi

- Phương thức biểu đạt độc đáo, hấp dẫn.

III. Phân tích chi tiết tác phẩm “Đi san mặt đất”

• Hoàn cảnh sống của con người

- Con người sống phụ thuộc vào thiên nhiên

+ Sinh hoạt chung với thiên nhiên

+ Trồng ngô trên núi cao

+ Uống nước từ mỏm đá

=> Cuộc sống của con người gặp nhiều thử thách khi phải phụ thuộc vào thiên nhiên để đáp ứng nhu cầu cơ bản.

=> Giải thích cuộc sống ban sơ và thể hiện khát vọng vượt lên trên thiên nhiên để cải thiện cuộc sống.

• Cách con người khai thác mặt đất

- Con người khai thác mặt đất

+ Sử dụng trâu để cày bừa và san đất

+ Đào hang để tìm tài nguyên dưới lòng đất

+ San mặt đất để cóc, ếch có thể xuất hiện

- Con người hợp tác để chinh phục thiên nhiên

=> Ca ngợi vai trò của con người trong việc làm chủ thiên nhiên, giúp cuộc sống trở nên dễ dàng hơn.

=> Ngôn ngữ dễ hiểu và gần gũi với cuộc sống.

* Đọc văn bản:

*Sau khi đọc:

Nội dung chính:

Đi san mặt đất là một truyện thần thoại bằng thơ của dân tộc Lô Lô, phản ánh công lao của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục tự nhiên của tổ tiên.

Trả lời câu hỏi:

Câu 1 (trang 19 sách Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

“Đi san mặt đất” là một truyện thần thoại bằng thơ của dân tộc Lô Lô, thể hiện công lao của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục thế giới tự nhiên.

Câu 2 (trang 19 sách Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

- Nguyên nhân: “Bầu trời chưa phẳng/Mặt đất còn gồ ghề.”

- Công việc “san bầu trời, san mặt đất” được thực hiện bởi con người.

+ Họ sử dụng dụng cụ và động vật hỗ trợ: trâu sừng cong, trâu sừng dài, ách, dây cày, dây bừa, nhưng không tìm được giống vật nào hỗ trợ được.

=> Cuối cùng, con người phải tự thực hiện công việc: “Giống nào cũng không đi/Người gọi nhau làm lấy.”

Câu 3 (trang 19 sách Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

Nhận thức của người Lô Lô xưa về việc tạo lập thế giới còn đơn giản, sử dụng công cụ thô sơ và dựa vào các loài vật có khả năng kỳ diệu.