1. Bài soạn 'Ếch ngồi đáy giếng' số 1
Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu ... như một vị chúa tể): ếch trong giếng.
- Phần 2 (phần còn lại): ếch rời khỏi giếng.
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 101 skg ngữ văn 6 tập 1)
Ếch nghĩ bầu trời bé bằng vung, nó to như chúa tể vì:
- Nó lâu năm dưới đáy giếng, nhìn thế giới qua miệng giếng thấy bầu trời bé bằng vung.
- Xung quanh nó toàn những con vật nhỏ bé hơn
- Tiếng kêu của nó làm mọi vật trong giếng sợ hãi.
⇒ Hoàn cảnh sống hạn hẹp, làm ếch chủ quan, kiêu ngạo.
Câu 2 (Trang 101 skg ngữ văn 6 tập 1)
Ếch bị trâu dẫm bẹp vì:
- Ếch nghĩ mình là chúa tể, bầu trời bé bằng vung.
- Không quan sát xung quanh, không mở rộng tầm nhìn.
- Thái độ kiêu ngạo, tự phụ khiến nó chủ quan.
→ Ếch chết vì thiếu hiểu biết, quan sát, học hỏi.
Câu 3 (trang 101 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Bài học từ truyện:
- Môi trường sống nhỏ hẹp, hạn chế làm hạn chế hiểu biết về thế giới xung quanh.
- Sống lâu trong môi trường hẹp làm hạn chế sự hiểu biết.
- Từ hiểu biết hạn hẹp nảy sinh chủ quan, kiêu ngạo, phải trả giá đắt.
Luyện tập
Bài 1 (Trang 101 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Truyện ngụ ngôn này có hai phần:
- Hoàn cảnh sống hạn hẹp làm ếch chủ quan, kiêu ngạo: “Ếch cứ tưởng
- Trả giá cho lối sống tự phụ, nông cạn.
Bài 2 (trang 101 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Một số hiện tượng trong cuộc sống ứng với thành ngữ “Ếch ngồi đáy giếng”
- Một số học sinh giỏi thường tự mãn khi thất bại trong các kì thi.
- Những người khiêm tốn tự nhận sự hạn chế của mình như thành ngữ “ếch ngồi đáy giếng”.

2. Bài soạn 'Ếch ngồi đáy giếng' số 3
Bài 1 trang 101 SGK Ngữ văn 6 tập 1
Tại sao ếch nghĩ bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và tự coi mình như một vị chúa tể?
Trả lời
- Ếch nghĩ bầu trời chỉ bé bằng chiếc vung vì:
Nó sống lâu trong giếng, nhìn lên chỉ thấy một không gian bầu trời nhỏ và tròn bằng khuôn giếng.
Xung quanh chỉ có vài con nhái, cua, ốc nhỏ bé.
Êch kêu ồm ộp làm những con cua, con ốc hoảng sợ.
- Sự hiểu biết hạn chế của ếch:
Bầu trời rộng lớn mênh mông đến nỗi ếch cứ tưởng nó chỉ bé bằng chiếc vung.
Thế giới bên ngoài phong phú mà ếch chỉ tưởng tượng có vài con vật nhỏ bé.
Bài 2 trang 101 SGK Ngữ văn 6 tập 1
Tại sao ếch bị con trâu đi qua giẫm bẹp?
Trả lời
Ếch bị con trâu giẫm bẹp vì khi ra khỏi giếng, quen thói cũ, nó 'nhâng nháo đưa cặp mắt nhìn lên bầu trời, chả thèm để ý đến xung quanh'.
Ếch bị trâu giẫm bẹp vì:
- Ếch vẫn giữ tư duy cũ rằng nó là vị chúa tể, bầu trời chỉ bé bằng vung.
- Nó không quan sát môi trường xung quanh, không mở rộng tầm nhìn.
- Thái độ kiêu ngạo, tự phụ khiến nó chủ quan.
=> Ếch chết vì thiếu hiểu biết, quan sát, học hỏi.
Bài 3 trang 101 SGK Ngữ văn 6 tập 1
Truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng mang lại bài học gì? Ý nghĩa của bài học?
Trả lời
Bài học từ câu chuyện:
- Môi trường sống hạn hẹp, thiếu giao lưu sẽ hạn chế tầm hiểu biết về thế giới xung quanh.
- Sống lâu trong môi trường nhỏ làm suy giảm hiểu biết.
- Tư duy hạn hẹp, kiêu ngạo dễ khiến người ta phải trả giá đắt, như chính ếch kia.
- Cần mở rộng hiểu biết, khiêm tốn và học hỏi.
Luyện tập
Bài 1 trang 101 SGK Ngữ văn 6 tập 1
Tìm và gạch chân hai câu văn quan trọng nhất trong văn bản theo em.
Trả lời
– Câu thứ nhất nói về hoàn cảnh sống khiến ếch chủ quan, kiêu ngạo: Ếch tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó oai như vị chúa tể;
– Câu thứ hai là hậu quả của thói chủ quan, kiêu ngạo đó: Nó nhâng nháo đưa cặp mặt nhìn lên bầu trời, chả thèm để ý đến xung quanh nên bị con trâu đi qua giẫm bẹp.
Có thể kể chuyện bằng giọng châm biếm, chế giễu cho phù hợp với giọng điệu của truyện.
Nhấn giọng ở các chi tiết then chốt: “chỉ có vài con nhái, cua, ốc nhỏ”, “đưa ếch ta ra ngoài”, “nghênh ngang”, “ồm ộp”, “nhâng nháo”, “giẫm bẹp”.
Bài 2 trang 101 SGK Ngữ văn 6 tập 1
Nêu một số hiện tượng trong cuộc sống phản ánh thành ngữ “Ếch ngồi đáy giếng”.
Gợi ý:
Có thể nêu các hiện tượng sau.
– Một học sinh giỏi tự mãn nhưng thất bại khi thi cùng các bạn khác.
– Người tự cho mình giỏi, đầu tư vào lĩnh vực mới nhưng kết quả là phá sản.
– Người tự tin nhưng khi phải làm việc thì lúng túng, tìm cách tránh trách nhiệm.
Tìm hiểu chung về truyện
I. Về thể loại truyện ngụ ngôn
– Truyện ngụ ngôn: là loại truyện kể, bằng văn xuôi hoặc văn vần.
– Truyện ngụ ngôn sử dụng chuyện về loài vật, đồ vật hoặc về con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy bài học nào đó trong cuộc sống.
II. Tóm tắt truyện Ếch ngồi đáy giếng
Một con ếch sống trong giếng đã lâu. Nó cứ tưởng mình là chúa tể, bầu trời chỉ bé bằng vung. Đến khi mưa to, nước lên, ếch ra khỏi giếng, đi nghênh ngang, không để ý đến xung quanh, bị con trâu đi qua giẫm bẹp.
Ghi nhớ
Truyện ngụ ngôn kể về chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy bài học trong cuộc sống thông qua câu chuyện của ếch.
Ếch cảm nhận thế giới chỉ qua miệng giếng nhỏ, truyện muốn chỉ ra nguy hại của tư duy hạn hẹp và khuyến khích mở rộng kiến thức, không tự mãn và kiêu ngạo.


4. Bài soạn 'Phiêu lưu của Ếch' số 5
I Tìm hiểu chung bài Ếch ngồi đáy giếng:
1. Thể loại:
Truyện ngụ ngôn là thể loại truyện truyền miệng trong dân gian, kể về thế sự và mang tính chất triết lý sâu sắc. Thông qua mẩu chuyện về loài vật, truyện này lên án, phê phán giai cấp thống trị, tạo nên tiếng cười và để lại những bài học sâu sắc.
2. Tóm tắt:
Ếch sống lâu năm trong giếng. Hàng ngày, nhìn lên miệng giếng, nó tưởng thế giới chỉ bé bằng chiếc vung. Mỗi đêm, tiếng kêu của nó làm kinh sợ mọi loài vật xung quanh. Tự cho mình là chúa tể, nó bị trâu dẫm bẹp khi mưa lớn làm giếng tràn nước.
II. Soạn bài
Câu 1 trang 101 skg ngữ văn 6 tập 1
Ếch nghĩ bầu trời bé bằng vung và tự hào như vị chúa tể vì:
Sống lâu dưới giếng, chỉ nhìn thế giới qua miệng giếng, thấy bầu trời nhỏ như vung
Xung quanh toàn loài vật nhỏ hơn, khiến nó kiêu căng vô độ
Mỗi tiếng kêu làm kinh sợ loài vật khác, làm ếch cho rằng mình là người có uy thế.
Câu 2 Trang 101 skg ngữ văn 6 tập 1
Ếch bị trâu dẫm bẹp vì:
Giữ quan điểm cũ, nghĩ bầu trời nhỏ như vung, và trâu phải nhường nó
Không quan sát xung quanh, sống trong thế giới hạn hẹp của giếng
Thái độ kiêu ngạo làm nó chủ quan và đau đớn.
Câu 3 Trang 101 sgk ngữ văn 6 tập 1Bài học từ câu truyện Ếch Ngồi Đáy Giếng là:
Sống trong môi trường hạn chế, thiếu sự học hỏi và giao lưu với thế giới ngoài sẽ làm giảm hiểu biết.
Môi trường giới hạn tạo ra tư duy hẹp hòi và kiêu căng, khiến người ta tự cho mình là nhất, nhưng đồng thời trả giá bằng cái chết.
III. Luyện tập
Bài 1 Trang 101 sgk ngữ văn 6 tập 1 Truyện ngụ ngôn Ếch Ngồi Đáy Giếng bao gồm hai phần chính:
Môi trường sống hạn hẹp khiến ếch trở nên kiêu ngạo và chủ quan: ' Ếch cứ tưởng'
Sự trả giá cho lối sống kiêu căng và hạn chế
Bài 2 trang 101 sgk ngữ văn 6 tập 1:
Một số hiện tượng trong cuộc sống tương đương với thành ngữ 'Ếch ngồi đáy giếng'
Một số người chỉ có hiểu biết hạn chế về một lĩnh vực nhất định, nhưng luôn tỏ ra rộng lượng và khiêm tốn. Ngược lại, những người tỏ ra am tường rất nhiều lĩnh vực, khi bộc lộ sự thiếu hiểu biết sẽ trở thành 'thùng rỗng kêu to'
Một số người khiêm tốn nhận ra hạn chế của mình thông qua câu thành ngữ 'ếch ngồi đáy giếng'.

5. Bài soạn 'Chuyến phiêu lưu của Ếch' số 4
I - KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG
1. Tóm tắt câu chuyện
Một chú ếch sống lâu ngày trong một cái giếng. Tự cho mình là chúa tể, ếch nhìn bầu trời chỉ bé bằng chiếc vung.
Một năm, khi mưa to và nước dềnh, ếch quyết định rời khỏi giếng.
Do thói quen cũ, ếch đi nghênh ngang mà không để ý đến xung quanh, kết quả là bị một con trâu giẫm bẹp.
2. Truyện 'Ếch ngồi đáy giếng' phê phán cách nhìn chật hẹp của chú ếch, sự kiêu căng, tự phong mình và hậu quả đau lòng của thói xấu đó. Truyện muốn nhắc nhở mọi người phải cố gắng học hỏi để mở rộng kiến thức, tránh chủ quan và kiêu ngạo.
II - HƯỚNG DẪN ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
Câu 1. Ếch nghĩ bầu trời chỉ bé bằng chiếc vung, còn nó tự phong mình như vị chúa tể bởi:
Ốc sống lâu trong giếng, chỉ nhìn thế giới qua miệng giếng nên thấy bầu trời nhỏ như vung.
- Xung quanh là những loài vật nhỏ bé như nhái, cua, ốc.
- Mỗi tiếng ếch kêu vang động giếng làm loài vật khác sợ hãi.
- Sống trong môi trường nhỏ hẹp, không tiếp xúc với thế giới bên ngoài, chú ếch trở nên kiêu căng, chủ quan.
Câu 2. Ếch bị trâu giẫm bẹp vì một số nguyên nhân sau:
- Đầu tiên, ếch rời khỏi giếng, môi trường quen thuộc nhưng vẫn giữ thái độ kiêu căng.
- Thứ hai, ếch không chú ý đến xung quanh, chỉ mải nhìn lên trời.
- Rời khỏi giếng là nguyên nhân khách quan, nhưng nếu ếch không kiêu căng, quan sát xung quanh thì không bao giờ bị trâu giẫm bẹp. Vậy, ếch chết vì nguyên nhân khách quan và chủ quan, trong đó nguyên nhân chủ quan là quan trọng nhất.
Câu 3. Bài học từ truyện ngụ ngôn Ếch ngồi đáy giếng:
- Bài học thứ nhất: Môi trường sống hạn hẹp, thiếu giao lưu làm giảm sự hiểu biết về thế giới xung quanh.
- Bài học thứ hai: Sống lâu trong môi trường như vậy khiến hiểu biết trở nên nông cạn, hạn hẹp.
- Bài học thứ ba: Từ sự hiểu biết hạn hẹp dễ nảy sinh tâm lý kiêu căng, chủ quan.
- Bài học thứ tư: Khi thay đổi môi trường, cần thận trọng, khiêm tốn để tìm hiểu và thích nghi.
- Bài học thứ năm: Kiêu căng, chủ quan sẽ luôn trả giá đắt, thậm chí là mất mạng như chú ếch.
Ý nghĩa của bài học là nhắc nhở mọi người ở mọi lĩnh vực phải cảnh giác với sự hạn chế, chủ quan.
III - HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Câu 1. Truyện ngụ ngôn này có hai phần: Phần một nói về môi trường sống hạn hẹp làm ếch trở nên kiêu căng, chủ quan. Phần hai là kết quả của sự chủ quan, kiêu căng, đặc biệt là khi thay đổi môi trường. Do đó, hai câu văn quan trọng nhất nằm ở hai đoạn:
- 'Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó tự phong mình như vị chúa tể.'
- 'Nó nhăn nhó, đưa đôi mắt lên trời, chẳng để ý đến xung quanh, nên bị con trâu đi qua giẫm bẹp.'
Câu 2*. Một số hiện tượng trong cuộc sống tương đương với thành ngữ “Ếch ngồi đáy giếng”.
- Người ít hiểu biết, thiếu thông tin có thể bị đánh giá tiêu cực: “Như thế này thì chẳng khác gì ếch ngồi đáy giếng, chấp nhận nhiệm vụ làm hỏng cả việc”.
- Có thể tự nhận thức về sự hiểu biết hạn chế của mình và khiêm tốn trong các tình huống: “Trong tình cảnh này, tôi nhận ra mình giống như ếch ngồi đáy giếng.”

