Top 6 bài soạn 'Nguyễn Trãi – Nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) xuất sắc

Ý chính của văn bản Nguyễn Trãi – nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ: Phân tích Nguyễn Trãi qua ba khía cạnh chính: nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ. Ba yếu tố này hòa quyện và bổ sung cho nhau trong con người Nguyễn Trãi, khó có thể tách rời.

Câu 1 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Theo bạn, chủ đề và quan điểm của tác giả thể hiện rõ nhất ở câu văn nào trong bài?

Trả lời:

- Chủ đề và quan điểm của tác giả tập trung trong câu: “Tiếng nói của ông vẫn vẹn nguyên, một cách tuyệt diệu, tiếng nói của một nhà yêu nước vĩ đại, đằm thắm trong lòng Tổ quốc mình”.

Câu 2 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Phân tích mạch lập luận của văn bản (có thể sử dụng sơ đồ).

Trả lời:

Câu 3 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Xác định các yếu tố biểu cảm trong văn bản.

Trả lời:

- Các yếu tố biểu cảm trong văn bản:

+ Hình ảnh sinh động:

→ Những viên ngọc chứa đựng ý nghĩa trữ tình thực sự,…

→ Con thuyền “tu ái cũ” đã vỡ tan vào một sáng sớm tại Lệ Chi Viên…

+ Ngôn ngữ giàu biểu cảm:

→ Những điều mà họ gửi gắm vẫn sống dậy trong tâm trí của các thế hệ tiếp nối vào ban đêm.

→ Ông luôn trân trọng khả năng sáng tạo của nhân dân.

→ Đây là một tác phẩm sử thi lớn, nơi mà người Việt Nam hôm nay vẫn tìm thấy những nguồn cảm hứng tươi mới nhất của bản sắc dân tộc.

→ Nỗi thao thức canh cánh của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi…

Câu 4 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Xác định ý nghĩa của văn bản.

Trả lời:

- Ý nghĩa của văn bản: Bài viết ca ngợi và tôn vinh Nguyễn Trãi như một đại diện xuất sắc của dân tộc Việt Nam, cũng đồng thời là một thành viên vĩ đại của cộng đồng nhân loại. Sự nghiệp văn chương của ông chứng minh ông vừa là nhà ngoại giao, nhà hiền triết, vừa là nhà thơ yêu nước, yêu dân tộc.

Câu 5 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Tìm một số từ ngữ, câu văn trong văn bản, đặc biệt ở đoạn cuối, thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi.

Trả lời:

- Những từ ngữ, câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi:

+ “tiếng nói của một nhà yêu nước vĩ đại, sâu sắc trong lòng Tổ quốc mình”.

+ “thành viên vĩ đại của cộng đồng nhân loại”

+ “bộ óc sớm uyên thâm”

+ “Quân trung từ mệnh tập” thể hiện rõ tư tưởng sáng chói của Nguyễn Trãi + Ông luôn nâng niu tài năng sáng tạo của nhân dân.

+ Sáu trăm năm sau, nỗi thao thức canh cánh của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi thao thức của tất cả những người yêu công lí và nhân đạo trên thế giới này.

Tóm tắt nội dung

Nguyễn Trãi đã được Ủy ban Quốc gia UNESCO của Việt Nam và Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục của Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là danh nhân thế giới. Các chuyên gia nghiên cứu tác phẩm của ông khẳng định rằng không thể tách biệt các vai trò nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ của ông vì chúng gắn bó chặt chẽ. Nguyễn Trãi (1380 – 1442), sinh ra trong một gia đình nho học, đỗ tiến sĩ khi mới 20 tuổi. Ông nổi tiếng với văn phong giản dị và các tác phẩm đồ sộ như Quân trung từ mệnh tập. Vào những ngày cuối đời, sau khi hoàn thành nhiệm vụ, ông đã sống ẩn dật ở Côn Sơn.

Câu 1

Theo bạn, chủ đề và quan điểm của tác giả được thể hiện rõ nhất qua câu văn nào trong bài?

Phương pháp giải:

     Đọc kỹ toàn bộ văn bản.

Đáp án chi tiết:

      Theo tôi, câu văn thể hiện rõ nhất chủ đề và quan điểm của tác giả là: “Có cần phân chia tách biệt các vai trò nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ của ông không?”.

Câu 2

Phân tích mạch lập luận của văn bản (có thể sử dụng sơ đồ).

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ toàn văn bản.

- Xác định các luận điểm chính.

Đáp án chi tiết:

Mạch lập luận của văn bản:

- Giới thiệu về Nguyễn Trãi và khẳng định giá trị tư tưởng của ông.

- Phân tích vai trò của Nguyễn Trãi là nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ qua cuộc đời và sự nghiệp của ông:

+ Tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi từ thuở thiếu thời và sự thể hiện của nó trong các tác phẩm của ông.

+ Giá trị các tác phẩm của Nguyễn Trãi như Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Dư địa chí.

+ Thế giới và cảm xúc trong thơ của Nguyễn Trãi qua Quốc âm thi tập và những năm tháng cuối đời của ông.

Câu 3

Chỉ ra các yếu tố biểu cảm trong văn bản.

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ văn bản.

- Chú ý các yếu tố biểu cảm trong văn bản.

Đáp án chi tiết:

Các yếu tố biểu cảm được thể hiện qua câu:

“Sáu trăm năm sau, nỗi thao thức canh cánh của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi thao thức của tất cả những người yêu công lí và nhân đạo trên thế giới này”.

Câu 4

Đánh giá ý nghĩa của văn bản.

Phương pháp giải:

     Đọc kỹ toàn văn bản.

Đáp án chi tiết:

Ý nghĩa của văn bản là khẳng định giá trị các tác phẩm và tầm vóc của Nguyễn Trãi.

Câu 5

Tìm những từ ngữ, câu văn trong văn bản, đặc biệt là đoạn cuối, thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi.

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ văn bản.

- Chú ý đoạn cuối.

- Xác định các từ ngữ, câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi.

Đáp án chi tiết:

- “Con thuyền “ưu ái cũ” đã vỡ tan vào một sáng sớm ở Lệ Chi Viên, gần Côn Sơn. Nguyễn Trãi, nạn nhân của những mưu đồ đen tối, bị hành hình cùng với hầu hết gia tộc.”

- “Sáu trăm năm sau, nỗi thao thức canh cánh của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi thao thức của tất cả những người yêu công lí và nhân đạo trên thế giới này.”

Thông tin tác giả

A - ma - đu Ma - ta Mơ Bâu

Tác phẩm

Nguyễn Trãi - nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ

I. Tổng quan

1. Thể loại: Văn chính luận
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Được viết bởi tác giả A-ma-đu Ma-ta Mơ Bâu khi đang giữ chức tổng giám đốc UNESCO. Tiêu đề do nhóm biên soạn đặt.
3. Phương thức biểu đạt: Nghị luận
4. Tóm tắt:

Bài viết khẳng định Nguyễn Trãi là một anh hùng yêu nước và cũng là một nghệ sĩ yêu thiên nhiên, bằng cách trình bày các luận điểm và thành công trong cuộc đời và sự nghiệp của ông.

Bố cục:

- Phần đầu: Cuộc đời Nguyễn Trãi từ khi gặp vua Lê Lợi

- Phần còn lại: Sự nghiệp của Nguyễn Trãi

Giá trị nội dung:

Khẳng định giá trị trong các tác phẩm của Nguyễn Trãi và tầm vóc của ông.

Giá trị nghệ thuật:

- Lập luận logic, chặt chẽ

- Kết hợp yếu tố biểu cảm

II. Phân tích chi tiết

• Giới thiệu về Nguyễn Trãi và khẳng định giá trị tư tưởng của ông.

- Nguyễn Trãi được UNESCO ghi danh vào danh sách danh nhân thế giới năm 1980

• Xác định Nguyễn Trãi là nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ qua phân tích cuộc đời và sự nghiệp của ông.

- Tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi từ thuở thiếu thời và sự thể hiện của nó trong các tác phẩm của ông.

- Giá trị các tác phẩm như Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Dư địa chí.

+ Quân Trung từ mệnh tập thể hiện tư tưởng “Nhân nghĩa làm gốc, trí dũng làm nền” của Nguyễn Trãi

+ Đại cáo bình ngô được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam

+ Dư địa chí là tác phẩm địa lý học xưa nhất ở Việt Nam

- Thế giới trong thơ Nguyễn Trãi qua Quốc âm thi tập và cảnh cuối đời của ông.

* Sau khi đọc:

Nội dung chính: Văn bản trình bày về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Nguyễn Trãi, khẳng định ông là nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ của dân tộc.

Trả lời câu hỏi:

Câu 1 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):

Chủ đề và quan điểm của tác giả được thể hiện rõ nhất qua câu văn nào trong bài?

Trả lời:

- Câu văn thể hiện rõ nhất chủ đề và quan điểm của tác giả là:

'Có cần phân chia rõ ràng các vai trò nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ của ông không?'.

Câu 2 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):

Phân tích mạch lập luận của văn bản (có thể sử dụng sơ đồ).

Trả lời:

Câu 3 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):

Chỉ ra những yếu tố biểu cảm trong văn bản.

Trả lời:

- Các yếu tố biểu cảm thể hiện qua câu: 'Sáu trăm năm sau, nỗi thao thức canh cánh của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi thao thức của tất cả những người yêu công lí và nhân đạo trên thế giới này.'.

Câu 4 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):

Xác định ý nghĩa của văn bản.

Trả lời:

- Bài viết ca ngợi Nguyễn Trãi là một nhân vật xuất sắc của dân tộc Việt Nam và cũng là “một thành viên nổi bật của cộng đồng nhân loại”. Sự nghiệp của ông chứng minh ông là nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ với tình yêu sâu sắc dành cho đất nước và nhân dân.

Câu 5 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):

Tìm những từ ngữ, câu văn trong văn bản, đặc biệt là ở đoạn cuối, thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi.

Trả lời:

Các từ ngữ và câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi, nhất là ở đoạn cuối:

- tiếng nói “của một nhà yêu nước vĩ đại, da diết trong lòng Tổ quốc mình”

- “thành viên nổi bật của cộng đồng nhân loại”

- “bộ óc uyên bác từ sớm”

- “Quân trung từ mệnh tập” thể hiện cơ sở tư tưởng sáng chói của Nguyễn Trãi.

Câu 1. Theo bạn, câu nào trong bài văn thể hiện rõ nhất chủ đề và quan điểm của tác giả?

Trả lời:

Câu văn thể hiện rõ chủ đề và quan điểm của tác giả là: 'Có cần phân biệt rõ ràng giữa vai trò nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ của Nguyễn Trãi không?'.

Câu 2. Phân tích mạch lập luận của văn bản (có thể dùng sơ đồ).

Trả lời:

Mạch lập luận của văn bản gồm:

- Giới thiệu về Nguyễn Trãi và nêu bật giá trị tư tưởng của ông.

- Chứng minh Nguyễn Trãi là nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ qua phân tích cuộc đời và sự nghiệp của ông:

• Tư tưởng nhân nghĩa từ thời niên thiếu và sự phản ánh của nó trong các tác phẩm của Nguyễn Trãi.
• Giá trị của các tác phẩm như Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Dư địa chí.
• Khám phá thế giới ẩn dật trong thơ Nguyễn Trãi qua Quốc âm thi tập và giai đoạn cuối đời của ông.

Câu 3. Xác định những yếu tố biểu cảm trong văn bản.

Trả lời:

Các yếu tố biểu cảm được thể hiện qua câu: 'Sau sáu trăm năm, nỗi lo lắng không nguôi của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi băn khoăn của tất cả những người yêu công lý và nhân đạo.'.

Câu 4. Xác định ý nghĩa của văn bản.

Trả lời:

Ý nghĩa của văn bản là khẳng định giá trị và tầm vóc của các tác phẩm Nguyễn Trãi.

Câu 5. Tìm các từ ngữ và câu văn trong văn bản, đặc biệt ở đoạn cuối, thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi.

Trả lời:

Các từ ngữ và câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi, đặc biệt ở đoạn cuối:

- 'Con thuyền 'ưu ái cũ' đã bị vỡ vụn tại Lệ Chi viên vào một sáng sớm, với Nguyễn Trãi là nạn nhân của âm mưu đen tối, bị xử án cùng với phần lớn gia đình.'

- 'Sau sáu trăm năm, nỗi lo lắng không ngừng của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi băn khoăn của tất cả những người yêu công lý và nhân đạo.'

I. Tác giả

- A-ma-đu Ma-ta Mơ Bâu là tác giả của bài viết.

II. Tác phẩm 'Nguyễn Trãi – Nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ'

1. Thể loại: Văn chính trị
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Được sáng tác bởi A-ma-đu Ma-ta Mơ Bâu khi ông giữ chức Tổng Giám đốc UNESCO
3. Phương thức biểu đạt: Nghị luận
4. Tóm tắt tác phẩm

Bài văn chính trị nhấn mạnh vai trò của Nguyễn Trãi như một nhà ngoại giao, nhà hiền triết, và nhà thơ, đồng thời khẳng định giá trị và ảnh hưởng của các tác phẩm của ông.

Bố cục tác phẩm

- Phần đầu: Cuộc đời của Nguyễn Trãi

- Phần còn lại: Sự nghiệp của Nguyễn Trãi

Giá trị nội dung

- Khẳng định giá trị và tầm vóc của các tác phẩm của Nguyễn Trãi.

Giá trị nghệ thuật

- Lập luận chặt chẽ và logic

- Sử dụng yếu tố biểu cảm một cách hợp lý

II. Phân tích chi tiết

• Khẳng định Nguyễn Trãi là nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ qua phân tích cuộc đời và sự nghiệp của ông

- Tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi từ thuở nhỏ và cách nó thể hiện trong các tác phẩm của ông.

- Giá trị của các tác phẩm như Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Dư địa chí.

+ Quân Trung từ mệnh tập thể hiện tư tưởng “Nhân nghĩa làm gốc, trí dũng làm nền” của Nguyễn Trãi

+ Đại cáo bình ngô được xem là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam

+ Dư địa chí là tiểu luận địa lý học đầu tiên ở Việt Nam

- Khám phá thế giới ẩn dật trong thơ Nguyễn Trãi qua Quốc âm thi tập và giai đoạn cuối đời của ông.

• Tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi

- 'Con thuyền 'ưu ái cũ' đã bị vỡ vụn tại Lệ Chi viên vào một sáng sớm, với Nguyễn Trãi là nạn nhân của âm mưu đen tối, bị xử án cùng phần lớn gia đình.'

- 'Sáu trăm năm sau, nỗi lo lắng không nguôi của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi băn khoăn của tất cả những người yêu công lý và nhân đạo.'

* Hướng dẫn đọc

Nội dung chính: Tôn vinh những đóng góp to lớn của Nguyễn Trãi cho dân tộc.

Câu 1 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Theo bạn, câu nào trong văn bản thể hiện rõ chủ đề và quan điểm của tác giả?

Trả lời:

Câu thể hiện rõ chủ đề và quan điểm của tác giả là: 'Có cần phân biệt rõ ràng giữa vai trò nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ của Nguyễn Trãi không?'.

Câu 2 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Phân tích mạch lập luận của văn bản (có thể dùng sơ đồ).

Trả lời:

Mạch lập luận của văn bản gồm:

- Giới thiệu về Nguyễn Trãi và nêu bật giá trị tư tưởng của ông.

- Chứng minh Nguyễn Trãi là nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ qua phân tích cuộc đời và sự nghiệp của ông:

+ Tư tưởng nhân nghĩa từ thời niên thiếu và sự phản ánh của nó trong các tác phẩm.

+ Giá trị của các tác phẩm như Bình Ngô đại cáo, Quân trung từ mệnh tập, Dư địa chí.

+ Khám phá thế giới ẩn dật trong thơ Nguyễn Trãi qua Quốc âm thi tập và giai đoạn cuối đời của ông.

Câu 3 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Chỉ ra các yếu tố biểu cảm trong văn bản.

Trả lời:

Bài văn có các yếu tố biểu cảm thể hiện qua câu: 'Sáu trăm năm sau, nỗi thao thức canh cánh của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi thao thức canh cánh bên lòng của tất cả những người yêu công lý và nhân đạo.'

Câu 4 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Xác định ý nghĩa của văn bản.

Trả lời:

Ý nghĩa của văn bản là khẳng định giá trị và tầm vóc của các tác phẩm của Nguyễn Trãi và ca ngợi tài năng của ông như một nhà văn hóa vĩ đại của dân tộc.

Câu 5 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Tìm các từ ngữ và câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi, đặc biệt ở đoạn cuối.

Trả lời:

Các từ ngữ và câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi, đặc biệt ở đoạn cuối:

- 'Con thuyền 'ưu ái cũ' đã vỡ vụn tại Lệ Chi viên vào một sáng sớm, với Nguyễn Trãi là nạn nhân của âm mưu đen tối, bị xử án cùng phần lớn gia đình.'

- 'Sáu trăm năm sau, nỗi lo lắng không ngừng của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn là nỗi băn khoăn của tất cả những người yêu công lý và nhân đạo.'

* Sau khi đọc:

Nội dung chính: Văn bản khám phá cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ Nguyễn Trãi, khẳng định ông là một nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ vĩ đại của dân tộc.

Trả lời câu hỏi:

Câu 1 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):

Theo bạn, câu nào trong văn bản làm nổi bật chủ đề và quan điểm của tác giả?

Trả lời:

- Chủ đề và quan điểm của tác giả tập trung vào câu:

'Có cần phân chia rõ ràng giữa vai trò nhà ngoại giao, nhà hiền triết và nhà thơ của Nguyễn Trãi không?'.

Câu 2 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):

Xác định mạch lập luận của văn bản (có thể dùng sơ đồ).

Trả lời:

Câu 3 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):

Chỉ ra những yếu tố biểu cảm trong văn bản.

Trả lời:

- Những yếu tố biểu cảm trong văn bản xuất hiện trong câu: 'Sáu trăm năm trôi qua, nỗi lo lắng sâu sắc của nhà hành động và nhà thơ Nguyễn Trãi vẫn luôn là nỗi trăn trở của tất cả những ai yêu công lý và nhân đạo.'.

Câu 4 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):

Xác định ý nghĩa của văn bản.

Trả lời:

- Bài viết tôn vinh Nguyễn Trãi như một nhân vật xuất sắc của dân tộc Việt Nam, đồng thời là “một nhân vật ưu tú của cộng đồng nhân loại”. Sự nghiệp văn chương của ông chứng tỏ ông vừa là nhà ngoại giao, nhà hiền triết, vừa là nhà thơ tận tụy với đất nước và nhân dân.

Câu 5 (trang 50 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 – Chân trời sáng tạo):

Tìm các từ ngữ và câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi, đặc biệt ở phần kết.

Trả lời:

Các từ ngữ và câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Nguyễn Trãi, đặc biệt ở phần kết:

- tiếng nói “của một nhà yêu nước vĩ đại, luôn đau đáu vì Tổ quốc”

- thành viên nổi bật của cộng đồng nhân loại

- trí tuệ xuất sắc từ sớm

- “Quân trung từ mệnh tập” biểu thị rõ nét tư tưởng của Nguyễn Trãi.