Buzz
1. Mẫu bài soạn 'Người mẹ vườn cau' (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều) - phiên bản 4
HỎI GIỮA BÀI
Câu 1. Xác định các trợ từ và thán từ xuất hiện trong văn bản.
=> Xem hướng dẫn giải
- Trợ từ: cả, đến, chỉ
- Thán từ: tiên tổ mầy, nghen, hở, ừ
HỎI CUỐI BÀI
Câu 1. Truyện ngắn này xoay quanh chủ đề gì? Giải thích ý nghĩa của nhan đề 'Người mẹ vườn cau'.
=> Xem hướng dẫn giải
- Truyện ngắn này đề cập đến lòng biết ơn và sự kính trọng trong cuộc sống.
- Nhan đề ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa, miêu tả người mẹ già ở quê với những đứa con dũng cảm ra đi bảo vệ Tổ quốc. Tác phẩm là hồi ức của tác giả về bà nội, một người mẹ anh hùng, với hình ảnh những vườn cau bà trồng, từ đó truyền tải bài học về lòng biết ơn trong cuộc sống.
Câu 2. Theo em, chủ đề của truyện ngắn 'Người mẹ vườn cau' là gì?
=> Xem hướng dẫn giải
Chủ đề của truyện ngắn là ca ngợi những người có đức hy sinh và lòng dũng cảm vì lý tưởng cao cả, đổi lại nền hòa bình cho đất nước.
Câu 3. Truyện được kể theo ngôi thứ mấy và ngôi kể đó có ảnh hưởng gì?
=> Xem hướng dẫn giải
Truyện được kể từ ngôi thứ nhất. Cách kể này giúp thể hiện cảm xúc và suy nghĩ nội tâm của nhân vật, giúp người đọc hiểu sâu hơn về cảm xúc của nhân vật.
Câu 4. Cốt truyện của 'Người mẹ vườn cau' có điểm gì đặc biệt?
=> Xem hướng dẫn giải
Cốt truyện không theo kiểu thông thường mà là dòng hồi tưởng của nhân vật tôi. Mở đầu, nhân vật gặp khó khăn khi viết bài văn về mẹ, và sau đó nhớ lại hình ảnh bà nội. Kết thúc, bài văn của nhân vật tôi chỉ đạt điểm 4 nhưng không hề buồn vì chỉ có thể tóm gọn mẹ trong vài câu.
Câu 5. Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được tái hiện qua những chi tiết nào nổi bật? Em ấn tượng với chi tiết nào nhất? Vì sao?
=> Xem hướng dẫn giải
- Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được mô tả qua các chi tiết:
+ Ba kể rằng các chú trên bàn thờ là đồng chí của nhau, hiên ngang và dũng cảm, ba gọi bà nội là một bà mẹ anh hùng.
+ Bà nội bán ve chai
+ Bà nội gánh giỏ đi khắp nơi, đưa thư và tin tức cho ba.
+ Bà nội đã sống một mình nếu các chú còn sống và có cháu.
+ Tôi nhớ dáng bà còm cõi, nụ cười hiền hậu và đôi mắt nheo nheo.
- Tôi ấn tượng nhất với chi tiết ba gọi bà nội là một bà mẹ anh hùng. Điều này làm tôi xúc động và cảm thấy biết ơn về sự hy sinh thầm lặng của bà, người đã là hậu phương vững chắc cho những đứa con bảo vệ Tổ quốc. Ý niệm về anh hùng đã được mở rộng, và tôi càng trân trọng cuộc sống này hơn.
Câu 6. Có ý kiến cho rằng, qua truyện ngắn này, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Ý kiến của em thế nào? (Trình bày thành đoạn văn khoảng 6 – 8 dòng).
=> Xem hướng dẫn giải
Tác giả Nguyễn Ngọc Tư qua văn bản 'Người mẹ vườn cau' đã truyền tải thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Với ngôn từ giản dị nhưng đầy cảm xúc, truyện ngắn gợi nhớ những kỉ niệm về mẹ và bài học về việc báo đáp công ơn mẹ. Hình ảnh bà nội là biểu tượng của một người mẹ Việt Nam anh hùng, đã hy sinh nhiều vì đất nước trong thời kỳ kháng chiến. Truyện giúp ta hiểu và biết ơn những người đã hy sinh vì lý tưởng cách mạng và nền hòa bình của Tổ quốc.
CHUẨN BỊ
Yêu cầu:
- Đọc trước văn bản 'Người mẹ vườn cau', tìm hiểu thêm về nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.
- Nhớ lại một tác phẩm viết về người mẹ, người bà có chủ đề tương tự để giới thiệu với các bạn.
=> Xem hướng dẫn giải
- Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư: (sinh năm 1976 tại xã Tân Duyệt, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau)
+ Cô là một nhà văn và thành viên của Hội nhà văn Việt Nam. Năm 2018, cô nhận Giải thưởng Văn học Liberaturpreis 2018 từ Litprom, vinh danh các tác giả nữ từ châu Á, Phi, Mỹ Latin và vùng Caribe.
+ Cô bắt đầu sự nghiệp văn học và nổi bật sau khi giành giải Nhất cuộc thi Văn học tuổi 20 của Nhà xuất bản trẻ. Tập truyện 'Cánh đồng bất tận' của cô nhận giải thưởng của Hội nhà văn Việt Nam năm 2006 và được chuyển thể thành phim năm 2010.
+ Một số tác phẩm tiêu biểu: Cánh đồng bất tận, Giao thừa, Biển người mênh mông, Cái nhìn khắc khoải, Ngọn đèn không tắt, Yêu người ngóng núi, Gáy người thì lạnh, Khói trời lộng lẫy, Biển của mỗi người,…
- Tác phẩm tương tự về người mẹ, người bà: 'Trong lòng mẹ' của Nguyên Hồng, miêu tả chân thực và cảm động về tình yêu thương và sự hy sinh của người mẹ.
Câu 2. Phần 3 gợi mở những vấn đề gì?
=> Xem hướng dẫn giải
Phần (3) gợi mở bài học về lòng biết ơn và kính trọng đối với những người mẹ. Dù có miêu tả bao nhiêu cũng không thể diễn tả hết sự hy sinh thầm lặng, yêu thương và chăm sóc mà mẹ dành cho chúng ta.
PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG
Câu 1. Em hãy nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của bài 'Người mẹ vườn cau'.
=> Xem hướng dẫn giải
- Giá trị nội dung:
Câu chuyện ngắn gọn nhưng chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc, gợi nhớ về mẹ và dạy bài học về việc báo đáp công ơn mẹ.
- Giá trị nghệ thuật:
Ngôn từ giản dị nhưng đầy cảm xúc.
2. Bài phân tích 'Người mẹ vườn cau' (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều) - mẫu 5
Chuẩn bị
- Nguyễn Ngọc Tư, sinh năm 1976 tại Đầm Dơi, Cà Mau, là một trong những nhà văn nổi tiếng của nền văn học Việt Nam hiện đại, với nhiều tác phẩm đoạt giải thưởng. Giọng văn của chị mang đậm bản sắc Nam bộ, với cách kể nhẹ nhàng nhưng sâu sắc về những số phận éo le và những cuộc đời chìm nổi. Một số tác phẩm nổi bật của chị gồm Ngọn đèn không tắt, Nước chảy mây trôi, Cánh đồng bất tận…
- Một tác phẩm khác về người mẹ, gần gũi với văn bản này là: Người ngồi đợi trước hiên nhà (Huỳnh Như Phương). Truyện kể về dì Bảy, một phụ nữ đầy đức hy sinh. Dượng Bảy và dì Bảy cưới nhau được một tháng thì dượng lên đường ra Bắc tập kết. Sau khi ra miền Bắc rồi vào lại miền Nam chiến đấu, dượng Bảy vẫn giữ liên lạc với gia đình. Dượng ngã xuống trong trận đánh ở Xuân Lộc khi tiến vào Sài Gòn. Ngày hòa bình, dì Bảy đã ngoài bốn mươi, có người đàn ông để ý nhưng lòng dì không còn rung động. Nay dì Bảy đã tròn tám mươi, vẫn ngồi một mình đợi Tết.
Đọc hiểu
Câu 1. Xác định các trợ từ và thán từ trong văn bản.
- Trợ từ: cả, đến, chỉ
- Thán từ: tiên tổ mầy, ơi ới, nghen, hở, ừ, lắm, chứ
Câu 2. Phần (3) mở ra những vấn đề gì?
Phần (3) mở ra sự biết ơn và kính trọng những người mẹ.
Trả lời câu hỏi
Câu 1. Truyện ngắn trên đề cập đến chủ đề gì? Giải thích nhan đề Người mẹ vườn cau.
- Đề tài: Lòng biết ơn, trân trọng.
- Nhan đề “Người mẹ vườn cau”: Hình ảnh “người mẹ vườn cau” trong bài đại diện cho những bà mẹ Việt Nam anh hùng với vẻ đẹp giản dị, tần tảo và giàu đức hi sinh.
Câu 2. Theo em, chủ đề của truyện ngắn Người mẹ vườn cau là gì?
Chủ đề: Lòng biết ơn và đền đáp nghĩa tình.
Câu 3. Truyện được kể từ ngôi thứ mấy? Ngôi kể ấy có tác dụng gì?
Ngôi kể thứ nhất.
=> Tác dụng: Cho thấy cái nhìn và cảm nhận chủ quan của nhân vật tôi về sự việc trong truyện, từ góc nhìn trẻ thơ, người đọc có thể có nhiều cách giải thích khác nhau về văn bản.
Câu 4. Cốt truyện của văn bản Người mẹ vườn cau có điểm gì đáng chú ý?
Cốt truyện có những tình huống đặc biệt, giống như dòng suy nghĩ của trẻ con, không theo một trình tự cụ thể. Cốt truyện mượn câu chuyện có thật về những người mẹ Việt Nam anh hùng để tôn vinh và thể hiện lòng biết ơn sâu sắc với các mẹ.
Câu 5. Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được tái hiện với những chi tiết nào? Em ấn tượng với chi tiết nào nhất? Vì sao?
Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được tái hiện qua các chi tiết như: gầy gò, cười lộ cả lợi, nụ cười phúc hậu, đôi mắt già nua nheo nheo,...
Em ấn tượng với chi tiết “Đón ba, nội gầy gò, cười lộ cả lợi” vì chi tiết này thể hiện niềm vui của người mẹ khi con về thăm.
Câu 6. Có ý kiến cho rằng, qua truyện ngắn Người mẹ vườn cau, tác giả muốn gửi thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Ý kiến của em thế nào? (Trình bày thành đoạn văn khoảng 8 - 10 dòng).
Qua truyện ngắn 'Người mẹ vườn cau', tác giả truyền đạt thông điệp về truyền thống 'uống nước nhớ nguồn' của dân tộc, đây là một ý kiến đúng. Đất nước Việt Nam với hơn bốn ngàn năm văn hiến đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh để đạt được hòa bình. Trong những cuộc chiến đó, nhiều người như bà nội vườn cau đã mất con cái, vì họ đã hy sinh cho độc lập tự do của đất nước. Những đồng chí còn sống sót như ba của nhân vật tôi đã coi mẹ của đồng đội đã mất như mẹ của mình, thăm nom và làm tròn chữ hiếu thay bạn. Qua truyện, người đọc hiểu và kính trọng hơn những bà mẹ Việt Nam anh hùng như bà nội vườn cau.
3. Phân tích bài 'Người mẹ vườn cau' (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều) - mẫu 6
Dàn ý Phân tích 'Người mẹ vườn cau' (tóm tắt)
a. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
b. Thân bài
* Nguyên nhân dẫn đến câu chuyện 'Người mẹ vườn cau':
- Cô giáo yêu cầu viết bài văn về mẹ, nhưng “tôi” không biết bắt đầu từ đâu.
- Nhớ lại ba có nhiều mẹ và “tôi” có nhiều bà nội, đặc biệt là bà “mẹ vườn cau”.
* Những kỷ niệm thời thơ ấu tại quê của 'Người mẹ vườn cau':
- Con đường dẫn đến nhà bà là con đường đất, thường xuyên lầy lội khi trời mưa. Nhà bà nhỏ, mái lá đơn sơ.
- Bà gầy gò, cười lộ cả lợi nhưng luôn chăm sóc cho con cháu.
- Dịp đó là giỗ của chú Sơn. Bữa cơm đơn giản nhưng ấm cúng với vài món như canh chua cá rô, mắm kho, bông súng.
- Khi trời tạnh mưa, mọi người kéo đến đông đúc, làm “tôi” thắc mắc về số lượng con cái của bà.
- Các chú cùng bố nhậu nhẹt nhưng vẫn phải xin phép bà. Mọi người vui vẻ chuyện trò, kể về những ngày xưa.
- “Tôi” được bà dẫn ra vườn cau và vườn hoa quả trĩu trái.
- Đêm đó, bà mắc mùng cho “tôi” ngủ và kể chuyện khi “tôi” khó ngủ.
* Trở về thực tại và bài văn điểm thấp.
- Gia đình chuyển lên phố do ba công tác. Mẹ nhắc về việc lâu chưa thăm bà, nhưng bố không quan tâm. Chỉ khi chú Biểu đến và nhắc về sự bạc bẽo, bố mới suy nghĩ và quyết định trở về 'Người mẹ vườn cau'.
- Những kỷ niệm về mẹ vườn cau của ba khác xa với mẹ của “tôi”, người mà “tôi” chỉ mô tả qua vài câu đơn giản như 'Mẹ là người sinh ra, nuôi dưỡng, nấu cơm và giặt đồ cho em'.
- Dù bài văn chỉ đạt 4 điểm, “tôi” không buồn vì đã thể hiện được tình cảm của mình dù chỉ bằng vài câu.
c. Kết bài
- Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện.
Phân tích 'Người mẹ vườn cau' (tóm tắt)
Nguyễn Ngọc Tư, một cái tên quen thuộc với những ai yêu thích truyện ngắn, đã viết 'Người mẹ vườn cau' với phong cách giản dị và đầy cảm xúc, trở thành tác phẩm nổi bật và gợi nhiều cảm xúc cho người đọc.
Viết về mẹ luôn là một nhiệm vụ khó khăn vì không từ ngữ nào có thể diễn tả hết công lao và tình cảm của mẹ. Vì thế, nhân vật “tôi” gặp khó khăn khi phải viết bài văn về mẹ.
Với suy nghĩ của trẻ con, “tôi” không hiểu sao chỉ có một mẹ mà bố lại có hai mẹ, dẫn đến việc “tôi” có hai bà nội: Nội ở Phố Đông và Nội ở vườn cau. Thời thơ ấu, “tôi” thường về thăm Nội ở vườn cau. Con đường đất lầy lội khi trời mưa dẫn đến nhà bà nhỏ mái lá. Bà dù gầy gò và cười lộ cả lợi nhưng luôn chăm sóc con cháu. Dịp đó là giỗ của chú Sơn, bữa cơm đơn giản nhưng rất ấm cúng. Cảnh gia đình quây quần, ba gắp thức ăn cho bà và bà lại gắp cho “tôi”, cùng những lời động viên của bà tạo nên một không khí hạnh phúc.
Khi trời tạnh mưa, mọi người tụ tập đông đúc và gọi “má Tư”, khiến “tôi” thắc mắc về số lượng con cái của bà. Các chú nhậu nhẹt và phải xin phép bà, cùng nhau trò chuyện vui vẻ. “Tôi” được bà dẫn ra vườn cau và vườn hoa quả trĩu trái. Đêm đó, bà mắc mùng cho “tôi” ngủ và kể chuyện về những người trên bàn thờ, các đồng chí của bố và về cuộc đời bà, một người anh hùng tuy không có vũ khí nhưng vẫn đáng tự hào.
Gia đình chuyển lên phố vì công việc của ba. Dù đã lâu không thăm bà, bố không lo lắng vì có các chú ở dưới đó. Chỉ khi chú Biểu đến và nhắc về sự bạc bẽo, bố mới quyết định trở về 'Người mẹ vườn cau'. Những kỷ niệm về mẹ vườn cau của ba đối lập với hình ảnh mẹ của “tôi”, chỉ là “Mẹ là người sinh ra, nuôi dưỡng, nấu cơm và giặt đồ cho em”. Dù bài văn chỉ đạt 4 điểm, “tôi” không buồn vì đã thể hiện được tình cảm của mình dù chỉ bằng vài câu.
Câu chuyện tuy ngắn nhưng chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc. Với ngôn từ giản dị nhưng đầy cảm xúc, 'Người mẹ vườn cau' gợi nhắc về những kỷ niệm hạnh phúc với mẹ và bài học về việc báo đáp công ơn mẹ. Dù mỗi người có nhiều mẹ, mẹ sinh ra và nuôi dưỡng ta chỉ có một, và ngôi nhà với mẹ luôn là nơi ta nên trở về nhất.
4. Bài soạn 'Người mẹ vườn cau' (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều) - Mẫu 1
Câu 1 (trang 25, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Trước khi đọc văn bản Người mẹ vườn cau, hãy tìm hiểu thêm về tác giả Nguyễn Ngọc Tư.
Phương pháp giải:
Tra cứu thông tin về nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.
Lời giải chi tiết:
- Nguyễn Ngọc Tư (sinh năm 1976), đến từ một gia đình nông dân ở xã Tân Duyệt, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau.
- Là một nhà văn và là thành viên của Hội Nhà văn Việt Nam.
Câu 2 (trang 25, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Nhớ lại một tác phẩm viết về mẹ hoặc bà có chủ đề tương tự để giới thiệu với các bạn.
Phương pháp giải:
Tìm hiểu và nhớ lại một tác phẩm viết về mẹ.
Lời giải chi tiết:
Ví dụ về tác phẩm viết về mẹ: 'À ơi tay mẹ', 'Mẹ và quả…'.
Câu 1 (trang 26, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Nhận diện các từ là trợ từ và thán từ trong văn bản.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản và vận dụng kiến thức về trợ từ và thán từ.
Lời giải chi tiết:
Trợ từ: 'là',
Thán từ: 'Ôi dào'.
Câu 2 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Phần (3) gợi mở những vấn đề gì?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần (3).
Lời giải chi tiết:
Phần (3) gợi mở sự thờ ơ với mẹ, và nhấn mạnh rằng công lao của mẹ không thể chỉ được ghi nhận qua vài dòng văn.
Câu 1 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Truyện ngắn này viết về chủ đề gì? Giải thích nhan đề Người mẹ vườn cau.
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Đề tài: Lòng biết ơn đối với mẹ Việt Nam anh hùng.
- Nhan đề: 'Người mẹ vườn cau' chỉ những người mẹ có công với cách mạng, đã hy sinh con cái vì Tổ quốc, không được biết tên mà chỉ được gọi theo nơi ở. Điều này phản ánh hình ảnh nhiều mẹ Việt Nam anh hùng trên đất nước.
Câu 2 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Theo em, chủ đề của truyện ngắn Người mẹ vườn cau là gì?
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và tóm lược chủ đề.
Lời giải chi tiết:
Chủ đề: Lòng biết ơn và đền đáp công ơn.
Câu 3 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Ngôi kể đó có tác dụng gì?
Phương pháp giải:
Đọc truyện và trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Ngôi kể thứ nhất.
=> Tác dụng: Cho phép thể hiện cảm nhận và cái nhìn chủ quan của nhân vật “tôi” về các sự việc trong truyện, từ góc nhìn của trẻ con, giúp người đọc cảm nhận và giải nghĩa văn bản theo nhiều cách khác nhau.
Câu 4 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Cốt truyện của văn bản Người mẹ vườn cau có gì đặc biệt?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản.
Lời giải chi tiết:
Cốt truyện có những tình huống đặc biệt, không theo một trình tự nhất định, phản ánh dòng suy nghĩ của trẻ nhỏ. Cốt truyện mượn câu chuyện về các mẹ Việt Nam anh hùng để vinh danh và thể hiện lòng biết ơn sâu sắc.
Câu 5 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được tái hiện với những chi tiết tiêu biểu nào? Em ấn tượng với chi tiết nào nhất? Tại sao?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ phần (1).
Lời giải chi tiết:
Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được tái hiện qua các chi tiết: gầy gò, cười lộ cả lợi, nụ cười phúc hậu, đôi mắt già nua nheo nheo,...
Chi tiết ấn tượng nhất là “Đón ba, nội gầy gò, cười phô cả lợi” vì nó thể hiện niềm vui của người mẹ khi đón con về thăm.
Câu 6 (trang 29, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Có người cho rằng qua truyện ngắn này, tác giả muốn gửi thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Ý kiến của em thế nào? (Trình bày trong đoạn văn khoảng 6 – 8 dòng).
Phương pháp giải:
Trình bày ý kiến và lý giải hợp lý.
Lời giải chi tiết:
Qua truyện ngắn “Người mẹ vườn cau”, tác giả Nguyễn Ngọc Tư gửi gắm thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Lòng biết ơn là một giá trị truyền thống quý báu của chúng ta. Trong thế kỷ XX, đất nước trải qua hai cuộc chiến lớn với nhiều mất mát, đau thương, và nhiều người đã hy sinh vì độc lập. Những người mẹ đã tiễn con ra trận với nước mắt. Khi hòa bình trở lại, con người thường quên đi quá khứ, nhưng quá khứ vẫn vẹn nguyên, giống như hình ảnh người mẹ vườn cau ngày ngày chờ đợi. Truyện là lời nhắc nhở những ai quên đi quá khứ và là lời tri ân thế hệ trước đã mang đến cuộc sống hôm nay.
5. Bài soạn 'Người mẹ vườn cau' (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều) - Mẫu 2
Câu 1: Truyện ngắn này khai thác chủ đề gì? Giải thích ý nghĩa nhan đề 'Người mẹ vườn cau'.
Truyện ngắn tập trung vào hình ảnh người mẹ. Nhan đề 'Người mẹ vườn cau' gợi lên một hình ảnh giản dị mà đầy cảm xúc, với một người mẹ đứng giữa vườn cau, biểu trưng cho vùng nông thôn Việt Nam. Đây là câu chuyện về một người mẹ anh hùng với sự hy sinh thầm lặng nhưng đầy tình thương, sống một mình và chỉ có vườn cau làm bạn.
Câu 2: Theo em, chủ đề của truyện ngắn này là gì?
Chủ đề của truyện là hình ảnh người mẹ anh hùng, với những hy sinh âm thầm nhưng cao cả để xây dựng một Tổ quốc hòa bình như hiện tại.
Câu 3: Ai là nhân vật kể chuyện? Ngôi kể này có tác dụng gì?
Nhân vật kể chuyện là người xưng “tôi”, tức là truyện được viết từ ngôi thứ nhất. Ngôi kể này giúp câu chuyện trở nên chân thực hơn, cho phép người đọc cảm nhận sâu sắc các cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật từ góc nhìn của “tôi”.
Câu 4: Cốt truyện của 'Người mẹ vườn cau' có điều gì đặc biệt?
Cốt truyện của 'Người mẹ vườn cau' rất độc đáo. Mặc dù cốt truyện xoay quanh một chủ đề đơn giản, nhưng nó mang đến những cảm xúc quý báu và sâu sắc. Văn bản mở đầu bằng việc nhân vật 'tôi' phải viết bài về mẹ và đã nhớ về bà nội “vườn cau”. Truyện kết thúc khi bài viết chỉ được 4 điểm vì thiếu ý, nhưng nhân vật “tôi” không hề thất vọng mà còn nhận ra rằng không thể diễn tả hết tình cảm về mẹ chỉ trong vài dòng. Đây là một cốt truyện vừa lạ lẫm vừa đầy cảm xúc khi viết về mẹ.
Câu 5: Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được tái hiện qua những chi tiết nổi bật nào? Em ấn tượng với chi tiết nào nhất? Tại sao?
- Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được khắc họa qua các chi tiết:
+ Ngôi nhà nhỏ của bà nội với mái lá dột, bà gầy gò và đón các con cháu bằng nụ cười rộng rãi.
+ Cơm giỗ đơn giản mà ấm áp tình cảm, gồm canh chua cá rô đồng, mắm kho, bông súng.
+ Nhiều người đến thăm bà, ai cũng gọi bà là “má”, tạo nên không khí gia đình ấm cúng.
+ Nhân vật “tôi” được bà bế ra vườn chơi trong khi bố và mọi người ôn lại chuyện xưa.
+ Đêm đó, khi nghe chuyện của bà, nhân vật “tôi” muốn ngủ cùng bà.
+ Mỗi lần thăm bà, bà luôn chuẩn bị quà cho cháu mang về.
- Chi tiết ấn tượng nhất là việc bà luôn chuẩn bị quà cho cháu mỗi khi họ về thăm. Chi tiết này thể hiện tình yêu thương vô bờ của bà dành cho con cháu, mặc dù không phải huyết thống, nhưng bà đã dành trọn trái tim mình cho con cháu.
Câu 6: Có ý kiến cho rằng, qua truyện ngắn này, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Ý kiến của em như thế nào? (Trình bày trong đoạn văn khoảng 6 - 8 dòng).
Truyện ngắn 'Người mẹ vườn cau' truyền tải thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc là hoàn toàn hợp lý. Việt Nam với hơn bốn ngàn năm lịch sử đã trải qua nhiều cuộc chiến để giành độc lập. Trong các cuộc chiến này, nhiều người như bà nội vườn cau đã mất con cái vì sự nghiệp tự do của đất nước. Những đồng chí sống sót như bố của nhân vật 'tôi' coi mẹ của đồng đội đã hy sinh như mẹ của mình và thăm nom bà thay cho bạn mình. Truyện nhắc nhở chúng ta kính trọng và tri ân những người mẹ Việt Nam anh hùng như bà nội vườn cau.
6. Bài soạn 'Người mẹ vườn cau' (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều) - Mẫu 3
Người mẹ vườn cau
(Nguyễn Ngọc Tư)
* Nội dung chính: Tác phẩm tập trung vào ký ức của tác giả về bà nội – một người mẹ anh hùng, đầy lòng hi sinh và đáng kính. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm thông điệp về lòng biết ơn và sự tôn trọng đối với những người đã hy sinh vì lý tưởng cách mạng và vì nền hòa bình của đất nước, cũng như những người mẹ anh hùng.
1. Chuẩn bị.
* Yêu cầu.
– Đọc kỹ văn bản 'Người mẹ vườn cau' và tìm hiểu thêm về tác giả Nguyễn Ngọc Tư.
– Hãy nhớ lại một tác phẩm khác viết về người mẹ, người bà có chủ đề tương tự để giới thiệu với các bạn.
Trả lời:
– Tác giả Nguyễn Ngọc Tư: (sinh năm 1976 tại xã Tân Duyệt, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau)
+ Bà là một nhà văn và là thành viên của Hội Nhà văn Việt Nam. Năm 2018, bà được nhận Giải thưởng Văn học Liberaturpreis từ Litprom, một tổ chức quảng bá văn học châu Á, châu Phi, và Mỹ Latin tại Đức. Giải thưởng này vinh danh các tác giả nữ từ khu vực này dựa trên các bản dịch tiếng Đức của tác phẩm nổi bật.
+ Bà bắt đầu sự nghiệp văn học một cách âm thầm và nổi bật hơn sau khi đoạt giải Nhất cuộc thi Văn học tuổi 20 do Nhà xuất bản Trẻ tổ chức. Nguyễn Ngọc Tư nổi tiếng với tập truyện 'Cánh đồng bất tận' và truyện ngắn cùng tên đã được chuyển thể thành phim vào năm 2010.
+ Một số tác phẩm nổi bật khác: Cánh đồng bất tận, Giao thừa, Biển người mênh mông, Cái nhìn khắc khoải, Ngọn đèn không tắt, Yêu người ngóng núi, Gáy người thì lạnh, Khói trời lộng lẫy, Biển của mỗi người,…
– Tác phẩm có chủ đề gần gũi với văn bản này: 'Trong lòng mẹ' (Nguyên Hồng), đoạn trích chân thực và cảm động về tình yêu thương và những đau khổ của nhà văn thời thơ ấu đối với người mẹ bất hạnh của mình.
2. Đọc hiểu.
* Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1. Tình huống nào đã gợi nhớ cho nhân vật “tôi” hình ảnh “người mẹ vườn cau”?
Trả lời:
– Tình huống gợi nhớ cho nhân vật “tôi” về hình ảnh “người mẹ vườn cau” là khi cô giáo giao bài viết về “người mẹ”.
Câu 2. Nhận diện các từ là trợ từ, thán từ trong văn bản.
Trả lời:
– Trợ từ: cả, đến, chỉ
– Thán từ: tiên tổ mầy, nghen, hở, ừ
Câu 3. Những lời thoại nào phản ánh hoàn cảnh của “người mẹ vườn cau”?
Trả lời:
– Những lời thoại tái hiện hoàn cảnh của “người mẹ vườn cau” là lời của ba và nhân vật “tôi” khi nói về “bà mẹ anh hùng”.
Câu 4. Chú ý lời thoại của nhân vật chú Biểu.
Trả lời:
– Lời thoại của nhân vật chú Biểu: chân thành và đầy tình cảm khi nhắc đến bà, đồng thời cũng trách móc người em không dành thời gian quan tâm đến bà.
Câu 5. Phần (3) đã gợi mở những vấn đề gì?
Trả lời:
– Phần (3) mở ra bài học về lòng biết ơn và sự kính trọng đối với những người mẹ. Những gì về người mẹ dù có nói bao nhiêu cũng không thể lột tả hết sự hy sinh, tình yêu và chăm sóc mà mẹ dành cho chúng ta.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1. Truyện ngắn viết về chủ đề gì? Giải thích nhan đề “Người mẹ vườn cau”.
Trả lời:
– Truyện ngắn này khám phá chủ đề về lòng biết ơn và kính trọng trong cuộc sống.
– Nhan đề “Người mẹ vườn cau”: ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa, hình ảnh người mẹ già ở quê với những đứa con đã dũng cảm hy sinh để bảo vệ Tổ quốc.
Câu 2. Theo em, chủ đề của truyện ngắn 'Người mẹ vườn cau' là gì?
Trả lời:
– Theo em, chủ đề của truyện ngắn “Người mẹ vườn cau” là về những con người anh hùng với lòng hi sinh cao cả vì lý tưởng cách mạng lớn lao, đánh đổi để đem lại hòa bình cho Tổ quốc.
Câu 3. Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Ngôi kể ấy có tác dụng gì?
Trả lời:
– Truyện được kể từ ngôi thứ nhất, nhân vật xưng “tôi”.
– Tác dụng: giúp thể hiện cảm xúc, cách nhìn và những suy tư nội tâm của nhân vật “tôi” khi bày tỏ nỗi lòng về bà của mình.
Câu 4. Cốt truyện của văn bản “Người mẹ vườn cau” có điểm gì nổi bật?
Trả lời:
– Cốt truyện của “Người mẹ vườn cau” được xây dựng một cách gần gũi, dễ hiểu, giúp truyền tải nội dung về hình ảnh bà qua các chi tiết và cuộc đối thoại trong văn bản. Qua đó, tác phẩm khắc họa sâu sắc tâm tư và tình cảm của nhân vật “tôi” dành cho bà của mình.
Câu 5. Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được miêu tả qua những chi tiết nào? Em ấn tượng với chi tiết nào nhất? Tại sao?
Trả lời:
– Hình ảnh “người mẹ vườn cau” được miêu tả qua các chi tiết:
+ Ba kể về việc bà và các chú là đồng chí, bà được xem là mẹ anh hùng.
+ Bà bán ve chai và gánh giỏ đi khắp làng.
+ Bà đưa thư, mang thức ăn và tin tức cho ba.
+ Bà sống một mình vì các chú đã mất, chỉ còn bà với ký ức về các con.
+ Nhân vật “tôi” nhớ hình ảnh bà còm cõi, nụ cười hiền hậu và đôi mắt lão hóa.
– Em ấn tượng nhất với chi tiết khi ba nói bà nội là bà mẹ anh hùng. Điều này làm em xúc động và cảm nhận rõ sự hi sinh thầm lặng của bà, người đã là hậu phương vững chắc cho những đứa con của mình đi chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Khái niệm về anh hùng đã được mở rộng và em càng trân trọng cuộc sống hiện tại nhờ vào những hy sinh của thế hệ trước.
Câu 6. Có người cho rằng, qua truyện ngắn này, tác giả muốn gửi thông điệp về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Ý kiến của em như thế nào? (Trình bày đoạn văn khoảng 8 – 10 dòng).
Bài làm:
Tác phẩm “Người mẹ vườn cau” của Nguyễn Ngọc Tư gửi gắm một thông điệp sâu sắc về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Nhờ vào những thế hệ trước đây, sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, chúng ta mới có được cuộc sống hòa bình hôm nay, không còn chiến tranh và đau thương. Văn bản nhắc nhở chúng ta phải luôn biết ơn và tri ân những anh hùng đã hi sinh cho nền độc lập của đất nước. Đồng thời, cần nỗ lực phát triển bản thân để góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh và vững chắc.
