1. Mẫu Bài Soạn Ôn Tập Trang 107,108 (Ngữ Văn 10 - SGK Chân Trời Sáng Tạo) - Phiên Bản 4
Câu 1: Xác định mục đích viết và cách lồng ghép các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm (cũng như nghị luận nếu có) vào văn bản thông tin theo bảng mẫu dưới đây
Trả lời:
Văn bản
Mục đích viết
Yếu tố lồng ghép
Mục đích lồng ghép
Tranh Đông Hồ - biểu tượng văn hóa dân gian Việt Nam
Giới thiệu về tranh Đông Hồ
Miêu tả, tự sự
Tạo sự sinh động cho văn bản
Chợ nổi - đặc trưng văn hóa sông nước miền Tây
Giới thiệu về Chợ nổi
Miêu tả, tự sự, biểu cảm
Tạo sự sinh động và bộc lộ cảm xúc của người viết
Câu 2: Xác định phương thức, thể loại, và tác dụng của việc sử dụng phương tiện ngôn ngữ, phi ngôn ngữ trong các văn bản của bài học này theo bảng mẫu dưới đây
Trả lời:
Văn bản
Thể loại, kiểu văn bản
Phương tiện
Tác dụng
Tranh Đông Hồ - biểu tượng văn hóa dân gian Việt Nam
Văn bản thông tin tổng hợp
Hình ảnh, thuật ngữ: “tay co”, “bìa”, “ván”
Giúp văn bản thêm sinh động và rõ ràng
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Bản tin tổng hợp
Hình ảnh
Giúp người đọc hình dung rõ ràng điều người viết muốn truyền đạt
Thêm một bản dịch “Truyện Kiều” sang tiếng Nhật
Bản tin vắn
Lí ngựa ô ở hai vùng đất
Thơ
Từ địa phương: “phá”, “truông”
Thêm phần thú vị cho văn bản
Chợ nổi - đặc trưng văn hóa sông nước miền Tây
Văn bản thông tin tổng hợp
Hình ảnh, từ địa phương: “hôn”, “bẹo”
Minh họa rõ ràng đối tượng đang được mô tả
Câu 3: Nêu những điểm tương đồng và khác biệt về cách đưa tin và sự bộc lộ quan điểm của người viết trong một bản tin theo mẫu dưới đây
Trả lời:
Văn bản
Cách đưa tin
Quan điểm người viết
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Đưa tin chi tiết về thời gian, địa điểm, người tham dự, và các sự kiện khác trong ngày
Tôn trọng các giá trị văn hóa, đảm bảo tính khách quan và chính xác
Thêm một bản dịch “Truyện Kiều” sang tiếng Nhật
Tóm tắt thông tin chính một cách ngắn gọn và súc tích
Đảm bảo tính khách quan và chuẩn xác, lập trường nhân văn
Câu 4: Tóm tắt một số điểm khác biệt quan trọng trong quy trình viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội và viết báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề
Trả lời:
Các bước
Nghị luận về một vấn đề xã hội
Viết báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề
Bước 1. Chuẩn bị viết
Chọn đề tài quen thuộc, hứng thú, có ý kiến cá nhân
Xác định đề tài nghiên cứu có tính thiết thực và phù hợp
Bước 2. Tìm ý lập dàn ý
Cần có luận điểm, dẫn chứng rõ ràng. Bố cục tự sắp xếp phù hợp
Chia thành các đề mục, bố cục rõ ràng
Bước 3. Viết bài
Triển khai ý thành đoạn văn và bài viết
Liên kết các từ ngữ
Có thể linh hoạt trong cách sắp xếp
Tiêu đề ngắn gọn, xúc tích, có nội dung và từ khóa
Sử dụng ngôn ngữ khách quan, không dùng từ ngữ địa phương
Bước 4. Xem lại và chỉnh sửa
Đảm bảo luận điểm, dẫn chứng rõ ràng và hợp lý
Chỉnh sửa theo đúng logic và thứ tự
Câu 5: Theo bạn, làm thế nào để gìn giữ và phát huy các di sản văn hóa dân tộc? Đề xuất một vài biện pháp cụ thể cho di sản văn hóa ở địa phương của bạn
Trả lời:
- Phát triển thông qua các tour du lịch
- Quảng bá qua các chương trình như cuộc thi, video, hội chợ, lễ hội văn hóa
- Tổ chức các chuyến tham quan và ngoại khóa
- Đưa vào chương trình giáo dục tại trường học
Ví dụ, về nghệ thuật múa rối nước, có thể tổ chức triển lãm nghệ thuật múa rối nước kèm theo các màn biểu diễn và video quảng bá
Trong bối cảnh hiện đại, khi giới trẻ tiếp xúc với nền văn minh mới, việc bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Xã hội đang hướng tới công nghiệp hóa và hiện đại hóa, khiến nhiều bản sắc văn hóa bị mai một. Để giải quyết tình trạng này, mỗi cá nhân, đặc biệt là học sinh, cần tìm hiểu và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Bên cạnh đó, nhà trường nên tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền về bản sắc văn hóa dân tộc, và học sinh cần tích cực trau dồi kiến thức về các giá trị văn hóa của đất nước. Những hành động nhỏ của mỗi người sẽ góp phần bảo vệ và phát huy các truyền thống văn hóa, làm cho đất nước ngày càng tươi đẹp hơn.
2. Mẫu Bài Soạn Ôn Tập Trang 107,108 (Ngữ Văn 10 - SGK Chân Trời Sáng Tạo) - Phiên Bản 5
Câu 1 (trang 107 SGK Ngữ Văn lớp 10 Tập 1 – Chân Trời Sáng Tạo):
Hãy xác định mục đích viết và các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm (cùng với nghị luận nếu có) được lồng ghép vào văn bản thông tin theo mẫu dưới đây (ghi vào vở):
Trả lời:
Văn bản
Mục đích viết
Yếu tố được lồng ghép
Mục đích lồng ghép
Tranh Đông Hồ - Di sản văn hóa dân gian Việt Nam
Giới thiệu về tranh Đông Hồ
Miêu tả, tự sự
Thêm sự sinh động, hấp dẫn cho văn bản
Chợ nổi - Văn hóa đặc sắc của miền Tây
Giới thiệu về Chợ nổi
Miêu tả, tự sự, biểu cảm
Truyền đạt cảm xúc của người viết
Câu 2 (trang 107 SGK Ngữ Văn lớp 10 Tập 1 – Chân Trời Sáng Tạo):
Xác định dạng thức, thể loại, và tác dụng của phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ trong các văn bản của bài học theo mẫu dưới đây (ghi vào vở):
Trả lời:
Văn bản
Thể loại, kiểu văn bản
Phương tiện
Tác dụng
Tranh Đông Hồ - Di sản văn hóa dân gian Việt Nam
Văn bản thông tin tổng hợp
Hình ảnh, thuật ngữ: 'tay co', 'bìa', 'ván'
Giúp văn bản sinh động, rõ ràng và phong phú
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Bản tin tổng hợp
Hình ảnh
Giúp người đọc hình dung rõ điều được đề cập
Thêm một bản dịch 'Truyện Kiều' sang tiếng Nhật
Bản tin ngắn
Danh sách các từ địa phương: 'phá', 'truông'
Thêm phần thú vị cho văn bản
Chợ nổi - Văn hóa đặc sắc của miền Tây
Văn bản thông tin tổng hợp
Hình ảnh, từ địa phương: 'hôn', 'bẹo'
Minh họa rõ ràng đối tượng được mô tả
Câu 3 (trang 108 SGK Ngữ Văn lớp 10 Tập 1 – Chân Trời Sáng Tạo):
So sánh một số điểm tương đồng và khác biệt về cách đưa tin và quan điểm của người viết trong các bản tin theo mẫu dưới đây (ghi vào vở):
Trả lời:
Văn bản
Cách đưa tin
Quan điểm của người viết
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Đưa tin chi tiết về thời gian, địa điểm, người tham dự và các sự kiện liên quan
Tôn trọng giá trị văn hóa, đảm bảo tính khách quan và chính xác
Thêm một bản dịch 'Truyện Kiều' sang tiếng Nhật
Tóm tắt thông tin quan trọng một cách ngắn gọn và súc tích
Đảm bảo tính khách quan và chính xác, thể hiện lập trường nhân văn
Câu 4 (trang 108 SGK Ngữ Văn lớp 10 Tập 1 – Chân Trời Sáng Tạo):
Tóm tắt các điểm khác biệt quan trọng trong quy trình viết văn bản Nghị luận về một vấn đề xã hội và Viết báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề (sử dụng bảng mẫu dưới đây và ghi vào vở):
Trả lời:
Các bước
Viết báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề
Viết nghị luận về một vấn đề xã hội
Bước 1: Chuẩn bị viết
Xác định đề tài nghiên cứu với tính thực tiễn và phù hợp
Chọn đề tài quen thuộc, có hứng thú và quan điểm rõ ràng
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
Chia thành các đề mục, bố cục rõ ràng
Cần có luận điểm và dẫn chứng rõ ràng, bố cục phù hợp
Bước 3: Viết bài
- Nhan đề ngắn gọn, có nội dung và từ khóa
- Có phần tóm tắt
- Sử dụng ngôn ngữ khách quan, không dùng từ địa phương
- Triển khai ý thành đoạn, bài viết rõ ràng với các luận điểm cụ thể
- Có từ ngữ liên kết
Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa
Chỉnh sửa theo đúng logic và thứ tự
Đảm bảo luận điểm và dẫn chứng rõ ràng, sắp xếp hợp lý
Câu 5 (trang 108 SGK Ngữ Văn lớp 10 Tập 1 – Chân Trời Sáng Tạo):
Theo bạn, làm thế nào để gìn giữ và phát huy di sản văn hóa dân tộc? Đề xuất một số giải pháp cụ thể cho di sản văn hóa ở địa phương bạn:
Trả lời:
- Phát triển qua các tour du lịch
- Tổ chức các chương trình quảng bá như cuộc thi, video, hội chợ, lễ hội văn hóa
- Tổ chức các chuyến tham quan, ngoại khóa
- Đưa vào giáo dục trong trường học
Việt Nam tự hào với di sản văn hóa phong phú, kết tinh từ công sức của nhiều thế hệ. Ngày nay, các di sản văn hóa được công nhận cấp quốc gia và thế giới cần được bảo vệ và phát huy. Để phát triển toàn diện, đất nước cần giữ gìn văn hóa truyền thống, tạo nền tảng đạo đức và phẩm chất tốt đẹp cho người dân. Bảo tồn văn hóa truyền thống giúp xã hội lựa chọn và tích hợp những yếu tố mới một cách phù hợp. Việc giữ gìn các truyền thống văn hóa không chỉ bảo vệ bản sắc mà còn chống lại sự xâm nhập của các yếu tố văn hóa ngoại lai. Trong bối cảnh hiện tại, cần phải thay đổi sao cho phù hợp và phát huy tinh thần truyền thống. Chúng ta cần ý thức bảo tồn văn hóa, đặc biệt là thế hệ trẻ, để đất nước phát triển bền vững như Nhật Bản hay Hàn Quốc, mà vẫn giữ được nét văn hóa đặc sắc của mình.
3. Bài soạn 'Ôn tập trang 107,108' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 6
Câu 1 trang 107 Ngữ văn 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo
Hãy xác định mục đích của việc viết và cách lồng ghép các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm (cùng với nghị luận nếu có) vào văn bản thông tin theo mẫu dưới đây (ghi vào vở).
Văn bản
Mục đích viết
Yếu tố lồng ghép
Mục đích lồng ghép
Tranh Đông Hồ - biểu tượng văn hóa dân gian Việt Nam
Chợ nổi - di sản văn hóa sông nước miền Tây
Trả lời
Văn bản
Mục đích viết
Yếu tố lồng ghép
Mục đích lồng ghép
Tranh Đông Hồ - biểu tượng văn hóa dân gian Việt Nam
Giới thiệu tranh Đông Hồ.
Miêu tả, tự sự, biểu cảm.
Giúp thông tin trở nên rõ ràng, sinh động và hấp dẫn hơn.
Chợ nổi - di sản văn hóa sông nước miền Tây
Giới thiệu các phiên chợ nổi.
Miêu tả, biểu cảm.
Đem lại sự hấp dẫn, thuyết phục và thể hiện cảm xúc của người viết.
Câu 2 trang 107 Ngữ văn 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo
Định dạng thể loại, tác dụng của các phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ trong các văn bản học tập này theo mẫu dưới đây (ghi vào vở).
Văn bản
Thể loại, kiểu văn bản
Phương tiện
Tác dụng
Tranh Đông Hồ - biểu tượng văn hóa dân gian Việt Nam
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Thêm một bản dịch ''Truyện Kiều'' sang tiếng Nhật
Lí ngựa ô ở hai vùng đất
Chợ nổi - di sản văn hóa sông nước miền Tây
Trả lời
Văn bản
Thể loại, kiểu văn bản
Phương tiện
Tác dụng
Tranh Đông Hồ - biểu tượng văn hóa dân gian Việt Nam
Văn bản thông tin tổng hợp.
Hình ảnh, thuật ngữ về tranh Đông Hồ (tay co).
Tăng tính sinh động, rõ ràng và hấp dẫn của văn bản.
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Bản tin - tin tổng hợp
Hình ảnh, ngôn ngữ.
Giúp văn bản thêm sinh động, rõ ràng và hấp dẫn.
Thêm một bản dịch ''Truyện Kiều'' sang tiếng Nhật
Bản tin - tin vắn
Ngôn ngữ
Lí ngựa ô ở hai vùng đất
Thơ
Từ địa phương (phá, truông)
Giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận và cảm nhận sự thú vị.
Chợ nổi - di sản văn hóa sông nước miền Tây
Văn bản thông tin tổng hợp.
Hình ảnh, từ ngữ địa phương (hôn, bẹo)
Thêm tính sinh động, rõ ràng và hấp dẫn cho văn bản.
Câu 3 trang 108 Ngữ văn 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo
So sánh cách đưa tin và quan điểm của người viết trong các bản tin dưới đây (ghi vào vở).
Văn bản
Cách đưa tin
Quan điểm của người viết
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Thêm một bản dịch ''Truyện Kiều'' sang tiếng Nhật
Trả lời
Văn bản
Cách đưa tin
Quan điểm của người viết
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Đưa tin đầy đủ và chi tiết về thời gian, địa điểm, người tham dự và các sự kiện liên quan.
Đảm bảo tính khách quan, tôn trọng giá trị văn hóa và thực tế.
Thêm một bản dịch ''Truyện Kiều'' sang tiếng Nhật
Tóm tắt thông tin chính một cách ngắn gọn và hàm súc.
Đảm bảo tính khách quan và chuẩn xác, với lập trường nhân văn.
Câu 4 trang 108 Ngữ văn 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo
Tóm tắt sự khác biệt quan trọng trong quy trình viết văn bản Nghị luận về một vấn đề xã hội và Viết báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề (có thể sử dụng mẫu bảng dưới đây và ghi vào vở).
Các bước
Kiểu bài Báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề
Kiểu bài Nghị luận về một vấn đề xã hội
Bước 1: Chuẩn bị viết
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
Bước 3: Viết bài
Bước 4: Xem lại chỉnh sửa
Trả lời
Các bước
Kiểu bài Báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề
Kiểu bài Nghị luận về một vấn đề xã hội
Bước 1: Chuẩn bị viết
Xác định đề tài nghiên cứu, đảm bảo thực tiễn và phù hợp.
Chọn đề tài quen thuộc, có sự hứng thú và quan điểm khác biệt.
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
Chia thành các đề mục, bố cục rõ ràng.
Cần có luận điểm và dẫn chứng, bố cục hợp lý.
Bước 3: Viết bài
- Tiêu đề ngắn gọn, có nội dung và từ khóa. - Có phần tóm tắt. - Sử dụng ngôn ngữ khách quan, tránh ngôn ngữ địa phương.
- Triển khai ý thành đoạn và bài (mỗi đoạn tương ứng với một luận điểm). - Có từ ngữ liên kết.
Bước 4: Xem lại chỉnh sửa
Chỉnh sửa theo đúng logic và thứ tự.
Luận điểm và dẫn chứng rõ ràng, sắp xếp hợp lý.
Câu 5 trang 108 Ngữ văn 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo
Thực hiện gìn giữ và phát huy di sản văn hóa dân tộc bằng cách nào? Đề xuất cụ thể cho di sản văn hóa ở địa phương của bạn.
Trả lời
Di sản văn hóa là kho báu của đất nước, cần được bảo vệ và phát huy để thế hệ sau tiếp nối và phát triển văn hóa Việt Nam, làm phong phú thêm di sản văn hóa thế giới. Giữ gìn bản sắc văn hóa là nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết. Cần có kế hoạch và giải pháp toàn diện để bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa Việt Nam. Mỗi cá nhân cần nhận thức văn hóa dân tộc là nền tảng vững chắc của tâm hồn, mất bản sắc là đánh mất quá khứ và cội nguồn, dễ hòa tan trong nền văn hóa khác. Việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống giúp chúng ta tự tin hơn về di sản văn hóa của mình và tiếp tục phát huy trong hiện tại.
4. Bài soạn 'Ôn tập trang 107, 108' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 1
Câu 1
Xác định mục đích viết và các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm (và có thể có nghị luận) trong văn bản thông tin theo mẫu dưới đây (ghi vào vở):
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ hai văn bản trên.
- Chú ý đến các yếu tố miêu tả, biểu cảm, nghị luận.
Lời giải chi tiết:
Văn bản
Mục đích viết
Yếu tố được lồng ghép
Mục đích lồng ghép
Tranh Đông Hồ - tinh hoa văn hóa dân gian Việt Nam
Giới thiệu về tranh Đông Hồ.
Miêu tả, tự sự, biểu cảm.
Giúp thông tin trở nên rõ ràng, cụ thể, và làm văn bản hấp dẫn, thuyết phục hơn.
Chợ nổi – nét văn hóa sông nước miền Tây
Giới thiệu về các phiên chợ nổi.
Miêu tả, biểu cảm.
Thêm sự hấp dẫn, thuyết phục và thể hiện cảm xúc của người viết.
Câu 2
Xác định phương thức, thể loại, tác dụng của các phương tiện ngôn ngữ, phi ngôn ngữ trong các văn bản theo mẫu dưới đây (ghi vào vở):
Phương pháp giải:
Đọc kỹ các văn bản.
Lời giải chi tiết:
Văn bản
Thể loại, kiểu văn bản
Phương tiện
Tác dụng
Tranh Đông Hồ - tinh hoa văn hóa dân gian Việt Nam
Văn bản thông tin tổng hợp.
Hình ảnh, thuật ngữ về nghệ thuật tranh Đông Hồ (tay co).
Thêm sinh động, rõ ràng và hấp dẫn cho văn bản.
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Bản tin – tin tổng hợp
Hình ảnh, ngôn ngữ.
Giúp văn bản thêm sinh động, rõ ràng và hấp dẫn.
Thêm một bản dịch ''Truyện Kiều'' sang tiếng Nhật
Bản tin – tin vắn
Ngôn ngữ
Lí ngựa ô ở hai vùng đất
Thơ
Từ địa phương (phá, truông)
Giúp người đọc dễ tiếp nhận và cảm nhận sự thú vị.
Chợ nổi - nét văn hóa sông nước miền Tây
Văn bản thông tin tổng hợp.
Hình ảnh, từ ngữ địa phương (hôn, bẹo)
Thêm sự sinh động, rõ ràng và hấp dẫn cho văn bản.
Câu 3
Nêu một số điểm giống và khác nhau về cách đưa tin và quan điểm của người viết trong các bản tin theo mẫu dưới đây (ghi vào vở):
Hình ảnh (trang 108, SGK Ngữ Văn 10, tập một)
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ hai văn bản.
- Chú ý cách đưa tin và quan điểm của người viết.
Lời giải chi tiết:
Văn bản
Cách đưa tin
Quan điểm của người viết
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Đưa tin chi tiết về thời gian, địa điểm, người tham dự và các sự kiện liên quan.
Tôn trọng giá trị văn hóa, đưa tin đúng thực tế và khách quan.
Thêm một bản dịch ''Truyện Kiều'' sang tiếng Nhật
Tóm tắt thông tin chính một cách ngắn gọn và hàm súc.
Đảm bảo tính khách quan, chính xác và lập trường nhân văn.
Câu 4
Nêu tóm tắt sự khác biệt quan trọng trong quy trình viết văn bản Nghị luận về một vấn đề xã hội và Viết báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề (có thể sử dụng mẫu bảng dưới đây và ghi vào vở):
Hình ảnh (trang 108, SGK Ngữ Văn 10, tập một)
Phương pháp giải:
Đọc kỹ lý thuyết về hai kiểu bài này.
Lời giải chi tiết:
Các bước
Kiểu bài Báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề
Kiểu bài Nghị luận về một vấn đề xã hội
Bước 1: Chuẩn bị viết
Xác định đề tài nghiên cứu có tính thiết thực và phù hợp.
Chọn đề tài quen thuộc, có sự hứng thú và quan điểm cá nhân.
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
Chia thành các đề mục và bố cục rõ ràng.
Cần có luận điểm và dẫn chứng, bố cục hợp lý.
Bước 3: Viết bài
- Tiêu đề ngắn gọn, có nội dung và từ khóa. - Có phần tóm tắt. - Sử dụng ngôn ngữ khách quan, tránh ngôn ngữ địa phương.
- Triển khai ý thành đoạn và bài (mỗi đoạn tương ứng với một luận điểm). - Có từ ngữ liên kết.
Bước 4: Xem lại chỉnh sửa
Chỉnh sửa theo đúng logic và thứ tự.
Luận điểm và dẫn chứng rõ ràng, sắp xếp hợp lý.
Câu 5
Theo bạn, có thể gìn giữ và phát huy các di sản văn hóa dân tộc bằng cách nào? Đề xuất cụ thể cho di sản văn hóa ở địa phương của bạn.
Phương pháp giải:
Liên hệ tại địa phương.
Lời giải chi tiết:
Một số đề xuất cụ thể:
- Phát triển qua các tour du lịch.
- Tổ chức các chương trình quảng bá như cuộc thi, video, hội chợ, lễ hội văn hóa.
- Tổ chức tham quan, ngoại khóa.
- Đưa vào chương trình giáo dục trong trường học.
- Thành lập ban bảo vệ di sản văn hóa địa phương.
- Xử lý nghiêm các hành vi phá hoại di sản văn hóa.
5. Bài soạn 'Ôn tập trang 107, 108' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 2
Câu 1. Xác định mục đích viết và các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm (có thể bao gồm cả nghị luận) trong văn bản thông tin theo mẫu sau:
Văn bản
Mục đích viết
Yếu tố lồng ghép
Mục đích lồng ghép
Tranh Đông Hồ - tinh hoa văn hóa dân gian Việt Nam
Giới thiệu về tranh Đông Hồ.
Miêu tả, biểu cảm
Thêm sự sinh động và hấp dẫn cho văn bản.
Chợ nổi - văn hóa sông nước miền Tây
Giới thiệu về chợ nổi.
Tự sự, biểu cảm
Giúp văn bản trở nên sinh động và hấp dẫn hơn.
Câu 2. Xác định thể loại, dạng thức và tác dụng của việc sử dụng các phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ trong các văn bản thuộc bài học theo mẫu sau:
Văn bản
Thể loại, kiểu văn bản
Phương tiện
Tác dụng
Tranh Đông Hồ - nét tinh hoa văn hóa dân gian Việt Nam
Văn bản tổng hợp thông tin
Ngôn ngữ, phi ngôn ngữ
Tạo sự rõ ràng và sinh động cho văn bản.
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Tin tổng hợp
Ngôn ngữ, phi ngôn ngữ
Giúp văn bản trở nên rõ ràng và sinh động hơn.
Thêm một bản dịch ''Truyện Kiều'' sang tiếng Nhật
Tin vắn
Ngôn ngữ
Giúp văn bản thêm cụ thể.
Lí ngựa ô ở hai vùng đất
Thơ
Ngôn ngữ
Giúp văn bản cụ thể hơn.
Chợ nổi - văn hóa sông nước miền Tây
Văn bản tổng hợp thông tin
Ngôn ngữ, phi ngôn ngữ
Thêm sự rõ ràng và sinh động cho văn bản.
Câu 3. Nêu một số điểm tương đồng và khác biệt về cách đưa tin và quan điểm của người viết trong các bản tin theo mẫu dưới đây:
Văn bản
Cách đưa tin
Quan điểm của người viết
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Cung cấp thông tin chi tiết và đầy đủ.
Tôn trọng các giá trị văn hóa và chính xác trong việc truyền tải sự kiện.
Thêm một bản dịch ''Truyện Kiều'' sang tiếng Nhật
Trình bày ngắn gọn và rõ ràng.
Đảm bảo tính khách quan trong nội dung.
Câu 4. Nêu tóm tắt sự khác biệt đáng lưu ý trong quy trình viết văn bản Nghị luận về một vấn đề xã hội và Viết báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề:
Các bước
Kiểu bài Viết báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề
Kiểu bài Nghị luận về một vấn đề xã hội
Bước 1: Chuẩn bị viết
Chọn đề tài nghiên cứu phù hợp.
Chọn đề tài yêu thích, có quan điểm cá nhân.
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
Xác định tiêu đề và đề mục rõ ràng.
Cần có luận điểm, lý lẽ và dẫn chứng rõ ràng.
Bước 3: Viết bài
Chia thành các phần cụ thể.
Bài viết có cấu trúc ba phần: mở, thân và kết.
Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa
Chỉnh sửa theo quy chuẩn.
Nhận ý kiến đóng góp từ thầy cô và bạn bè.
Câu 5. Theo bạn, làm thế nào để gìn giữ và phát huy các di sản văn hóa dân tộc? Đề xuất cụ thể cho di sản văn hóa ở địa phương bạn.
- Bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống như phong tục, tập quán tốt đẹp.
- Đảm bảo bảo vệ và phục hồi các di tích văn hóa.
6. Bài tập 'Ôn tập trang 107, 108' (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 3
Câu 1 trang 107 SGK Ngữ văn 10 Tập 1
Đặt ra mục đích viết và cách tích hợp các yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm (và nghị luận nếu có) vào văn bản thông tin theo mẫu dưới đây (hoàn thành vào vở):
Lời giải
Văn bản
Mục đích viết
Yếu tố tích hợp
Mục đích của yếu tố tích hợp
Tranh Đông Hồ - biểu tượng văn hóa dân gian Việt Nam
Giới thiệu tranh Đông Hồ
Miêu tả, tự sự
Tạo sự sinh động cho văn bản
Chợ nổi – biểu trưng văn hóa sông nước miền Tây
Giới thiệu về Chợ nổi
Miêu tả, tự sự, biểu cảm
Thêm sự sinh động và thể hiện cảm xúc của người viết
Câu 2 trang 107 SGK Ngữ văn 10 Tập 1
Xác định phương thức, thể loại và tác dụng của việc sử dụng phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ trong các văn bản thuộc bài học này theo mẫu dưới đây (hoàn thành vào vở):
Lời giải
Văn bản
Thể loại, kiểu văn bản
Phương tiện
Tác dụng
Tranh Đông Hồ - biểu tượng văn hóa dân gian Việt Nam
Văn bản tổng hợp thông tin
Hình ảnh, thuật ngữ về nghệ thuật tranh Đông Hồ (tay co)
Giúp văn bản thêm sinh động, rõ ràng và hấp dẫn
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Bản tin tổng hợp
Hình ảnh, ngôn ngữ
Giúp văn bản thêm sinh động, rõ ràng và hấp dẫn
Thêm bản dịch ‘’Truyện Kiều’’ sang tiếng Nhật
Bản tin vắn
Ngôn ngữ
Giúp văn bản trở nên cụ thể hơn
Lí ngựa ô ở hai vùng đất
Thơ
Ngôn ngữ, từ địa phương (phá, truông)
Giúp người đọc dễ tiếp nhận cái hay và thú vị
Chợ nổi - biểu trưng văn hóa sông nước miền Tây
Văn bản tổng hợp thông tin
Hình ảnh, từ ngữ địa phương (hôn, bẹo)
Giúp văn bản thêm sinh động, rõ ràng và hấp dẫn
Câu 3 trang 108 SGK Ngữ văn 10 Tập 1
Nêu một số điểm tương đồng và khác biệt về cách đưa tin và quan điểm của người viết trong một bản tin theo mẫu dưới đây (hoàn thành vào vở):
Lời giải
Văn bản
Cách đưa tin
Quan điểm của người viết
Nhà hát Trần Hữu Trang khánh thành phòng truyền thống
Thông tin chi tiết và đầy đủ
Tôn trọng giá trị văn hóa và truyền tải chính xác sự kiện
Thêm bản dịch ‘’Truyện Kiều’’ sang tiếng Nhật
Ngắn gọn, rõ ràng
Đảm bảo tính khách quan
Câu 4 trang 108 SGK Ngữ văn 10 Tập 1
Tóm tắt những điểm khác biệt nổi bật trong quy trình viết văn bản Nghị luận về một vấn đề xã hội và Viết báo cáo kết quả nghiên cứu một vấn đề (có thể dùng mẫu bảng dưới đây và hoàn thành vào vở):
Lời giải
Các bước
Kiểu bài Báo cáo kết quả nghiên cứu
Kiểu bài Nghị luận về một vấn đề xã hội
Bước 1: Chuẩn bị viết
Xác định đề tài nghiên cứu, phải thực tiễn và phù hợp
Chọn đề tài quen thuộc, có hứng thú và ý kiến khác biệt
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
Chia thành các đề mục, bố cục rõ ràng
Cần có luận điểm, dẫn chứng rõ ràng. Bố cục phù hợp
Bước 3: Viết bài
- Nhan đề ngắn gọn, có nội dung và từ khóa
- Có phần tóm tắt
- Sử dụng ngôn ngữ khách quan, không dùng ngôn ngữ địa phương
- Triển khai ý thành đoạn và bài viết (mỗi đoạn tương ứng với một luận điểm)
- Có từ ngữ liên kết
Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa
Chỉnh sửa theo logic và thứ tự hợp lý
Luận điểm và dẫn chứng rõ ràng, sắp xếp hợp lý
Câu 5 trang 108 SGK Ngữ văn 10 Tập 1
Đề xuất cách gìn giữ và phát huy di sản văn hóa dân tộc, cùng những gợi ý cụ thể cho di sản văn hóa ở địa phương bạn:
Lời giải
- Tổ chức các tour du lịch
- Quảng bá qua các chương trình như cuộc thi, video, hội chợ, lễ hội văn hóa
- Tổ chức tham quan, ngoại khóa
- Đưa vào giáo dục trong nhà trường
Ví dụ về nghệ thuật múa rối nước: Có thể tổ chức triển lãm về nghệ thuật múa rối nước, kèm các màn biểu diễn và video quảng bá
Tại hội nghị UNESCO “Bảo vệ di sản văn hóa dân tộc”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: “Mất di sản, dù chỉ là một phần, là mất bản sắc dân tộc”. Di sản là kết tinh của quá khứ và là thành quả lao động của cha ông. Việc gìn giữ di sản văn hóa là trách nhiệm của mỗi cá nhân. Nó thể hiện lòng tôn kính đối với cha ông, niềm tự hào dân tộc và ý thức bảo vệ văn hóa, đất nước. Bảo vệ di sản giúp duy trì vẻ đẹp văn hóa nhân loại. Chúng ta cần trân trọng di sản văn hóa, kiên trì học tập, nâng cao hiểu biết và hoàn thiện bản thân. Điều này góp phần gìn giữ di sản đất nước. Việc bảo vệ di sản không chỉ là chống phá hay hủy hoại mà còn thể hiện sự tôn trọng lịch sử và các nền văn hóa. Giữ gìn các di tích văn hóa, lịch sử và danh lam thắng cảnh là cách thể hiện lòng thành kính và tôn trọng giá trị vĩnh cửu. Tuyên truyền giá trị di sản để mọi người có ý thức bảo vệ và trân trọng. Di sản văn hóa làm đẹp cuộc sống, khẳng định truyền thống và công đức của tổ tiên trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Bảo vệ di sản văn hóa dân tộc là góp phần phát huy nền văn hóa tiên tiến và đậm đà bản sắc dân tộc.