Top 6 Bài soạn 'Treo biển' lớp 6 xuất sắc

Bài 1 trang 125 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Nội dung tấm biển đề treo ở cửa hàng (“Ở đây có bán cá tươi”) có mấy yếu tố? Vai trò của từng yếu tố?

Trả lời

Nội dung tấm biển nhà hàng đã treo lên có bốn yếu tố:

– “Ở đây”: xác định vị trí cửa hàng.

– “Có bán”: chỉ hoạt động kinh doanh của nhà hàng (bán chứ không mua, thu gom)

– “Cá”: chỉ mặt hàng đang kinh doanh.

– “Tươi”: chỉ chất lượng, chủng loại mặt hàng, phân biệt với chủng loại khác (cá khô chẳng hạn).

Bài 2 trang 125 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Có mấy người “góp ý” về cái biển đề ở cửa hàng bán cá? Em có nhận xét gì về từng ý kiến?

Trả lời

Có bốn người góp ý về tấm biển:

– Người thứ nhất bình phẩm chữ “tươi” (Nhà này xưa nay quen bán cá ươn?)

+ Ý kiến này không thoả đáng. Như trên đã phân tích, chữ tươi ở đây ngoài ý nghĩa chỉ phẩm chất (tươi) còn có ý nghĩa chỉ chủng loại (không phải cá khô), nên chữ tươi là cần thiết.

– Người thứ hai bình phẩm hai chữ “ở đây” (Chẳng lẽ ra hàng hoa mua cá).

+ Ý kiến này thoạt nghe có vẻ có lí. Tuy nhiên, trong nghệ thuật quảng cáo, hai chữ “ở đây”không thừa. Chúng có ý nghĩa tác động, tạo sự chú ý cho khách hàng.

– Người thứ ba bàn về hai chữ “có bán”.

+ Có ý kiến cho rằng ý kiến này đúng một nửa (để chữ bán, bỏ chữ có). Chữ bán đúng là rất cần thiết, nó chỉ tính chất kinh doanh (bán chứ không mua). Tuy nhiên, cũng như hai chữ “ở đây”, chữ có cũng không thừa. Nó có ý nghĩa khẳng định, nhấn mạnh hoạt động kinh doanh của nhà hàng. Nếu bỏ chữ có, tấm biển vẫn đủ ý nhưng sức tác động trong quảng cáo sẽ nhẹ đi rất nhiều (so sánh ở đây bán cá và ở đây có bán cá).

– Người cuối cùng bàn về chữ “cá”.

+ Ý kiến này vô lí nhất. Ai bán bất cứ mặt hàng gì, bằng cách này hay cách khác, cũng đều phải quảng cáo cho mặt hàng của mình. Không quảng cáo, ai biết nhà hàng có bán không mà đến mua, dù cá vẫn cứ bày ra đấy. Rất có thể đây cũng là cách chơi khăm của người láng giềng. Thấy anh hàng xóm ai bảo cũng nghe, không cần suy xét phải trái, anh ta bèn đưa ra lời góp ý phi lí nhất trong số các lời góp ý của mọi người. Thế mà anh chủ cửa hàng vẫn cứ nghe theo.

Bài 3 trang 125 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Đọc truyện này, những chi tiết nào làm em cười? Khi nào cái đáng cười bộc lộ rõ nhất? Vì sao?

Trả lời

Như vậy, cả bốn yếu tố trong tấm biển, ở mức độ này hay mức độ khác đều cần thiết, thậm chí có những yếu tố không thể lược bỏ đi được (bán, cá, tươi ). Tiếng cười bật ra vì nhà hàng treo biển mà không hiểu ý nghĩa công việc mình đã làm, chỉ nghe người ta nói mà không cần suy xét, răm rắp làm theo, rốt cuộc là lãng phí tiền của, công sức mà không được việc gì, lại còn bị mọi người cười chê.

Bài 4 trang 125 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Hãy nêu ý nghĩa của truyện.

Trả lời

Treo biển thuộc loại truyện cười nhằm phê phán những cái xấu, cái đáng cười ngay trong quần chúng nhân dân. Ở đây là tính chất thụ động, ba phải của chủ cửa hàng. Treo biển lên để quảng cáo là một công việc rất có ý nghĩa nhưng chính người chủ cửa hàng bán cá cũng không nhận thức được ý nghĩa đó, không có chủ kiến của mình, rốt cuộc treo lên rồi lại cất đi chỉ vì những ý kiến vô thưởng vô phạt. Việc làm khi đó vừa tốn công, phí sức lại vừa đáng chê cười.

Truyện cho ta bài học bổ ích: khi làm việc gì cũng phải suy nghĩ trước sau. Cũng có thể lắng nghe góp ý của người khác nhưng phải cẩn trọng suy xét đúng sai, phải có chủ kiến khi làm việc kẻo phí công vô ích, bị thiên hạ cười chê mà vẫn không mang lại kết quả việc làm như mong muốn.

Bài luyện tập trang 125 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Nếu nhà hàng bán cá trong truyện nhờ em làm lại cái biển, em sẽ “tiếp thu” hoặc phản bác những “góp ý” của bốn người như thế nào hoặc sẽ làm lại cái biển ra sao? Qua truyện này, có thể rút ra bài học gì về cách dùng từ?

Trả lời

- Nên giữ nguyên tấm biển quảng cáo để nội dung được trọn vẹn. Nếu có sửa thì chỉ nên bỏ bớt chữ “Ở đây”.

- Qua truyện này, có thể rút ra bài học về cách dùng từ: từ dùng phải có nghĩa, có lượng thông tin cần thiết, không dùng từ thừa. Từ trong biển quảng cáo phải ngắn gọn, rõ ràng, đáp ứng được mục đích, nội dung quảng cáo.

Kiến thức cơ bản

I. Về thể loại và truyện

- Truyện cười là loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.

- Mượn câu truyện Treo biển của nhà hàng bán cá về việc ai góp ý về cái tên biển cũng làm theo, truyện có tác dụng tạo tiếng cười, cùng sự phê phán nhẹ nhàng với những người thiếu chủ kiến khi làm việc, không suy xét ki khi nghe những ý kiến khác.

Trả lời câu 1 (trang 125 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Đọc truyện Treo biển và trả lời câu hỏi: Nội dung tấm treo biển ở cửa hàng ("ở đây có bán cá tươi") có mấy yếu tố? Vai trò của từng yếu tố?

Lời giải chi tiết:

Nội dung tấm biển treo ở cửa hàng ("Ở đây có bán cá tươi") có bốn yếu tố:

- "ở đây": thông báo địa điểm cửa hàng.

- "Có bán": thông báo hoạt động của cửa hàng.

- "Cá": thông báo loại mặt hàng.

- "Tươi": thông báo chất lượng mặt hàng.

Bốn yếu tố, bốn nội dung đó là cần thiết cho một tấm biển quảng cáo bằng ngôn ngữ.

Trả lời câu 2 (trang 125 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Có mấy người góp ý về cái biển đề ở cửa hàng bán cá? Em có nhận xét gì về từng ý kiến?

Lời giải chi tiết:

Có bốn vị khách "góp ý" về tấm biển ở cửa hàng bán cá:

- Ý kiến thứ nhất đề nghị bỏ chữ "tươi"

- Ý kiến thứ hai đề nghị bỏ chữ "ở đây”

- Ý kiến thứ ba đề nghị bỏ chữ "có bán"

- Ý kiến thứ tư đề nghị bỏ nốt chữ "cá”.

* Cả bốn ý kiến đều mang tính cá nhân, chủ quan và nguỵ biện.

- Nếu bỏ chữ "tươi", là làm mất đi sự khẳng định chất lượng cao của sản phẩm nhà hàng, tuy nhiên cũng còn có thể được chấp nhận.

- Đến ý kiến thứ hai đòi bỏ từ chỉ địa điểm "ở đây" mà nhà hàng cũng nghe theo thì đã khiến nội dung biển có phần tôi nghĩa và thiếu lịch sự đối với khách hàng.

- Khi bỏ đi cả chữ "có bán" chỉ để lại một từ "cá” là hết sức vô lí. Nó làm cho nội dung cái biển trở nên cụt lủn, tốì nghĩa.

- Đến ý kiến cuối cùng, đề nghị cất nốt biển đi vì "ai đi tới gần dây đều chẳng ngửi thấy mùi cá tanh lộn lên mà còn phải để từ "cá". Nhà hàng lại nhắm mắt nghe theo không dùng biển nữa.

Trả lời câu 3 (trang 125 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Đọc truyện cười, những chi tiết nào làm em cười? Khi nào cái đáng cười bộc lộ rõ nhất? Vì sao?

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết làm ta cười là mỗi lần có người góp ý thì nhà hàng không cần suy nghĩ, "nghe nói, bỏ ngay". Ta cười vì sự không suy xét, ngẫm nghĩ của chủ nhà hàng, vì nhà hàng không hiểu những điều viết trên biển quảng cáo có ý nghĩa gì và treo biến quảng cáo để làm gì.

Nhưng cái cười bộc lộ rõ nhất ở cuối truyện. Ớ trên cái biển bị bắt bẻ đến nỗi chỉ còn chữ "cá". Người qua đường vẫn còn có người góp ý, chữ "cá" và tấm biển treo vẫn là thừa, chủ hàng cất luôn cái biển, thì ta bật cười, tiếng cười vang lên to nhất. Ta cười vì từng góp ý thấy có vẻ có lí nhưng cứ theo đó mà hành động thì kết quả cuối cùng lại thành phi lí. Ta cười to vì người nghe góp ý không biết suy xét, hoàn toàn mất hết chủ kiến.

Trả lời câu 4 (trang 125 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Hãy nêu ý nghĩa của truyện Treo biển.

Lời giải chi tiết:

- Treo biển là một truyện hài hước, tạo nên một tiếng cười vui vẻ, phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến khi làm việc, không suy xét khi nghe những ý kiến khác.

- Khi được người khác góp ý không nên vội vàng hành động theo ngay khi chưa suy xét kĩ. Làm việc gì cũng phải có ý thức, có chủ kiến, biết tiếp thu có chọn lọc ý kiến của người khác.

LUYỆN TẬP

Nếu nhà hàng bán cá trong truyện nhờ em làm lại cái biển, em sẽ "tiếp thu" hoặc phản bác những "góp ý" của bốn người như thế nào hoặc sẽ làm lại cái biển ra sao? Qua truyện này, có thể rút ra bài học gì về cách dùng từ?

Lời giải chi tiết:

- Nên giữ nguyên tấm biển quảng cáo để nội dung được trọn vẹn. Nếu có sửa thì chỉ nên bỏ bớt chữ "Ở đây”.

- Qua truyện này, có thể rút ra bài học về cách dùng từ: từ dùng phải có nghĩa, có lượng thông tin cần thiết, không dùng từ thừa. Từ trong biển quảng cáo phải ngắn gọn, rõ ràng, đáp ứng được mục đích, nội dung quảng cáo.

Tóm tắt

Một cửa hàng bán cá đề biển “Ở đây có bán cá tươi”. Cứ nghe người đi qua bình phẩm, cửa hàng lại cất bớt đi một, hai chữ. Dần dần chỉ còn lại chữ “Cá”, vậy mà vẫn có người góp ý. Cuối cùng cửa hàng cất nốt tấm biển đi.

Bố cục

Bố cục: 2 đoạn

- Đoạn 1 (Từ đầu đến "có bán cá tươi"): Chủ cửa hàng treo biển bán cá.

- Đoạn 2: (Còn lại): Chủ nhà hàng chữa biển và cất biển.

Nội dung chính

Câu chuyện phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến, không suy xét kĩ khi nghe ý kiến của người khác.

I. Về thể loại

Biển quảng cáo thuộc thể loại truyện cười, mô tả những tình huống hài hước trong cuộc sống, tạo niềm vui và chỉ trích những thói quen xấu trong xã hội.

Việt Nam có nhiều truyện cười nổi tiếng như Trạng Quỳnh, Trạng Lợn, Ba Giai Tú Xuất,... nhằm chỉ trích những hành vi tham lam và kiêu căng của giai cấp thống trị. Tiếng cười trở thành vũ khí sắc bén của nhân dân chống lại sự bất công.

Ngoài ra, còn một loại truyện cười khác nhằm chỉ ra những thói quen xấu và hủ tục lạc hậu trong cuộc sống hàng ngày. Tiếng cười giúp con người trở nên minh mẫn, sáng tạo và sống lành mạnh.

II. Tóm tắt

Câu chuyện kể về một cửa hàng bán cá treo biển với dòng chữ “Ở đây có bán cá tươi”. Người qua đường bình phẩm, cửa hàng loại bỏ từng chữ một, từ “ở đây có bán cá tươi” thành “ở đây có bán cá”, rồi “có bán cá”. Chỉ còn chữ “cá” cuối cùng, nhưng vẫn có người đến góp ý. Chủ cửa hàng quyết định cất biển đi.

III, Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

Nội dung của tấm biển “ở đây có bán cá tươi” của cửa hàng bao gồm 4 yếu tố:

Ở đây: chỉ địa điểm, vị trí
Có bán: mô tả hoạt động của cửa hàng
Cá: loại mặt hàng được bán
Tươi: miêu tả chất lượng mặt hàng

Câu 2:

Quyết định loại bỏ 4 ý kiến đề xuất về biển quảng cáo:

Ý kiến 1: Bảo rằng chữ “tươi” không cần thiết. Tuy nhiên, chữ này không chỉ miêu tả chất lượng mà còn loại mặt hàng.
Ý kiến 2: Cho rằng chữ “ở đây” là thừa. Nhưng trong nghệ thuật quảng cáo, nó tạo sự chú ý và tác động tích cực.
Ý kiến 3: Đề xuất bỏ chữ “có bán”. Tuy nhiên, từ “có bán” quan trọng để khách hàng biết đó là nơi bán hàng.
Ý kiến 4: Góp ý về chữ “cá”. Điều này coi là ý kiến không lý, vì mục đích của biển là giới thiệu mặt hàng bán.

Câu 3:

* Chi tiết làm cười: Tình huống khi cửa hàng cắt giảm biển cho đến khi tưởng như không còn bị phê phán, nhưng cuối cùng vẫn cất biển. Thiếu chủ kiến của chủ cửa hàng tốn công và thời gian.

* Điểm đáng cười nhất là khi cửa hàng treo biển mà không hiểu ý nghĩa công việc của mình, hoàn toàn mất chủ kiến.

Câu 4:

Truyện Biển quảng cáo phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến trong cuộc sống và công việc, không suy xét kỹ lưỡng ý kiến của người khác. Bài học làm việc cần suy nghĩ trước và sau, lắng nghe ý kiến nhưng chọn lọc, có chủ kiến để không phí công vô ích và tránh bị người khác chê cười.

I - KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG

1. Truyện cười kể về những tình huống hài hước trong cuộc sống, tạo niềm vui và chỉ trích những thói quen xấu trong xã hội.

2. Tóm tắt truyện

Một cửa hàng bán cá treo biển với chữ to: “Ở đây có bán cá tươi”.

Biển mới treo lên, người xem cười nói: đề chữ “tươi” có lẽ bán cá ươn. Nhà hàng nghe và bỏ chữ “tươi”.

Hôm sau, có người góp ý chữ “ở đây”, nhà hàng bỏ hai chữ này. Vài hôm sau, có người chê hai chữ “có bán”. Nhà hàng lại bỏ nốt.

Còn lại một chữ “cá”. Nhà hàng nghĩ không còn ai bắt bẻ. Nhưng người láng giềng vẫn góp ý.

Nhà hàng cất cái biển đi.

3. Treo biển là một truyện cười nhằm phê phán tính chất thụ động, ba phải của nhà hàng. Treo biển để quảng cáo rồi lại cất đi chỉ vì những ý kiến bắt bẻ ngẫu nhiên. Truyện cười này cũng gợi một bài học về sự suy nghĩ chín chắn khi làm việc và phải có chủ kiến khi tiếp thu phê bình.

Truyện ngắn nhưng lồng ghép lớp lang về tính cách thụ động, ba phải (qua bốn lần góp ý).

Nhà hàng cứ cắt bỏ dần cho đến khi bỏ nốt thông tin quan trọng nhất thì cũng là khi không cần biển nữa. Treo biển lên và cất biển đi tốn công, tốn sức nên thật đáng cười chê.

II - HƯỚNG DẪN ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

1. Nội dung tấm biển treo ở cửa hàng có bốn yếu tố:

- Ở đây có vai trò chỉ địa điểm;

- Có bán có vai trò chỉ hoạt động bán của cửa hàng;

- Cá chỉ mặt hàng bán ra;

- Tươi chỉ chất lượng hàng tốt.

2. Bốn người góp ý về cái biển đề ở cửa hàng cá:

- Người thứ nhất nhắm vào chữ tươi;

- Người thứ hai nhắm vào chữ ở đây;

- Người thứ ba nhắm vào chữ có bán;

- Người thứ tư nhắm vào chữ cá.

Xét về sự góp ý của mỗi người đều có vẻ có lý riêng, nhưng đấy là ý kiến cá nhân chứ không phải của mọi khách hàng. Biển hiệu nhằm thông báo thông tin cho khách hàng nên cần phải vừa đủ và rõ ràng. Tiếp thu không cân nhắc như nhà hàng thì đúng là không cần biển nữa.

3. Chi tiết làm cho mọi người cười:

- Nhà hàng treo biển thừa thông tin.

- Khi bị chê, vội vàng sửa chữa theo ý khách mà không suy xét.

- Cắt bỏ dần dần, đến khi tưởng không còn ai bắt bẻ thì vẫn bị bắt bẻ, và cũng chịu luôn.

- Treo biển lên để quảng cáo lại cất biển đi, thật tốn công sức và thời gian. Chi tiết cất biển là lúc tiếng cười hiện rõ nhất, vì thể hiện tính chất thụ động, không có chủ kiến của nhà hàng. Treo biển lên lại hạ biển xuống, tốn công, tốn sức mà tình hình vẫn không khác trước khi làm biển. Thật đáng cười.

4. Ý nghĩa của truyện Treo biển:

Treo biển là truyện hài hước tạo nên tiếng cười vui vẻ, cười chê một cách nhẹ nhàng về người làm việc không suy xét kỹ, thiếu chủ kiến khi tiếp thu các ý kiến đóng góp, kết quả là tốn công, tốn sức mà vẫn giữ nguyên tính chất thụ động.

Bài học chính là cần suy xét, cân nhắc khi làm việc, không tiếp thu mọi ý kiến mà không chọn lọc. Hãy giữ vững chủ kiến để tránh tình trạng tốn công vô ích và bị người khác chê cười.

III - HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP

Xem lại câu trả lời 2 trong mục Hướng dẫn đọc - hiểu văn bản.

Như vậy tấm biển hợp lý nhất là biển chỉ mấy chữ bán cá tươi:

- Bán để thông tin là bán chứ không phải mua.

- Cá là tên mặt hàng, để rõ mặt hàng được bán là cá chứ không phải cua hay ốc.

- Tươi để chỉ chất lượng hàng tốt.

Bài học về cách sử dụng từ là sử dụng đúng số từ cần thiết, không cần có những từ thừa. Sử dụng đúng từ để thông tin không bị lạc lõng.

I. Khám phá bài viết treo biển

1. Loại hình

Truyện ngụ ngôn là một thể loại truyền miệng trong dân gian, nhưng mang tính chất thế sự. Dựa vào đặc điểm của các loài vật, nó đưa vào những câu chuyện nhằm chỉ trích, đánh giá giai cấp (đặc biệt là giai cấp thống trị), tạo nên tiếng cười và để lại những kinh nghiệm, triết lý sâu sắc.

2. Tóm tắt văn bản

Có một cửa hàng treo biển quảng cáo với nội dung 'Ở đây có bán cá tươi'. Khách hàng khi đi qua thường phàn nàn về biển quảng cáo, ông chủ liền thay đổi thành 'Có bán cá tươi', sau đó là 'Bán cá tươi' và cuối cùng chỉ còn chữ 'Cá' mà vẫn có người phản đối. Cuối cùng, ông chủ quyết định dỡ bỏ biển, không treo nữa.

II. Soạn bài treo biển lớp 6 và hiểu văn bản

1. Câu 1 trang 125 sách giáo trình Ngữ Văn 6 tập 1

Nội dung tấm biển treo ở cửa hàng 'Ở đây bán cá tươi' có bốn thông điệp đến khách hàng:

Ở đây: chỉ vị trí địa lý
Có bán: chỉ hoạt động kinh doanh của cửa hàng
Cá: là sản phẩm bán ra
Tươi: chỉ chất lượng của cá

2. Câu 2 trang 125 sách giáo trình Ngữ Văn 6 tập 1

Có bốn người đưa ra ý kiến về tấm biển ở cửa hàng cá:

Người thứ nhất nói về chữ 'tươi'
Người thứ hai nói về chữ 'ở đây'
Người thứ ba chỉ vào chữ 'có bán'
Người thứ tư chỉ vào chữ 'cá'
=> Mỗi ý kiến đều có lý lẽ riêng, nhưng chủ nhân cửa hàng không biết tiếp thu một cách chọn lọc, thiếu chính kiến của mình.

3. Câu 3 trang 125 sách giáo trình Ngữ Văn 6 tập 1

Chi tiết hài hước:

Cửa hàng treo tấm biển chứa thông tin không cần thiết
Khi nghe khách hàng phàn nàn, ông chủ vội vàng sửa theo ý họ mà không suy nghĩ nhiều
Xóa dần những chữ trên biển quảng cáo, cuối cùng biển trở nên vô ích
Ông chủ dỡ bỏ hẳn biển quảng cáo
Chi tiết hài hước nhất: Cửa hàng dỡ hẳn chiếc biển quảng cáo

=> Hành động của ông chủ thể hiện tính cách ba phải, thiếu chính kiến.

4. Câu 4 trang 125 sách giáo trình Ngữ Văn 6 tập 1

Ý nghĩa của truyện Treo biển: Truyện mang lại tiếng cười hài hước nhưng cũng nhắc nhở một cách nhẹ nhàng về việc không suy nghĩ kỹ càng, thiếu kiên định khi tiếp thu ý kiến đóng góp của người khác.

=> Bài học: Khuyến khích mọi người cẩn thận, suy xét khi làm mọi việc, phải cân nhắc và lựa chọn ý kiến người khác một cách đúng đắn.

III. Luyện tập bài treo biển

Câu hỏi trang 125 sách giáo trình Ngữ Văn 6 tập 1

Nên giữ nguyên tấm biển quảng cáo để nội dung được trọn vẹn. Nếu cần sửa, chỉ nên bỏ bớt chữ 'Ở đây' hoặc sửa thành 'Nhà hàng bán cá tươi'
Qua truyện này, có thể rút ra bài học về cách sử dụng từ: Nên biết cách chọn lọc, sử dụng từ có ý nghĩa, đủ các yếu tố để truyền đạt thông tin cho khách hàng. Không nên sửa theo ý kiến người khác mà không cân nhắc kỹ về mặt ngữ nghĩa.