Buzz
1. Bài soạn 'Bài học từ cây cau' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 4
Nội dung chính
Qua văn bản 'Bài học từ cây cau', chúng ta thấy rõ lòng trân trọng và yêu mến của nhân vật ‘tôi’ đối với cây cau. Cây cau không chỉ lưu lại nhiều kỷ niệm tuổi thơ mà còn là nguồn cảm hứng cho những bài học quý giá trong cuộc sống.
Trải nghiệm cùng VB
(trang 106, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Có bao nhiêu cuộc hỏi - đáp giữa các nhân vật trong đoạn văn này?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản từ đầu đến “của dòng họ ta”
Lời giải chi tiết:
Trong đoạn văn này có 3 cuộc hỏi - đáp giữa các nhân vật.
Suy ngẫm và phản hồi 1
Câu 1 (trang 107, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hãy điền vào bảng các cuộc hỏi - đáp giữa các nhân vật và với cây cau (làm vào vở)
Các cuộc hỏi - đáp
Hỏi
Đáp
Giữa “ông” và “bố”
“Nhìn lên cây cau, con thấy điều gì?
…
…
…
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, chú ý các cuộc đối thoại giữa các nhân vật
Lời giải chi tiết:
Suy ngẫm và phản hồi 2
Câu 2 (trang 107, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Theo em, những cây cau có đặc điểm gì nổi bật để có thể gợi lên cho mỗi thành viên trong gia đình của nhân vật “tôi” “một cách suy nghĩ”, “một cách sáng tạo, cách sống và làm việc,...”?
Phương pháp giải:
Liên hệ suy nghĩ của bản thân
Lời giải chi tiết:
Theo em, các cây cau đặc biệt ở hình dáng, cốt cách, và sức sống của nó, gợi nhớ đến sự thẳng thắn, kiên cường, hòa hợp với thiên nhiên và cuộc sống. Mỗi thành viên trong gia đình “tôi” có một thế hệ, cách trải nghiệm, kỷ niệm và cảm xúc riêng khi nhìn ngắm cây cau...
Suy ngẫm và phản hồi 3
Câu 3 (trang 107, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Trong đoạn văn cuối, từ câu “Một ngày bình an, tôi ngước lên hàng cau và hỏi: “Ở trên đó cau có gì vui?”, đến hết văn bản, nhân vật xưng “tôi” đang trò chuyện với cây cau hay với chính mình? Vì sao em kết luận như vậy?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ đoạn văn cuối, chú ý phần độc thoại của nhân vật
Lời giải chi tiết:
Trong đoạn văn cuối, từ câu “Một ngày bình an, tôi ngước lên hàng cau và hỏi: “Ở trên đó cau có gì vui?”, đến hết văn bản, nhân vật xưng “tôi” đang trò chuyện với chính mình. Kết luận này dựa vào việc nhân vật “tôi” hỏi cây cau nhưng thực ra đang tự độc thoại và tự cảm nhận câu trả lời cho mình.
Suy ngẫm và phản hồi 4
Câu 4 (trang 107, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Tại sao có thể nói rằng trò chuyện với cây cau cũng là một cách giúp các nhân vật hoàn thiện bản thân?
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Trò chuyện về cây cau, với cây cau cũng là cách giúp các nhân vật hoàn thiện bản thân vì con người sống hòa mình với thiên nhiên, không chỉ tìm thấy vẻ đẹp mà còn học hỏi được nhiều bài học quý giá từ thiên nhiên. Để làm được điều này, cần có khả năng làm bạn với thiên nhiên, tìm được tiếng nói chung với nó.
2. Bài soạn về 'Bài học từ cây cau' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - phiên bản 5
I. Tác giả văn bản 'Bài học từ cây cau'
- Nguyễn Văn Học
- Quê quán: Phú Xuyên (Hà Tây cũ)
- Nguyễn Văn Học là một tác giả nổi bật với nhiều tác phẩm văn học phong phú, bao gồm 22 đầu sách với đủ thể loại như ký, thơ, truyện ngắn, và tiểu thuyết.
- Ông cũng là một nhà báo năng động, thường xuyên ghi lại những câu chuyện sống động từ cuộc sống muôn màu.
- Một số tác phẩm tiêu biểu: “Những cô gái bất hạnh” (NXB Lao động, 2007); “Gái điếm” (NXB Văn học, 2008); “Đường dài của hạnh phúc” (NXB Công an nhân dân, 2008); “Rơi xuống vực sâu” (NXB Công an nhân dân, 2009); “Bão người” (NXB Công an nhân dân, 2009); “Cao bay xa chạy” (NXB Hà Nội, 2010); “Hỗn Danh” (NXB Hội Nhà văn, 2011); “Hoa giang hồ” (NXB Văn học, 2011); “Khi vết thương nằm xuống” (NXB Văn học, 2013),…
II. Tìm hiểu tác phẩm 'Bài học từ cây cau'
Thể loại:
'Bài học từ cây cau' là một truyện ngắn
Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
- Tác phẩm 'Bài học từ cây cau' được trích từ 'Trò chuyện với hàng cau', Báo Quân đội nhân dân, ngày 9/4/2020
Phương thức biểu đạt:
Văn bản 'Bài học từ cây cau' được biểu đạt theo phương thức tự sự và biểu cảm
Người kể chuyện:
Văn bản 'Bài học từ cây cau' được kể theo ngôi thứ nhất
Tóm tắt văn bản 'Bài học từ cây cau':
Nhân vật 'tôi' và gia đình đều có mối liên hệ sâu sắc với cây cau, cây cau trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày cũng như trong văn hóa. Ông của nhân vật 'tôi' đã truyền lại tình yêu và sự gắn bó với cây cau cho các thế hệ sau qua những câu hỏi đầy ý nghĩa. Nhân vật 'tôi' thường trò chuyện với cây cau để hồi tưởng về tuổi thơ và rèn luyện bản thân.
Bố cục bài 'Bài học từ cây cau':
Bài viết có cấu trúc gồm hai phần:
- Phần 1: Từ đầu đến 'dòng họ ta': Khắc họa sự gắn bó của gia đình nhân vật 'tôi' với cây cau
- Phần 2: Phần còn lại: Bài học rút ra từ cây cau đối với nhân vật 'tôi'
Giá trị nội dung:
- Từ văn bản 'Bài học từ cây cau', ta thấy được sự trân trọng và tình yêu sâu sắc của nhân vật 'tôi' đối với cây cau. Cây cau không chỉ là một phần ký ức tuổi thơ mà còn là nguồn cảm hứng giúp nhân vật học hỏi những bài học quý giá trong cuộc sống.
Giá trị nghệ thuật:
- Giọng văn chân thành, nhẹ nhàng, và sâu lắng
- Tác giả thành công trong việc thể hiện cái 'tôi' trữ tình
- Hình ảnh đầy gợi cảm và cảm xúc
III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm 'Bài học từ cây cau'
- Mối quan hệ giữa cây cau và gia đình nhân vật 'tôi'
* Những cuộc hỏi – đáp giữa các nhân vật và cây cau:
- Giữa ông và bố:
+ Ông hỏi: 'Nhìn lên cây cau, con thấy điều gì?'
+ Bố đáp: 'Con thấy bầu trời xanh'
- Giữa ông và cháu:
+ Ông hỏi: 'Nhìn lên cây cau, cháu thấy điều gì?'
+ Cháu đáp: 'Cháu thấy bài học về sự ngay thẳng. Đó có phải là triết lý của ông không?'
- Giữa cháu và ông:
+ Cháu hỏi: 'Vậy nhìn lên cây cau, ông thấy điều gì?'
+ Ông đáp: 'Ông thấy tương lai tươi đẹp của dòng họ ta.'
- Nhân vật 'tôi' và gia đình đều có mối liên hệ tự nhiên với cây cau.
- Hàng ngày, cây cau hiện diện trước nhà, gắn bó với 'đời sống và sinh hoạt văn hóa'.
→ Ông của nhân vật 'tôi' chính là người đã truyền lại tình yêu và lòng gắn bó với cây cau cho các thế hệ sau qua những câu hỏi đầy ý nghĩa.
- Tình cảm yêu mến và bài học từ cây cau của nhân vật 'tôi'
- Nhân vật 'tôi' nhận thấy rằng mỗi người có cách nghĩ và cảm nhận khác nhau.
→ Qua những câu hỏi của ông, mỗi thành viên trong gia đình nhân vật 'tôi' đều có một cách sống và làm việc đầy sáng tạo và ý nghĩa.
- Nhân vật 'tôi' trò chuyện với cây cau như đang trò chuyện với chính mình:
+ Nhân vật 'tôi' hỏi: 'Ở trên đó, cây cau có gì vui không?'
+ Cây cau trả lời: 'Một đàn chim xòe cánh bay ra'
+ Nhân vật 'tôi' hỏi: 'Cây cau có thấy bầu trời cao rộng không?'
+ Cây cau trả lời: 'Những tàu cau đung đưa tạo ra âm thanh xào xạc'
- Nhân vật 'tôi' lại nhớ về tuổi thơ:
+ Nhớ trò chơi 'kéo xe bằng mo cau'
→ Qua việc trò chuyện với cây cau, nhân vật 'tôi' thể hiện là người sống tình cảm, yêu quê hương và luôn nhớ về kỷ niệm tuổi thơ. Cây cau và những câu hỏi của ông nội đã giúp nhân vật 'tôi' suy nghĩ về bài học làm người: sống ngay thẳng như cây cau, hướng về tương lai tươi sáng và không ngừng hoàn thiện bản thân.
TRẢI NGHIỆM CÙNG VĂN BẢN
Câu hỏi: Có bao nhiêu cuộc hỏi - đáp giữa các nhân vật trong đoạn này?
Trả lời:
Có 3 cuộc hỏi - đáp giữa các nhân vật trong đoạn này.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu hỏi 1: Hãy điền vào bảng sau những lời hỏi - đáp giữa các nhân vật và cây cau (làm vào vở):
=> Xem hướng dẫn giải
Các cuộc hỏi - đáp
Hỏi
Đáp
Giữa 'ông' và 'bố'
'Nhìn lên cây cau, con thấy điều gì?'
'Con thấy bầu trời xanh'
Giữa 'ông' và 'tôi'
'Nhìn lên cây cau, cháu thấy điều gì?'
'Cháu thấy bài học về sự ngay thẳng. Đó có phải là triết lý của ông không?'
Giữa 'tôi' và 'ông'
'Vậy nhìn lên cây cau, ông thấy điều gì?'
'Ông thấy tương lai tươi đẹp của dòng họ ta'
Giữa 'tôi' và cây cau
- 'Ở trên đó, cây cau có gì vui không?'
- 'Cây cau có thấy bầu trời cao rộng không?'
- Từ trên những tàu cau, một đàn chim xòe cánh bay ra.
- Những tàu cau đung đưa tạo ra âm thanh xào xạc.
Câu hỏi 2: Theo em, những cây cau có gì đặc biệt mà có thể khơi gợi ở mỗi người trong gia đình của nhân vật 'tôi' 'một cách nghĩ', 'một cách sáng tạo, cách sống và làm việc,...'?
=> Xem hướng dẫn giải
Theo em, cây cau nổi bật với đặc điểm mọc thẳng tắp và cao vút lên trời. Chính nhờ đặc điểm này mà cây cau đã khơi gợi cho từng thành viên trong gia đình nhân vật 'tôi' 'một cách nghĩ', 'một cách sáng tạo và cách sống có ý nghĩa'.
Câu hỏi 3: Trong đoạn văn cuối, từ câu 'Một ngày bình an, tôi ngước lên hàng cau và hỏi: 'Ở trên đó cau có vui không?' đến hết văn bản, nhân vật xưng 'tôi' trò chuyện với hàng cau hay trò chuyện với chính mình? Vì sao em kết luận như vậy?
=> Xem hướng dẫn giải
Trong đoạn văn cuối, từ câu 'Một ngày bình an, tôi ngước lên hàng cau và hỏi: 'Ở trên đó cau có vui không?' đến hết văn bản, nhân vật 'tôi' thực chất là trò chuyện với chính mình. Mặc dù nhân vật hỏi cây cau nhưng thực tế là độc thoại và tự cảm nhận câu trả lời của mình.
Câu hỏi 4: Tại sao có thể nói: trò chuyện về cây cau, với cây cau cũng là cách giúp các nhân vật tự hoàn thiện bản thân?
=> Xem hướng dẫn giải
Trò chuyện về cây cau, với cây cau không chỉ giúp các nhân vật tự nhận thức mà còn là phương pháp để hoàn thiện bản thân. Qua việc trò chuyện với cây cau, mỗi người có cơ hội tự nhìn nhận và phát triển bản thân hơn, vì mỗi cách nghĩ và cảm nhận về cây cau đều tạo ra sự đa dạng trong suy nghĩ và hành động.
3. Bài viết 'Bài học từ cây cau' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu số 6
Tác giả
Tiểu sử
- Nguyễn Văn Học (1981)
- Quê quán: huyện Phú Xuyên, Hà Tây cũ (nay là Hà Nội)
- Thời thơ ấu, do hoàn cảnh gia đình khó khăn, anh phải làm việc phụ giúp bố mẹ buôn bán ngoài chợ. Cuộc sống vất vả đã thúc đẩy niềm đam mê văn chương trong anh.
Sự nghiệp
- Tốt nghiệp khóa VIII, Khoa Lý luận – Sáng tác – Phê bình Văn học, Đại học Văn hóa Hà Nội
- Năm 1996, anh bắt đầu tiếp xúc với báo chí và được thầy giáo khuyến khích sáng tác, viết nhiều hơn.
- Khi học lớp 12, anh giành giải Nhất trong cuộc thi văn thơ cấp trường.
- Các tác phẩm chính: Những cô gái bất hạnh (NXB Lao động, 2006); Gái điếm (NXB Văn học, 2008); Đường dài của hạnh phúc (NXB Công an nhân dân, 2008); Rơi xuống vực sâu (NXB Công an nhân dân, 2009); Bão người (NXB Công an nhân dân, 2009); Cao chạy xa bay (NXB Hà Nội, 2010); Hỗn danh (NXB Hội Nhà văn, 2011). Tiểu thuyết Bão người đã lọt vào chung khảo cuộc thi tiểu thuyết 2008 – 2010 của Hội Nhà văn Việt Nam (với tên gọi Nhà héo).
Tác phẩm
Tìm hiểu chung
- Xuất xứ
- Trích từ Trò chuyện với hàng cau, Báo Quân đội nhân dân, 09/04/2020
- Bố cục
- Phần 1 (Từ đầu đến “dòng họ ta”): Mối gắn bó của các thành viên trong gia đình nhân vật “tôi” với cây cau
- Phần 2 (Còn lại): Những bài học từ cây cau mà nhân vật “tôi” rút ra
- Thể loại: truyện ngắn
- Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm
Giá trị nội dung, nghệ thuật
- Giá trị nội dung
Qua văn bản 'Bài học từ cây cau', chúng ta thấy được sự quý trọng và yêu mến của nhân vật “tôi” đối với cây cau. Cây cau gợi lại nhiều kỷ niệm tuổi thơ, đồng thời những câu hỏi của ông nội cũng mang lại những bài học quý giá cho tác giả.
- Giá trị nghệ thuật
- Giọng văn chân thành, nhẹ nhàng và sâu lắng
- Tác giả thành công trong việc thể hiện cái “tôi” trữ tình
- Hình ảnh gợi cảm và sinh động
* Suy ngẫm và phản hồi
Nội dung chính: Những cây cau đặc biệt ở chỗ chúng mọc thẳng tắp, vươn lên cao hướng tới bầu trời, từ đó khơi gợi trong mỗi thành viên của gia đình nhân vật “tôi” “một cách nghĩ”, “một cách sáng tạo, cách sống và làm việc,...”.
Câu 1 (trang 107 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :
Các cuộc hỏi – đáp
Hỏi
Đáp
Giữa “ông” và “bố”
“Nhìn lên cây cau con thấy điều gì?”
“Con thấy bầu trời xanh”
Giữa “ông” và “tôi”
“Nhìn lên cây cau cháu thấy gì?”
“Cháu thấy bài học làm người ngay thẳng. Đó là triết lý của ông phải không ạ?”
Giữa “tôi” và “ông”
“Vậy nhìn lên cây cau, ông đã thấy gì ạ?”
“Ông thấy tương lai tươi đẹp của dòng họ ta”
Giữa “tôi” và hàng cau
“Ở trên đó cau có gì vui?”
Từ trên những tàu cau một đàn chim xòe cánh bay ra
“Cau có thấy bầu trời cao rộng không?”
Những tàu cau đung đưa, tạo ra âm thanh xào xạc
Câu 2 (trang 107 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :
Những cây cau đặc biệt ở chỗ chúng mọc thẳng tắp, vươn lên cao hướng đến bầu trời. Đặc điểm này của cây cau gợi mở trong mỗi thành viên của gia đình nhân vật “tôi” “một cách nghĩ”, “một cách sáng tạo, cách sống và làm việc,...”
Câu 3 (trang 107 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :
Nhân vật xưng “tôi” trò chuyện với chính mình vì nhân vật “tôi” mặc dù hỏi hàng cau nhưng lại độc thoại và tự cảm nhận câu trả lời cho mình.
Câu 4 (trang 107 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1) :
Vì mỗi người có một cách nghĩ và một “sự thấy” riêng, tạo nên sự đa dạng về tính cách, sự khác biệt, sáng tạo của mỗi người, không ai giống ai cả.
4. Đề bài 'Bài học từ cây cau' (Ngữ văn lớp 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 1
Thông tin chính
Qua văn bản 'Bài học từ cây cau', ta nhận thấy sự trân trọng và tình cảm sâu sắc của nhân vật ‘tôi’ đối với cây cau. Cây cau gợi nhớ nhiều kỉ niệm tuổi thơ và những câu hỏi của ông nội đã giúp ‘tôi’ rút ra nhiều bài học quý giá trong cuộc sống.
Trải nghiệm với văn bản
(trang 106, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hướng dẫn giải:
Đọc kỹ văn bản từ đầu đến phần “của dòng họ ta”
Lời giải chi tiết:
Có 3 câu hỏi và đáp án
Suy nghĩ và phản hồi 1
Câu 1 (trang 107, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hướng dẫn giải:
Đọc kỹ văn bản, chú ý các cuộc đối thoại giữa các nhân vật
Lời giải chi tiết:
Suy nghĩ và phản hồi 2
Câu 2 (trang 107, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hướng dẫn giải:
Liên hệ với suy nghĩ cá nhân
Lời giải chi tiết:
Các cây cau nổi bật với hình dáng, cốt cách, và sức sống của chúng gợi lên sự ngay thẳng, vươn cao, cứng cỏi, hòa hợp đón nắng, gió và chim muông,...
Suy nghĩ và phản hồi 3
Câu 3 (trang 107, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hướng dẫn giải:
Đọc kỹ đoạn văn cuối, chú ý phần độc thoại của nhân vật
Lời giải chi tiết:
Nhân vật “tôi” trò chuyện với chính mình vì dù hỏi về hàng cau, nhưng lại tự độc thoại và tự cảm nhận câu trả lời.
Suy nghĩ và phản hồi 4
Câu 4 (trang 107, SGK Ngữ văn 7, tập 1)
Hướng dẫn giải:
Đọc kỹ văn bản
Lời giải chi tiết:
Con người sống trong thiên nhiên không chỉ tìm kiếm vẻ đẹp muôn hình vạn trạng mà còn học hỏi được nhiều bài học quý giá từ thiên nhiên
5. Đề bài 'Bài học từ cây cau' (Ngữ văn lớp 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 2
I. Giới thiệu về tác giả Nguyễn Văn Học
Nguyễn Văn Học sinh năm 1890 tại làng Hoạch Trạch, xã Thái Học, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Ông học cả Hán học và Tây học từ khi còn nhỏ. Năm 17 tuổi, ông tốt nghiệp trường Thông ngôn và bắt đầu dạy học tại trường tiểu học Bờ sông, Hà Nội. Ông cũng đã dạy tại trường Bưởi, trường Sỹ hoạn và trường Sư phạm...
Sau đó, ông làm Thanh tra các trường sơ học và phụ trách Tu thư cục của Nha học chính. Ông còn là Hội trưởng Hội ái hữu các nhà giáo và thành viên của Khai Trí Tiến Đức, Cổ Kim Thư xã.
Vào năm 1934, Nguyễn Văn Ngọc được bổ nhiệm làm đốc học tỉnh Hà Đông và tham gia thành lập Hội Phật giáo Bắc Việt. Ông cũng góp sức xây dựng chùa Quán Sứ thành Hội quán trung ương. Trong hơn 30 năm làm giáo học, ông sưu tầm và biên soạn nhiều sách giáo khoa và nghiên cứu văn học có giá trị. Ông rất say mê văn hóa dân gian và đã dành cả đời để sưu tầm, khai thác và phổ biến nền văn học dân gian. Ông còn mở hiệu sách Vĩnh Hưng Long thư quán tại 51 Hàng Đường, Hà Nội, chủ yếu để bán sách của chính ông viết.
Ông cũng đóng góp lớn trong việc bảo tồn sân khấu dân gian và cùng với người anh Nguyễn Trọng Oánh và ông Đỗ Thập, đã sáng lập sân khấu Sán nhiên đài, là rạp hát chèo đầu tiên ở Hà Nội.
Nguyễn Văn Ngọc qua đời vào ngày 26 tháng 4 năm 1942. Để vinh danh những đóng góp của ông cho nền văn hóa dân gian, tên ông đã được đặt cho hai con đường ở Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội.
Con gái ông là bà Nguyễn Thị Hy, sinh năm 1913. Bà từng là con dâu học giả Phạm Quỳnh và sau này kết hôn với nhà cách mạng Trần Huy Liệu.
II. Tổng quan về tác phẩm Bài học từ cây cau
1. Hoàn cảnh sáng tác
Trích từ 'Trò chuyện với hàng cau', Báo Quân đội nhân dân, 09/04/2020
2. Thể loại
Văn nghị luận là thể loại văn viết nhằm truyền tải một tư tưởng nào đó về các sự việc hoặc hiện tượng trong đời sống hoặc văn học bằng các luận điểm, luận cứ và lập luận.
3. Bố cục
Văn bản chia thành 2 phần
- Phần 1: Từ đầu đến phần “điều đó làm tôi thấy tự hào”: Sự trân trọng của người ông đối với cây cau
- Phần 2: Phần còn lại: Những bài học từ cây cau
4. Tóm tắt
Tác phẩm mô tả hình ảnh cây cau quen thuộc gắn liền với quê hương. Những bài học từ cây cau mà người ông truyền dạy, mỗi người đều có cách nhìn nhận riêng.
5. Giá trị nội dung
Những bài học từ cây cau của người ông
6. Đặc sắc nghệ thuật
- Ngôn ngữ giản dị, gần gũi
- Phương thức biểu đạt: Kết hợp miêu tả và biểu cảm
Trải nghiệm với văn bản
Câu hỏi trang 106 SGK Ngữ văn 7 Tập 1
Trả lời:
Có 3 cuộc hỏi - đáp giữa các nhân vật trong đoạn văn này.
Suy nghĩ và phản hồi
Câu 1 trang 107 SGK Ngữ văn 7 Tập 1
Trả lời:
Các cuộc hỏi - đáp
Hỏi
Đáp
Giữa “ông” và “bố”
“Nhìn cây cau, con thấy điều gì?”
“Con thấy bầu trời xanh”
Giữa “ông” và “tôi”
“Nhìn lên cây cau, cháu thấy gì?”
“Cháu thấy bài học về sự ngay thẳng. Đó là triết lý của ông phải không ạ?”
Giữa “tôi” và “ông”
“Vậy khi nhìn lên cây cau, ông thấy gì ạ?”
“Ông thấy tương lai tươi đẹp của dòng họ chúng ta”
Giữa “tôi” và hàng cau
“Trên đó cau có gì vui?”
Từ những tàu cau, một đàn chim xòe cánh bay ra
“Cau có thấy bầu trời cao rộng không?”
Các tàu cau đung đưa, tạo ra âm thanh xào xạc
Câu 2 trang 107 SGK Ngữ văn 7 Tập 1
Trả lời:
Theo em, những cây cau nổi bật với hình dáng thẳng tắp, vươn cao lên bầu trời. Sự ngay thẳng và vươn cao của cây cau đã truyền cảm hứng cho mỗi người trong gia đình nhân vật “tôi” về một cách nghĩ, một cách sống và làm việc sáng tạo, khác biệt.
Câu 3 trang 107 SGK Ngữ văn 7 Tập 1
Trả lời:
Trong đoạn văn cuối, từ câu “Một ngày bình an, tôi ngước lên hàng cau và hỏi: ‘Ở trên đó cau có gì vui?’, đến hết văn bản, nhân vật xưng “tôi” trò chuyện với chính mình. Em kết luận như vậy vì nhân vật “tôi” mặc dù hỏi hàng cau, nhưng thực chất là độc thoại và tự cảm nhận câu trả lời cho mình.
Câu 4 trang 107 SGK Ngữ văn 7 Tập 1
Trả lời:
Có thể nói rằng, trò chuyện về cây cau cũng là cách giúp các nhân vật tự hoàn thiện bản thân, vì mỗi người có cách nhìn nhận và “sự thấy” riêng, từ đó tạo nên sự đa dạng, khác biệt và sáng tạo.
6. Bài soạn 'Bài học từ cây cau' (Ngữ văn 7 - SGK Chân trời sáng tạo) - phiên bản 3
I. Tác giả
- Nguyễn Văn Học
- Quê: huyện Phú Xuyên, Hà Tây xưa (nay thuộc Hà Nội)
II. Tác phẩm 'Bài học từ cây cau'
Thể loại: Nghị luận
Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
- Trích từ Trò chuyện với hàng cau, Báo Quân đội nhân dân, ngày 09/04/2020
Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm
Tóm tắt nội dung tác phẩm 'Bài học từ cây cau'
- Tác phẩm miêu tả hình ảnh cây cau quen thuộc của quê hương. Những bài học từ người ông về cây cau cho thấy mỗi người có cách nhìn và cảm nhận riêng về cuộc sống.
Bố cục của tác phẩm 'Bài học từ cây cau'
- Phần 1: Từ đầu đến “điều đó làm tôi thấy tự hào”: sự trân trọng của người ông đối với cây cau
- Phần 2: Phần còn lại: những bài học từ cây cau
Giá trị nội dung tác phẩm 'Bài học từ cây cau'
- Những bài học mà người ông rút ra từ hàng cau
Giá trị nghệ thuật tác phẩm 'Bài học từ cây cau'
- Sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi
- Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm
III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm 'Bài học từ cây cau'
- Tình yêu của người ông dành cho hàng cau
- Hàng cau được trồng trước và sau nhà thờ tổ
- Những cây cau này đã được trồng từ rất lâu
- Hàng cau trước và sau nhà cùng hoa trong khuôn viên tạo nên vẻ đẹp mượt mà của ngôi nhà
+ Người ông yêu thiên nhiên và những điều giản dị
+ Hình ảnh hàng cau quanh nhà làm nổi bật vẻ đẹp của quê hương
+ Người ông yêu quý từng chi tiết của cây cau, từ dáng hình đến tàu lá, từ hương hoa đến tổ chim trú ngụ
- Cuộc trò chuyện giữa “ông”, “bố” và nhân vật “tôi”
- Sự hiện diện của cây cau rất quen thuộc với các thành viên trong gia đình
+ Thân thuộc như tình cảm gia đình
+ Từ cây cau, người ông truyền đạt cho con cháu tình yêu quê hương
- Người ông hỏi người bố: “Nhìn lên cây cau, con thấy điều gì?”
+ Người bố trả lời: “Nhìn lên cây cau, con thấy bầu trời xanh”
+ Người ông tiếp tục hỏi cháu cùng câu hỏi đó
+ Cháu trả lời: “Cháu thấy bài học về sự ngay thẳng”
- Theo người ông, khi nhìn lên cây cau, ông thấy tương lai tươi đẹp của dòng họ
- Mỗi người có cách quan sát và suy nghĩ khác nhau
- Cuối truyện, tác giả nhớ lại ký ức tuổi thơ với hàng cau
+ Làm những trò chơi như xe kéo từ mo cau
* Suy ngẫm và phản hồi
Nội dung chính: Những kỷ niệm đẹp và bài học ý nghĩa từ cây cau trong gia đình.
Câu 1 (trang 107 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Điền vào bảng các câu hỏi và câu trả lời giữa các nhân vật và hàng cau
Trả lời:
Câu 2 (trang 107 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Theo em, những cây cau có điểm gì đặc biệt để gợi ý nghĩa cho mỗi thành viên trong gia đình nhân vật “tôi”?
Trả lời:
Cây cau đặc biệt vì đã trở thành phần không thể thiếu của ngôi nhà, gần gũi và tự nhiên như tình cảm gia đình. Cây cau hiện diện ở trước nhà, là một phần trong đời sống và các hoạt động văn hóa. Toàn gia đình đều yêu quý cây cau, nó gắn bó với tình yêu quê hương và thiên nhiên.
Câu 3 (trang 107 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Trong đoạn văn cuối, từ câu “Một ngày bình an, tôi ngước lên hàng cau và hỏi: ‘Ở trên đó cau có gì vui?’, đến hết văn bản, nhân vật xưng ‘tôi’ trò chuyện với hàng cau hay tự trò chuyện với chính mình? Tại sao?
Trả lời:
Trong đoạn văn cuối, nhân vật xưng “tôi” trò chuyện với chính mình vì không có câu trả lời từ hàng cau, chỉ là tự suy ngẫm và cảm nhận nội tâm.
Câu 4 (trang 107 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tại sao trò chuyện về cây cau cũng giúp các nhân vật hoàn thiện bản thân?
Trả lời:
Khi trò chuyện về cây cau, mỗi người có một cách nhìn và cảm nhận riêng, tạo nên sự đa dạng trong tính cách và suy nghĩ. Những cách sáng tạo và quan điểm khác nhau giúp mỗi cá nhân hoàn thiện bản thân và phát triển cá tính riêng.
