Top 6 bài soạn về 'Tượng đài vĩ đại' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều) ấn tượng

1. Chuẩn bị

Ngày phát hành bài viết: 27 - 7 - 2012: Ngày Thương binh liệt sĩ Việt Nam - tri ân những người đã hy sinh trong cuộc chiến bảo vệ tổ quốc.

2. Đọc hiểu

Câu 1. Ý chính trong phần (1) là gì?

Người Việt Nam luôn sẵn sàng hy sinh để bảo vệ tổ quốc.

Câu 2. Phép lặp trong phần (2) có tác dụng gì?

Nhấn mạnh đối tượng được đề cập, tạo ấn tượng sâu sắc cho người đọc.

Câu 3. Thời điểm 27-7 được nhắc đến ở cuối bài viết giúp hiểu thêm điều gì về nội dung?

Bài viết nhằm tưởng nhớ những người đã đấu tranh, hy sinh vì sự bảo vệ tổ quốc.

3. Trả lời câu hỏi

Câu 1. Nội dung chính của văn bản 'Tượng đài vĩ đại nhất' là gì? Tại sao vấn đề đó lại quan trọng?

- Nội dung: Sự hy sinh của nhân dân Việt Nam.

- Lý do: Đây là vấn đề lịch sử, trong mọi thời kỳ luôn có những người hy sinh để gìn giữ độc lập và tự do cho đất nước. Chúng ta đang sống trong hòa bình, hạnh phúc nên cần tri ân những người đã hy sinh.

Câu 2. Mục đích của văn bản này là gì? Nêu rõ lý lẽ và chứng cứ trong văn bản để làm rõ mục đích đó.

- Mục đích: Bày tỏ lòng tri ân với những thế hệ đã hy sinh vì tổ quốc.

- Lý lẽ và chứng cứ:

• Lý lẽ 1: Mỗi vùng quê Việt Nam, dù ở thời điểm nào, đều ghi nhớ những câu chuyện về sự hy sinh vì nghĩa lớn, vì cộng đồng; Chứng cứ 1: Những người nhỏ bé… hy sinh vì nghĩa lớn.
• Lý lẽ 2: “Trên dải đất hình chữ S này, mỗi ngọn núi, mỗi dòng sông, mỗi tấc đất đều là một dấu ấn, đều in hình bóng những anh hùng liệt sĩ hy sinh vì dân tộc…”; Chứng cứ: “Trên mọi nẻo đường từ Tây Bắc… vững bền”.
• Lý lẽ 3: “Cách hy sinh vì nghĩa lớn của người dân Việt Nam luôn tự hào, hướng về phía trước”; Chứng cứ 3: “Biết bao nhà cách mạng… không lùi bước”.

Câu 3. Theo em, “tượng đài vĩ đại nhất” mà tác giả đề cập là gì? Tại sao đây lại là “tượng đài vĩ đại nhất”?

- “Tượng đài vĩ đại nhất”: Hình ảnh Tổ quốc, là sự kết tinh của máu, mồ hôi, công sức và trí tuệ của các anh hùng, liệt sĩ, qua bao thăng trầm vẫn nguyên vẹn và toàn vẹn.

- Nguyên nhân: Đây là biểu tượng cho công lao của nhiều thế hệ người Việt Nam.

Câu 4. Viết một đoạn văn (khoảng 6 - 8 dòng) giải thích tại sao thế hệ trẻ cần gìn giữ truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.

Gợi ý:

“Uống nước nhớ nguồn” là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Mọi thành quả trong cuộc sống đều có nguồn gốc từ công sức của người lao động. Đất nước thịnh vượng nhờ sự xây dựng và bảo vệ của ông cha. Sự biết ơn giúp con người trân trọng những gì mình có, phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội và được mọi người yêu quý hơn. Vì vậy, thế hệ trẻ cần phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.

1. CHUẨN BỊ

Câu 1. Đọc kỹ văn bản Tượng đài vĩ đại nhất; tìm hiểu thêm về thời điểm bài viết ra đời (ghi ở cuối bài).

Trả lời:  Bài viết Tượng đài vĩ đại nhất ra ngày 27-7-2012, kỷ niệm ngày Thương binh liệt sĩ, nhằm tưởng nhớ công lao của những anh hùng và liệt sĩ đã hy sinh để bảo vệ Tổ quốc.

Câu 2.  Liên hệ với văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta và những hiểu biết của bạn về các tấm gương hi sinh cao cả của lớp người đi trước để hiểu sâu hơn về văn bản nghị luận này.

Trả lời:  Văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta nói về lòng yêu nước của người Việt Nam, trong khi văn bản Tượng đài vĩ đại nhất nhấn mạnh sự hy sinh của người Việt Nam để bảo vệ Tổ quốc. Sự hi sinh này chính là biểu hiện rõ nét của lòng yêu nước mãnh liệt.

2. ĐỌC HIỂU

• Ý chính trong phần (1) là gì?
• Phép lặp trong phần (2) có tác dụng gì?
• Thời điểm 27-7 được nêu ở cuối bài giúp bạn hiểu thêm điều gì về nội dung bài viết?

Trả lời:

• Ý chính trong phần (1) là: người Việt Nam luôn thể hiện sự hy sinh cao cả vì nghĩa lớn, vì cộng đồng và dân tộc.
• Phép lặp trong phần (2) tạo ra nhịp điệu cho câu văn, làm nổi bật từ ngữ lặp lại và tạo ấn tượng mạnh mẽ với người đọc.
• Ngày 27-7 được nêu ở cuối bài giúp bạn hiểu rằng bài viết được viết nhân dịp ngày Thương binh liệt sĩ, để tôn vinh những anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

CÂU HỎI

Câu 1. Văn bản Tượng đài vĩ đại nhất đề cập đến vấn đề gì? Tại sao vấn đề đó lại đáng quan tâm?

Trả lời: 

• Văn bản Tượng đài vĩ đại nhất nói về sự hi sinh của người Việt Nam.
• Vấn đề này rất đáng quan tâm vì sự hy sinh đó chính là sự đánh đổi cuộc sống, máu xương, mạng sống của con người để mở ra một tương lai tươi sáng cho các thế hệ sau.

Câu 2. Mục đích của văn bản này là gì? Chỉ ra các lí lẽ và bằng chứng cụ thể mà tác giả sử dụng để làm rõ mục đích đó.

Trả lời:  Mục đích của văn bản là làm cho người đọc nhận thấy sự hi sinh của người Việt Nam, đặc biệt là trong thời kỳ kháng chiến, và hiểu rõ 'tượng đài vĩ đại nhất' là gì.
Lí lẽ và bằng chứng cụ thể mà tác giả nêu trong văn bản để làm sáng tỏ mục đích đó:

• Lí lẽ (1):
  • 'Tại mỗi làng quê Việt Nam, dù ở bất kỳ vùng miền hay thời đại nào, đều lưu giữ những câu chuyện về sự hi sinh cao cả vì nghĩa lớn, vì cộng đồng, dân tộc.'
  • 'Sự hi sinh và đóng góp công sức, trí tuệ vì đất nước của người Việt Nam là vô hạn.'
  • Bằng chứng (1):
    • 'Trên dải đất hình chữ S, mỗi ngọn núi, mỗi dòng sông, mỗi tấc đất đều ghi dấu sự hy sinh của những anh hùng, liệt sĩ vì dân tộc...'
    • 'Trên mọi nẻo đường đất nước, từ Tây Bắc, Việt Bắc đến miền Trung, Nam Bộ, Tây Nguyên,..., từ con đường Trường Sơn đến Biển Đông và trên không, đâu đâu cũng có dấu tích của cuộc chiến tranh vệ quốc; đâu đâu cũng lưu giữ hình ảnh của những người con ưu tú của đất Việt! Mảnh đất có máu xương chiến sĩ hòa quyện trở thành thiêng liêng, như một thành lũy vững bền.'
• Lí lẽ (2): 'Sự hi sinh vì nghĩa lớn của người con đất Việt luôn kiên cường, hướng về phía trước.'
  • + Bằng chứng (2):
    • 'Biết bao nhà yêu nước cách mạng ra pháp trường, dù đầu rơi máu chảy vẫn lạc quan, tin vào ngày mai chiến thắng.'
    • 'Hàng nghìn chiến sĩ cách mạng bị địch bắt bớ, tù đày, tra tấn bằng đủ mọi cực hình, vẫn một lòng trung kiên.'
    • 'Những chiến sĩ ôm bom ba càng, bom xăng xông lên ngăn chặn xe tăng giặc; những thanh niên xung phong trở thành cọc tiêu bên bom nổ chậm, dẫn đường cho đoàn xe ra trận, dù biết có thể hi sinh vẫn không lùi bước...'

Câu 3. Bạn hiểu 'tượng đài vĩ đại nhất' mà tác giả đề cập là gì? Tại sao đó lại là 'tượng đài vĩ đại nhất'?

Trả lời: 

• 'Tượng đài vĩ đại nhất' mà tác giả đề cập là hình hài của Tổ quốc.
• Đây là 'tượng đài vĩ đại nhất' vì hình hài Tổ quốc chứa đựng máu xương, mồ hôi, công sức, trí tuệ của những anh hùng, liệt sĩ qua bao nhiêu thử thách vẫn còn nguyên vẹn và tròn đầy.'

Câu 4. Viết một đoạn văn (khoảng 6 - 8 dòng) giải thích tại sao thế hệ trẻ cần phát huy truyền thống 'uống nước nhớ nguồn'.

Trả lời:  Trong kho tàng tục ngữ Việt Nam, câu tục ngữ 'Ăn quả nhớ kẻ trồng cây' là một trong những câu tôi yêu thích nhất. Câu tục ngữ nhấn mạnh việc con người phải nhớ ơn những người đã tạo ra thành quả để mình hưởng lợi. Nó cũng thể hiện truyền thống 'uống nước nhớ nguồn' của người Việt Nam. Ngày nay, thế hệ trẻ cần gìn giữ và phát huy truyền thống này. Đây là một truyền thống quý báu, thể hiện sự biết ơn, nhớ về nguồn cội của người Việt Nam. Đồng thời, khi thế hệ trẻ nhận thức rằng đất nước hòa bình, ấm no hiện tại là kết quả của sự hi sinh, vất vả của các thế hệ trước, họ sẽ trân trọng hơn những thành quả này và cố gắng duy trì truyền thống 'uống nước nhớ nguồn'.

I. Giới thiệu tác giả của văn bản 'Tượng đài vĩ đại nhất'

II. Phân tích tác phẩm 'Tượng đài vĩ đại nhất'

1. Thể loại: Nghị luận xã hội
2. Nguồn gốc: (Bình luận 6 giờ, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2017)
3. Phương thức diễn đạt: Nghị luận
4. Tóm tắt nội dung: Văn bản nêu bật truyền thống cao đẹp của dân tộc Việt Nam, tinh thần yêu nước và lòng sẵn sàng hy sinh vì độc lập dân tộc.
5. Cấu trúc:

Chia văn bản thành ba phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “truyền từ đời này sang đời khác”: Những truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam

- Phần 2: Từ đó đến “hàng triệu tâm tư”: Sự kết hợp của những người anh hùng với cảnh sắc đất nước

- Phần 3: Phần còn lại: Những người dân luôn ngẩng cao đầu, dũng cảm và sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc.

Giá trị nội dung:

- Tôn vinh truyền thống yêu nước và sự hi sinh vì đất nước của dân tộc Việt Nam.

- Các địa danh như sông, núi đều mang dấu ấn của những người con ưu tú của dân tộc.

Giá trị nghệ thuật:

- Lí lẽ được củng cố bằng dẫn chứng và hình ảnh so sánh rõ ràng, dễ hiểu.

- Cấu trúc mạch lạc, lập luận rõ ràng.

- Giọng văn cảm xúc, chân thành.

III. Phân tích chi tiết tác phẩm 'Tượng đài vĩ đại nhất'

• Truyền thống vẻ vang của người Việt – lòng sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc

- Trên dải đất hình chữ S, mỗi núi, mỗi sông, mỗi tấc đất đều ghi dấu những người anh hùng hy sinh vì dân tộc.

- Tên tuổi của các anh hùng đã hòa vào tên sông, tên núi, làm nên hình ảnh đất nước.

- Mọi nơi trên đất nước đều có dấu ấn của các anh hùng

+ Từ mọi nẻo đường đất nước, từ Tây Bắc, Việt Bắc, miền Trung, Nam Bộ, Tây Nguyên, từ con đường Trường Sơn đến biển Đông và trên không, đều có dấu tích của cuộc chiến tranh vệ quốc.

+ Qua hai cuộc kháng chiến, nhiều người đã hy sinh vì đất nước và dân tộc.

• Tư thế hi sinh oai hùng

- Những người con của đất Việt luôn ngẩng cao đầu, hướng về phía trước.

+ Các nhà yêu nước dù ra pháp trường, đầu rơi máu chảy vẫn tin tưởng vào ngày mai tươi sáng.

+ Hàng vạn chiến sĩ cách mạng bị giam cầm, tra tấn nhưng vẫn kiên trung.

+ Các chiến sĩ ôm bom, xông lên ngăn xe tăng của kẻ thù.

+ Các thanh niên xung phong làm cọc tiêu bên bom, dẫn đường cho đoàn xe ra trận.

→ Đối với người Việt, cái chết đã trở thành vũ khí vô hình khiến kẻ thù phải khiếp sợ.

• Tượng đài vĩ đại nhất

- Cần nhiều tượng đài để ghi nhận công lao của những người con ưu tú vì Tổ quốc.

- Tuy nhiên, tượng đài vĩ đại nhất chính là hình hài Tổ quốc, với máu xương, mồ hôi, công sức, trí tuệ của các anh hùng, liệt sĩ, luôn nguyên vẹn và đầy đủ.

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 43 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Đọc trước văn bản Tượng đài vĩ đại nhất, tìm hiểu thêm về thời điểm bài viết được ra đời (ghi ở cuối bài).

- Liên hệ với văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta và hiểu biết về những tấm gương hi sinh cao cả của thế hệ trước để hiểu thêm về văn bản nghị luận này.

Trả lời:

- Thời điểm viết Tượng đài vĩ đại nhất: ngày 27-7-2012 (kỷ niệm ngày Thương binh liệt sĩ) nhằm tưởng nhớ công lao của các anh hùng, liệt sĩ đã hi sinh để bảo vệ Tổ quốc.

- Văn bản Tượng đài vĩ đại nhất có chủ đề tương tự như văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta, nhấn mạnh việc ghi nhớ công ơn của các thế hệ đã hi sinh vì Tổ quốc và khẳng định: “…tượng đài vĩ đại nhất chính là hình hài Tổ quốc, với máu xương, mồ hôi, công sức, trí tuệ của lớp lớp anh hùng, liệt sĩ, qua bao thăng trầm vẫn nguyên vẹn, tròn đầy, là dân tộc với cuộc sống hòa bình, độc lập, tự do, ngày càng ấm no và hạnh phúc!”.

Đọc hiểu

* Nội dung chính: Văn bản nêu rõ ý nghĩa của các tấm gương hi sinh anh dũng vì Tổ quốc, nhằm giáo dục lòng biết ơn đối với những người đã có công với Tổ quốc và thực hiện đạo lí “uống nước nhớ nguồn”.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 43 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Ý khái quát được nêu trong phần (1) là gì?

Trả lời:

Ý khái quát của phần (1) là câu đầu tiên: “Mỗi làng quê Việt Nam … vì cộng đồng, dân tộc”.

Câu 2 (trang 44 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Phép lặp ở phần (2) có tác dụng biểu đạt điều gì?

Trả lời:

Tác dụng là nhấn mạnh và khẳng định tinh thần yêu nước truyền từ đời này qua đời khác, hiện diện trong mọi ngóc ngách của đời sống nhân dân Việt Nam.

Câu 3 (trang 44 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý các bằng chứng được nêu trong phần (2)

Trả lời:

Các bằng chứng cụ thể trong lịch sử, nêu tên các vùng đất và địa danh như Tây Bắc, Việt Bắc, miền Trung, Nam Bộ, Tây Nguyên…

Câu 4 (trang 44 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý câu mở đầu phần (3)

Trả lời:

Câu mở đầu phần (3): “Tư thế hi sinh oai hùng của người con đất Việt luôn đáng tự hào, luôn ngẩng cao đầu, hướng về phía trước.”

→ Câu khẳng định thể hiện luận điểm.

Câu 5 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Thời điểm 27-7 được nêu ở cuối bài giúp em hiểu thêm gì về nội dung bài viết?

Trả lời:

Ngày 27/7 là ngày Thương binh liệt sĩ, gợi nhớ về những tấm gương hi sinh vì Tổ quốc, giáo dục lòng biết ơn và thực hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Văn bản Tượng đài vĩ đại nhất viết về vấn đề gì? Vì sao vấn đề đó rất đáng quan tâm?

Trả lời:

- Văn bản viết nhân ngày Thương binh liệt sĩ 27-07, nêu ý nghĩa của các tấm gương hi sinh dũng cảm vì Tổ quốc, nhằm giáo dục lòng biết ơn đối với những người đã có công với Tổ quốc và thực hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”.

- Vấn đề này rất đáng quan tâm vì đất nước đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh, nhiều người đã hy sinh vì Tổ quốc. Cần giáo dục thế hệ trẻ biết sống đúng đắn để xứng đáng với sự hi sinh của những thế hệ trước và biết ơn những người đã ngã xuống để có cuộc sống hòa bình hiện tại.

Câu 2 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Mục đích của văn bản này là gì? Hãy chỉ ra các lí lẽ và bằng chứng cụ thể mà tác giả đã nêu trong văn bản để làm rõ mục đích đó.

Trả lời:

- Mục đích của văn bản là thuyết phục người đọc về việc: Để có cuộc sống hòa bình hôm nay, nhiều người đã hy sinh vì Tổ quốc. Từ đó, nhắc nhở mọi người cần ghi nhớ công ơn của các thế hệ cha anh và khẳng định rằng “tượng đài vĩ đại nhất là hình hài Tổ quốc nguyên vẹn, tròn đầy; là dân tộc với cuộc sống hòa bình, độc lập, tự do, ngày càng ấm no, hạnh phúc.”

- Để làm rõ mục đích đó, tác giả đã đưa ra các lí lẽ và bằng chứng thuyết phục, bao gồm cả khái quát như trong phần (1), phần (4) và chi tiết như trong phần (2) và (3).

Câu 3 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Em hiểu “tượng đài vĩ đại nhất” mà tác giả muốn nói đến là gì? Vì sao đó lại là “tượng đài vĩ đại nhất”?

Trả lời:

- Tượng đài vĩ đại nhất là hình hài Tổ quốc, với máu xương, mồ hôi, công sức và trí tuệ của các anh hùng, liệt sĩ, qua bao thăng trầm vẫn nguyên vẹn, đầy đủ, là dân tộc với cuộc sống hòa bình, độc lập, tự do, ngày càng ấm no và hạnh phúc!

- Đây là “tượng đài vĩ đại nhất” vì nó không phải là tượng đài vật chất cụ thể mà là hình hài Tổ quốc, là đất nước luôn thống nhất toàn vẹn, là dân tộc được hòa bình, ấm no, hạnh phúc… Chỉ có tượng đài như vậy mới xứng đáng với sự hi sinh to lớn của những thế hệ trước và mới thực sự có ý nghĩa.

Câu 4 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Viết một đoạn văn (khoảng 6-8 dòng) giải thích vì sao thế hệ trẻ cần phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.

Trả lời:

Thế hệ trẻ ngày nay cần phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn” vì đã trải qua nhiều năm kháng chiến chống thực dân và đế quốc, cha anh của chúng ta đã không ngại hy sinh để giành lại độc lập cho tổ quốc. Những “chiến sĩ anh hùng” ấy mãi là biểu tượng vinh quang, là tấm gương sáng để thế hệ trẻ noi theo. Họ là những người đã làm nên hình hài của Tổ quốc, với sự cống hiến thầm lặng và quyết tâm giữ gìn tự do hòa bình. Chiến công của họ đã được lưu danh sử sách, tô điểm thêm trang sử vàng của đất nước.

Nội dung chính

- Tôn vinh truyền thống yêu nước vĩ đại của dân tộc Việt Nam, luôn sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ tổ quốc.

- Mỗi dòng sông, ngọn núi trên quê hương đều mang tên của những anh hùng, những người con ưu tú của dân tộc Việt Nam.

Chuẩn bị

(trang 43, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Đọc kỹ văn bản Tượng đài vĩ đại nhất; tìm hiểu thêm về thời điểm ra đời của bài viết.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản và tìm hiểu bối cảnh ra đời, chú ý phần cuối bài viết.

Lời giải chi tiết:

Bài viết được công bố vào ngày 27/07/2012, ngày thương binh liệt sĩ của Việt Nam.

Câu 1 (trang 43, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Ý khái quát trong phần (1) là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ phần (1) và xác định nội dung khái quát.

Lời giải chi tiết:

Ý khái quát trong phần (1) là: Dù ở bất cứ đâu và trong thời đại nào, trên đất nước Việt Nam luôn có những anh hùng sẵn sàng hy sinh vì nghĩa lớn, bảo vệ tổ quốc trước kẻ thù.

Câu 2 (trang 44, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Phép lặp trong phần (2) nhằm biểu đạt điều gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Phép lặp trong phần (2) có tác dụng nhấn mạnh và khẳng định tinh thần yêu nước được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, hiện diện trong mọi góc độ của đời sống nhân dân Việt Nam.

Câu 3 (trang 45, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Thời điểm 27-7 được nhắc đến ở cuối bài viết giúp em hiểu thêm gì về nội dung bài viết?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Thời điểm 27-7 được nêu ở cuối bài viết giúp hiểu rằng bài viết nhằm ca ngợi những anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì tổ quốc, không ngại đối mặt với hiểm nguy.

Câu 1 (trang 45, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Văn bản Tượng đài vĩ đại nhất viết về vấn đề gì? Vì sao vấn đề đó rất đáng quan tâm?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Văn bản Tượng đài vĩ đại nhất viết về những tấm gương anh hùng của Việt Nam đã hy sinh vì nghĩa lớn trong suốt bao đời. Vấn đề này rất quan trọng vì nhờ công lao của các thế hệ đi trước mà chúng ta có được cuộc sống hòa bình và ấm no hiện tại.

Câu 2 (trang 45, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Mục đích của văn bản này là gì? Hãy chỉ ra những lý lẽ và bằng chứng cụ thể được tác giả nêu để làm sáng tỏ mục đích đó.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

- Mục đích của văn bản Tượng đài vĩ đại nhất là nhấn mạnh và thuyết phục người đọc về việc: Để có được cuộc sống hòa bình hôm nay, đã có nhiều thế hệ hy sinh vì tổ quốc. Để làm rõ mục đích, tác giả đã đưa ra các lý lẽ và bằng chứng cụ thể, chẳng hạn: “Trên dải đất hình chữ S, mỗi ngọn núi, mỗi dòng sông đều in dấu những anh hùng liệt sĩ”; về bằng chứng: “Nhiều nhà yêu nước ra pháp trường vẫn kiên trì tin vào ngày mai chiến thắng. Hàng ngàn chiến sĩ cách mạng bị tù đày, tra tấn nhưng vẫn trung thành.”

Câu 3 (trang 45, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Em hiểu “tượng đài vĩ đại nhất” mà tác giả muốn nói đến là gì? Vì sao đó là “tượng đài vĩ đại nhất”?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

“Tượng đài vĩ đại nhất” mà tác giả nhắc đến là hình hài của tổ quốc, nơi nhân dân được sống trong độc lập, tự do, ấm no và hạnh phúc. Đây là “tượng đài vĩ đại nhất” vì đó không chỉ là một biểu tượng vật chất mà còn là thành quả của sự hy sinh xương máu của các anh hùng, bảo vệ đất nước và xây dựng nền tảng cho sự phát triển tương lai. Chính vì vậy, việc học tập và cống hiến cho đất nước chính là cách tôn vinh những anh hùng đã hy sinh.

Câu 4 (trang 45, SGK Ngữ văn 7 tập 2)

Viết một đoạn văn (khoảng 6-8 dòng) giải thích vì sao thế hệ trẻ cần phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Từ lâu, lòng biết ơn đã được coi trọng như một truyền thống quý báu. Câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn” mang ý nghĩa rằng khi hưởng thụ bất kỳ thành quả nào, chúng ta phải nhớ đến công lao của người đã tạo ra chúng. Ví dụ, ăn một bữa cơm no đủ phải ghi nhớ người làm ra hạt gạo; mặc một chiếc áo ấm phải biết ơn người dệt nên. Lòng biết ơn không chỉ là phẩm chất cao quý mà còn là nền tảng cho mọi đức tính tốt đẹp. Khi chúng ta biết ơn quá khứ và trân trọng nguồn cội, chúng ta cũng đang làm giàu vốn văn hóa cho bản thân và bảo vệ truyền thống của đất nước. Trong bối cảnh hiện đại, những giá trị truyền thống đang bị mai một, một số người trẻ quay lưng với truyền thống, sống ích kỷ. Vì vậy, truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” cần được đề cao hơn bao giờ hết. Bởi không có bài học quá khứ, chúng ta sẽ không có thành công hiện tại và tương lai. Hãy trân trọng giá trị từ quá khứ, đồng thời hướng tới tương lai một cách tích cực và nhiệt huyết.

Bố cục của Tượng đài vĩ đại nhất

Chia văn bản thành ba phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “truyền từ đời này sang đời khác”: Những truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam.

- Phần 2: Từ phần tiếp theo đến “hàng triệu tâm tư”: Sự hiện diện của các anh hùng trong cảnh quan đất nước.

- Phần 3: Phần còn lại: Những người dân luôn tự hào, kiên cường, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc.

B. Nội dung chính của Tượng đài vĩ đại nhất

Văn bản đề cập đến truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, tinh thần yêu nước và sự sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì đất nước và độc lập dân tộc.

C. Tóm tắt tác phẩm Tượng đài vĩ đại nhất

Văn bản nhấn mạnh truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, tinh thần yêu nước và sự sẵn sàng hy sinh vì đất nước và độc lập dân tộc.

Chuẩn bị

Hiển thị nội dung

Yêu cầu (trang 43 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Đọc trước văn bản Tượng đài vĩ đại nhất và tìm hiểu thêm về thời điểm ra đời của bài viết (ghi ở cuối bài).

- Liên hệ với văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta và hiểu biết về những tấm gương hy sinh cao cả của các thế hệ trước để hiểu thêm về bài nghị luận này.

Trả lời:

- Thời điểm ra đời của bài viết: 27/7 là ngày Thương binh – Liệt sĩ, ngày kỷ niệm hàng năm để tưởng nhớ những thương binh, liệt sĩ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày này thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa, ăn quả nhớ kẻ trồng cây của người Việt Nam. Trong ngày này, các cấp chính quyền và đoàn thể tổ chức nhiều hoạt động như thăm hỏi, tặng quà cho gia đình thương binh, liệt sĩ và dâng hương tại các nghĩa trang liệt sĩ.

- Những tấm gương hy sinh cao cả của các thế hệ trước: Bà Trưng, Bà Triệu, Ngô Quyền, Lê Lợi, Phan Bội Châu, Hồ Chí Minh, …

Đọc hiểu

* Nội dung chính: Tượng đài vĩ đại nhất là hình hài của Tổ quốc – đó là máu, xương, mồ hôi và trí tuệ của các anh hùng đi trước.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 43 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Ý khái quát được nêu phần 1 là gì?

Trả lời:

- Ý khái quát của phần 1 là: Những câu chuyện về sự hy sinh cao cả vì nghĩa lớn, vì cộng đồng dân tộc có mặt ở mọi nơi.

Câu 2 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Phép lặp ở phần 2 có tác dụng biểu đạt điều gì?

Trả lời:

- Phép lặp ở phần 2 có tác dụng tạo sự liên kết trong câu, trong đoạn văn và liệt kê, nhấn mạnh các thành phần tạo nên dải đất chữ S đều mang dấu ấn của những người hy sinh vì Tổ quốc.

Câu 3 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý các bằng chứng được nêu trong phần 2.

Trả lời:

- Các bằng chứng trong phần 2 là: Những chứng cứ cụ thể như Việt Bắc, Tây Nguyên, Trường Sơn…; kháng chiến chống thực dân, đế quốc.

Câu 4 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý câu mở đầu phần 3.

Trả lời:

- Câu mở đầu phần 3: Cách hy sinh vì nghĩa lớn của người con đất Việt thật đáng tự hào, luôn ngẩng cao đầu hướng về phía trước. => Mở đầu nêu luận điểm trực tiếp, ngắn gọn, không dài dòng.

Câu 5 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Thời điểm 27-7 được nêu ở cuối bài giúp em hiểu thêm gì về nội dung bài viết?

Trả lời:

- Thời điểm 27-7 nêu ở cuối bài giúp hiểu thêm rằng: Ngày 27/7 là ngày Thương binh Liệt sĩ, để tưởng nhớ những chiến sĩ đã anh dũng hy sinh bảo vệ độc lập dân tộc. Việc viết bài Tượng đài vĩ đại nhất vào ngày này càng thể hiện lòng tri ân của tác giả và nhân dân đối với công lao của ông cha ta.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Văn bản Tượng đài vĩ đại nhất viết về vấn đề gì? Vì sao vấn đề đó rất đáng quan tâm?

Trả lời:

- Văn bản Tượng đài vĩ đại nhất viết về sự hy sinh anh dũng của nhân dân vì nghĩa lớn, cộng đồng, dân tộc.

- Vấn đề đó rất đáng quan tâm vì: đây là vấn đề phổ biến, có ý nghĩa sâu rộng với cộng đồng và hiện diện xung quanh chúng ta.

Câu 2 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Mục đích của văn bản này là gì? Hãy chỉ ra những lý lẽ và bằng chứng cụ thể được tác giả nêu trong văn bản để làm sáng tỏ mục đích đó.

Trả lời:

- Mục đích của văn bản là cho mọi người, nhất là thế hệ sau, nhận thức và ghi nhớ công lao to lớn của các anh hùng đã hy sinh vì bảo vệ Tổ quốc, để có cuộc sống tốt đẹp hôm nay.

- Những lý lẽ và bằng chứng cụ thể trong văn bản:

Lý lẽ

Bằng chứng

Ở khắp nơi trên đất Việt Nam đều có những câu chuyện về sự hy sinh cao cả vì nghĩa lớn, cộng đồng

Người dân từ vùng quê đến phố xá đều sẵn sàng xả thân khi Tổ quốc lâm nguy

Ở mọi miền đất nước đều có những anh hùng liệt sĩ hy sinh vì dân tộc

Tây Bắc, Việt Bắc, miền Trung, Nam Bộ, Tây Nguyên, Trường Sơn, biển Đông, trên không

Cách hy sinh vì nghĩa lớn của dân tộc ta thật đáng tự hào

Ra pháp trường vẫn lạc quan tin vào chiến thắng; bị bắt đi đày, tra tấn vẫn kiên trung; chiến sĩ ôm bom chặn giặc; chiến sĩ làm cọc tiêu bên bom nổ chậm…

Câu 3 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Em hiểu “tượng đài vĩ đại nhất” mà tác giả muốn nói đến là gì? Vì sao đó lại là “tượng đài vĩ đại nhất”?

Trả lời:

- “Tượng đài vĩ đại nhất” mà tác giả nhắc đến là hình hài của Tổ quốc.

- Đây là “tượng đài vĩ đại nhất” vì đó là máu, xương, mồ hôi, công sức và trí tuệ của các anh hùng, liệt sĩ.

Câu 4 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Viết một đoạn văn (khoảng 6-8 dòng) giải thích vì sao thế hệ trẻ cần phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.

Trả lời:

Uống nước nhớ nguồn là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Thế hệ trẻ cần có trách nhiệm gìn giữ và phát huy truyền thống này. Uống nước nhớ nguồn có nghĩa là hưởng thụ thành quả của người đi trước, chúng ta cần biết ơn và giữ gìn thành quả đó. Mỗi người nên hành động cụ thể để thể hiện truyền thống này, như thăm mộ liệt sĩ, tri ân thương binh vào ngày Thương binh Liệt sĩ 27/7, và cảm ơn thầy cô vào ngày 20/11. Những hành động nhỏ như hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, và cảm ơn người giúp đỡ cũng góp phần duy trì truyền thống. Ý thức về truyền thống giúp thế hệ trẻ sống có trách nhiệm, cống hiến cho quê hương và là động lực để học tập, thay đổi và rèn luyện. Trong thời đại công nghệ, ý thức của thế hệ trẻ có xu hướng giảm, vì vậy cần nâng cao ý thức và phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.

I. Tác giả

- Uông Ngọc Dậu, nhà báo sinh năm 1957

- Quê quán: Thanh Hóa

II. Tác phẩm 'Tượng đài vĩ đại nhất'

1. Thể loại: Nghị luận xã hội
2. Xuất xứ: (Từ Bình luận 6 giờ, NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 2017)
3. Phương thức biểu đạt: Nghị luận
4. Tóm tắt tác phẩm 'Tượng đài vĩ đại nhất'

Tác phẩm nhấn mạnh tinh thần yêu nước và sự hy sinh vì độc lập dân tộc, thể hiện lòng tự hào và niềm tin vững chắc vào đất nước và dân tộc.

Bố cục tác phẩm 'Tượng đài vĩ đại nhất'

Chia thành ba đoạn:

- Đoạn 1: Từ đầu đến 'truyền từ đời này sang đời khác': Những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam

- Đoạn 2: Tiếp theo đến 'hàng triệu tâm tư': Sự hóa thân của các anh hùng vào cảnh quan đất nước

- Đoạn 3: Còn lại: Những người dân luôn vững vàng, oai hùng, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc.

Giá trị nội dung tác phẩm 'Tượng đài vĩ đại nhất'

- Ca ngợi những truyền thống tốt đẹp của dân tộc

- Mỗi dòng sông, ngọn núi ở quê hương đều gắn liền với tên tuổi của những anh hùng dân tộc

• Giá trị nghệ thuật tác phẩm 'Tượng đài vĩ đại nhất'

- Lý lẽ hợp lý, dẫn chứng sinh động và dễ hiểu

- Bố cục rõ ràng, lập luận mạch lạc

- Giọng văn chân thành, đầy cảm xúc

Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 43 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Đọc trước văn bản Tượng đài vĩ đại nhất, tìm hiểu thông tin về thời điểm ra đời của bài viết (ghi ở cuối bài).

- So sánh với văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta và hiểu biết về những tấm gương hy sinh cao cả để hiểu thêm văn bản nghị luận này.

Trả lời:

Văn bản 'Tượng đài vĩ đại nhất' được viết vào ngày 27/7/2012.

Đọc hiểu

* Nội dung chính 'Tượng đài vĩ đại nhất': Văn bản nói về sự hi sinh cao cả của nhiều thế hệ để có được đất nước như ngày hôm nay.

* Trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1 (trang 43 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Ý khái quát phần 1 là gì?

Trả lời:

Ý khái quát phần 1 là khắp nơi trên đất nước Việt Nam đều có những câu chuyện về sự hi sinh cao cả vì cộng đồng và dân tộc.

Câu 2 (trang 44 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Phép lặp trong phần 2 biểu đạt điều gì?

Trả lời:

Phép lặp nhấn mạnh sự hy sinh cao cả của các anh hùng liệt sĩ.

Câu 3 (trang 44 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Các bằng chứng trong phần 2 là gì?

Trả lời:

Các bằng chứng nêu rõ sự hy sinh của các chiến sĩ ở khắp mọi miền đất nước, từ Tây Bắc, Việt Bắc đến miền Trung, Nam Bộ, Tây Nguyên, và các con đường như Trường Sơn, Biển Đông, không khí.

Câu 4 (trang 44 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý câu mở đầu phần 3.

Trả lời:

Câu mở đầu phần 3 khẳng định sự hi sinh của những người con đất Việt luôn đáng tự hào.

Câu 5 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Thời điểm 27/7 nêu ở cuối bài giúp hiểu thêm gì về nội dung bài viết?

Trả lời:

Thời điểm 27/7 nêu ở cuối bài giúp hiểu thêm về sự hi sinh cao cả của các chiến sĩ để có cuộc sống hôm nay.

* Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Văn bản Tượng đài vĩ đại nhất viết về vấn đề gì? Vì sao vấn đề đó rất đáng quan tâm?

Trả lời:

Văn bản viết về sự hi sinh cao cả của các chiến sĩ để chúng ta có cuộc sống hôm nay. Đây là vấn đề quan trọng vì thế hệ trẻ cần nhận thức được sự hi sinh đó để sống tích cực, trân trọng cuộc sống và có trách nhiệm bảo vệ tổ quốc.

Câu 2 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Mục đích của văn bản là gì? Những lý lẽ và bằng chứng nào được nêu để làm rõ mục đích đó?

Trả lời:

Mục đích của văn bản là để thế hệ trẻ hiểu về sự hi sinh của cha ông và các anh hùng liệt sĩ. Lý lẽ và bằng chứng cụ thể: các câu chuyện về sự hi sinh ở mọi miền, sự đóng góp vô bờ bến, và hình ảnh các chiến sĩ xả thân vì dân tộc.

Câu 3 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): 'Tượng đài vĩ đại nhất' mà tác giả muốn nói đến là gì? Vì sao đây là 'tượng đài vĩ đại nhất'?

Trả lời:

'Tượng đài vĩ đại nhất' là hình hài Tổ quốc, kết tinh từ máu xương của các chiến sĩ và anh hùng dân tộc. Đây là tượng đài vĩ đại nhất vì họ đã hy sinh để tạo nên đất nước hiện tại.

Câu 4 (trang 45 SGK Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Viết một đoạn văn (khoảng 6-8 dòng) giải thích vì sao thế hệ trẻ cần phát huy truyền thống 'uống nước nhớ nguồn'.

Trả lời:

Truyền thống 'uống nước nhớ nguồn' là giá trị quý báu của dân tộc, thể hiện lòng biết ơn của thế hệ sau với thế hệ trước. Thế hệ trẻ cần phát huy truyền thống này để tôn vinh và tri ân những người đã hy sinh cho đất nước. Các hoạt động như thăm mộ liệt sĩ, tặng quà cho gia đình liệt sĩ giúp giữ gìn và phát huy truyền thống này, dù giá trị vật chất không nhiều nhưng chứa đựng đầy tình cảm và ý nghĩa nhân văn.