Top 6 bài soạn 'Vua chích chòe' (Ngữ văn 6 - SGK kết nối tri thức) chất lượng

I. Phân tích tác phẩm Vua chích chòe trong sách Kết nối tri thức để chuẩn bị bài giảng

Bố cục bài Vua chích chòe

Chia thành 3 phần:

- Phần 1. Từ đầu đến “khiến cho từ đó trở đi ông vua tốt bụng ấy có tên là Vua chích chòe”: Sự kiêu ngạo của công chúa.

- Phần 2. Từ phần tiếp theo đến “nhưng nàng sợ hãi giật tay lại”: Cuộc sống của công chúa sau khi kết hôn với người hát rong.

- Phần 3. Phần còn lại: Công chúa nhận ra sai lầm, hiểu ra sự thật và sống hạnh phúc cùng Vua chích chòe.

Tóm tắt bài Vua chích chòe

   Có một nhà vua với cô con gái xinh đẹp nhưng kiêu kỳ. Một ngày, vua tổ chức tiệc lớn để chọn phò mã. Công chúa đã chế giễu tất cả các chàng trai, đặt cho họ những biệt danh kỳ quặc. Vua tức giận và quyết định gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên qua hoàng cung. Một người hát rong đến và vua lập tức gả công chúa cho anh ta. Công chúa theo người hát rong rời khỏi cung điện và trên đường đi, cô tiếc nuối vì không chọn Vua chích chòe khi thấy vùng đất qua lại đều thuộc về vua. Sau đó, công chúa phải lao động vất vả để sinh sống và tình cờ phát hiện ra người hát rong chính là Vua chích chòe. Cô nhận lỗi và hai người tổ chức lễ cưới, sống hạnh phúc bên nhau.

II. Hướng dẫn soạn bài Vua chích chòe sách Kết nối tri thức

Sau khi đọc – Trả lời câu hỏi

Câu 1: Trong bữa tiệc kén chọn phò mã, công chúa đã chế giễu các chàng trai như thế nào? Điều đó cho thấy đặc điểm gì của nhân vật?

+ Công chúa cho rằng người nào cũng có những khuyết điểm và đặt cho họ những tên gọi hài hước như Thùng tô-nô, Gió thổi bay, Xung đồng đỏ, và nhiều tên khác.

+ Công chúa thích chế giễu, nhạo báng và cảm thấy vui khi làm như vậy, điều này cho thấy cô có tính cách kiêu ngạo và ngông cuồng.

Câu 2: Nhà vua đã áp dụng hình phạt gì đối với công chúa? Hình phạt này đã dẫn đến sự thay đổi gì trong cuộc đời công chúa?

- Nhà vua đã ra lệnh gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên qua hoàng cung.

- Hình phạt này đã buộc công chúa phải rời khỏi cung điện, theo người hát rong và tự lao động để kiếm sống.

Câu 3: Ai đã đóng vai người hát rong? Người này đã yêu cầu công chúa làm những gì và mục đích của những yêu cầu đó là gì?

  Vua chích chòe đã đóng giả làm người hát rong nhằm thử thách công chúa, dạy cho cô bài học về sự kiêu ngạo của mình.

- Vua chỉ lộ diện khi công chúa hoàn thành thử thách và nhận ra bài học.

Câu 4: Trong nhiều câu chuyện, chủ đề chính thường là bài học cuộc sống mà nhân vật rút ra từ câu chuyện của chính mình. Theo em, chủ đề của truyện này là gì?

  Chủ đề chính của truyện là sự kiêu ngạo và ngông cuồng sẽ nhận được bài học thích đáng.

Câu 5: Kết thúc truyện, người kể nói: 'Tôi tin rằng, tôi và các bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới'. Theo em, điều này có hợp lý không? Vì sao?

  Điều này hoàn toàn hợp lý. Câu nói này muốn nhấn mạnh rằng thói kiêu ngạo sẽ bị trừng phạt và việc nhận ra sai lầm và sửa chữa không bao giờ là quá muộn.

III. Tổng kết bài soạn Vua chích chòe sách Kết nối tri thức

Giá trị nội dung bài Vua chích chòe

  Bài học của Vua chích chòe là không nên kiêu ngạo, ngông cuồng và chế giễu người khác, đồng thời thể hiện lòng bao dung và tình yêu thương của nhân dân đối với những ai biết nhận lỗi và thay đổi.

Đặc sắc nghệ thuật bài Vua chích chòe

  Truyện cổ tích với những chi tiết kỳ ảo, hoang đường và các biện pháp điệp cấu trúc độc đáo.

I. Tổng quan

- Thể loại: Truyện cổ tích.

- Phương thức biểu đạt chính: Tự sự.

- Bố cục: 3 phần.

+ Phần 1 (Từ đầu đến Vua chích chòe): Tính kiêu ngạo của nàng công chúa.

+ Phần 2 (Tiếp đến giật tay lại): Nàng công chúa bị uốn nắn và trải qua thử thách.

+ Phần 3 (Còn lại): Nàng công chúa tìm thấy hạnh phúc.

II. Phân tích văn bản

Công chúa kiêu ngạo, chế giễu mọi người

- Thân phận: Công chúa, con gái duy nhất của một nhà vua. → Vị trí cao quý, được chiều chuộng.

- Ngoại hình: Xinh đẹp tuyệt trần.

- Tính cách: Kiêu ngạo và ngông cuồng, không ai vừa mắt nàng. Không chỉ từ chối mà còn chế giễu, nhạo báng mọi người.

- Cuộc tuyển chọn phò mã:

+ Hoàn cảnh: Vua tổ chức một bữa tiệc lớn để chọn phò mã. Các chàng trai đứng theo thứ tự.

+ Ai cũng bị công chúa giễu cợt:

• Người thì nàng cho là mập quá, nàng đặt tên là Thùng tô-nô.
• Người thì mảnh khảnh quá, nàng chê mảnh khảnh thế thì gió sẽ thổi bay.
• Người thì lùn, nàng lại chê lùn mà mập nữa thì vụng về lắm.
• Người thì mặt mày xanh xao, bị nàng đặt tên Nhợt nhạt như chết đuối.
• Người thứ năm mặt đỏ như gấc, nàng gọi là Xung đồng đỏ.
• Người thứ sáu dáng hơi cong, nàng gọi là Cây non sấy lò cong cớn.
• Người có cằm hơi cong như mỏ chích chòe, nàng nói chẳng khác gì chim chích chòe có mỏ, nên gọi là Vua chích chòe.

→ Nhà vua quá tức giận trước hành vi của công chúa nên tuyên bố: sẽ gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên đi qua hoàng cung.

Công chúa trải qua thử thách

- Hoàn cảnh:

+ Quyết định của nhà vua. → Hành động dứt khoát, muốn trừng trị con gái.

+ Vua chích chòe - người đã bị công chúa chế giễu, có chiếc cằm hơi nhô ra như mỏ chim chích chòe nhưng yêu nàng, đã cải trang thành người hát rong.

- Những thử thách mà công chúa phải đối mặt:

+ Ban đầu:

• Công chúa luôn thể hiện sự tiếc nuối khi biết rằng khu rừng, thảo nguyên, thành phố đẹp đẽ,... đều thuộc về vua chích chòe. → Nghệ thuật: Điệp cấu trúc.
• Công chúa không thể chấp nhận thực tế: 'Người hầu của anh đâu?'.
• Công chúa không biết làm gì: không biết nhóm lửa, không biết đan sọt, không biết dệt vải, bán sành sứ lại bị bán ngay đầu chợ.

→ Thiếu kỹ năng sống, quen được cưng chiều từ nhỏ.

+ Sau đó, người hát rong yêu cầu công chúa thực hiện các công việc:

Làm việc nhà.

• Dậy sớm nhóm bếp, nấu ăn, làm việc nhà.
• Đan sọt, dệt vải (nhưng người hát rong nghĩ những ngón tay mềm mại của công chúa sẽ bị chảy máu).
• Buôn bán nồi và bát đĩa (công chúa bày hàng sành sứ ngay đầu chợ nên bị anh chàng phi ngựa lao vào, làm vỡ ra hàng nghìn mảnh).
• Làm phụ bếp.

→ Mục đích của các yêu cầu này: Trừng phạt tính kiêu ngạo, ngông cuồng của công chúa, giúp nàng nhận ra sai lầm và sửa chữa. Đồng thời vẫn thể hiện tình yêu của Vua chích chòe đối với công chúa.

→ Công chúa đã có những thay đổi tích cực về thái độ.

Kết thúc hạnh phúc của công chúa

- Khi nhận ra nhà vua chích chòe:

+ Ban đầu từ chối, cố gắng gạt bỏ.

+ Cảm thấy xấu hổ khi bị mọi người chế nhạo.

→ Hiểu được cảm giác của những người từng bị mình chế giễu. Thành tâm, cảm thấy không xứng đáng.

- Khi vua chích chòe giải thích: Bật khóc nức nở 'Em đã làm sai, thật không xứng đáng làm vợ anh.'.

→ Nhận lỗi, cảm thấy không xứng đáng.

→ Sau khi nhận ra sự kiêu ngạo của mình, công chúa đã tìm thấy hạnh phúc: Kết hôn với Vua chích chòe.

III. Tổng kết

Nội dung

Vua chích chòe khuyên con người không nên kiêu ngạo, ngông cuồng và chế giễu người khác. Đồng thời thể hiện lòng bao dung, tình yêu thương của nhân dân với những người biết quay đầu và làm lại cuộc đời.

Nghệ thuật

Truyện cổ tích với những chi tiết hoang đường, kỳ ảo và các biện pháp điệp cấu trúc.

* Sau khi đọc

Trong bữa tiệc tuyển chọn phò mã, công chúa không tha bất kỳ ai, ai cũng có lý do để bị nàng chế giễu:

- Người thì nàng cho là mập quá, đặt tên là Thùng tô-nô.

- Người thì mảnh khảnh quá, nàng chê gió sẽ thổi bay.

- Người thì lùn, nàng chê lùn mà mập nữa thì vụng về.

- Người thì mặt mày xanh xao, bị nàng gọi là Nhợt nhạt như chết đuối.

- Người thứ năm mặt đỏ như gấc, nàng gọi là Xung đồng đỏ.

- Người thứ sáu dáng hơi cong, nàng gọi là Cây non sấy lò cong cớn.

- Người có cằm hơi cong như mỏ chích chòe, nàng gọi là chim chích chòe có mỏ.

Công chúa thích chế giễu, nhạo báng và lấy làm khoái chí khi làm vậy. Điều này cho thấy công chúa có tính cách kiêu ngạo, hống hách và ngông cuồng.

Câu 2: Nhà vua đã dùng hình phạt nào cho công chúa? Hình phạt này đã dẫn đến sự thay đổi gì trong cuộc đời công chúa?

Nhà vua nổi giận và quyết định gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên đi qua hoàng cung. Công chúa đã phải lấy người hát rong theo lời vua. Điều này đã dẫn đến việc công chúa trải qua cuộc sống hoàn toàn khác biệt so với cuộc sống xa hoa trước đây.

Câu 3: Ai đã cải trang thành người hát rong? Người hát rong yêu cầu công chúa làm những việc gì và mục đích của những yêu cầu đó là gì?

Vua chích chòe - người bị công chúa chế giễu với chiếc cằm như mỏ chim chích chòe, đã cải trang thành người hát rong. Người hát rong yêu cầu công chúa thực hiện các công việc:

- Nhóm bếp, nấu ăn, làm việc nhà.

- Đan sọt, dệt vải (người hát rong lo ngón tay mềm mại của công chúa sẽ bị chảy máu).

- Buôn bán nồi và bát đĩa (công chúa bày hàng sành sứ ngay đầu chợ nên bị anh chàng phi ngựa lao vào, làm vỡ hàng nghìn mảnh).

- Làm phụ bếp.

Mục đích của những yêu cầu này là để trừng phạt tính kiêu ngạo, ngông cuồng của công chúa, giúp nàng nhận ra sai lầm và sửa chữa.

Câu 4: Trong nhiều câu chuyện, chủ đề chính là bài học cuộc sống mà nhân vật nhận ra từ câu chuyện của cuộc đời mình. Theo em, chủ đề của câu chuyện này là gì?

Chủ đề chính của câu chuyện là bài học về thói kiêu căng, ngông cuồng và những bài học thích đáng mà chúng nhận được.

Câu 5: Kết thúc câu chuyện, người kể nói: 'Tôi tin rằng, tôi và các bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới.'. Theo em, điều này có hợp lý không? Vì sao?

Kết thúc câu chuyện, người kể nói: 'Tôi tin rằng, tôi và các bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới.'. Điều này hợp lý, vì tác giả tưởng tượng rằng cả tác giả và mọi người sẽ chứng kiến câu chuyện và học được bài học về thói kiêu căng và ngông cuồng sẽ bị trừng phạt. Những người nhận ra sai lầm và sửa chữa sẽ được trân trọng, như công chúa, khi nhận ra lỗi của mình sẽ được kết hôn với Vua chích chòe.

Tri thức Ngữ văn

Truyện cổ Grimm
Truyện cổ Grimm, còn được biết đến với tên gọi Truyện kể gia đình cho trẻ em, được viết bằng tiếng Đức và lần đầu xuất bản năm 1812 bởi anh em Jacob và Wilhelm Grimm. Đây là một bộ sưu tập các câu chuyện cổ tích nổi tiếng như Cô bé lọ lem, Công chúa ngủ trong rừng, Bạch Tuyết và bảy chú lùn, Cô bé quàng khăn đỏ, Chú bé tí hon, Chú mèo Đi-hia, Ba sợi tóc vàng của con quỷ... được yêu thích và đón nhận trên toàn thế giới. Truyện cổ Grimm có ảnh hưởng sâu rộng đến văn hóa phương Tây và là nguồn cảm hứng lớn cho hội họa, âm nhạc và điện ảnh. Bộ truyện đã được dịch ra 160 thứ tiếng và được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Truyện Vua chích chòe
- Tóm tắt
Truyện kể về một nàng công chúa xinh đẹp nhưng kiêu ngạo, không ai đủ tốt để nàng ưa thích. Một ngày, nhà vua tổ chức tiệc để chọn phò mã và mời các chàng trai từ khắp nơi. Công chúa đã chế nhạo tất cả các chàng trai. Vì tức giận, nhà vua quyết định gả công chúa cho người ăn xin đầu tiên đi qua hoàng cung. Cuối cùng, nàng công chúa được gả cho một người hát rong và phải sống một cuộc đời nghèo khổ. Cô phải làm những công việc như đan sọt, dệt vải, bán bát đĩa và làm phụ bếp trong hoàng cung. Thực tế, người hát rong chính là vua chích chòe, người mà nàng đã chế nhạo, và tất cả đều là những thử thách để giúp nàng thay đổi. Khi biết được sự thật, công chúa xúc động và khóc. Sau đó, họ tổ chức lễ cưới và sống hạnh phúc.

- Nội dung
Truyện Vua chích chòe phê phán tính kiêu ngạo, ngạo mạn và việc coi thường, nhạo báng người khác. Đồng thời, truyện cũng thể hiện sự bao dung và tình yêu thương đối với những người biết nhận lỗi và sửa chữa.

- Nghệ thuật
Câu chuyện được kể với nhiều tình tiết bất ngờ và hấp dẫn.

Trả lời câu hỏi trang 41 – Ngữ văn 6 tập 2, Kết nối tri thức với cuộc sống

Câu 1. Trong bữa tiệc kén chọn phò mã, công chúa đã giễu cợt mọi người ra sao? Điều đó thể hiện đặc điểm gì của nhân vật?
- Trong bữa tiệc kén chọn phò mã, công chúa đã chế giễu, nhạo báng và chê bai tất cả mọi người. Nàng không tha một ai:
'Người thì nàng chê mập quá, đặt tên là thùng tô nô. Người khác quá mảnh khảnh, nàng nói gió sẽ thổi bay. Người thứ ba lùn, nàng chê lùn mà mập thì vụng về. Người mặt mày xanh xao, bị gọi là Nhợt nhạt như chết đuối. Người thứ năm mặt đỏ như gấc, nàng gọi là Xung đồng đỏ. Người thứ sáu dáng hơi cong, nàng gọi là cây non sấy lò cong cớn. Ngay cả người có cằm hơi cong như mỏ chim chích chòe, nàng cũng không tha và chế nhạo.'
- Điều này thể hiện tính cách kiêu ngạo, ngông cuồng và coi thường người khác của công chúa.

Câu 2. Nhà vua đã dùng hình phạt nào cho công chúa? Hình phạt này đã dẫn đến sự thay đổi gì trong cuộc đời công chúa.
- Nhà vua nổi giận và tuyên bố sẽ gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên đi qua hoàng cung. Công chúa đã phải theo người hát rong - người đầu tiên qua cung điện - và rời khỏi hoàng cung. Hình phạt này đã khiến công chúa phải sống một cuộc đời cực khổ, phải tự làm việc để kiếm sống và dần dần thay đổi tính nết của nàng.

Câu 3. Ai đã đóng giả thành người hát rong? Người hát rong này đã yêu cầu công chúa làm những việc gì và mục đích của những việc yêu cầu đó?
- Vua chích chòe đã cải trang thành người hát rong. Vua yêu cầu công chúa làm các công việc như đan sọt, dệt vải, bán bát đĩa và làm phụ bếp trong hoàng cung.
- Mục đích của những yêu cầu này là để trừng phạt tính kiêu ngạo của công chúa, giúp nàng nhận ra sai lầm và sửa chữa. Đồng thời, nó cũng thể hiện tình yêu của vua chích chòe đối với công chúa.

Câu 4. Trong nhiều chuyện kể, chủ đề chính của truyện chính là bài học cuộc sống mà nhân vật nhận ra từ câu chuyện của cuộc đời mình. Theo em chủ đề của truyện này là gì?
Bài học cuộc sống:
- Không nên kiêu căng, ngạo mạn và coi thường người khác.
- Những người nhận ra sai lầm và sửa sai sẽ được trân trọng và không bao giờ là muộn để thay đổi.

Câu 5. Kết thúc truyện, người kể chuyện nói: 'Tôi tin rằng, tôi và các bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới'. Theo em, điều này có hợp lý không? Vì sao?
Kết thúc câu chuyện, người kể nói: 'Tôi tin rằng, tôi và các bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới'. Đây là một kết thúc giả tưởng nhưng hợp lý. Điều này thể hiện sự kết nối giữa người kể chuyện và người đọc, như thể tất cả đều chứng kiến và chúc phúc cho công chúa trong ngày cưới của nàng.

Tóm tắt

Ngày xưa có một nàng công chúa xinh đẹp, nhưng lại vô cùng kiêu ngạo và thích chế giễu mọi người. Khi nhà vua tổ chức tiệc để chọn phò mã, công chúa đã nhạo báng tất cả các chàng trai. Nhà vua giận dữ và ra lệnh sẽ gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên đi qua hoàng cung. Vài ngày sau, một người hát rong đi qua và hát, nhà vua quyết định gả công chúa cho anh ta. Công chúa van xin vô ích, và phải theo chồng ra khỏi cung. Cuộc sống của nàng trở nên khó khăn, từ việc bán hàng đến làm phụ bếp trong cung. Cuối cùng, công chúa mới phát hiện ra rằng người hát rong chính là vua chích chòe, và mọi thử thách là để giúp nàng thay đổi.

Bố cục

Văn bản có thể chia thành ba phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến ...theo chồng ra khỏi cung): Công chúa bị gả cho người hát rong.

- Phần 2 (Tiếp theo đến ...để hai vợ chồng cùng ăn): Cuộc sống của công chúa và chồng.

- Phần 3 (Còn lại): Công chúa thay đổi tính cách.

Nội dung chính

“Vua chích chòe” là câu chuyện cổ Grimm khuyên mọi người không nên kiêu ngạo và chế giễu người khác. Câu chuyện cũng thể hiện sự bao dung và tình yêu thương đối với những người biết thay đổi và sửa sai.

* Sau khi đọc

Nội dung chính:

“Vua chích chòe” nhấn mạnh không nên kiêu ngạo và chế giễu người khác, đồng thời thể hiện sự bao dung và tình yêu thương với những người biết nhận lỗi và thay đổi.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:

Câu 1 (trang 41 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)

- Trong bữa tiệc kén chọn phò mã, công chúa đã giễu cợt, nhạo báng và chê bai tất cả mọi người, không tha một ai. Ví dụ:
+ Người quá mập bị gọi là “thùng tô-nô”.
+ Người mảnh khảnh bị chê “mảnh khảnh thì gió thổi bay”.
+ Người lùn bị chê “lùn lại mập thì vụng về”.
+ Người xanh xao bị gọi là “nhợt nhạt như chết đuối”.
- Điều này cho thấy công chúa rất kiêu ngạo, trêu ghẹo và coi thường người khác, thể hiện sự tinh nghịch và được nuông chiều quá mức.

Câu 2 (trang 41 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)

- Nhà vua đã giận dữ và ra lệnh gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên qua hoàng cung.
- Đây là một hình phạt nghiêm khắc vì công chúa phải theo chồng rời khỏi cung và sống một cuộc đời khó khăn.

Câu 3 (trang 41 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)

- Trong câu chuyện, Vua chích chòe đã cải trang thành người hát rong để đưa ra các thử thách cho công chúa và dạy cho nàng bài học về tính kiêu ngạo.
- Nhân vật chỉ tiết lộ thân phận thật khi hoàn thành nhiệm vụ của mình.

Câu 4 (trang 41 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)

- Chủ đề của câu chuyện là giá trị và sự bình đẳng của mọi người. Dù có địa vị cao, nhưng nếu kiêu ngạo và coi thường người khác, bạn cũng có thể rơi vào tình cảnh khó khăn và bị chê bai. Điều quan trọng là phải tôn trọng và sống hòa nhã với mọi người.

Câu 5 (trang 41 sgk ngữ văn 6 tập 2 mới)

“Tôi” là người kể chuyện và “bạn” là người đọc hoặc nghe. Khi người kể nói: “Tôi tin rằng, tôi và bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới”, đây là một câu thoại hài hước, thể hiện rằng câu chuyện là một sản phẩm hư cấu và sáng tạo. Đây cũng là cách để kết thúc câu chuyện một cách thú vị.

I. Tác giả

- Anh em nhà Grimm, Jacob và Wilhelm.

II. Khám phá tác phẩm

1. Thể loại: Truyện cổ tích nước ngoài.
2. Nguồn gốc và bối cảnh sáng tác:

Trích từ Truyện cổ Gờ-rim, bản dịch của Lương Văn Hồng, NXB Văn học, Hà Nội, 2018.

Phương thức thể hiện: Tự sự

Người kể chuyện: Ngôi thứ ba

Tóm tắt:

Ngày xưa, có một nàng công chúa kiêu ngạo, không vừa mắt với bất kỳ chàng trai nào. Nhà vua tức giận quyết định gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên đi qua hoàng cung. Vài ngày sau, công chúa được gả cho một người hát rong và bị đuổi khỏi cung điện. Cuộc sống khốn khó của nàng bắt đầu từ đây. Mặc dù đã thử làm đủ nghề từ đan sọt, dệt vải nhưng đều không thành công, hai vợ chồng đành buôn bán nồi niêu. Trong khi làm ăn thì một chàng hiệp sĩ cưỡi ngựa từ xa làm vỡ hàng hóa của họ. Người chồng xin cho vợ làm phụ bếp trong cung. Khi công chúa lén xem lễ cưới của nhà vua, nàng nhận ra chồng mình chính là Vua chích chòe, người đã âm thầm uốn nắn nàng để sửa chữa tính kiêu ngạo của mình.

Bố cục:

Câu chuyện được chia thành 3 phần:

- Phần 1. Từ đầu đến “khiến cho từ đó trở đi ông vua tốt bụng ấy có tên là Vua chích chòe”: Sự kiêu ngạo của công chúa.

- Phần 2. Tiếp theo đến “nhưng nàng sợ hãi giật tay lại”: Cuộc sống của công chúa sau khi kết hôn với người hát rong.

- Phần 3. Còn lại: Công chúa nhận ra sai lầm, biết được sự thật và hạnh phúc bên Vua chích chòe.

Giá trị nội dung:

Vua chích chòe là câu chuyện nhấn mạnh việc không nên kiêu ngạo, ngông cuồng và chế giễu người khác. Đồng thời, câu chuyện cũng thể hiện sự bao dung và tình yêu của nhân dân dành cho những người biết nhận ra lỗi lầm và sửa chữa.

Giá trị nghệ thuật:

Truyện cổ tích kết hợp những yếu tố kỳ ảo và hoang đường, sử dụng biện pháp điệp cấu trúc để tạo nên một câu chuyện lôi cuốn.

III. Phân tích chi tiết tác phẩm

Công chúa kiêu ngạo và châm chọc mọi người

- Thân phận: Công chúa, con gái duy nhất của vua, sống trong nhung lụa và được chiều chuộng.

- Hình dáng: Xinh đẹp lạ thường.

- Tính cách: Kiêu ngạo, ngông cuồng và không chấp nhận bất kỳ chàng trai nào. Không chỉ từ chối mà còn chế giễu, nhạo báng họ.

- Cuộc tuyển chọn phò mã:

+ Bối cảnh: Vua tổ chức tiệc linh đình mời các chàng trai từ khắp nơi đến để chọn phò mã. Các khách đứng xếp hàng theo ngôi thứ.

+ Công chúa chế giễu tất cả:

Người mập thì nàng gọi là “Thùng tô-nô”.

Người mảnh khảnh bị chê là “gió thổi bay”.

Người lùn thì bị chê “lùn lại mập, vụng về”.

Người xanh xao được đặt tên là “Nhợt nhạt như chết đuối”.

Người mặt đỏ như gấc, nàng gọi là “Xung đồng đỏ”.

Người dáng cong thì được gọi là “Cây non sấy lò cong cớn”.

Người có cằm hơi cong như mỏ chim chích chòe, nàng gọi là “Vua chích chòe”.

→ Nhà vua tức giận và tuyên bố sẽ gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên đi qua hoàng cung.

Công chúa đối mặt với thử thách

- Bối cảnh:

+ Lệnh của nhà vua: Một quyết định nghiêm khắc nhằm trừng phạt công chúa.

+ Vua chích chòe, người đã bị công chúa chế giễu với chiếc cằm hơi nhô ra như mỏ chim chích chòe, đã hóa trang thành người hát rong để thực hiện kế hoạch.

- Thử thách công chúa phải vượt qua:

+ Ban đầu:

Công chúa tỏ ra tiếc nuối khi biết các cảnh vật đẹp đẽ đều thuộc về vua chích chòe. → Sử dụng điệp cấu trúc.

Công chúa không chấp nhận thực tế và thắc mắc “Người hầu của anh đâu?”.

Công chúa không biết làm gì, thiếu kỹ năng sống: không biết nhóm bếp, đan sọt, dệt sợi, bán hàng.

→ Thiếu kỹ năng sống, quen được nuông chiều từ nhỏ.

+ Sau đó, người hát rong yêu cầu công chúa:

Thực hiện các công việc nhà, nấu ăn, dậy sớm nhóm bếp.

Đan sọt, dệt vải (nhưng sợ rằng tay công chúa sẽ bị thương).

Buôn bán nồi và bát đĩa (vì công chúa bày hàng ngay đầu chợ nên bị chàng hiệp sĩ làm vỡ).

Làm phụ bếp.

→ Mục đích: Trừng phạt sự kiêu ngạo của công chúa, giúp nàng nhận ra lỗi lầm và cải thiện bản thân. Đồng thời thể hiện tình yêu của vua chích chòe.

→ Công chúa dần thay đổi tích cực.

Kết thúc có hậu

- Khi nhận ra vua chích chòe:

+ Công chúa từ chối và cảm thấy không xứng đáng.

+ Cảm nhận sự chế giễu từ người khác.

→ Hiểu cảm giác của những người đã từng bị mình chế giễu. Thực sự hối hận.

- Khi vua chích chòe giải thích, công chúa bật khóc và thừa nhận: “Em đã sai lầm, không xứng đáng làm vợ anh.”

→ Nhận lỗi và cảm thấy không xứng đáng.

→ Sau khi nhận ra tính kiêu ngạo của mình, công chúa sống hạnh phúc bên vua chích chòe.

Trả lời câu hỏi

Câu 1. Trong bữa tiệc chọn phò mã, công chúa đã chế giễu mọi người như thế nào? Điều này thể hiện gì về nhân vật?

- Công chúa chế giễu tất cả mọi người:

• Người mập thì gọi là “Thùng tô-nô”
• Người mảnh khảnh bị chê là “gió thổi bay”.
• Người lùn thì bị chê “lùn lại mập, vụng về”.
• Người xanh xao được gọi là “Nhợt nhạt như chết đuối”.
• Người mặt đỏ như gấc gọi là “Xung đồng đỏ”.
• Người dáng cong thì bị chê “Cây non sấy lò cong cớn”.
• Người có cằm cong như mỏ chim chích chòe, nàng gọi là “Vua chích chòe”.

- Điều này cho thấy công chúa là người kiêu ngạo, ngông cuồng và coi thường người khác.

Câu 2. Nhà vua đã xử lý công chúa bằng cách nào? Hình phạt này đã dẫn đến những thay đổi gì trong cuộc đời công chúa?

- Nhà vua tức giận và quyết định gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên đi qua hoàng cung.

- Hình phạt này buộc công chúa phải rời khỏi cung điện và sống với người hát rong, làm việc vất vả để kiếm sống.

Câu 3. Ai đã giả làm người hát rong? Người đó đã yêu cầu công chúa làm những việc gì và mục đích của những yêu cầu đó?

- Vua chích chòe đã giả làm người hát rong. Người hát rong yêu cầu công chúa tự nấu ăn, làm việc nhà, đan sọt, dệt vải, bán nồi và bát đĩa, làm phụ bếp trong cung.

- Mục đích là để công chúa đối mặt với thử thách, học hỏi bài học từ hành động của mình và sửa chữa tính kiêu ngạo.

Câu 4. Chủ đề của truyện này là gì?

Chủ đề của truyện là lên án thói kiêu ngạo, ngông cuồng và coi thường người khác, đồng thời thể hiện sự bao dung và tình yêu đối với những người biết nhận ra và sửa chữa lỗi lầm của mình.

Câu 5. Kết thúc truyện, người kể chuyện nói: “Tôi tin rằng, tôi và các bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới”. Theo bạn, điều này có hợp lý không? Vì sao?

Điều này hợp lý vì muốn người đọc nhận ra rằng thói kiêu ngạo, ngông cuồng sẽ bị trừng phạt, và việc nhận ra sai lầm và sửa chữa sẽ mang lại kết quả tốt đẹp.

Câu 1 (trang 41 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trong bữa tiệc chọn phò mã, công chúa đã chế giễu mọi người như thế nào? Điều này phản ánh tính cách gì của nhân vật?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ nội dung văn bản, chú ý đến các đối tượng bị công chúa châm biếm.

Lời giải chi tiết:

Tại bữa tiệc chọn phò mã, công chúa đã không bỏ qua ai. Cô đều châm chọc và chế giễu ngoại hình của mọi người.

- Người mập bị gọi là “Thùng tô-nô”.

- Người mảnh khảnh bị chê là “gió thổi bay”.

- Người lùn thì bị chê là “lùn lại mập, vụng về”.

- Người mặt xanh xao bị gọi là “Nhợt nhạt như chết đuối”.

- Người mặt đỏ như gấc bị gọi là “Xung đồng đỏ”.

- Người có dáng cong bị chê là “Cây non sấy lò cong cớn”.

- Người có cằm cong như mỏ chim chích chòe bị gọi là “Vua chích chòe”.

→ Công chúa có tính cách kiêu ngạo, hống hách và thích chế giễu người khác.

Câu 2 (trang 41 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Nhà vua đã trừng phạt công chúa như thế nào? Hình phạt này đã dẫn đến những thay đổi gì trong cuộc đời công chúa?

Phương pháp giải:

Đọc lại văn bản, chú ý đến hình phạt của nhà vua.

Lời giải chi tiết:

- Nhà vua đã nổi cơn thịnh nộ và quyết định gả công chúa cho người ăn mày đầu tiên đi qua hoàng cung. Công chúa đã phải kết hôn với người hát rong như lời vua đã tuyên bố.

- Hình phạt này đã khiến công chúa phải trải qua cuộc sống hoàn toàn khác biệt so với cuộc sống xa hoa trước đó.

Câu 3 (trang 41 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Ai đã đóng giả thành người hát rong? Người đó đã yêu cầu công chúa làm những việc gì và mục đích của những yêu cầu đó là gì?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ đoạn văn về người hát rong để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Vua chích chòe đã giả dạng thành người hát rong.

- Người hát rong yêu cầu công chúa nấu ăn, đan sọt, dệt vải, buôn bán nồi bát đĩa và làm phụ bếp.

- Mục đích của những yêu cầu này là để công chúa nhận ra giá trị của lao động, hiểu được sự kiêu ngạo và xốc nổi của mình và từ đó sửa đổi đức tính kiêu ngạo.

Câu 4 (trang 41 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Trong nhiều câu chuyện, chủ đề chính thường là bài học cuộc sống mà nhân vật rút ra từ trải nghiệm của mình. Theo em, chủ đề của truyện này là gì?

Phương pháp giải:

Dựa trên nội dung văn bản, xác định chủ đề chính.

Lời giải chi tiết:

Chủ đề chính của truyện là chỉ trích thói kiêu căng và ngông cuồng của những người xem thường người khác.

Câu 5 (trang 41 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Cuối truyện, người kể chuyện nói: 'Tôi tin rằng, tôi và các bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới.' Theo em, điều này có hợp lý không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Suy nghĩ lý do tại sao người kể chuyện lại nói như vậy.

Lời giải chi tiết:

- Cuối truyện, khi người kể chuyện nói: “Tôi tin rằng, tôi và các bạn đều có mặt trong buổi lễ cưới,” điều này là hợp lý.

- Tác giả muốn thể hiện rằng mọi người sẽ chứng kiến câu chuyện và rút ra bài học về việc thói kiêu căng và ngông cuồng sẽ bị trừng phạt, và việc nhận ra sai lầm và sửa chữa không bao giờ là muộn. Giống như công chúa, khi nhận ra lỗi lầm sẽ được kết hôn cùng vua chích chòe.