1. Bài soạn mẫu 4 về 'Cây sồi mùa đông' (Ngữ văn 8 - SGK Chân trời sáng tạo)
HƯỚNG DẪN ĐỌC BÀI
Trả lời các câu hỏi trang 36,37 SGK Ngữ văn 8 tập 2 Chân trời sáng tạo
Câu 1: Xác định chủ đề và nội dung chính của văn bản.
Trả lời:
- Chủ đề văn bản 'Cây sồi mùa đông': sự cảm thông và lòng quý trọng của giáo viên đối với học sinh; tình yêu thiên nhiên và sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên.
- Nội dung chính của văn bản: Truyện kể về cậu bé Xa-vu-skin thường xuyên đến lớp muộn và câu trả lời (được cho là sai) của cậu trong tiết học từ vựng của cô An-na Va-xi-li-ép-na khi cậu khăng khăng rằng “cây sồi mùa đông” là danh từ. Điều này khiến cô giáo muốn tìm hiểu lý do cậu bé đi học muộn. Sau chuyến đi vào rừng cùng Xa-vu-skin, cô giáo hiểu lý do cậu bé chọn con đường rừng dài hơn để đến trường và tại sao cậu bé tin rằng “cây sồi mùa đông” là danh từ. Đồng thời, cô nhận ra vẻ đẹp trong tâm hồn trong sáng, nhân hậu, yêu thiên nhiên của cậu bé và tự phê phán những bài giảng khô khan của mình.
Câu 2: Nêu các chi tiết thể hiện tình cảm của Xa-vu-skin đối với cây sồi và động vật trong khu rừng, và điều này thể hiện đặc điểm gì của nhân vật?
Trả lời:
Chi tiết nổi bật thể hiện tình cảm của Xa-vu-skin đối với cây sồi và động vật trong rừng:
- Giới thiệu cây sồi với sự yêu mến, như giới thiệu một người bạn cũ: “Nó đây, cây sồi mùa đông”.
- Hành động bới tuyết, dẫn cô giáo thăm thế giới nhỏ bé dưới gốc cây sồi mùa đông: con nhái, bọ dừa, thằn lằn, rệp cây.
- Cảm giác buồn khi cô giáo bảo phải đi đường nhựa, không được qua rừng để thăm cây sồi và động vật. Khi cô giáo nói cậu bé có thể đi qua rừng, Xa-vu-skin không dám hứa không đi học trễ vì hiểu tình yêu cây sồi và động vật sẽ làm cậu lỡ giờ học.
- Lời dặn của Xa-vu-skin với cô giáo khi gặp động vật có sừng: “Cô chỉ cần dơ gậy làm nó sợ, không nên đánh, nó sẽ “giận và bỏ rừng đi”. Điều này thể hiện sự quan tâm và yêu thương của cậu bé đối với động vật.
Những chi tiết này cho thấy Xa-vu-skin:
- Là người yêu thiên nhiên và động vật.
- Tâm hồn trong sáng, hòa hợp với thiên nhiên.
- Nhân hậu, yêu thương từ động vật nhỏ nhất đến cây sồi lớn.
- Tinh tế, lo lắng và quan tâm (thể hiện qua hành động bảo vệ cô giáo khi chia tay).
Câu 3: Tại sao ở phần cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ép-na nhận ra điều kỳ diệu nhất không phải cây sồi mùa đông và gọi Xa-vu-skin là “chú bé công dân tuyệt diệu và bí ẩn của tương lai”?
Trả lời:
Cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ép-na nhận ra điều kỳ diệu nhất không phải cây sồi mà chính là cậu bé, vì những điều kỳ diệu trong khu rừng do cậu bé tạo ra, không phải chỉ cây sồi. Điều này làm cô giáo cảm nhận được vẻ đẹp và sự bí ẩn trong tương lai của Xa-vu-skin.
Câu 4: Thông điệp của câu chuyện này là gì?
Trả lời:
Thông điệp của câu chuyện: Sứ mệnh giáo dục là nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn học sinh, và con người cần sống hòa hợp với thiên nhiên, trân trọng mọi sự sống.

2. Bài soạn mẫu 5 về 'Cây sồi mùa đông' (Ngữ văn 8 - SGK Chân trời sáng tạo)
* Hướng dẫn đọc
Nội dung chính:
Bài văn 'Cây sồi mùa đông' kể về câu chuyện của cô giáo An-na Va-xi-li-ép-na và học trò Va-xu-skin. Cậu bé này thường xuyên đến lớp trễ và trả lời sai câu hỏi, làm cô giáo nghi ngờ khả năng của học sinh. Để hiểu rõ hơn, cô yêu cầu cậu dẫn mình về nhà để gặp mẹ cậu và tìm hiểu lý do.
Câu 1 (trang 36 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Xác định đề tài và nội dung chính của văn bản.
Trả lời:
- Đề tài của truyện 'Cây sồi mùa đông' là sự hiểu biết và trân trọng của giáo viên đối với học sinh, tình yêu thiên nhiên, và sự kết nối giữa con người với thiên nhiên.
- Nội dung chính của truyện kể về cậu bé Xa-vu-skin, người thường xuyên đến lớp muộn và bị cô giáo An-na Va-xi-li-ép-na nghi ngờ. Cậu bé khăng khăng rằng 'cây sồi mùa đông' là danh từ trong tiết học từ vựng. Cô giáo quyết định tìm hiểu lý do cậu bé đi học muộn. Sau khi đi vào rừng cùng cậu, cô giáo hiểu rằng cậu bé chọn con đường dài hơn vì tình yêu với cây sồi và các sinh vật trong rừng, từ đó nhận ra vẻ đẹp của tâm hồn cậu bé và tự phê phán những bài giảng khô khan của mình.
Câu 2 (trang 36 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Nêu một số chi tiết tiêu biểu thể hiện tình cảm của cậu bé Xa-vu-skin dành cho cây sồi và loài vật trong khu rừng. Điều này thể hiện nét tính cách gì của nhân vật?
Trả lời:
- Một số chi tiết tiêu biểu thể hiện tình cảm của cậu Xa-vu-skin đối với cây sồi và loài vật trong rừng:
+ Cậu bé giới thiệu cây sồi như một người bạn quen thuộc: “Nó đây, cây sồi mùa đông”.
+ Cậu bé chăm sóc một con nhóm bằng cách vùi tuyết và đắp chăn cho nó, ân cần khen ngợi: “Nó tự ủ ấm mới khéo chứ!”.
+ Cậu bé dẫn cô giáo thăm những sinh vật sống dưới gốc cây sồi như con nhái, bọ dừa, thằn lằn, rệp cây.
+ Cậu bé buồn khi cô giáo yêu cầu không được đi tắt qua rừng, vì biết rằng tình yêu dành cho cây sồi và các sinh vật khiến cậu luôn đến lớp trễ.
+ Lời dặn của cậu về cách xử lý các loài vật có sừng cho thấy sự lo lắng và tình yêu mà cậu dành cho chúng.
- Từ những chi tiết trên, có thể nhận ra các đặc điểm trong tính cách của Xa-vu-skin:
+ Tâm hồn trong sáng, hòa hợp với thiên nhiên.
+ Tấm lòng nhân hậu, yêu thương từ những loài vật nhỏ bé đến cây sồi lớn.
+ Tinh tế, chu đáo, thể hiện qua hành động bảo vệ cô giáo và chăm sóc cho các sinh vật.
Câu 3 (trang 36 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Vì sao ở phần cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ép-na nhận ra điều kì diệu nhất trong khu rừng không phải là cây sồi mùa đông và gọi Xa-vu-skin là “chú bé công dân tuyệt diệu và bí ẩn của tương lai”?
Trả lời:
Cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ép-na nhận ra điều kì diệu nhất không phải là cây sồi mùa đông mà là tâm hồn của Xa-vu-skin. Cậu bé chứa đựng một tình yêu sâu rộng và thuần khiết đối với sự sống, điều này không dễ nhận thấy và là một thách thức cho các nhà giáo dục. Cây sồi đại diện cho vẻ đẹp tự nhiên, còn Xa-vu-skin tượng trưng cho sức mạnh và tiềm năng của tương lai, những công dân nhân hậu và hiểu biết sẽ góp phần xây dựng đất nước. Vai trò của giáo dục là đánh thức và phát triển những phẩm chất này.
Câu 4 (trang 36 sgk Ngữ văn 8 Tập 2):
Thông điệp mà nhà văn muốn gửi đến người đọc qua câu chuyện này là gì?
Trả lời:
- Thông điệp của câu chuyện là sứ mệnh của giáo dục là nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn của học sinh và khuyến khích con người sống hòa hợp với thiên nhiên, trân trọng mọi sự sống.
PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG TÁC PHẨM
Câu hỏi 1. Em hãy nêu giá trị nội dung, nghệ thuật của bài 'Cây sồi mùa đông'
Bài giải:
- Giá trị nội dung: Tác phẩm giúp chúng ta nhìn nhận lại vẻ đẹp của mùa đông dưới cây sồi, đồng thời cho thấy cậu học trò nhỏ đã giúp cô giáo hiểu thêm về cuộc sống thực tế. Điều này nhấn mạnh vai trò của giáo dục trong việc nhận thức và bồi dưỡng tâm hồn học trò.
- Giá trị nghệ thuật: Tác phẩm sử dụng biện pháp nhân hóa để làm cho các chi tiết trong câu chuyện trở nên sinh động, đặc biệt là hệ sinh thái dưới cây sồi, tạo nên sự sống động và tránh sự đơn điệu.
Câu hỏi 2.
Bài giải:
'Cây sồi mùa đông' của tác giả Iu-ri Na-ghi-bin là câu chuyện về cậu học trò Va-xu-skin, người thường xuyên đến lớp trễ và bị cô giáo An-na Va-xi-li-ép-na nghi ngờ. Cậu bé đưa ví dụ cây sồi mùa đông là danh từ trong bài học từ vựng. Cô giáo quyết định dẫn cậu về gặp mẹ để tìm hiểu nguyên nhân. Trên đường về, cô phát hiện cậu đi muộn vì yêu thích khu rừng mùa đông với cây sồi. Cậu dẫn cô khám phá sinh vật dưới cây sồi. Khi trễ giờ, cô giáo cho cậu tiếp tục đi qua rừng đến trường và nhận ra sự hiểu biết và thiện cảm hơn với cậu học trò Va-xu-skin.

3. Bài soạn 'Cây sồi mùa đông' (Ngữ văn 8 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 6
Câu 1 (trang 36 sách Ngữ văn 8 Tập 2):
Xác định chủ đề và tóm tắt nội dung chính của văn bản.
Hướng dẫn trả lời:
Chủ đề: Bức tranh thiên nhiên sinh động và tình yêu dành cho thiên nhiên.
Nội dung chính: Tác phẩm 'Cây sồi mùa đông' kể về cuộc hành trình của cô giáo An-na Va-xi-li-ep-na và học trò Va-xu-skin. Cậu bé thường xuyên đi học muộn và trả lời sai câu hỏi, khiến cô giáo nghi ngờ. Cô quyết định đi cùng cậu về nhà để hiểu rõ hơn. Trên đường, cô khám phá khu rừng mùa đông với cây sồi hùng vĩ và hệ sinh thái nhỏ dưới tán cây. Sau chuyến thăm, cô giáo hiểu nguyên nhân cậu bé đi học muộn và cảm nhận tình cảm sâu sắc hơn đối với học sinh của mình. Qua các hình ảnh trong câu chuyện như cây sồi và gió, tác phẩm ca ngợi sức mạnh của lòng dũng cảm, bản lĩnh và niềm tin của con người trong cuộc sống, nhấn mạnh tinh thần kiên cường giúp vượt qua khó khăn.
Câu 2 (trang 36 sách Ngữ văn 8 Tập 2):
Đưa ra các chi tiết tiêu biểu thể hiện tình cảm của cậu bé Xa-vu-skin đối với cây sồi và loài vật trong rừng, và điều này thể hiện nét tính cách gì của nhân vật?
Hướng dẫn trả lời:
- Các chi tiết tiêu biểu:
+ Giới thiệu cây sồi với tình cảm trìu mến, coi nó như người bạn cũ: “Nó đây, cây sồi mùa đông”.
+ Đào tuyết để tìm con nhím và ân cần đắp chăn cho nó, khen ngợi nó một cách dịu dàng: “Nó tự ủ ấm mới khéo chứ!”.
+ Dẫn cô giáo đi thăm các loài vật dưới gốc cây sồi: nhái, bọ dừa, thằn lằn, rệp cây.
+ Dặn cô An-na Va-xi-li-ep-na khi gặp các con thú có sừng: chỉ cần giơ gậy để chúng sợ, không nên đánh vì sẽ khiến chúng “giận và bỏ rừng”.
- Những chi tiết trên cho thấy:
+ Tâm hồn trong sáng, hòa hợp với thiên nhiên.
+ Tấm lòng nhân hậu, yêu thương động vật và thiên nhiên.
+ Tinh tế, quan tâm, dịu dàng và chu đáo (thể hiện rõ qua hành động bảo vệ cô giáo khi chia tay).
Câu 3 (trang 36 sách Ngữ văn 8 Tập 2):
Tại sao ở cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ep-na nhận ra điều kỳ diệu nhất trong khu rừng không phải là cây sồi mùa đông và gọi Xa-vu-skin là “chú bé công dân tuyệt diệu và bí ẩn của tương lai”?
Hướng dẫn trả lời:
Cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ep-na nhận ra điều kỳ diệu nhất không phải cây sồi mà là tâm hồn của Xa-vu-skin. Cậu bé mang trong mình tình yêu sâu sắc và thuần khiết với sự sống của muôn loài, nhưng sự đẹp đẽ này lại “bí ẩn” và khó nhận ra, là thử thách cho giáo viên trong việc hiểu và đồng cảm với học sinh. Xa-vu-skin tượng trưng cho sức mạnh và tương lai của dân tộc, với những công dân nhân hậu và hiểu biết. Sự giáo dục có vai trò quan trọng trong việc khơi dậy và phát triển những phẩm chất này.
Câu 4 (trang 36 sách Ngữ văn 8 Tập 2):
Thông điệp mà nhà văn gửi gắm qua câu chuyện này là gì?
Hướng dẫn trả lời:
Câu chuyện về Xa-vu-skin nhấn mạnh rằng kiến thức không bao giờ là đủ, chúng ta cần học hỏi từ nhiều khía cạnh và người khác trong cuộc sống. Mỗi người gặp trong đời đều có điều gì đó để chúng ta học hỏi. Cần lắng nghe và nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên từ khi còn nhỏ, thay đổi cách học và dạy để gắn liền với thực tiễn và trải nghiệm.
Mở rộng: Nêu tác giả và tác phẩm của bài 'Cây sồi mùa đông'
Bài giải:
Tác giả:
Tiểu sử:
- Yuri Nagibin sinh ngày 3 tháng 4 năm 1920 tại Moscow, Nga. Ông là nhà viết kịch nổi tiếng và xếp thứ 97006 trên thế giới, thứ 756 trong danh sách các nhà viết kịch nổi tiếng.
- Ông học tại Viện Y tế Moscow rồi chuyển sang VGIK để viết kịch bản. Ông phục vụ tại Bộ Chính trị Bộ trong chiến tranh và có nhiều tác phẩm nổi bật như 'Double Fault' (1940) và 'Whip' (1941).
Tác phẩm nổi bật:
- 'Sai lầm kép' (1940), 'Trái tim lớn' (1944), 'Hạt của Đời' (1948), 'Trước ngày nghỉ lễ' (1960), 'Ra đảo' (1986), 'Đứng và đi' (1987).
Tác phẩm:
Thể loại:
Truyện ngắn
Xuất xứ:
Trích từ tập truyện 'Người thầy đầu tiên'.
Tóm tắt tác phẩm:
'Cây sồi mùa đông' kể về cô giáo An-na Va-xi-li-ep-na và học trò Va-xu-skin. Cậu bé đi học muộn và trả lời sai, khiến cô nghi ngờ và quyết định đi cùng cậu về nhà. Cô phát hiện lý do là khu rừng mùa đông với cây sồi hùng vĩ và hệ sinh thái nhỏ. Sau chuyến thăm, cô hiểu rõ lý do và cảm thấy thiện cảm hơn với học trò của mình.

4. Bài viết 'Cây sồi mùa đông' (Ngữ văn 8 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 1
Câu 1 (trang 36, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Xác định đề tài và nêu nội dung chính của văn bản.
Phương pháp giải:
Áp dụng kỹ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Đề tài: Bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và tình yêu đối với thiên nhiên
Nội dung chính của văn bản: Câu chuyện kể về cô giáo An-na Va-xi-li-ep-na và học trò Va-xu-skin. Cậu bé thường xuyên đi học muộn và trả lời sai, làm cô nghi ngờ khả năng của cậu. Cô yêu cầu cậu đưa cô về nhà để tìm hiểu, và trong chuyến đi, cô khám phá một khu rừng mùa đông với cây sồi lớn và hệ sinh thái phong phú. Sau khi khám phá, cô hiểu nguyên nhân cậu học trò thường muộn và cảm thấy thiện cảm hơn. Truyện ca ngợi sức mạnh của lòng dũng cảm và tinh thần kiên cường của con người trong cuộc sống. Tác giả cũng muốn nhấn mạnh tinh thần nghị lực và bản lĩnh giúp vượt qua khó khăn.
Câu 2 (trang 36, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Nêu một số chi tiết tiêu biểu thể hiện tình cảm của cậu bé Va-xu-skin đối với cây sồi và các loài vật trong khu rừng. Điều này thể hiện nét tính cách gì của nhân vật?
Phương pháp giải:
Áp dụng kỹ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Các chi tiết tiêu biểu về tình cảm của cậu bé Va-xu-skin đối với cây sồi và các loài vật bao gồm:
- Cậu bé vất vả dọn tuyết dưới gốc cây và đám cỏ mục nát.
- Cậu tương tác tự nhiên với các loài vật quen thuộc.
- Cậu sử dụng cành cây để dọn tuyết.
Những chi tiết này cho thấy Va-xu-skin yêu thiên nhiên và động vật, là người đầy tình yêu thương và đam mê khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh.
Câu 3 (trang 36, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Tại sao ở phần cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ep-na lại nhận ra rằng cái kỳ diệu nhất trong khu rừng không phải là cây sồi mùa đông và gọi Va-xu-skin là “cậu bé công dân tuyệt vời và bí ẩn của tương lai”?
Phương pháp giải:
Áp dụng kỹ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ep-na nhận ra rằng kỳ diệu nhất không phải cây sồi mà là cậu bé, vì những điều kỳ diệu trong khu rừng đều do cậu tạo ra. Cô cảm nhận được sự tuyệt vời và bí ẩn trong tương lai từ cậu bé, người với tấm lòng yêu thương và sự sáng tạo hứa hẹn sẽ tạo ra nhiều điều có giá trị.
Câu 4 (trang 36, SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua câu chuyện này là gì?
Phương pháp giải:
Áp dụng kỹ năng đọc hiểu
Lời giải chi tiết:
Câu chuyện về Va-xu-skin dạy chúng ta rằng kiến thức là không bao giờ đủ, và chúng ta cần học hỏi từ nhiều nguồn và người khác. Mỗi người trong cuộc đời đều có điều gì đó chúng ta có thể học từ họ. Cần nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên từ khi còn nhỏ và thay đổi cách học, dạy gắn liền với thực tế và trải nghiệm.

5. Bài viết 'Cây sồi mùa đông' (Ngữ văn 8 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 2
I. Giới thiệu tác giả của văn bản 'Cây sồi mùa đông'
Tiểu sử
- Iu-ri Na-ghi-bin (1920 – 1994), sinh tại Mát-xcơ-va, Nga.
Sự nghiệp
- Truyện ngắn đầu tiên của ông, Dvoinaya Oshibka ('Sai lầm kép'), ra mắt trên Tạp chí Ngọn lửa nhỏ năm 1940. Ông tình nguyện nhập ngũ, làm công tác địch vận nhờ khả năng tiếng Đức, tham gia chiến đấu và bị thương năm 1942, trở về Mát-xcơ-va.
- Sau khi hồi phục, ông làm phóng viên cho báo Trud (Lao động), tham gia các sự kiện ở Stalingrad, Leningrad, giải phóng Minsk, Vilnus và Kaunas. Kinh nghiệm chiến tranh giúp ông viết tập truyện đầu tiên Chelovek s Fronta ('Người về từ mặt trận'), xuất bản năm 1943, chủ yếu ca ngợi chủ nghĩa anh hùng của người lính qua tâm lý nhân vật.
- Hai tập truyện chiến tranh - Bolshoye Serdtse ('Trái tim lớn') và Zerno Zhizni ('Hạt của Đời') - ra mắt năm 1944 và 1948. Sau chiến tranh, ông vừa làm báo vừa viết văn.
- Những năm 1950 là thời kỳ sáng tạo đỉnh cao của ông với các tập truyện như Chelovek i Doroga ('Con người và con đường'), Dalyokoye i Blizkoye ('Xa và gần'), và Rannei Vesny ('Xuân sớm').
- Năm 1962, ông xuất bản hai tập truyện: Chistiye Prudi, về thời thơ ấu những năm 1920 và đầu những năm 1930; và Druzya Moi, Liudi ('Các bạn tôi, Những con người'), gồm các sáng tác về Maroc, Phần Lan, Pháp, Đức, và Hungary.
- Năm 1963, ông cho xuất bản tập Pogonya. Meshcherskiye Byli ('Săn bắn').
- Năm 1966, ông ra mắt tập Zelenaya Ptitsa s Krasnoi Golovoi ('Con chim xanh đầu đỏ'). Trong những năm 1980, ông xuất bản loạt truyện về các nghệ sĩ lớn như Goethe, Bach, Tiutchev, Leskov... Ông còn viết du ký về chuyến đi Mỹ, với tựa Letaiushchiye Tarelochki ('Đĩa bay').
II. Tìm hiểu tác phẩm 'Cây sồi mùa đông'
- Thể loại: Truyện ngắn.
- Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
- Trích từ truyện ngắn 'Cây sồi mùa đông'.
Phương thức biểu đạt:
Văn bản 'Cây sồi mùa đông' kết hợp giữa miêu tả và biểu cảm.
Bố cục:
- 3 phần:
+ Phần 1: Từ đầu đến 'thường đi học muộn': Cậu bé Xa-vu-skin dùng cây sồi mùa đông làm ví dụ về danh từ.
+ Phần 2: Từ 'chỉ cúi đầu xuống': Cô giáo An-na Va-xi-li-ep-na và học trò tham quan cây sồi mùa đông.
+ Phần 3: Còn lại – Hiểu rằng kiến thức không bao giờ đủ, cần học hỏi từ người xung quanh.
Giá trị nội dung:
- Câu chuyện 'Cây sồi mùa đông' mô tả cảnh đẹp mùa đông qua con đường đi học của Xa-vu-skin. Mặc dù nhà cậu không xa trường, cậu luôn đi học muộn, khiến cô giáo An-na Va-xi-li-ep-na phát hiện ra điều kỳ diệu trong khu rừng bí ẩn.
Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng biện pháp nghệ thuật nhân hóa.
- Miêu tả hình ảnh sống động và sinh động.
- Cốt truyện đặc sắc, thú vị, và giàu tính nhân văn.
III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm 'Cây sồi mùa đông'
Một số chi tiết tiêu biểu thể hiện tình cảm của cậu bé Xa-vu-skin với cây sồi và loài vật trong khu rừng:
* Đề tài: Sự hiểu biết và tình cảm của giáo viên đối với học sinh; tình yêu thiên nhiên và sự kết nối giữa con người và thiên nhiên.
* Chi tiết tiêu biểu:
- Giới thiệu cây sồi với tình cảm như giới thiệu một người quen cũ với cô giáo.
- Hành động tìm con nhím dưới lớp tuyết, chăm sóc và trò chuyện với con nhím.
- Bới tuyết đưa cô giáo thăm khu vực nhỏ dưới gốc cây sồi mùa đông.
- Cảm giác buồn khi cô giáo bảo phải đi học bằng đường nhựa, không đi tắt qua rừng.
- Lời dặn cô giáo về các con thú có sừng: chỉ cần giơ gậy để làm chúng sợ, không nên đánh vì sẽ làm chúng 'giận và bỏ rừng đi biệt mất'.
=> Nhận xét tính cách cậu bé: Tâm hồn trong sáng, hòa hợp với thiên nhiên, có lòng nhân hậu, tinh tế và quan tâm đến người khác.
Điều kỳ diệu trong khu rừng:
- Cuối truyện, cô An-na nhận ra điều kỳ diệu không phải chỉ ở cây sồi mùa đông, mà ở tâm hồn rộng lớn, thuần khiết của Xa-vu-skin. Đây là 'bí ẩn' cho các nhà sư phạm muốn thấu hiểu học sinh, đồng thời là thế hệ sẽ phát triển đất nước, cần sự giáo dục để khai thác trí tuệ.
Thông điệp và lưu ý khi đọc văn bản:
- Thông điệp của văn bản:
+ Giáo dục nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn học sinh.
+ Con người cần sống hòa hợp với thiên nhiên.
- Lưu ý khi đọc văn bản:
- Xác định đề tài, cốt truyện và bối cảnh.
- Phân tích tính cách nhân vật và các chi tiết tiêu biểu.
- Xác định chủ đề và căn cứ xác định chủ đề.
- Tìm hiểu tư tưởng tác phẩm và thông điệp tác giả gửi đến người đọc.
Phân tích bài 'Cây sồi mùa đông' của Iu-ri Na-ghi-bin:
'Cây sồi mùa đông' là một tác phẩm nổi bật của Iu-ri Na-ghi-bin, mở ra khung cảnh mùa đông tuyệt đẹp qua hành trình đi học của Xa-vu-skin. Dù nhà cậu gần trường, cậu luôn đi học muộn, làm cô giáo An-na Va-xi-li-ep-na khám phá những điều thú vị trong khu rừng bí ẩn. Tác phẩm thể hiện sự sáng tạo nghệ thuật của tác giả qua việc sử dụng nhân hóa và miêu tả sinh động, đồng thời cho thấy sự hiểu biết không chỉ nằm trong sách vở mà còn qua trải nghiệm thực tế.

6. Phân tích 'Cây sồi mùa đông' (Ngữ văn 8 - SGK Chân trời sáng tạo) - mẫu 3
Câu 1. Xác định chủ đề và nêu nội dung chính của văn bản.
- Chủ đề: Tình yêu thiên nhiên và sự kết nối giữa con người với thiên nhiên.
- Nội dung chính của truyện: kể về cậu bé Xa-vu-skin thường xuyên đi học muộn và câu trả lời (được cho là sai) của em trong tiết học từ vựng của cô An-na Va-xi-li-ép-na khi em khẳng định cây sồi mùa đông là danh từ. Điều này khiến cô giáo muốn tìm hiểu lý do đi học muộn của cậu bé. Sau chuyến đi cùng cậu bé, cô giáo đã hiểu nguyên nhân Xa-vu-skin chọn con đường rừng mặc dù xa hơn, lý do cậu bé khăng khăng rằng cây sồi mùa đông là danh từ. Đồng thời cô giáo phát hiện tâm hồn trong sáng, nhân hậu và yêu thiên nhiên của Xa-vu-skin. Cô An-na Va-xi-li-ép-na đã chỉ trích những bài giảng khô khan, chưa hiểu hết được tiếng mẹ đẻ và vẻ đẹp của cuộc sống.
Câu 2. Đưa ra các chi tiết nổi bật thể hiện tình cảm của Xa-vu-skin dành cho cây sồi và loài vật trong khu rừng. Điều này thể hiện đặc điểm tính cách gì của nhân vật?
- Các chi tiết nổi bật thể hiện tình cảm của Xa-vu-skin dành cho cây sồi và loài vật trong khu rừng:
- Giới thiệu cây sồi với tình cảm yêu thương, như một người bạn cũ: “Đây rồi, cây sồi mùa đông”.
- Hành động vùi tuyết để tìm con nhím sống dưới hố, ân cần đắp cho nhím tấm chăn và trò chuyện với nó, khen ngợi nhím rất dịu dàng: “Nó tự ủ ấm mới khéo chứ”.
- Hành động bới tuyết và đưa cô giáo đi thăm hỏi thế giới nhỏ bé dưới gốc cây sồi mùa đông: con nhái, bọ dừa, thằn lằn, rệp cây,...
- Cảm giác buồn và cúi đầu khi cô giáo bảo phải đi học bằng đường nhựa, không được đi qua rừng nữa. Khi cô giáo bảo có thể đi qua rừng, không dám hứa sẽ không đi học trễ, vì hiểu rằng tình yêu dành cho cây sồi và các loài vật sẽ níu chân em.
- Nhắc nhở cô giáo khi gặp các con thú có sừng trên đường về: chỉ cần giơ gậy để làm chúng sợ, không nên đánh, vì chúng sẽ “giận và bỏ rừng đi biệt” - thể hiện sự quan tâm và lo lắng cho các loài vật.
- Tính cách của Xa-vu-skin:
- Tâm hồn trong sáng, hài hòa với thiên nhiên.
- Nhân hậu, yêu thương các động vật từ nhỏ bé đến cây sồi to lớn.
- Tinh tế, biết lắng nghe, quan tâm, dịu dàng và chu đáo,...
Câu 3. Vì sao ở phần cuối truyện, cô An-na Va-xi-li-ép-na “bỗng nhận ra điều kỳ diệu nhất trong khu rừng không phải là cây sồi mùa đông” và gọi Xa-vu-skin là “chú bé công dân tuyệt vời và bí ẩn của tương lai”?
- Vẻ đẹp của tâm hồn Xa-vu-skin không dễ nhận thấy, là một bí ẩn và thách thức cho những nhà sư phạm trong việc thấu hiểu học sinh và đồng cảm với cảm xúc của chúng.
- Cây sồi chứa đựng sự sống kỳ diệu của tự nhiên, trong khi chú bé Xa-vu-skin chứa đựng sức sống và sức mạnh của tương lai dân tộc.
Câu 4. Thông điệp mà nhà văn muốn gửi gắm qua câu chuyện này là gì?
- Sứ mệnh của giáo dục là nuôi dưỡng tâm hồn học sinh.
- Con người cần sống hòa hợp với thiên nhiên và nâng niu mọi sự sống.
