1. Bài soạn 'Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển' - mẫu số 4
I. Giới thiệu về tác giả Lê Phương Liên
Nhà văn Lê Phương Liên, tên thật là Lê Thị Phương Liên, sinh tại phường Hàng Bạc, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Bà là Đảng viên Đảng CSVN và gia nhập Hội nhà văn Việt Nam năm 1981, đồng thời từng là trưởng Ban Văn học thiếu nhi của Hội Nhà văn Việt Nam.
Lê Phương Liên đã có hơn 50 năm sáng tác văn học, bắt đầu sự nghiệp từ việc dạy học sau khi tốt nghiệp khoa Toán - Lý tại Cao đẳng Sư phạm Hà Nội. Sau 9 năm giảng dạy, bà chuyển sang làm việc tại NXB Kim Đồng, hiện đang là cán bộ biên tập văn học và giám đốc Quỹ học bổng Đôrêmôn của NXB Kim Đồng.
Bà hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội.
Những giải thưởng nổi bật của bà:
- Giải thưởng Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản.
- Giải thưởng Bộ Giáo dục năm 1970 cho truyện ngắn 'Câu hỏi trẻ thơ'.
- Huy chương Vì sự nghiệp văn học nghệ thuật Việt Nam năm 1997.
- Huy chương Vì thế hệ trẻ năm 1981 với hai tác phẩm 'Những tia nắng đầu tiên' và 'Khi mùa xuân đến'.
II. Tóm tắt tác phẩm Sức hấp dẫn của “Hai vạn dặm dưới đáy biển”
1. Thể loại
Văn bản nghị luận là thể loại văn viết nhằm trình bày quan điểm về các hiện tượng trong cuộc sống hoặc văn học thông qua các luận điểm, chứng cứ và lập luận.
2. Bố cục
Văn bản Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển được chia thành 5 phần:
- Phần 1 (từ đầu đến “con tàu No-ti-lớt kỳ lạ”): Giới thiệu nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển
- Phần 2 (tiếp theo đến “hiện thân của tác giả”): Khám phá sự huyền bí, ly kỳ và giá trị nhân văn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển
- Phần 3 (tiếp đến “yêu thương con người”): Bối cảnh ra đời của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển
- Phần 4 (tiếp đến “là một đại dương tình người?”): Minh chứng về cuộc đấu tranh giữa con người và thiên nhiên để thể hiện sức hấp dẫn và tính nhân văn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển
- Phần 5 (còn lại): Kết luận về tài năng của nhà văn Véc-nơ
3. Giá trị nội dung
Văn bản giúp người đọc hiểu thêm về chi tiết và ý nghĩa của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển, đồng thời nhận xét về tác giả Véc-nơ và các ý tưởng tiên phong trong thể loại khoa học viễn tưởng.
4. Đặc sắc nghệ thuật
- Cách triển khai ý kiến, lý lẽ mạch lạc, rõ ràng
- Ngôn ngữ chính xác, khoa học
- Lối viết hấp dẫn, thuyết phục
Nội dung chính: Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển khám phá những nhân vật, đặc sắc và lý tưởng của tác giả Véc-nơ trong tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển.
Câu 1 (trang 93 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 1)
Nhan đề văn bản cho em biết vấn đề trọng tâm mà tác giả muốn nêu lên là gì?
Trả lời:
Nhan đề văn bản cho thấy vấn đề trọng tâm mà tác giả muốn nêu lên là những điểm đặc sắc, thú vị, và hấp dẫn người đọc trong truyện Hai vạn dặm dưới đáy biển của Véc-nơ.
Câu 2 (trang 93 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 1)
Tóm tắt nội dung các phần của văn bản bằng cách nêu 1 - 2 câu hỏi ngắn gọn cho mỗi phần theo mẫu sau:
Phần (1)
Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, về sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm?
Phần (2)
Lịch sử bắt nguồn của các cuộc thám hiểm là gì? Hình ảnh thuyền trưởng Nê-mô hiện lên như thế nào?
Phần (3)
Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển cho ta biết điều gì? Qua đó, ta có nhận xét gì về những trang viết của Véc-nơ?
Phần (4)
Con người được thể hiện ra sao trong truyện Hai vạn dặm dưới đáy biển?
Phần (5)
Tác giả kết luận như thế nào về Véc-nơ và những ý tưởng thiên tài của ông?
Câu 3 (trang 94 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 1)
Theo tác giả bài nghị luận, 'những giá trị nhân văn' trong tác phẩm của Véc-nơ được thể hiện ra sao?
Trả lời:
Theo tác giả bài nghị luận, “những giá trị nhân văn” trong tác phẩm của Véc-nơ thể hiện qua các nhân vật với hoàn cảnh khác nhau. Thuyền trưởng Nê-mô là một nhân vật bí ẩn nhưng tài giỏi, trí tuệ và phiêu lưu. Nhóm giáo sư A-rôn-nắc tham gia cuộc hành trình bất đắc dĩ nhưng vẫn tận tâm. Cuộc vật lộn giữa con người và biển cả đưa con người gần gũi hơn với thế giới tự nhiên.
Câu 4 (trang 94 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 1)
Bài nghị luận này giúp em hiểu thêm điều gì về đoạn Bạch tuộc (trích từ tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển) đã học ở Bài 3?
Trả lời:
Bài nghị luận này giúp em hiểu thêm về các nhân vật, lối viết độc đáo của truyện. Đặc biệt, nó truyền tải thông điệp qua các tình huống trong truyện, như trận chiến giữa con người và bạch tuộc khổng lồ, thể hiện sự hòa đồng, gắn bó và hiểu biết lẫn nhau giữa con người và thế giới tự nhiên.
2. Phân tích 'Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển' - mẫu 5
1. CHUẨN BỊ
Câu 1. Đọc văn bản 'Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển' và tìm hiểu thêm về tác giả Lê Phương Liên.
Trả lời: Thông tin về tác giả Lê Phương Liên:
- Sinh năm 1951 tại khu phố cổ Hà Nội.
- Từng là giáo viên sau khi tốt nghiệp khoa Toán - Lý tại Cao đẳng Sư phạm Hà Nội.
- Được biết đến như một tác giả nổi bật trong lĩnh vực văn học thiếu nhi.
- Các tác phẩm nổi bật: truyện vừa 'Những tia nắng đầu tiên' và truyện ngắn 'Câu hỏi trẻ thơ' là những tác phẩm đầu tay; cùng với 'Khi mùa xuân đến', 'Hoa dại', 'Bức tranh còn vẽ', 'Én nhỏ', 'Khúc hát hạnh phúc', 'Dòng thu', 'Cuộc phiêu lưu của chú rối Tễu', 'Khu vườn biết nói', 'Ký ức ánh sáng'...
2. ĐỌC HIỂU
Câu 1. Ý kiến của tác giả trong phần (1) là gì?
Trả lời: Ý kiến của tác giả trong phần (1) là: 'Tác phẩm của nhà văn Jules Verne hấp dẫn người đọc mọi lứa tuổi không chỉ bởi những yếu tố ly kỳ mà còn bởi giá trị nhân văn.'
Câu 2. Phần (2) mở rộng ý kiến trong phần (1) như thế nào?
Trả lời: Phần (2) mở rộng ý kiến trong phần (1) bằng cách chỉ ra các yếu tố ly kỳ và giá trị nhân văn trong tác phẩm 'Hai vạn dặm dưới đáy biển'.
Câu 3. Nội dung phần (4) liên quan gì đến tiêu đề văn bản?
Trả lời: Nội dung phần (4) khẳng định sức hấp dẫn của 'Hai vạn dặm dưới đáy biển' nằm ở việc khám phá đại dương cũng chính là khám phá sâu thẳm bản thân mỗi người. Vì vậy, nội dung phần (4) đã tổng kết sức hấp dẫn của tác phẩm của Verne - điều đã được nêu trong tiêu đề văn bản.
Câu 4. Nội dung chính của phần (5) là gì?
Trả lời: Nội dung chính của phần (5) là giới thiệu các tác phẩm khác của Verne và khẳng định giá trị văn chương của ông.
CÂU HỎI
Câu 1. Tiêu đề văn bản cho em biết tác giả muốn nhấn mạnh vấn đề gì?
Trả lời:
Câu 2. Tóm tắt nội dung các phần của văn bản bằng cách đặt 1 - 2 câu hỏi ngắn gọn cho mỗi phần theo mẫu sau:
Phần (1) Tác phẩm 'Hai vạn dặm dưới đáy biển' viết về ai và sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm? Phần (2) Phần (3) Phần (4) Phần (5)
Trả lời:
Phần (1) Tác phẩm 'Hai vạn dặm dưới đáy biển' viết về ai và sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm? Phần (2) Các yếu tố ly kỳ và giá trị nhân văn trong 'Hai vạn dặm dưới đáy biển' được thể hiện ra sao? Phần (3) Kiến thức và phong cách viết của Verne là như thế nào? Phần (4) Điều cốt lõi trong 'Hai vạn dặm dưới đáy biển' là gì? Sức hấp dẫn của tác phẩm này là gì? Phần (5) Verne còn có những tác phẩm nào khác? Giá trị văn chương của Verne ra sao?
Câu 3. Theo tác giả bài nghị luận, 'những giá trị nhân văn' trong tác phẩm của Verne được thể hiện như thế nào?
Trả lời: Hình tượng anh hùng qua nhân vật thuyền trưởng Nemo: trải qua nhiều đau khổ nên đối diện mọi khó khăn với quyết tâm dũng mãnh và trí tuệ sáng suốt; và nhân vật tự sự - giáo sư Aronnax: khát khao khám phá cuộc sống cả về nội tâm lẫn ngoại cảnh.
Câu 4. Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm điều gì về văn bản 'Bạch tuộc' (trích từ tiểu thuyết 'Hai vạn dặm dưới đáy biển') đã học ở Bài 3?
Trả lời: Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm về tính cách của nhân vật Nemo và Aronnax cũng như khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người trong văn bản 'Bạch tuộc' (trích từ tiểu thuyết 'Hai vạn dặm dưới đáy biển') đã học ở Bài 3.
3. Bài soạn 'Sức hút của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển' - phiên bản 6
I. Tác giả văn bản 'Sức hút của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển'
- Nhà văn Lê Phương Liên, sinh năm 1951 tại Hà Nội.
- Tác phẩm tiêu biểu của bà gồm Khúc hát hạnh phúc (NXB Hội Nhà văn, 2002), Én nhỏ (NXB Kim Đồng, 2013), Ký ức ánh sáng (NXB Phụ nữ, 2013).
- Bà đã nhận nhiều giải thưởng danh giá như: Giải thưởng Trung ương Đoàn, Giải thưởng Bộ Giáo dục năm 1970 cho truyện ngắn Câu hỏi trẻ thơ, và Huy chương Vì sự nghiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 1997.
- Bà có nhiều sáng tác nổi bật dành cho thiếu nhi.
II. Phân tích tác phẩm 'Sức hút của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển'
- Thể loại: Văn bản nghị luận
- Phương thức biểu đạt: Nghị luận
- Tóm tắt: Sức hút của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển khám phá khát vọng của con người về biển cả bao la, và giá trị nhân văn sâu sắc của cuốn tiểu thuyết này cho hiện tại và tương lai.
- Bố cục:
Phần 1: Tổng quan về cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển
Phần 2: Khát vọng của con người đối với biển cả rộng lớn.
Phần 3: Tài năng của tác giả Véc-nơ.
Phần 4: Giá trị sâu sắc của cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển.
Phần 5: Giá trị của các tác phẩm văn học mà Véc-nơ để lại.
Giá trị nội dung:
- Văn bản nhấn mạnh giá trị nhân văn sâu sắc trong cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển.
- Ca ngợi tài năng nghệ thuật của Véc-nơ, những thông điệp nhân văn và tình cảm mà ông truyền tải trong các tác phẩm của mình.
Giá trị nghệ thuật:
- Các ý kiến, lý lẽ và bằng chứng được trình bày một cách chính xác và logic.
- Nghệ thuật phân tích, đánh giá và bình luận cụ thể, làm nổi bật các điểm mạnh trong cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển.
III. Phân tích chi tiết tác phẩm 'Sức hút của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển'
- Giá trị nhân văn trong cuốn tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển.
- Khát vọng vươn ra biển lớn, khám phá và hòa nhập với biển cả của con người.
- Thuyền trưởng Nê-mô và giáo sư A-rôn-nác là những hình tượng tiêu biểu đại diện cho những người anh hùng vừa trí thức vừa dũng cảm.
- Cuộc chiến giữa con người và đại dương thực chất là một sự hòa hợp, con người sẽ chung sống, yêu mến và hòa mình vào biển cả, như một cách tìm hiểu bản thân mình.
→ Cuốn tiểu thuyết không chỉ cuốn hút bởi các chi tiết li kì mà còn bởi các giá trị nhân văn sâu sắc.
- Tài năng nghệ thuật của tác giả Véc-nơ
- Véc-nơ để lại dấu ấn trong văn học thế giới với những sáng tạo mang tính khoa học viễn tưởng.
→ Từ đó thấy được
- Am hiểu sâu sắc về vật lý, toán học, sinh học, lịch sử, tự nhiên và xã hội.
- Lối kể chuyện tự nhiên, bất ngờ và kịch tính.
→ Ông là một trong những nhà văn tiên phong trong thể loại khoa học viễn tưởng, tạo ra lối đi riêng biệt trong văn học thế giới.
1. Chuẩn bị
Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển được xuất bản năm 1870, khi đó tàu ngầm còn đang ở giai đoạn thử nghiệm và bạch tuộc chỉ có thể được nhìn thấy bởi một số ít người.
2. Đọc hiểu
Câu 1. Ý kiến của tác giả trong phần (1) là gì?
Tác phẩm của nhà văn Giuyn Véc-nơ hấp dẫn mọi lứa tuổi, không chỉ vì yếu tố li kì mà còn vì giá trị nhân văn của nó.
Câu 2. Phần (2) mở rộng ý kiến trong phần (1) như thế nào?
Chỉ ra các yếu tố li kì và tóm tắt giá trị nhân văn của tác phẩm.
Câu 3. Nội dung phần (4) liên quan gì đến tiêu đề văn bản?
Giá trị nhân văn là yếu tố tạo nên sức hấp dẫn của Hai vạn dặm dưới đáy biển.
Câu 4. Nội dung chính của phần (5) là gì?
Khẳng định tài năng và giá trị văn học của Véc-nơ.
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Tiêu đề văn bản cho biết vấn đề chính mà tác giả muốn nhấn mạnh là gì?
Sức hút của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển.
Câu 2. Tóm tắt nội dung các phần của văn bản bằng cách nêu 1 - 2 câu hỏi ngắn gọn cho mỗi phần theo mẫu sau:
Phần 1
Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, sự kiện gì? Điều gì làm cho tác phẩm hấp dẫn?
Phần 2
Yếu tố li kì và giá trị nhân văn được thể hiện ra sao?
Phần 3
Phong cách sáng tác của Véc-nơ là gì?
Phần 4
Sức hút của Hai vạn dặm dưới đáy biển là gì?
Phần 5
Tài năng và giá trị văn học của Véc-nơ như thế nào?
Câu 3. Theo tác giả bài nghị luận, “những giá trị nhân văn” trong tác phẩm của Véc-nơ được thể hiện như thế nào?
- Hình ảnh thuyền trưởng Nê-mô và con tàu No-ti-lớt phản ánh nỗi đau của thế giới loài người, cho thấy con người chứa đựng trong tâm hồn một đại dương sâu thẳm.
- Cuộc đấu tranh giữa con người và đại dương thực chất là sự hòa đồng, con người sẽ tiếp tục chung sống và yêu mến biển cả, khám phá biển cả sâu sắc hơn như tìm hiểu chính bản thân mình.
Câu 4. Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm điều gì về văn bản Bạch tuộc (trích tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển) đã học ở Bài 3?
Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm về các nhân vật: Nê-mô và A-rôn-nác.
4. Bài soạn 'Sức hút của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển' - phiên bản 1
Chuẩn bị
Hiển thị nội dung
Yêu cầu (trang 91 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
- Đọc văn bản nghị luận Sức hấp dẫn của tác phẩm 'Hai vạn dặm dưới đáy biển', tìm hiểu thêm các tài liệu liên quan đến tác phẩm này của Véc-nơ.
- Kết hợp hiểu biết về văn bản 'Bạch Tuộc' (trích từ Hai vạn dặm dưới đáy biển) để hiểu sâu hơn về văn bản nghị luận.
Trả lời:
- Đọc văn bản Sức hấp dẫn của tác phẩm 'Hai vạn dặm dưới đáy biển', tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Lê Phương Liên.
- Lê Phương Liên sinh năm 1951 tại Hà Nội.
- Một số tác phẩm nổi bật của bà bao gồm: Khúc hát hạnh phúc (NXB Hội Nhà văn, 2002), Én nhỏ (NXB Kim Đồng, 2013), Ký ức ánh sáng (NXB Phụ nữ, 2013).
- Bà đã nhận nhiều giải thưởng như Giải thưởng Trung ương Đoàn, Giải thưởng Bộ Giáo dục năm 1970 cho truyện ngắn Câu hỏi trẻ thơ, và Huy chương Vì sự nghiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 1997.
- Bà nổi bật với nhiều sáng tác cho thiếu nhi.
Đọc hiểu
* Nội dung chính:
Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển khám phá khát vọng mãnh liệt của con người đối với biển cả bao la và giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm này đối với hiện tại và tương lai.
* Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 91 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Ý kiến của tác giả trong phần 1 là gì?
Trả lời:
- “Tác phẩm của nhà văn Giuyn Véc-nơ lôi cuốn người đọc mọi lứa tuổi, không chỉ nhờ yếu tố ly kỳ mà còn vì giá trị nhân văn của nó.”
Câu 2 (trang 92 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Phần 2 mở rộng ý kiến trong phần 1 như thế nào?
Trả lời:
- Phần 2 mở rộng ý kiến của phần 1 bằng cách:
+ Khát vọng khám phá biển cả là một ước mơ lâu dài của nhiều nền văn hóa.
+ Thuyền trưởng Nê-mô là hình mẫu của một người anh hùng lý tưởng và mạnh mẽ.
Câu 3 (trang 92 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Nhận xét về tác giả Véc-nơ như thế nào?
Trả lời:
- Véc-nơ là người có những sáng tạo vĩ đại trong khoa học viễn tưởng, am hiểu sâu rộng về địa lý, vật lý, toán học, sinh học, lịch sử, và xã hội.
Câu 4 (trang 93 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Nội dung phần 4 liên quan gì đến tiêu đề văn bản?
Trả lời:
- Phần 4 thể hiện các điểm hấp dẫn của tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển, liên quan trực tiếp đến tiêu đề của văn bản.
Câu 5 (trang 93 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Nội dung chính của phần 5 là gì?
Trả lời:
- Phần 5 khẳng định giá trị lâu dài và sự phát triển của các tác phẩm văn học của Véc-nơ.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 93 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tiêu đề văn bản cho biết điều gì?
Trả lời:
- Tiêu đề văn bản nhấn mạnh sức hấp dẫn và giá trị sâu sắc của tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển.
Câu 2 (trang 93 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Tóm tắt nội dung các phần của văn bản bằng cách nêu 1 – 2 câu hỏi ngắn gọn cho mỗi phần theo mẫu sau:
Phần 1
Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển kể về ai và sự kiện gì? Điều gì làm cho tác phẩm hấp dẫn?
Phần 2
Khát vọng con người với biển cả mênh mông là gì? Thuyền trưởng Nê-mô xuất hiện như thế nào trong tác phẩm?
Phần 3
Tài năng của tác giả Véc-nơ được thể hiện ra sao?
Phần 4
Giá trị sâu sắc của tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển là gì?
Phần 5
Giá trị của các tác phẩm văn học của Véc-nơ là gì?
Câu 3 (trang 94 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1): “Những giá trị nhân văn” trong tác phẩm của Véc-nơ được thể hiện như thế nào?
Trả lời:
- “Những giá trị nhân văn” trong tác phẩm của Véc-nơ thể hiện qua khao khát tìm hiểu và sống hòa hợp với biển cả của nhân loại.
Câu 4 (trang 94 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Văn bản nghị luận này giúp hiểu thêm điều gì về văn bản Bạch Tuộc (trích từ Hai vạn dặm dưới đáy biển) đã học ở Bài 3?
Trả lời:
- Văn bản này giúp hiểu thêm rằng Bạch Tuộc không chỉ là một câu chuyện phiêu lưu mạo hiểm mà còn chứa đựng ý nghĩa nhân văn sâu sắc về ước mơ khám phá và sống chung với biển cả của nhân loại.
5. Bài soạn 'Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển' - mẫu 2
Nội dung chính
Văn bản giúp người đọc khám phá thêm nhiều chi tiết thú vị và ý nghĩa sâu sắc về tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển, đồng thời hiểu biết thêm về nhà văn Véc-nơ với những ý tưởng tiên phong trong thể loại khoa học viễn tưởng.
Chuẩn bị
(trang 91, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Phương pháp giải:
Tham khảo sách báo và Internet.
Lời giải chi tiết:
- Hai vạn dặm dưới đáy biển: Cuộc phiêu lưu dưới lòng đại dương là một tác phẩm tiểu thuyết khoa học viễn tưởng nổi tiếng của nhà văn Pháp Jules Verne, được xuất bản vào năm 1870.
- Cuốn sách được đánh giá cao ngay khi phát hành và vẫn giữ vững giá trị đến ngày nay. Nó được coi là một trong những tiểu thuyết mạo hiểm xuất sắc, bên cạnh các tác phẩm nổi tiếng khác của Verne như Vòng quanh thế giới trong 80 ngày và Du hành vào trung tâm Trái Đất.
Đọc hiểu 1
Câu 1 (trang 91, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Phương pháp giải:
Đọc phần 1 và xác định câu nêu ý kiến của tác giả.
Lời giải chi tiết:
“Tác phẩm của nhà văn Jules Verne thu hút độc giả ở mọi lứa tuổi, không chỉ vì yếu tố ly kỳ mà còn vì giá trị nhân văn của nó.”
Đọc hiểu 2
Câu 2 (trang 92, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Phương pháp giải:
Đọc phần 2 và tìm dẫn chứng để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Đưa ra các dẫn chứng về sự kỳ bí, ly kỳ của tác phẩm và khái quát giá trị nhân văn của nó.
Đọc hiểu 3
Câu 3 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Phương pháp giải:
Đọc phần 4 và tìm dẫn chứng để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Trình bày minh chứng về cuộc chiến giữa con người và thiên nhiên để làm nổi bật sức hấp dẫn và giá trị nhân văn của tác phẩm.
Đọc hiểu 4
Câu 4 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Phương pháp giải:
Đọc phần 5 và khái quát nội dung chính.
Lời giải chi tiết:
Nội dung: Tổng kết tài năng của nhà văn Jules Verne và kết luận về ý kiến bàn luận trong toàn bài.
Câu hỏi cuối bài 1
Câu 1 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Phương pháp giải:
Khái quát nội dung chính của tác phẩm và liên hệ với nhan đề để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Vấn đề trọng tâm là các yếu tố làm nên sự hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển.
Câu hỏi cuối bài 2
Câu 2 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Phương pháp giải:
Khái quát nội dung chính từng phần và đặt câu hỏi tương ứng.
Lời giải chi tiết:
Phần 1
Tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển viết về ai, sự kiện gì? Điều gì tạo nên sự hấp dẫn của tác phẩm?
Phần 2
Tại sao các sự kiện và nhân vật trong tác phẩm lại cuốn hút độc giả?
Phần 3
Nhận xét của tác giả về Jules Verne là gì?
Phần 4
Ý nghĩa nhân văn trong tác phẩm của Jules Verne là gì?
Phần 5
Những tác phẩm của Jules Verne mang lại giá trị gì?
Câu hỏi cuối bài 3
Câu 3 (trang 94, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Phương pháp giải:
Đọc văn bản và tìm dẫn chứng.
Lời giải chi tiết:
“Những giá trị nhân văn” được thể hiện qua cuộc chiến giữa con người và thiên nhiên, phản ánh sự hòa hợp và khao khát sống chung với biển cả, yêu và tìm hiểu biển cả cũng như bản thân mình.
Câu hỏi cuối bài 4
Câu 4 (trang 94, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Phương pháp giải:
Nhớ lại văn bản Bạch tuộc và liên hệ với văn bản này để trả lời.
Lời giải chi tiết:
Giúp bạn hiểu thêm nhiều chi tiết và ý nghĩa trong đoạn trích Bạch tuộc, đồng thời làm rõ ý tưởng tiên phong của Jules Verne trong thể loại khoa học viễn tưởng.
6. Bài viết 'Sức lôi cuốn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển' - phiên bản 3
I. Giới thiệu tác giả
- Lê Phương Liên, sinh năm 1951, đến từ Hà Nội.
II. Phân tích tác phẩm 'Sức hấp dẫn của 'Hai vạn dặm dưới đáy biển'
- Thể loại: Nghị luận văn học
- Phương thức biểu đạt: Nghị luận
- Tóm tắt nội dung tác phẩm
Bài viết phân tích những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của Hai vạn dặm dưới đáy biển.
- Bố cục tác phẩm
- Phần 1: Giới thiệu những điểm nổi bật của tác phẩm.
- Phần 2: Phân tích đặc sắc trong mô tả nhân vật của tác giả.
- Phần 3: Khám phá sự sáng tạo của Véc-nơ trong tác phẩm.
- Phần 4: Xem xét vị trí của Véc-nơ trong văn học thế giới.
- Giá trị nội dung tác phẩm
- Bài viết giúp người đọc hiểu rõ hơn về nội dung, nhân vật và sự sáng tạo trong Hai vạn dặm dưới đáy biển, đồng thời cung cấp cái nhìn sâu sắc về tác giả và vị trí của ông trong văn học.
- Giá trị nghệ thuật
- Văn bản đưa ra những nhận định chính xác và phân tích sâu sắc.
- Dẫn chứng cụ thể, rõ ràng.
III. Phân tích chi tiết tác phẩm 'Hai vạn dặm dưới đáy biển'
- Nghệ thuật miêu tả nhân vật đặc sắc
- Con người luôn khao khát chinh phục đại dương và hiểu biết về biển cả.
- Nhân vật thuyền trưởng Nê-mô: Người trí thức, phiêu lưu, dũng cảm và tự tin, mang vẻ bí ẩn huyền thoại.
→ Tượng trưng cho tư tưởng của tác giả.
- Nhân vật Giáo sư A-rôn-nác: Thể hiện cuộc sống nội tâm và ngoại cảnh.
- Sự sáng tạo của Véc-nơ trong tác phẩm
- Sáng tạo của Véc-nơ bao gồm:
- Các máy móc công nghệ tiên tiến.
- Những dự cảm về không gian chưa được khám phá tận đáy biển.
→ Véc-nơ có kiến thức sâu rộng về địa lý, vật lý, toán học, sinh học, lịch sử, và xã hội, góp phần tạo nên thành công cho tác phẩm.
- Đặc sắc trong tác phẩm:
+ Cách kể chuyện hấp dẫn.
+ Tình huống kịch tính, bất ngờ.
+ Giọng văn hài hước và đầy tình cảm.
→ Tạo nên sức hấp dẫn vĩnh cửu của tác phẩm.
- Giá trị nhân văn:
- Ca ngợi sức mạnh của con người.
- Thể hiện sự hòa hợp giữa con người và biển cả, và tình cảm giữa con người với nhau.
→ Tác phẩm chứa đựng những giá trị nhân văn sâu sắc và có ý nghĩa lâu dài.
- Giá trị nhân vật trong tác phẩm
- Nhân vật thuyền trưởng Nê-mô: Được xây dựng như một anh hùng với phẩm chất dũng mãnh và trí tuệ sáng suốt.
- Nhân vật Giáo sư A-rôn-nác: Tìm hiểu sâu sắc về cả nội tâm và ngoại cảnh.
Chuẩn bị bài 'Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển'
Câu hỏi (trang 91, SGK Ngữ văn 7 tập 1)
Đọc trước văn bản nghị luận 'Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển' và tìm hiểu thêm về tác giả Lê Phương Liên.
Lời giải
- Đọc và tìm hiểu thêm về tác giả Lê Phương Liên.
- Nhà văn Lê Phương Liên sinh năm 1951 tại Hà Nội, có nhiều tác phẩm nổi bật như 'Khúc hát hạnh phúc' (NXB Hội Nhà văn, 2002), 'Én nhỏ' (NXB Kim Đồng, 2013), và 'Ký ức ánh sáng' (NXB Phụ nữ, 2013).
- Bà đã nhận nhiều giải thưởng như Giải thưởng Trung ương Đoàn, Giải thưởng Bộ Giáo dục năm 1970 cho truyện ngắn 'Câu hỏi trẻ thơ' và Huy chương Vì sự nghiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 1997.
- Bà có nhiều sáng tác nổi bật dành cho thiếu nhi.
Đọc hiểu bài 'Sức hấp dẫn của tác phẩm Hai vạn dặm dưới đáy biển'
Trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1 (trang 91, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Câu nào là ý kiến của tác giả nêu trong phần 1?
Lời giải
Ý kiến của tác giả trong phần 1 là: “Tác phẩm của nhà văn Giuyn Véc-nơ hấp dẫn mọi lứa tuổi không chỉ nhờ vào yếu tố ly kỳ mà còn vì tính nhân văn sâu sắc.”
Câu 2 (trang 92, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Phần 2 phát triển ý kiến nêu ở phần 1 như thế nào?
Lời giải
– Phần 2 phát triển ý kiến từ phần 1 bằng cách:
+ Khát vọng khám phá biển cả là niềm khao khát chung của nhiều dân tộc.
+ Thuyền trưởng Nê-mô đại diện cho hình mẫu anh hùng lý tưởng và mạnh mẽ đó.
Câu 3 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Nội dung phần 4 liên quan gì tới nhan đề văn bản?
Lời giải
Nội dung phần 4 tóm tắt những đặc sắc và sức hấp dẫn của văn bản, như được nêu trong nhan đề.
Câu 4 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1):
Nội dung chính của phần 5 là gì?
Lời giải
Nội dung phần 5 là kết luận về tài năng của nhà văn Véc-nơ, tổng kết ý kiến bàn luận của toàn bài.
Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Nhan đề văn bản cho em biết vấn đề trọng tâm mà tác giả muốn nêu lên là gì?
Lời giải
- Vấn đề trọng tâm là sức hấp dẫn và những giá trị sâu sắc của tiểu thuyết 'Hai vạn dặm dưới đáy biển'.
Câu 2 (trang 93, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Tóm tắt nội dung các phần của văn bản bằng cách nêu 1 - 2 câu hỏi ngắn gọn cho mỗi phần theo mẫu sau:
Lời giải
Câu 3 (trang 94, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Theo tác giả bài nghị luận, “những giá trị nhân văn” trong tác phẩm của Véc-nơ được thể hiện như thế nào?
Lời giải
“Những giá trị nhân văn” được thể hiện qua cuộc chiến giữa con người và thiên nhiên, thể hiện sự hòa hợp và hiểu biết giữa con người với biển cả và chính bản thân mình.
Câu 4 (trang 94, SGK Ngữ Văn 7, tập 1)
Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được điều gì về văn bản Bạch tuộc (trích tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới đáy biển) đã học ở Bài 3?
Lời giải
Văn bản này giúp hiểu thêm rằng 'Bạch tuộc' không chỉ là câu chuyện phiêu lưu mạo hiểm mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện khát vọng tìm hiểu và sống hòa hợp với biển cả của nhân loại.