Top 6 Bài soạn xuất sắc về 'Thuyết trình về một vấn đề xã hội' (Ngữ văn 10 - SGK Cánh diều)

Đề bài: Cách nào để con người vượt qua số phận của mình trong cuộc sống?

Dàn Ý:

a) Mở đầu:
- Giới thiệu vấn đề cần thuyết trình.
b) Nội dung chính:
- Giải thích khái niệm về ý chí.
- Các biểu hiện của ý chí.
- Vai trò của ý chí trong cuộc sống.
- Cung cấp dẫn chứng.
- Phê bình những biểu hiện thiếu ý chí.
c) Kết thúc:
- Bàn luận và mở rộng vấn đề.

Viết Bài:

Chào cô và các bạn, em tên là... Sau đây, em xin trình bày bài thuyết trình của mình: Làm thế nào để con người có thể vượt qua số phận trong cuộc sống?

Trong cuộc sống, chúng ta gặp phải nhiều thử thách và khó khăn. Vậy các bạn sẽ làm gì để vượt lên số phận? Theo tôi, ý chí và nghị lực là những yếu tố quan trọng giúp con người vượt qua mọi trở ngại.

Ý chí là sự quyết tâm kiên trì theo đuổi mục tiêu. Tại sao ý chí lại quan trọng trong việc vượt qua số phận? Theo quan điểm của tôi, ý chí đóng vai trò quyết định thành công của mỗi người. Nó giúp ta có thái độ sống tích cực và vượt qua thử thách, đứng dậy sau thất bại.

Dù không thể ngăn cản khó khăn, nhưng chúng ta có thể thay đổi cách đối mặt bằng cách xây dựng ý chí vững vàng. Khi thay đổi chính mình, chúng ta cũng thay đổi cuộc sống. Ví dụ, thầy Nguyễn Ngọc Ký, dù bị liệt tay nhưng nhờ ý chí và nghị lực, thầy đã tập viết bằng chân và trở thành nhà giáo ưu tú.

Thiếu ý chí, cuộc sống sẽ trở nên buồn tẻ và vô nghĩa, dễ rơi vào tiêu cực và đổ lỗi cho số phận. Sự khác biệt giữa người thành công và thất bại không nằm ở sức mạnh hay kiến thức, mà ở ý chí. Chỉ cần có ước mơ lớn, ý chí sẽ giúp bạn vượt qua giới hạn của bản thân.

Vậy bạn nghĩ gì về điều này? Phần trình bày của em đến đây là hết. Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe.

1. Chuẩn bị

• Chọn chủ đề thuyết trình.
• Xác định thời gian và đối tượng để lựa chọn thông tin phù hợp.
• Chú ý ngôn ngữ cơ thể, biểu cảm và giọng nói để phù hợp với nội dung thuyết trình.

2. Thực hiện

Bài tập: Chọn một trong hai chủ đề sau để thuyết trình trước lớp:

(1) Quan điểm của bạn về việc nhận lỗi và đổ lỗi cho người khác.

(2) Làm thế nào để vượt qua số phận trong cuộc sống?

Chuẩn bị

• Đọc kỹ đề bài, hiểu yêu cầu và chọn chủ đề.
• Chọn hình thức thuyết trình phù hợp.
• Tập luyện thuyết trình.

Xây dựng ý tưởng và dàn bài

• Mở đầu: Giới thiệu chủ đề thuyết trình.
• Nội dung chính: Trình bày nội dung một cách hợp lý.
• Kết thúc: Tóm tắt và đánh giá khái quát vấn đề.

Thực hành thuyết trình

- Người thuyết trình:

• Giới thiệu bài thuyết trình theo dàn bài đã chuẩn bị.
• Đảm bảo sự phù hợp giữa nội dung và hình thức, sử dụng các công cụ hỗ trợ hợp lý.
• Nói rõ ràng, điều chỉnh âm lượng phù hợp, không đọc nguyên văn, kết hợp cử chỉ và ánh mắt.
• Trả lời các câu hỏi từ người nghe (nếu có).

- Người nghe:

• Lắng nghe và ghi chú các thông tin chính của bài thuyết trình, những điểm cần hỏi lại.
• Thể hiện sự chú ý qua cử chỉ và ánh mắt khuyến khích.
• Đặt câu hỏi hoặc trao đổi quan điểm về nội dung thuyết trình nếu cần.

Đánh giá và chỉnh sửa

- Người thuyết trình: Rút kinh nghiệm từ bài thuyết trình (Nội dung đã đầy đủ chưa? Cách thuyết trình và phong cách thế nào? Công cụ hỗ trợ có hiệu quả không? ...)

- Người nghe: Kiểm tra kết quả ghi chép (Nội dung có chính xác không? Có học được gì về nội dung và cách thuyết trình không? ...)

* Hướng dẫn bài nói:

“Đời phải trải qua giông tố, nhưng không được cúi đầu trước giông tố”. Trong cuộc sống, con người sẽ gặp nhiều thử thách, làm thế nào để vượt qua số phận của mình?

Mỗi người đều có một số phận riêng. Có người sống trong điều kiện tốt, người khác phải đối mặt với nghèo khó. Để vượt qua số phận, con người cần bản lĩnh và sự kiên cường để chinh phục thử thách, cải thiện bản thân để có tương lai tốt đẹp hơn.

Như một câu nói nổi tiếng: “Chúng ta không chọn nơi mình sinh ra, nhưng chúng ta chọn cách sống của mình.” Cần có ý chí và nghị lực để đối mặt với khó khăn, tìm cách vượt qua để đạt thành công. Đồng thời, trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết là rất quan trọng để tồn tại trong cuộc sống.

Cuộc sống luôn tiềm ẩn nguy cơ. Con người phải nhận thức được điều này và học cách thích nghi. Tuy nhiên, điều này không làm mất đi niềm tin vào một tương lai tốt đẹp hơn. Chúng ta không thể ngăn khó khăn, nhưng có thể chọn cách đối diện với chúng. Lạc quan và tỉnh táo để xác định mục tiêu là điều cần thiết.

Ví dụ như Abraham Lincoln, mặc dù xuất thân nghèo khó nhưng nhờ sự kiên trì, ông trở thành luật sư và nhà lãnh đạo nổi tiếng. Hay Albert Einstein, với sự động viên từ mẹ, đã vượt qua khó khăn để trở thành một trong những nhà khoa học vĩ đại nhất thế kỷ 20.

Để vượt lên số phận, con người cần phát triển đầy đủ phẩm chất và tinh thần cần thiết.

Câu 1 : Suy nghĩ của em về việc nhận lỗi và đổ lỗi cho người khác.

Trả lời:

Như ông cha ta đã dạy: “Nhân bất thập toàn”, nghĩa là không ai hoàn hảo từ khi sinh ra. Sai lầm là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Những thất bại chính là nền tảng cho thành công. Từ những người bình thường đến các vĩ nhân, tất cả đều có sai lầm trong cuộc đời và sự nghiệp. Lời xin lỗi là hành động quan trọng giúp giảm bớt hậu quả và làm cho tâm hồn thanh thản hơn.

“Đổ lỗi” là hành vi chối bỏ trách nhiệm, thường là đổ lỗi cho hoàn cảnh hoặc người khác. Đây là một hiện tượng không may gặp phải trong cuộc sống. “Nhận lỗi” là hành động thừa nhận sai lầm của mình, đồng cảm với người bị tổn thương và mong muốn được tha thứ. Biết nhận lỗi cũng đồng nghĩa với việc muốn khắc phục thiệt hại và làm cho mọi thứ tốt đẹp hơn.

Trong cuộc sống, ai cũng có lúc phạm lỗi và đối mặt với những tình huống khó khăn. Việc nhận lỗi và sửa chữa giúp ta hoàn thiện bản thân và khôi phục niềm tin từ người khác. Mặc dù lỗi lầm có thể gây tổn thương, mất lòng tin và cảm giác ân hận, việc sửa lỗi sẽ mang lại bài học quý giá. Những người biết nhận lỗi và sửa sai là những người mạnh mẽ, có khả năng thay đổi và đáng được tôn trọng. Tuy nhiên, trong xã hội hiện nay vẫn có nhiều người không biết sửa chữa lỗi lầm hoặc cố ý gây tổn thương cho người khác vì lợi ích cá nhân, điều này đáng bị chỉ trích.

Mỗi người chỉ có một lần sống, hãy cố gắng hoàn thiện bản thân, trở thành người có đạo đức và biết xin lỗi đúng lúc, đồng thời phấn đấu làm một công dân tốt cho xã hội.

Câu 2 : Làm thế nào để vượt lên số phận của chính mình trong cuộc sống qua các đoạn trích Hê-ra-clét đi tìm táo vàng, Chiến thắng Mtao Mxây

Trả lời:

Cuộc sống không phải lúc nào cũng màu hồng, không phải ai sinh ra cũng gặp may mắn. Một danh nhân đã nói: 'Không có số phận, chỉ có quyết định của con người làm nên số phận'. Đúng vậy, ở Việt Nam có nhiều tấm gương vượt qua số phận, như thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký, thương binh Nguyễn Trọng Hợp,... Họ đã chứng minh sự kiên cường và làm cho mọi người ngưỡng mộ.

Những người sống trong hoàn cảnh khó khăn vẫn có thể vượt lên số phận bằng ý chí và nghị lực. Cậu học trò Nguyễn Ngọc Ký, dù bị liệt cả hai tay và xuất thân từ gia đình nghèo, vẫn không từ bỏ ước mơ, học tập bằng đôi chân và trở thành giáo viên ưu tú. Cũng như nhiều tấm gương khác như Đỗ Trọng Khơi và Trần Văn Thước, họ đã vượt qua khó khăn để trở thành nhà thơ, nhà văn. Những câu chuyện này chứng tỏ sự quyết tâm không ngừng nghỉ.

Sự khao khát và quyết tâm là động lực chính giúp họ vượt qua thử thách. Họ nhận thức được khó khăn và có ý chí vươn lên để sống một cuộc sống đầy ý nghĩa. Những người này biến khuyết điểm thành sức mạnh, không chịu thua số phận mà làm việc chăm chỉ để đóng góp cho xã hội. Họ là những tấm gương sáng cho sự nỗ lực và cống hiến.

Chúng ta cũng nên học tập từ những tấm gương này và hỗ trợ những người gặp khó khăn trong cuộc sống. Mỗi người cần nỗ lực hết mình để cống hiến cho đất nước và làm cho cuộc sống của mình thêm ý nghĩa. Những người vượt lên số phận là một bài học quý giá, là động lực để chúng ta phấn đấu và xây dựng xã hội tốt đẹp hơn.

Chúng ta cần phải noi gương những người vượt qua số phận và tránh xa những người sống thực dụng, lười nhác, dễ nản lòng. Hãy cùng nhau xây dựng một đất nước tươi đẹp và tự tin tiến về phía trước, chắc chắn chúng ta sẽ đạt được mục tiêu mình mong muốn!

Hướng dẫn

a) Ở phần Viết, các em đã luyện tập viết bài văn nghị luận về vấn đề xã hội. Bây giờ, phần tiếp theo là luyện tập thuyết trình về chủ đề xã hội. Yêu cầu là trình bày ý kiến của các em về vấn đề đó trước người nghe.

b) Để thuyết trình hiệu quả về một vấn đề xã hội, các em cần:

- Chọn chủ đề thuyết trình.

- Xác định thời gian và đối tượng nghe để chọn nội dung và cách trình bày phù hợp.

- Chuẩn bị dàn ý và các tài liệu, hình ảnh, thiết bị hỗ trợ (nếu có).

- Sử dụng ngôn ngữ, biểu cảm, ánh mắt, giọng điệu phù hợp với nội dung.

Thực hành

Bài tập (trang 38 SGK Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Chọn một trong hai vấn đề để thuyết trình trước lớp:

- Vấn đề 1: Quan điểm của em về việc nhận lỗi và đổ lỗi cho người khác.

- Vấn đề 2: Cách để vượt qua số phận trong cuộc sống?

a) Chuẩn bị:

- Đọc kỹ yêu cầu bài tập, chọn vấn đề thuyết trình.

- Chọn hình thức thuyết trình (có thể kết hợp slide, hình ảnh, sơ đồ, ...).

- Luyện tập thuyết trình.

b) Tìm ý và lập dàn ý:

Lập dàn ý cho bài thuyết trình về vấn đề xã hội đã chọn (dựa vào phần Viết, có thể điều chỉnh cho phù hợp).

Mở đầu

Giới thiệu vấn đề thuyết trình.

Nội dung chính

Trình bày nội dung theo trình tự hợp lý.

Kết thúc

Nêu vấn đề quan tâm, mong muốn thảo luận và nhận ý kiến từ người nghe.

c) Thực hành nói và nghe:

- Người chủ trì: Đặt vấn đề, thống nhất cách trình bày và thảo luận, mời người thuyết trình.

Người nói

Người nghe

- Trình bày theo dàn ý chuẩn bị.

- Nói rõ ràng, âm lượng phù hợp, tránh đọc sẵn, kết hợp ngôn ngữ và cử chỉ, sử dụng hình ảnh minh họa nếu cần, đảm bảo thời gian quy định.

- Đảm bảo sự thống nhất giữa nội dung và hình thức, phương tiện hỗ trợ. Tạo sự hấp dẫn cho vấn đề thảo luận.

- Trả lời câu hỏi của người nghe (nếu có).

- Lắng nghe, ghi chép thông tin chính, những điểm cần hỏi lại.

- Thể hiện thái độ lắng nghe, khích lệ người nói bằng cử chỉ, nét mặt.

- Hỏi lại điểm chưa rõ (nếu cần), trao đổi quan điểm cá nhân.

- Thảo luận: Sau khi thuyết trình xong, chủ trì mời ý kiến người nghe hoặc câu hỏi, tranh luận.

- Kết thúc thảo luận: Chủ trì tổng hợp ý kiến, điểm thống nhất và tranh luận (nếu có).

* Bài nói mẫu tham khảo:

Một tư duy quan trọng của người thành công là nhận trách nhiệm thay vì đổ lỗi cho người khác.

Nhiều người thường đổ lỗi cho người khác về những thiếu sót trong công việc, giáo dục con cái, hoặc thành công cá nhân. Ví dụ, khi con cái có vấn đề, cha mẹ thường đổ lỗi cho nhau hoặc cho gia đình bên vợ hoặc chồng. Một số người còn đổ lỗi cho giáo viên hoặc hệ thống giáo dục.

Chúng ta thường tự nhận những thành công là nhờ bản thân hoặc “gen nhà mình”, trong khi đổ lỗi cho người khác về những thất bại. Nếu trẻ em sống trong môi trường đầy sự đổ lỗi, chúng sẽ khó khăn trong việc tìm giải pháp và dễ bị ảnh hưởng tiêu cực.

Để giúp con cái, cha mẹ nên nhận trách nhiệm về mình và làm gương. Khi con gặp vấn đề, hãy thừa nhận lỗi và cùng con tìm cách cải thiện. Tránh đổ lỗi hoặc chỉ trích trước mặt con cái. Mỗi sơ suất đều có phần trách nhiệm của tất cả các thành viên trong gia đình.

Nếu mọi người đều nhận trách nhiệm, mọi vấn đề sẽ đơn giản hơn, tạo sự thân thiện trong gia đình và cộng đồng. Đây là phẩm chất của những người lãnh đạo.

Do đó, mỗi người nên tự nhận trách nhiệm về mình và tránh đổ lỗi cho người khác.

d) Kiểm tra và chỉnh sửa:

Người nói

Người nghe

- Rút kinh nghiệm bài thuyết trình:

+ Đã trình bày đầy đủ các nội dung trong dàn ý chưa?

+ Cách thuyết trình, phong thái, giọng điệu có phù hợp không?

+ Hiệu quả của các phương tiện hỗ trợ ra sao?

- Đánh giá chung:

+ Điều hài lòng nhất và điều cần thay đổi trong bài thuyết trình?

- Kiểm tra kết quả nghe:

+ Nội dung nghe và ghi chép có chính xác không?

+ Thu hoạch được gì về thuyết trình một vấn đề xã hội?

- Rút kinh nghiệm thái độ nghe:

+ Đã chú ý và tôn trọng người thuyết trình chưa?

+ Có tham gia ý kiến và đặt câu hỏi trong thảo luận không?

Hướng dẫn

Khi thuyết trình về một vấn đề xã hội, các bạn cần lưu ý:

- Chọn vấn đề thuyết trình

- Xác định thời gian và đối tượng người nghe để chọn nội dung và cách trình bày phù hợp

- Chuẩn bị dàn bài và các tài liệu hỗ trợ như tranh, ảnh, thiết bị

- Sử dụng ngôn ngữ kết hợp với biểu cảm khuôn mặt, ánh mắt và giọng điệu phù hợp với nội dung.

Thực hành

Đề bài: Suy nghĩ của bạn về việc nhận lỗi và đổ lỗi cho người khác.

Bài nói tham khảo

Trong đời sống, giao tiếp là điều thiết yếu. Đúng đắn trong ứng xử là điều mọi người hướng tới, tuy nhiên không phải lúc nào cũng dễ dàng. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng thảo luận về việc nhận lỗi và đổ lỗi cho người khác – một vấn đề phổ biến trong cuộc sống.

Trước tiên, chúng ta cần phân biệt hai khái niệm này. Nhận lỗi có nghĩa là thừa nhận trách nhiệm về một lỗi sai của mình. Ngược lại, đổ lỗi là việc chuyển trách nhiệm đó cho người khác. Nhận lỗi thể hiện sự tích cực hơn bởi đó là việc chấp nhận sai lầm và chịu trách nhiệm, trong khi đổ lỗi là hành động không dám nhận sai mà đẩy trách nhiệm cho người khác để bảo vệ bản thân.

Nhận lỗi mang lại sự tích cực vì cho thấy sự nhận thức và dũng cảm, trong khi đổ lỗi là hành động của sự yếu đuối, không dám đối mặt với sai lầm của mình và đổ tội cho người khác. Điều quan trọng là chúng ta cần phân biệt rõ ràng giữa đúng và sai để có cách ứng xử phù hợp, tránh ảnh hưởng đến người khác.

Vấn đề 1 trang 36 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Suy nghĩ của bạn về việc nhận lỗi và đổ lỗi cho người khác.

Trả lời:

Dàn ý

Mở bài: Giới thiệu chủ đề luận bàn: Nhận lỗi và đổ lỗi cho người khác

Thân bài:

- Giải thích các khái niệm: “nhận lỗi”, “đổ lỗi”

- Các biểu hiện của hiện tượng

- Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng

- Hậu quả của việc đổ lỗi và không nhận lỗi

- Các giải pháp để khắc phục

- Phê phán những hành vi tiêu cực

- Bài học rút ra

Kết bài: Tóm tắt và đánh giá tổng quát về vấn đề

Bài làm

Như câu nói của người xưa: “Nhân bất thập toàn”, ý nghĩa là không ai sinh ra đã hoàn hảo. Sai lầm là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống, và chính từ những sai lầm, chúng ta có thể học hỏi và trưởng thành. Lời xin lỗi là một hành động cần thiết để giảm thiểu hậu quả tiêu cực và làm dịu tâm hồn. Khi mắc lỗi, việc nhận lỗi và xin lỗi là rất quan trọng để xây dựng mối quan hệ tốt đẹp và tránh những hậu quả không mong muốn.

“Đổ lỗi” là hành vi trốn tránh trách nhiệm, đổ lỗi cho người khác hoặc hoàn cảnh. Đây là một hiện tượng phổ biến và không tốt trong xã hội. Ngược lại, “nhận lỗi” là việc thừa nhận khuyết điểm của bản thân, đồng cảm với những người bị ảnh hưởng và tìm cách sửa chữa sai lầm. Nhận lỗi giúp chúng ta nhận thức và sửa chữa lỗi lầm, từ đó trở nên tốt hơn và được người khác đánh giá cao.

Trong cuộc sống, việc mắc sai lầm là điều bình thường, nhưng việc nhận lỗi và sửa chữa lỗi là cần thiết để cải thiện bản thân và lấy lại sự tin tưởng từ người khác. Những người biết nhận lỗi và sửa lỗi là những người có bản lĩnh và đáng được tôn trọng. Ngược lại, những người không biết nhận lỗi và thường xuyên đổ lỗi cho người khác sẽ gặp khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ tốt đẹp và có thể bị chỉ trích.

Mỗi người chỉ có một cuộc đời để sống, vì vậy chúng ta nên cố gắng hoàn thiện bản thân, sống đạo đức và biết nói lời cảm ơn, xin lỗi đúng lúc. Đó là cách chúng ta có thể trở thành công dân tốt và làm cho cuộc sống của mình trở nên ý nghĩa hơn.

Vấn đề 2 trang 36 SGK Ngữ văn 10 Tập 1: Cách vượt lên số phận của bản thân trong cuộc sống qua các đoạn trích Hê-ra-clét đi tìm táo vàng và Chiến thắng Mtao Mxây

Trả lời:

Dàn ý

Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề nghị luận

- Dẫn dắt qua hai văn bản

Thân bài:

- Giải thích khái niệm “số phận”

- Biểu hiện của số phận

- Nguyên nhân dẫn đến số phận

- Ý nghĩa của việc vượt qua số phận

- Phản đề

- Đánh giá và bình luận

Kết bài: Khẳng định và đánh giá tổng quát về vấn đề

Bài làm

Cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng như chúng ta mong đợi. Một danh nhân từng nói: 'Số phận không quyết định tất cả, mà chính những quyết định của con người mới tạo nên số phận.' Ví dụ như thầy Nguyễn Ngọc Ký và thương binh Nguyễn Trọng Hợp đã vượt qua số phận để thành công trong cuộc sống, trở thành những tấm gương sáng về nghị lực và sự kiên trì.

Nhiều người trong hoàn cảnh khó khăn vẫn không từ bỏ. Họ có ý chí, nghị lực và niềm tin vào cuộc sống, không chịu đầu hàng số phận mà kiên cường vươn lên để sống có ích. Nguyễn Ngọc Ký, một học trò bị liệt cả hai tay, vẫn không từ bỏ ước mơ học tập và trở thành một giáo viên ưu tú. Tương tự, nhiều người khác như Đỗ Trọng Khơi và Trần Văn Thước cũng đã vượt qua khó khăn để thành công. Họ là biểu tượng của sự kiên trì và nghị lực phi thường.

Họ nhận thức được khó khăn của bản thân và không chấp nhận số phận, từ đó tìm cách vượt qua. Sự khao khát sống không kém phần giá trị so với người khác và động lực từ sự ủng hộ của những người xung quanh đã giúp họ đạt được thành công. Họ chứng minh rằng sự kiên cường và nghị lực có thể thay đổi số phận, dù gặp khó khăn, họ vẫn có thể sống có ích và đóng góp cho xã hội.

Chúng ta cũng nên học tập từ những tấm gương này, cố gắng phấn đấu và đóng góp cho xã hội. Những người vượt lên số phận là nguồn cảm hứng để chúng ta nỗ lực hơn và sống một cuộc sống có ý nghĩa.

Đối diện với những tấm gương đó, chúng ta cần hỗ trợ và động viên những người đang gặp khó khăn. Việc học hỏi từ sự nỗ lực của họ sẽ giúp chúng ta hoàn thiện bản thân và làm cho cuộc sống của mình thêm phần ý nghĩa. Hãy cùng nhau xây dựng một xã hội tốt đẹp và sống xứng đáng với những gì chúng ta có.

Những tấm gương vươn lên không chỉ là nguồn cảm hứng mà còn là nhắc nhở cho chúng ta về ý nghĩa của sự nỗ lực và quyết tâm. Hãy tiếp tục cố gắng và hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn.