Top 6 Bài văn 'Hòn đảo Cô Tô' của Nguyễn Tuân lớp 6 ấn tượng

1. Nhà Văn Nguyễn Tuân

- Sinh năm 1910 và lớn lên trong không khí nền văn hóa gia đình Nho, Nguyễn Tuân đã khám phá văn chương từ những năm 1935, nhưng tên tuổi của ông thực sự bắt đầu nổi tiếng từ năm 1938 với những tác phẩm độc đáo như Vang bóng một thời, Một chuyến đi... - Năm 1941, ông bị bắt giam và trải qua những trải nghiệm chính trị đầy tính động chạm.

- Năm 1945, ông tích cực tham gia Cách mạng tháng Tám, trở thành biểu tượng văn hóa mới với những tác phẩm như tập tùy bút Sông Đà (1960), những bức tranh ký chống Mỹ (1965-1975) và những bài viết độc đáo về văn hóa và đất nước. Nguyễn Tuân theo đuổi chủ nghĩa xê dịch, tìm kiếm sự mới mẻ và độc đáo suốt đất nước.

- Từ 1948 đến 1957, ông đảm nhận chức vụ Tổng thư ký Hội Văn nghệ Việt Nam.

- Năm 1996, ông được vinh danh bằng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

- Tác phẩm của Nguyễn Tuân luôn thể hiện phong cách tài năng, sự hiểu biết đa chiều và sử dụng ngôn ngữ phong phú, tinh tế, được coi là một đại diện xuất sắc trong sáng tạo và sử dụng Tiếng Việt.

2. Tác Phẩm 'Cô Tô'

- Nguyễn Tuân sáng tác 'Cô Tô' trong chuyến thăm đảo năm 1976, thuộc thể loại kí.

- Bài viết là phần kết của kí 'Cô Tô', ghi lại ấn tượng về thiên nhiên và con người lao động ở Cô Tô trong chuyến thăm của nhà văn.

- Bố cục bài viết: 3 phần

+ Phần 1: (từ đầu đến '...theo mùa sóng ở đây'): Cảnh đẹp Cô Tô sau cơn bão.

+ Phần 2: (tiếp theo đến '...trong đất liền'): Cảnh mặt trời mọc trên biển Cô Tô.

+ Phần 3: (phần còn lại): Sinh hoạt của người dân trên đảo Cô Tô.

Đọc - hiểu văn bản

1 - Trang 91 SGK

Bài viết có thể chia thành bao nhiêu đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì?

Trả lời:

Bài viết có thể chia thành 3 đoạn:

– Phần 1 (từ đầu đến theo mùa sóng ở đây): Cảnh đẹp Cô Tô sau cơn bão

– Phần 2 (tiếp theo đến là là nhịp cánh…): Cảnh tráng lệ, hùng vĩ của Cô Tô buổi bình minh

– Phần 3 (còn lại): Sinh hoạt buổi sáng trên đảo Cô Tô.

2 - Trang 91 SGK

Vẻ đẹp trong sáng của đảo Cô Tô sau khi trận bão đi qua đã được miêu tả như thế nào? Em hãy tìm và nhận xét những từ ngữ (đặc biệt là tính từ), hình ảnh diễn tả vẻ đẹp ấy trong đoạn đầu của bài.

Trả lời:

Những từ ngữ, chi tiết miêu tả vẻ đẹp của Cô Tô sau khi trận bão đi qua:

+ Một ngày trong trẻo, sáng sủa

+ Cây thêm xanh mượt

+ Nước biển lam biếc đậm đà hơn

+ Cát lại vàng giòn hơn

+ Lưới nặng mẻ cá giã đôi

– Các tính từ miêu tả màu sắc, ánh sáng: trong trẻo, xanh mượt, lam biếc, vàng giòn

– Nổi bật các hình ảnh: bầu trời, nước biển, cây trên núi đảo, bãi cát khiến khung cảnh Cô Tô hiện lên thật trong sáng, tinh khôi.

=> Nguyễn Tuân truyền đạt vẻ đẹp tinh khôi, thanh khiết của Cô Tô sau cơn bão, làn sóng của biển làm mới mẻ khung cảnh.

3 - Trang 91 SGK

Đoạn miêu tả cảnh mặt trời mọc trên biển (từ Mặt trời lại rọi lên ngày thứ sáu đến Một con hải âu bay ngang, là là nhịp cánh) là một bức tranh rất đẹp. Em hãy tìm những từ ngữ chỉ hình dáng, màu sắc, những hình ảnh mà tác giả đã dùng để vẽ nên cảnh đẹp rực rỡ ấy. Nhận xét về những hình ảnh so sánh mà tác giả dùng ở đây.

Trả lời:

Hình ảnh mặt trời mọc trên biển là bức tranh đẹp, được tác giả thể hiện qua từ ngữ chỉ hình dáng, màu sắc và hình ảnh so sánh:

+ Chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây bụi

+ Mặt trời nhú lên dần dần

+ Tròn trĩnh, phúc hậu như một quả trứng thiên nhiên đầy đặn

+ Quả trứng hồng hào… nước biển ửng hồng

+ Y như một mâm lễ phẩm

– Tác giả sử dụng từ ngữ chính xác, tinh tế, lối so sánh thật rực rỡ, tráng lệ.

=> Hình ảnh mặt trời trên biển huy hoàng, rực rỡ với tài quan sát tinh tế, cảnh mặt trời mọc ở Cô Tô được thể hiện trong sự giao thoa hân hoan giữa con người với thế giới.

4 - Trang 91 SGK

Cảnh sinh hoạt và lao động của người dân trên đảo đã được miêu tả qua những chi tiết, hình ảnh nào trong đoạn cuối bài văn? Em có cảm nghĩ gì về cảnh ấy?

Trả lời:

Cảnh người dân sinh hoạt và lao động được miêu tả qua các chi tiết, hình ảnh:

– Quanh giếng nước ngọt: vui nhộn như một cái bến và đậm đà mát nhẹ

– Chỗ bãi đá: bao nhiêu là thuyền của hợp tác xã đang mở nắp sạp…

– Thùng, cong và gánh nối tiếp đi đi về về.

=> Cảnh lao động của người dân trên đảo sôi động, tràn ngập sức sống.

– Cuộc sống bình yên: Chị Châu Hòa Mãn địu con… lũ con hiền lành.

=> Nguyễn Tuân thể hiện sự kết nối tình cảm giữa con người và thiên nhiên, đồng thời thể hiện tình yêu thương của ông đối với đảo Cô Tô.

Luyện tập

1 - Trang 91 SGK

Em hãy viết một đoạn văn tả cảnh mặt trời mọc (trên biển, trên sông, trên núi hay ở đồng bằng) mà em đã quan sát được.

Trả lời:

Đoạn văn tả cảnh mặt trời mọc:

Từ đỉnh trời, mặt trời bắt đầu loé sáng, làm lung linh cả bầu trời tạo nên một bức tranh bình minh trên biển rất tuyệt vời. Những tia nắng vàng óng ả nhẹ nhàng xâm nhập qua những đám mây, chiếu xuống mặt nước biển như những viên ngọc quý đầy màu sắc, báo hiệu một ngày mới bắt đầu. Xa xa, những chiếc thuyền cá trắng bóng đang trở về bờ. Một bức tranh huyền bí và tràn ngập niềm hy vọng.

A – KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Tác giả:

Nguyễn Tuân (1910 – 1987) quê ở Hà Nội
Là nhà văn nổi tiếng, chủ yếu viết về thể loại tùy bút và ký
Bắt đầu sự nghiệp văn chương từ những năm 30 của thế kỉ XX, Nguyễn Tuân là người làm nên danh tiếng với các tác phẩm như Một chuyến đi, Vang bóng một thời từ 1938, 1939
Giành giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996
Phong cách viết độc đáo, tài hoa, sâu sắc và giàu ngôn ngữ.

2. Tác phẩm:

Cô Tô là một phần cuối của bài kí Cô Tô, ghi lại ấn tượng về thiên nhiên và con người lao động ở đảo Cô Tô
Nhà văn sáng tác tác phẩm trong chuyến thăm đảo, thể loại kí - sự viết về hiện thực và thời sự.

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1: Trang 91 sgk ngữ văn 6 tập 2

Bài văn có thể chia thành ba đoạn:
Đoạn 1: Từ đầu đến 'theo mùa sóng ở đây'.
=> Miêu tả cảnh đẹp của Cô Tô sau trận bão.
Đoạn 2: Từ 'Mặt trời lại rọi lên' đến 'là là nhịp cánh'.
=> Miêu tả cảnh tráng lệ và hùng vĩ khi mặt trời mọc trên biển.
Đoạn 3: Từ 'Khi mặt trời đã lên' đến hết.
=> Miêu tả cảnh sinh hoạt buổi sáng trên đảo Cô Tô.

Câu 2: Trang 91 sgk ngữ văn 6 tập 2
Vẻ đẹp trong sáng của đảo Cô Tô sau trận bão được miêu tả như thế nào? Các từ ngữ (đặc biệt là tính từ), hình ảnh diễn tả như thế nào trong đoạn đầu bài?
Vẻ đẹp của đảo Cô Tô sau trận bão được tác giả diễn đạt qua những từ ngữ và hình ảnh như:
Một ngày trong trẻo, sáng sủa;
Cây thêm xanh mượt;
Nước biển lam biếc đậm đà hơn;
Cát lại vàng giòn hơn;
Lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi.
=> Mô tả màu sắc tươi mới, khung cảnh rộng lớn và vẻ đẹp sống động của Cô Tô.

Câu 3: Trang 91 sgk ngữ văn 6 tập 2
Đoạn tả cảnh mặt trời mọc trên biển là một bức tranh rất đẹp. Tác giả sử dụng những từ ngữ nào để vẽ nên cảnh đẹp rực rỡ này? Nhận xét về những hình ảnh so sánh mà tác giả sử dụng ở đây.
Đoạn tả cảnh mặt trời mọc trên biển được diễn đạt qua những từ ngữ như:
Chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây bụi; mặt trời nhú lên dần dần, tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn; quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng; y như một mâm lễ phẩm...
Các so sánh này tạo nên bức tranh rực rỡ và tráng lệ về viễn cảnh mặt trời mọc ở Cô Tô.

Câu 4: Trang 91 sgk ngữ văn 6 tập 2
Cảnh sinh hoạt và lao động của người dân trên đảo được miêu tả như thế nào trong đoạn cuối bài văn? Cảm nhận của em về cảnh ấy là gì?
Cảnh sinh hoạt và lao động của người dân trên đảo được miêu tả qua những chi tiết và hình ảnh như:
Cái giếng nước ngọt ... cái sinh hoạt của nó vui như một cái bến và đậm đà mát mẻ hơn mọi cái chợ trong đất liền.
=> So sánh giữa giếng, bến và chợ tạo nên cảm giác ngộp thở và đặc sắc về cuộc sống trên đảo Cô Tô.
Không biết bao nhiêu là người đến gánh và múc.
Từng đoàn thuyền, lũ con lành.
=> Hình ảnh của cuộc sống đối lập và hạnh phúc tạo nên ấn tượng khó quên trong tâm trí độc giả.

Luyện tập
Bài tập 1: trang 91 SGK Ngữ Văn 6 tập 2
Hãy viết một đoạn văn tả cảnh mặt trời mọc ở đâu đó mà em đã quan sát được.
Trời đã sáng. Tiếng gà gáy báo hiệu một ngày mới. Từ đỉnh núi, bức tranh mặt trời mọc trên đỉnh cây cỏ mờ nhạt, ánh nắng êm dịu bao phủ lên cả khu vực xung quanh...

Phần tham khảo, mở rộng
Câu 1: Giá trị nội dung và nghệ thuật trong Cô Tô của Nguyễn Tuân
Tác phẩm có giá trị về nội dung khi tái hiện vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trên đảo Cô Tô. Bằng ngôn ngữ tinh tế và hình ảnh sinh động, tác giả đã thể hiện tình cảm và sự kính trọng của mình đối với vẻ đẹp tự nhiên và cuộc sống của người dân đảo.
...

I. Khám phá về bài Cô Tô

1. Tác giả

Nguyễn Tuân, một nhà văn nổi tiếng trong văn hóa Việt Nam, được biết đến với thể loại tùy bút và ký. Các tác phẩm của ông luôn phản ánh phong cách độc đáo, tài năng và sự hiểu biết đa dạng về cuộc sống.

Bạn có thể nhận ra những tác phẩm nổi tiếng như: Ngọn đèn dầu lạc, Vang bóng một thời, Một chuyến đi, Tùy bút,…

2. Tác phẩm

Ký là một thể loại văn học trung gian, nằm giữa báo chí và văn học, thường là văn xuôi tự sự.

Cô Tô, một tác phẩm được lấy từ bài Ký Cô Tô của Nguyễn Tuân.

II. Hướng dẫn soạn bài Cô Tô

1. Câu 1 trang 91 SGK Ngữ văn 6 tập 2

Cấu trúc bài văn Cô Tô:

Đoạn 1: Từ đầu đến “theo mùa sóng ở đây”: Vẻ đẹp của Cô Tô sau cơn bão
Đoạn 2: Tiếp theo …… “là là nhịp cánh”: Vẻ đẹp của Cô Tô buổi sáng khi mặt trời mọc trên biển theo quan sát của tác giả
Đoạn 3: Phần còn lại. Tác giả mô tả sinh hoạt của đảo Cô Tô vào buổi sáng.

2. Câu 2 trang 91 SGK Ngữ văn 6 tập 2

Sau cơn bão, vẻ đẹp trong sáng của Cô Tô được tác giả diễn đạt qua những chi tiết sau:

Mọi không gian trở nên trong trẻo, sáng sủa
Cây cỏ thêm xanh mượt
Biển Cô Tô lam biếc, đậm đà
Cát vàng giòn
Lưới nặng mẻ cá giã đôi
Những từ ngữ, hình ảnh mô tả vẻ đẹp này trong đoạn đầu bài là: trong trẻo, lam biếc, vàng giòn, xanh mượt

3. Câu 3 trang 91 SGK Ngữ văn 6 tập 2

Những từ chỉ hình dạng, màu sắc, và hình ảnh mà tác giả sử dụng để hình thành bức tranh rực rỡ khi mặt trời mọc trên biển:

Chân trời, ngấn bể, hết mây bụi
Mặt trời nhô lên từ từ, tròn trĩnh, phúc hậu như lòng đỏ của quả trứng thiên nhiên đầy đặn, quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ như một cái mâm bạc, với đường kính rộng bằng cả bức tranh chân trời màu ngọc trai nước biển hồng hồng; giống như mâm lễ phẩm.
Các so sánh này tạo nên bức tranh hung vĩ, tươi sáng và đầy năng lượng của Cô Tô

4. Câu 4 trang 91 SGK Ngữ văn 6 tập 2

Sinh hoạt và lao động của người dân trên đảo được tác giả mô tả qua các chi tiết như sau:

Quanh cái giếng nước ngọt: Mọi hoạt động tập trung xung quanh giếng, từ việc gạch nước, múc nước, tắm rửa, đến việc uống nước.
Bãi đá nơi thuyền hợp tác xã được mở nắp sạp. Thùng và cong, cùng với gánh, liên tiếp di chuyển qua lại.
Vẻ đẹp của con người tại đây là vẻ đẹp của công việc. Đó là khung cảnh sinh hoạt giản dị sau cơn bão. Cuộc sống hòa mình hài hòa với thiên nhiên.

III. Thực hành bài Cô Tô

1. Câu 1 trang 91 SGK Ngữ văn 6 tập 2

Đoạn văn tả cảnh mặt trời mọc trong tác phẩm Cô Tô

Bình minh trên biển mang đến vẻ đẹp của sự tinh khôi, trong trẻo của trời đất. Nhìn xa, nước biển mênh mông như một biển xanh, những con sóng nhẹ nhàng vỗ nhẹ vào bờ cát mịn màng. Mặt trời tròn vạch từ từ lên từ đỉnh biển đang ngủ, làm sáng bóng cả vùng biển bạc. Dưới ánh nắng nhẹ nhàng của buổi sáng, những đám sương mỏng trên biển dần tan chảy, làm lộ ra vẻ đẹp tinh khôi của biển. Xa xa, bóng những chú chim hải âu nhảy múa trên những đợt sóng biếc… Một bức tranh tự nhiên toàn diện với vẻ đẹp trong trẻo của sự hoàn mĩ.

2. Câu 2 trang 91 SGK lớp 6 tập 2

Học sinh sao chép và thuộc lòng đoạn văn sau: “Mặt trời nhô lên từ từ” …… “Một con hải âu cất cánh, làm lành nhịp sống)