1. Bài tham khảo số 1
Trong tác phẩm “Trường ca mặt đường khát vọng”, Nguyễn Khoa Điềm đã ghi lại:
Oh những dòng sông hùng vĩ nước chảy từ đâu
Khi trở về quê hương, chúng hát thành bài ca
Người đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt qua thác
Gọi vang trăm màu trên những dạng sông xuôi…
Việt Nam có hàng trăm dòng sông lớn nhỏ tạo nên nền văn hóa độc đáo. Từ những sông ở đồng bằng với phù sa màu mỡ đến những con sông ở miền núi cao với tiềm năng thủy điện, mỗi con sông đều mang đến vẻ đẹp riêng biệt. Một trong những con sông đặc biệt là sông Đà, được nhà văn Nguyễn Tuân mê đắm và gọi là “thứ vàng mười của màu sắc núi sông Tây Bắc”.
Đặc điểm nổi bật của sông Đà là hướng chảy ngược về phương bắc, trái ngược với hầu hết các dòng sông chảy về hướng đông. Điều này tạo nên hai nét tính cách đối lập: hung bạo và trữ tình.
Sông Đà là dòng sông có nhiều thác nước và ghềnh đá. Vẻ hùng vĩ của sông được thể hiện qua những tảng đá lớn ven bờ, tạo thành những vách đá cao không thể nhìn thấy mặt trời ở một số nơi. Tiếng gầm thét của sông, tiếng nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió tạo nên một bức tranh âm nhạc tự nhiên đầy mạnh mẽ. Những thách thức như ghềnh Hát Loóng, nơi nước đổ dữ dội, thách thức người lái đò vượt qua mỗi ngày, tất cả đều làm cho sông Đà trở nên hung bạo và đầy ẩn núp.
Nguyễn Tuân đã sử dụng ngôn ngữ tinh tế để miêu tả vẻ đẹp kỳ vĩ của sông Đà, từ những tảng đá lạnh lẽo đến những cảnh thác nước đẹp như tranh. Ông kết hợp các biện pháp nghệ thuật như điệp từ, so sánh để tạo nên hình ảnh sống động, hấp dẫn. Sự uyên bác của ông không chỉ nằm ở lĩnh vực văn chương mà còn mở rộng đến nhiều lĩnh vực khác nhau như điện ảnh, âm nhạc, hội họa.
Đồng thời, sông Đà không chỉ là nơi đẹp mà còn mang lại tiềm năng thủy điện quan trọng cho kinh tế và phát triển của đất nước. Dù có vẻ đáng sợ, sông Đà vẫn là một nguồn tài nguyên quý báu và là biểu tượng của sức mạnh tự nhiên.
Tuy đầy hiểm nguy, sông Đà lại là một dòng sông trữ tình khi đi qua những thác đá hung bạo. Cảnh sắc bên bờ sông, với những bãi ngô non, cỏ gianh, đàn hươu thong dong gặm cỏ, tạo nên một khung cảnh hữu tình và dịu dàng. Sông Đà không chỉ là nguồn tài nguyên mà còn là nguồn cảm hứng cho những người yêu thiên nhiên và nghệ thuật.
Nguyễn Tuân thể hiện tình cảm tri âm tri kỷ đối với sông Đà, xem nó như một cố nhân mang đến vẻ đẹp và giá trị cho đất nước. Tác phẩm “Người lái đò sông Đà” không chỉ là một tác phẩm văn học, mà còn là một bức tranh sống động về dòng sông hùng vĩ và đầy trữ tình.
3. Bài tham khảo số 2
Trong “Nhà lái đò trên sông Đà”, Nguyễn Tuân tuyền đạt tài năng nghệ sĩ qua bức tranh chân thật về cuộc sống của ông lái đò, một anh hùng và nghệ sĩ tài ba. Hành trình của ông, những trận thủy chiến đầy nguy hiểm, đòi hỏi lòng gan và sự kiên trì, đã biến ông thành biểu tượng của người lao động trong xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tác phẩm không chỉ là câu chuyện về ông lái đò, mà còn là bản trường ca ca ngợi vẻ đẹp và tinh thần của con người lao động Việt Nam trong những năm đầu xây dựng đất nước mới.
3. Bài tham khảo số 2
Tây Bắc thật hùng vĩ với vẻ đẹp quý giá của thiên nhiên, nhưng con người còn quý giá hơn khi chinh phục được thiên nhiên. Sự tinh tế và sắc sảo trong ngòi bút của Nguyễn Tuân khi đề cập đến chất vàng mười trong người lái đò sông Đà thật sự là điểm độc đáo. Ông lái đò hiện lên như một tượng đài của nhân dân, là biểu tượng của vẻ đẹp thiên nhiên nơi mảnh đất Tây Bắc. Với sự từng trải hiểu biết về đối tượng chinh phục, ông nhớ rất rõ bảy mươi ba con thác với từng luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở.
Chất vàng mười trong Người lái đò sông Đà thể hiện ngay ở vẻ đẹp của người lao động. Sông Đà như một thiên anh hùng ca bất tận, ông lái đò làm việc trong một hoàn cảnh khắc nghiệt đầy thử thách, nhưng vẫn giữ vững sự dũng cảm và mưu trí. Cuộc chiến đấu gian lao trên mặt trận của con sông Đà là một hành trình đầy hiểm nguy, nhưng chất vàng mười trong người lái đò sông Đà luôn hiện lên ngay cả khi bị thương.
Phong thái đĩnh đạc của ông lái đò là sự tài hoa đầy nghệ sĩ của người lao động Tây Bắc. Bình tĩnh và khôn khéo, giống như một vị chỉ huy cầm quân tài ba, ông lái đò là biểu tượng của sự mềm mại thướt tha của dòng sông Đà và đồng thời là người làm chủ cuộc đời và công việc của mình.
Biểu tượng cho vẻ đẹp thiên nhiên nơi mảnh đất Tây Bắc chính là hình tượng kì vĩ lớn lao của dòng sông Đà. Sự dữ dội, mạnh mẽ và hùng vĩ của thiên nhiên được tái hiện gói gọn trong vẻ đẹp của con sông Đà, từ những thác nước ngoằn nghèo đến những khoảnh khắc trữ tình hòa mình vào bản nha âm nhạc tự nhiên.
Chất vàng mười trong Người lái đò sông Đà không chỉ ở vẻ đẹp trữ tình của dòng sông mà còn ở vẻ đẹp hiền hòa của bờ sông, nơi có những cảnh sắc ấm áp tươi vui và đầy sức sống. Bờ sông hoang dại như bờ tiền sử, đồng thời mang lại hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích xa xưa.
4. Tác phẩm số 5
Nhà văn Nguyễn Tuân, người 'sống để tìm kiếm vẻ đẹp', đã khám phá 'chất vàng mười' trong thiên nhiên và con người Tây Bắc, qua bức tranh về người lái đò sông Đà trong bút kí 'Sông Đà'.
Nguyễn Tuân tận dụng vài nét tài hoa để vẽ nên hình tượng ông lái đò như một anh hùng trên sông nước. Ông đưa nhân vật vào bối cảnh khốc liệt, nơi mà những phẩm chất như dũng cảm, kiên cường được thách thức, và ông gọi đó là cuộc chiến đấu gian lao trên mặt trận sông Đà. Ông lái đò đối mặt với những thách thức nguy hiểm, như cuộc vượt thác đầy gian nan, nhưng vẫn cố nén vết thương, chiến đấu bền bỉ, như một vị tướng gan dạ anh hùng.
Không chỉ có sự kiên cường, ông lái đò còn là một nghệ sĩ tài ba, diễn đạt qua những cuộc chiến giao tranh với nước, sóng, gió và đá. Nguyễn Tuân tận dụng ngôn từ phong phú để tô điểm cho đội quân đá, sóng nước, tạo nên một bức tranh âm thanh và hình ảnh sống động. Trong cuộc chiến thứ ba, ông lái đò còn phải đối mặt với nước, sóng và đá, nơi ông phải thể hiện tài hoa của mình như một nghệ sĩ điêu luyện. Cuộc chiến này không chỉ là về sức mạnh về thể chất mà còn là về tinh thần, mưu trí và tài năng của ông lái đò.
Nguyễn Tuân đã khám phá chất vàng mười trong con người Tây Bắc, những người lao động không tên, không danh giá, nhưng lại đầy đủ phẩm chất anh hùng và tài hoa nghệ sĩ. Họ là biểu tượng của vẻ đẹp trong thời đại mới, thể hiện sự hy vọng và tin tưởng trong cuộc sống.
5. Tài liệu tham khảo số 4
Giữa cánh đồng văn chương rộng lớn, những ngón tay tài năng nhỏ bé của nghệ sĩ bay lượn trong không khí để chạm vào những khoảnh khắc vàng của cuộc sống. Với Nguyễn Tuân, khoảnh khắc vàng mà ông tìm thấy trong chuyến hành trình đầy gian khổ đó là những khoảnh khắc vàng của thiên nhiên, nơi mà ông làm nổi bật 'thứ vàng mười đã trải qua thử thách' trong tâm hồn của những người lao động. Điều này được thể hiện rõ trong bức tranh về 'Người lái đò sông Đà', một tùy bút đặc biệt mà ông tô điểm cho hình ảnh của người lái đò.
Văn chương là dòng suối cảm xúc bất tận chảy trong những tâm hồn nghệ sĩ, và chính những cảm xúc đó đã thúc đẩy nhà văn phải tìm kiếm nguồn cảm hứng và nâng bút sáng tác. Mỗi tác phẩm là một cuộc hành trình sáng tạo, người nghệ sĩ phải đắm chìm trong biển lớn cuộc đời để khám phá cảm xúc, và vì vậy, mỗi tác phẩm là một hành trình đầy gian khổ. Giống như Nguyễn Tuân, tùy bút về sông Đà là thành quả nghệ thuật tuyệt vời mà ông thu hoạch được trong cuộc hành trình hùng vĩ và phấn khích tới miền Tây Bắc bao la, xa xôi của Tổ quốc. Lúc đó, ông chứng kiến một cảnh tượng làm trào lên cảm xúc của ông, vẻ đẹp tâm hồn của người lao động hiện lên rõ qua ánh sáng tinh tế của ông, như thể ông nhìn thấy 'thứ vàng mười đã trải qua thử thách' trong họ.
Ở đây, 'thứ vàng mười' chính là vẻ đẹp tâm hồn của người lao động, không ai khác ngoài người lái đò, vẻ đẹp đó đã trải qua thử thách dưới ánh nhìn tinh tế của Nguyễn Tuân như một ngọn lửa khỏi đầu. Trong tác phẩm, Nguyễn Tuân xây dựng hình tượng người lái đò với hai tính cách đối lập: sự kiên cường và chí dũng, cũng như chất tài hoa nghệ sĩ. Hai tính cách này làm nổi bật phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân.
Sự kiên cường và chí dũng của người lái đò được thể hiện trong trận thủy chiến với sông Đà. Ở đây, có một sự đối lập giữa người lái đò và sông Đà. Người lái đò, một người già yếu, nhỏ bé, với sáu cây chèo như que tre, phải đối mặt với dòng sông Đà dữ dội, nước chảy mạnh như muốn nuốt chửng người lái đò. Tuy nhiên, với sự kiên cường và chí dũng, ông tiến về phía trước. Sông Đà hung dữ, chia thành nhiều phần, với chiến thuật riêng. Tuy nhiên, với con mắt tinh tế, ông linh hoạt trong mỗi đợt đánh, đôi khi sông Đà tấn công liên tục, làm người lái đò rung động trên chiếc thuyền nhỏ, nhưng với quyết tâm, ông lái đò giữ chặt cây chèo để tiếp tục cuộc chiến. Là một người lái đò, ông như một chiến binh vượt qua những thách thức của sông Đà, không một chút sợ hãi. Sau những tấn công liên tục, ông lái đò giữ chặt cây chèo, đối mặt với những con sóng như một tướng tá tận cùng, vươn lên vượt qua mỗi con sóng và giữ chặt dây cương sấn đôi để mở đường tiến lên. Sông Đà có những tảng đá bày ra như một cuội trò chở người lái đò đến, và với sự khéo léo, ông vượt qua chúng một cách thuận lợi. Nhưng sự đặc biệt của ông không chỉ là khả năng chèo đò qua những thác nước, mà còn là sự hiểu biết sâu rộng về sông nước, với sự thông minh và khéo léo, ông vượt qua mọi thử thách. Trong tác phẩm, Nguyễn Tuân mô tả người lái đò với hai đặc điểm: sự chí dũng kiên cường và chất tài năng nghệ sĩ, hai đặc điểm trái ngược nhau nhưng đã làm nổi bật phong cách nghệ thuật của ông.
Ngoài ra, 'chất vàng mười' còn được Nguyễn Tuân mô tả ở khía cạnh nghệ sĩ tài hoa của người lái đò. Điều này như một viên ngọc quý ẩn sâu trong tâm hồn, chỉ có những nhà văn chân chính mới có thể nhìn thấy. Theo lời của Nguyễn Minh Châu: 'Nhà văn phải là người đi tìm những viên ngọc ẩn giấu trong tâm hồn con người'. Ở Nguyễn Tuân, không chỉ những người làm nghệ sĩ như ông mới được coi là nghệ sĩ, mà cả những người làm công việc hàng ngày, họ dành hết mình với công việc của mình cũng là những nghệ sĩ chân chính. Người lái đò với nghệ thuật chèo đò qua những thác nước của mình, ông trở thành một nghệ sĩ chân chính. Công việc mà ông làm không chỉ là một công việc chân chính, trong im lặng, ông cống hiến cho cách mạng, công việc đó là công việc hàng ngày ông làm để kiếm kế sinh nhai và lo lắng cho gia đình, nhưng cũng làm đẹp cho xã hội. Trước công việc ấy, ông như một anh hùng chính nghĩa đánh bại kẻ thù để đạt được sự vang dội, oai hùng.
Lúc ấy, trong nghệ thuật chèo đò của mình, người lái đò còn được thấy với vẻ đẹp tài năng, đó là sau những trận thủy chiến, ông lái đò trở lại hang động, mỗi khi ông đi là ông buộc một con gà phía sau thuyền. Điều này không chỉ là thời điểm khi ông trở về quê hương, nhớ về mảnh đất của mình, mà còn là lúc ông thưởng thức những khoảnh khắc của sông Đà. Với ánh sáng dịu dàng, họa sĩ làm nổi bật người nông dân như một thần thánh của sông nước, trong chiếc thuyền nhỏ, như một tướng quân vĩ đại giữa sông Đà hùng mạnh. Cũng như những con thủy quái sông Đà mới thực sự phục tùng, từ đó ta thấy cái mà Nguyễn Tuân coi là đẹp đẽ, một vẻ đẹp mà không dễ dàng gặp lần thứ hai.
Vẻ đẹp của người lái đò là sự mềm mại qua bút pháp tài năng của Nguyễn Tuân. Điều đó thể hiện rõ trong bức tranh của người lái đò đứng vững trước sông Đà. 'Chất vàng mười' mà ông phát hiện giống như một phát hiện mới mẻ mà các nhà văn khác đã bỏ qua. Qua ngòi bút của Nguyễn Tuân, người lái đò trở thành một con người linh hoạt, ông là người chế ngự thiên nhiên, khiến cho thiên nhiên phải phục vụ con người. Ông làm cho công việc này trở nên cao cả, không chỉ vì ông chèo đò qua những thác nước, mà còn vì sự hiểu biết sâu sắc về sông nước. Với sự thông minh và khéo léo của mình, ông vượt qua mọi thách thức, mà 'chất vàng mười' lại được khám phá qua con mắt tinh tế của Nguyễn Tuân, làm cho tác phẩm trở nên độc đáo.
Trong tác phẩm này, Nguyễn Tuân không chỉ miêu tả vẻ đẹp của người lái đò bằng sự kiên cường và chí dũng, mà còn bằng chất tài hoa nghệ sĩ của họ, với sự hiểu biết sâu sắc về sông nước và khả năng vượt qua mọi khó khăn. 'Chất vàng mười' là những đặc điểm độc đáo mà Nguyễn Tuân đã khám phá ra thông qua bức tranh của mình.
6. Tài liệu tham khảo số 6
Nguyễn Tuân, một tâm hồn nhạy bén, lững thững giữa văn hóa Việt Nam hiện đại. Tài năng nghệ thuật độc đáo của ông toả sáng trong thể loại tùy bút. Bài tùy bút “Người lái đò sông Đà” là một kiệt tác kết tinh phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân, khắc họa hình ảnh hùng vĩ của sông Đà và ông lái đò như một biểu tượng độc đáo của cuộc sống lao động Tây Bắc.
Trong tác phẩm, Nguyễn Tuân không chỉ mô tả về dòng sông Đà mạnh mẽ, hung bạo mà còn chú trọng vào vẻ đẹp và giá trị tâm hồn của con người lao động. Ông diễn đạt ý nghĩa của “thứ vàng mười đã qua thử lửa” không chỉ trong thiên nhiên hùng vĩ mà còn ẩn chứa trong lòng những con người kiên trì, mưu trí chinh phục thiên nhiên khắc nghiệt.
Người lái đò, như một nghệ sĩ của cuộc sống, đối mặt với những thách thức nguy hiểm trên sông Đà với tư duy dũng cảm và sự tinh tế. Hành trình chèo chống sóng, vượt qua thác ghềnh trở thành một bản hùng ca của sự gan dạ và uyên bác. Đồng thời, bằng cách mô tả chi tiết về người lái đò, Nguyễn Tuân tạo nên một hình ảnh đặc sắc, là biểu tượng của người lao động vô danh nhưng tràn đầy phẩm chất cao đẹp.
Chất “vàng mười” không chỉ là vẻ đẹp của sông Đà mà còn là sự quý giá của người lái đò, những người mang trên mình những đặc điểm văn hóa và tinh thần đặc trưng của miền Tây Bắc. Bằng tài năng nghệ thuật, Nguyễn Tuân đã khắc họa một cách sinh động, tinh tế những nét đẹp và giá trị của văn hóa, con người nơi đất đỏ Tây Bắc.
Tùy bút “Người lái đò sông Đà” không chỉ là một tác phẩm văn học, mà còn là một bức tranh hùng vĩ về vẻ đẹp và ý nghĩa sâu sắc của cuộc sống lao động, nơi mà “thứ vàng mười” thực sự được khám phá và tôn vinh.
Nguyễn Tuân, với bút pháp tinh tế, đã chạm khắc lên trang giấy câu chuyện của sông Đà và người lái đò như một bản giao hưởng tình cảm và lòng quê hương. Tác phẩm là một lời ca ngợi sâu sắc về vẻ đẹp tinh tế của văn hóa Việt Nam và tâm hồn những con người kiên cường trước thách thức của thiên nhiên.
Bằng tình yêu thương và sự hiểu biết về đất đai và con người, Nguyễn Tuân đã tạo nên một tác phẩm độc đáo, làm tôn lên giá trị của cuộc sống và làm bừng sáng “thứ vàng mười” của đất nước.
Trên trang giấy, cuộc sống lao động trở nên huyền bí và quyến rũ, và chúng ta không chỉ đọc về sông Đà và người lái đò mà còn trải qua một hành trình tinh thần, khám phá những giá trị tinh tế nhất của văn hóa Việt Nam.