Top 6 Bài viết 'Kể chuyện tưởng tượng' lớp 6 đặc sắc

Khám phá thế giới của trí tưởng tượng

Câu 1 (trang 130 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Tóm tắt:

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai so sánh với lão Miệng chỉ ăn không góp phần gì vào việc giúp lão Miệng có thức ăn. Tuy nhiên, mọi người đều trở nên yếu đuối vì lão Miệng không ăn. Cuối cùng, họ nhận ra sai lầm, xin lỗi và hỗ trợ lão Miệng, từ đó hòa thuận sống cùng nhau.

- Truyện tưởng tượng về việc mỗi bộ phận cơ thể trở thành một nhân vật.

- Chi tiết thực: sức khỏe của cơ thể phụ thuộc vào việc có thức ăn hay không.

- Chi tiết tưởng tượng: các bộ phận biết nói, hành động và suy nghĩ.

Câu 2 (trang 130 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

- Truyện Sáu con gia súc so sánh công lao

+ Tưởng tượng: Sáu con gia súc nói chuyện, thể hiện công lao và khổ cực.

+ Chi tiết thực: Đặc điểm riêng của từng giống gia súc.

+ Ý nghĩa: Chấp nhận giá trị riêng của mỗi người, không so sánh không công bằng.

- Truyện Giấc mơ trò chuyện với Lang Liêu

+ Yếu tố tưởng tượng: Gặp Lang Liêu trong giấc mơ, Lang Liêu nấu bánh chưng.

+ Chi tiết thực: Lang Liêu là nhân vật trong truyền thuyết 'Bánh chưng, bánh giầy' của dân tộc Việt Nam.

+ Ý nghĩa: Tìm hiểu về truyền thống và văn hóa của dân tộc.

→ Cách kể câu chuyện tưởng tượng: Kể dựa trên tưởng tượng, mang ý nghĩa sâu sắc.

Luyện tập

Câu 1 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mở đầu: Nêu nguyên nhân mối thù giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh và thời điểm xảy ra cuộc chiến (ví dụ: mùa lũ năm 2017).

Thân bài:

- Khung cảnh trước trận đấu:

+ Bầu trời đen tối, chớp sáng, sấm nổ,...

+ Đội quân mạnh mẽ của cả hai bên: Sơn Tinh

+ Khắp nơi người dân hoảng sợ, la hét...

+ Phương tiện truyền thông đưa tin về cuộc chiến sắp diễn ra.

- Trong trận đấu:

+ Sơn Tinh tổ chức quân đội, liên kết các lực lượng chống lại: các công trình cao, điện thoại thông minh liên lạc với lực lượng ở các con sông, bờ đê,...

+ Thủy Tinh sử dụng phép thuật, kêu gọi gió, tạo mưa. Nước ngập ruộng đồng, biển nước xâm lấn đất liền,...

Các thần Cá, thần Cua,... theo lệnh Thủy Tinh dẫn dắt, ngập lụt một vùng lớn.

- Kết thúc trận đấu:

+ Sơn Tinh dù đối đầu với Thủy Tinh mỗi ngày nhưng vẫn không quên trách nhiệm giúp đỡ dân chúng bằng máy bay, di cư dân đến nơi an toàn.

+ Cuối cùng, Thủy Tinh kiệt sức, không thể phá hủy các thành trì kiên cố, thua cuộc và rút về, mang theo lòng oan trái và thù hận.

Kết luận: Tôi khâm phục sức mạnh của điều tốt đẹp thắng ác.

Câu 2 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mở đầu: Chia sẻ giấc mơ gặp Thánh Gióng.

Thân bài:

- Khung cảnh gặp Thánh Gióng: Lạc trong rừng tre, Thánh Gióng xuất hiện giúp đỡ.

- Hình ảnh anh hùng trong giấc mơ: Dáng vẻ oai phong, đầu đội mũ sắt, cưỡi ngựa sắt, tay cầm một khóm tre.

- Em chia sẻ ước muốn và hỏi Thánh Gióng về bí quyết trở thành anh hùng có sức mạnh phi thường.

- Thánh Gióng khuyên em học giỏi, rèn luyện sức khỏe để trở thành người có trí tuệ và sức khỏe, từ đó góp phần vào xã hội.

- Sau khi nói xong, Thánh Gióng bay lên trời.

Kết luận: Em tỉnh giấc và nhớ lời khuyên của Thánh Gióng, quyết tâm học tập và rèn luyện bản thân.

Câu 3 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mở đầu: Lý do em biến thành con vật (chuột).

Thân bài:

- Ban đầu, em cảm thấy muốn khóc, mọi thứ trở nên lạ lẫm.

- Những điều thú vị: Nhìn thấy mọi thứ trước đây nhỏ bé trong tay nay trở thành khổng lồ; được gặp gỡ cộng đồng chuột, có thể điều tra mọi nơi, khám phá xung quanh...

- Những khó khăn, rắc rối: Sợ mèo, buộc phải gặm nhấm đồ vật để mài răng, ...

Kết luận: Sau ba ngày biến thành chuột, em học được bài học cho bản thân, hứa sẽ không mắc lỗi để sống cuộc sống con người.

Câu 4 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mở đầu: Tình huống chứng kiến ba phương tiện giao thông cãi nhau khi mọi người đi vắng.

Thân bài:

- Cuộc tranh cãi:

+ Xe đạp cho rằng là phương tiện dễ sử dụng, nhẹ nhàng, an toàn; đồng thời, tập luyện thể dục.

+ Xe máy tự hào về tốc độ nhanh, tiết kiệm thời gian, so với xe đạp chậm và luôn đi trễ.

+ Ô tô tự tin với vẻ ngoại hình sang trọng, lịch lãm, chê xe đạp và xe máy không hiện đại. Nhấn mạnh rằng thời đại ngày nay ai cũng muốn sở hữu ô tô.

+ Xe đạp tiếp tục bảo vệ môi trường và kêu gọi giữ gìn hành tinh.

+ Cuộc tranh cãi và so sánh kịch liệt.

- Sự dàn xếp của em:

Tham gia vào cuộc tranh cãi và đưa ra phán xử: Mỗi phương tiện có ưu điểm và ý nghĩa riêng, tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể. Không thể so sánh giữa chúng được.

- Cả ba câm lặng, cúi đầu, đồng thanh nói “Dạ”.

Kết luận: Rút ra bài học cho mọi người.

Câu 5 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mở đầu: Dịp trở về trường sau mười năm xa cách.

Thân bài:

- Hình ảnh đầu tiên của ngôi trường: Trường lớn, ấn tượng.

- Sự khác biệt của trường: Sân rộng, phòng học hiện đại, sân trường đẹp và rộng hơn, những góc kỷ niệm thay đổi.

- Thầy cô cũ vẫn ở đó, thầy cô mới trẻ trung, mọi thứ diễn ra khiến em nhớ lại quãng thời gian học.

- Hồi ức và so sánh với hiện tại.

- Cảm xúc của em: Rất xúc động, hồi tưởng về thời học sinh.

Kết luận: Trở lại thực tại, em rưng rưng khi nghĩ về việc sắp phải xa trường, tự hứa giữ kỷ niệm và trân trọng thời gian đã qua.

Bài 1 trang 130 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Kể tóm tắt truyện ngụ ngôn Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng và cho biết trong truyện người ta đã tưởng tượng ra những gì? Trong truyện tưởng tượng này, chi tiết nào dựa vào sự thật, chi tiết nào được tưởng tượng ra?

Trả lời

Xem lại tóm tắt bài “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng“

- Truyện đã tưởng tượng mỗi bộ phận cơ thể là một nhân vật, họ hiểu lầm nhau nhưng rồi tốt lại với nhau.

- Các chi tiết:

+ Thực: Ở đây là các bộ phận trong cơ thể. Tất cả nhờ cái ăn mới khỏe mạnh.

+ Tưởng tượng: Các bộ phận biết nói năng, hành động. Mọi người chống lại Miệng hóa ra chống chính mình.

+ Ý nghĩa: Tác giả khuyên chúng ta không nên tị nạnh mà cần đoàn kết, nương tựa vào nhau.

Bài 2 trang 130 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Đọc các truyện sau và suy nghĩ về cách kể một câu chuyện tưởng tượng.

Truyện thứ nhất

TRUYỆN SÁU CON GIA SÚC SO BÌ CÔNG LAO

(Lục súc tranh công)

Trong cuộc sống của con người, từ xưa đến nay đều có sự tham gia đóng góp tích cực của các giống vật trâu, chó, ngựa, dê, gà, lợn,… Các giống vật quây quần sớm tối với con người trong mọi việc, làm cho cuộc sống con người giàu có, phong lưu. Tuy vậy giữa các giống vật vẫn thường xảy ra sự suy bì, tị nạnh. Một hôm trâu gặp người than thở:

– Trong các giống vật, trâu là kẻ vất vả nhất. Sớm tinh mơ đã bị gọi dậy đi cày, đi bừa, ách(a) khoác lên vai, dây chão xâu đằng mũi. Thôi thì tùy chủ, miệng quát, tay đánh, trâu chỉ một lòng chăm chỉ làm lụng, không kể ruộng cạn đồng sâu, ngày mưa ngày nắng, chỉ mong lúa ngô tươi tốt để đền ơn chủ. Nhưng vất vả như vậy vẫn chưa hết việc. Khi gặt lúa lại cũng phải do trâu kéo về, rồi lại trâu trục(b) lúa. Hết mùa lúa lại phải đi kéo gỗ, chở phân. Ăn uống thì chỉ có rơm và cỏ, vội vàng cũng chẳng kịp nhai!

Chỉ khi về nhà mới đem ra nhai lại. Khi già yếu thì bắt làm thịt, lột da, nghĩ thật là tủi cực trăm đường! Trong khi đó lũ chó chẳng thấy làm gì, ngày hong hóng ăn ba bữa, sủa cuội, sủa nhăng, lắm khi chủ không kịp treo cất thức ăn thì chó liền ăn vụng, thật là vô tích sự!

Chó nghe trâu nói, tức khí liền sủa vang nhà, mắt long sòng sọc:

– Trời sinh giống nào việc nấy, sao trâu lại dám suy bì? Thử hỏi ai canh giữ cửa nhà, chống quân kẻ trộm? Ai đuổi cáo, săn chồn, ai thức trắng đêm chờ nghe động tĩnh? Thức ăn của chó có gì mà bì? Chỉ cơm thừa canh cặn, xương xẩu bỏ ra mới đến phần chó. Nuôi trâu còn tốn kẻ chăn dắt chứ đâu như nuôi chó, chủ chẳng phải lo gì?

Người an ủi bảo hai chơi chơi xổ sốu giỏi, trước sau người đều yêu quí cả hai. Nhưng chó lại tị nạnh cùng lũ ngựa, sao chúng lại được ưu đãi quá nhiều. Ngựa được ăn thóc, ăn cháo đậu xanh, ở nhà lợp ngói; người còn thường xuyên tắm táp, chăm lo sửa vó, sửa bờm, sắm yên, sắm lạc; dây cương thì làm bằng bạc, ra vẻ oai phong, mà thực ra chẳng biết cày bừa, giữ nhà, giữ cửa!

Ngựa nghe nói hí vang sân trại, kêu to:

– Thử hỏi ai xứng đáng kéo xe, phó giá, phục vụ các đức ông? Ai xông pha trận mạc, vượt hàng trăm dặm? Các người chỉ quẩn quanh xó bếp, góc vườn, làm sao mà hiểu được ngựa, một kẻ mà chí hướng để ở phương xa!

Người vỗ về nói công lao của ngựa không nhỏ. Nhưng ngựa đâu chịu yên? Ngựa chỉ trích lũ dê nhàn nhã, chỉ biết ăn và nhảy nhót mà thôi, hễ gặp ai thì cũng kêu be be một cách vô nghĩa.

Dê nghe ngựa nói liền vểnh râu cãi lại:

– Tôi ham ăn cũng chỉ ăn lá, ăn cỏ, không hề phạm vào cây lúa, cây ngô, lá khoai, quả đậu. Nhưng khi cúng tế, xác ngựa tuy to, thử hỏi ai cần? Còn như thiếu dê tôi thỉ không thành đồ lễ! Anh ngựa thật chỉ biết nhìn đời một phía mà không biết suy nghĩ. Nếu biết suy nghĩ sao không trách lũ gà, ăn rồi chỉ biết bới rác, phá giậu, phá vườn, ai cho ăn gì, ăn xong thì quẹt mỏ!

Gà nghe nói khinh bỉ nhìn nghiêng:

– Xin hỏi các anh, ai có đủ phẩm chất nhân, dũng, tín, văn, võ như tôi? Này đầu có mào là dáng quan văn, chân có cựa là thân tướng võ, có miếng ăn thì cục cục gọi đàn, như thế là nhân. Sáng sáng gáy đúng giờ, như thế là tín, thấy kẻ địch xông tới là đánh, như thế là dũng! Đó là chưa kể chân gà giúp bói toán để biết lành dữ. Gà không được ai chăn dắt thì phải bới rác chứ sao, nhưng gà ăn rất ít có tốn mấy mà kêu? Có đâu ăn nhiều như lũ lợn, ăn no lại nằm!

Lợn nghe nói đến mình liền ụt ịt phân bua:

– Các anh đứng có lắm lời, vì không hiểu lợn. Lợn phải béo mới cúng được thần. Các thứ việc làng, việc xã, cưới xin, tang ma, khao vọng không có lợn thì làm sao xong được? Ở đời mỗi người mỗi việc, xin chớ lắm điều!

Người nghe lợn nói liền khen ngợi lợn, gà, dê đều giàu đức hi sinh, lại giàu khả năng sinh nở. Cả sáu giống vật nuôi trong nhà, giống nào cũng quý, xin đừng tị nạnh thiệt hơn, có thế nhà ta mới lắm phúc.

(Viết lại theo truyện ngụ ngôn Lục súc tranh công)

Chú thích:

(a) Ách: dụng cụ mắc trên vai trâu bò để buộc dây kéo cày, khéo xe.

(b) Trục: kéo khống nặng hình trụ tròn để lăn cho rụng hạt lúa.

Truyện thứ hai

GIẤC MƠ TRÒ CHUYỆN VỚI LANG LIÊU

Tết năm nào nhà em, cũng gói và nấu bánh chưng. Dù bận rộn đến đâu, nhà em cũng không thay đổi lệ đó, bởi nó đem lại một không khí rộn ràng, bận bịu của ngày Tết. Năm ấy, vào đêm 29 tháng chạp, em cùng mấy đứa bạn thức canh nồi bánh chưng. Đêm đã khuya, mọi người đã ngủ cả. Mọi vật đều chìm vào im lặng, chỉ còn nghe thấy tiếng nồi bánh chưng sôi đều, củi cháy đượm, thỉnh thoảng vang lên tiếng nổ nhỏ lép bép. Em ngồi nhìn bếp lửa đỏ hồng, thả hồn theo những đám sao từ đó bay lên.

Bỗng một tiếng nói rất lạ vang lên sau lưng: “Chà, vất vả quá nhỉ?”. Em quay lại nhìn, một chàng trai trẻ trạc ngoài hai mươi tuổi, tóc búi củ hành, ăn mặc sang trọng nhưng xưa cũ, chân đi guốc tre, nhìn em mỉm cười. Em tỏ ý ngạc nhiên, định hỏi “Anh là ai?”, thì chàng đó đã tự giới thiệu: “Ta là Lang Liêu, người sáng tạo ra bánh chưng cổ truyền, đi tìm hiểu xem dân tình ngày nay còn nấu bánh chưng để cúng giỗ tổ tiên ngày Tết nữa không?”. Em chớp mắt hỏi: “Lang Liêu nào? Lang Liêu thời vua Hùng phải không?”. Thấy em còn nhớ, chàng tươi cười đáp” “Đúng đó! Chú em còn nhớ tên ta, giỏi quá!”. Nói rồi, chàng thân mật ngồi xuống cạnh em, trên chiếc ghế con bằng nhựa. Em thấy làm lạ, thời vua Hùng cách đây đã mấy nghìn năm, sao Lang Liêu còn sống mà đến được nhỉ? Em chưa suy nghĩ xong thì đã thấy chàng bảo: “Ta vừa ở chỗ các vua Hùng đến đây. Nghe nói dân tình ngày nay việc nhiều, thời gian ít, lại thêm có nhiều công nghệ mới làm ra các thứ “ăn liền”, ta sợ bánh chưng không có người làm, bàn thờ gia tiên vắng vẻ nên mới đi xem xét. Thấy nhà chú em đang nấu, ta vui quá mới ghé xuống thăm.

Thế nào, chú em vẫn thích bánh chưng chứ?”. Em bối rối quá. Đích thị là Lang Liêu thời Hùng Vương rồi, liền nói: “Thưa ngài, thích lắm ạ! Em có thể ăn liền mấy ngày Tết không biết chán ạ!”. “Đúng lắm – Lang Liêu tiếp lời – điều này ta đã nói từ mấy nghìn năm trước. Trên đời này không có gì quý bằng gạo nuôi sống con người. Sơn hào hải vị dù có ngon mấy, ăn rồi cũng chán, duy chỉ có gạo là ăn mãi chán mà thôi! Có đúng thế không?”. Em nói: “Thưa ngài, đúng lắm. Nhân ngài đến, xin cho em hỏi: Làm sao mà ngài nghĩ ra được thứ bánh ngon thế? Người ta bảo do ngài nghèo không có điều kiện nên mới nghĩ ra bánh chưng phải không?”. Lang Liêu chau mày, nghĩ ngợi, rồi bảo: “Sự thực ta có nghèo hơn các anh ta, nhưng không phải chỉ vì nghèo đâu. Ta nghèo tiền của thật, nhưng giàu lòng với thóc gạo. Nhiều người chuộng lạ bỏ quen, tham xa bỏ gần, mà không biết biến cái quen thành cái lạ, cái ngon, lại có ý nghĩa nữa”. Thấy Lang Liêu tỏ ra cởi mở, dễ gần, em mới đánh bạo hỏi thêm: “Thấy sách chép rằng bánh này cũng không phải do ngài nghĩ ra, mà do thần mách bảo, có phải không?”. Lang Liêu hơi đỏ mặt, nhưng rồi chàng bình tĩnh trả lời: “Đúng là thần có mách bảo. Nhưng ta cũng phải suy nghĩ lao tâm khổ tứ quên ăn mất ngủ suốt nửa năm trời thì thần mới mách cho. Chứ như những kẻ lười biếng, động một tí là vung tiền ra mua, cho gia nhân đi tìm kiếm, thì thần có mách bảo cho gì đâu!”. Đúng thật! Em nghĩ thầm. Em đang định hỏi thêm câu nữa, thì bỗng có ai nói to:” Thêm nước vào đi, nước cạn hết rồi!”. Em mở mắt. Thì ra là một giấc mơ, một giấc mơ thật thú vị quá.

Nhìn nồi bánh chưng sôi sùng sục, bốc hơi thơm phức, em lại nghĩ đến Lang Liêu. Tai em còn văng vẳng lời trò chuyện vừa rồi. Em nghĩ, Lang Liêu sâu sắc thật. Phải có tình cảm sâu nặng với sản vật nước nhà mới tạo ra được món ăn có giá trị lâu dài như thế chứ. Cả dân tộc Việt Nam sẽ mãi mãi biết ơn vua Hùng và những người con của ngài.

(Theo Hướng dẫn Tập làm văn 7, 1999)

Trả lời

Truyện thứ nhất: Truyện sáu con gia súc so bì công lao

+ Yếu tố tưởng tượng: sáu con gia súc nói được tiếng người, chúng kể công và kể khổ, suy bì, tị nạnh.

+ chi tiết dựa vào sự thật: đặc điểm riêng về cuộc sống, hoạt động của mỗi giống gia súc.

+ Ý nghĩa: khẳng định về ích lợi riêng của mỗi giống gia súc đối với cuộc sống con người; ngầm khuyên răn con người không nên cho mình là quan trọng hơn người khác, trong cuộc sống mỗi người mỗi việc, không nên so bì thiệt hơn.

Truyện thứ hai: Giấc mơ trò chuyện với Lang Liêu

– Yếu tố tưởng tượng:

+ Giấc mơ gặp Lang Liêu

+ Lang liêu đi thăm dân nấu bánh chưng

+ Trò chuyện với Lang Liêu

– Chi tiết dựa vào sự thật:

+ Lang Liêu là nhân vật trong truyền thuyết “Bánh chưng, bánh dày”

+ Phong tục làm bánh chưng bánh dày của dân tộc Việt Nam

– Ý nghĩa: Giúp hiểu sâu thêm về Lang Liêu, về phong tục làm bánh chưng, bánh dày của dân tộc Việt Nam.

Luyện tập

Bài luyện tập trang 134 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Tìm ý và lập dàn bài cho một trong các đề bài sau:

1. Hãy tưởng tượng cuộc đọ sức giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh trong điều kiện ngày nay với máy xúc, máy ủi, xi-măng cốt thép, máy bay trực thăng, điện thoại di động, xe lội nước,…

2. Trẻ em vẫn mơ ước vươn vai một cái là trở thành tráng sĩ như Thánh Gióng. Em hãy tưởng tượng mình mơ thấy Thánh Gióng và hỏi ngài bí quyết, xem ngài khuyên em như thế nào.

3. Do một lỗi lầm nào đó mà em bị phạt buộc phải biến thành một con vật (con vật cụ thể do học sinh chọn) trong thời hạn ba ngày. Trong ba ngày đó, em đã gặp những điều thú vị gì và rắc rối gì? Vì sao em mong chóng hết hạn để trở lại làm người?

4. Trong nhà em có ba phương tiện giao thông: xe đạp, xe máy và ô tô. Chúng cãi nhau, so bì hơn thua kịch liệt. Hãy tưởng tượng em nghe thấy cuộc cãi nhau đó và sẽ dàn xếp như thế nào.

5. Kể chuyện mười năm sau em về thăm lại mái trường mà hiện nay em đang học. Hãy tưởng tượng những đổi thay có thể xảy ra.

Trả lời

Tham khảo lập dàn ý cho đề 3

a. Mở bài: Nguyên nhân mắc lỗi bị biến thành con vật nào? (con chuột)

b. Thân bài:

– Lúc bị biến, cảm giác của em.

– Nêu những điều thú vị và rắc rối.

– Thú vị:

+ Gặp cộng đồng loài chuột

+ Tha hồ phá phách, gặm nhắm.

+ Được đi du ngoạn khắp nơi.

– Gặp những rắc rối nào?

+ Mèo vồ, vướng vào bẫy chuột, cảm giác khi đó (sợ hãi, tìm đường thoát thân)

+ Nguyên nhân làm cho em muốn trở lại thành một con người bình thường.

c. Kết bài:

+ Khi tỉnh dậy vẫn là một con người.

+ Cảm nghĩ của mình khi bị biến thành chuột.

+ Lời hứa.

Ghi nhớ

• Truyện tưởng tượng là những truyện do người kể nghĩ ra bằng trí tưởng tượng của mình, không có sẵn trong sách vở hay trong thực tế, nhưng có một ý nghĩa nào đó. • Truyện tưởng tượng được kể ra một phần dựa vào những điều có thật, có ý nghĩa, rồi tưởng tượng thêm cho thú vị và làm cho ý nghĩa thêm nổi bật.

I. TÌM HIỂU CHUNG VỀ KỂ CHUYỆN TƯỞNG TƯỢNG

Trả lời câu 1 (trang 130 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mô tả chi tiết về câu chuyện 'Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng'

Lời giải chi tiết:

* Tóm tắt câu chuyện về sự sống chung hài hòa của Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai và lão Miệng.

* Phân tích ý nghĩa của việc tưởng tượng những nhân vật này và mối quan hệ giữa chúng.

* Nhận định về sự kết hợp giữa tưởng tượng và thực tế trong câu chuyện.

Trả lời câu 2 (trang 130 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Phân tích truyện 'Lục sức tranh công' và những chi tiết tưởng tượng sáng tạo.

Lời giải chi tiết:

* Miêu tả những tưởng tượng động năng trong truyện.

* Liên kết giữa tưởng tượng và hiện thực trong bối cảnh truyện.

* Đánh giá về mục đích và ý nghĩa của việc sáng tạo những hình ảnh tưởng tượng trong câu chuyện.

II. LUYỆN TẬP

Trả lời câu 1 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Lập dàn ý cho đề văn về cuộc đọ sức giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh trong thế giới công nghiệp hiện đại.

Lời giải chi tiết:

* Mở bài với sự thay đổi trong cảnh đẹp do công nghiệp phát triển.

* Miêu tả cuộc đối đầu giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh với sự tham gia của máy xúc, máy ủi, xi-măng cốt thép...

* Thảo luận về sự tương quan giữa truyền thống và công nghiệp trong cuộc đọ sức này.

* Kết bài bằng việc nhấn mạnh ý nghĩa của việc duy trì giá trị văn hóa trong bối cảnh hiện đại.

Trả lời câu 2 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mô phỏng cuộc trò chuyện giữa em và Thánh Gióng trong giấc mơ.

Lời giải chi tiết:

* Mô tả không khí và cảm xúc khi gặp Thánh Gióng.

* Thực hiện cuộc trò chuyện với Thánh Gióng về bí quyết của ngài.

* Phân tích ý nghĩa của bí quyết đó trong việc trở thành người mạnh mẽ và có tác động tích cực trong cuộc sống.

Trả lời câu 3 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Kể về những thú vị và rắc rối khi bị biến thành một con vật trong ba ngày.

Lời giải chi tiết:

* Mô tả trải nghiệm mới khi trở thành con vật.

* Gặp những thú vị và rắc rối trong quá trình sống và tương tác với môi trường xung quanh.

* Rút ra bài học và nhận thức sau thời kỳ biến đổi.

Trả lời câu 4 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Điều chỉnh cuộc cãi nhau giữa xa đạp, xe máy và ô tô.

Lời giải chi tiết:

* Mô tả cảnh nghe thấy cuộc trò chuyện giữa ba phương tiện.

* Phân tích lập trường và lập luận của mỗi phương tiện.

* Dàn xếp và giải quyết cuộc cãi nhau một cách hòa bình và tích cực.

Trả lời câu 5 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Kể chuyện về cuộc trở về thăm trường sau mười năm với những thay đổi đáng chú ý.

Lời giải chi tiết:

* Mô tả không khí và cảm xúc khi trở về thăm trường cũ.

* Liệt kê và mô tả những thay đổi lớn về cơ sở vật chất, giáo viên, học sinh và hoạt động giáo dục.

* Nhấn mạnh sự quan trọng của việc giữ gìn và phát triển giáo dục trong xã hội hiện đại.

I. Khám phá về nghệ thuật kể chuyện tưởng tượng:

Câu 1. Trình bày tóm tắt truyện ngụ ngôn “Chân, Tay, Tai, Miệng” và nêu những điều tưởng tượng trong truyện?

*Tóm tắt nội dung:

Cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai, lão Miệng sống thân thiết từ lâu nhưng một ngày xảy ra mâu thuẫn. Cuộc tranh cãi bắt đầu khi mọi người cảm thấy bất công khi phải lao động mệt nhọc, trong khi lão Miệng chỉ biết ngồi ăn không làm gì. Quyết định đình công được đưa ra nhưng sau đó, họ nhận ra sai lầm và quay trở lại sống hòa thuận như xưa.

*Trong truyện đã tưởng tượng ra: Các bộ phận cơ thể như chân, tay, mắt, miệng biến thành những nhân vật bi đát, biết làm việc và cãi nhau.

*Trong truyện, chi tiết có thật: Các bộ phận như chân, tay, tai, mắt, miệng là thực tế và không thể tách rời. Chi tiết tưởng tượng nhấn mạnh mâu thuẫn giữa chúng.

Câu 2. Đọc các truyện dưới đây và suy ngẫm về cách kể một câu chuyện tưởng tượng:

Những điều cần lưu ý khi kể chuyện tưởng tượng:

- Đầu tiên, xác định rõ chủ đề và mục đích của câu chuyện trước khi sáng tạo nhân vật, cốt truyện và sự kiện.

- Trong kể chuyện tưởng tượng, hãy sáng tạo mà không dựa vào nguyên tác có sẵn.

- Truyện tưởng tượng nên kết hợp yếu tố tưởng tượng nhưng phải dựa trên những điều có thật và có ý nghĩa.

II. BÀI TẬP THỰC HÀNH:

Tìm ý tưởng và lập dàn bài cho một trong những đề sau:

Dàn ý cho đề 1: Hãy tưởng tượng cuộc đối đầu giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh trong bối cảnh hiện đại với sự xuất hiện của máy xúc, máy ủi, xi-măng cốt thép, máy bay trực thăng, điện thoại di động, xe lội nước…

*Mở đầu:

- Trận lũ lụt gần đây ở các tỉnh Hòa Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị.

- Sơn Tinh và Thủy Tinh tái đấu trong môi trường mới này.

*Thân bài:

- Thủy Tinh tổ chức cuộc tấn công với lực lượng mưa lớn, gió mạnh.

- Sơn Tinh huy động nguồn lực đa dạng như đất, đá, máy xúc, máy ủi, xi măng cốt thép…

- Các phương tiện truyền thông hiện đại như vô tuyến, điện thoại di động sử dụng để cảnh báo dân cư kịp thời.

- Cảnh đồng đội của Sơn Tinh và nhân dân chống lại lũ lụt.

- Hình ảnh đoàn kết và sự quyên góp của cả nước để giúp đỡ những người bị ảnh hưởng sau khi Sơn Tinh dập tan cơn bão lũ.

- Cảnh những chiến sĩ và dân quân hy sinh trong cuộc chiến chống lũ lụt.

*Kết luận: Cuối cùng, Thủy Tinh phải chấp nhận thất bại trước Sơn Tinh.

Câu 1 (trang 130 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Tóm tắt:

Vì lòng ích kỉ của họ, cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai so sánh với lão Miệng, chỉ ăn không làm. Dẫn đến tình trạng mọi người mệt mỏi và tê liệt. Nhận ra sai lầm, Chân, Tay, Tai, Mắt xin lỗi và cho lão Miệng ăn, hòa thuận sống lại.

Truyện tưởng tượng mỗi bộ phận cơ thể là một nhân vật.
Chi tiết thực: các bộ phận cơ thể cần thức ăn để khỏe mạnh.
Chi tiết tưởng tượng: các bộ phận có khả năng nói, hành động, suy nghĩ.

Câu 2 (trang 130 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Truyện Sáu con gia súc so sánh công lao

Tưởng tượng: Gia súc nói tiếng người, kể công lao, khổ đau, tư sánh, ganh tị.
Chi tiết thực: Đặc điểm của từng loài gia súc.
Ý nghĩa: Mỗi loài gia súc đều có giá trị, không nên so sánh. Tôn trọng giá trị riêng của mỗi cá thể, đồng nhất với sự đa dạng trong xã hội.

Truyện Giấc mơ trò chuyện với Lang Liêu

Yếu tố tưởng tượng: Giấc mơ gặp Lang Liêu, Lang Liêu thăm dân làm bánh chưng, trò chuyện.
Chi tiết thực: Lang Liêu trong truyền thuyết, phong tục làm bánh chưng.
Ý nghĩa: Làm sâu sắc văn hóa, truyền thống, phong tục.

→ Cách kể câu chuyện tưởng tượng: Sáng tạo từ chi tiết có thật, làm câu chuyện sống động, hấp dẫn nhưng mang giá trị cho cuộc sống.

Luyện tập

Câu 1 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mở bài: Giới thiệu câu chuyện định kể.

Thân bài:

Khung cảnh trước trận đấu:

Bầu trời u ám, gió cuốn ầm ĩ, cây cỏ quật văng.
Mọi người hoảng hốt, lo lắng, báo đài đưa tin trận đấu dữ dội sắp diễn ra.
Trong trận đấu:

Sơn Tinh phối hợp lực lượng, sử dụng công nghệ hiện đại: máy xúc, máy ủi, điện thoại di động.
Thủy Tinh hóa phép, gọi mưa, lũ lụt.

Kết thúc trận đấu:

Thủy Tinh kiệt sức, thất bại.

Kết bài: Sức mạnh cái thiện luôn thắng.

Câu 2 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mở bài: Giới thiệu câu chuyện định kể.

Thân bài:

Khung cảnh gặp Thánh Gióng: Ngắm tranh về Thánh Gióng.
Tranh tượng hình tráng sĩ, oai phong, cưỡi ngựa sắt, cầm khóm tre.
Nhận định niềm ngưỡng mộ và phục trước sức mạnh Thánh Gióng.
Chia sẻ ước mơ với Thánh Gióng.

Thánh Gióng động viên em cố gắng hơn.

Kết bài: Tự hứa sẽ nỗ lực theo đuổi ước mơ.

Câu 3 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mở bài: Nguyên nhân biến thành con vật.

Thân bài:

Cảm giác ban đầu, khác lạ.

Những trải nghiệm thú vị:

Bay lượn trên bầu trời, ngắm cảnh đẹp.

Khó khăn, rắc rối: Đối mặt với gió lớn, thiên tai.

Kết bài: Học bài học từ trải nghiệm, hứa không mắc lỗi nữa.

Câu 4 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mở bài: Xe cãi nhau ầm ĩ.

Thân bài:

Tranh cãi giữa xe đạp, xe máy, ô tô.

Em bày tỏ quan điểm về ưu điểm và nhược điểm của mỗi loại xe.

Cả ba im lặng, thừa nhận đánh giá của em.

Kết bài: Học bài học về sự đa dạng và tôn trọng.

Câu 5 (trang 134 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):

Mở bài: Trở về trường cũ, cảm xúc của em.

Thân bài:

Hình ảnh ngôi trường đẹp và kí ức về nó.

Bâng khuâng nhớ lại những khoảnh khắc dấu yêu.

Kết bài: Nêu cảm xúc và kỷ niệm về thời học sinh.

I - Khám phá chung về nghệ thuật kể chuyện tưởng tượng

Câu 1 : Tóm tắt truyện ngụ ngôn Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng và chỉ ra những chi tiết tưởng tượng trong câu chuyện. So sánh với những chi tiết thực tế trong truyện.

Tóm tắt :

Mối quan hệ thân thiết giữa Cô Mắt, Cậu Chân, Cậu Tay, Bác Tai và Lão Miệng bị nứt gãy vì sự bất công. Điểm xuất phát là mọi người cảm thấy tức giận vì Lão Miệng chỉ ăn mà không đóng góp vào công việc. Quyết định tổ chức đình công, nhưng cuộc đình công này khiến tất cả đều kiệt sức. Bác Tai nhận diện sai lầm, mọi người xin lỗi và cuộc sống trở lại bình thường.

- Truyện tưởng tượng mỗi bộ phận cơ thể như một nhân vật.
- Chi tiết thực: Các bộ phận cơ thể cần đóng góp để duy trì sức khỏe.
- Chi tiết tưởng tượng: Các bộ phận có khả năng nói chuyện, hành động và suy nghĩ.

Câu 2 : Phân tích cách kể chuyện tưởng tượng trong các truyện sau.

Trả lời :

- Truyện thứ nhất: Chuyện sáu con gia súc so sánh công lao
+ Yếu tố tưởng tượng: Sáu con gia súc nói chuyện, kể về công lao, khổ đau, ganh tị.
+ Chi tiết dựa trên sự thật: Đặc điểm riêng của từng loài gia súc.
+ Ý nghĩa: Mỗi giống gia súc có giá trị riêng, không nên so sánh. Tôn trọng đa dạng trong xã hội.

- Truyện thứ hai : Giấc mơ trò chuyện với Lang Liêu
+ Yếu tố tưởng tượng: Giấc mơ gặp Lang Liêu, Lang Liêu thăm dân làm bánh chưng, trò chuyện.
+ Chi tiết thực: Lang Liêu trong truyền thuyết, phong tục làm bánh chưng.
+ Ý nghĩa: Khám phá văn hóa, truyền thống và phong tục.

- Cách kể câu chuyện tưởng tượng là: Sáng tạo từ chi tiết thực, làm câu chuyện trở nên sống động và hấp dẫn, nhưng vẫn mang giá trị cho cuộc sống.

Ghi nhớ :
- Truyện tưởng tượng là sáng tạo từ tưởng tượng của người kể, không có sẵn trong thực tế hay sách vở, nhưng vẫn chứa đựng ý nghĩa nào đó.
- Kể câu chuyện tưởng tượng bằng cách kết hợp chi tiết có thật và tưởng tượng, tạo nên câu chuyện thú vị và nổi bật ý nghĩa.

II - Thực hành

Viết kịch bản cho đề văn : 'Trẻ con thường mơ ước trở thành anh hùng như Thánh Gióng. Hãy tưởng tượng bạn gặp Thánh Gióng trong giấc mơ và hỏi ông về bí quyết để có sức mạnh phi thường.'
a) Mở đầu: Giấc mơ gặp Thánh Gióng.

b) Phần chính:

- Bối cảnh gặp Thánh Gióng: Em lạc trong rừng tre, và Thánh Gióng xuất hiện giúp đỡ.

- Hình ảnh anh hùng trong giấc mơ: Thánh Gióng oai phong, đầu đội mũ sắt, cưỡi ngựa sắt, tay cầm khóm tre.

- Em chia sẻ ước mơ và hỏi ông về bí quyết trở thành anh hùng mạnh mẽ.

- Thánh Gióng khuyến khích em phải chăm chỉ học hành và rèn luyện cả về trí tuệ và sức khỏe, chỉ khi đó sẽ có ích cho xã hội.

- Nói xong, Thánh Gióng vụt bay trở về trời.

c) Kết thúc: Em tỉnh giấc và nhớ lời khuyên của Thánh Gióng, hứa hẹn sẽ nỗ lực hết mình.