Top 6 Bài viết 'Luyện tập: Kết hợp yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận' lớp 8 xuất sắc

Hướng dẫn tập viết

1. Để tổ chức ý trong bài văn nghị luận một cách có tổ chức, hãy chú ý đến những điểm sau:

- Trong bài văn nghị luận, hãy sắp xếp logic luận điểm và lập luận sao cho có trình tự hợp lý, giúp làm sáng tỏ luận điểm và tăng cường tính thuyết phục.

- Phải tổ chức ý lớn và ý nhỏ một cách nhất quán để bài viết trở nên mạch lạc và chặt chẽ.

Câu 1: Cách sắp xếp luận điểm còn hỗn độn, chưa có sự tổ chức. Đây chỉ là việc liệt kê luận điểm mà chưa có sự sắp xếp. Cần sắp xếp lại các ý trong bài và thêm nội dung để tạo thành một bài văn có cấu trúc như sau.

* Bắt đầu: Đặt vấn đề cần thảo luận: ý nghĩa của việc tham quan, du lịch đối với học sinh

* Phần chính: Bày tỏ luận điểm và lập luận để chứng minh lợi ích của việc tham quan, du lịch. Cụ thể :

- (1) Mở rộng kiến thức cho mỗi cá nhân

+ Nắm vững hơn về những kiến thức đã học tại trường.

+ Thậm chí, tham quan, du lịch giúp hiểu sâu hơn về những điều không được đề cập trong sách giáo trình, không được giảng dạy trên lớp.

- (2) Phát triển tình cảm

+ Hiểu và yêu quý hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, quê hương.

+ Phát triển tình cảm với vẻ đẹp của sự sáng tạo lao động.

+ Nhận thức rõ trách nhiệm bảo vệ cảnh đẹp quê hương, đất nước cũng như trách nhiệm của bản thân trong việc duy trì và phát huy bản sắc văn hoá và truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

- (3) Giải trí có ý nghĩa

+ Tham quan, du lịch là một trong những cách giải trí, vui chơi mang lại niềm vui cho mọi người

+ Giảm căng thẳng sau những ngày học tập đầy áp lực.

+ Tạo điều kiện để học sinh gần gũi hơn, thông cảm và kết nối với nhau hơn.

- (4) Bảo vệ sức khỏe

* Kết luận: Khẳng định lợi ích to lớn của việc tham quan và du lịch đối với học sinh nói chung và bản thân mình nói riêng.

Câu 2:

a. Trong đoạn văn về việc Đi bộ ngao du, sau khi đề cập ý chính ('Những hứng thú đa dạng mà ta thu được qua hành trình đó'), Ru-xô đã sử dụng cả phương thức gián tiếp và trực tiếp để thể hiện yếu tố biểu cảm trong bài:

- Gián tiếp: Nêu rõ những yếu tố tương phản (ngồi trong chiếc xe êm nhưng chạy bộ >< đi bộ, luôn vui vẻ và hạnh phúc).

- Trực tiếp thể hiện cảm xúc qua những cụm từ: Ta hạnh phúc biết bao, ta sướng biết bao, Một bữa ăn giản dị nhưng lại thấy ngon lành thế!...

b. Luận điểm 'Tham quan, du lịch mang lại nhiều niềm vui' có thể đánh thức nhiều cảm xúc trong chúng ta:

- Mong muốn hít thở không khí trong lành, sạch sẽ.

- Khám phá thế giới tự nhiên, xã hội, tìm hiểu về vẻ đẹp của quê hương, đất nước và con người.

- Niềm vui hòa mình vào thiên nhiên, xã hội.

- Khát khao đóng góp cho Tổ quốc hơn...

c. Trong đoạn trích (SGK Ngữ văn 8 tr. 109), cảm xúc được thể hiện rất rõ qua nhiều phương tiện, nổi bật trong đó là miêu tả và câu chuyện kết hợp với một ngôn ngữ nhẹ nhàng nhưng đầy ảnh hưởng.

Tuy nhiên, khi viết văn, mỗi người có một cách diễn đạt, một cách viết riêng. Vì vậy, có thể thêm vào những yếu tố biểu cảm, thậm chí thay đổi thứ tự câu văn để phản ánh đúng cảm xúc, tư duy của bản thân.

Câu 3: Chứng minh rằng nhiều bài thơ như: Cảnh khuya của Hồ Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu, Quê hương của Tế Hanh…đều thể hiện tình cảm sâu sắc của những nhà thơ đối với thiên nhiên và đất nước.

Bài viết

Mỗi bài thơ là một đoạn hồi ký của nhà thơ, là một bức tranh thiên nhiên được nhìn nhận qua đôi mắt tươi trẻ và mỗi bức tranh mang một đặc điểm riêng, nhưng luôn thể hiện tình cảm của tác giả đối với thiên nhiên và đặc biệt là tình cảm quê hương sâu sắc ẩn sau từng tác phẩm, qua những hình ảnh về thiên nhiên.

Tiếng suối trong lành như tiếng hát xa
Trăng chiếu bóng cây cổ thụ, hoa rụng bổng.
(Cảnh khuya)Tiếng suối, ánh trăng, bóng cây cổ thụ, đầy trong thơ Bác là những hình ảnh về thiên nhiên tươi đẹp, nhìn nhận dưới đôi mắt trẻ thơ, và ẩn sau đó là tình yêu quê hương sâu sắc: 'Không ngủ vì lo lắng cho tổ quốc'.

'Muốn xua đi nặng lòng ôi' - Người anh hùng cách mạng muốn thoát khỏi sự tù túng, đi đến với tự do, mong muốn sống để chiến đấu vì Tổ quốc, vì sau cảm giác ngột ngạt trong tình trạng tù túng, nhưng không chỉ có cảm giác ngột ngạt muốn xua đi, trước đó là một tâm hồn đong đầy tình yêu thiên nhiên, và tận dụng tiếng tu hú để thể hiện tâm trạng của mình - người chiến sĩ cách mạng.

Và xuất hiện là muối mặn trong từng câu thơ của Quê Hương - Tế Hanh yêu quê hương, ghi nhớ từng hình ảnh của con người vùng biển chân thật, tình cảm với quê hương rõ ràng trong tâm trạng của nhà thơ, và bây giờ chúng ta có thể cảm nhận được vẻ đẹp ẩn sau từng dòng thơ của Tế Hanh là muối mặn của tình người dân vùng biển.

Luôn là thiên nhiên, và luôn là tình yêu quê hương đất nước - đó là chủ đề luôn mới trong từng bài thơ được sáng tác.

(Tổng hợp)

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN

1. Yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận thể hiện rõ nhất qua ba điểm:

Từ ngữ biểu cảm
Câu cảm thán
Giọng điệu của câu văn, bài văn.
2. Các yếu tố biểu cảm đóng vai trò quan trọng trong bài văn nghị luận. Tuy nhiên, chúng chỉ là yếu tố phụ, sử dụng để tăng sức thuyết phục, làm cho vấn đề ảnh hưởng đến độc giả. Khi tích hợp yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận, cần chú ý đến điểm sau: Trọng tâm của một bài văn nghị luận là luận điểm và lập luận. Việc sử dụng yếu tố biểu cảm nhằm làm nổi bật những luận điểm, lập luận này. Yếu tố biểu cảm chỉ có tác dụng hỗ trợ, không nên quá chú trọng để không làm mờ nội dung chính của bài. Sự lạm dụng yếu tố biểu cảm có thể gây phản tác dụng, làm giảm sự tập trung của độc giả.

Trích dẫn từ đoạn văn, có thể thấy yếu tố biểu cảm xuất hiện trong từng câu, từng dấu chấm và ngắt đoạn. Mặc dù vậy, các luận điểm, lập luận vẫn được đảm bảo, không chỉ rõ hơn mà còn tạo ra ảnh hưởng mạnh mẽ hơn. Điều này là nhờ vào khả năng điều chỉnh và định hình của tác giả. Ngay cả khi viết dưới tác động của cảm xúc, tác giả vẫn giữ chặt vấn đề chính, không bị lạc lõng vào các yếu tố phụ.

II. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG

Câu 1. Để sắp xếp luận điểm trong bài văn nghị luận theo trình tự hợp lý, cần lưu ý những điểm sau:

Trong bài văn nghị luận, luận điểm và lập luận cần được trình bày theo trình tự hợp lý, chặt chẽ để làm rõ luận điểm và tăng sức thuyết phục.
Sắp xếp ý lớn, ý nhỏ theo trình tự nhất quán để làm cho vấn đề hiển lộ rõ ràng hơn, nội dung bài văn trở nên mạch lạc và chặt chẽ.
Trong bài tập 1, cách sắp xếp luận điểm còn lộn xộn, chưa hợp lý. Đó chỉ là việc liệt kê luận điểm chứ chưa sắp xếp chúng. Hơn nữa, các luận điểm này chưa thể hiện rõ luận điểm chính (ý lớn) và phụ (ý nhỏ). Có thể sắp xếp lại ý trong bài tập và thêm một số nội dung để tạo thành một cấu trúc với các nội dung lớn như sau:

* Mở bài

Đặt vấn đề cần thảo luận: lợi ích của chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh

* Thân bài

Liệt kê luận điểm và lập luận để khẳng định lợi ích của tham quan, du lịch. Cụ thể:

Mở rộng hiểu biết cho mỗi cá nhân

Hiểu cụ thể hơn, sâu hơn những điều được học trong nhà trường.
Hơn nữa, tham quan, du lịch còn giúp ta hiểu được cả những điều chưa được nói đến trong sách vở, chưa được nghe các thầy cô giáo giảng dạy trên lớp.
Bồi dưỡng tình cảm

Hiểu và yêu mến vẻ đẹp của thiên nhiên, quê hương đất nước.
Hiểu và yêu mến những vẻ đẹp của lao động sáng tạo.
Nhận biết trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ danh lam thắng cảnh của quê hương, đất nước cũng như nhiệm vụ của bản thân mình trong việc giữ gìn bản sắc văn hoá và truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Là hình thức giải trí bổ ích

Tham quan, du lịch là một trong những hình thức giải trí, vui chơi mang lại niềm vui cho mọi người
Giảm bớt căng thẳng sau những ngày học tập mệt nhọc.
Là điều kiện để các bạn trong lớp gần gũi, thông cảm và gắn bó với nhau hơn.
Tăng cường sức khỏe cho mọi người

* Kết bài

Khẳng định những lợi ích to lớn của tham quan và du lịch đối với học sinh nói chung và bản thân nói riêng.

Câu 2. a) Trong đoạn văn 'Đi bộ ngao du', sau khi chỉ rõ ý chính ('Biết bao hứng thú khác nhau ta thu thập được nhờ hành trình đó'), Ru-xô đã sử dụng cả hai phương thức trực tiếp và gián tiếp để thêm yếu tố biểu cảm vào bài:

Gián tiếp: mô tả các yếu tố đối lập (ngồi trong chiếc xe thoải mái, chạy êm >< đi bộ, luôn hạnh phúc, hứng thú).
Trực tiếp biểu lộ cảm xúc qua các cụm từ: Ta hân hoan biết bao, ta hạnh phúc biết bao, Một bữa ăn giản đơn mà có vẻ thơm ngon lành như thế!...
b) Tuyên bố 'Những chuyến tham quan, du lịch mang lại nhiều niềm vui' có thể gợi cho chúng ta nhiều cảm xúc:

Mong muốn hít thở không khí trong lành, trong sạch.
Khao khát khám phá thế giới tự nhiên, xã hội, khám phá vẻ đẹp của quê hương, đất nước, con người.

Niềm vui được hòa mình vào thiên nhiên, xã hội.
Khát khao đóng góp cho đất nước nhiều hơn...
c) Trong đoạn trích (SGK, tr. 109), cảm xúc được thể hiện khá rõ qua nhiều kỹ thuật, đặc biệt là sự xen kẽ của việc mô tả và kể chuyện, kết hợp với một phong cách văn nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc.

Tuy nhiên, khi viết văn, mỗi người có một cách diễn đạt, một lối viết riêng. Do đó, hoàn toàn có thể thêm vào các yếu tố biểu cảm, thậm chí thay đổi trật tự câu văn để phản ánh đúng cách cảm nhận, cách suy nghĩ của bản thân.

Câu 3. Khi tích hợp yếu tố biểu cảm vào bài văn theo yêu cầu của đề bài, cần lưu ý những điểm sau:

Trước tiên, người viết cần phải có những tình cảm chân thực với quê hương, đất nước.
Không phải mọi từ ngữ, mọi câu đều cần phải biểu cảm.
Chọn thời điểm áp dụng từ ngữ, câu văn biểu cảm một cách phù hợp.

THỰC HÀNH TRONG LỚP
Câu 1 (SGK trang 108, Ngữ Văn 8, tập hai)

Cách tổ chức các luận điểm vẫn hỗn độn, chưa thật sự hợp lý. Có thể tái cấu trúc các ý có sẵn và thêm vào một số nội dung để xây dựng một cấu trúc với các nội dung lớn như sau:

* Mở bài: Đặt vấn đề cần thảo luận: ảnh hưởng tích cực của các chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh

* Thân bài: Trình bày các luận điểm và lập luận để khẳng định những lợi ích của tham quan, du lịch. Cụ thể:

- (1) Tăng cường tri thức cho mỗi cá nhân

+ Hiểu biết chi tiết, sâu rộng hơn về những kiến thức được học trong trường học.

+ Khám phá những kiến thức mà sách giáo trình chưa đề cập, mà giáo viên chưa giảng dạy.

- (2) Phát triển tình cảm và ý thức

+ Yêu quý vẻ đẹp của tự nhiên, đất nước quê hương hơn.

+ Phát triển lòng yêu nước, ý thức bảo vệ cảnh đẹp quê hương, đất nước.

- (3) Giải trí ý nghĩa

+ Tham quan, du lịch không chỉ là giải trí mà còn mang lại niềm vui cho tất cả mọi người.

+ Giảm căng thẳng sau những ngày học tập căng thẳng.

+ Tạo điều kiện để các học sinh gắn bó và thân thiện với nhau hơn.

- (4) Bảo vệ sức khỏe

* Kết luận: Khẳng định những ảnh hưởng to lớn của tham quan và du lịch đối với học sinh nói chung và bản thân mình nói riêng.

Câu 2 (SGK trang 108, Ngữ Văn 8, tập hai)

a. Trong đoạn văn 'Đi bộ ngao du', sau khi chỉ rõ ý chính ('Biết bao hứng thú khác nhau ta thu thập được nhờ hành trình đó'), Ru-xô đã áp dụng cả hai phương thức trực tiếp và gián tiếp để thêm yếu tố biểu cảm vào bài:

- Gián tiếp: Mô tả những yếu tố tương phản (ngồi trong chiếc xe thoải mái, chạy êm >< đi bộ, luôn hạnh phúc, hứng thú).

- Trực tiếp thể hiện cảm xúc qua các cụm từ: Ta vô cùng phấn khích, ta thật sự hạnh phúc, Một bữa ăn giản đơn mà thơm ngon lành như thế!...

b. Luận điểm 'Những chuyến tham quan, du lịch mang lại nhiều niềm vui' có thể tạo nên nhiều cảm xúc:

- Mong muốn hít thở không khí trong lành, trong sạch.

- Khát khao khám phá thế giới tự nhiên, xã hội, tìm hiểu vẻ đẹp của quê hương, đất nước, con người.

- Niềm vui hòa mình vào thiên nhiên, xã hội.

- Khao khát đóng góp cho đất nước nhiều hơn...

c. Trong đoạn trích (SGK Ngữ văn 8 trang 109), cảm xúc được thể hiện khá rõ qua nhiều kỹ thuật, đặc biệt là sự xen kẽ giữa mô tả và câu chuyện, kết hợp với một phong cách văn nhẹ nhàng nhưng đầy cảm xúc.

Tuy nhiên, khi viết văn, mỗi người có một cách diễn đạt, một lối viết riêng. Do đó, hoàn toàn có thể thêm vào các yếu tố biểu cảm, thậm chí thay đổi trật tự câu văn để phản ánh đúng cách cảm nhận, cách suy nghĩ của bản thân.

Câu 3 (SGK trang 108, Ngữ Văn 8, tập hai)

Bài làm

Mỗi bài thơ là một tâm sự của nhà thơ, là một bức tranh thiên nhiên được nhìn nhận qua đôi mắt tươi trẻ và mỗi bức tranh đều chứa đựng một nét độc đáo riêng biệt, thể hiện sự tận hưởng thiên nhiên của tác giả, và quan trọng hơn, là tình yêu quê hương sâu sắc ẩn sau từng tác phẩm, qua những hình ảnh thiên nhiên.

Âm thanh suối róc rách như giọng hát xa

Trăng lồng lung linh giữa bóng hoa và cây cổ thụ.

(Khung cảnh ban đêm)

Âm thanh của suối, ánh sáng của trăng, và hình ảnh bóng lồng hoa rực rỡ trong thơ Bác đều như những hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, hiểu quả dưới ánh nhìn lạc quan của con người, và bên dưới đó là tâm hồn yêu nước: 'Chưa ngủ vì lo nước nhà'.

'Muốn đập tan phòng ôi' - Người tù cách mạng mong muốn thoát khỏi cảnh tù tội, tiến đến tự do, mong muốn sống để chiến đấu vì Tổ Quốc, vì qua sự ngột ngạt của tù tội, nhưng không chỉ là cảm giác ngột ngạt muốn đập vỡ tường phòng, phía trước đó là một tâm hồn hòa mình với thiên nhiên, tương tác với thiên nhiên và sử dụng tiếng hú để diễn đạt tâm tư - người lính cách mạng.

Và hiện hữu là muối biển mặn mặn trong mỗi câu thơ của Quê Hương - Tế Hanh, yêu thương quê hương, nhớ về những hình ảnh bình dị của những người dân ven biển, tình cảm quê hương làn tràn trong thơ, và hiện hữu đâu đây trong thơ Tế Hanh là muối biển mặn của tình người dân vùng biển.

Luôn là thiên nhiên, và luôn là tình yêu quê hương đất nước - đó là đề tài luôn mới mẻ trong mỗi bài thơ được sáng tác ra.

I. Chuẩn bị ở nhà

Đề bài: Ích lợi của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh

Dàn ý những luận điểm quan trọng

a. Mở bài: Đặt vấn đề cần thảo luận: Lợi ích của những chuyến tham quan du lịch đối với từng học sinh.

b. Thân bài: Trình bày luận điểm và lập luận riêng để khẳng định những lợi ích của tham quan du lịch.

- Mở rộng kiến thức cho mỗi cá nhân

+ Tăng cường bài học từ lớp học

+ Tiếp xúc với kiến thức mới ngoài sách giáo trình

- Phát triển tình cảm

+ Yêu quý thiên nhiên, yêu quê hương, yêu đất nước hơn.

+ Yêu thương con người lao động

- Giải trí lành mạnh

+ Thư giãn, tận hưởng niềm vui cho con người

+ Giảm căng thẳng sau những ngày học tập đầy áp lực.

+ Tạo nên tình đoàn kết trong lớp học

- Bảo vệ sức khỏe

c. Kết bài: Xác nhận vai trò, lợi ích của tham quan du lịch với học sinh.

II. Luyện tập trong lớp

Câu 1 (trang 108 sgk Văn 8 Tập 2): Cách tổ chức các luận điểm chưa hợp lý vì vẫn lộn xộn, chưa xác định được ý chính và ý phụ.

Sửa

- Những chuyến du lịch mang đến kiến thức mới cho chúng ta,..

+ Cung cấp thêm bài học mà sách vở không có

+ Hiểu sâu rộng hơn về những kiến thức học tập

- Mang lại niềm vui đích thực

- Tăng cường sức khỏe của chúng ta

Câu 2 (trang 108 sgk Văn 8 Tập 2):

a. Những gợi ý về việc thêm yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận:

- Đưa ra sự đối lập: Ngồi trong chiếc xe sang trọng chạy êm nhưng cảm xúc buồn bã, cău kỉnh,.

- Hiển thị trực tiếp tình cảm: Chúng ta vô cùng phấn khích, thú vị biết bao, ta ngủ một giấc ngon lành biết bao,..

b.

+ Luận điểm 'Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho chúng ta nhiều niềm vui' có thể tạo ra nhiều cảm xúc:

- Muốn hít thở không khí trong lành, trong trẻo.

- Khao khát khám phá thế giới tự nhiên, xã hội, tìm hiểu vẻ đẹp của quê hương, đất nước, con người.

- Niềm vui hòa mình vào thiên nhiên, xã hội.

+ Theo em, đoạn nghị luận đã thể hiện được một số trạng thái cảm xúc ấy, tuy nhiên tùy thuộc vào cảm nhận cá nhân, có thể biểu đạt theo cách khác nhau.

+ Có thể thêm vào các yếu tố biểu cảm để truyền đạt chân thực hơn.

+ Viết lại đoạn văn

Tham quan du lịch mang lại cho chúng ta nhiều điều bổ ích, chuyến đi tham quan vịnh Hạ Long của lớp ta trong kì nghỉ hè vừa qua thực sự là một trải nghiệm đáng nhớ. Không ai có thể quên cảm giác nhìn thấy vẻ đẹp của biển, núi non trải rộ sau những giờ đi đường dài. Mọi người đều phấn khích, hứng khởi, đặc biệt là Lệ Quyên, không còn buồn bã vì điểm kém như trước. Dường như, vẻ đẹp của non nước đã thay đổi tâm hồn và cảm xúc của mọi người.

Câu 3 (trang 109 sgk Văn 8 Tập 2): Thêm yếu tố biểu cảm vào bài văn 'Chứng minh rằng nhiều bài thơ em đã học như Cảnh khuya, Khi con tu hú, Quê hương,.. là sự thể hiện chân thành về tình cảm của các nhà thơ với thiên nhiên, đất nước.'

a. Luận điểm: Tình cảm chân thành của các nhà thơ Việt Nam đối với thiên nhiên qua các bài thơ Cảnh khuya (Hồ Chí Minh), Khi con tu hú (Tố Hữu), Quê hương (Tế Hanh).

b. Phát triển các luận cứ:

- Đó là cảnh thiên nhiên tuyệt vời, trong trắng, tràn ngập tình người.

- Đó là cảnh thiên nhiên kết nối với mong muốn tự do.

- Đó là cảnh thiên nhiên kết nối với nỗi nhớ và tình yêu quê hương biển đảo.

c. Yếu tố biểu cảm: Sự đồng cảm, sẻ chia, lòng kính trọng, tình yêu quê hương, tình yêu đất nước, cùng sự bồi hồi, nhớ mong, băn khoăn và tương tư…

CHỦ ĐỀ: LỢI ÍCH CỦA DU LỊCH ĐỐI VỚI HỌC SINH

I- SỰ CHUẨN BỊ TẠI NHÀ

Đề bài: 'Sự bổ ích của những chuyến tham quan du lịch đối với học sinh'. Hãy xây dựng một kịch bản cho bài viết với các luận điểm và luận cứ cụ thể.

Gợi ý:

Mở đầu: Đề cập đến những lợi ích tổng quan của việc tham quan, du lịch.

Thân bài:

Nêu rõ các lợi ích cụ thể mà học sinh có thể đạt được từ việc tham quan, du lịch, bao gồm cả sức khỏe, tình cảm, và kiến thức.

Kết luận: Tổng hợp và khẳng định vai trò quan trọng của tham quan, du lịch đối với sự phát triển toàn diện của học sinh.

II- THỰC HÀNH TRÊN LỚP

Câu 1: Xác định xem cách sắp xếp các luận điểm có hợp lý không và lý do.

a) Tăng cường sức khỏe và yêu thiên nhiên.

b) Nhận thức sâu sắc hơn về kiến thức học tại trường.

c) Trải nghiệm niềm vui từ các chuyến tham quan.

d) Phát triển tình cảm và tình yêu quê hương.

e) Kích thích sự tò mò và khám phá.

Trả lời:

Cách sắp xếp hợp lý: c - b - a - d - e.

Câu 2: Trình bày các luận điểm với sự truyền cảm qua các bài tập sau:

a) Sử dụng đoạn văn sau để thấy được sự biểu cảm trong luận điểm.

'Vô vàn trải nghiệm hứng thú chờ đợi ta sau những cuộc phiêu lưu, như âm nhạc dịu dàng của sóng biển khiến trái tim hồn nhiên.'

b) Trình bày luận điểm 'Chuyến tham quan đem lại niềm vui' với đoạn văn:

'Không chỉ nâng cao sức khỏe, mà còn mang đến cho chúng ta những giây phút hạnh phúc, như việc lang thang dưới bóng cây quen thuộc hay trên những con đường quanh co.'

Trả lời:

a. Yếu tố biểu cảm trong đoạn văn: trải nghiệm hứng thú, âm nhạc của sóng biển, trái tim hồn nhiên.

b. 'Chuyến tham quan đem lại niềm vui': Lang thang dưới bóng cây, trên con đường quanh co, tận hưởng giây phút hạnh phúc.

Câu 3: Áp dụng yếu tố biểu cảm vào bài văn theo đề bài: 'Chứng minh rằng nhiều bài thơ như Cảnh khuya của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Khi con tú hú của Tố Hữu, Quê hương của Tế Hanh... thể hiện tình cảm thiết tha đối với thiên nhiên, đất nước.'

Trả lời:

Dàn bài:

Mở bài: Giới thiệu về những bài thơ đã học và nhận định về tình cảm thiết tha của các nhà thơ với thiên nhiên, đất nước.

Thân bài:

Đưa ra các luận điểm để chứng minh tình cảm này qua từng tác phẩm thơ.

Kết luận: Tổng hợp ý kiến và nhấn mạnh tình cảm đặc biệt của mỗi nhà thơ trong sáng tác thơ về quê hương.

Bài viết tham khảo:

Mỗi bài thơ là một cảm xúc của nhà thơ, một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, là niềm yêu quê hương sâu sắc. Cảnh khuya của Hồ Chí Minh, Khi con tú hú của Tố Hữu và Quê hương của Tế Hanh đều là những tác phẩm biểu cảm sâu sắc về tình yêu quê hương, thiên nhiên.

Hòa mình vào thiên nhiên, tình cảm thiết tha của các nhà thơ hiện rõ qua từng dòng thơ. Bức tranh đêm khuya của Hồ Chí Minh với tiếng suối trong, trăng lồng cổ thụ, là hình ảnh thiên nhiên đẹp diệu. Khi con tú hú của Tố Hữu mang đến bức tranh vui nhộn với tiếng hú, lúa chiêm chín, bắp rây vàng. Quê hương của Tế Hanh mở ra bức tranh phong cảnh hùng vĩ của làng chài với cánh buồm trắng bao la.

Đó là những cảm xúc tuyệt vời, khiến người đọc không chỉ hiểu rõ hơn về quê hương, mà còn trân trọng hơn tình cảm đặc biệt của các nhà thơ dành cho đất nước.

I - HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP

Câu 1. Để hiểu cách tổ chức luận điểm như SGK một cách sáng tạo, hãy chú ý đến những điểm sau:

- Sự trình bày không chỉ là việc liệt kê, mà là việc sắp xếp theo một trình tự logic, chặt chẽ để làm cho luận điểm rõ ràng và thuyết phục. Đừng chỉ đưa ra ý mà không có sự cân nhắc, điều này không thể gọi là văn nghị luận chặt chẽ.

- Sắp xếp các ý lớn và nhỏ một cách nhất quán để làm cho vấn đề trở nên rõ ràng hơn. Không làm cho các ý trở nên lộn xộn, mà cần có sự phân loại để làm cho nội dung trở nên mạch lạc và chặt chẽ.

Qua việc xác định những điểm trên, ta nhận thấy cách sắp xếp luận điểm trong bài tập vẫn chưa sáng tạo, chưa hợp lý. Đây chỉ là sự liệt kê luận điểm, chưa phải là sự sắp xếp luận điểm. Thậm chí, các luận điểm này chưa thể hiện rõ được luận điểm chính (ý lớn) và luận điểm phụ (ý nhỏ). Do đó, chúng ta có thể sắp xếp lại, kết hợp các ý đã có trong bài tập và thêm một số thông tin để tạo nên một bài văn với những ý lớn như sau:

* Mở đầu: Bàn về vấn đề cần thảo luận: lợi ích của việc tham quan, du lịch đối với học sinh.

* Thân bài: Trình bày luận điểm và lập luận cá nhân về lợi ích của tham quan, du lịch. Cụ thể như sau:

(1) Mở rộng kiến thức cho mỗi cá nhân

- Hiểu sâu sắc hơn về những kiến thức được học tại trường.

- Trước khi tham quan, chỉ có thể biết thông qua lời giảng của giáo viên, nay khi tham quan, nhìn thấy và nghe thực tế nên hiểu rõ và cụ thể hơn nhiều.

- Tham quan còn giúp hiểu rõ những điều chưa được đề cập trong sách giáo trình, giảng dạy trên lớp.

(2) Xây dựng tình cảm

- Tăng tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước.

- Yêu quý con người lao động sáng tạo.

- Nhận thức rõ trách nhiệm bảo vệ danh lam thắng cảnh, văn hóa và truyền thống của dân tộc.

(3) Giải trí ý nghĩa

- Làm giàu tinh thần thông qua trải nghiệm vui chơi giải trí.

- Giảm căng thẳng sau những ngày học tập căng thẳng.

- Tạo điều kiện để bạn bè trong lớp gắn bó và hiểu nhau hơn.

(4) Cải thiện sức khỏe

- Tăng cường sức khỏe và sự bền bỉ.

- Kiểm tra sức khỏe và khả năng chịu đựng của bản thân.

* Kết luận: Khẳng định lợi ích to lớn của tham quan, du lịch đối với học sinh nói chung và bản thân nói riêng.

Câu 2. Đoạn văn trình bày luận điểm 'Những chuyến tham quan, du lịch mang lại nhiều niềm vui' có thể được viết như sau:

Tham quan du lịch là nguồn niềm vui và ký ức đáng nhớ. Gần đây, chúng tôi đã có dịp thăm công viên Thủ Lệ - một khu công viên kết hợp với vườn thú lớn. Đối với chúng tôi, đó thực sự là nơi tuyệt vời để vui chơi. Chúng tôi có thể chạy nhảy, dạo quanh hồ, và đặc biệt, thưởng thức những loài động vật lạ mắt. Có vô số loài thú: đười ươi, ngựa vằn, kì đà,... mỗi chơi chơi xổ sốu khiến chúng tôi say mê. Việc nhìn thấy những con thú dữ trong những chuồng chắc chắn, hay những con thú khổng lồ như gấu, voi, hổ xám, khiến chúng tôi trải qua những trải nghiệm chưa từng có. Tham quan này đã mở ra một thế giới mới, khiến cho những hình ảnh tưởng chừng như xa xôi từ sách giáo trình trở nên gần gũi hơn bao giờ hết. Chắc chắn, những trải nghiệm này sẽ là những kí ức khó quên suốt đời.

Câu 3. Học sinh có thể tự thực hiện.

Gợi ý:

- Sử dụng từ ngữ và câu văn biểu cảm trong bài viết.

- Chọn thời điểm thích hợp để thể hiện từ ngữ và câu văn biểu cảm.

- Phải có những cảm xúc chân thực về quê hương, đất nước.