Top 6 Bài viết 'Luyện tập viết bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)' lớp 9 xuất sắc

A. NỘI DUNG CHÍNH

1. Các bước thực hiện bài nghị luận

Tìm hiểu đề và lập dàn ý
Viết bài và kiểm tra lại
2. Bài làm cần bao gồm đầy đủ các phần của văn bản nghị luận

Mở bài: Giới thiệu về tác phẩm (tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của đề bài) và đưa ra nhận định sơ bộ của bản thân
Thân bài: Nêu rõ các quan điểm chính về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm; phân tích và đánh giá chung bằng các luận cứ đặc sắc và thực tế.
Kết bài: Tổng kết lại nhận xét, đánh giá chung của bản thân về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN

Luyện tập

Bài tập: Trang 68 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 9 tập 2

Yêu cầu: Thực hiện bài nghị luận về cảm nhận đoạn trích truyện 'Chiếc lược ngà' của Nguyễn Quang Sáng.

Hãy lập dàn ý chi tiết

(Gợi ý:

Đề bài yêu cầu thí sinh nhận xét về điều gì? Lưu ý đến các từ khóa nào trong đề để xác định hướng làm bài đúng?
Học sinh hiểu gì về tình cảnh lịch sử cụ thể của miền Nam Việt Nam trước đây, khiến nhiều người như ông Sáu phải xa nhà đi chiến đấu và phải chịu nhiều mất mát về tình cảm gia đình?
Thí sinh nêu ý kiến nhận xét (ý kiến) của mình về hai nhân vật ông Sáu và bé Thu trong đoạn trích: những tổn thương, thiệt thòi, sự chịu đựng, hi sinh và tinh thần kiên trì, niềm tin...
Những đặc điểm cụ thể của mối quan hệ cha con trong từng nhân vật: thí sinh cần tìm và phân tích chi tiết nổi bật về cử chỉ, hành động, lời nói, biến đổi tâm trạng... đặc biệt là việc tạo lược chi tiết cho con gái của nhân vật ông Sáu; cách nhân vật thuật lại việc gặp con sau thời gian dài, và cách mà họ trải qua những cảm xúc trong những khoảnh khắc cuối cùng đầy xúc động.
Nghệ thuật sáng tạo với tình huống, cách diễn đạt, lựa chọn chi tiết của Nguyễn Quang Sáng thể hiện tác động tới tâm trạng của độc giả như thế nào)

Bài làm:
a) Tiếp theo từ đề bài là cảm nhận, tức là thể hiện cảm xúc của thí sinh sau khi đọc và suy nghĩ về tác phẩm. Thí sinh cần chú ý đến từ khóa 'Cảm nhận' để xác định hướng làm bài

b) Lập dàn ý chi tiết

Mở bài: Giới thiệu tổng quan về tác giả Nguyễn Quang Sáng và tác phẩm Chiếc lược ngà; xác định vị trí của tác phẩm trong sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Quang Sáng cũng như trong văn học kháng chiến chống Mỹ của dân tộc

Thân bài:

• Giới thiệu về tác phẩm
  

Trong bối cảnh cuộc chiến tranh chống Mỹ nổ ra, nỗi đau và mất mát lan tỏa khắp nơi. Chiếc lược ngà là một minh chứng sống về tình yêu thương, sự hy sinh và niềm tin trong gia đình. Khi mọi người phải chia lìa với nhau vì chiến tranh, những khoảnh khắc cuối cùng của ông Sáu và bé Thu trở nên quý giá và đáng nhớ. Câu chuyện xoay quanh chiếc lược ngà như là biểu tượng của tình cha con và tình người.

Câu chuyện được kể qua lời của Bác Ba, bạn thân của ông Sáu, làm cho câu chuyện trở nên sinh động và chân thực hơn. Chiếc lược ngà không chỉ là một vật phẩm, mà còn là biểu tượng của tình cha con, là sự hy sinh của một người cha dũng cảm trong cuộc chiến tranh.

• Cảm nhận về tác phẩm

Những nỗi đau và hy sinh của ông Sáu và bé Thu
Ông Sáu: Chiến tranh làm mất mát gia đình, làm ông xa cách với con gái. Vết thương trên mặt là biểu hiện của cuộc chiến tranh và cũng là niềm đau của một người cha. Hành động làm chiếc lược ngà cho bé Thu là biểu tượng của tình cha con, sự hi sinh và niềm tin.
Bé Thu: Sống với má, không biết gì về cha. Sự ngang bướng của bé Thu là cách thể hiện tình cảm và sự tự lập. Điều này cũng là nguồn đau lòng cho cả hai khi họ gặp nhau trong những khoảnh khắc cuối cùng.

Tình cảm cha con sâu đậm
Những cử chỉ và hành động của ông Sáu và bé Thu trong những ngày cuối cùng
Giây phút đầu gặp gỡ
Trải qua những ngày cuối cùng
Trong bữa ăn cùng nhau
Chia tay cuối cùng
Hành động làm chiếc lược và ánh mắt cuối cùng của ông Sáu trước khi hy sinh
Nghệ thuật tạo tình huống, cách diễn đạt, chọn lọc chi tiết của Nguyễn Quang Sáng...

Kết bài: Tổng kết lại cảm nhận của bản thân đối với tác phẩm Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng

Em hãy chia sẻ cảm nhận về đoạn trích truyện “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng.

1. Bắt đầu bằng việc tả ngắn gọn bối cảnh ra đời của tác phẩm Chiếc lược ngà.

2. Phần thân bài

a. Tìm hiểu về tình cảm của ông Sáu đối với con

- Khoảnh khắc xa cách.

- Sự thất vọng khi trở về:

- Niềm vui trong những ngày xuất phát

- Tình cha qua hình ảnh của chiếc lược:

b. Thấu hiểu tâm lý của bé Thu đối với cha

- Lúc cha mới trở về

- Khi cha phải rời đi

- Điểm nhấn cuối cùng

c. Phân tích nghệ thuật của tác phẩm :

- Sử dụng bút pháp tâm lý nhân vật

- Tình huống trong câu chuyện

- Ngôn ngữ kể chuyện

3. Tổng kết :

- Truyện ngắn Chiếc lược ngà là một trong những tác phẩm đặc sắc của nhà văn Nguyễn Quang Sáng.

- Câu chuyện để lại ấn tượng sâu sắc về mối quan hệ cha con đầy xúc động.

Đề bài: Nhận định của em về đoạn trích truyện “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng.

THÀNH TỰU THAM KHẢO

“Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng mang đến cho độc giả cái nhìn sâu sắc về tình cha con trong bối cảnh chiến tranh. Truyện ngắn này, mặc dù giản dị, nhưng lại ẩn chứa nhiều bất ngờ, điều mà ta thường thấy ở văn của Nguyễn Quang Sáng. Đoạn trích trong sách giáo khoa đã tạo ra một khoảnh khắc nhỏ, nơi tình cha con trở nên cao cả và thiêng liêng.

Năm 1966, khi ông Sáng tham gia chiến trường Nam Bộ, ông viết nên tác phẩm này với tâm trạng chân thật về tình cảm cha con trong thời kỳ đau thương. Tác phẩm không chỉ nói về mối quan hệ cha con ông Sáu mà còn lên tiếng về khổ đau, cay đắng của cuộc chiến. Tuy đề tài đã quen thuộc nhưng giá trị nhân văn của truyện trở nên sâu sắc hơn.

Truyện với câu chuyện xoay quanh tình cảm cha con ông Sáu và tác giả chú trọng đến nhân vật bé Thu - một cô bé với tâm lý mâu thuẫn. Thu sống xa cha từ nhỏ, nhưng hình ảnh cha vẫn tồn tại trong tâm tưởng của Thu qua những tấm ảnh. Khi gặp cha, Thu có những hành động mâu thuẫn, thể hiện sự sợ hãi và lạnh lùng. Kịch tính tăng lên khi Thu nấu cơm, tạo nên sức căng trong câu chuyện. Hành động hất trứng cá của Thu thể hiện tính cách mạnh mẽ. Sự hồi tưởng về vết sẹo của cha khiến câu chuyện trở nên chân thực. Khúc cảm xúc cao nhất đến khi ông Sáu chuẩn bị rời đi, Thu thét lên, tạo ra khoảnh khắc xé lòng độc giả.

Cùng với những biểu hiện vội vã của Thu, tác giả tạo nên sự chân thành, lòng nhân ái trong tình cha con ông Sáu. Người đọc không chỉ được trải qua những phút giây xúc động mà còn suy ngẫm về đau thương, mất mát mà chiến tranh mang lại. Tình yêu thương của cha ông Sáu vượt qua bom đạn, tạo nên hình ảnh thiêng liêng và gắn kết với quê hương.

Chiếc lược ngà không chỉ là một vật phẩm, mà là biểu tượng của tình cha con. Qua sự công phu trong việc làm chiếc lược, ông Sáu truyền đạt tình cảm yêu thương cho con. Hình ảnh ông Sáu mài lược ngà, tạo bóng mượt, là khoảnh khắc đầy cảm động. Mỗi lần ông chải tóc, người đọc liên tưởng đến tình thương đặt vào chiếc lược nhỏ xinh. Nhưng không may, ông Sáu đã hy sinh, nhưng tình cha con vẫn còn mãi. Câu chuyện làm người đọc nhớ mãi hình ảnh của người cha yêu thương con hết mực, ngay cả khi chẳng thể gặp gỡ.

Chiếc lược ngà, với dòng chữ 'yêu nhớ tặng Thu con của ba', là kỷ vật, là nhân chứng cho nỗi đau và bi kịch của chiến tranh. Tác giả muốn đưa người đọc suy nghĩ về những tổn thương, mất mát mà chiến tranh mang lại. Tình cảm cha con sâu sắc của cha ông Sáu đã vượt qua thử thách, trở nên thiêng liêng và đắm chìm trong tình yêu quê hương.

Trong truyện, việc kết hợp kể chuyện với miêu tả nội tâm nhân vật, xây dựng nội tâm mâu thuẫn nhưng nhất quán về tính cách, làm cho câu chuyện trở nên khách quan, tin cậy và xác thực. Đồng thời, sắp xếp chặt chẽ với nhiều tình huống bất ngờ làm người đọc cảm thấy hứng thú và cuốn hút.

“Chiếc lược ngà” không chỉ là một câu chuyện, mà là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời của Nguyễn Quang Sáng, làm sống lại không khí chiến tranh và gửi gắm tâm huyết về lòng yêu nước và tình cha con.

Nghị luận về đoạn trích trong truyện “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng

Bài tập này đòi hỏi học sinh xây dựng kế hoạch chi tiết.

1. Tìm hiểu đề

Tính chất của đề: Đánh giá và phê phán một đoạn trích trong truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.
Yêu cầu nội dung: Nhận định về đoạn trích trong truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.
Phạm vi kiến thức: truyện ngắn Chiếc lược ngà.

2. Phác thảo

a. Mở đầu:

Giới thiệu truyện ngắn Chiếc lược ngà với những đặc điểm nổi bật về nội dung và nghệ thuật.

b. Thân bài:

Hoàn cảnh chiến tranh, ông Sáu rời xa nhà nên bé Thu hiếm khi gặp cha.
Tình cảm cha con của ông Sáu và bé Thu trải qua nhiều thách thức, sự kiên trì và niềm tin.
+ Mặc dù đã lâu cha con không gặp nhau, nhưng khi cha trở về, bé Thu từ chối chấp nhận cha. Tình cảm cha con, lâu nay nén trong lòng ông Sáu, bây giờ không được đón nhận, khiến ông Sáu đau lòng.

+ Ông Sáu và bé Thu chịu nhiều tổn thất trong mối quan hệ vì hoàn cảnh khó khăn. Nhớ và yêu con, nhưng ông Sáu vẫn phải tiếp tục chiến đấu.

+ Tình cảm cha con là động lực thêm niềm tin cho cha con ông Sáu. Trong chiến trường, những khi bom đạn tạm nghỉ, ông Sáu lại nhớ đến con. Bé Thu, với tình yêu và lòng kính trọng cha đã hy sinh, tiếp tục con đường mà cha đã chọn.

Tình cảm cha con hiện hữu trong từng nhân vật:
+ Bé Thu yêu cha nhưng cứng rắn từ chối cha vì trong tưởng tượng của bé, cha không có cái “dấu vết” trên khuôn mặt. Tiếng gọi ba khi chia tay là biểu hiện của tình yêu cha sâu sắc.

+ Tình yêu của ông Sáu cho con bộc lộ qua những khoảnh khắc ông ngồi yên, đau đớn khi con từ chối tình cảm, đặc biệt là qua chiếc lược ngà. Tình cảm dồn nén trong ông được chuyển đến chiếc lược nhỏ xinh.

Một số đặc điểm nổi bật của nghệ thuật:
+ Đặt nhân vật vào tình huống khó khăn, đầy thách thức.

+ Chọn lọc chi tiết đặc sắc để mô tả hành động, suy nghĩ của từng nhân vật.

+ Người kể chuyện là một nhân vật tham gia vào câu chuyện, có mối quan hệ gần gũi với cha con ông Sáu. Từ góc nhìn đó, tình cảm cha con ông Sáu được trình bày một cách chân thực và cảm động.

c. Kết luận

Tình cảm cha con sâu sắc, cảm động của ông Sáu và bé Thu là điểm ấn tượng nhất trong truyện ngắn Chiếc lược ngà.

I. Chuẩn bị ở nhà bài

1. Câu 1 trang 68 SGK Ngữ văn 9 tập 2

Ôn tập lại bước làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

2. Câu 2 trang 68 SGK Ngữ văn 9 tập 2

Đọc lại truyện ngắn Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Dũng (Ngữ văn 9 tập 1)

II. Luyện tập trên lớp

Đề bài: Cảm nhận về đoạn trích truyện 'Chiếc lược ngà' của Nguyễn Quang Sáng.

Mở đầu:

Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và đoạn trích “Chiếc lược ngà' trong Ngữ văn 9 tập 1, nói về mối quan hệ cha con ông Sáu và con gái.

Thân bài

a) Giới thiệu hoàn cảnh sáng tác

Truyện ra đời vào năm 1966 trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước
Người kể chuyện là nhân vật Ba – bạn của ông Sáu, sử dụng ngôi kể thứ nhất
Đoạn trích về chiếc lược ngà thuộc phần nào trong tác phẩm? Thể hiện về việc ông Sáu trở về thăm con và chiếc lược ngà như biểu tượng cuối cùng của tình cha con.
Tóm tắt tác phẩm để làm nổi bật tình hình khó khăn của nhân vật trong truyện.
b) Cảm nhận của bé Thu đối với cha

Lúc cha mới về, Thu cảm nhận cha lần đầu khi thấy cha khác với hình ảnh trong ảnh vì có vết sẹo dài trên má
Thu tránh xa, không thích cha vì sự khác biệt mà Thu nhìn thấy qua những hành động như: đẩy miếng trứng cá ra khỏi bát, không nghe lời ông Sáu
Khi bà ngoại giải thích, Thu thay đổi cảm nhận, hối hận và thương cha hơn
Lúc ông Sáu chuẩn bị rời chiến trận, Thu gọi cha một cách thấp thỏm, tình cảm dồn nén từ lâu mới được giải tỏa, ôm chặt cổ cha, hôn cha và cả vết sẹo, rất cảm động...
c) Tình cảm của ông Sáu dành cho con

Vì chiến tranh mà ông phải xa gia đình để tham gia chiến đấu
Mong đợi có cơ hội về thăm con (nhảy xuống khi chưa đổ bến, giơ tay gọi con).
Đau đớn và buồn bã khi con từ chối nhận mình là ba
Tình cảm tràn đầy khi Thu gọi mình là ba, được ôm con vào lòng
Nơi chiến trường, ông dành hết tình cảm để tạo nên chiếc lược tặng con, khi ngã xuống vẫn cố gắng nói lời nhắn nhủ cho bạn chiến sĩ với chiếc lược để truyền lại cho con.

Kết luận

“Chiếc lược ngà” là một trong những truyện ngắn của nhà văn Nguyễn Quang Sáng. Câu chuyện để lại ấn tượng mạnh mẽ về tình cảm cha con đậm đà và cảm động.