1. Bài soạn 'Mây và sóng' số 1
Bố cục
- Phần 1 (từ đầu… bầu trời xanh thẳm): Câu chuyện tưởng tượng giữa em bé với những người sống trên mây và trò chơi của em bé
- Phần 2 (còn lại): câu chuyện tưởng tượng của em bé với người sống trong sóng, và trò chơi của em bé
Câu 1 (trang 88 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Bài thơ có hai phần, cấu trúc giống nhau:
- Ban đầu là lời mời gọi, rủ rê
- Tiếp đến là sự từ chối và lý do từ chối
- Những trò chơi em bé tự sáng tạo ra
b, Không thể lược bỏ phần thứ hai bơi như thế không tạo được sự cân bằng trong bài thơ
+ Thử thách thứ nhất, chú bé vượt qua vì chú yêu thương mẹ. Chú nghĩ đến việc mẹ đang đợi chú ở nhà và từ chối
+ Những người bạn lại đến, thử thách càng lớn thì tình yêu thương mẹ được khẳng định, vì thế không thể bỏ khổ thơ thứ hai
Câu 2 (trang 88 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Trong cả hai lần, chú bé đều đáp:
- Nhưng làm thế nào mình lên đó được?
- Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?
- Hỏi và được nghe trả lời, hướng dẫn chu đáo. Chi tiết này chứng tỏ tính xác thực, hấp dẫn của bài thơ
- Mỗi lần được gọi mờ, chú bé đều lưỡng lự, tuy nhiên tình yêu mẹ đã chiến thắng.
Câu 3 (Trang 88 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Sự giống nhau: sự khoáng đạt, mênh mông, bao la đi đến tận cùng mọi nơi
Sự khác nhau: trò chơi do em bé tạo ra thể hiện sự quấn quýt của tình mẹ con
- Ý nghĩa:
+ Trí tưởng tượng thông minh của em bé trong trò chơi sáng tạo
+ Ước muốn được hòa nhập với thiên nhiên vĩnh hằng con người
+ Ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng, cao đẹp
Câu 4 (Trang 88 sgk ngữ văn 9 tập 2)
- Hình ảnh mây, trăng, sóng, bờ biển, bầu trời… hình ảnh tự nhiên đẹp.
+ Những hình ảnh này là trí tưởng tượng của chú bé.
+ Hai hình ảnh tượng trưng cho cuộc sống rộn rã, cuốn hút xung quanh, có sức hút kì lạ với con người
+ Là những hình ảnh ẩn dụ cho những điều cám dỗ trong cuộc đời
- Là những hình ảnh lung linh, huyền ảo có tính biểu tượng, tạo ra sự logic.
Câu 5 (trang 88 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Câu thơ 'và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta đang ở đâu. '
- Chú bé bày tỏ những trò chơi mà người tham gia chỉ là hai mẹ con
- Điều này thể hiện tình yêu vô cùng sâu sắc, chân thành của chú bé dành cho mẹ
- Tình yêu ấy vượt lên cả thú vui thường ngày, mãnh liệt tới mức muốn lấn át những thứ lớn lao khác
- Đứa bé muốn có không gian riêng để tỏ bày tình yêu thương và được gần bên mẹ
Câu 6 (trang 88 sgk ngữ văn 9 tập 2)
Ngoài ý ca ngợi tình mẹ con, bài thơ gợi cho ta nhiều suy ngẫm:
- Con người gặp nhiều cám dỗ trong cuộc đời, đặc biệt là những người còn non nớt. Để từ chối và tránh xa chúng phải cần điểm tựa vững chắc, trong đó tình mẫu tử là bền chặt nhất
- Hạnh phúc không phải điều bí ẩn, hạnh phúc hiện hữu ngay trong thực tế đời sống
Ý nghĩa - Giá trị
- Về nội dung: Học sinh cảm nhận được một cách thấm thía tình mẹ con thiêng liêng qua lời thủ thỉ của em bé với mẹ về những cuộc đối thoại tưởng tượng giữa em với những người sống trên mây và sóng.
- Về kĩ năng: Học sinh biết cách phân tích một bài thơ mang hình thức mới mẻ: hình thức đối thoại lồng trong lời kể của nhân vật như bài thơ “Mây và sóng”.

2. Bài viết 'Mây và sóng' số 3
I. Tìm hiểu tác phẩm
1. Tác giả
Ra-bin-đra-nát Ta-go (1861-1941) là nhà thơ hiện đại lớn nhất Ấn Độ và nhận giải Nô-ben văn học 1913.
Ông đã để lại một gia tài văn hóa nghệ thuật đồ sộ
2. Tác phẩm
Bài thơ Mây và sóng được tác giả viết bằng tiếng Ben – gan, in trong tập thơ Si – su, xuất bản năm 1909 và được chính tác giả dịch ra tiếng Anh và in trong tập Trăng non
II. Hướng dẫn tìm hiểu tác phẩm Mây và sóng Ngữ văn 9
1. Câu 1 trang 88 SGK Ngữ văn 9 tập 1
a) Những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai phần là:
Giống nhau:
Cả ha đoạn thơ đều có kết cấu, bố cục, số dòng thơ giống nhau
Cách tác giả xây dựng hình ảnh đều theo một trình từ chung: Thuật lại lời rủ rê, lời từ chối và sự tưởng tượng sáng tạo trò chơi.
Khác nhau:
Đối tượng hai phần khác nhau: Phần 1 là lời rủ rê của mây, phần 2 là lời rủ rê của sóng
Không gian trong phần 1 là trên trời, không gian trong phần 2 là dưới biển
Cả hai trò chơi mà em bé sáng tạo ra trong hai phần đều khác nhau: Con là mây và mẹ là trăng – con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ.
b) Nếu như bài thơ thiếu mất phần 2 thì cả bài thơ sẽ không diễn đạt được trọn vẹn ý thơ một cách đầy đủ bởi: Phần thứ hai tạo ra thử thách tình cảm đối với người con, tạo ra tác động trùng điệp. Qua đó, nhằm khẳng định lại tình cảm của ngườ con dành cho mẹ ở khổ thơ thứ nhất
2. Câu 2 trang 88 SGK Ngữ văn 9 tập 2
Vị trí của dòng thơ “Con hỏi…” ở mỗi phần: Đều được đặt sau lời mời, rủ rê, lôi kéo và đặt trước lời đáp của những người trên mây và người trong sóng.
Ví tri đó nhằm tạo ra sự hấp dẫn của trò chơi. Khi nghe những lời mời gọi rất hấp dẫn như thế, chú bé lần nào cũng tỏ ra băn khoăn nhưng tình cảm dành cho mẹ lớn hơn hết thảy.
3. Câu 3 trang 88 SGK Ngư văn 9 tập 2
So sánh những cuộc vui chơi của những người 'trên mây' và 'trong sóng' giữa thế giới tự nhiên và những trò chơi của 'mây và sóng' do em bé tạo ra:
Cuộc vui chơi giữa những người “trên mây” và “trong sóng” đều vô cùng hấp dẫn, những cuộc vui từ sáng sớm đến chiều muộn, ở đó chú bé được hòa mình với thiên nhiên, thế giới kỳ diệu với những lời mời gọi vô cùng thú vị
Những trò chơi của “mây và sóng” do em bé tạo ra ở đó, chú được biến thành mây, thành sóng, còn mẹ được biến thánh “mặt trăng và bến bờ kỳ lạ”, tình mẫu tử được hòa hợp cùng với thiên nhiên, trong trò chơi này của chú bé cũng thú vị và tràn ngập mầu sắc không kém gì trò chơi của “mây và sóng” tạo ra.
Sự giống nhau cũng như sự khác nhau giữa các cuộc chơi đó nói lên tình mẹ con gắn bó như mây – trăng, biển – bờ, tình cảm ấy đã lên kích cỡ vũ trụ, thiêng liêng, bất diệt.
4. Câu 4 trang 88 SGK Ngữ văn 9 tập 2
Những thành công về mặt nghệ thuật của bài thơ trong việc xây dựng các hình ảnh thiên nhiên là: Thiên nhiên trong bài thơ đề vô cùng gần gũi, thơ mộng, mang nhiều nét tưởng tượng do chú bé nghĩ ra. Những hình ảnh đó hiện lên trong trí tưởng tượng của cậu bé đều vô cùng lung linh, huyền ảo, một thế giới đầy mầu sắc đối với các bạn nhỏ, gần gũi với tuổi thơ.
5. Câu 5 trang 88 SGK Ngữ văn 9 tập 2
Ý nghĩa của câu thơ 'Con lăn, lăn, lăn mãi... ở chốn nào': Tình yêu thương của mẹ dành cho con, luôn luôn ở bên cạnh con. Tình cảm của mẹ dành cho con không ai có thể tách rời, không có gì có thể rời xa, thiêng liêng, bất diệt.
6. Câu 6 trang 88 SGK Ngữ văn 9 tập 2
Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con, bài thơ còn có thể gợi cho ta suy ngẫm
Để có thể từ chối được những cám dỗ và quyến rũ trong cuộc đời, con người phải có điểm tựa vững chắc. Tình mẹ con chính là một trong những điểm tựa vững chắc đó.
Hạnh phúc không phải ở “trên mây” hay “trong sóng” hay những thứ xa xỉ, do ai ban phát mà hạnh phúc ở ngay trong cuộc sống trần thế và đo chính con người chúng ta tạo dựng nên.

3. Bài viết 'Mây và sóng' số 2
Câu 1 (trang 88 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Trả lời:
Bài thơ Mây và sóng của Ta-go là một tác phẩm văn xuôi tự do, không bị ràng buộc bởi những quy tắc thơ truyền thống. Mặc dù không tuân theo luật vần, nhưng bài thơ vẫn toát lên một âm điệu nhịp nhàng, mềm mại, thể hiện qua cách bố cục và câu từ.
Lời nói của em bé trong bài thơ chia thành hai phần, nhưng có nhiều điểm giống nhau. Sự giống nhau này thể hiện qua kết cấu, số dòng thơ, cách xây dựng hình ảnh, và cách tổ chức khổ thơ. Điều này tạo ra sự nhất quán và tăng tính thú vị của bài thơ.
a)
* Điểm giống nhau: Kết cấu, số dòng thơ, cách xây dựng hình ảnh đều theo trình tự thuật lại lời rủ rê, lời từ chối và sự tưởng tượng sáng tạo trò chơi.
* Điểm khác nhau:
- Đối tượng: mây – sóng.
- Trò chơi: con là mây và mẹ là trăng – con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ.
- Không gian: trên trời – dưới biển.
b) Mây và sóng cũng có thể xem là lời thổ lộ tình cảm của em bé với mẹ. Lời thổ lộ đó tự nhiên, liền mạch. Điều đáng chú ý ở đây là sự thổ lộ tình cảm của em bé không phải là sự thổ lộ tình cảm trong tình huống thông thường mà chính là sự thổ lộ tình cảm trong tình huống có thử thách, không chỉ xảy ra một lần. Chính vì thế, đến phần thứ hai thì ý thơ mới được trọn vẹn. Có như vậy, tình thương yêu mẹ của em bé mới được thể hiện đầy đủ.
Câu 2 (trang 88 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Trả lời:
- Ở mỗi phần, khi những người sống “trên mây” và những người sống “trong sóng' rủ rê, chú bé đều hỏi lại:
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình Lên đó được?'
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được '
Chú bé hỏi và những người kia đã trả lời, hướng dẫn.
-Nếu chú bé từ chối ngay lời rủ rê của những người ấy thì tình cảm thiếu chân thực vì trẻ con nào mà chẳng ham chơi Khi nghe lời mời gọi rủ rê, hai lần, lần nào chú cũng ra vẻ băn khoăn. Ít nhiều chú bé đã bị lôi cuốn. Thế nhưng, tình yêu thương mẹ vẫn luôn chiến thắng. Chỉ cần nghĩ đên việc mẹ đang đợi ở nhà, mẹ không muốn chú đi chơi là chú bé đã từ chôi những lời rủ rê mời gọi dù những trò chơi đó hấp dẫn đên đâu chăng nữa.
Câu 3 (trang 88 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Trả lời:
- So với nhừng cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng' giữa thế giới tự nhiên, những trò chơi của 'mây và sóng” của chú bé hay và thú vị hơn nhiều.
- Chú bé không chỉ có “mây” (chính chú biến thành mây mà còn có mặt trăng, hiện thân cùa mẹ để cùng sống dưới một mái nhà cho chú được ôm ấp, tiếp nhận ánh sáng dịu dàng. Chú không chỉ có “sóng” (chính chú biến thành sóng) mà còn có “bến bờ kì lạ” hiện thân của mẹ, luôn bao dung rộng mở luôn sần sàng tiếp đón em “lăn, lăn mãi vào lòng”.
Câu 4 (trang 88 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Trả lời:
- Hình ảnh mây, trăng, sóng, bờ biển, bầu trời… hình ảnh tự nhiên đẹp đẽ.
+ Những hình ảnh này là trí tưởng tượng của chú bé.
+ Hai hình ảnh tượng trưng cho cuộc sống rộn rã, cuốn hút xung quanh, có sức hút kì lạ với con người.
+ Là những hình ảnh ẩn dụ cho những điều cám dỗ trong cuộc đời.
- Là những hình ảnh lung linh, huyền ảo có tính biểu tượng, tạo ra sự logic.
Câu 5 (trang 88 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Trả lời:
- Bển bờ kì lạ là biểu tượng cúa tấm lòng mẹ bát ngát bao dung rộng mở với con. Đem tình mẹ con so sánh với mây, trâng, sóng, biển, bờ bến, nhà thơ đã dụng ý nâng cao tình cảm đó lên ngang tầm vũ trụ. Đặc biệt nhất là hai câu cuối bài:
“Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vờ tan vào lòng mẹ'.
Và không ai trên thế gian này biết rnẹ con ta ở chốn nào”.
- Nói “không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào” nghĩa là mẹ con ta ở khắp mọi nơi không gì có thể chia cách, tách rời, phân biệt được. Tình mẹ con mãi là thiêng liêng, bất diệt ở khắp mọi nơi.
Câu 6 (trang 88 SGK Ngữ văn 9, tập 2):
Trả lời:
Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con, bài thơ Mây và sóng của Tago còn có thể gợi cho ta suy ngẫm thêm bao điều khác.
- Muốn khước từ những cám dỗ và quyến rũ trong cuộc đời, con người phải có điểm tựa vững chắc. Tình mẹ con chính là một trong những điểm tựa vững chắc đó.
- Hạnh phúc không phải ở “trên mây” cao vợi, hay “trong sóng” xa xôi, do ai ban phát mà hạnh phúc ở ngay trong cuộc sống trần thế và đo chính con người chúng ta tạo dựng nên.
Bố cục
Bố cục: 2 phần
- Phần 1: (Từ đầu đến “xanh thẳm”): Cuộc trò chuyện của em bé với mây và mẹ
- Phần 2: (Còn lại): Cuộc trò chuyện của em bé với sóng và mẹ.
Nội dung chính
Thông qua cuộc trò chuyện của em bé với mẹ, bài thơ Mây và sóng của Ta-go ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng sâu sắc. Bài thơ chứa đựng những triết lí giản dị nhưng đúng đắn về hạnh phúc trong cuộc đời.

5. Bài giảng 'Mây và sóng' số 4
Phần I: Tác giả
1. Hồ sơ
- Ta-go, người từng đặt bước tại trường học, là người nổi tiếng trong cuộc chiến chống đế quốc Anh, đồng sáng lập Hội các nhà văn tiến bộ ấn Độ. Ông để lại di sản văn hóa nghệ thuật đồ sộ với 52 tập thơ, 42 vở kịch, và 12 bộ tiểu thuyết nổi bật.
- Ta-go, nhà văn châu Á đầu tiên đoạt giải Nobel về văn học, có 1.500 bức tranh và nhiều tác phẩm ngắn khác.
Phần II: Tác phẩm
1. Xuất xứ
- Bài thơ Mây và sóng được sáng tác bằng tiếng Bengali, xuất bản năm 1909 và sau đó được dịch ra tiếng Anh.
2. Bố cục:
- Bài thơ chia thành 2 phần: Cuộc trò chuyện của em bé với mây và mẹ, và cuộc trò chuyện với sóng và mẹ.
3. Giá trị nội dung
- Bài thơ ca ngợi tình mẫu tử và chứa đựng những triết lý sâu sắc về hạnh phúc cuộc sống.
4. Nghệ thuật
- Sử dụng hình ảnh trữ tình biểu tượng, kết cấu bài thơ như một câu chuyện đầy thú vị.
- Sự ẩn dụ và nghệ thuật đối lập được thể hiện một cách xuất sắc.
Câu hỏi:
1. Phân tích sự giống nhau và khác nhau giữa hai phần của cuộc trò chuyện.
2. Xác định vị trí của dòng thơ 'Con hỏi:...' trong mỗi phần.
3. Tại sao cuộc vui chơi do em bé tưởng tượng sáng tạo thú vị hơn?
4. Thành công của tác giả trong xây dựng hình ảnh thiên nhiên.
5. Ý nghĩa sâu sắc của bài thơ ngoài ca ngợi tình mẫu con.

5. Bài giảng 'Mây và sóng' số 4
Đối với kiến thức cơ bản
Nắm vững những thông tin về tác giả và tác phẩm là quan trọng.
1. Ta-go (Rabindranath Tagore: 1861 - 1941) - nhà thơ lớn của Ấn Độ, để lại 52 tập thơ, 42 vở kịch, 12 tiểu thuyết, và nhiều tác phẩm khác. Ông là người Á châu đầu tiên đoạt giải No-ben về văn học.
2. Bài thơ Mây và sóng viết bằng tiếng Ben-gan, đăng trong tập Si-su năm 1909, sau đó Ta-go dịch sang tiếng Anh, xuất bản trong tập Trăng non năm 1915.
Gợi ý trả lời SGK:
Câu 1 - Trang 88 SGK
Em bé nói gì và tại sao?
a) Phân tích sự giống và khác nhau giữa hai phần, và ý nghĩa của chúng trong bài thơ.
b) Bài thơ có đầy đủ ý nghĩa nếu không có phần thứ hai không?
Trả lời
a) Bài thơ có hai phần giống nhau:
- Trình bày lời rủ rê.
- Nêu lý do từ chối.
- Mô tả trò chơi của em bé.
Tuy hai phần có vẻ độc lập, nhưng tạo nên cấu trúc thống nhất, thể hiện đầy đủ chủ đề của tác phẩm.
b) Hai phần giống nhau về số dòng, từ ngữ, nhưng khác nhau về tình huống. Loại bỏ phần thứ hai sẽ làm mất đi sự phức tạp và sâu sắc của bài thơ.
Câu 2 - Trang 88 SGK
Vị trí của dòng thơ 'Con hỏi: ...' ở mỗi phần.
Lý giải tại sao em bé không từ chối ngay lời mời của 'trên mây' và 'trong sóng'.
Trả lời
Cả hai lần em bé đều hỏi:
'Con hỏi: Mình lên như thế nào?'
'Con hỏi: Mình ra ngoài như thế nào?'
Em bé muốn chơi, nhưng giữa sự quyến rũ của 'người trên mây' và 'người trong sóng', tình thương mẹ chiến thắng.
Câu 3 - Trang 88 SGK
So sánh cuộc chơi của 'trên mây' và 'trong sóng' với trò chơi của em bé. Ý nghĩa của sự giống và khác nhau đó là gì?
Trả lời
- Em bé tạo ra những trò chơi kỳ diệu, thể hiện tình cảm với thiên nhiên và mẹ.
- Trò chơi của em bé tuyệt vời hơn, thể hiện tình mẫu tử thấm đẫm, nổi bật hơn.
Câu 4 - Trang 88 SGK
Phân tích ý nghĩa của các hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ (mây, trăng, sóng, bờ biển).
Trả lời
• Trò chơi mây và sóng của em bé tạo nên những hình ảnh tuyệt vời với tình mẫu tử.
• Hình ảnh đẹp được tạo ra bởi em bé, tượng trưng cho tình yêu vô biên giữa mẹ và con.
Những hình ảnh này biểu hiện sự quyến rũ của cuộc sống và tình thương mẹ con.
Câu 5 - Trang 88 SGK
Ý nghĩa của câu thơ 'Con lăn, lăn, lăn mãi... ở chốn nào'.
Trả lời
Câu thơ nói về hạnh phúc vô tận của tình mẫu tử, nguồn hạnh phúc không giới hạn cho người sống bên mẹ.
Câu 6 - Trang 88 SGK
Bài thơ gợi ra điều gì ngoài việc khen ngợi tình mẫu tử?
Trả lời
Bài thơ làm cho ta suy ngẫm về cám dỗ trong cuộc sống và tầm quan trọng của tình mẫu tử như một điểm tựa vững chắc.
- Hạnh phúc không phức tạp, nó được tạo ra bởi con người.

6. Bài giảng về 'Mây và sóng' số 6
I. GIỚI THIỆU VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM
- Rabinđranát Tagor (1861 - 1941) không chỉ là thi hào Ân Độ mà còn là một thiên tài vượt thời đại.
Ông sinh và lớn lên tại thành phố Can-cút-ta, bang Bengan, Ấn Độ, trong một gia đình ưu tú, tài năng, có truyền thống văn hóa nổi tiếng. Ông được trao giải Nobel Văn chương vào năm 1913 với tập Thơ Dâng.
Rabinđranát Tagor gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống gia đình, mất 5 người thân trong vòng 6 năm (1902-1907). Điều này làm nổi bật tình cảm gia đình trong thơ của ông.
- Ông để lại khoảng năm mươi tập thơ, hơn một chục cuốn tiểu thuyết, vài chục vở kịch, bút kí, tiểu luận.
Thơ của Tagor tràn ngập cảm hứng từ tình yêu, một tình yêu với hoa cỏ, con người và vũ trụ.
Mây và sóng là một tác phẩm thơ tuyệt vời về tình mẹ con, đậm đà, ấm áp, hài hòa niềm hạnh phúc bình dị.
Bài thơ kể về một đứa trẻ tâm sự với mẹ rằng mây và sóng muốn đưa em bé đi chơi, và mẹ làm trăng, em làm sóng để ở nhà chơi với mẹ.
II. GỢI Ý ĐỌC HIỂU
Câu 1. a) Bài thơ Mây và sóng không tuân theo luật thơ cổ điển và không có vần. Tuy nhiên, âm điệu nhịp nhàng là điểm độc đáo được tạo nên từ cấu trúc và bố cục các đoạn văn.
Lời nói của đứa trẻ trong bài thơ gồm hai phần, mỗi phần tạo ra một cảnh đẹp sáng tạo bằng trí tưởng tượng. Cảnh đầu tiên về Mây, cảnh thứ hai về Sóng đều làm cho đứa trẻ quên hết lo âu. Dù có được mời gọi, đứa trẻ vẫn giữ vững tình cảm với mẹ.
b) Mây và sóng là cách đứa trẻ thể hiện tình cảm với mẹ mình. Sự thể hiện này tự nhiên và liền mạch. Điều quan trọng là tình cảm này không chỉ xuất hiện trong bình thường mà còn trong những tình huống khó khăn, làm cho nó trở nên đặc biệt. Sự thể hiện này thật sự nổi bật hơn ở phần thứ hai, làm cho ý thơ trở nên trọn vẹn hơn.
c) Cả hai phần đều có cấu trúc tường thuật giống nhau.
- Lời mời gọi.
- Từ chối và lý do.
- Đề xuất trò chơi do đứa trẻ sáng tạo.
Lý do từ chối thể hiện tình cảm của đứa trẻ với mẹ, trong khi trò chơi sáng tạo thì làm nổi bật tình cảm ấy hơn nhiều.
- “Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta là bầu trời xanh thẳm”.
- Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
- Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ”.
Dù có cùng trình tự tường thuật, ý và lời ở hai phần này không trùng lặp. Cả Mây và Sóng đều là cảnh vật thiên nhiên hấp dẫn, nhưng trò chơi của chú bé tạo nên sự khác biệt. Hình ảnh mẹ và tình cảm mẹ, mặc dù hiện ra ở cả hai phần, nhưng lại thêm sắc nét và đậm nét ở phần thứ hai.
Câu 2. Ở mỗi phần, khi những người sống “trên mây” và “trong sóng” mời gọi, đứa trẻ luôn đặt câu hỏi:
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”
Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”
Đứa trẻ hỏi và những người khác đều trả lời, hướng dẫn.
Nếu đứa trẻ ngay lập tức từ chối lời mời, tình cảm sẽ trở nên không chân thực. Nghe lời mời, đứa trẻ luôn băn khoăn. Dù bị mời gọi, nhưng tình cảm với mẹ vẫn là quan trọng nhất. Khi nghĩ đến mẹ đang đợi ở nhà, đứa trẻ luôn từ chối lời mời, dù trò chơi có hấp dẫn đến đâu.
Câu 3. Mặc dù từ chối lời mời để lên mây và làm sóng, đứa trẻ vẫn yêu thích mây và sóng, và giữ vững tình yêu với thiên nhiên và mẹ trong trò chơi sáng tạo của mình. Trong trò chơi đó, chính đứa trẻ biến thành mây, rồi thành sóng, còn mẹ là “mặt trăng” và “bến bờ kì lạ”.
So với cuộc sống vui vẻ của những người “trên mây” và “trong sóng” giữa thiên nhiên, trò chơi của “mây và sóng” của đứa trẻ thú vị và đặc sắc hơn nhiều. Đứa trẻ không chỉ có “mây” (chính là nó tự biến thành mây) mà còn có mẹ làm trăng, đồng thời mình làm sóng, để ở nhà chơi cùng mẹ.
Câu 4. Mây, trăng, sóng, bờ biển, bầu trời... đều là hình ảnh thiên nhiên mơ mộng và gần gũi. Tất cả những hình ảnh đó trong bài thơ được đứa trẻ tưởng tượng ra. Đó là những hình ảnh đẹp, kỳ diệu và phép màu. Những người sống “trên mây” và “trong sóng” có lẽ là những nhân vật thần thoại trong câu chuyện... quen thuộc với tuổi thơ.
Đây là những hình ảnh lung linh và ảo diệu, được nhà thơ mô tả với độ chi tiết và màu sắc phù hợp.
Câu 5. Những hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ mang ý nghĩa tượng trưng. Bến bờ kì lạ là biểu tượng của tình mẫu tử sâu sắc, không bao giờ cách biệt. Việc so sánh tình mẫu tử với mây, trăng, sóng, biển, bờ bên giúp nhấn mạnh tình cảm này lên tầm vũ trụ. Đặc biệt là ở những câu cuối bài:
“Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ”.
Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào”.
Nói rằng “không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào” có nghĩa là tình mẫu tử luôn hiện diện khắp mọi nơi, không bao giờ phân cách, tách biệt. Tình mẹ con là vĩnh cửu, không thể phai nhạt ở bất cứ đâu.
Câu 6. Ngoài việc ca ngợi tình mẫu tử, bài thơ Mây và sóng của Tagor còn đưa ra những điều để suy ngẫm.
- Để tránh cám dỗ và quyến rũ, con người cần có một nền tảng vững chắc. Tình mẫu tử là một trong những nền tảng đó.
- Hạnh phúc không nằm ở “trên mây” hay “trong sóng”, không phụ thuộc vào nguồn gốc mà hạnh phúc đến từ con người chúng ta.
Ghi nhớ: Với đối thoại lồng trong câu chuyện của đứa trẻ, thông qua những hình ảnh thiên nhiên tượng trưng, bài thơ Mây và Sóng của Tagor tôn vinh tình mẫu tử, một giá trị thầm lặng và vĩnh cửu.
