1. Bài viết 'Những Ngày Đầu của Việt Nam Mới' số 1
I. Tác giả
- Võ Nguyên Giáp, sinh ngày 25/8/1911 tại xã Lộc Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình, là một trong những nhà lãnh đạo kiệt xuất của cách mạng Việt Nam.
- Ông tham gia hoạt động cách mạng từ năm 1925, là đảng viên đầu tiên của Đảng Cộng sản Đông Dương.
- Nhiều nhiệm vụ lịch sử quan trọng đã được ông đảm nhiệm, từ thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đến việc chỉ huy các chiến dịch lịch sử như Biên giới 1950, Điện Biên Phủ 1954, Hồ Chí Minh 1975.
- Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những nhà lãnh đạo nổi tiếng, có tầm tư tưởng và văn hóa lớn, để lại những tác phẩm hồi ký nổi tiếng như 'Những năm tháng không thể nào quên', 'Chiến đấu trong vòng vây',...
- Ông từng giữ các vị trí quan trọng trong chính phủ và Đảng, là Ủy viên Bộ chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Phó thủ tướng nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
=> Cuộc đời và sự nghiệp của ông luôn là điểm sáng trong lịch sử dân tộc Việt Nam, góp phần quan trọng vào sự độc lập và tự do của đất nước.
II. Tác phẩm
1. Tìm hiểu chung
a. Nguyên bản và hoàn cảnh sáng tác
- Tác phẩm nằm trong chương XII của hồi ký 'Những năm tháng không thể nào quên' (do nhà văn Hữu Mai biên soạn).
- Hoàn cảnh sáng tác: Những năm 1970, thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, tác giả lưu giữ và chia sẻ những kí ức quan trọng về Cách mạng Việt Nam.
b. Cấu trúc (4 phần)
- Phần 1 (Từ đầu ... ập vào miền Bắc): Hồi tưởng về giai đoạn đầu của nước Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám 1945.
- Phần 2 (Tiếp ... thêm trầm trọng): Ghi chép về khó khăn đối diện của đất nước.
- Phần 3 (Tiếp ... ba trăm bảy mươi lăm ki-lô-gam vàng): Tổng kết biện pháp tích cực và quyết tâm vượt khó của Đảng và nhân dân.
- Phần 4 (Còn lại): Tưởng nhớ Bác Hồ trong những ngày đầu của nước Việt Nam mới.
c. Giá trị nội dung
- Đoạn trích ghi chép những sự kiện lịch sử quan trọng, vinh quang và khó khăn của Việt Nam, tập trung vào thời kỳ quan trọng từ 1945 đến 1970.
d. Giá trị nghệ thuật
- Hồi ký mang đặc điểm cá nhân của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, kết hợp với cái chung của Đảng và nhân dân, tạo nên tác phẩm toàn cảnh và sâu sắc.
- Lối kể chân thực, có tâm huyết, phản ánh quan điểm và cảm nhận của người lãnh đạo, làm nổi bật tính nhân văn và lãnh đạo của ông.
III. Trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 210 sgk ngữ văn 12 tập 1):
Bố cục:
Phần 1 ( từ đầu ... ập vào miền Bắc): tư thế hiên ngang của dân tộc thời chống Mỹ, hồi tưởng về thời gian khó khăn của nước Việt Nam mới
Phần 2 ( tiếp ... thêm trầm trọng): những khó khăn mọi mặt của đất nước
Đoạn 3 (tiếp ... 370 kg vàng): những biện pháp tích cực và quyết tâm vượt khó của toàn Đảng
Đoạn 4 (phần còn lại): hình ảnh Bác biểu trưng cho nhà nước của dân, do dân
Câu 2 (trang 210 sgk ngữ văn 12 tập 1):
- Điểm nhìn của tác giả
+ Xuất phát từ bối cảnh đất nước 1970, kháng chiến chống Mỹ gay go, ác liệt
- Cảm nghĩ của tác giả:
+ So với 25 năm trước, thế và lực của ta đã khác
+ 1945 Việt Nam chính thức tự do, độc lập, có nhà nước, điều này được toàn thể nhân loại tiến bộ thừa nhận
+ Tác giả xuất phát từ điểm nhìn của dân tộc vững mạnh, hiên ngang, không chịu khuất phục trước kẻ thù
Câu 3 (trang 210 sgk ngữ văn 12 tập 1):
Khó khăn:
+ Mọi hoạt động của Đảng vẫn tiến hành phương thức bí mật, chính quyền cách mạng “chưa được nước nào công nhận”
+ Kinh tế suy yếu, kiệt quệ do ruộng đất miền Bắc bị bỏ hoang, hàng hóa khan hiếm
+ Tài chính nghèo nàn, ngân khố chỉ còn một triệu bạc rách, ngân hàng Đông Dương gây khó khăn
+ Đời sống nhân dân thấp, số người không có công ăn việc làm tăng nhanh, nạn đói, dịch tả hoành hành
Câu 4 (trang 210 sgk ngữ văn 12 tập 1):
Đảng và Chính phủ được ủng hộ, giúp sức nên có những quyết sách đúng đắn, sáng suốt
+ Củng cố chính quyền cách mạng
+ Mở rộng khối đại đoàn kết dân tộc, thực hiện công nông chuyên chính
+ Công bố dự án hiến pháp cho toàn dân đóng góp ý kiến
+ Bãi bỏ thuế thân, nhiều thứ thuế vô lí khác
+ Nâng cao năng lực tài chính cho đất nước
→ Sự lãnh đạo tài tình của Đảng và Chính phủ đã vực dậy nước Việt Nam
Câu 5 (trang 210 sgk ngữ văn 12 tập 1):
Câu ấn tượng nhất:
- Bác là người đứng đầu bộ máy lãnh đạo Đảng, Chính phủ, vị lãnh tụ vĩ đại đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này tới thắng lợi khác
- Vẻ đẹp sáng ngời, sự toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân
- Người luôn sáng suốt, tài tình khi lèo lái con thuyền cách mạng và đất nước tiến lên
- Lý tưởng của Người, tấm lòng của Người là niềm hạnh phúc dành cho dân, cho nước
Câu 6 (trang 210 sgk ngữ văn 12 tập 1):
- Điểm nhìn của người đại diện cho bộ máy lãnh đạo của Đảng, Chính phủ nên cách kể mang tính toàn cảnh, sâu sắc
- Cảm nghĩ có tính khách quan, tiêu biểu cho cảm nghĩ, chí hướng của Đảng, Chính phủ
- Cách kể như cuốn biên niên sử hào hùng, đất nước từng ngày vươn tới diện mạo mới, tầm vóc mới

2. Bài soạn 'Những ngày đầu của nước Việt Nam mới' số 3
I. Tác giả & tác phẩm
1. Tác giả
Đại tướng Võ Nguyên Giáp (1911 - 2003) là một trong những nhà lãnh đạo xuất sắc của cách mạng Việt Nam. Cuộc sống của ông luôn liên quan chặt chẽ đến những giai đoạn lịch sử quan trọng của dân tộc trong thế kỉ XX.
2. Tác phẩm
Đoạn trích này thuộc chương XII của cuốn hồi ký 'Những năm tháng không thể nào quên'.
II. Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 210 Sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 12 Tập 1):
Bố cục: bốn phần
- Phần 1 (từ đầu đến ập vào miền Bắc): tư thế đứng hiên ngang của dân tộc thời chiến tranh chống Mĩ, hồi tưởng về những khoảnh khắc khó khăn của nước Việt Nam mới.
- Phần 2 (tiếp theo đến thêm trầm trọng): những thách thức về mọi phía của đất nước.
- Phần 3 (tiếp... ba trăm bảy mươi ki-lô-gam vàng): những biện pháp nỗ lực của Đảng, chính phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh, và nhân dân.
- Phần 4 (phần còn lại): hình ảnh lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Câu 2 (trang 210 Sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 12 Tập 1):
Quan điểm hiện tại là bối cảnh đất nước năm 1970, thời điểm cuộc chiến tranh chống Mĩ cứu nước đang diễn ra ác liệt, căng trước sự hiểm nguy.
Điều này nhấn mạnh và khẳng định sự nỗ lực, tầm nhìn sáng tạo của Đảng, nhà nước do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu, cùng với lòng đoàn kết của nhân dân để vượt qua những thách thức này.
Câu 3 (trang 210 Sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 12 Tập 1):
Những khó khăn, rủi ro của nước Việt Nam mới đa dạng:
- Về chính trị: Nước Việt Nam mới đang đối mặt với sức ép từ bốn phía. Đảng của giai cấp công nhân, mới 15 tuổi, và chính quyền cách mạng vẫn chưa được công nhận.
- Về kinh tế:
+ Ở nông thôn, ruộng đất bị bỏ hoang, lũ lụt và hạn hán gây khó khăn. Các nhà máy lớn hầu như không thể hoạt động, dẫn đến tình trạng thiếu hụt hàng hóa.
+ Tài chính: cạn kiệt, không thể phát hành tiền Việt Nam, và đời sống nhân dân đang trải qua thời kỳ khó khăn...
- Về xã hội: Dịch tả bùng phát, quân đội giải phóng mang theo dịch chấy rận, khiến cho đời sống xã hội trở nên khó khăn hơn.
Câu 4 (trang 210 Sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 12 Tập 1):
Đảng và chính phủ, với sự ủng hộ mạnh mẽ của nhân dân, đã đưa ra những quyết sách chính xác, sáng tạo để vượt qua khó khăn:
- Về chính trị:
+ Một trong những ưu tiên hàng đầu là củng cố và bảo vệ chính quyền cách mạng, thông qua việc tổ chức cuộc tổng tuyển cử đầu tiên trên toàn quốc để bầu ra Quốc dân Đại hội.
+ Ban hành lệnh tạo ra Hội đồng nhân dân và Ủy ban hành chính ở mọi cấp.
+ Công bố dự án hiến pháp để mọi người tham gia đóng góp ý kiến.
+ Về kinh tế: giảm thuế và xóa nợ cho nông dân, khôi phục sản xuất, cải thiện đời sống đa dạng cho công nhân, đồng thời tăng cường năng lực tài chính quốc gia.
- Xã hội: Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi 'diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm'.
Câu 5 (trang 210 Sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 12 Tập 1):
Hình ảnh đặc trưng, gây ấn tượng sâu sắc nhất là hình ảnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh:
- Chủ tịch là người có trí tuệ sáng tạo, ý chí vững vàng, và lòng kiên trì mạnh mẽ.
+ Là người hoàn toàn tận tụy phục vụ nhân dân và đất nước.
- Chủ tịch Hồ Chí Minh là biểu tượng tuyệt vời nhất của lòng dũng cảm dân tộc, của cách mạng và chế độ mới.
Câu 6 (trang 210 Sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 12 Tập 1):
Nghệ thuật trong đoạn trích:
- Tác giả trình bày mọi sự kiện từ góc độ của một người đại diện cho hệ thống lao động của Đảng và chính phủ.
- Các sự kiện được mô tả với tính chất tổng quan và tổng hợp.
→ Tác phẩm giống như một cuốn sử thi của dân tộc.

3. Bài viết 'Những ngày đầu tiên của nước Việt Nam mới' số 2
Câu 1 (trang 210 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Khám phá cấu trúc của đoạn trích
Lời giải chi tiết:
Cấu trúc: 4 đoạn
- Đoạn 1: Từ đầu đến “ập vào miền Bắc': Thể hiện thế đứng vững của dân tộc thời chống Mĩ, tác giả nhớ lại khoảnh khắc đất nước Việt Nam mới đối mặt với những thử thách khó khăn.
- Đoạn 2: Tiếp theo đến 'thêm trầm trọng': Đối mặt với những khó khăn đa dạng, tưởng chừng như không thể vượt qua.
- Đoạn 3: Tiếp theo đèn “ba trăm bảy mươi kilôgam vàng': Biện pháp tích cực của chính quyền mới quyết tâm vượt qua khó khăn, thách thức, với sự đoàn kết của Đảng và nhân dân.
- Đoạn 4: Phần còn lại: hình ảnh Bác Hồ là biểu tượng của chính thể mới, Nhà nước mới, nơi quyền lực thuộc về dân, do dân, vì dân.
Câu 2 (trang 210 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Để hồi tưởng về những ngày đầu của nước Việt Nam mới, tác giả đã bắt đầu từ điểm nhìn hiện tại nào? Những cảm nhận cụ thể của tác giả?
Lời giải chi tiết:
- Điểm nhìn hiện tại là thời điểm nước Việt Nam đang trong cuộc chiến tranh chống Mĩ ác liệt vào năm 1970.
- Cảm nhận của tác giả: So với 25 năm trước, mặc dù vẫn gặp khó khăn, nhưng lực lượng và tình hình nước ta đã thay đổi, phát triển mạnh mẽ.
Câu 3 (trang 210 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Trích dẫn đã mô tả rõ những khó khăn và nguy nan của nước Việt Nam mới như thế nào?
Lời giải chi tiết:
- Nước Việt Nam mới ra đời đã đối mặt với nhiều khó khăn và nguy nan, nằm giữa bốn bề sói đói:
+ Chính trị: Đảng mới chỉ mới 15 tuổi, chính quyền cách mạng chưa được công nhận.
+ Kinh tế: Nông thôn có đất đai bị bỏ hoang, gặp lũ lụt và hạn hán, các nhà máy hầu như không hoạt động, tình trạng khan hiếm hàng hóa.
+ Tài chính: Nguyên tệ cạn kiệt, không thể phát hành tiền Việt Nam, đời sống nhân dân khó khăn.
+ Xã hội: Dịch tả bùng phát, quân đội địch đưa theo dịch chấy rận, đời sống xã hội ngày càng khó khăn.
Câu 4 (trang 210 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Đảng và Chính Phủ, với sự ủng hộ của toàn dân, đã thực hiện những quyết sách nào để vượt qua khó khăn?
Lời giải chi tiết:
Đảng và Chính phủ đã đưa ra những quyết sách quan trọng để vượt qua khó khăn:
- Củng cố chính quyền cách mạng, giải tán chính quyền cũ, xây dựng bộ máy chính quyền mới từ cơ sở đến Trung ương.
- Thi hành các chính sách mới như giảm tô 25%, xóa nợ cho nông dân, học chữ quốc ngữ miễn phí, động viên tinh thần đóng góp trong nhân dân.
- Kêu gọi đồng bào hưởng ứng “tuần lễ vàng' để tăng cường nội lực cho đất nước.
Câu 5 (trang 210 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Trong đoạn trích, hình tượng nào là đặc biệt, để lại ấn tượng sâu sắc nhất? Tại sao?
Lời giải chi tiết:
- Hình ảnh đặc biệt và gây ấn tượng sâu sắc nhất là hình ảnh Bác Hồ, người lãnh đạo đầu tiên của Đảng và Chính phủ, là biểu tượng của sự toàn tâm toàn ý vì dân, vì nước.
- Bác Hồ đặt ra ba mục tiêu quan trọng: diệt giặc đói, giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm, thể hiện sự quan trọng của đồng lòng dân tộc.
- Chính quyền mới làm mọi công việc “để mưu cầu hạnh phúc cho dân', đặt hạnh phúc của dân làm mục tiêu hàng đầu.
Câu 6 (trang 210 SGK Ngữ văn 12 tập 1)
Nghệ thuật viết hồi kí của tác giả có điểm gì đặc biệt?
Lời giải chi tiết:
- Nghệ thuật viết hồi kí của tác giả có điểm đặc biệt là cách trình bày toàn cảnh sự kiện từ góc nhìn của một người đại diện cho lãnh đạo Đảng và Chính phủ, tạo nên một bức tranh tổng thể về giai đoạn lịch sử quan trọng của dân tộc.
- Việc trình bày sự kiện từ góc độ này làm cho hồi kí trở thành một biên niên sử của dân tộc, thể hiện sự toàn vẹn và phổ quát của những nỗ lực và chiến thắng của Đảng và nhân dân Việt Nam.
Nội dung chính
Đoạn trích ghi lại những sự kiện lịch sử quan trọng của nước Việt Nam ở một giai đoạn khó khăn và vinh quang, tôn vinh sự đoàn kết và nỗ lực của toàn bộ dân tộc Việt Nam.

4. Bài soạn 'Những ngày đầu của nước Việt Nam mới' số 5
I- Tìm hiểu chung về bài Những ngày đầu của nước Việt Nam mới
1. Tác giả
Võ Nguyên Giáp là đại tướng tài ba của quân đội nhân dân Việt Nam, một trong những nhà lãnh đạo kiệt xuất của CM Việt Nam
Ông đã trực tiếp lãnh đạo quân đội nhân dân Việt Nam, tiến hành thắng lợi hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ
2. Tác phẩm
Hoàn cảnh ra đời: Năm 1970- những năm tháng gay go của cuộc kháng chiến chống Mĩ
Tác giả hồi tưởng lại và ghi chép lại những sự kiện quan trọng có tính chất bước ngoặt của CM Việt Nam từ những ngày đầu trước CM tháng tám năm 1945 đến những ngày đầu năm 1970
Tác phẩm viết theo thể hồi kí mang tính chân thực, biểu cảm, tác động mạnh đến tư tưởng, tình cảm của người đọc
II- Soạn bài Những ngày đầu của nước Việt Nam mới
Câu 1 trang 210 SGK văn 12 tập 1:
Bố cục của phần trích:
Đoạn 1: từ đầu... ập vào miền Bắc: giới thiệu
Đoạn 2: tiếp theo... thêm trầm trọng: những khó khăn mọi mặt của đất nước
Đoạn 3: tiếp theo.... ba trăm bảy mươi ki- lô- gam vàng: những biện pháp, nỗ lực của Đảng, chính phủ, Hồ chủ tịch và nhân dân
Đoạn 4: còn lại: hình ảnh lãnh tụ Hồ Chí Minh
Câu 2 trang 210 SGK văn 12 tập 1:
Tác giả đã xuất phát từ điểm nhìn hiện tại là bối cảnh đất nước năm 1970, thời điểm cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt
Những cảm nghĩ cụ thể của tác giả:
Thời kì làm mưa làm gió của chủ nghĩa đế quốc đã qua
Nước Việt Nam đã có tên trên bản đồ thế giới
Mọi hành động xâm lược đều bị nhân dân tiến bộ trên thế giới phê phán và cuộc đấu tranh chống Mĩ của nhân dân ta được nhiều nước ủng hộ
Bọn Tưởng Giới Thạch chỉ còn là những bóng ma
Câu 3 trang 210 SGK văn 12 tập 1:
Những khó khăn, nguy nan của nước Việt Nam mới:
Về chính trị: nước Việt Nam mới nằm giữa bốn bề hùm sói. Đảng của giai cấp công nhân mới 15 tuổi. Chính quyền cách mạng chưa được công nhận
Về kinh tế: ở nông thôn ruộng đất bị bỏ hoang, lũ lụt, hạn hán. Hàng hóa khan hiếm vì các nhà máy hầu như không dùng được
Tài chính: cạn kiệt, chưa phát hành được tiền Việt Nam, đời sống nhân dân thấp, có người chết đói
Về xã hội: dịch tả phát sinh, quân Tưởng vào đem theo dịch chấy rận, đời sống xã hội càng thêm khó khăn
Câu 4 trang 210 SGK văn 12 tập 1:
Những quyết sách đúng đắn, sáng suốt của Đảng và chính phủ:
Chính trị:
Củng cố và giữ vững chính quyền cách mạng bằng việc mở cuộc tổng tuyển cử đầu tiên trong cả nước để bầu ra quốc dân đại hội
Ra sắc lệnh tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban hành chính các cấp
Giải tán chính quyền cũ- chính quyền thực dân phong kiến
Công bố dự án hiến pháp cho toàn dân góp ý
Kinh tế: giảm tô xóa nợ cho nông dân, phục hồi sản xuất, nâng cao đời sống mọi mặt cho công nhân, nâng cao năng cao tài chính cho đất nước
Xã hội: Bác Hồ kêu gọi “diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm”
Câu 5 trang 210 SGK văn 12 tập 1:
Hình tượng tiêu biểu, gây ấn tượng sâu sắc nhất là lãnh tụ Hồ Chí Minh vì:
Bác là người có trí tuệ sáng suốt, có ý chí sắt đá và nghị lực mạnh mẽ
Là con người toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân đất nước
Với Bác, để đất nước Việt Nam mới ra đời có thể tồn tại và vững mạnh cần, xác định mối quan hệ giữa những người làm việc trong bộ máy chính quyền mới với nhân dân, đề ra ba mục tiêu quan trọng và phải dựa vào nhân dân
Câu 6 trang 210 SGK văn 12 tập 1:
Nghệ thuật của đoạn trích:
Tác giả kể lại những sự kiện lịch sử có tính chất khái quát tổng thể
Trong khi kể tác giả nêu cảm nghĩ, đánh giá, nhận xét
Đoạn hồi kí giống như những trang biên niên sử ghi lại những năm tháng hào hùng không thể nào quên của đất nước

5. Bài giảng 'Những khoảnh khắc đầu tiên của Việt Nam mới' số 4
I. Tìm hiểu chung về tác phẩm
1. Tác giả: Đ
2. Tác phẩm:
Thể loại: Hồi kí - ghi chép về quá khứ dựa trên hồi tưởng, nhớ lại. Tác phẩm do nhà văn Hữu Mai biểu diễn. Phần trích: tái hiện giai đoạn lịch sử đầy thách thức của Đảng toàn dân ta, những ngày đầu của nước VN mới. Xuất xứ: Trích chương XII của hồi kí.
Bố cục: 4 phần
II. Trả lời câu hỏi
Câu 1: Phân tích bố cục của đoạn trích
Trả lời:
Phần 1: Từ đầu đến “ập vào miền Bắc': Hồi tưởng về giờ phút hiểm nghèo của đất nước Việt Nam mới thời chống Mĩ.
Phần 2: Tiếp theo đến 'thêm trầm trọng': Những khó khăn mọi mặt, tưởng khó có thể vượt qua.
Phần 3: Tiếp theo đèn “ba trăm bảy mươi kilôgam vàng': Biện pháp tích cực của chính quyền mới quyết tâm vượt qua mọi khó khăn.
Phần 4: Đoạn còn lại: hình ảnh Bác Hồ biểu tượng cho chính thể mới, Nhà nước mới, được xây dựng bởi dân, do dân, vì dân.
Câu 2: Tác giả hồi tưởng về những ngày đầu của nước Việt Nam mới từ điểm nhìn...
Trả lời:
Tác giả xuất phát từ bối cảnh đất nước năm 1970, thời khắc cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra gay go. So với 25 năm trước, khó khăn vẫn tồn tại nhưng thế và lực của ta đã khác. Nước Việt Nam đã có tên trên bản đồ thế giới, cuộc đấu tranh của nhân dân được nhiều nước ủng hộ. Nước ta không còn là bóng ma như thời kì đế quốc xâm lược.
Câu 3: Phần trích đã nêu rõ khó khăn nguy nan của nước Việt Nam mới như thế nào?
Trả lời:
Nước Việt Nam mới đối mặt với nhiều thách thức: đảng hoạt động bí mật, chưa được công nhận, kinh tế khó khăn, nạn thất nghiệp, đời sống nhân dân thấp, thực dân Pháp quay lại Nam bộ, gặp nhiều khó khăn về tài chính, đời sống xã hội khó khăn hơn do dịch tả và quân Tưởng mang theo dịch chấy rận.
Câu 4: Đảng và Chính Phủ đã có quyết sách nào để vượt qua gian khó?
Trả lời:
Đảng và Chính Phủ củng cố chính quyền cách mạng, giải tán chính quyền cũ, công bố dự án hiến pháp, tổ chức tổng tuyển cử, giảm tô xóa nợ cho nông dân, khuyến khích học chữ quốc ngữ, kêu gọi đồng bào hưởng ứng các chiến dịch và đóng góp vào 'Quỹ Độc lập'. Nước ta nỗ lực vượt qua khó khăn, tạo nên sự đoàn kết và phấn đấu cho sự nghiệp xây dựng đất nước.
Câu 5: Trong phần trích, hình tượng nào gây ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?
Trả lời:
Hình ảnh Bác Hồ là điểm nhấn, người đại diện cho chính quyền và tinh thần cách mạng. Bác Hồ là biểu tượng của sự toàn tâm toàn ý vì dân, vì nước. Giai đoạn khó khăn, Bác Hồ đề ra chủ trương chống lại những biểu hiện tiêu cực, đồng lòng với nhân dân, xây dựng đất nước độc lập và hạnh phúc.
Câu 6: Nghệ thuật thể hiện hồi kí trong phần trích này có điểm gì đặc biệt?
Trả lời:
Hồi kí được trình bày từ góc độ của một người đại diện cho Đảng và Chính Phủ, phản ánh toàn cảnh sự kiện và cảm nhận chung của những người lao động Đảng và Chính Phủ. Nghệ thuật này giống như biên niên sử, ghi lại những năm tháng đặc biệt của đất nước.

6. Bài giảng 'Những ngày đầu tiên của cộng đồng Việt Nam mới' số 6
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM VỮNG
1. Võ Nguyên Giáp, ngày sinh 25 - 8 - 1911, tại xã Lộc Thuỷ, Lệ Thuỷ, Quảng Bình. Ông bắt đầu hoạt động cách mạng từ năm 1925. Cuộc đời ông gắn liền với những bước chân lịch sử của dân tộc trong thế kỉ XX. Với tầm tư tưởng và văn hoá phong phú, ông đã ghi lại những chặng đường ấy trong nhiều tác phẩm hồi kí: Những năm tháng không thể nào quên (1970), Chiến đấu trong vòng vây (1978), Điện Biên Phủ - điểm hẹn lịch sử (1994),...
2. Trích đoạn từ Những ngày đầu của nước Việt Nam mới, chương XII của tập hồi kí Những năm tháng không thể nào quên.
II. HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU BÀI
Câu 1. Bố cục của đoạn trích:
Đoạn trích gồm 4 phần. Nội dung chi tiết như sau:
- Phần 1 (từ đầu đến 'ập vào miền Bắc'): Hồi tưởng về ngày đầu của nước Việt Nam mới và cảm xúc về phong trào cách mạng thế giới trong thời kỳ đó.
- Phần 2 (từ câu tiếp theo đến 'làm cho tất cả những khó khăn trên càng thêm trầm trọng'): Thách thức và khó khăn của nước Việt Nam mới trong những ngày thành lập.
- Phần 3 (từ câu tiếp theo đến 'ba trăm bảy mươi ki-lô-gam vàng'): Quyết định của Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh để vượt qua khó khăn.
- Phần 4 (phần còn lại): Hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh - biểu tượng của một nhà nước mới do nhân dân tạo ra, vì nhân dân.
Câu 2. Tác giả bắt đầu hồi tưởng từ tháng Năm 1970, giai đoạn kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Trong bối cảnh này, tác giả so sánh sự khác biệt về thế lực giữa Việt Nam và đế quốc, đồng thời thể hiện niềm tự hào về sự độc lập, tự do của Việt Nam. Đoạn mở đầu thể hiện niềm tự hào của Võ Nguyên Giáp trước sức mạnh ngày càng mạnh mẽ của cách mạng Việt Nam, trước tình hình đất nước đứng vững mạnh mẽ và quả cảm của nhân dân ta trước kẻ thù hung ác.
Câu 3. Đoạn trích mô tả chi tiết về những khó khăn đa dạng mà nước Việt Nam phải đối mặt ngay từ những ngày đầu tiên thành lập. Tình hình kinh tế, tài chính cực kỳ khó khăn, với nhiều thách thức như ruộng đất bỏ hoang, bão lụt, hạn hán, nhà máy ngưng hoạt động, thương mại quốc tế trì trệ, nạn khan hiếm hàng hoá, ngân sách rối bời. Đồng thời, dịch tả và tình hình an ninh còn là những thách thức nặng nề.
Khó khăn lan tỏa đến đời sống nhân dân, với nhiều người phải chịu thất nghiệp, nạn đói, và dịch bệnh. Các đồng bào phải đối mặt với những thử thách khó khăn. Tình trạng này đặt nước ta trong tình cảnh nguy cấp, đòi hỏi sự củng cố và giữ vững chính quyền cách mạng.
Câu 4. Trong bối cảnh khó khăn, tác giả vurg dụng sự lãnh đạo mạnh mẽ của Đảng và Chính phủ, sự đồng lòng của nhân dân để vượt qua khó khăn. Có quyết sách chính trị như giải tán chính quyền cũ và xây dựng chính quyền mới, khuyến khích đóng góp tự nguyện, kêu gọi sự đoàn kết toàn dân. Đồng thời, các biện pháp kinh tế tích cực như giảm thuế, xoá nợ cho nông dân, cải thiện điều kiện làm việc cho công nhân, hỗ trợ giáo dục và học vụ, được thực hiện để nâng cao tiềm lực tài chính và đời sống nhân dân.
Câu 5. Tượng trưng xuất sắc nhất trong đoạn trích là hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ông được mô tả như biểu tượng của nhà nước mới, là người đại diện cho lòng yêu nước, lòng yêu nhân dân, và là tấm gương lý tưởng cho cách mạng và chính quyền mới. Tác giả tận tụy thể hiện sự tự hào và lòng biết ơn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, mô tả những đóng góp và ý chí cao cả của ông trong việc giữ vững chính quyền và mưu cầu hạnh phúc cho nhân dân.
Câu 6. Hồi kí thường thể hiện quan điểm cá nhân và cảm xúc của tác giả. Tuy nhiên, trong đoạn trích này, tác giả giữ tính khách quan hơn, trình bày sự kiện từ góc độ người đại diện cho lãnh đạo Đảng và Chính phủ. Cách diễn đạt này tạo nên một bức tranh toàn diện về những ngày đầu của nước Việt Nam mới, không chỉ là cái nhìn cá nhân mà còn là cái nhìn của một cộng đồng.
