Top 6 Bài viết 'Phương pháp thuyết minh' xuất sắc

I- Khám phá các phương pháp thuyết minh

1. Quan sát, học tập, tích lũy tri thức để làm bài văn thuyết minh

a, Các văn bản thuyết minh đã được tìm hiểu (Cây dừa Bình Định, Tại sao lá cây có màu xanh lục, Huế, Khởi nghĩa Nông Văn Vân, Con giun đất) sử dụng kiến thức về khoa học tự nhiên và khoa học xã hội…

b, Để có những kiến thức đó chúng ta cần quan sát, học tập, tích lũy kiến thức.

+ Quan sát không chỉ là nhìn mà còn chọn những đặc điểm tiêu biểu của sự vật (có tính ý nghĩa về nội dung và hình thức). Biết cách phân tích đặc điểm của sự vật đó.

+ Vai trò của quan sát, học tập, tích lũy làm cơ sở, tiền đề cho việc làm bài văn thuyết minh. Có kiến thức thực tế thì bài viết mới trở nên thuyết phục, hấp dẫn.

c, Không thể dùng tưởng tượng, suy luận thuần túy để làm bài văn thuyết minh.

2. Phương pháp thuyết minh

a, Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích

+ Trong các câu văn, người ta thường sử dụng nhiều từ 'là. Sau từ đó, người ta cung cấp kiến thức về bản chất, đặc trưng của đối tượng.

+ Loại câu văn giải thích, định nghĩa trong thuyết minh thường xuất hiện từ 'là', đưa ra bản chất đối tượng.

b, Phương pháp liệt kê

Phương pháp liệt kê có tác dụng đưa ra hàng loạt số liệu, tính chất, đặc điểm của sự vật nào đó để nhấn mạnh, khẳng định đối tượng cần thuyết minh.

+ Đoạn Cây dừa Bình Định: liệt kê lợi ích từ tất cả các bộ phận của cây dừa đều hữu dụng.

+ Đoạn trích trong bài 'Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000 liệt kê hàng loạt tác hại của bao bì ni lông.

c, Phương pháp nêu ra ví dụ

- Nêu ví dụ là phương pháp thuyết minh có tính thuyết phục . Lấy dẫn chứng từ sách báo, đời sống để làm rõ điều mình trình bày.

+ Trong đoạn trích bài Ôn dịch, thuốc lá nêu ví dụ các nước phát triển xử phạt đối với người sử dụng thuốc lá.

d, Phương pháp dùng số liệu

- Phương pháp dùng số liệu sử dụng con số có tính định lượng để giải thích, minh họa, chứng minh cho một sự vật, hiện tượng nào đó.

e, Phương pháp so sánh

- Phương pháp so sánh trong văn thuyết minh so sánh, đối chiếu một sự vật, hiện tượng nào đó trừu tượng, chưa thật gần gũi, còn mới mẻ với mọi người với những sự vật, hiện tượng thông thường, dễ gặp, dễ thấy.

f, Phương pháp phân loại, phân tích

- Áp dụng phương pháp phân loại, phân tích để làm rõ bản chất, đặc điểm của đối tượng, sự vật. Phương pháp này áp dụng với những đối tượng loại sự vật đa dạng, chia ra từng loại để trình bày.

Luyện tập

Bài 1 (trang 128 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

- Bài viết thể hiện sự hiểu biết sâu sắc của người viết về vấn đề trình bày

Kiến thức y học:

+ Khói thuôc chứa nhiều chất độc hại.

+ Vòm họng, phế quản, nang phổi bị chất hắc ín trong khói thuốc làm tê liệt.

+ Khói thuốc gây ho hen viêm phế quản.

+ Trong khói thuốc có chất đi-o-xin… giảm sút sức khỏe con người.

+ Khói thuốc gây ung thư vòm họng, ung thư phổi.

+ Chất ni-co-tin trong thuốc lá làm tăng huyết áp, tắc nghẽn mạch, nhồi máu cơ tim.

- Sự hiểu biết về tâm lý xã hội, quan tâm đến vấn đề xã hội

+ Bệnh viêm phế quản… ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

+ Hút thuốc lá ở nơi công cộng… làm suy yếu sức khỏe cộng đồng.

+ Từ điếu thuốc sang cốc bia rồi đến ma túy… từ điếu thuốc.

-> Những hiểu biết trên được trình bày chứng tỏ tác giả là người có kiến thức sâu sắc về khoa học, có trình độ chuyên môn và ý thức trách nhiệm với xã hội.

Bài 2 (trang 128 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

- Tác giả sử dụng nhiều phương pháp thuyết minh trong bài viết để tăng tính chân thực và thuyết phục:

+ Phương pháp so sánh đối chiếu: so sánh tác hại không đáng kể của việc hút thuốc với uống rượu (Chắc chắn rằng người hút thuốc… người uống rượu)

+ Phương pháp phân tích, giải thích: Phân tích các chất độc hại có trong thuốc lá ảnh hưởng đến sức khỏe con người ( trong khói thuốc có… giảm kém)

+ Phương pháp nêu ví dụ, số liệu: ngày nay đi các nước phát triển… người vi phạm.

Bài 3 (trang 129 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

Văn bản thuyết minh Ngã ba Đồng Lộc

- Kiến thức:

+ Vị trí địa lý của Ngã ba Đồng Lộc

+ Về tập thể 10 cô gái thanh niên xung phong làm nhiệm vụ san lấp hố bom, đào hầm, đảm bảo an toàn giao thông

+ Cô gái La Thị Tám đầy nhiệt tình cách mạng, dũng cảm và mưu trí.

- Phương pháp thuyết minh

+ Liệt kê: kể tên việc làm của 10 cô gái thanh niên xung phong.

+ Phương pháp nêu ví dụ: 'ba lần bị bom nổ vui lấp… giao thông thông suốt'

+ Phương pháp dùng số liệu: 'Ngày 24/7/ 1968… hơi thở cuối cùng'

Bài 4 (trang 129 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

Sự phân loại của lớp trưởng là hợp lý vì chỉ có 3 nguyên nhân dẫn tới việc học yếu trong lớp:

- Có điều kiện học tốt nhưng ham chơi nên học yếu

- Gia đình khó khăn, thường bỏ học, đến lớp chậm nên học yếu.

- Kiến thức yếu, tiếp thu chậm nên học yếu.

- Bạn kết luận vấn đề bằng cách đề xuất ý tưởng giúp đỡ các bạn học yếu.

BÀI THUYẾT MINH VỀ PHƯƠNG PHÁP HỌC HIỆU QUẢ

I. Tìm hiểu những cách học thông minh

a. Khám phá và ứng dụng phương pháp học tập hiệu quả như thế nào?

b. Sự quan trọng của việc kết hợp các phương pháp học tập.

c. Làm thế nào để tối ưu hóa sự tập trung khi học.

Trả lời:

a. Điều quan trọng là hiểu rõ cách mà bản thân học hiệu quả nhất. Có thể thử nghiệm các phương pháp như Cornell, Pomodoro, hoặc học thông qua giảng dạy cho người khác.

b. Việc kết hợp nhiều phương pháp học tập như đọc sách, thực hành, và giảng dạy lại giúp củng cố kiến thức.

c. Tối ưu hóa sự tập trung bằng cách loại bỏ xao lạc, thiết lập lịch học tập có tổ chức, và thực hành thiền định.

II. Phương pháp học tập thông minh

a. Sự quan trọng của việc tự kiểm soát quá trình học

Quá trình học tập tự kiểm soát đòi hỏi sự tự quản lý, tự giác và kiên trì. Hãy thảo luận về tác động tích cực của việc này đối với sự phát triển cá nhân của bạn.

Trả lời:

Việc tự kiểm soát quá trình học giúp phát triển sự tự quản lý, tăng cường ý chí, và hình thành thói quen tích cực. Điều này có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển cá nhân và thành công học tập.

I. KHÁM PHÁ CÁC KỸ THUẬT THUYẾT MINH

1. Quan sát, học tập, ghi chú kiến thức để thực hiện bài văn thuyết minh

a. Đọc lại những bài thuyết minh đã học và nêu rõ kiến thức chúng đã truyền đạt?

b. Làm thế nào để đạt được những kiến thức đó? Tầm quan trọng của việc quan sát, học tập, và ghi chú là gì?

c. Có thể sử dụng tưởng tượng và suy luận để tạo ra kiến thức cho bài văn thuyết minh không?

Trả lời:

a)

Cây xanh trong công viên sử dụng kiến thức về sinh học và môi trường.

Tại sao hoa trái có màu sắc đa dạng sử dụng kiến thức về sinh học thực vật. Công trình nghệ thuật động của người nghệ sĩ sử dụng kiến thức về nghệ thuật.

Văn hóa lịch sử sử dụng kiến thức về lịch sử và truyền thống.

Con người thông minh sử dụng kiến thức về khoa học và xã hội.

b) Để có được những kiến thức đó, chúng ta cần quan sát, học tập và ghi chú kiến thức.

+ Quan sát không chỉ là nhìn, mà còn là lựa chọn những đặc điểm tiêu biểu của đối tượng (đặc điểm có ý nghĩa về nội dung và hình thức). Phân tích đặc điểm của đối tượng đó.

+ Tầm quan trọng của quan sát, học tập, và ghi chú là tạo cơ sở, chuẩn bị cho việc viết bài văn thuyết minh. Bài viết có kiến thức thực tế mới trở nên thuyết phục và hấp dẫn.

c) Không thể sử dụng tưởng tượng và suy luận để tạo kiến thức cho bài văn thuyết minh.

2. Kỹ thuật thuyết minh

a) Phương pháp định nghĩa, giải thích

- Nghệ sĩ đương đại là một trong những tác giả văn hóa và nghệ thuật hàng đầu của thế giới.

(Nghệ sĩ đương đại)

- Nữ doanh nhân xuất sắc là người đã thành công trong kinh doanh và có ảnh hưởng tích cực đối với cộng đồng.

(Nữ doanh nhân xuất sắc)

Trong đoạn văn trên, ta thường xuyên thấy từ gì? Sau từ đó, tác giả mang lại kiến thức như thế nào? Hãy nêu vai trò và đặc điểm của loại câu văn định nghĩa, giải thích trong văn bản thuyết minh.

Trả lời:

Trong các câu văn trên, ta thường xuyên gặp từ là. Sau từ đó, tác giả mang lại kiến thức bao gồm sự định nghĩa và giải thích về đặc điểm và ảnh hưởng của đối tượng.

b) Kỹ thuật liệt kê

Kỹ thuật liệt kê đóng vai trò như thế nào trong việc mô tả tính chất của sự việc. (trang 127 SGK Ngữ văn 8 tập 1)

Trả lời:

Trong các câu văn trên, kỹ thuật liệt kê giúp mô tả chi tiết về đặc điểm của đối tượng một cách cụ thể, dễ hiểu và thuyết phục.

c) Phương pháp nêu ví dụ

Chỉ ra và nêu rõ vai trò của các ví dụ trong đoạn trích (trang 127 SGK Ngữ văn 8 tập 1)

Trả lời:

Trong đoạn văn trên, ví dụ như ở Bỉ, xử phạt lần đầu là 40 đô la, tái phạm phạt 500 đô la. Ví dụ này giúp người đọc dễ dàng liên kết với thực tế, làm sâu sắc vấn đề và tăng tính thuyết phục.

d) Phương pháp sử dụng số liệu, con số

Đoạn văn (trang 127 SGK Ngữ văn 8 tập 1) cung cấp những số liệu, con số nào? Nếu không có số liệu, có thể làm sáng tỏ vai trò của cỏ trong thành phố không?

Trả lời:

- Dưỡng khí chiếm 20% thể tích.

- Thán khí chiếm 3%.

- 500 năm.

- 1 hécta cỏ hấp thụ mỗi ngày 900kg thán khí và nhả ra 600kg dưỡng khí.

Nếu không có số liệu, vấn đề sẽ trở nên trừu tượng, khó hiểu và ít thuyết phục.

e) Kỹ thuật so sánh

Đọc câu văn (trang 128 SGK Ngữ văn 8 tập 1) và cho biết tác dụng của phương pháp so sánh.

Trả lời:

Tác dụng của phương pháp này làm rõ hơn, cụ thể hóa hơn nội dung trình bày.

Trong bài viết Ôn dịch, thuốc lá so sánh sự nguy hại của thuốc lá với AIDS, sự đáng sợ của thuốc lá so với cái đáng sợ của giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu... So sánh này làm nổi bật tác hại sâu sắc của thuốc lá dưới vẻ ngoại hình 'vô hại' của nó.

g) Kỹ thuật phân loại phân tích

Hãy chỉ ra cách lớp trưởng phân loại bạn học yếu trong lớp một cách có logic không:

“Lớp ta có nhiều bạn học chưa tốt. Trong đó có những bạn có điều kiện học tốt nhưng hay chơi bời, dẫn đến việc học kém. Cũng có bạn học có khả năng nhưng vì gia đình khó khăn, thường xuyên vắng học hoặc đến muộn nên học không đạt. Ngoài ra, còn có bạn học với kiến thức cơ bản yếu từ lớp trước, tiếp thu chậm, dẫn đến học kém. Với những nhóm học sinh này, chúng ta cần áp dụng biện pháp hỗ trợ phù hợp”.

Lời giải chi tiết:

Cách phân loại của lớp trưởng rất có logic vì không có sự trùng lặp giữa các nhóm học sinh, mỗi nhóm đều có nguyên nhân và đặc điểm riêng biệt.

I. Khám phá các phương pháp thuyết minh

1. Nghiên cứu, học tập, tích lũy tri thức để viết văn thuyết minh.

a. Đọc lại các văn bản thuyết minh: Văn minh Cây Dừa Bình Định, Bí mật của lá cây xanh, Hương sắc của thành phố Huế, Nông Văn Vân và sự ứng dụng của các loại tri thức nào?

Trong việc đọc lại những bài thuyết minh như Cây Dừa Bình Định, Bí mật của lá cây xanh, Huế, Nông Văn Vân, chúng ta nhận thấy rằng những văn bản này sử dụng kiến thức khoa học và thực dụng.

b. Làm thế nào để đạt được kiến thức đó? Vai trò của quan sát, học tập, và tích lũy là gì?

- Để có kiến thức, chúng ta cần phải biết cách quan sát.

- Quan sát không chỉ là việc nhìn thấy mà còn là việc phát hiện ra những đặc điểm nổi bật của đối tượng (những đặc điểm này quan trọng để phân biệt đối tượng này với các đối tượng khác về cả hình thức và nội dung).

- Phải phân tích đối tượng dựa trên những đặc điểm đó.

Vai trò của học tập và tích lũy kiến thức cũng rất quan trọng. Chúng là cơ sở để mô tả và suy luận khoa học về đối tượng cần thuyết minh.

c. Có thể có kiến thức cho việc viết văn thuyết minh thông qua trí tưởng tượng và suy luận không?

Không thể có kiến thức cho việc viết văn thuyết minh thông qua trí tưởng tượng và suy luận thuần túy.

2. Phương pháp thuyết minh.

Có 6 phương pháp thuyết minh:

a. Phương pháp định nghĩa, giải thích.

- Phương pháp này xác định đối tượng thuộc loại sự vật, hiện tượng gì và chỉ ra những đặc điểm nổi bật, riêng biệt của đối tượng đó.

+ Trong các câu văn này, chúng ta thường gặp từ 'là'. Sau từ này, thông tin về đối tượng trước nó được cung cấp.

+ Câu văn định nghĩa, giải thích đóng vai trò giúp chúng ta hiểu rõ về Huế là gì, đặc điểm độc đáo của Huế so với các địa điểm khác.

+ Nông Văn Vân là tù trưởng dân tộc Tày. Câu này giải thích ai là Nông Văn Vân.

b. Phương pháp liệt kê.

- Phương pháp liệt kê liệt kê một loạt con số, sự kiện có điểm tương đồng để minh họa cho đối tượng về những đặc điểm, tính chất quan trọng của nó.

+ Trong đoạn văn nói về cây dừa Bình Định, chúng ta thấy liệt kê về sự 'đóng góp' của cây từ thân đến lá cọng, nước dừa trong cuộc sống hàng ngày.

+ Đoạn văn về tác động của bao bì ni lông, chúng ta thấy liệt kê về tác động của nó 'khi hòa vào đất, khi bị vứt vào cống rãnh...' làm tăng nguy cơ sinh bệnh và gây chết cho các sinh vật khi nuốt phải.

c. Phương pháp nêu ví dụ.

- Nêu ví dụ là phương pháp thuyết minh được sử dụng rộng rãi. Tất cả những ví dụ này phải được chọn một cách khách quan, sắp xếp theo một thứ tự logic để tạo ra sự thuyết phục mạnh mẽ.

- Bài Ôn dịch, thuốc lá sử dụng ví dụ về chiến dịch chống hút thuốc lá tại một số địa điểm, quy định cách phạt người hút thuốc lá ở nơi công cộng.

d. Phương pháp sử dụng số liệu (con số)

- Người ta áp dụng phương pháp sử dụng số liệu cho các trường hợp sự vật có đặc điểm biểu hiện ở mức độ số lượng.

- Đoạn văn trong sách giáo trình cung cấp số liệu về dưỡng khí và thán khí có trong không khí để làm nổi bật vai trò của cỏ và từ đó thể hiện tầm quan trọng của việc trồng cây xanh trong thành phố (có khả năng hút thán khí, phát ra dưỡng khí).

e. Phương pháp so sánh

- Phương pháp so sánh cũng là một phương pháp được sử dụng phổ biến trong văn thuyết minh để làm nổi bật sự khác biệt về đặc điểm, tính chất của sự vật, sự việc.

- Đoạn văn trong sách giáo trình đã so sánh về sự rộng lớn của biển Thái Bình Dương với các đại dương khác (rộng gấp 14 lần diện tích biển Bắc Băng Dương).

f. Phương pháp phân loại, phân tích.

- Người ta áp dụng phương pháp này đối với các sự vật đa dạng, nhiều cá thể để phân loại, trình bày một cách rõ ràng.

- Để trình bày các đặc điểm của thành phố Huế, người ta phải sử dụng phương pháp phân loại, phân tích:

+ Trung tâm văn hóa, nghệ thuật.

+ Thiên nhiên đẹp của Huế.

+ Kiến trúc nổi tiếng của Huế.

+ Sự đa dạng của ẩm thực Huế.

+ Sự kiên cường trong đấu tranh của Huế.

+ Vẻ đẹp và tình thơ đã làm nên lịch sử của thành phố anh hùng.

II. Thực hành.

1. Tác giả bài Ôn dịch, thuốc lá đã tiến hành nghiên cứu, tìm hiểu kỹ lưỡng về thuốc lá ở những khía cạnh có tính khoa học:

Khói thuốc vào phổi có hại như thế nào? Hút thuốc không chỉ gây hại cho người hút mà còn ảnh hưởng đến người không hút thuốc mà ngửi phải khói, thậm chí cả thai nhi trong bụng mẹ. Hút thuốc ảnh hưởng đến bữa ăn của gia đình.

Tóm lại, bài viết thể hiện sự nghiên cứu đầy đủ của một bác sĩ có khả năng tìm hiểu vấn đề này.

2. Bài viết đã sử dụng rất nhiều phương pháp diễn đạt, mô tả vấn đề như:

- So sánh.

- Đối chiếu

- Nêu số liệu

- Phân tích từng hậu quả.

3. Đọc văn bản thuyết minh Ngã Ba Đồng Lộc, chúng ta thấy văn bản này đã sử dụng những phương pháp thuyết minh sau:

- Phương pháp định nghĩa, giải thích: Ngã Ba Đồng Lộc là nơi giao nhau...

- Phương pháp liệt kê: Liệt kê về độ tuổi của 10 cô gái và liệt kê về số lượng các trận bom hằng ngày, nhiệm vụ của 10 cô gái thả bom, số lần bị vùi lấp.

4. Cách phân loại của bạn lớp trưởng đối với các bạn học yếu trong lớp là hợp lý thông qua việc liệt kê:

- Nhiều bạn học chưa đạt.

- Nhiều bạn có khả năng học tốt nhưng thiếu tinh thần học tập.

- Có bạn đối mặt với khó khăn về mặt gia đình, thường xuyên vắng học.

- Có những bạn có kiến thức lớp dưới yếu, tiếp thu chậm.

Đối với nhóm học sinh này, việc áp dụng các phương pháp hỗ trợ khác nhau là hợp lý.

Câu 1. Bài tập 1, trang 128, SGK.

Tác giả bài Ôn dịch, thuốc lá đã tìm hiểu kỹ lưỡng để phác thảo những yêu cầu chống lại thói quen hút thuốc lá. Hãy chỉ ra phạm vi nghiên cứu vấn đề được thể hiện trong bài viết.

Trả lời:

Đọc kỹ văn bản Ôn dịch, thuốc lá và chỉ ra các khía cạnh của tác hại thuốc lá. Ghi lại những khía cạnh đó vào vở bài tập.

Ví dụ:

- Tác hại không phải lập tức mà từ từ, làm mất cảnh giác và coi thường.

- Ảnh hưởng đến các bộ phận cơ thể như lông rung trong phế quản, hồng cầu, tế bào...

- Gây ra các bệnh như ung thư, cao huyết áp, nhồi máu cơ tim...

- Phạm vi tác hại: ảnh hưởng đến cá nhân và cộng đồng.

Câu 2. Bài tập 2, trang 128, SGK.

Bài viết đã áp dụng phương pháp thuyết minh nào để làm nổi bật tác hại của việc hút thuốc lá?

Trả lời:

Xác định phương pháp thuyết minh được sử dụng trong từng khía cạnh. Các phương pháp thuyết minh:

- Sử dụng phép so sánh, trích dẫn câu nói của Trần Hưng Đạo.

- Giải thích.

- Sử dụng phép liệt kê, số liệu

- Phân tích

Câu 3. Đọc lại bài Cây dừa Bình Định và cho biết, bài văn giới thiệu cây dừa theo trình tự nào, cái gì được nói trước, cái gì được nói sau và ghi vào vở bài tập. Hãy nhận xét cách trình bày đó.

Trả lời:

Trình tự giới thiệu cây dừa Bình Định: Cây dừa làm gì cho con người? Ghi lại theo thứ tự từng điểm và nhận xét về phương pháp thuyết minh.

Câu 4. Đọc lại bài Huế và chỉ ra Huế đẹp và lôi cuốn vì những điều gì? Phương pháp thuyết minh chủ yếu trong bài là gì?

Trả lời:

Đọc kỹ bài Huế và chỉ ra những điểm làm cho Huế trở nên đẹp và lôi cuốn. Kiểm tra xem bài văn có sử dụng các phương pháp liệt kê và mô tả không.

Câu 5. Sử dụng phương pháp so sánh để thuyết minh về đặc điểm của gà công nghiệp và gà nuôi thả tự nhiên; sữa chua và sữa chua đã chua.

Trả lời:

- Về gà công nghiệp và gà nuôi thả, so sánh các khía cạnh: phương thức nuôi, thức ăn, sản lượng, chất lượng thịt,..

- Về sữa chua và sữa chua đã chua cũng như vậy. Đánh giá về cách làm, nguyên nhân, trạng thái, hương vị và giá trị dinh dưỡng,...

Câu 6. Mô tả phương pháp phân loại các mục từ trong một cuốn từ điển.

Trả lời:

Tìm một cuốn từ điển Tiếng Việt và xem xét nội dung chính trong sách. Làm thế nào các mục từ trong từ điển được sắp xếp? Trong mỗi vần chữ cái, các mục từ được sắp xếp như thế nào? Sắp xếp như vậy có ý nghĩa gì?

Câu 7. Sử dụng phương pháp phân loại và số liệu để giới thiệu lớp học.

Trả lời:

Xem xét khả năng phân loại học sinh trong lớp theo tiêu chí gì để giới thiệu rõ ràng. Ví dụ như phân loại theo giới tính, địa chỉ cư trú có phải là sự chọn lựa tốt không? Cách phân loại nào sẽ là phù hợp khi giới thiệu lớp?

1. Quan sát học tập, tích lũy tri thức để làm bài văn thuyết minh

a. Các văn bản thuyết minh như Cây dừa Bình Định, Tại sao lá cây có màu xanh lục, Huế, Khởi nghĩa Nông Văn Vân, Con giun đất đã sử dụng kiến thức về tự nhiên (Địa lí, Sinh học,…), và kiến thức về xã hội (Văn hoá, Lịch sử,…).

b. Để có những kiến thức đó cần phải quan sát, học tập, tìm hiểu, và tích lũy kiến thức lâu dài.

c. Không thể sử dụng tưởng tượng, suy luận để làm bài văn thuyết minh.

2. Phương pháp thuyết minh

a. Trong các câu văn thường xuất hiện từ “là”. Sau từ “là”, người ta cung cấp kiến thức về bản chất, đặc điểm của đối tượng. Loại câu văn định nghĩa, giải thích trong văn bản thuyết minh thường chứa từ “là”, giúp làm rõ bản chất, đặc điểm của đối tượng.

b. Tác dụng của phương pháp liệt kê: trình bày kiến thức theo một trật tự nhất định.

c. Ví dụ trong đoạn văn là phần trong ngoặc đơn “ở Bỉ, từ năm 1987… 500 đô la”. Sử dụng ví dụ giúp minh họa rõ hơn để người đọc dễ hiểu, tạo tính chính xác, thuyết phục hơn cho lời văn.

d. Đoạn văn cung cấp số liệu cụ thể như 20%, 3%, 500 năm, một héc-ta, 900kg, 600kg. Sử dụng số liệu tăng tính thuyết phục của văn bản.

e. Tác dụng của phương pháp so sánh: đối chiếu, so sánh để làm nổi bật, cụ thể hóa đối tượng cần thuyết minh.

g. Bài Huế mô tả các đặc điểm của thành phố theo nhiều mặt như thiên nhiên, kiến trúc, nhà vườn, ẩm thực, và tinh thần quật cường của nhân dân.

Câu 1 (trang 128 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Phạm vi tìm hiểu vấn đề trong bài Ôn dịch, thuốc lá :

- Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe (người hút và những người xung quanh).

- Tác hại của thuốc lá đối với hành vi văn hóa.

- Các biện pháp chống thuốc lá ở các nước phát triển.

Câu 2 (trang 128 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Các phương pháp thuyết minh được sử dụng trong Ôn dịch, thuốc lá: Phân loại, phân tích; định nghĩa, giải thích; nêu ví dụ; so sánh; sử dụng số liệu.

Câu 3 (trang 129 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Thuyết minh đòi hỏi kiến thức thực tế, chính xác, và đa lĩnh vực. Văn bản Ngã ba Đồng Lộc sử dụng những phương pháp như định nghĩa, giải thích (Ngã ba Đồng Lộc là giao điểm…), sử dụng số liệu (2057 trận bom, sau 18 lần,…)

Câu 4 (trang 129 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Cách phân loại của bạn lớp trưởng là hợp lí, chính xác và đầy đủ.