1. Chiếc lược ngà - Bài 1
1.Tóm tắt:
Ông Sáu xa nhà đi kháng chiến. Mãi đến khi con gái lên tám tuổi, ông mới có dịp về thăm nhà, thăm con. Bé Thu không nhận ra cha vì vết sẹo trên mặt làm cha không giống trong bức ảnh chụp chung với má. Em đối xử với ba như người xa lạ. Đến lúc Thu nhận ra cha, thì cũng là lúc ông Sáu phải ra đi. Tại khi căn cứ, người cha dồn hết tình cảm yêu quý, nhớ thương con vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng cô con gái bé bỏng. Trong một trận càn, ông hy sinh. Trước lúc nhắm mắt ông còn kịp trao cây lược cho người bạn để gửi cho con.
2. Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu...từ từ tuột xuống): Tình cảm bé Thu và ông Sáu trong ba ngày ông được nghỉ phép.
- Phần 2 (còn lại): Ở khu căn cứ, ông Sáu làm chiếc lược ngà tặng con.
3. Đọc hiểu văn bản:
Câu 1 (trang 202 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Các tình huống:
- Tình huống không chịu nhận ba của bé Thu.
- Tình huống anh Sáu hứa sẽ mang về tặng con một cây lược. Những ngày chiến đấu trong rừng, anh Sáu cặm cụi làm chiếc lược ngà cho con gái. Chiếc lược đã làm xong nhưng chưa kịp trao cho con gái thì anh hi sinh.
Câu 2 (trang 202 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Diễn biến tâm lí, hành động của bé Thu trong lần gặp cha cuối cùng:
- Trước khi nhận ra cha: ngơ ngác, sợ hãi khi mới gặp cha, tròn mắt, lạnh lùng nhìn như người xa lạ, tái mặt chạy đi kêu má. Bướng bỉnh ương ngạnh khi ở nhà với cha.
- Khi nhận ra cha: trằn trọc suy nghĩ khi nghe bà giải thích về vết sẹo. Lúc thấy cha chuẩn bị ra đi, khuôn mặt bé Thu nghĩ ngợi xa xăm, rồi chạy tới ôm cha thắm thiết.
- Tính cách bé Thu: Tình cảm mạnh mẽ sâu sắc, rất dứt khoát, rạch ròi. Có nét cá tính cứng cỏi đến ương ngạnh nhưng vẫn là đứa trẻ hồn nhiên, ngây thơ.
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí: Miêu tả diễn biến tâm lí thành công, từ chỗ Thu ngạc nhiên hoảng sợ đến lạnh lùng, cuối cùng là sự bùng nổ yêu thương do bị dồn nén. Tác giả rất am hiểu tâm lý trẻ em, yêu mến, trân trọng những tình cảm trẻ thơ.
Câu 3 (trang 202 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Tình cảm sâu đậm của ông Sáu đối với con : Nôn nóng gặp mặt con, khao khát được nghe tiếng gọi “Ba ơi!”, tìm kiếm kỉ vật tặng cho con.
- Nét đẹp trong tâm hồn của người cán bộ cách mạng: họ không chỉ là người thiết tha yêu quê hương, đất nước, sẵn sàng hi sinh cho Tổ Quốc mà còn yêu thương gia đình con cái hết mực với tình yêu vô cùng đẹp đẽ và cao thượng.
Câu 4 (trang 202 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất qua lời kể của nhân vật “tôi” - bạn thân ông Sáu.
- Tác dụng: Tạo tính khách quan chân thực và thể hiện quan hệ gắn bó giữa những người đồng chí trong chiến đấu.
Luyện tập:
Câu 1 (trang 203 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Bé Thu khi chưa nhận ra cha thì hết sức lạnh lùng, bướng bỉnh. Khi nhận ra cha thì tình cảm như sóng lũ trào dâng. Điều đó thể hiện sự yêu ghét rạch ròi, phân minh, một tính cách bản lĩnh vững vàng của cô bé dù mới tám tuổi.
Câu 2 (trang 203 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Theo lời hồi tưởng của bé Thu:
Cha tôi xa nhà đi kháng chiến. Mãi đến khi tôi lên tám tuổi, cha mới có dịp về thăm nhà, thăm tôi. Tôi không nhận ra cha vì vết sẹo trên mặt làm cho tôi thấy không giống với cha trong bức ảnh chụp chung với má. Tôi đối xử với cha như người xa lạ. Đến lúc tôi nhận ra cha, thì cũng là lúc cha phải ra đi. Tại khu căn cứ, cha tôi dồn hết tình cảm yêu quý, nhớ thương vào việc làm chiếc lược bằng ngà voi để tặng tôi. Trong một trận càn, ông hy sinh. Trước lúc nhắm mắt ông còn kịp trao cây lược cho người bạn để gửi cho tôi.
2. Bài số 3: Chiếc lược ngà
1. Cấu trúc bài:
- Phần đầu (từ đầu đến 'chị cũng không muốn bắt nó về'): Ông Sáu quay về nhà trong ba ngày nghỉ, nhưng bé Thu không nhận ra ông là cha mình.
- Phần thứ hai (tiếp theo đến 'vừa nói vừa từ từ tuột xuống'): Bé Thu nhận ra ông và câu chuyện về sự chia ly giữa cha con.
- Phần cuối (đoạn còn lại): Ông Sáu hy sinh trong trận chiến và câu chuyện về chiếc lược ngà.
2. Hướng dẫn viết bài:
Câu 1:
a. Tóm tắt đoạn trích:
Ông Sáu, sau thời gian dài xa cách trong chiến tranh, trở về thăm gia đình trong ba ngày nghỉ. Tuy nhiên, bé Thu không nhận ra ông và xem ông như người xa lạ. Đến lúc bé Thu nhận ra cha, cũng là lúc ông phải rời đi. Trước khi ra đi, ông Sáu dành tình cảm cho con bằng cách làm một chiếc lược ngà tặng bé Thu. Trong một trận chiến, ông hy sinh và trao chiếc lược cho người bạn để gửi cho con.
b. Tình huống bất ngờ:
- Bé Thu không nhận ra ông là cha là tình huống bất ngờ đầu tiên. Sau một thời gian dài xa cách, sự thay đổi về ngoại hình khiến bé Thu không nhận ra cha mình.
- Tình huống thứ hai là hành động của ông Sáu làm chiếc lược ngà và hứa tặng cho bé Thu. Trong quá trình làm chiếc lược, ông hy sinh, tạo nên một sự chia ly đầy xúc cảm.
Câu 2:
a. Diễn biến tâm lý, hành động của bé Thu:
- Trước khi nhận ra cha:
+ Bé Thu có thái độ xa cách, kỳ thị ông Sáu. Đối xử với ông như người xa lạ, thậm chí chạy đi gọi mẹ khi thấy ông.
+ Ương ngạnh, đáng yêu: Bé Thu không chịu gọi ông là ba, luôn nhấn mạnh về việc ăn cơm để tránh gặp mặt ông.
+ Tình cảm mạnh mẽ sâu sắc: Thể hiện rõ qua hành động và suy nghĩ của bé Thu khi nhận ra ông là cha.
- Sau khi nhận ra cha:
+ Bé Thu thể hiện sự day dứt và ân hận khi nhìn thấy vết sẹo trên mặt ông Sáu. Sự thay đổi đột ngột trong cách nhìn nhận ông khiến tình cảm trong bé trỗi dậy.
+ Bé Thu thể hiện tình cảm mạnh mẽ khi ôm cha, thể hiện sự khát khao yêu thương và giữ gìn mối quan hệ.
b. Tính cách nhân vật bé Thu:
- Tình cảm mạnh mẽ nhưng đồng thời cũng rất dứt khoát, rạch ròi.
- Có sự ương ngạnh nhưng vẫn giữ được tinh thần hồn nhiên, ngây thơ của đứa trẻ.
c. Nghệ thuật miêu tả tâm lý:
Cách tác giả miêu tả diễn biến tâm lý của bé Thu làm nổi bật sự thay đổi trong tâm trạng và tư tưởng của nhân vật, từ sự kỳ thị đến sự ân hận và yêu thương.
Câu 4:
Người kể chuyện là người bạn thân của ông Sáu, tạo nên một cái nhìn chân thực và đồng cảm với nhân vật. Cách kể chuyện như vậy giúp làm cho câu chuyện trở nên chân thật và đầy cảm xúc. Họ như là người chứng kiến trực tiếp sự kiện và chia sẻ cảm xúc với độc giả.
Chọn cách kể chuyện này mang lại sự chân thành và đồng cảm, giúp độc giả hiểu rõ hơn về tình cha con và tình cảm trong hoàn cảnh khó khăn của ông Sáu và bé Thu.
Bài tập:
Câu 1 (trang 203 SGK):
Giải thích: Bé Thu thể hiện sự nhất quán trong tình cảm dù có những thay đổi đột ngột trong thái độ và hành động đối với ông Sáu.
+ Mặc dù ban đầu bé Thu không nhận ra ông là cha và có thái độ ương ngạnh, nhưng khi nhận ra sự hy sinh của cha, bé thể hiện sự day dứt và ân hận vô cùng.
+ Sự thay đổi này thể hiện tính cách phức tạp của bé Thu, từ sự ngây thơ đến khả năng hiểu biết và đồng cảm với tình cảm của cha.
Câu 2 (trang 203 SGK): Viết lại đoạn truyện kể về cuộc gặp cuối cùng giữa ông Sáu và bé Thu theo góc nhìn của một nhân vật khác (ông Sáu hoặc bé Thu)
Buổi sáng cuối cùng ba tôi còn ở nhà, tôi theo ngoại về nhà. Nhà tôi sáng hôm ấy rất đông họ hàng nội ngoại. Ba tôi bận rộn tiếp đón mọi người. Tôi đứng ở góc nhà, nhìn ba tôi được mọi người vây quanh. Tôi biết đây là lúc chia tay, nhưng lòng tôi không thể tin được đó là sự thật. Ba tôi đưa mắt nhìn tôi, nói nhẹ nhàng 'Thôi! Ba đi nghe con!'. Lòng tôi đau đớn, nhưng tôi không thể làm gì hơn ngoài việc ôm chặt ba, thể hiện tình cảm cuối cùng trước khi ba rời xa. Đây là lần cuối cùng tôi được gặp ba, và nước mắt của tôi không ngừng rơi khi tôi nhìn thấy ba xa dần.
Ý nghĩa - Giá trị:
- Câu chuyện là biểu tượng của tình cảm cha con trong hoàn cảnh khó khăn và sự hy sinh cao cả của người lính, giúp học sinh nhận thức về ý nghĩa của tình yêu và hi sinh trong gia đình.
- Tác giả thông qua cách kể chuyện độc đáo, giúp độc giả tận hưởng câu chuyện một cách chân thật và cảm nhận sâu sắc những cung bậc cảm xúc của nhân vật.
3. Chiếc lược ngà - Phần 2
1. Cốt truyện:
- Phần 1 (từ đầu đến 'chị cũng không muốn bắt nó về'): Ông Sáu trở về nhà sau thời gian dài chiến đấu, nhưng bé Thu không nhận ra ông là cha mình.
- Phần 2 (tiếp theo đến 'vừa nói vừa từ từ tuột xuống'): Bé Thu nhận ra cha và trải qua cảm xúc của sự chia ly giữa cha con.
- Phần 3 (đoạn còn lại): Ông Sáu hy sinh trong chiến trận và câu chuyện về chiếc lược ngà.
2. Hướng dẫn viết bài:
Câu 1:
a. Tóm tắt đoạn trích:
Ông Sáu, sau thời gian dài chiến đấu, trở về nhà thăm con gái bé Thu. Tuy nhiên, bé Thu ban đầu không nhận ra cha mình vì sự thay đổi của ông sau những năm tháng xa cách. Sự nhận ra của bé Thu và tình cảm giữa cha con bùng nổ, nhưng lại đến lúc ông Sáu phải rời bỏ. Trước khi ra đi, ông tặng bé Thu một chiếc lược ngà làm từ voi với tình cảm yêu thương. Trong một trận chiến, ông hy sinh và trao cây lược cho người bạn để gửi về cho con.
b. Tình huống bất ngờ:
- Sự từ chối ban đầu của bé Thu nhận cha là điểm bất ngờ đầu tiên. Sau tám năm xa cách, bé Thu không nhận ra ông Sáu ngay từ đầu.
- Tình huống thứ hai: Ông Sáu hứa sẽ mang về một chiếc lược cho con gái. Mặc dù đã làm xong chiếc lược, nhưng ông không kịp trao cho bé Thu trước khi hy sinh.
Câu 2:
a. Diễn biến tâm lý, hành động của bé Thu:
- Trước khi nhận ra cha:
+ Bé Thu ban đầu không nhận ra ông Sáu, thậm chí xem anh như người xa lạ. Sự ương ngạnh và ấn tượng đầu tiên của bé là khi anh gọi tên, bé giật mình và chạy kêu gọi mẹ.
+ Bé thể hiện sự ương ngạnh và đáng yêu khi không chấp nhận gọi anh là ba, nhất quán với tình cảm trong sáng của đứa trẻ.
+ Thái độ này chứng tỏ tính cách mạnh mẽ, kiêu hãnh của bé, cũng như tình yêu cha sâu sắc.
- Sau khi nhận ra cha:
+ Bé Thu, khi nhận ra cha, thể hiện sự hối hận và niềm vui lớn. Tình cảm cha con bùng nổ qua tiếng gọi 'Ba' và cử chỉ ôm hôn.
+ Bé thể hiện tính cách mạnh mẽ và đồng thời giữ vẻ ngây thơ, hồn nhiên.
b. Tính cách nhân vật bé Thu:
- Tình cảm mạnh mẽ nhưng đồng thời ương ngạnh và rạch ròi.
- Có cái tôi và tính cách độc lập, nhưng vẫn giữ được sự trong sáng của tuổi thơ.
c. Nghệ thuật miêu tả tâm lý của tác giả:
Cách tác giả miêu tả diễn biến tâm lý thành công, từ sự ngạc nhiên ban đầu của bé đến sự biến đổi của tình cảm, thể hiện sự am hiểu về tâm lý trẻ thơ.
Câu 4:
Người kể chuyện đóng vai một người bạn thân thiết của ông Sáu, không chỉ là người chứng kiến mà còn bày tỏ sự đồng cảm và chia sẻ với các nhân vật. Tác giả thể hiện sự đồng lòng và quan tâm đến mối quan hệ cha con trong hoàn cảnh khó khăn thông qua cách kể chuyện này.
Cách kể này mang lại sự thật tế và đáng tin cậy cho câu chuyện, giúp người đọc hiểu rõ hơn về những cảm xúc và tình cảm của các nhân vật.
Luyện tập:
Câu 1 (trang 203 SGK):
Giải thích: Thái độ và hành động của bé Thu đối với ba rất trái ngược, từ sự từ chối đầu tiên đến lúc chia tay, nhưng luôn nhất quán trong tình yêu thương của bé.
+ Bé Thu từ chối nhận ra ông Sáu ngay từ đầu, nhưng sau cùng nhận ra và bày tỏ tình cảm của mình khi chia tay ba.
Câu 2 (trang 203 SGK): Viết lại đoạn truyện kể về cuộc gặp gỡ cuối cùng của hai cha con ông Sáu theo lời hồi tưởng của một nhân vật khác (ông Sáu hoặc bé Thu)
Buổi sáng cuối cùng ba tôi ở nhà, tôi theo ngoại về nhà. Nhà tôi rộn ràng với sự hiện diện của nhiều họ hàng. Ba tôi tiếp đón khách mời, và tôi đứng ẩn mình nhìn mọi cảnh. Tôi biết đây chính là ba tôi, nhưng tôi vẫn không thể kìm lại nổi cảm xúc, tôi muốn chạy đến và gọi ba nhưng chỉ có thể đứng đó trông nhìn. Trong khoảnh khắc chia tay, sau khi bắt tay với mọi người, ba tôi nhìn tôi ở góc nhà. Ba nói nhẹ nhàng 'Thôi! Ba đi nghe con!'. Tôi như bùng nổ, nỗi nhớ ba không còn kiềm chế được nữa, tôi la hét 'Ba...a...a...ba!'. Tôi ôm cổ ba, khóc và nói không muốn để ba đi. Hai cha con ôm nhau, tôi hôn lên vết thẹo trên má ba. Ba tôi một tay ôm tôi, một tay lau nước mắt, rồi hôn lên tóc tôi và nói 'Ba đi rồi ba về với con'. Tôi vẫn không chấp nhận được thực tế rằng phải xa ba, lỗi của tôi đã làm phí đi thời gian bên ba những ngày qua. Nhưng tôi hiểu rằng ba cũng phải đi và chúng tôi phải chia tay. Trước khi ra đi, tôi nhẹ nhàng nói với ba: 'Ba về! Ba hứa mua cho con một chiếc lược ngà nghe chưa' và từ từ buông lỏng khỏi tay ba. Đó là lúc cuối cùng tôi được gặp ba.
Ý nghĩa - Giá trị:
- Thông qua câu chuyện, người đọc cảm nhận được tình cha con đậm sâu, đầy cảm động và cao đẹp giữa hai nhân vật chính là ông Sáu và bé Thu.
- Đồng thời, câu chuyện làm nổi bật giá trị của việc sáng tạo tình huống bất ngờ và tự nhiên, cùng với cách mô tả tâm lý và xây dựng tính cách nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu.
4. Chiếc lược ngà - Phần 5
Tóm tắt:
Ông Sáu, chiến binh dũng cảm, rời xa gia đình để tham gia cuộc chiến. Đến lúc bé Thu lên tám tuổi, ông quyết định về nhà thăm con. Nhưng trái tim bé Thu lạnh lùng, không nhận ra cha vì vết sẹo mới trên khuôn mặt. Bé coi cha như người xa lạ. Khi bé nhận ra cha, đau đớn đến vô tận, nhưng ông Sáu phải rời bỏ. Tại căn cứ, ông tận tâm làm chiếc lược ngà tặng bé Thu. Trong trận chiến cam go, ông hy sinh nhưng kịp trao chiếc lược cho người bạn, để gửi về cho con yêu.
Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu...từ từ tuột xuống): Tình cảm cha con trong ba ngày ông được nghỉ phép.
- Phần 2 (còn lại): Ở khu căn cứ, ông Sáu tận tâm làm chiếc lược ngà tặng con.
Đọc Hiểu Văn Bản:
Câu 1 (trang 202 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Các tình huống:
- Tình huống từ chối cha của bé Thu.
- Tình huống ông Sáu hứa mang về cây lược. Ông cặm cụi làm chiếc lược ngà trong ngày chiến đấu. Nhưng ông hi sinh trước khi trao nó cho con.
Câu 2 (trang 202 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Diễn biến tâm lý, hành động của bé Thu trong lần gặp cha cuối cùng:
+ Trước khi nhận ra cha: Bé ngơ ngác, sợ hãi, lạnh lùng, và bướng bỉnh khi gặp cha.
+ Khi nhận ra cha: Bé trằn trọc, suy nghĩ và chạy đến ôm cha thắm thiết khi cha chuẩn bị rời đi.
- Tính cách bé Thu: Tình cảm sâu sắc, dứt khoát và rạch ròi. Đồng thời, vẫn giữ vẻ ngây thơ, hồn nhiên.
- Nghệ thuật miêu tả tâm lý: Miêu tả tâm lý thành công, từ sự ngạc nhiên đến sự bùng nổ yêu thương, thể hiện sự am hiểu về tâm lý trẻ em.
Câu 3 (trang 202 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Tình cảm sâu đậm của ông Sáu đối với con: Ông nôn nóng gặp con, khao khát nghe tiếng gọi 'Ba ơi!' và tìm kiếm kỉ vật tặng con.
- Nét đẹp trong tâm hồn của người cán bộ cách mạng: Họ không chỉ yêu quê hương, đất nước mà còn yêu thương gia đình với tình cảm cao thượng và đẹp đẽ.
Câu 4 (trang 202 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất qua lời của nhân vật 'tôi' - bạn thân ông Sáu.
- Tác dụng: Tạo tính khách quan và thể hiện quan hệ đoàn kết giữa những người cùng chiến đấu.
Luyện Tập:
Câu 1 (trang 203 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Bé Thu lạnh lùng khi chưa nhận ra cha, nhưng biểu hiện tình cảm mạnh mẽ khi nhận ra và chia tay cha. Điều này thể hiện tính cách độc lập và rạch ròi của cô bé dù mới tám tuổi.
Câu 2 (trang 203 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):
Theo lời hồi tưởng của bé Thu: Cha tôi đi xa để tham gia kháng chiến. Cho đến khi tôi lên tám tuổi, cha mới quyết định về thăm nhà. Nhưng trái tim lạnh lùng của tôi không nhận ra cha vì vết sẹo mới trên khuôn mặt. Khi tôi nhận ra cha, niềm đau đớn kéo đến, nhưng ông Sáu phải ra đi. Tại căn cứ, ông tận tâm làm chiếc lược ngà tặng tôi. Trong trận chiến khốc liệt, ông hy sinh nhưng vẫn kịp trao chiếc lược cho người bạn, để gửi về cho đứa con yêu dấu.
5. Chiếc lược ngà - Phần 4
Câu 1: Tóm tắt cốt truyện của đoạn trích:
Ông Sáu, chiến binh dũng cảm, rời xa nhà tham gia kháng chiến. Khi bé Thu lên tám tuổi, ông quyết định về thăm con. Nhưng bé Thu không nhận ra cha vì vết sẹo mới, làm cha trở nên khác xa trong bức ảnh chụp chung với má. Bé coi cha như người xa lạ. Khi bé nhận ra cha, tình cha con tỉnh dậy nhưng ông Sáu phải rời xa. Tại căn cứ, ông dành tình cảm yêu quý làm chiếc lược ngà tặng bé Thu. Trong trận chiến đầy cam go, ông hy sinh trước khi trao chiếc lược cho con. Hai tình huống thể hiện tình cảm mạnh mẽ của bé Thu và ông Sáu.
Câu 2: Phân tích diễn biến tâm lí, hành động của bé Thu trong lần gặp cha cuối cùng, khi ông Sáu được về phép:
Diễn biến tâm lí, hành động của bé Thu trong lần gặp cha cuối cùng:
- Trước khi nhận ra cha: Bé ngơ ngác, sợ hãi, lạnh lùng, và bướng bỉnh khi gặp cha.
- Khi nhận ra cha: Bé trằn trọc, suy nghĩ và chạy đến ôm cha thắm thiết khi cha chuẩn bị rời đi.
- Tính cách bé Thu: Tình cảm mạnh mẽ, dứt khoát, và rạch ròi. Có nét cá tính cứng cỏi đến ương ngạnh, nhưng vẫn giữ vẻ ngây thơ, hồn nhiên.
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí: Miêu tả diễn biến tâm lí thành công, từ sự ngạc nhiên đến sự bùng nổ yêu thương, thể hiện sự am hiểu về tâm lý trẻ em.
Câu 3:
- Tình cảm của ông Sáu với con được thể hiện phần nào trong chuyến về thăm nhà, nhưng được biểu hiện tập trung và sâu sắc ở phần sau của truyện, khi ông Sáu ở trong rừng tại khu căn cứ.
- Nỗi day dứt, ân hận ám ảnh ông suốt nhiều ngày sau khi chia tay với gia đình là việc ông đã đánh con khi nóng giận. Rồi lời dặn của đứa con Ba về ! Ba mua cho con một cây lược nghe ba ! đã thúc đẩy ông nghĩ đến việc làm một chiếc lược ngà dành cho con.
Câu 4: Nhận xét về nghệ thuật trần thuật của truyện:
- Người kể chuyện trong vai một người bạn thân thiết của ông Sáu, không chỉ là người chứng kiến khách quan và kể lại mà còn bày tỏ sự đồng cảm, chia sẻ với các nhân vật. Đồng thời qua những ý nghĩ, cảm xúc của nhân vật kể chuyện, các chi tiết, sự việc và nhân vật khác trong truyện bộc lộ rõ hơn, ý nghĩa tư tưởng của truyện thêm sức thuyết phục.
Luyện Tập:
Câu 1:
- Thái độ của bé Thu khi ông Sáu mới về và khi ông ra đi là trái ngược nhau nhưng vẫn nhất quán trong tính cách của nhân vật.
- Sự nhất quán cao độ trong tính cách của nhân vật tạo ra sự đối lập ở hai khoảng thời gian khác nhau.
- Thu yêu ba, tự hào về ba, nhưng vết sẹo làm cha trở nên khác xa. Tình yêu thắm thiết, nhưng cũng có sự ân hận và day dứt. Sự nhất quán trong tính cách nhân vật là ở đây.
Câu 2:
Khi viết lại đoạn truyện về cuộc gặp gỡ cuối cùng của hai cha con ông Sáu theo lời hồi tưởng của một nhân vật khác, cần chú ý:
- Nếu vào vai ông Sáu, thể hiện tình cảm 'nôn nao', sự hồi hộp chờ đợi lúc được gặp con và cháy lòng đợi con gọi một tiếng 'ba'.
- Nếu vào vai bé Thu, thể hiện diễn biến tâm trạng từ xét nét đến 'xôn xao'' và cuối cùng 'bỗng kêu thét lên: - Ba…a…a…ba !'. Đó cũng là lần cuối cùng bé Thu được gặp ba mình.
6. Chiếc lược ngà - Phần 6
1.Tác giả:
Nguyễn Quang Sáng, sinh năm 1932, quê ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Tham gia kháng chiến chống Pháp và chiến tranh chống Mĩ, ông Sáng là một nhà văn có đóng góp lớn cho văn học Việt Nam.
2. Tác phẩm:
Chiếc lược ngà là tác phẩm của Nguyễn Quang Sáng, viết vào năm 1966, tại chiến trường Nam Bộ trong giai đoạn kháng chiến chống Mĩ. Tác phẩm tập trung vào tình cha con và tình đồng chí trong bối cảnh khó khăn của chiến tranh.
Tình cha con được miêu tả cảm động, thể hiện trong những điều kiện khó khăn của chiến tranh, làm nổi bật nỗi đau và hi sinh của những người cán bộ cách mạng.
3. Đọc - Hiểu văn bản:
1 - Trang 202 SGK: Câu chuyện xoay quanh chiếc lược ngà do tác giả ghi lại qua lời kể của một chiến sĩ cách mạng lớn tuổi. Ông Sáu thoát li đi kháng chiến khi bé Thu, con gái ông, chưa đầy một tuổi. Hòa bình lập lại, ông về thăm gia đình, nhưng bé Thu không nhận ra cha mình. Suốt ba ngày ở nhà, bé Thu tìm cách xa lánh, nhưng cuối cùng mới nhận ra cha và đeo chặt lấy ông...
2 - Trang 202 SGK: Bé Thu, trong lần gặp cuối cùng với cha trước khi ông Sáu ra đi, từ việc không nhận ra cha đã chuyển sang biểu lộ tình cảm thảm thiết. Cuộc gặp gỡ này là điểm đỉnh của tình yêu cha con, nới lên nỗi đau của sự chia ly và hi sinh.
3 - Trang 202 SGK: Chiếc lược ngà, tượng trưng cho tình cảm sâu sắc của ông Sáu đối với con. Trước khi hi sinh, ông chỉ kịp trao chiếc lược cho người bạn, thể hiện lòng thương yêu và hối hận.
4 - Trang 202 SGK: Truyện được kể theo lời trần thuật của người bạn thân của ông Sáu. Cách này tạo tính chân thực, đồng thời thể hiện tư tưởng và cảm nhận của nhân vật về câu chuyện.
Luyện tập:
1 - Trang 203 SGK: Thái độ và hành động của bé Thu đối với ba thay đổi trong những ngày đầu khi ông Sáu về thăm nhà và lúc ông chuẩn bị ra đi. Nhưng điều nhất quán là tình yêu thương của bé Thu dành cho cha mình.
2 - Trang 203 SGK: Cuộc gặp gỡ cuối cùng của hai cha con ông Sáu, theo lời hồi tưởng của một nhân vật khác, là một khoảnh khắc đầy cảm xúc, thể hiện sự chia ly và tình yêu thương.