1. Bài viết tham khảo số 1
Câu 1 (trang 139 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Tác giả khai mở bằng câu thơ sử dụng hình ảnh của thiên nhiên để miêu tả vận nước
Quốc tộ như dây leo quấn quýt
- Nghệ thuật so sánh: thể hiện tính bền chặt, gắn bó và sự tồn tại của đất nước
→ Câu thơ làm nổi bật sự thịnh vượng và lòng tin của tác giả vào vận nước.
Câu 2 (Trang 139 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Hai câu thơ đầu:
- Hoàn cảnh đất nước: sau nhiều năm chiến tranh loạn lạc, đất nước dần ổn định, bắt đầu xây dựng vương triều vững mạnh
+ Trong bối cảnh đó, vận nước đang mở ra những cơ hội mới
- Tâm trạng: nhà thơ đầy tin tưởng vào tương lai của đất nước. Hai câu thơ phản ánh tâm hồn phơi phới, tràn đầy niềm vui và tự hào của tác giả.
Câu 3 (trang 139 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Hai câu thơ cuối nói về đường lối trị nước, tóm lược trong “vô vi”
- Vô vi theo tư tưởng của Lão Tử là tuân theo tự nhiên, không làm điều trái ngược với luật lệ tự nhiên
- Trong bài thơ, người trị quốc cần sử dụng đức tính để tác động lên nhân dân, khiến cho dân tin tưởng thì đất nước mới phát triển mạnh mẽ
- Hai câu thơ cuối khẳng định chỉ có bằng cách lấy đức tính để trị quốc mới là chìa khóa để xây dựng một quốc gia bền vững thịnh trị.
Câu 4 (Trang 139 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Điểm then chốt của bài thơ là hai chữ “thái bình”.
Vận nước và đường lối trị nước đều hướng tới mục tiêu của đất nước là “thái bình”
- Sau nhiều cuộc chiến tranh bảo vệ quê hương, nguyện vọng của nhân dân thời đại đang hướng tới một tương lai “thái bình muôn thuở”
→ Tôn vinh truyền thống yêu chuộng hòa bình của dân tộc Việt Nam.
2. Bài viết tham khảo số 3
Hướng dẫn soạn bài
Bố cục:
- Hai câu thơ đầu: Suy ngẫm của tác giả về vận nước.
- Hai câu thơ sau: Triết lý 'vô vi' của tác giả.
Câu 1 (trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Bằng hình ảnh cây leo quấn quýt, nhà thơ mô tả vận nước
Quốc tộ như dây leo quấn quýt
- Sử dụng nghệ thuật so sánh để thể hiện tính bền chặt, gắn bó và sự tồn tại của đất nước
→ Câu thơ làm nổi bật sự thịnh vượng và lòng tin của tác giả vào vận nước.
Câu 2 (Trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Bài thơ ra đời sau thời kỳ chiến tranh, nhà thơ phản ánh tâm hồn đất nước lúc này: ổn định, hướng tới xây dựng vương triều vững mạnh
+ Trong bối cảnh đó, vận nước mở ra cơ hội mới rộng mở
- Tâm trạng: niềm tin vào tương lai huy hoàng của đất nước. Hai câu thơ phản ánh tâm hồn phơi phới, tràn đầy niềm vui và tự hào của tác giả.
Câu 3 (trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Tác giả khẳng định “vô vi trên điện các – chốn chốn dứt đao binh”:
- “Vô vi” theo tư tưởng của Lão Tử là tuân theo tự nhiên, không làm điều trái ngược với luật lệ tự nhiên
- Người trị quốc cần sử dụng đức tính để tác động lên nhân dân, khiến cho dân tin tưởng thì đất nước mới phát triển mạnh mẽ
- Hai câu thơ cuối khẳng định chỉ có bằng cách lấy đức tính để trị quốc mới là chìa khóa để xây dựng một quốc gia bền vững thịnh trị.
Câu 4 (Trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Hai câu thơ cuối đề cập đến ước muốn sống một cuộc sống thái bình, phản ánh truyền thống yêu chuộng hòa bình – một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta.
3. Bài viết tham khảo số 2
Câu 1 (trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Tác giả so sánh “vận nước như dải mây leo quấn quýt” để diễn đạt:
- Sự bền vững, thịnh vượng và lâu dài.
- Khẳng định vận may của đất nước và lòng tin của nhà thơ vào vận nước.
Câu 2 (trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
- Bối cảnh đất nước:
+ Sau những năm chiến tranh hỗn loạn, đất nước được đoàn kết dưới triều vua Đinh Tiên Hoàng.
+ Vua Lê Đại Hành mơ ước xây dựng một triều đại hùng mạnh.
- Tâm trạng của tác giả: hạnh phúc, tự hào và niềm tin vào tương lai của đất nước.
Câu 3 (trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
- Vô vi là một thuật ngữ từ Đạo đức kinh của Lão Tử, biểu hiện một tư duy sống tuân theo tự nhiên, không làm điều gì trái với tự nhiên.
- Tác giả khẳng định: để đất nước thái bình, người trị quốc cần sử dụng đức tính để tác động lên nhân dân
=> Quan điểm “Đức trị” – chiến lược trị nước được thể hiện tập trung trong hai chữ “vô vi”.
Câu 4 (trang 139 sgk Ngữ Văn 10 Tập 1):
Hai câu thơ cuối của bài thơ thể hiện truyền thống yêu chuộng hòa bình của nhân dân Việt, thể hiện niềm tự hào dân tộc và lòng tin vào tương lai của đất nước, nơi có sự thái bình và ấm no.
4. Bài viết tham khảo số 5
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Bài thơ thể hiện ý thức trách nhiệm và niềm tin lạc quan vào tương lai đất nước của nhà thơ, đồng thời thể hiện khát vọng hòa bình của con người thời đại và truyền thống yêu chuộng hòa bình của dân tộc Việt Nam.
2. Về nghệ thuật, bài thơ sử dụng hình tượng tự nhiên để khẳng định vận nước vững bền, hưng thịnh và lâu dài. Lời thơ ngắn gọn, ý thơ hàm xúc. Câu thơ mang đặc điểm của một châm ngôn nghệ thuật.
II. RÈN KĨ NĂNG
1. Trong câu thơ đầu, nhà thơ mô tả vận nước như dải mây leo quấn quýt, biểu hiện sự bền vững, thịnh vượng và lâu dài. Câu thơ vừa khẳng định vận may của đất nước (Quốc tộ là vận may của quốc gia) và thể hiện lòng tin của nhà thơ vào vận nước.
2. Hai câu thơ đầu tiên thể hiện:
- Hoàn cảnh đất nước: Sau những năm chiến tranh loạn lạc, đất nước đang trải qua thời kỳ ổn định. Vua Lê Đại Hành muốn xây dựng một triều đại vững mạnh, một quốc gia hùng cường. Trong bối cảnh này, cơ hội mới mở ra trước mắt.
- Tâm trạng: Nhà thơ tin tưởng vào tương lai của đất nước. Hai câu thơ phản ánh tâm trạng phơi phới vui tươi, đầy lạc quan và tự hào của tác giả.
3. Hai câu cuối nói về đường lối trị nước. Tất cả tập trung vào hai chữ “vô vi”. Vô vi theo Lão Tử là thuận theo tự nhiên, không làm điều trái với quy luật tự nhiên. Trong bài này, 'vô vi' được hiểu là: người trị quốc cần sử dụng đức tính để ảnh hưởng nhân dân, khiến họ tin tưởng. Khi dân tin tưởng, đất nước sẽ đạt được thái bình. Điều này phản ánh quan điểm 'Đức trị' - chiến lược trị nước tập trung trong hai chữ 'vô vi'.
4. Điểm then chốt của bài thơ là hai chữ “thái bình”. Vận nước xoay quanh hai chữ “thái bình” và đường lối trị nước cũng hướng tới hai chữ đó. Nguyện vọng của con người thời đại là mơ ước một nền “thái bình muôn thủa”. Hai câu thơ cuối phản ánh một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, là truyền thống yêu chuộng hòa bình.
5. Bài viết tham khảo số 4
Bố cục
- Hai câu thơ đầu: suy ngẫm của tác giả về vận nước.
- Hai câu thơ sau: triết lý vô vi của tác giả.
Nội dung bài học
- Bài thơ thể hiện ý thức trách nhiệm và niềm tin lạc quan vào tương lai đất nước của nhà thơ, đồng thời thể hiện khát vọng hòa bình của dân tộc Việt Nam.
- Bài thơ mang đặc điểm triết lí
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 138 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
- Tác giả mô tả nhằm thể hiện sự bền chặt, dài lâu và thịnh vượng của nước mình.
- Câu thơ khẳng định vận may của đất nước và niềm tin của tác giả vào vận nước.
Câu 2 (trang 138 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
- Hoàn cảnh đất nước:
+ Sau nhiều năm chiến tranh loạn lạc, đất nước ta bắt đầu bước vào thời kì ổn định.
+ Nhà vua (Lê Đại Hành) muốn xây dựng quốc gia vững mạnh.
- Tâm trạng: Vui tươi, lạc quan và tự hào về tương lai của đất nước.
Câu 3 (trang 138 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
- Vô vi theo Lão Tử là thuận tự nhiên, không trái quy luật tự nhiên.
- Người trị quốc cần dùng đức để cảm hóa dân, khiến họ tin tưởng, từ đó đất nước hưng thịnh.
- Hai câu thơ cuối khẳng định chỉ có lấy đức trị quốc mới là kế sách lâu bền cho quốc gia thịnh trị.
Câu 4 (trang 138 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):
- Hai câu thơ cuối phản ánh truyền thống yêu chuộng hòa bình của dân tộc Việt Nam, là một giá trị tốt đẹp.
6. Bài viết tham khảo số 6
Câu 1 (trang 139 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Tác giả so sánh “Vận nước như dây mây len quấn quýt” để diễn đạt ý gì?
Lời giải chi tiết:
Câu 1 so sánh như vậy để miêu tả: Vận nước phụ thuộc vào nhiều mối quan hệ ràng buộc, không thể phụ thuộc vào một yếu tố mà thành. Nó bao gồm nhiều yếu tố như đường lối trị quốc, quan hệ ngoại giao, quân sự, kinh tế và sự đồng lòng của nhân dân.
Câu 2 (trang 139 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Tác giả diễn đạt tâm trạng trước hoàn cảnh đất nước như thế nào?
Lời giải chi tiết:
Hai câu thơ đầu:
- Hoàn cảnh đất nước: Sau những năm chiến tranh loạn lạc, đất nước ổn định, chuẩn bị xây dựng một vương triều mạnh mẽ.
- Trong bối cảnh đó, vận nước đang mở ra những cơ hội mới.
=> Tâm trạng: Tác giả tỏ ra tin tưởng và hạnh phúc với tương lai của đất nước, phản ánh sự lạc quan và tự hào.
Câu 3 (trang 139 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Ý nghĩa của “vô vi” là gì? Tại sao tác giả khẳng định “Vô vi trên điền các - chốn chốn dứt đao binh”?
Lời giải chi tiết:
- “Vô vi” là nguyên tắc không làm điều trái với tự nhiên, và trong bài thơ, nó ám chỉ việc người trị quốc cần sử dụng lòng nhân ái để cảm hóa nhân dân, từ đó đảm bảo sự hòa bình và thịnh vượng cho đất nước.
- “Vô vi trên điền các - chốn chốn dứt đao binh”: Nếu áp dụng nguyên tắc “vô vi” đúng đắn, không làm điều gì trái với tự nhiên, đất nước sẽ tránh khỏi chiến tranh và đảm bảo thịnh vượng.
Câu 4 (trang 139 SGK Ngữ văn 10 tập 1)
Hai câu thơ cuối phản ánh giá trị truyền thống gì của dân tộc Việt Nam?
Lời giải chi tiết:
- Điểm chính của bài thơ là hai chữ “thái bình”.
- Cả vận nước và đường lối trị nước đều hướng tới mục tiêu của “thái bình”.
- Trải qua chiến tranh, người dân đang khao khát một cuộc sống “thái bình muôn thưởng”.
=> Hai câu thơ cuối phản ánh truyền thống yêu chuộng hòa bình và nhân đạo của dân tộc Việt Nam.