Top 6 Đề cương ôn thi học kỳ I - Môn Ngữ văn lớp 12 tuyệt vời

Việt Nam đã trải qua những năm kháng chiến để bảo vệ độc lập tự do, với những con người dũng cảm hiến dâng tinh thần qua những tác phẩm văn chương, trong đó có bài thơ 'Việt Bắc' của Tố Hữu. Tác phẩm này là tấm lòng chân thành trong buổi chia tay đầy lưu luyến giữa nhân dân Việt Bắc và cán bộ cách mạng.

Những bài thơ của Tố Hữu thường nằm trong các điểm mốc lịch sử cách mạng Việt Nam. 'Việt Bắc' được sáng tác trong bối cảnh quan trọng của đất nước. Tố Hữu, nhà thơ sinh ra trong một gia đình nghèo, từ nhỏ đã yêu thơ và được giáo dục.

Tố Hữu là người đoạt giải nhất Giải thưởng Văn học Hội Văn nghệ Việt Nam 1954 - 1955 (tập thơ 'Việt Bắc'), Giải thưởng Văn học ASEAN (1996), và Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn hóa - Nghệ thuật (1996). Ông là một nhà thơ chiến sĩ, sáng tác với tình yêu quê hương và cách mạng.

Tác phẩm của Tố Hữu chủ yếu tập trung vào nhân dân, cách mạng, và sự kiện lịch sử của dân tộc. Trận thắng kháng chiến chống thực dân Pháp vào năm 1954 là một bước ngoặt. Trong không khí chia tay đầy lưu luyến giữa nhân dân Việt Bắc và cán bộ cách mạng, nhà thơ Tố Hữu sáng tác bài thơ 'Việt Bắc'.

Bài thơ này là biểu tượng của tình cảm thân thiết giữa người rời đi và người ở lại, giữa miền xuôi và miền ngược, giữa cán bộ và thủ đô kháng chiến với nhân dân Việt Bắc.

'Việt Bắc' là một tình ca và hùng ca về tình yêu quê hương, đất nước, và thể hiện đạo lý truyền thống chính của dân tộc. Tố Hữu tận dụng cảm hứng từ những hình ảnh tự nhiên của Việt Bắc, với rừng núi, sông suối, làng quê mộc mạc, để thể hiện tình cảm sâu sắc và gắn bó thân thiết với đất đai và con người nơi này.

Nỗi nhớ của tác giả được thể hiện qua những hình ảnh mộc mạc như trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương, ve kêu rừng phách đổ vàng. Bài thơ là một bức tranh tươi sáng về cuộc sống, tình yêu quê hương, và lòng biết ơn đối với những người anh hùng đã làm nên chiến thắng vẻ vang của Việt Nam.

Tố Hữu đã sử dụng thành công lối đối đáp 'ta' và 'mình' trong bài thơ, thể hiện nỗi nhớ không quên và tình cảm thân thiết với quê hương. Bài thơ 'Việt Bắc' không chỉ là một sáng tác văn học, mà còn là một tấm gương tinh thần, khơi nguồn động viên cho thế hệ trẻ hiện nay.

Xuân Quỳnh, nữ thi sĩ tài năng, đã khắc họa hình ảnh của mình thông qua những dòng thơ đầy nghệ thuật. Bằng tâm hồn mê đắm, bà đã viết nên những câu thơ như nhịp đập của trái tim, khắc họa những khao khát, niềm tin và sự hồn nhiên của mình.

Trong bài thơ 'Sóng,' tình yêu không chỉ là đề tài mà còn là nguồn cảm hứng vô tận. Xuân Quỳnh đã làm sống lại hình ảnh của một trái tim đang khát khao yêu thương, một tâm hồn chân thành muốn tận hưởng hạnh phúc trong cuộc sống hàng ngày. Bài thơ không chỉ là lời tự sự, mà còn là hành trình tìm kiếm tình yêu bao la, sôi nổi, và mãnh liệt.

Mỗi câu thơ là như những đợt sóng cuộn trào, làm nổi bật sự phong phú, phức tạp của tình yêu. Hình ảnh sóng và em được tận dụng một cách tinh tế, như là biểu tượng của sự hòa mình vào vũ trụ lớn của tình yêu. Người con gái trong bài thơ không chỉ khát khao tình yêu một cách mãnh liệt mà còn đòi hỏi sự lớn lao, bao dung, và sâu sắc. 'Sóng không hiểu nổi mình, Sóng tìm ra tận bể' - đây không chỉ là một dòng thơ mà còn là tâm hồn của người phụ nữ đầy nhiệt huyết.

Xuân Quỳnh đã mô tả không gian tình yêu không chỉ thông qua những dòng thơ mà còn thông qua sự nhớ nhung đặc biệt. Nỗi nhớ được mô tả như là những đợt sóng dữ dội, không ngừng cuồn cuộn, làm không gian tình yêu trở nên huyền bí và sâu sắc. 'Con sóng dưới lòng sâu, Con sóng trên mặt nước, Ôi con sóng nhớ bờ, Ngày đêm không ngủ được' - những dòng thơ này chứa đựng đầy cảm xúc và khát vọng.

Bài thơ không chỉ là tình yêu của hiện tại mà còn là hy vọng vào tương lai. Xuân Quỳnh tin rằng, dù thời gian có dài thế nào, tình yêu vẫn còn tồn tại và phát triển. Bằng những dòng thơ nhẹ nhàng như làn sóng nhẹ nhàng trên biển lớn, bà đã tạo nên một tác phẩm đầy tính nhân văn, đậm chất nghệ thuật, và tràn đầy niềm tin.

'Cuộc đời tuy dài thế, Năm tháng vẫn đi qua, Như biển kia dẫu rộng, Mây vẫn bay về xa' - những câu thơ cuối cùng là bức tranh kỳ diệu về sự liên kết của tình yêu với thời gian, không gian và vũ trụ lớn.

Chắc chắn rằng, 'Sóng' là một kiệt tác thơ ca, làm dậy sóng không chỉ trong âm nhạc của lời thơ mà còn trong tâm hồn người đọc, để lại dấu ấn khó quên về một tâm hồn tràn ngập yêu thương và niềm tin vào tình yêu bền vững.

Vùng núi rừng Tây Bắc nổi tiếng với vẻ đẹp thơ mộng, nhưng sau sự hùng vĩ ấy là nguy hiểm đầy rình rập. Trước cảnh đẹp của non nước, hình ảnh người lính Tây Tiến của Quang Dũng trỗi dậy như một tượng đài bất diệt, kết hợp vẻ hùng tráng và tài hoa lãng tử của những con người Hà thành.

Bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng đã chân thực tái hiện sự tàn khốc của chiến tranh, những khó khăn mà người lính phải trải qua. Tuy nhiên, trước mọi khó khăn, họ vẫn tiến lên với tinh thần lạc quan, chiến đấu anh dũng.

Quang Dũng (1921 – 1988), tên thật Bùi Đình Diệm, là người nghệ sĩ đa tài, không chỉ viết văn, làm thơ, mà còn biết vẽ tranh và soạn nhạc. Tác phẩm chính của ông gồm Mây đầu ô (1986), Thơ văn Quang Dũng (1988). Năm 1948, ông viết bài thơ Nhớ Tây Tiến, sau đổi tên thành Tây Tiến và xuất hiện trong tập thơ Mây đầu ô.

Bài thơ mở đầu bằng việc tái hiện thiên nhiên hùng vĩ của miền Tây, kèm theo hành quân gian khổ của binh đoàn Tây Tiến. Những người lính trẻ không ngần ngại hiểm nguy, họ tiến về phía trước với tinh thần hồn nhiên, lạc quan:

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây, súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời!

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”

Chủ đạo của tác phẩm là nỗi nhớ da diết của tác giả về kỷ niệm xưa, tại đơn vị cũ. “Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi” thể hiện tiếng lòng, gọi mời tiếc thương và hoài niệm trong quá khứ huy hoàng.

Bức tranh thiên nhiên sống động với các địa danh như “sông Mã”, “Sài Khao”, “Mường Lát”, “Pha Luông”, “Mường Hịch”, “ Mai Châu” là những địa danh quen thuộc với binh đoàn, là địa bàn hành quân của những người lính Tây Tiến.

Đây là một vùng đất hiểm trở, nhiều khó khăn nhưng không thể cản trở bước chân người lính. Họ vẫn đi với lòng anh dũng kiên cường, không sợ khó khăn và thử thách. Quang Dũng sử dụng nghệ thuật đối lập để miêu tả sự dữ dội của núi rừng Tây Bắc “Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống”, tạo nên bức tranh về cảnh thiên nhiên hùng vĩ, hoang vắng, bí ẩn với những hiểm nguy “oai linh thác gầm thét”, đêm đêm “cọp trêu người”.

Quang Dũng miêu tả thiên nhiên rộng lớn, hiểm trở để làm nổi bật hình ảnh của người lính trên đường chiến đấu. Đoàn quân đi rất mệt mỏi nhưng họ không bao giờ lùi bước. Hình ảnh “anh bạn dãi dầu không bước nữa” là lời nói giảm nhẹ, gián tiếp, nói về những người lính đã hy sinh và không thể bước tiếp cùng đồng đội.

Tác giả nhắc đến cái chết một cách gián tiếp để tránh làm đau lòng độc giả quá mức, làm giảm đi ý chí chiến đấu. Những người lính này đã hy sinh, nhưng tâm hồn họ vẫn bay bổng, lãng mạn và đầy tài hoa.

Những khổ thơ tiếp theo nhắc nhở về kỷ niệm đẹp và sâu sắc về tình đồng đội và tình dân trong những đêm liên hoan nồng nhiệt:

“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa

Kìa em xiêm áo tự bao giờ

Khèn lên man điệu nàng e ấp

Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ

Người đi Châu Mộc chiều sương ấy

Có thấy hồn lau nẻo bến bờ

Có nhớ dáng người trên độc mộc

Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa”

Binh đoàn Tây Tiến gắn bó với chiến trường nhiều năm, có bao kỷ niệm sâu sắc. Sau những ngày chiến đấu, doanh trại bừng lên với đuốc hoa, những chàng trai, cô gái nắm tay nhảy múa theo điệu nhạc dân dụ của vùng cao.

Vẻ đẹp của con người ở đây làm say đắm tâm hồn những người lính trẻ. Họ là những chàng trai thành phố rời bỏ sự phồn hoa để tham gia chiến đấu. Những chàng trai này, dù đã trải qua những thử thách khó khăn, vẫn giữ nguyên tinh thần trẻ trung, lãng tử và đầy khát khao.

Đoạn thơ cuối cùng phô diễn sức mạnh, quyết liệt như là lời cam kết của đoàn binh. Đó cũng là lời thề chung của họ với tổ quốc, sẵn sàng hy sinh cho độc lập dân tộc:

“Tây Tiến người đi không hẹn ước

Đường lên thăm thẳm một chia phôi

Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy

Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.”

Người lính Tây Tiến tự tin, kiên cường, thể hiện tinh thần chiến đấu đầy nhiệt huyết. Họ đi mà không hẹn ước trở về, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ tổ quốc, độc lập dân tộc. Mặc cho những khó khăn và nguy hiểm trên đường, họ đã thề với đất nước, không bao giờ quay trở lại, hồn về Sầm Nứa mà không bao giờ rời xa.

Tây Tiến của Quang Dũng là một tác phẩm nổi bật, đưa tên tuổi ông lên tầm cao mới trong nghệ thuật. Với ngòi bút tài hoa và lãng mạn, Quang Dũng đã tạo nên hình tượng người lính vừa bi tráng vừa tài hoa, làm cho tác phẩm trở nên hấp dẫn. Hình ảnh thiên nhiên hùng vĩ làm nền tảng cho vẻ đẹp của người lính Tây Tiến, trẻ trung và yêu đời.

Hoàng Phủ Ngọc Tường không chỉ là một nhà văn lớn gắn bó với đất Huế, mà còn là một họa sĩ tài năng của nền văn hóa Việt Nam. Bài thơ 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' của ông không chỉ là sự tưởng tượng tuyệt vời về sông Hương, mà còn là một hành trình tinh thần sâu sắc đến với nền văn minh và lịch sử của xứ Huế.

Trên bàn tay tài năng của nhà văn, sông Hương không chỉ là một dòng nước, mà là một người con gái xinh đẹp, tình tự và đầy quyến rũ. Những đoạn văn mô tả sự hòa quyện giữa núi rừng, thành phố và dòng sông làm nổi bật vẻ đẹp huyền bí và trữ tình của Huế.

Nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tận dụng những từ ngữ tinh tế, màu sắc hùng vĩ để miêu tả vẻ đẹp của sông Hương. Dòng sông chảy qua núi rừng Trường Sơn như một bản trường ca, vừa hùng vĩ vừa trữ tình. Sự mềm mại, êm đềm của sông khi đi qua vùng Châu Hóa được diễn đạt một cách lãng mạn và thi vị.

Đồng thời, nhà văn cũng tạo điểm nhấn cho sự đa dạng của sông Hương khi nó chảy qua các đoạn khác nhau. Từ sự hùng tráng của Trường Sơn, vẻ đẹp mềm mại của Châu Hóa, đến sự lịch lãm của kinh thành Huế, tất cả đều được tác giả mô tả một cách tinh tế và sáng tạo.

Bài thơ không chỉ là hình ảnh của một dòng sông, mà còn là câu chuyện về tình yêu, sự hi sinh và hành trình tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống. Sông Hương được nhìn nhận như một người con gái Di-gan phóng khoáng và man dại, là biểu tượng của sự tự do và trong sáng.

Qua bài thơ, nhà văn đã chứng minh rằng sông Hương không chỉ là một phần của địa lý, mà còn là một phần của tâm hồn, của lịch sử và văn hóa Huế. Bức tranh tinh tế và sâu sắc về sông Hương được tạo nên bởi bàn tay tài năng của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng độc giả.

Tình yêu quê hương đặc sắc và bền vững như những núi non cao thẳm, như những đồng cỏ bát ngát mênh mông. Quê hương không chỉ đẹp trong hình ảnh tự nhiên mà còn đẹp trong trái tim mỗi con người. Nguyễn Khoa Điềm đã lắng nghe lời ru êm dịu của quê mình, thấu hiểu tâm hồn dân tộc, và bằng câu chuyện thơ, ông đã kể về Đất Nước một cách tình cảm và sâu sắc.

Đất Nước không chỉ là một địa điểm trên bản đồ, mà còn là tổ ấm tinh thần, là biểu tượng của sự đoàn kết và yêu thương. Từ những chi tiết nhỏ nhất như hạt gạo, cây trầu, chiếc khăn, Nguyễn Khoa Điềm đã khắc họa nên hình ảnh đậm nét văn hóa, truyền thống của dân tộc Việt Nam.

Thơ Nguyễn Khoa Điềm không chỉ là những dòng văn xuôi mà còn là cuộc trò chuyện tâm linh giữa tác giả và quê hương. Đất Nước lớn lên qua những lời thơ, qua những cung đường chân trời, và qua trái tim của mỗi người con Việt.

Qua từng câu thơ, ta cảm nhận được tình yêu sâu nặng của Nguyễn Khoa Điềm đối với đất đai, đối với những người dân hiền lành. Đất Nước không chỉ là quê hương của những con người đang sống, mà còn là nơi của những hồn linh đã đi vào dĩ vãng. Ông tôn vinh những người đã đóng góp, đã hy sinh cho sự tự do và độc lập của Đất Nước.

Mỗi dòng thơ là một hồi ký về quê hương, là một trang sử mới về những người anh hùng thầm lặng. Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm không chỉ là biểu tượng trên lá cờ mà còn là niềm tự hào, là nguồn động viên tinh thần cho thế hệ mai sau. Thông qua ngôn ngữ của thơ, ông kể lên câu chuyện của một đất nước đầy nắng gió, đầy tình yêu thương và hồn nhiên.

Khám phá Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm, ta không chỉ nghe thấy tiếng ve hát, tiếng rì rào của suối nước mà còn nghe thấy nhịp tim đồng bào Việt Nam. Đất Nước không chỉ là một tảng đá lạnh lẽo trên bản đồ thế giới mà còn là một tâm hồn ấm áp, là máu thịt, là hơi ấm của những người con yêu quê hương.

Tác phẩm 'Tuyên ngôn Độc lập' của Bác Hồ không chỉ là một văn kiện lịch sử quan trọng mà còn là biểu tượng của sức mạnh tinh thần và quyết tâm của nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh giành độc lập tự do. Không chỉ là những dòng văn hùng hồn, tuyên bố này đánh dấu sự chấm dứt giai đoạn chống Pháp, mở ra kỉ nguyên mới của một Việt Nam tự do và độc lập.

Với lập luận chặt chẽ, lời văn sắc bén, 'Tuyên ngôn Độc lập' xứng đáng nằm sánh ngang với các tuyên ngôn trên thế giới và những tác phẩm hùng văn của các dân tộc khác như Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn, Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi.