1. Tích hợp vào lịch trình hàng ngày của con
Việc trẻ tham gia công việc nhà từ sớm đã được nghiên cứu chứng minh giúp con phát triển thành công trong tương lai. Tạo thói quen dọn dẹp hàng ngày cho con giống như thời gian dành cho bài tập hoặc câu chuyện trước khi đi ngủ. Ví dụ, 10 phút dọn dẹp trước khi chương trình yêu thích của con bắt đầu hoặc trước bữa tối có thể giúp trẻ nhớ và thực hiện một cách dễ dàng.
Nếu con lười biếng, hãy thảo luận và nhắc nhở con, đôi khi có thể áp dụng hình phạt nhẹ. Như vậy, con sẽ hiểu về trách nhiệm và không lệ thuộc vào người khác. Khi con quen dần và trách nhiệm hơn, bạn có thể dành thời gian phù hợp hơn cho việc này.
2. Phân công công việc phù hợp với độ tuổi
Quan tâm đến sự vật vả của con, bố mẹ thường e ngại ảnh hưởng đến tuổi thơ vô tư của chúng. Tuy nhiên, những nhà tâm lý học khẳng định rằng, khi trẻ được đặt vào tình huống giúp đỡ, chúng tỏ ra tự hào, cảm thấy là một thành viên quan trọng trong gia đình, và học cách tự lập, tránh xa khỏi cái hình ảnh vô trách nhiệm. Đối với những đứa trẻ nhỏ, bố mẹ nên giao những công việc đơn giản như gấp quần áo, lau bàn sau bữa ăn, hoặc quét nhà. Mục tiêu là giúp trẻ xây dựng thói quen làm việc nhà, cảm thấy vui vẻ và hỗ trợ cha mẹ. Lưu ý rằng mục tiêu là phát triển thói quen và trách nhiệm, chứ không phải áp đặt trẻ làm việc nhà một cách hoàn hảo vì chúng vẫn còn nhỏ và mới bắt đầu.
Ngoài ra, tăng độ khó của công việc theo độ tuổi giúp trẻ thử thách bản thân. Khi trẻ lớn, có thể yêu cầu chúng tham gia các công việc tốn thời gian hơn và đòi hỏi sự nỗ lực, như sắp xếp bàn ăn, phân loại quần áo, rửa bát, quét nhà, hoặc đổ rác.
3. Tạo sự thú vị trong công việc
Để trẻ hứng khởi với việc làm, bố mẹ có thể cho con lựa chọn những công việc nhà mà chúng thích. Hỏi ý kiến của trẻ với câu hỏi như: “Con muốn giúp mẹ làm công việc nào? Con thích làm bàn ăn hay rửa bát hơn?”. Qua cách này, trẻ cảm thấy được tôn trọng và ý kiến của mình quan trọng, đồng thời khi nhận công việc mình chọn, chúng sẽ thấy trách nhiệm hơn và hoàn thành với thái độ thoải mái. Các công việc như bỏ quần áo vào chậu, vứt rác vào thùng, lấy đồ theo yêu cầu hoặc chải lông thú cưng đều là những công việc phù hợp.
Bố mẹ cũng có thể tạo bất ngờ cho trẻ bằng cách tạo thẻ công việc. Việc này có thể gồm các công việc khác nhau, và trẻ sẽ tự bốc thăm và chọn công việc để thực hiện. Một ý tưởng khác là tạo một thẻ may mắn, trong đó có một ngày làm việc của con sẽ là ngày nghỉ.
4. Kích thích tinh thần cạnh tranh
Thử đặt thời gian và thưởng cho trẻ dọn phòng nhanh chóng hoặc tổ chức cuộc thi xem ai làm tốt hơn có thể khiến trẻ hào hứng tham gia công việc nhà. Hãy mở cuộc thi giữa trẻ và anh/chị/em để xem ai có thể làm việc tốt nhất, có thể theo tuần hoặc ngày. Sử dụng tình cảm cạnh tranh để khuyến khích trẻ cố gắng, nỗ lực để hoàn thành công việc một cách nhanh chóng và đạt hiệu suất tốt nhất.
Trẻ thường thích sự cạnh tranh, và đây là cơ hội tốt để xây dựng tinh thần làm việc nhóm và tạo ra môi trường tích cực. Bố mẹ cũng có thể tận dụng thời gian này để tương tác với trẻ, nghe những câu chuyện và chia sẻ về ngày của họ, tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ trong khi làm việc nhà.
5. Động viên và thưởng cho thành tích
Đừng quên tặng thưởng cho con khi hoàn thành công việc nhé! Việc thưởng cho con đúng cách sẽ khiến các bé cảm thấy vui vẻ và hứng khởi hơn khi làm việc. Mặc dù đôi khi con có thể từ chối hoặc thậm chí làm việc nhà muộn nhưng điều quan trọng là tạo cơ hội cho con cảm thấy được sự trân trọng từ phía cha mẹ.
Bạn có thể thiết lập một hệ thống thưởng cho con khi hoàn thành tốt công việc nhà. Ví dụ, mỗi lần con hoàn thành một công việc, bạn có thể đánh giá nó tương đương với một ngôi sao. Khi con tích lũy được 10 ngôi sao, bạn có thể thưởng cho con bằng cách nào đó, như đi xem phim hoặc ăn kem.
Khích lệ và động viên là những cách tuyệt vời để làm cho con hạnh phúc và chấp nhận những thách thức, thậm chí là những công việc mà con không muốn như làm việc nhà. Con sẽ học được rằng trong cuộc sống, không phải mọi thứ đều thú vị, nhưng nếu kiên trì, cuối cùng con sẽ được thưởng xứng đáng.
6. Không sử dụng việc làm nhà như một hình phạt
Nếu luôn lặp đi lặp lại với con những câu như: “Hôm nay con hành xấu, nên con phải tự dọn dẹp quần áo của mình” thì công việc dọn dẹp đó sẽ trở thành một hình phạt mà con phải thực hiện, chứ không phải là một công việc con muốn làm. Hãy nói với con: “Con đã lớn và có quyền tự quyết định cách sắp xếp quần áo trong tủ của mình.”
Cha mẹ nên tránh sử dụng việc làm nhà như một hình phạt cho hành vi không tốt của con. Bằng cách này, con sẽ liên kết việc làm nhà với điều gì đó tích cực, hoàn toàn ngược lại với mong muốn của bố mẹ, rằng việc làm nhà giúp con học các kỹ năng sống quan trọng, cũng như trách nhiệm tinh thần.
Thay vào đó, hãy khuyến khích và khen ngợi con khi chúng giúp đỡ công việc nhà. Điều này sẽ giúp con nhìn nhận việc làm nhà từ một góc độ tích cực và tự giác hơn. Trừng phạt con bằng cách bắt chúng làm việc nhà sẽ chỉ làm nảy sinh sự chán ghét sâu sắc với công việc này trong tâm trí con và thậm chí có thể kéo dài đến khi con trưởng thành.