Top 6 Ý nghĩa lịch sử và tên gọi theo từng giai đoạn ngày thành lập đoàn 26 - 3

Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương là cái tên lịch sử đầu tiên của Đoàn Thanh niên ngày nay. Xuất hiện từ tháng 7 năm 1936, trước cơn sóng cách mạng toàn cầu, Hội nghị Trung ương Đảng đã xác định hướng dẫn và chiến lược tổ chức và chiến đấu cách mạng trong giai đoạn mới. Nhiệm vụ của Đảng và nhân dân Việt Nam lúc bấy giờ là tập trung đối mặt với địch, chiến đấu chống lại bọn phản động thuộc địa và đưa ra các đòi hỏi về tự do, dân chủ, cải thiện cuộc sống. Do đó, Đảng đã thành lập Mặt trận Nhân dân Phản đế và sau đó là Mặt trận Thống nhất Dân chủ, đồng thời ban hành quyết định quan trọng nhằm tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công tác vận động thanh niên.

Trong thời kì cách mạng từ giữa năm 1936 đến mùa thu năm 1939, Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương mang tên Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương để phản ánh mục tiêu chính trị thông qua các quyết định của Đảng. Đoàn hoạt động mở cửa, có cơ quan ngôn luận riêng với các trang báo như “Bạn dân”, “Thế giới”, “Mới” phát hành khắp cả nước. Bên cạnh việc xuất bản báo, tổ chức còn tổ chức Hội đọc sách, Hội văn nghệ, Hội thể thao, và đặc biệt là tạo ra nhiều nhóm nghiên cứu về chủ nghĩa Mác. Đoàn đã xây dựng đội ngũ lớn với hàng vạn đoàn viên, họ đã chiến đấu kiên cường dưới lá cờ của Đảng.

Dưới sự chú ý của các Xứ ủy Đảng, phong trào thanh niên và tổ chức Đoàn đã được củng cố và phát triển mạnh mẽ, hình thành hệ thống từ cơ sở lên tỉnh, thành và quốc gia. Tuy nhiên, đến tháng 9 năm 1939, chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, thực dân Pháp đã đàn áp, khủng bố phong trào chiến đấu của nhân dân và thanh niên Việt Nam. Đoàn buộc phải hoạt động dưới hình thức bí mật.

Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam ra đời trong bối cảnh lịch sử đặc biệt. Vào tháng 11 năm 1940, Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 7 tại Đình Bảng - Bắc Ninh đã nhấn mạnh chính sách cứu quốc của Đảng. Đồng thời, Hội nghị cũng chỉ rõ rằng thanh niên Việt Nam tham gia vào cuộc chiến đấu đánh Pháp, đuổi Nhật từ 18 đến 22 tuổi. Tháng 1 năm 1941, Nguyễn Ái Quốc trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam.

Vào tháng 5 năm 1941, Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 8 tại Pắc Bó – Cao Bằng do Nguyễn Ái Quốc chủ trì đã quyết tâm chiến đấu mạnh mẽ vì giải phóng dân tộc, không thể chấp nhận nhân dân chịu kiếp trâu ngựa mãi mãi. Nhằm động viên và tập hợp các tầng lớp nhân dân đứng lên đánh đuổi phát xít Pháp – Nhật, Hội nghị quyết định thành lập Việt Nam Độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt Minh) và các Hội cứu quốc, trong đó có Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam.

Nhiệm vụ chính của Đoàn Thanh niên Cứu quốc là tham gia vào các chiến dịch giải phóng dân tộc. Trải qua hành trình từ năm 1941 đến năm 1956, Đoàn đã đóng góp không ngừng, thậm chí hi sinh máu và xương, hỗ trợ nhân dân trong Cách mạng Tháng Tám, đặt nền móng cho việc thành lập Nhà nước Dân chủ Cộng hòa – nước cộng sản đầu tiên tại Đông Nam Á. Tháng 2 năm 1950, Đại hội Đoàn Thanh niên Cứu quốc được tổ chức tại Việt Bắc với 400 đại biểu đến từ 3 miền đất nước. Sau đó, Đoàn đã dành 9 năm tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ, hy sinh nhiều để giành chiến thắng và giải phóng hoàn toàn miền Bắc (7-1954), đồng thời hỗ trợ việc giải phóng miền Nam.

Đoàn Thanh niên Phản đế Đông Dương là tên mới của Đoàn với ý nghĩa lịch sử đặc biệt. Tháng 11 năm 1939, Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 6 tại Gia Định đã đặt ra nhiệm vụ hàng đầu: giải phóng dân tộc Đông Dương. Đề xuất lập Mặt trận Thống nhất Dân tộc Phản đế Đông Dương để đoàn kết mọi tầng lớp nhân dân, giai cấp và dân tộc ở Đông Dương để chống lại thực quyền Pháp và đồng minh của họ.

Theo chủ trương của Đảng, Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương chính thức trở thành Đoàn Thanh niên Phản đế Đông Dương. Đoàn đã xây dựng cơ sở ở nông thôn, trong các nhà máy và các trường học. Dưới hoàn cảnh mới, tổ chức Đoàn hoạt động một cách bí mật và có tổ chức chặt chẽ. Đoàn viên thanh niên dân chủ đã được thử thách, lựa chọn và chuyển giao thành đoàn viên thanh niên phản đế. Các hội viên thanh niên trong tổ chức phổ thông được giao nhiệm vụ phù hợp để bồi dưỡng.

Vào tháng 9 năm 1940, nhân dân Việt Nam đối mặt với ách thống trị “một cổ hai tròng” từ phát xít Nhật xâm lược Đông Dương. Tuy nhiên, nhân dân và thanh niên Việt Nam thời kỳ này không chịu khuất phục, điều này được thể hiện qua các cuộc khởi nghĩa như: khởi nghĩa Bắc Sơn, Nam Kỳ, binh biến ở đồn Đô Lương, Chợ Rạng với lá cờ đỏ sao vàng phấp phới tung bay. Tổ chức Đoàn dẫn đầu trong các cuộc đấu tranh và khởi nghĩa vũ trang, báo hiệu một thời kỳ mới: chuẩn bị cho cuộc nổi dậy chung để giành lại chính quyền cho nhân dân.

Đoàn Thanh niên Đồng chí Hồ Chí Minh mang tên vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh - anh hùng giải phóng dân tộc và nhà lãnh đạo vĩ đại. Bác Hồ đã mãi mãi rời bỏ chúng ta vào ngày 2 - 9 - 1969, nhưng tên Bác vẫn được vinh danh và kính trọng. Thực hiện Di chúc của Bác, đáp ứng nguyện vọng của thế hệ trẻ và theo đề nghị của Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam, nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Đảng (3/2/1930 – 3/2/1970), Ban chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định đặt tên Bác cho Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên và nhi đồng.

Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam chính thức trở thành Đoàn Thanh niên Đồng chí Hồ Chí Minh, đây không chỉ là một vinh dự mà còn là trách nhiệm nặng nề đối với Tổ quốc và nhân dân. Đoàn ta mang tên Bác không chỉ là minh chứng cho sự vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết và chiến đấu của thanh niên Việt Nam, hướng dẫn đồng đội phấn đấu vì lý tưởng cao quý của Đảng và Bác là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Đoàn Thanh niên Công nhân Việt Nam là tên mới của Đoàn, đánh dấu một giai đoạn lịch sử rực rỡ. Sau chiến thắng tại Điện Biên Phủ, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã quyết định đổi tên từ Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam thành Đoàn Thanh niên Công nhân Việt Nam. Đây là một tổ chức tiên tiến của thanh niên Công nhân Việt Nam, đồng thời là đòn bẩy quan trọng hỗ trợ Đảng.

Quyết định của Đảng đã xác định rõ nhiệm vụ của Đoàn trong bối cảnh mới và đề ra kế hoạch cụ thể cho quá trình xây dựng Đoàn. Theo quyết định, việc đổi tên Đoàn ảnh hưởng sâu sắc đến quá trình phát triển mạnh mẽ của phong trào thanh niên trong cả nước, đồng thời đóng góp tích cực vào việc xây dựng cơ sở Đảng trong quần chúng lao động và hoàn thành những nhiệm vụ cách mạng hiện nay.

Chiến dịch Hồ Chí Minh tháng 4 - 1975 đã kết thúc thắng lợi, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 26 - 3 -1976, Lễ kỉ niệm 45 năm Ngày thành lập Đoàn được tổ chức trọng thể tại Hà Nội. Tại Lễ kỉ niệm này, tổ chức Đoàn trong cả nước đã thống nhất mang tên chung là Đoàn Thanh niên Lao động Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, trong đại hội lần thứ 4 của Đảng tháng 12 - 1976, Đảng đã quyết định đổi tên Đảng Lao động Việt Nam (2 - 1951) thành Đảng Cộng sản Việt Nam. Theo đó Đại hội cũng quyết định đổi tên Đoàn thành Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

Đại hội chỉ rõ nhiệm vụ của Đoàn và phong trào thanh niên trong giai đoạn mới là củng cố vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, xứng đáng là trường học cộng sản chủ nghĩa của người trẻ tuổi, là cánh tay đắc lực và đội hậu bị tin cậy của Đảng. Hơn 30 năm trôi qua, tổ chức Đoàn và tuổi trẻ cả nước luôn cống hiến hết mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đổi mới đất nước, đặc biệt trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng vì mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.