Top 7 Bài văn phê bình về khởi đầu thơ Sang thu của Hữu Thỉnh (Ngữ văn 9) xuất sắc

Dù chúng ta đều biết rằng bốn mùa thay đổi theo chu kỳ: xuân đến hạ, thu đến đông, nhưng khi lắng nghe tiếng mùa thu, ta vẫn ngỡ ngàng, quên hết những phiền muộn hàng ngày để đắm chìm trong những khoảnh khắc đặc biệt của mùa thu. Khi đọc bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh, chúng ta sẽ bắt gặp những cảm nhận sâu sắc, như một cơ hội để sống lại những khoảnh khắc tinh tế của mùa giao mùa mà ta thường xem nhẹ. Tác phẩm này sẽ khiến linh hồn ta trải qua những trạng thái cảm xúc đặc biệt:

Bỗng nhận ra hương ổi

..........

Hình như thu đã về

Với chỉ bốn câu thơ, Hữu Thỉnh đã mang đến cho chúng ta những trải nghiệm sâu sắc về thiên nhiên. Những dấu hiệu của mùa thu, với những tuyệt phẩm miêu tả: hương ổi, gió se, sương chùng chình, đơn giản mà gợi cảm. Dấu hiệu đầu tiên của mùa thu là hương ổi, một mùi thơm quen thuộc, mộc mạc. Hương ổi không quá đậm, nó là hương thơm dịu dàng, nhẹ nhàng. Cảm nhận được hương thơm đặc trưng của mùa thu, nhà thơ cũng khéo léo thể hiện không khí thu trong lành. Trong khi mùa xuân ẩm ướt, mùa hè oi bức và mùa đông khô khan, mùa thu lại tươi mới. Mặc dù có chút ẩm ướt từ hơi sương, không khí thu vẫn khô ráo, giúp ta cảm nhận hương thơm nhẹ nhàng lan tỏa trong không gian.

'Phả' thường gắn với hành động mạnh mẽ, đột ngột. Tuy nhiên, câu thơ 'Bỗng nhận ra hương ổi. Phả vào trong gió se' lại nhẹ nhàng, vì hành động phả này xảy ra trong không gian của gió se - không thể nhìn thấy mà chỉ cảm nhận được. Một câu thơ ngắn nhưng đầy đủ gió và hương. Hương là hương ổi, gió là gió se. Đây chính là những đặc điểm của mùa thu tại vùng đồi trung du miền Bắc. Điều này làm nổi bật tình cảm quê hương của Hữu Thỉnh.

Câu thơ 'Bỗng nhận ra hương ổi. Phả vào trong gió se' tạo ra cảm giác ngỡ ngàng và bối rối: bỗng nhận ra. Nhưng người ta nhận ra hương ổi giống như phát hiện một điều gì đó lâu nay đã bị lãng quên. Sự phát hiện này làm cho con người cảm thấy ngỡ ngàng và chút bối rối.

Tiếp theo sau những dấu hiệu của mùa thu là hình ảnh: sương chùng chình qua ngõ. Một hình ảnh ấn tượng, sương được cảm nhận như một thực thể hữu hình với sự vận động chậm rãi. Từ 'chùng chình' tạo ra một hình ảnh tĩnh lặng, yên bình của thiên nhiên. Hình ảnh sương chùng chình qua ngõ cùng với hương ổi phả vào gió se thực sự là bức tranh của mùa thu ở thôn quê, tràn ngập bình yên.

Như vậy, dấu hiệu của mùa thu được cảm nhận thông qua cả giác khứu (hương ổi) và giác quan thị giác (sương). Những dấu hiệu này tạo nên ấn tượng mới với những liên tưởng mơ hồ, không rõ ràng. Điều này làm cho nhà thơ, khi cảm nhận những đặc điểm của mùa thu, vẫn còn dè dặt: Hình như thu đã về. Giống như một sự hoài nghi: hình như, nhưng lại là một thông báo rất nhẹ nhàng và ý vị. Không phải là một khẳng định mạnh mẽ hay một tiếng hò reo vui mừng. Câu thơ của Hữu Thỉnh mang đậm tinh thần thâm trầm và kín đáo, phản ánh tốt tâm hồn những người dân quê mình.

Mặc dù chỉ là một khổ thơ ngắn, nhưng nó đọng lại trong lòng người đọc vô số cảm xúc. Đó là một cái nhìn sâu sắc về quê hương, tình yêu quê hương như nguồn cảm hứng cho những bức tranh của Hữu Thỉnh. Đọc những câu thơ này, ta cảm nhận được không khí dịu dàng của mùa thu và những hình ảnh quê hương đẹp mộng.

Mùa thu về, đem theo cảm xúc bất ngờ ghi sâu trong lòng, làm những khoảnh khắc nồng nàn của mùa thu hiện lên đầy bất chợt và êm đềm. Ngày hạ lui về, nhường bước cho mùa thu nhẹ nhàng kề đến, sự chuyển mình giữa hai mùa trôi qua như một bản nhạc dịu dàng, lưu luyến, vẫn còn đọng lại cái gì đó của quá khứ. Khoảnh khắc ấy đẹp đẽ, nhưng không phải ai cũng dễ dàng để ý. Riêng nhà thơ Hữu Thỉnh, ông có cái nhìn nhạy bén, một sự cảm nhận sắc nét và một cách sống hòa mình với thiên nhiên, giúp ông tái hiện bức tranh sự chuyển mình của thiên nhiên qua bài thơ 'Sang Thu' – linh hồn tinh tế chỉ ẩn hiện trong hai từ đơn giản ấy, nhưng ý nghĩa sâu sắc chứa đựng trong chúng lại không hề nhỏ. Và có lẽ, những ý nghĩa ấy, lại tập trung nhiều hơn vào khổ thơ đầu của bài thơ:

'Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về'.

Biết rằng thời gian bốn mùa luôn thay đổi, từ xuân đến hạ, từ thu sang đông, nhưng ta vẫn cảm thấy ngỡ ngàng khi bỏ quên nhịp sống năng động hàng ngày để lắng nghe tiếng mùa thu, để cảm nhận những khoảnh khắc đặc biệt trong sự chuyển mình của thiên nhiên. Sang thu của Hữu Thỉnh là bức tranh tinh tế giúp ta thưởng thức lại những khoảnh khắc giao mùa đầy ý vị mà lâu nay ta thường lơ đãng. Đó là lúc hồn ta được đánh thức bởi những cảm nhận tinh tế.

Chỉ với bốn câu thơ ngắn, Hữu Thỉnh đã mở ra những cảm nhận sâu sắc về thiên nhiên. Những dấu hiệu của mùa thu với những chi tiết tinh tế: hương ổi, gió se, sương chùng chình đơn giản nhưng hiện lên đầy gợi cảm. Không phải là những bức tranh 'mơ phai' hay hình ảnh 'con nai vàng ngơ ngác', mà là hương thơm quen thuộc của quê hương với hương ổi, dân dã và ấm áp. Hương thơm dịu dàng của quê hương được nhà thơ tinh tế thể hiện, với hương ổi không quá nồng nàn, mà là sự dìu dịu, nhẹ nhàng. Hương ổi đưa ta đến với không khí thu, không khí trong lành mà chỉ mùa thu mang lại.

Câu thơ độc đáo 'Bỗng nhận ra hương ổi. Phả vào trong gió se' mang đến cho chúng ta cảm giác ngỡ ngàng, bất chợt. Sự phát hiện của tác giả không chỉ là về mùi hương ổi, mà còn là về sự tinh tế của không gian, khi hương ổi được phát hiện trong gió se, vô hình và nhẹ nhàng. Câu thơ ngắn mà tràn đầy gió và hương. Hương là của ổi, gió là se. Đây là những đặc điểm riêng của mùa thu ở vùng đồi trung du miền Bắc, nơi mà tác giả nhạy bén với tâm hồn quê hương. 'Bỗng nhận ra' như một phát hiện, một khám phá trong sự gần gũi hàng ngày.

Câu thơ tiếp theo 'Sương chùng chình qua ngõ' tạo nên một hình ảnh rất ấn tượng. Sương được miêu tả như một thực thể hữu hình, di chuyển chậm rãi. Từ chùng chình gợi lên nhiều ý tưởng. Tác giả nhân hóa sương để diễn đạt sự chậm rãi của nó khi bay qua ngõ, qua những hàng cây, làm ta cảm nhận được sự yên bình và thanh bình của mùa thu. Hình ảnh sương chùng chình như là hình bóng của một người con gái yếu đuối và duyên dáng, tạo ra một cảm giác nhẹ nhàng và lãng mạn. Điều này có thể là cảm nhận của tác giả về sự tinh tế và tính nhạy cảm của chính mình.

Khổ thơ đầu tiên kết thúc bằng câu 'Hình như thu đã về' với từ ngữ 'hình như' tạo nên sự ngạc nhiên và bất ngờ. Không chắc chắn, nhưng có một sự ngỡ ngàng và lạc quan. Ngôn ngữ của tác giả khiến người đọc cảm nhận được sự chuyển động nhẹ nhàng, nhưng rõ ràng của thời tiết và thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa, qua đôi mắt tinh tế và tâm hồn mảnh khảnh của một người yêu thiên nhiên và quê hương.

Khổ thơ ngắn nhưng đằm thắm, như một lá thư gửi về những cảm xúc sâu lắng. Đọc những dòng thơ của Hữu Thỉnh, ta như lạc vào không gian quê hương, nơi mà mùa thu mang theo những cảm xúc diệu kỳ và ấm áp.

Mùa thu về, nhẹ nhàng và êm đềm. Hình ảnh thơ vẫn vương mãi trong tâm hồn. Cảm giác êm đềm, dịu dàng lan tỏa từ đoạn thơ. Ta cảm nhận được sự hài lòng và nhớ nhung, nhìn xa xăm về những vùng quê hương xa xôi dưới ánh nắng vàng của mùa thu khi đọc những dòng thơ của Hữu Thỉnh.

'Sang thu' là một bức tranh thơ tuyệt vời tặng Nàng Thu của một nghệ sĩ - một người yêu mến mùa thu như bao nghệ sĩ khác - Hữu Thỉnh. Khổ thơ mở đầu rất tuyệt vời:

'Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về'.

Các dòng thơ mở đầu bài thơ đơn giản nhưng làm cho người đọc ngạc nhiên:

'Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se'.

Chữ 'Bỗng' mang đến sự bất ngờ, làm cho tất cả giác quan của chúng ta bị kích thích, phải chú ý để nhận thức mọi biến đổi của thiên nhiên. Biến đổi đầu tiên mà nhà thơ quan tâm là hương thơm nồng của trái ổi chín thơm. Ổi bắt đầu chín và lan tỏa hương thơm nồng nàn, làm thức tỉnh giác quan của nghệ sĩ. Mùi hương đó rất mạnh mẽ, và chỉ khi nào ổi chín đến mức độ đủ, mùi thơm của nó mới đủ mạnh để tạo ra sự lan tỏa như vậy trong không gian. Mùi thơm ấy lại lan tỏa trong làn gió se nhẹ nhàng. 'Gió se' là gió heo may, đến vào đầu thu làm mát mẻ, nhẹ nhàng làm tê tê, gai gai những cánh tay trần mềm mại. Trước Cách mạng, Xuân Diệu đã từng mang gió se đến với người đọc với những thoáng rùng mình ớn lạnh: 'Những luồng run rẩy rung rình lá'. Nhưng câu thơ của Hữu Thỉnh lại đưa mùa thu đến bên ta êm ái, dịu dàng biết bao. Viết về những làn sương mùa thu, nhà thơ cũng có cách viết thật duyên dáng: 'Sương chùng chình qua ngõ'. 'Chùng chình' là cố ý làm chậm lại. Thủ pháp nhân hoá đã biến sương thành những cô bé, cậu bé nghịch ngợm đung đưa náu mình trong ngõ xóm, chùng chình chẳng muốn tan đi.

Làng quê dìu dắt bước chân nghệ sĩ từ hương ổi đến gió se... Rồi khi bước vào làn mây sớm chùng chình, nhà thơ không kìm lại được cảm xúc, ông thì thầm: 'Hình như thu đã về'. Từ 'hình như' thể hiện tâm trạng ngỡ ngàng băn khoăn rất tinh tế của nhà thơ khi ngỡ ngàng nhận ra 'thu đã về'.

Khổ thơ đầu tiên của bài thơ 'Sang thu' đặc biệt dịu dàng tinh tế, diễn tả những biến đổi tinh tế của thiên nhiên và tâm hồn trong thời khắc chuyển mùa được mong đợi nhất trong năm: từ hạ chuyển sang thu. Khổ thơ đã đóng góp một phần quan trọng tạo nên bức tranh thơ 'Sang thu', một tác phẩm thu hút và tài năng trong thể loại thơ mùa thu quen thuộc của văn học Việt Nam.

Bốn mùa tự nhiên hiện lên với những vẻ đẹp riêng biệt, nhưng mùa thu thường mang đến cho con người những trải nghiệm và cảm xúc đặc biệt, trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho những tâm hồn nghệ sĩ. Cái se lạnh của đầu mùa, những biến đổi tinh tế của thiên nhiên từng chuyển động của cây lá, tất cả đã được ghi lại trong những bản thơ tinh tế nhất. Nhà thơ Hữu Thỉnh cũng đã bắt gặp vẻ đẹp ấy, lồng ghép vào những dòng thơ trữ tình, đầy xúc động. Điều đó được thể hiện rõ nhất trong khổ đầu của bài thơ “Sang thu”.

Hữu Thỉnh, hay còn được biết đến với tên gọi Nguyễn Hữu Thỉnh, là người con của mảnh đất Vĩnh Phúc. Ông để lại dấu ấn mạnh mẽ trong thế giới nghệ thuật với tư duy sáng tạo mạnh mẽ và hiệu quả. Trong cuộc hành trình của mình trong lĩnh vực thơ, Hữu Thỉnh không ngừng tìm kiếm, đổi mới từ truyền thống đến hiện đại. Bài thơ “Sang thu” là một trong những tác phẩm thể hiện rõ nhất tinh thần sáng tạo của ông. Xuất hiện năm 1977, 'Sang thu' thuộc tập thơ 'Từ chiến hào đến thành phố' (1991). Nó là thông điệp lúc chuyển giao mùa. Mùa hạ dần qua, mùa thu tới, khoảnh khắc ấy được chứng nhận bằng sự cảm động tinh tế, trải nghiệm sâu sắc của nhà thơ.

Trong thơ ca, nhiều tác giả đã sử dụng hình ảnh biểu tượng để miêu tả sắc đẹp của mùa thu sắp đến. Xuân Diệu đã thể hiện sự khắc sâu của lá vàng qua bài thơ:

Đây mùa thu tới, mùa thu tới

Với sắc mơ phai của lá vàng

(Đây mùa thu tới)

Và với Hữu Thỉnh, là mùi thơm của 'hương ổi' tràn ngập trong không khí mùa thu. Mùi thơm nồng nàn ấy luôn làm xao xuyến trái tim của chúng ta:

Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Hữu Thỉnh thật tài tình khi sử dụng từ ngữ một cách tinh tế. Chữ 'bỗng' xuất hiện với sự bất ngờ thú vị. Thu đã về, với đất trời và con người mà không cần báo trước. Với hai câu thơ và hàng loạt hình ảnh biểu tượng, Hữu Thỉnh đã truyền đạt cảm nhận sâu sắc về mùi vị của thiên nhiên. Đó là hương thơm của ổi chín, cái lạnh nhẹ nhàng của gió se. Tại sao lại không phải là những mùi vị khác như mùi ngô trong thơ Bích Khê, hoặc mùi cốm mới trong thơ Nguyễn Đình Thi. Với Hữu Thỉnh, mùa thu đến với ông qua mùi thơm của ổi, hương vị dân dụ, giản dị của quê hương. Đó không phải là hương thơm rõ ràng như mùi ngô, cũng không phải là hương thơm đậm đà như mùi cốm mới, mà đó là một hương thơm nhẹ nhàng, thoảng qua. Hương vị đơn giản, chân chất, đưa ta về với quê hương. Gió se là làn gió nhẹ nhàng lướt qua, mang theo hơi lạnh. Dùng khứu giác để cảm nhận mùi thơm của ổi, xúc giác để trải nghiệm cái lạnh của gió se, mùa thu như một bức tranh lan tỏa trong không gian nơi làng quê, ngõ xóm. Có lẽ, chỉ khi yêu thiên nhiên, liên kết với mảnh đất quê hương nhiều như Hữu Thỉnh, người ta mới có thể sáng tạo ra những bản thơ như thế?

'Phả' là một động tác mạnh, gợi lên hình ảnh của gió di chuyển đột ngột, đồng thời diễn tả cảm giác bất ngờ trong việc cảm nhận. Một cái gì đó rất nhẹ nhàng, êm dịu. Nó kể về hương thơm của ổi chín, sự di chuyển của gió. Hương ổi thơm phức nhưng êm dịu, trải qua 'phả' của gió se. Một câu thơ ngắn nhưng chứa đựng cả gió và hương vị. Câu thơ ngắn nhưng có cả gió và hương. Những đặc tính của mùa thu chỉ có ở những vùng quê Bắc, vì vậy chỉ qua hai câu thơ, ta đã cảm nhận được tình cảm mạnh mẽ với quê hương của nhà thơ. Mùa thu trong thơ Hữu Thỉnh không chỉ là hương ổi, là gió se mà còn là hình ảnh những đám sương sớm:

Sương chùng chình qua ngõ

Sương được mô tả như một thực thể có sự di chuyển, một sự vận động chậm rãi. Không chỉ trải nghiệm mùa thu qua khứu giác, xúc giác, người ta giờ đây còn dùng thị giác để tận hưởng đầy đủ mùa thu. Nghệ thuật nhân hoá cùng với từ ngữ như làm chậm lại thời gian, ghé thăm từng ngõ nhỏ mà không muốn đi xa. Tất cả tạo nên một bức tranh thu ở làng quê yên bình, thanh bình. Nhà thơ đã nhận lấy mùa thu bằng tấm lòng và tâm hồn mình. Những dấu hiệu mới lạ tạo nên sự ấn tượng với sự mong manh, mơ hồ và không rõ ràng. Chính điều đó khiến nhà thơ, khi cảm nhận những nét độc đáo của mùa thu, vẫn giữ lại sự dè dặt khi thốt lên rằng:

Hình như thu đã về

Cụm từ 'hình như' gợi lên một cảm giác mong manh, mơ hồ, giống như một sự tự hỏi tâm hồn. Nhưng thực tế là một thông báo nhẹ nhàng, đầy ý nghĩa. Mùa thu giờ đây như đang chiếm đóng cả không gian và thời gian. Với ánh nhìn tinh tế và nhạy bén của nhà thơ, chỉ với một khổ thơ và hai dòng đã để lại cho người đọc nhiều rung động về khoảnh khắc chuyển giao mùa của đất trời, gợi cảm nhưng cũng ấm áp.

Mùa thu trong thơ Hữu Thỉnh đậm đà và nhẹ nhàng, nó vương vấn, thoảng qua mãi trong tâm hồn người đọc về một mùa thu ở vùng quê Bắc. Có một cái gì đó êm dịu, dễ chịu nổi bật từ đoạn thơ ấy. Với việc sử dụng ngôn ngữ tinh tế cùng các kỹ thuật nhân hóa, ẩn dụ, “Sang thu” đã thể hiện một phong cách nghệ thuật thanh lịch, nhẹ nhàng, mang đến những cảm xúc và bâng khuâng trong thơ Hữu Thỉnh khi diễn đạt thành công về khoảnh khắc chuyển giao mùa của đất trời và những động đậy của trái tim. Hơn cả khoảnh khắc chuyển giao mùa đó là một tiếng nói của một con người say mê quê hương, luôn hướng về những gì quen thuộc và thân thuộc nhất, một trái tim thuần khiết của một người yêu quê hương.

Mùa thu tràn về, là khoảnh khắc tĩnh lặng và rung động, khiến tâm hồn chìm đắm trong sự dịu dàng của tự nhiên. Trong thơ Nguyễn Khuyến, mùa thu gần gũi và bình dị; còn ở Nguyễn Đình Thi, nó là tiếng vọng của đất nước ngàn đời. Nhưng mùa thu của Hữu Thỉnh, qua bài thơ “Sang thu”, tràn ngập vẻ đẹp trữ tình và nên thơ, là tấm lòng hòa mình vào sự biến đổi kỳ diệu của thiên nhiên chớm thu. Bài thơ diễn đạt thành công sự chuyển mình của mùa thu ở nông thôn miền Bắc Việt Nam qua những cảm nhận tinh tế, biểu cảm của tác giả:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se.

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về'

“Sang thu” của Hữu Thỉnh, một tác phẩm ngũ ngôn, thể hiện bút pháp nghệ thuật thanh nhẹ và tài năng của tác giả, mô tả những cảm nhận và rung động trước vẻ đẹp của mùa thu trong buổi chớm se lạnh. Đoạn thơ mở đầu với những cảm xúc bất ngờ, như một khám phá mới:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se.'

Từ “bỗng” bật lên như một điều bất ngờ, đồng thời, câu thơ mở ra không khí se lạnh, mùi hương ổi thoảng trong gió thu. Hương vị ấm áp của chớm thu quê nhà được diễn đạt qua câu thơ:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió dịu.'

Từ “dịu” không chỉ mô tả về gió mà còn làm nổi bật hương thơm dịu dàng, nhẹ nhàng của quê hương, một hình ảnh thơm ngát nhưng nhẹ nhàng, giống như tâm hồn của nhà thơ trước vẻ đẹp thuần khiết của mùa thu. Đoạn thơ về màn sương buổi sáng cùng hương ổi đưa người đọc vào không gian mơ hồ của buổi chớm thu:

'Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về'

“Chùng chình” là từ ngữ tinh tế, tạo nên cảm giác của sự chậm rãi, lưu lại, như một dấu ấn của mùa thu. “Hình như” như là sự mơ hồ, khiến cho độc giả cảm nhận được sự chuyển động nhẹ nhàng của mùa thu trong khoảnh khắc giao mùa. Nhà thơ không chỉ tận dụng khứu giác và xúc giác mà còn huy động thị giác:

“Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về'

Sử dụng từ ngữ như “chùng chình” và “hình như” không chỉ thể hiện sự tinh tế trong biểu đạt mà còn mở ra không gian rộng lớn để người đọc tự hình dung và cảm nhận về vẻ đẹp của mùa thu. Bài thơ không chỉ là sự mô tả về thiên nhiên mà còn là bức tranh về tâm hồn, về tình cảm của nhà thơ với quê hương, với mùa thu. Hữu Thỉnh đã thành công khi chuyển đổi những cảm xúc, tình cảm riêng biệt thành những hình ảnh sống động, màu sắc và âm thanh của mùa thu. Đọc “Sang thu”, ta không chỉ thấy hình ảnh của mùa thu Bắc Bộ mà còn cảm nhận được hương vị đặc trưng, sâu sắc, đậm chất quê hương. Những chi tiết nhỏ như hương ổi, gió se lạnh, sương chùng chình, tất cả đã làm nên vẻ đẹp của mùa thu Việt Nam trong tâm hồn của nhà thơ và người đọc.

“Sang thu” không chỉ là bức tranh mùa thu, mà còn là biểu tượng của tình yêu quê hương, là niềm tự hào về vẻ đẹp thiên nhiên và tâm hồn con người Việt Nam. Hữu Thỉnh đã để lại một tác phẩm trữ tình, thanh nhã, làm sống động lên hình ảnh của mùa thu trong lòng người đọc, làm cho mỗi người cảm nhận được những giá trị tinh thần, văn hóa sâu sắc, đậm đà của quê hương Việt Nam.

Mùa thu, một trong bốn mùa của năm, là nguồn cảm hứng cho vô số tác phẩm thi ca. Nàng thu - biệt danh mà các nhà thơ trân trọng gửi gắm. Hữu Thỉnh, với tâm nhìn chân thực, đã tạo ra một Sang Thu đặc sắc, hấp dẫn. Ngay từ khổ thơ đầu tiên:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về”

Mùa thu, được biết đến là một trong những mùa đẹp nhất, mang đến không khí dịu dàng, gần gũi. Trái với nắng hè oi ả, ẩm ướt của mùa đông, hay sự tươi tắn của mùa xuân, mùa thu thường hiện lên với vẻ bình yên và thân quen. Trong số những nhà thơ tìm kiếm vẻ đẹp của mùa thu, không thể không nhắc đến Sang Thu của Hữu Thỉnh.

Từ “Bỗng” mở đầu như một sự bất ngờ đầy kỳ diệu. Từ này không chỉ làm cho sự chuyển đổi của thời tiết trở nên đặc biệt mà còn làm bùng nổ tất cả các giác quan. Mùi hương thoang thoảng của quả ổi được tận dụng tinh tế và tạo nên một bức tranh chuyển động của không gian và giác quan. Hương thơm nồng nàn đã phát tán trong không gian, như một cảm giác không gian mở ra rộng lớn.

Gió se, ở đây, là làn gió nhẹ nhàng, mát lạnh, mỗi khi thu về làm nhẹ nhàng đưa lá khỏi cành. Nếu như Xuân Diệu đã miêu tả làn gió se “Những luồng run rẩy rung rình lá,” thì gió thu trong thơ của Hữu Thỉnh lại êm đềm và dịu dàng. Để diễn đạt về sương thu, nhà thơ sử dụng những từ ngữ tinh tế:

“Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về”

Từ ngữ “chùng chình” mang đến hình ảnh cảm xúc, như sương như những đứa trẻ nghịch ngợm chui lọt trong những ngõ, chùng chình như không muốn lộ diện. Điều này tạo ra một sự nhận thức về “hình như thu đã về,” với từ ngữ “hình như” tạo nên một sự chắc chắn mơ hồ. Nhà thơ như bị kích động giữa không gian và thời gian. Giữa khoảnh khắc đặc biệt ấy, thi nhân vẫn còn mơ mộng và lạc quan.

Có thể nói, khổ thơ đầu tiên của Sang Thu là một biểu hiện tinh tế về sự thay đổi của thiên nhiên. Khổ thơ đã làm nổi bật một điểm đặc biệt, tạo ra một điểm nhấn trong những bài thơ miêu tả về vẻ đẹp của mùa thu một cách tinh tế và sâu sắc.

“Sang thu” là một bài thơ xuất sắc của Hữu Thỉnh. Phần mở đầu của bài thơ đã để lại ấn tượng mạnh mẽ:

“Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về”.

Chữ “bỗng” tạo điểm nhấn bất ngờ, thể hiện sự ngạc nhiên của tác giả. Đặt từ này ở đầu thơ như mở đầu cho một trải nghiệm mới, kích thích mọi giác quan của độc giả để nhận thức sự chuyển biến của thiên nhiên. Hương thơm của quả ổi, ngọt ngào và nồng nàn, “phả vào trong gió se,” đã thức tỉnh giác quan của thi nhân. Hương thơm ấy lan tỏa trong không khí, tạo nên một không gian hương quả ổi ngọt ngào và tươi mới.

Sương thu, đặc trưng của mùa này, được miêu tả như một thực thể có động đậy chậm rãi trong không khí. Từ ngữ “chùng chình” tạo ra hình ảnh thong thả và yên bình, như một phần của sự tĩnh lặng trong thiên nhiên. Hình ảnh sương chùng chình qua ngõ, kết hợp với hương thơm của ổi, làm nổi bật vẻ êm đềm và thanh bình của mùa thu ở nông thôn.

Bốn câu thơ nhỏ nhưng chứa đựng biết bao cảm xúc. Tác giả với bức tranh thiên nhiên thu quen thuộc khiến đoạn thơ trở nên gần gũi, thân quen. Hữu Thỉnh, thông qua miêu tả tinh tế, đã tạo nên một bức tranh sống động về sự thay đổi của mùa thu. Đồng thời, người đọc cũng cảm nhận được tầm nhìn quan sát sắc bén và cách diễn đạt độc đáo của tác giả, đó là những yếu tố quan trọng làm nên sự thành công và tạo ấn tượng với độc giả.