Top 7 Bí quyết giúp giáo viên tiểu học dạy học sinh lớp 1 nhanh chóng biết đọc - biết viết

Học sinh ở cấp tiểu học, đặc biệt là lớp 1, thường mang đến những thách thức đặc biệt cho giáo viên. Với tính cách hiếu động, thích bắt chước, và thiếu ý thức kỷ luật, việc ổn định nề nếp trong lớp học là quan trọng nhất. Dưới đây là một số mẹo để giữ cho lớp học của bạn trở nên ổn định:

• Thể hiện sự ân cần, nhẹ nhàng nhưng đôi khi cần nghiêm túc
• Giảng giải và hướng dẫn các nguyên tắc trong lớp học
• Cho phép học sinh nói chuyện khi được phép
• Yêu cầu học sinh giữ giọng nói nhỏ
• Hợp tác chặt chẽ với phụ huynh
• Làm việc cùng giáo viên bộ môn
• Thực hiện hệ thống khen thưởng và kỷ luật
• Quản lý lớp học thông qua đội ngũ cán bộ lớp
• Hiểu biết và linh hoạt

Giáo viên có thể tham khảo thêm tại: https://Mytour.vn/top-list/bien-phap-ren-ne-nep-quan-ly-hoc-sinh-lop-mot-ma-giao-vien-chu-nhiem-nen-biet-26846.htm

Để học sinh phát triển kỹ năng đọc viết một cách hiệu quả, giáo viên cần tích hợp các hoạt động thực hành ngay từ đầu. Lên kế hoạch dạy học sao cho học sinh có thể thực hành đánh vần (có video hướng dẫn) và đọc viết các từ mới mỗi ngày (có tổ chức từng bài), tạo cơ hội cho học sinh thực hành đọc theo nhiều yêu cầu khác nhau: đọc to, đọc nhỏ, đọc thầm, đọc ghi nhớ (giáo viên có thể sử dụng kí hiệu riêng để hướng dẫn học sinh thực hiện từng yêu cầu. Ví dụ: đọc to _ mở tay rộng trước miệng, đọc nhỏ _ giữ tay hẹp hơn, đọc thầm _ chỉ tay vào mắt, đọc ghi nhớ _ chỉ tay vào đầu) nhằm giúp học sinh ghi nhớ âm thanh và vần của bài học. Đồng thời, giáo viên cần thay đổi vị trí và thứ tự đọc từ để tránh việc học sinh đọc thuộc lòng và khuyến khích học sinh nghe viết nhiều, từ chậm ban đầu đến nhanh sau đó. Nghe viết đúng sẽ giúp học sinh đọc chính xác hơn, vì việc viết chữ đã định hình âm thanh ở mức độ cao hơn. Nếu kết hợp việc đọc thuộc lòng và viết nhớ từ, hiệu quả sẽ tăng lên đáng kể.

Mọi vấn đề đều cần tìm ra giải pháp thông qua việc hiểu rõ nguyên nhân. Điều này cũng áp dụng trong việc giáo dục học sinh lớp 1. Dù có thách thức và khó khăn, khi giáo viên tìm ra nguyên nhân và áp dụng biện pháp hợp lý, những vấn đề khó khăn cũng sẽ được giải quyết một phần.

Có 4 nguyên nhân chính dẫn đến học sinh lớp 1 gặp khó khăn trong việc học đọc – viết:

• Do tình hình gia đình.
• Thiếu kiến thức cơ bản.
• Chưa nhận thức đúng về nhiệm vụ học tập và thiếu sự quan tâm.
• Kỹ năng nhận thức hạn chế.

Do tình hình gia đình: Đa số gia đình quan tâm đến con cái, đặc biệt là khi con học tại trường cả ngày. Tuy nhiên, có những trường hợp con không sống cùng bố mẹ, điều này có thể ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Giáo viên cần tìm hiểu để trao đổi với phụ huynh và cùng họ hỗ trợ, kịp thời giải quyết vấn đề. Trong trường hợp này, giáo viên không chỉ là người giảng dạy mà còn là người truyền đạt tình cảm yêu thương, động viên và khuyến khích con trẻ, thậm chí có những cử chỉ như nắm chặt bàn tay, vuốt đầu để truyền đạt tình cảm yêu thương đến học sinh.

Thiếu kiến thức cơ bản: Trong trường hợp này, cần bổ sung kiến thức một cách linh hoạt. Giáo viên và phụ huynh cần thảo luận về thời gian và cách hỗ trợ phù hợp. Đối với học sinh lớp 1, việc bổ sung kiến thức cơ bản không khó khăn lắm do lượng kiến thức và thời gian học chưa nhiều.

Chưa nhận thức đúng về nhiệm vụ, thiếu quan tâm: Có những học sinh hỏi: “Tại sao phải học chữ?”. Khi đó, giáo viên và phụ huynh cần giúp họ nhận thức rõ về lợi ích của việc biết đọc, biết viết. Ví dụ, giáo viên có thể thảo luận với học sinh về việc viết tin nhắn để thông báo cho bố mẹ khi rời khỏi nhà hoặc việc đọc hướng dẫn để lắp ghép một đồ chơi. Cần tạo động lực cho học sinh thông qua các câu chuyện để họ có hứng thú học tập.

Kỹ năng nhận thức hạn chế:

• Với những học sinh có khả năng nhận thức tốt mà không biết đọc viết, có thể do họ không tập trung hoặc giáo viên chưa thay đổi phương pháp dạy học. Trong trường hợp này, giáo viên cần tìm hiểu về việc thay đổi cách giảng dạy để tạo cơ hội cho học sinh đọc và viết.
• Đối với những học sinh nhận thức chậm, khó nhớ các chữ cái và khó nhớ vần, cần tập trung vào việc đánh vần và viết từ có cùng âm. Giáo viên và phụ huynh cần kiên nhẫn và sử dụng các biện pháp hỗ trợ như giúp đỡ học sinh đánh vần và viết, thậm chí giới thiệu thêm sách để hỗ trợ họ luyện tập. Cần thảo luận với phụ huynh về các biện pháp hỗ trợ đặc biệt cho trường hợp này.

Với học sinh lớp 1, nếu hạn chế chúng vào khuôn khổ, chúng sẽ không hứng thú với học tập và thiếu sự thích thú với cô giáo. Sử dụng trò chơi để kích thích đam mê học tập là một biện pháp hiệu quả mà giáo viên tiểu học không nên bỏ qua.

Ví dụ 1: Học theo các biểu tượng.

Trong bài học về âm “nh”, học sinh được yêu cầu ghép chữ “nh – a – nha” để tạo thành từ “nha”. Sau đó, giáo viên sử dụng ngón tay để tạo các dấu thanh: ngón trỏ nghiêng trái – dấu huyền, ngón trỏ nghiêng phải – dấu sắc, ngón trỏ cong ngập – dấu hỏi, ngón trỏ cong đặt ngang – dấu ngã, ngón trỏ cuộn tròn dấu nặng. Cùng nhau, họ tạo ra các biểu tượng và đọc từ. (Còn nhiều biểu tượng khác và giáo viên có thể sáng tạo để học sinh nhận biết mặt chữ mà không cần viết hoặc đọc nhiều)

Ví dụ 2: Đấu Tay Chiến Thắng.

Giáo viên đọc từ “nhà lá” và sau đó yêu cầu học sinh: “Các em hãy tự viết từ và so sánh với cô xem nhé, các em đồng ý không?”. (Đương nhiên là “đồng ý ạ!”) Học sinh sẽ hứng thú tự viết, giáo viên viết ngược chiều với học sinh. Khi họ hoàn thành, họ tự so sánh kết quả viết với cô. “Chúc mừng các bạn đã chiến thắng!”. Các em sẽ đập tay mừng chiến thắng. Điều này tạo ra không khí vui nhộn trong lớp, học sinh tự chủ và tự tin với việc học tập.

Còn nhiều cách sáng tạo khác mà giáo viên có thể tạo ra để làm cho lớp học trở nên vui vẻ, giúp học sinh tập trung và hiệu quả mà không gặp áp lực như: Rung chuông vàng, Tìm ô chữ,….

Việc tạo niềm vui và hứng thú trong học tập là rất quan trọng. Khi học sinh học vui, họ sẽ không cảm thấy áp lực và sẽ thích tham gia vào các hoạt động học tập, giống như họ tham gia vào các hoạt động vui chơi. Điều này đòi hỏi giáo viên có năng lực sư phạm tốt. Trong quá trình dạy học, cần tạo ra không khí học tập vui vẻ, động viên khích lệ học sinh kịp thời, và thay đổi không khí để tránh nhàm chán. Đặc biệt, giáo viên cần là người chủ đạo trong lớp học, chủ động trong cả nội dung và hình thức dạy học, không nhất thiết phải theo quy trình. Giáo viên xác định mục tiêu cần đạt theo Chuẩn Kiến thức, Kĩ năng hoặc xác định vượt chuẩn với học sinh có khả năng học tập tốt rồi mạnh dạn thiết kế các hoạt động học tập theo cách mà mình thấy hiệu quả.

Có một số mẹo nhỏ để giáo viên tổ chức linh hoạt tiết học Tiếng Việt và 'Hãy là một giáo viên năng động' cũng là một biện pháp đáng để bạn tham khảo.

Với những dạng bài đã quen thuộc, dạng bài dễ, khi bắt đầu dạy bài mới, giáo viên đừng chăm chăm vào dạy ngay, dạy bằng được theo quy trình, theo nội dung kiến thức đã định sẵn. Hãy nói:

- “ Bạn Thỏ không biết đọc tiếng này, từ này, các con giúp bạn ấy được không?” Thế là học sinh lớp 1 ngây thơ của chúng ta thích giúp đỡ người khác tập trung ngay vào việc đánh vần, đọc từ, đọc câu, đọc bài,… một cách hứng thú, cứ như là mình vừa làm được một việc tốt vậy!

- “Các con cứu trợ cô với, từ này khó quá, không đọc được.” Thế là các bạn ấy lại được vui vẻ đóng vai một người hùng.

- “Bài này có lẽ cô chẳng cần phải dạy nhỉ, các con chắc chắn sẽ đọc được, các con tự đọc bài rồi giơ tay cô kiểm tra.” Vậy là học sinh lại thích thú trong vai một học sinh giỏi.Các con rất vui và hãnh diện khi được khen: “con quá giỏi!”, “các bạn đúng là siêu nhân!”, “con thật đáng khen!”, “hãy về nhà kể với mẹ hôm nay con giỏi thế nào nhé!”,….

- Khi các con tập nghe viết, cô nhờ: “Các con đánh vần giúp cho cô viết với!” Được giúp cô giáo thật vui đấy!Sau khi các con tự hoàn thành được bài học theo khả năng của mình, giáo viên đặt câu hỏi củng cố kiến thức, khắc sâu nội dung và tập trung rèn những học sinh còn chưa nhanh.

Học tập tại trường và rèn luyện ở nhà, điều này chưa bao giờ là không quan trọng. Đối với các bé lớp 1, để nhanh chóng nắm bắt kỹ năng đọc - viết, cô giáo có thể hợp tác cùng phụ huynh và áp dụng những cách sau:

• Cô giáo hàng tuần gửi thông điệp cho phụ huynh về nội dung học tập tại nhà, như đọc bài gì, học âm gì, học vần gì, và phụ huynh có thể hỗ trợ kèm theo cho con em của mình.
• Cô giáo viết tóm tắt các âm và vần đã học, in cỡ chữ lớn cho từng em, và ghi chú mỗi ngày về việc học, yêu cầu học sinh đọc 5-10 lần tùy thuộc vào cấp độ học tập của họ. Trong các buổi học bổ sung, học sinh cũng có thể viết vần trên bảng con và thực hiện các hoạt động nhìn và đọc lại. Việc lặp lại nhiều lần sẽ giúp học sinh nhớ lâu. Đồng thời, giáo viên cũng cần duy trì liên lạc thường xuyên với phụ huynh để theo dõi quá trình học tập tại nhà, đặc biệt là những âm mà học sinh hay quên để phụ huynh có thể hỗ trợ thêm.

Thật ra lớp 1 là khối khó nhất để giảng dạy, đòi hỏi sự chuyên nghiệp và kinh nghiệm. Giáo viên mới tốt nghiệp khi dạy lớp 1 thường cần sử dụng hầu hết năng lực, thời gian và sự sáng tạo.

Nếu bạn là một giáo viên mới, hãy tự tin, học sinh lớp 1 không phải là không hiểu biết, quan trọng là cách giáo dục, khen ngợi, động viên, thưởng điểm, và tặng quà. Với những học sinh đọc chậm, hãy hướng dẫn họ mỗi ngày đọc một chữ, kiên nhẫn và liên tục, khen ngợi dù chỉ là về những thay đổi nhỏ nhất. Và điều quan trọng nhất là dành thời gian và tình cảm yêu thương, điều này chắc chắn sẽ đạt được thành công.

Ngoài ra, đừng quên học hỏi từ những cô giáo có kinh nghiệm trong trường. Thường xuyên thăm lớp và tham gia dự giờ để chia sẻ kinh nghiệm với các đồng nghiệp. Hãy tập trung giúp đỡ học sinh yếu vào đầu giờ và cùng chúng ra sân chơi sau giờ học. Cuối giờ, mời cả phụ huynh vào xem cách con họ học và đọc bài.