Top 7 Biến Đổi về Giải Phẫu và Sinh Lý ở Phụ Nữ Mang Thai

1. Biến Đổi ở Thân Tử Cung

Trong quá trình mang thai và sau khi sinh, thân tử cung trở thành bộ phận chịu sự biến đổi lớn nhất của cơ thể phụ nữ. Niêm mạc tử cung là nơi thai nghén phát triển, hình thành các lớp mô cho việc chứa đựng thai nhi. Khi chuyển dạ, tử cung dần chuyển thành ống dẫn thai. Thân tử cung thay đổi về kích thước, tính chất và vị trí. Sự to lớn của thân tử cung không đồng đều qua các tháng, đầu kỳ thì tăng chậm và ít, sau đó tăng nhanh hơn. Trong giai đoạn đầu, tử cung nằm dưới khớp vệ. Sau đó, chiều cao của tử cung tăng trung bình 4cm mỗi tháng, vượt lên trên khớp vệ.

Đặc điểm sinh lý: Tử cung trở nên nhạy cảm hơn, dễ giãn ra, từ tháng thứ 8, tử cung bắt đầu co bóp đều và mạnh mẽ khi chuyển dạ. Trong suốt thời kỳ mang thai, tử cung duy trì sự co bóp để giữ thai nhi khít chặt với buồng tử cung. Khi sinh, sự co bóp của tử cung kéo thai nhi ra ngoài, đồng thời làm rách niêm mạc tử cung và gây ra sự chảy máu sau khi sinh.

2. Đặc Điểm Cổ Tử Cung

Cổ tử cung, khi chưa mang thai, có hình dạng như một khối hình trụ với ống nối với buồng tử cung thông qua lỗ và kết nối với âm đạo qua lỗ bên ngoài. Khi mang thai, cổ tử cung chỉ trở nên to ra một chút và mềm mại hơn. Độ mềm của cổ tử cung thường tăng từ bên ngoài vào, khiến cho việc kiểm tra nội soi có cảm giác như bấm vào một nút chai được bọc bên ngoài bằng nhung. Ở phụ nữ đã trải qua quá trình sinh đẻ, cổ tử cung thường trở nên mềm mại sớm hơn so với những người mang thai lần đầu. Màu của cổ tử cung thường có thể đậm hơn do sự tăng sinh các mạch máu.

3. Đặc Điểm Eo Tử Cung

Trước khi mang thai, eo tử cung chỉ là một vòng nhỏ, dài khoảng 0.5-1cm. Khi thai nghén, eo tử cung trở nên mềm mại hơn. Khi thai nhi xuống thấp, eo tử cung mở rộng, trở nên dài và mảnh hơn, được gọi là đoạn dưới tử cung. Cho đến khi chuyển dạ, đoạn dưới tử cung có thể dài lên đến 10cm. Đoạn dưới này hình thành dần trong quá trình thai nghén, nhưng chỉ hoàn toàn hình thành khi có sự chuyển dạ, nhờ vào sự co bóp của tử cung.

Đối với phụ nữ mang thai lần đầu, đoạn dưới này thường hình thành lại từ đầu tháng thứ 9. Đối với những người đã có kinh nghiệm sinh đẻ, đoạn dưới này hình thành ở giai đoạn đầu tiên của quá trình chuyển dạ. Đoạn dưới tử cung đóng vai trò quan trọng trong quá trình đẻ. Cấu trúc của nó gồm chỉ có 2 lớp cơ, làm cho đoạn này trở thành phần dễ vỡ nhất trong quá trình đẻ và dễ chảy máu nhất khi rau bám thấp.

4. Sự Thay Đổi ở Buồng Trứng và Ống Dẫn Chứng

Khi mang thai, buồng trứng trở nên phong phú máu, lớn hơn và nặng hơn so với trạng thái bình thường. Hoàng thể của thai nhi ngày càng phát triển và lớn hơn so với các thai nhi trong những chu kỳ kinh nguyệt bình thường, chỉ bắt đầu giảm kích thước sau 4 tháng. Các nang noãn không phát triển và chín theo chu kỳ như trước đây.

Buồng trứng không phát ra noãn và thai phụ cũng không có chu kỳ kinh nguyệt trong suốt thời kỳ mang thai. Khi tử cung mở rộng, ống dẫn trứng và buồng trứng cũng được đẩy lên cao theo vị trí của đáy tử cung.

5. Hiện Tượng Xung Huyết và Biến Đổi Âm Hộ

Trong thời kỳ mang thai, âm hộ trải qua hiện tượng xung huyết, làm cho các mạch máu ở khu vực này giãn ra, có thể nhìn thấy rõ tĩnh mạch ở vùng môi lớn. Các mô liên kết ở vùng âm hộ trở nên ẩm ướt và mềm mại hơn. Âm vật và vùng tiền đình cũng có màu tím nhạt hơn. Niêm mạc âm đạo khi mới mang thai thường có màu tím do sự tăng sinh mạch máu và xung huyết.

Thành âm đạo trở nên dày hơn, các mô liên kết ngấm nước và trở nên lỏng lẻo. Các cơ trơn âm đạo phì đại giống như cơ tử cung. Những biến đổi này làm cho âm đạo trở nên mềm mại, dài ra và có khả năng giãn rộng, giúp thai nhi dễ dàng chui ra khi sinh nở.

6. Sự Thay Đổi ở Vùng Vú

Trong những tuần đầu tiên của thai kỳ, phụ nữ thường trải qua cảm giác căng và ngứa ở vùng vú. Kể từ tháng thứ 2, tuyến sữa và ống dẫn sữa phát triển làm cho vú trở nên to và căng tròn. Quầng vú sẫm màu, các hạt Montgomery nổi lên, núm vú trở nên lớn và sẫm màu, hệ thống tuần hoàn tăng cường, các tĩnh mạch trở nên to và nổi lên, tạo nên lưới mạch tĩnh mạch Haller dưới da. Sau vài tháng, có thể xuất hiện hiện tượng tiết sữa non.

Trên da có thể xuất hiện những đốm sắc tố, chủ yếu tập trung ở khuôn mặt và cổ, với đường trắng nổi bật ở bụng. Quầng vú và da ở vùng kín cũng trở nên đậm màu hơn.

Bụng bắt đầu mở ra, những vết rạn thường xuất hiện ở hai bên hông, bụng, ngực, và phía bên trong đùi. Những bắp cơ bên trong bụng và cơ bụng trở nên rộng lớn khi căng tròn.