Top 7 Các Bài văn Phân tích văn bản Lời má năm xưa (Ngữ văn 10) Xuất sắc

Văn chương mang đến cho con người những trải nghiệm đầy cảm xúc, hướng tới nhiều chủ đề độc đáo tùy thuộc vào phong cách sáng tác của từng tác giả. Lời má năm xưa, tác phẩm của Trần Bảo Định, không chỉ là câu chuyện đơn giản mà còn là những lời dạy sâu sắc của người mẹ, kèm theo sự hối tiếc không nguôi của tác giả qua thời gian. Danh sách tham khảo số 1, Danh sách tham khảo số 2, Danh sách tham khảo số 3, Danh sách tham khảo số 4, Danh sách tham khảo số 5, Danh sách tham khảo số 6, Danh sách tham khảo số 7

Nếu phải lựa chọn tác phẩm văn học tốt nhất, tôi sẽ không ngần ngại chọn văn chương, vì với tôi, văn chương đã mang lại cho cuộc sống những câu chuyện ý nghĩa và tuyệt vời về con người và cuộc sống. Và khi nhắc đến nhà văn Trần Bảo Định, chúng ta không thể bỏ qua đoạn trích Lời má năm xưa. Cho đến ngày nay, với những câu từ đầy ý nghĩa, tác phẩm ấy để lại sự đọng chậm, nỗi buồn vấn vương trong lòng biết bao độc giả.

Lời má năm xưa là một tác phẩm có cốt truyện đơn giản. Là một văn bản đầy ý nghĩa đó là những lời dạy bảo của người mẹ, đồng thời là nỗi ân hận day dứt không nguôi của tác giả từ ngày ấy cho tới tận bây giờ.

Mở đầu tác phẩm, nhà văn đã giới thiệu những câu hò thân thương nơi quê hương yêu quý của mình.

Ở quê tôi, trai gái đều thuộc lòng câu hò:

“Chim thằng chài có ngày mắc bẫy

Em cho anh hay anh hãy tránh xa

Mẹ cha không thể chịu hòa

Em đâu dám cãi để mà theo anh”

Có thể thấy đây là những câu hò dân ca, thể hiện tình yêu của đôi lứa. “Chim thằng chài” hay có tên gọi khác là chim bói cá, chúng thường hay lao đầu xuống hoặc bay phía trên trên mặt nước nhằm bắt những con mồi. Nhưng với tập tính săn bắt ấy, thì loài chim này thường rất dễ bị mắc bẫy, đã được tác giả thể hiện rõ qua câu hò trên “Chim thằng chài có ngày mắc bẫy”. Nhưng “em” đã có lời nhắc nhở rằng anh hãy tránh xa, chớ xa vào bẫy của kẻ thù. Người con gái vì mẹ cha không cho phép nên chẳng dám theo chàng bỏ đi. Những câu ca dao ấy vang vừa thấm đậm thứ tình tình yêu đôi lứa vừa xen kẽ thêm tình cảm gia đình.

Qua những câu văn, tác giả đã phần nào giúp chúng ta hiểu thêm về đặc điểm và cách sinh tồn của loài chim bói cá. Từ nhỏ chúng đã phải sống tự lập, tự thích nghi với môi trường, chẳng có mẹ chăm sóc, nên khi lớn lên chúng kết giao với đồng loại của mình và cùng sinh sống, bảo vệ cho nhau. Tuy là loài vật, những chúng cũng có lòng thương người, thương đồng loại, sẵn sàng nhường mồi cho bạn tình hoặc những chú chim thiếu cái ăn và hơn hết chùng còn nhường mặt nước đầy tôm cá cho kẻ chài ốm yếu bệnh tật. Khi chúng ta đọc đến đây độc giả không khỏi xúc động và phải thán phục trước sự mạnh mẽ, tự lập cũng như tấm lòng nhân hậu của loài chim này.

Theo thời gian quay ngược về thời thơ ấu, tác giả đã ngậm ngùi mà chia sẻ lại câu chuyện cũ với biết bao niềm bâng khuâng, xúc cảm. Khi còn nhỏ, ông thường cùng với tụi bạn thường lấy những viên đạn được tạo nên bằng đất sắt rồi bắn vào những chú chim bói cá, con nào may mắn thì chỉ bị thương còn không bay kịp thì chết. Khi nghĩ về về quá khứ, tác giả không khỏi hối hận, và ray rứt khi bản thân từng hại một loài chim sống tình cảm như thế.

Và khi thấy con mình mắc sai lầm như vậy, má đã hỏi một câu khiên tác giả được thức tỉnh: “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” Chỉ một câu hỏi đơn giản ấy, người con đã nhận ra hành động sai trái của mình. Sau đó má đã bắt tác giả ra sông, vớt thằng chài mình vừa bắn, mang lên bờ và chăm sóc nó. Ông mang chú chim nhỏ về nhà, rồi trị thương cho nó. Cá chính là món ăn mà nó thích nhất, thứ mà nó mạo hiểm đi săn bắt mỗi ngày, nhưng giờ đây khi ông đút cho nó lại chẳng ăn. Phải chăng giờ phút này nó như đang thể hiện sự giận dỗi đối với nhân vật tôi. Điều đó đã làm cho nhân vật tôi bối rối và hối hận về hành động của bản thân, giá như khi ấy mình chẳng bắn nó, thì giờ đây chú chim nhỏ thày đã được thoải mái, tự do bay lượn ngoài kia. Qua đó độc giả có thể nhận thấy sự “quay đầu” của nhân vật tôi- một đứa trẻ nghịch ngợm, nhờ lời dạy dỗ của mẹ, một sinh mệnh nhỏ đã được cứu chữa kịp thời.

Tuy vết thương đã lành, nhưng thằng chài rất yếu, người ốm nhom, nó không còn đủ sức để bay lượn nữa. Thấy vậy tác giả đã đem thằng chài ra gốc mận gần cầu nước, ở đây, nó gặp được đồng loài, gặp được những người bạn cũ của mình, nó được những thằng chài khác bu xung quanh và đút mồi cho, có lẽ vì quá vui sướng mà hạnh phúc nên nó ăn rất ngon lành khiến cho tác giả đứng nhìn cũng phải thèm theo.Qua chi tiết này, một lần nữa lại đã gợi cho chúng ta thấy một lối sống tình cảm, đoàn kết gắn bó, keo sơn đùm bọc của những chú chim bói cá da diết, mãnh liệt đến nhường nào. Tuy chỉ là chim nhưng chúng lại sống rất tình cảm.

Quay trở về với thực tại, câu chuyện cũ kia đã xảy ra từ bảy mươi năm trước, nhưng giờ đây khi nhắc lại trong lòng vẫn cảm thấy hối hận, bối rối biết bao. Và đặc câu hỏi của má mới là thứ làm ông nhớ nhất “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?”.Câu hỏi hỏi này được lặp lại hai lần trong văn bản, vừa góp phần làm nổi bật nhan đề và chủ đề của tác phẩm đồng thời cũng nhấn mạnh sự hối hận da diết, mà nỗi nhớ khôn nguôi về lời má dạy bảo. Người má muốn dạy cho con mình biết cách thấu hiểu, yêu thương và trân trọng các loài vật.

Bằng những từ ngữ, câu văn bộc lộ trực tiếp tình cảm, cảm xúc kết hợp cùng thủ pháp liệt kê, tác phẩm mang bao ý nghĩa là bài học đầy nhân văn mà nhà văn muốn truyền tải tới các bạn đọc: hãy biết yêu quý, trân trọng và bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ các loài động vật. Bởi chúng cũng có cảm xúc, cũng biết đau, biết buồn, đừng làm gì tổn hại đến chúng vì có thể sau này khi nhìn lại chúng ta sẽ chìm trong những cảm xúc ray rứt và hối hận.

Tác phẩm Lời má dặn đã để lại trong lòng bạn độc ấn tượng rất sâu nặng, văn bản này đã thành công vượt lên giới hạn của thời gian và không gian để trường tồn và đọng sâu mãi trong lòng độc giả

Trong thế giới văn chương, ý nghĩa cao cả nhất chính là khả năng của nó trong việc mang đến những câu chuyện tuyệt vời về cuộc sống và con người. Những cảm xúc mạnh mẽ và thông điệp sâu sắc qua bức tranh tâm hồn của nghệ sĩ. Những giá trị vĩnh cửu này đã được tác giả Trần Bảo Định tạo nên qua đoạn trích Lời má năm xưa. Đây không chỉ là một đoạn văn đầy ý nghĩa mà còn là nguồn cảm hứng sâu sắc cho độc giả.

Văn bản Lời má năm xưa không chỉ đơn giản là câu chuyện mà còn là bài học sâu sắc về tình mẫu tử và hối hận. Truyện kể về một sự lựa chọn của nhân vật chính trong quá khứ và những hậu quả mà ông phải đối mặt. Tác phẩm là sự kết hợp tuyệt vời giữa tình yêu gia đình và triết lý sống, mà đến ngày nay vẫn làm xao lạc lòng người đọc.

Người đọc sẽ được chìm đắm trong những từ ngữ tuyệt vời của tác giả, cảm nhận sâu sắc về ý nghĩa của cuộc sống và tình cảm con người. Trân trọng những giây phút đọc nhẹ nhàng và đầy ý nghĩa này.

Lời má năm xưa, một tác phẩm tản văn đậm chất nhân văn của tác giả Trần Bảo Định, không chỉ là câu chuyện về tuổi thơ đáng nhớ mà còn là bài học sâu sắc về lòng nhân ái và tình thương. Hãy cùng khám phá Lời má năm xưa.

Ngay từ đầu, tác giả đã giới thiệu về đặc điểm độc đáo của quê hương, nơi mà câu hò và vè được đặt vào tâm hồn mỗi người dân. Điều này làm nổi bật bản sắc văn hóa miền quê, và trong tác phẩm, nó trở thành biểu tượng cho tình yêu đôi lứa.

Câu chuyện bắt đầu với nhân vật chính, tác giả, cùng đám bạn nhỏ khám phá thế giới và tham gia những trò chơi vui nhộn. Hình ảnh tuổi thơ đầy mơ mộng và tinh nghịch hiện ra qua việc bắn ná thun vào những con chim bói cá. Những chú chim này, dù được miêu tả với tình cảm và tình thương, nhưng lại trở thành nạn nhân của sự vô tâm của trẻ thơ.

Đặc biệt, tác phẩm thể hiện sự biến đổi của tác giả qua thời gian. Sau hàng chục năm, khi nhìn lại câu chuyện, ông đã trưởng thành và nhận ra hậu quả của hành động vô tâm của mình. Lời má năm xưa, câu hỏi giản dị nhưng sâu sắc từ người mẹ, buộc tác giả phải tự đặt ra những câu hỏi về trách nhiệm và ý nghĩa thực sự của việc yêu thương và bảo vệ mọi loài sống.

Từ câu chuyện này, chúng ta rút ra được bài học quý báu về lòng nhân ái, tình thương và trách nhiệm của con người đối với thiên nhiên và động vật. Tác giả tinh tế thể hiện sự phát triển từ sự vô tâm đến sự nhạy bén và nhận thức. Đây không chỉ là bài học cho tác giả mà còn dành cho chúng ta, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc yêu thương và bảo vệ môi trường.

Lời má năm xưa, một tác phẩm văn học sâu sắc và cảm động, là biểu tượng cho sự phát triển và bài học về tình thương và trách nhiệm đối với thiên nhiên và động vật. Tác giả Trần Bảo Định đã tạo nên một tác phẩm đầy ý nghĩa, gửi gắm những cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc trong lòng người đọc.

Văn chương là một điều kỳ diệu, mang lại cho con người những trải nghiệm tinh thần đa dạng. Nó khám phá và thể hiện nhiều chủ đề đa dạng, phong cách sáng tạo và độc đáo của từng tác giả. Điều đặc biệt về văn chương là khả năng phản ánh sâu bên trong tâm hồn của nghệ sĩ, thể hiện cả những điều ẩn giấu và thậm chí cả những điều mà tác giả không hề nhận biết. 'Lời má năm xưa' của tác giả Trần Bảo Định là một tác phẩm mẫu về sự sâu thẳm của nội tâm. Đây là một câu chuyện chứa đựng những cảm xúc nồng nàn, làm rung động trái tim của người đọc.

'Lời má năm xưa' không chỉ là tiêu đề của câu chuyện, mà còn là một phần quan trọng của nó. Đó là những lời dạy bất ngờ từ người mẹ trong quá khứ, mà sau này người con luôn nhớ và học từ đó. Câu chuyện có cốt truyện đơn giản, nhưng nó thể hiện chủ đề sâu sắc. Câu chuyện tập trung vào những khung cảnh hàng ngày, nhưng lại truyền tải sự đau đớn sâu sắc của tác giả trong suốt nhiều thập kỷ. Thông qua việc bắn thương một chú chim, nhân vật 'tôi' trong câu chuyện cảm thấy tội lỗi suốt hàng chục năm sau đó. Dường như đó là một tình huống đơn giản, nhưng khi ta xem xét kỹ, ta mới nhận thấy nó có ý nghĩa sâu sắc.

Ngay trong đoạn mở đầu, tác giả giới thiệu cho người đọc một khía cạnh độc đáo về vùng quê hương: 'Ở quê tôi, trai gái đều thuộc lòng câu hò:

'Chim thằng chài! có ngày mắc bẫy

Em cho anh hay anh hãy tránh xa

Mẹ cha không thể chịu hoà

Em đâu dám cãi để mà theo anh!'

Điều này là một khởi đầu độc đáo và đặc biệt cho câu chuyện. Câu hò quê hương này thể hiện tình yêu giữa đôi tình nhân, trong khi cha mẹ lại không đồng ý. Cô gái không cãi lại lời cha mẹ, và do đó, cô xa lánh chàng trai.

Tiếp theo, tác giả mô tả về đặc điểm và cách sống của chú chim bói cá. Những con chim con này phải tự mình tự lập, tự tìm kiếm thức ăn để tồn tại, vì chúng không có mẹ để bảo vệ. Họ cũng có tình cảm, tình thương cho người khác, một khía cạnh mà chúng ta thường không nghĩ đến. Chúng bảo vệ lẫn nhau, chia sẻ thức ăn với những người chài yếu đuối trong đàn.

Trong câu chuyện, nhân vật chính, người đại diện cho tác giả, thường đi chơi với bạn bè. Những lúc đó, những đứa trẻ thường nghịch ngợm, thường bắn những viên đạn đất sắt vào chú chim bói cá.

Không ai trong số chúng tôi nghĩ rằng những chú chim đó sẽ trải qua cảm xúc đau đớn đến như vậy, hoặc rằng sinh mạng của chúng sẽ bị đe dọa bởi những trò đùa của chúng tôi, đám trẻ nhỏ. Có lẽ vào thời điểm đó, chúng tôi chưa hiểu, hoặc đơn giản là không muốn hiểu, bởi chúng tôi đang ở độ tuổi ham chơi, nghịch ngợm. Nhưng thực tế, chúng tôi đã vô tình gây tổn thương cho những sinh vật nhỏ bé, hiền lành đó.

Câu hỏi của người mẹ đã đánh thức ý thức của nhân vật chính, tôi: 'Tại sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?' Một câu hỏi đơn giản, nhưng nó đã làm cho tôi nhận ra rằng hành động của mình là sai trái. Mẹ tôi đưa tôi ra sông, cứu chú chim bói cá vừa bị tôi bắn, đưa nó lên bờ và chăm sóc nó. Tuy nhiên, chú chim nhỏ dường như tỏ ra tức giận và từ chối ăn những miếng thức ăn mà tôi đưa cho nó.

Điều này thể hiện một sự 'quay đầu' của một đứa trẻ trước một hành động nghịch ngợm của mình. Hình ảnh của người mẹ trong tình huống này thực sự đáng chú ý. Mẹ là người hướng dẫn, dạy cho con cái về cái đúng và cái sai, cách sống và hành động đúng trong cuộc sống. Chính nhờ lời dạy của mẹ, một sinh mạng nhỏ đã được cứu, và có thể còn nhiều sinh mạng khác sẽ được cứu vớt.

Trong hiện tại, sau nhiều năm, khi tôi nhớ lại câu chuyện đó, tôi vẫn cảm thấy hối hận và đầy tâm trạng. Đặc biệt, câu hỏi của mẹ 'Tại sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?' lặp đi lặp lại suốt câu chuyện như một lời dạy, một lời nhắc nhở sâu sắc, làm cho tôi không thể quên. Câu nói đó nổi bật lên, tôn vinh chủ đề và tiêu đề của tác phẩm, cũng như làm cho người đọc cảm động về tình yêu mẫu tử thiêng liêng.

Tác giả sử dụng phép lặp lại câu hỏi để làm nổi bật nội dung của truyện. Ngoài ra, ông cũng sử dụng một loạt biện pháp tu từ khác như liệt kê và nhân hoá để tạo ra những hình ảnh sống động. Thông qua việc xây dựng cốt truyện đầy cảm xúc và sử dụng thời gian một cách hợp lý, tác giả thể hiện rõ tâm trạng của nhân vật.

Thông điệp mà tác giả muốn truyền tải thông qua câu chuyện này là bài học mà mẹ tôi đã truyền cho tôi: hãy yêu thương và quý trọng các loài vật, coi họ như người thân. Tác phẩm 'Lời má năm xưa' để lại nhiều cảm xúc trong lòng người đọc, thông qua đó, tôn vinh chủ đề và thông điệp của câu chuyện.

Tình huống xuất phát từ ký ức tuổi thơ của một chàng trai, nghệ sĩ Trần Bảo Định khéo léo tái hiện trong tác phẩm Tương hợp Phật tính dân gian và môi trường sinh thái. Câu chuyện kể về một lần cậu bé lỡ bắn một con chim thằng chài, và nhờ lời khuyên của mẹ, anh đã cứu sống và chăm sóc nó. Tác phẩm thấu hiểu nỗi áy náy và hối hận của nhân vật, đồng thời truyền đạt thông điệp về tình yêu và trách nhiệm với thiên nhiên.

Cốt truyện đơn giản của Lời má năm xưa chạm đến những vấn đề gần gũi với độc giả. Tác giả, tự xưng là 'tôi,' bày tỏ tâm trạng ân hận và day dứt suốt 70 năm về việc đã gây tổn thương cho chú chim. Bằng cách này, tác phẩm không chỉ là một câu chuyện, mà còn là bài học sâu sắc về lòng nhân ái và sự liên kết với môi trường.

Ngôn từ mộc mạc, thuần Việt giúp tạo nên sự gần gũi và dễ hiểu, trong khi phong cách tự sự kết hợp biểu cảm làm nổi bật tâm trạng của nhân vật. Lời má năm xưa không chỉ là một tác phẩm văn học, mà là tấm gương mạch lạc về tình mẫu tử và trách nhiệm của con người với tự nhiên.

Tác phẩm 'Lời má năm xưa' của Trần Bảo Định không chỉ là một câu chuyện đơn giản mà còn là một bức tranh tinh tế về lòng nhân ái và sự kết nối với tự nhiên. Nó không chỉ là việc tái hiện một ký ức tuổi thơ, mà còn là hành trình tìm lại chính bản ngã của tác giả qua nỗi hối hận về một hành động nhỏ trong quá khứ.

Tác giả, tự xưng là 'tôi,' lồng ghép tâm trạng ân hận và khát khao sửa sai vào từng dòng văn. Lời má như một ánh đèn soi sáng tâm hồn, khiến nhân vật chính nhìn nhận lại bản thân mình qua góc nhìn của người mẹ. Không chỉ là một câu chuyện cảm động, tác phẩm còn là thông điệp về sự đồng cảm và trách nhiệm của con người đối với môi trường.

Văn bản không chỉ mô tả về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, mà còn thể hiện sự đau đớn khi nhận ra hậu quả của những hành động thiếu suy nghĩ. Từ lời má nhắc nhở đến hình ảnh chú chim bói cá, mọi chi tiết đều được tác giả chăm chút, tạo nên một tác phẩm văn học sâu sắc và ý nghĩa.