1. Nguyên nhân gây nên tình trạng nấc cụt
Tình trạng nấc cụt thường do cơ hoành bị co thắt đột ngột, cơ này nằm ở giữa vị trí bụng và ngực, có nhiệm vụ điều hòa nhịp thở. Sự co thắt đột ngột này khiến dây thanh âm bị ảnh hưởng, mở đóng đột ngột gây ra tiếng nấc đặc trưng và không thể kiểm soát.
Nấc cụt do cơ hoành bị co thắt đột ngột gây ra
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng nấc cụt ngắn hạn (dưới 48 giờ):
-
Uống nhiều đồ uống có ga.
-
Tiêu thụ nhiều rượu.
-
Thay đổi nhiệt độ đột ngột.
-
Trải qua tình trạng kích động hoặc căng thẳng quá mức.
-
Ăn quá no và nhanh chóng.
-
Sử dụng kẹo hoặc nhai cao su.
Cần đặc biệt lưu ý với trường hợp nấc cụt kéo dài hơn 48 giờ, vì nguyên nhân có thể nghiêm trọng hơn như:
Tình trạng này xảy ra khi hệ thống thần kinh trung ương bị tổn thương do nhiễm trùng hoặc khối u, gây khó khăn trong việc kiểm soát nấc. Các bệnh thường gây nên nấc cụt kéo dài do tổn thương thần kinh liên quan bao gồm: bệnh đa xơ cứng, viêm màng não, viêm não, khối u, chấn thương sọ não, đột quỵ,…
Nấc cụt kéo dài hơn 48 giờ thường liên quan đến tổn thương thần kinh
Kích ứng dây thần kinh phế vị hoặc dây thần kinh hoành
Các tác nhân gây kích ứng cho dây thần kinh này bao gồm: trào ngược dạ dày thực quản, u nang cổ, u nang, đau họng, viêm thanh quản, dị vật trong tai,…
Rối loạn chuyển hóa và thuốc
Nguyên nhân cuối cùng có thể dẫn đến tình trạng nấc cụt kéo dài là do rối loạn chuyển hóa trong các trường hợp sau: nghiện rượu, bệnh thận, sử dụng thuốc an thần, thuốc gây tê, thuốc thuộc nhóm Steroid, bệnh tiểu đường hoặc do mất cân bằng điện giải.
2. Cách điều trị nấc cụt hiệu quả và đơn giản
Trong dân gian, có rất nhiều phương pháp điều trị nấc cụt hiệu quả, mỗi người có thể thực hiện các phương pháp khác nhau để khắc phục tình trạng này. Để điều trị nấc cụt, cần phải điều chỉnh lại cơ hoành để ngăn chặn sự co thắt đột ngột do kích động dây thần kinh.
2.1. Cách chữa nấc cụt cho người trưởng thành
Dưới đây là những biện pháp giúp xử lý nhanh vấn đề nấc cụt mà nhiều người thực hiện:
Bịt kín tai trong 20 - 30 giây
Khi nấc cụt xảy ra trong môi trường đông người, đôi khi gây ra cảm giác bất tiện. Hãy áp dụng ngay biện pháp này, bịt kín hai lỗ tai trong khoảng 20 - 30 giây. Điều này giúp kích thích dây thần kinh phế vị, làm cho cơ hoành được thư giãn.
Bịt tai là biện pháp đơn giản để xử lý nhanh vấn đề nấc cụt
Đa số người trưởng thành bịt tai trong khoảng 20 - 30 giây, rồi cơn nấc sẽ biến mất. Nếu không khỏi, có thể bạn chưa bịt kín tai hoặc thời gian không đủ, hãy thử lại với thời gian lâu hơn.
Uống nước thường xuyên
Phương pháp này là cách chữa nấc cụt dân gian nhưng rất hiệu quả và được khoa học chứng minh. Khi uống nước thường xuyên với nhiều ngụm nhỏ, cơ hoành sẽ không còn co thắt. Ngoài ra, nếu bạn uống nước liên tục và kết hợp nín thở, nồng độ CO2 trong máu tăng lên, giúp cơn nấc cụt bị đẩy lùi nhanh hơn.
Hít thở sâu và chậm rãi
Phương pháp đơn giản này sẽ giúp bạn chữa nấc cụt nhanh chóng mà không gây nhiều sự chú ý trong các sự kiện quan trọng. Tuy nhiên, không phải ai cũng thực hiện đúng cách và thực sự chữa được nấc cụt.
Thư giãn cơ thể và các cơ, hít sâu để căng cơ hoành và giữ không khí một thời gian ngắn mà cơ thể có thể chịu đựng. Sau đó thở ra từ từ, lặp lại một vài lần cho đến khi không còn nấc cụt nữa.
Đẩy lưỡi ra hết cỡ
Một phương pháp đơn giản khác để chữa nấc cụt mà người lớn có thể thực hiện là đẩy lưỡi ra hết cỡ. Điều này giống như việc bịt kín hai tai, kích thích dây thần kinh phế vị và cơ hoành sẽ giảm co thắt đột ngột. Kết quả là nấc cụt sẽ biến mất.
Trẻ nhỏ thường gặp nấc cụt sau khi uống sữa
2.2. Điều trị nấc cụt ở trẻ nhỏ
Không phải mọi cách điều trị nấc cụt đều phù hợp với trẻ nhỏ. Đôi khi tình trạng này có thể kéo dài và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của trẻ, đặc biệt là khi cha mẹ không biết cách điều trị và chăm sóc đúng cách. Đối với trẻ đang bú sữa, nấc cụt thường xảy ra sau khi trẻ bú do thay đổi nhiệt độ đột ngột hoặc trào ngược dạ dày.
Khi trẻ có dấu hiệu hoặc thường xuyên bị nấc cụt sau khi bú, hãy áp dụng các biện pháp sau để tránh tình trạng này khiến trẻ quấy khóc hoặc nôn trớ.
Cho trẻ uống nước hoặc bú sữa
Một biện pháp đơn giản để ngăn trẻ bị nấc cụt là tiếp tục cho trẻ uống sữa hoặc nước mỗi khi cần. Đối với trẻ lớn hơn, hãy hướng dẫn trẻ kỹ năng hít thở sâu kết hợp với uống nước để giảm nấc cụt.
Massage, vỗ nhẹ lưng cho trẻ
Phương pháp này đơn giản nhưng hiệu quả đối với trẻ nhỏ và sơ sinh bị nấc cụt. Cha mẹ nên sử dụng tay mềm mại nhưng quyết định để vỗ nhẹ vào lưng bé, giúp giảm tình trạng ợ hơi và trào ngược, từ đó cũng giảm thiểu nấc cụt.
Vỗ nhẹ lưng để trẻ dừng cơn nấc cụt
Thay đổi sự chú ý của trẻ
Trẻ nhỏ sẽ không còn quan tâm đến nấc cụt của mình khi có điều mới lạ xuất hiện xung quanh. Điều này cũng là cách mà cha mẹ có thể áp dụng để điều trị nấc cụt. Một món đồ chơi mới, vật thể di động hoặc âm thanh sẽ thu hút sự chú ý của trẻ, giúp thư giãn dây thần kinh và ngăn cơ hoành bị co thắt đột ngột.
Bóp cánh mũi hoặc bịt tai cho trẻ
Cách này không chỉ hiệu quả với người lớn mà còn có thể áp dụng cho trẻ nhỏ để chữa nấc cụt. Bóp hai cánh mũi của trẻ để ngừng hít thở trong khoảng 5 giây, lặp lại từ 10 đến 20 lần cho đến khi trẻ không còn nấc cụt. Nếu bịt tai, hãy bịt tai khoảng 20 đến 30 giây và có thể cần lặp lại để nấc cụt biến mất hoàn toàn.