1. Văn mẫu số 1
Khi nhắc đến hai tiếng Bác Hồ, mỗi người Việt Nam chúng ta luôn cảm thấy thân thương và gần gũi hơn bao giờ hết. Vẻ đẹp của một lãnh tụ sâu sắc tình yêu dân tộc đã trở thành nguồn cảm hứng cho những nhà thơ sáng tạo nên những tác phẩm vượt thời gian. Viếng Lăng Bác của Viễn Phương chính là một trong những bài thơ đặc biệt, đặc biệt là khổ thơ đầu tiên đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc:
Con ở miền Nam ra thăm Lăng Bác
Đã thấy trong sương mù hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh mượt Việt Nam
Bão táp mưa sa, đứng thẳng hàng.
Viếng Lăng Bác được sáng tác vào năm 1976, khi Lăng Bác vừa được khánh thành. Lần đầu tiên từ miền Nam hòa mình vào dòng người đến viếng Bác, Viễn Phương chứa đầy cảm xúc trân trọng và xúc động nghẹn ngào. Đặc biệt, khổ thơ đầu tiên tóm tắt được cảm xúc của tác giả khi đứng trước Lăng Bác.
Câu thơ đầu như lời thông báo mộc mạc chứa đựng nhiều cảm xúc thân thiết của người con miền Nam lần đầu tiên được viếng Bác: 'Con ở miền Nam ra thăm Lăng Bác'. Chữ 'con' như một lời ngọt ngào, ấm áp nhưng cũng đầy lòng thành kính, sự tôn trọng đối với Bác. Khoảng cách địa lý thu hẹp lại và khoảng cách giữa lãnh tụ với nhân dân cũng trở nên thân mật như tình cha con. Viễn Phương đã khéo léo sử dụng nghệ thuật giảm nói để giảm bớt nỗi đau mất mát, đồng thời gợi sự gần gũi, liên kết giữa Bác với 'con'. Bác dường như vẫn sống mãi trong trái tim của triệu người Việt Nam, trong tư duy của mỗi người con Việt Nam. Câu thơ đã tóm tắt được hoàn cảnh và cảm xúc của tác giả, đó cũng là cảm xúc của tất cả người dân Việt Nam dành cho Bác - vị cha già của dân tộc.
Đứng trước Lăng Bác, hình ảnh đầu tiên để lại ấn tượng sâu sắc với tác giả đó chính là hàng tre bát ngát:
'Đã thấy trong sương mù hàng tre bát ngát
Ôi hàng tre xanh mượt Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng'.
Có phải ngẫu nhiên không khi trước những loài cây, hoa rực rỡ trước Lăng Bác, Viễn Phương lại chỉ chú ý đến hình ảnh của cây tre giản dị? Câu trả lời là không, bởi cây tre là biểu tượng thân quen gắn với làng quê Việt Nam, nó gợi lên sự nghiêm trang nhưng cũng đầy gần gũi. Tuy nhiên, không chỉ giới hạn ở nghĩa vụ sự thực, cây tre còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Viễn Phương ẩn dụ 'hàng tre xanh mượt Việt Nam' để tượng trưng cho con người, dân tộc Việt Nam kết hợp với thành ngữ 'bão táp mưa sa' và nghệ thuật nhân hóa 'đứng thẳng hàng' biểu tượng cho vẻ đẹp cao quý, ý chí bất khuất, kiên cường của mỗi công dân Việt Nam. Mặc dù trải qua bao sóng gió trong cuộc chiến chống lại kẻ thù ngoại xâm nhưng nhân dân ta vẫn đoàn kết với ý chí quyết tâm, giành lại độc lập cho dân tộc. Hàng tre ấy còn như một đội quân dũng mãnh bảo vệ giấc mơ của Bác. Thán từ 'ôi' ở đầu câu thơ đã trở thành phương tiện truyền tải cảm xúc sâu lắng của người con miền Nam, xa xôi ra thăm Bác.
Chỉ với bốn câu thơ ngắn ngủi, người đọc đã có thể hình dung được cảm xúc của nhà thơ khi đứng trước Lăng Bác. Đó cũng chính là cảm xúc của nhân dân khi đứng trước Bác, đứng trước người cha già vĩ đại của dân tộc Việt Nam.
Viếng Lăng Bác là một trong những bài thơ nổi bật của nhà thơ Viễn Phương trong giáo khoa ngữ văn lớp 9, bên cạnh các bài văn phân tích khổ cuối bài thơ Viếng Lăng Bác, Những nét đặc sắc trong bài thơ Viếng Lăng Bác, Cảm nhận về bài thơ Viếng Lăng Bác, Suy nghĩ của em về bài thơ Viếng Lăng Bác của Viễn Phương, hay bài lập dàn ý phân tích bài thơ Viếng Lăng Bác hay cả phần soạn bài Viếng Lăng Bác.
Lăng Bác là điểm đến mà triệu học sinh, người dân trên khắp Việt Nam mong muốn ghé thăm và viếng thăm Bác Hồ, người lãnh tụ vĩ đại. Tuy nhiên, để tránh việc phải quay lại vì không biết lịch viếng Lăng Bác, mọi người cần nắm rõ thông tin về lịch viếng và giờ mở cửa Lăng Bác nhé.
2. Tài liệu tham khảo số 3
Có hàng ngàn bài thơ đã viết về Bác Hồ kính yêu với lòng thành kính và tình yêu thương vô bờ. Những vần thơ của Viễn Phương cũng như thế, thơ ông dung dị và cảm xúc sâu lắng. Đặc biệt, trong khổ thứ hai của bài thơ Viếng Lăng Bác đã làm cho chúng ta cảm thấy lắng đọng với những vần thơ mộc mạc:
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng.Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏNgày ngày dòng người đi trong thương nhớKết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuânHai câu thơ đầu tiên được tạo thành từ hai hình ảnh tương đồng, hội ứng lẫn nhau. Mặt trời của vũ trụ vô hạn vẫn ngày ngày chiếu sáng ấm áp cho muôn loài. Hình ảnh mặt trời trong lăng là biểu tượng tượng trưng cho Bác - người cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam, ngủ yên trong giấc ngủ vĩnh hằng. Màu sắc 'rất đỏ' làm cho câu thơ có hình ảnh đẹp gây ấn tượng sâu sắc hơn, nói lên tư tưởng cách mạng và lòng yêu nước dày đặc của Bác. Người như mặt trời chói lọi để chứng minh sự sống vĩnh cửu trong trái tim mỗi người con Việt Nam. Bao năm đất nước chịu đau thương, chìm trong bóng tối nô lệ, sự hy sinh cao cả của Người như một vầng dương soi sáng cho dân tộc. Sử dụng hình ảnh mặt trời để nói về Bác vừa thể hiện sự tôn kính, vừa nói lên tình yêu thương vô biên của nhà thơ dành cho người cha già kính yêu của dân tộc. Trong hai câu thơ tiếp theo, là hình ảnh của dòng người vào lăng viếng Bác:Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớKết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân...Dòng người vào lăng như kéo dài vô tận. Mặc dù đông đúc nhưng tất cả đều trang nghiêm và kính cẩn, ai cũng cảm thấy xúc động khi đến lăng viếng Bác. Mọi người từ mọi miền Tổ quốc trở về đây như tạo thành một dải hoa đủ sắc thắm, hương thơm cúng dâng lên Bác. Những đoá hoa tươi thắm ấy đang đem đến những điều tốt đẹp nhất. “dâng bảy mươi chín mùa xuân”, hay chính là hình ảnh ẩn dụ về con người đã sống bảy mươi chín mùa xuân, sống đầy niềm vui như một ngày xuân.Khổ thơ kết thúc với hình ảnh đóa hoa dâng Người, với sự tiếc thương vô hạn, những câu thơ bảy, tám và chín vần thơ chậm rãi như dài ra thêm những nỗi nhớ thương chẳng bao giờ phai nhạt. Nhà thơ truyền tải cảm xúc của mình đến người đọc chính bởi cảm xúc của tác giả cũng là cảm xúc của những người dân Nam bộ, của cả dân tộc nói chung.3. Tài liệu tham khảo số 2
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành tình cảm đặc biệt với đồng bào miền Nam. Đồng bào miền Nam từng ngày nhớ mong Bác. Nhưng vào ngày 2/9/1969, Bác đã mãi mãi rời bỏ để lại nỗi đau vô tận cho đồng bào cả nước, đặc biệt là miền Nam. Năm 1976, Viễn Phương cùng đoàn đại biểu từ miền Nam đến viếng lăng Bác, dòng cảm xúc dâng trào khiến nhà thơ sáng tác bài thơ Viếng Lăng Bác. Bài thơ bắt đầu ấn tượng:
Con từ miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy hàng tre trong sương bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
Bài thơ biểu hiện tình cảm chân thành, lòng tiếc thương bao la của toàn dân đối với Bác. Bài thơ được xem là cuộc hành hương của Viễn Phương sau bao năm chờ đợi trở về bên Người cha già kính yêu. Bài thơ mở đầu với hình ảnh hàng tre trước lăng Bác sâu sắc, giản dị. Việc giới thiệu không gian từ miền Nam xa xôi đến lăng Bác được thể hiện một cách khéo léo:
Con từ miền Nam ra thăm lăng Bác
Từ “con” như một lời gọi thân mật, thể hiện sâu sắc lòng thương nhớ của người dân Nam Bộ đối với Bác. Nỗi nhớ ấy tập trung trong câu thơ: “miền Nam mong Bác nỗi mong cha”.
Ấn tượng đầu tiên của nhà thơ khi đứng trước lăng Bác là hình ảnh hàng tre:
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng
Trong sương mờ ảo của Quảng trường Ba Đình lịch sử, hình ảnh hàng tre xanh bát ngát hiện lên. Những từ miêu tả dáng đứng vững chắc của hàng tre trong bão táp mưa sa. Ai đã từng viếng thăm lăng Bác đều biết đó là nơi hội tụ hàng trăm loài cây cỏ quý giá và những viên đá hoa cương. Nhưng tác giả lại bị cuốn hút hơn bởi hình ảnh hàng tre. Tre đã trở thành biểu tượng của người Việt Nam, tre bao phủ cảnh quan, lên thế hệ người. Tre tham gia vào cuộc kháng chiến, “tre xung phong vào xe tăng đại bác, tre giữ làng giữ nước giữ mai nhà tranh giữa đồng lúa mỗi năm.” (Thép Mới). Tre mang bao phẩm chất của người Việt Nam: đơn giản, cao cả, chân thành bất khuất. Dấu hiệu đầu tiên của hàng tre ở lăng Bác cũng là dấu hiệu của người Việt Nam. Vì Bác cũng là hình ảnh của Việt Nam, điển hình cho người Việt Nam nhất hơn bao giờ hết. Tại Bác có tất cả những gì người Việt Nam từng có, cũng có dấu hiệu xanh tươi của sự sống, cũng có sự kiên cường “đứng thẳng hàng trong bão táp mưa sa”.
Hàng tre xanh ấy đã được trồng xung quanh lăng Bác, như thể thay dấu vết của ngàn thu để Người ngủ trong giấc ngủ ngàn thu, thổi làn gió mát vào lăng, mang âm nhạc vào giấc ngủ của Người. Để Người tin tưởng vào sức mạnh của dân tộc, miền Nam hôm nay đã ra thăm Người – người cha già kính yêu của dân tộc.
Từ “Ôi” là từ cảm thán đứng đầu câu, đã thể hiện sự xúc động xen lẫn niềm tự hào không ngớt của tác giả. Niềm tự hào về người Việt Nam, dân tộc Việt Nam vĩ đại. Về Người cha đã viết nên lịch sử dân tộc.
Vì vậy, với khổ thơ mở đầu của Viễn Phương, người đọc sẽ được đưa đến với những ấn tượng đầu tiên khi đặt chân vào lăng Bác: đó là hình ảnh hàng tre. Ngay cả những ai chưa từng bước chân vào lăng Bác cũng cảm nhận được hàng tre ấy qua những dòng thơ gần gũi, đầy xúc cảm của nhà thơ. Qua đó, bộc lộ niềm tự hào về con người Việt Nam.
4. Tài liệu tham khảo số 5
Viễn Phương là nhà thơ gắn bó sâu sắc với cuộc sống chiến đấu của người dân quê hương trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Thơ ông mang đậm tâm hồn, cảm xúc sâu lắng. Ông sáng tác nhiều bài thơ tuyệt vời, trong đó “Viếng lăng Bác” là một điển hình. Đọc bài thơ, ta cảm nhận được sự lắng đọng nhất trong những câu thơ:
'Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy chín mùa xuân'
Bài thơ “Viếng lăng Bác” được sáng tác vào tháng Tư năm 1976, khi tác giả cùng đoàn đại biểu miền Nam viếng thăm lăng Bác. Bài thơ là biểu hiện của tình cảm trữ tình, lòng tiếc thương sâu sắc của toàn dân đối với Bác. Bài thơ được xem như một cuộc hành hương của Viễn Phương sau bao năm mong ngóng được trở về bên Người cha già kính yêu. Khổ thơ đầu tiên của bài thơ đã mô tả hình ảnh hàng tre trước lăng Bác. Đến khổ thơ thứ hai này, tác giả đã hé lộ những suy nghĩ trực tiếp về Bác. Mở đầu đoạn thơ là hình ảnh đẹp nổi bật, không chỉ mang tính cụ thể mà còn chứa ý nghĩa sâu xa:
'Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ'
Hai câu thơ nối tiếp nhau bởi hai hình ảnh của mặt trời. Ở đây xuất hiện mặt trời của thiên nhiên và hình ảnh ẩn dụ cho Bác Hồ. Đây là một so sánh liên tưởng vô cùng giàu ý nghĩa. Hình ảnh thực tế là mặt trời đi qua trên lăng mỗi ngày, đó là mặt trời của trời đất, là nguồn sáng to lớn nhất rực rỡ và vĩnh cửu trên thế giới, mang đến ánh sáng và sự sống cho con người. Trái lại, hình ảnh ẩn dụ là “mặt trời trong lăng rất đỏ”. Đó chính là mặt trời của Bác Hồ, Người là nguồn sưởi ấm, nguồn sáng chiếu soi con đường cách mạng Việt Nam. Bác là nguồn sống và hạnh phúc cho toàn dân Việt Nam. Trái tim ấy đã dành cả cuộc đời để tìm lối đi cho dân tộc, hy sinh cả cuộc đời vì hạnh phúc của nhân dân. Đọc những câu thơ này, người đọc như được dẫn đến với những vần thơ của nhà thơ Tố Hữu: “Mặt trời chân lý chói qua tim”. So sánh Bác như mặt trời đã thể hiện sự vĩnh hằng của Bác trong lòng người dân Việt Nam. Bác giống như mặt trời thiên nhiên, mỗi ngày vẫn chiếu sáng, vẫn tồn tại cùng dân tộc. Mang ánh sáng đến cho nhân dân, đồng thời cũng thể hiện sự biết ơn và tôn kính với vị cha già dân tộc. Hòa vào với dòng người vô tận, với tấm lòng thành kính, nhà thơ ví dòng người vô tận như một tràng hoa đẹp, thơm ngát và rực rỡ, dâng lên Bác:
'Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy chín mùa xuân'
Cụm từ “ngày ngày” được lặp lại hai lần trong khổ thơ, thể hiện sự vĩnh cửu của Bác trong lòng người dân Việt Nam. Ngày ngày, những người con của dân tộc vẫn hướng về Người, vẫn ghi nhớ sự hy sinh lớn lao của Người vì đất nước. Một niềm thương nhớ vô hạn, lan tỏa khắp nơi, trải rộng qua cả không gian và thời gian, thấm đẫm niềm thương nhớ Bác. Niềm thương nhớ ấy biến thành một “tràng hoa” đầy hương thơm và sắc màu, dâng lên Người. Tràng hoa ở đây không chỉ là hoa của thiên nhiên, mà còn là tràng hoa của niềm thương nhớ, biết ơn, ngưỡng mộ và lòng thành kính với Bác. Hình ảnh ẩn dụ “dâng bảy chín mùa xuân” đã thể hiện rõ cuộc đời đẹp như mùa xuân của Bác, bảy chín năm sống và cống hiến bảy chín mùa xuân tươi trẻ của cuộc đời cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Tràng hoa dành cho “bảy chín mùa xuân” cho thấy Bác vẫn sống trong tim của nhân dân, dân tộc vẫn dành cho Người sự kính trọng thiêng liêng nhất. Tóm lại, với bốn câu thơ nhẹ nhàng, nhà thơ đã thể hiện được suy nghĩ về Bác, đã làm cho người đọc thấy rõ hơn hình ảnh của Người. Người cha vĩ đại đã dành cả cuộc đời mình cho dân tộc, đồng thời bộc lộ niềm thương nhớ và lòng thành kính của dân tộc dành cho Bác.
5. Tài liệu tham khảo số 4
Bác không bao giờ mất đi trong ý nghĩ, trong tình cảm của nhà thơ và của mỗi người trong chúng ta. Lòng nhớ thương và những điều đẹp nhất về mỗi người được dâng lên Bác, đúng như hoa của cuộc đời.
Mặt trời lên cao và hình ảnh mặt trời gợi cho tác giả những liên tưởng mới:
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Mặt trời thiên nhiên tuân theo quy luật của nó, di chuyển trong vũ trụ, mỗi ngày lặp lại qua lăng và nhìn thấy một mặt trời đỏ rực trong lăng. Mặt trời trong lăng là biểu tượng cho Bác Hồ. Mặt trời thiên nhiên mang ánh sáng ban ngày, sự sống: còn mặt trời Bác là ánh sáng chiếu đường, mang lại hạnh phúc và ấm áp. Chi tiết “rất đỏ” thể hiện trái tim nồng nhiệt vì Tổ quốc, vì nhân dân, trái tim yêu thương vô biên dành cho Bác. Mặt trời Bác luôn chiếu sáng, luôn ấm áp, luôn tươi sáng cho đời. Màu đỏ ấy làm ấm cả cảnh thương cảm. Nhiều người ví Bác như mặt trời (Người rực rỡ như mặt trời cách mạng của Tố Hữu), đặt mặt trời Bác và mặt trời thiên nhiên cùng tồn tại song hành, là sáng tạo riêng của Viễn Phương. Cách diễn đạt vừa ca ngợi sự vĩ đại, bất tử của Bác vừa thể hiện sự tôn kính, ngưỡng mộ và biết ơn với Bác.
Hình ảnh dòng người xếp hàng vào lăng viếng Bác gợi lên nhiều cảm xúc trong lòng nhà thơ:
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân.
Điệp ngữ “ngày ngày” vừa khơi gợi ấn tượng về cuộc sống bất diệt, vừa khơi gợi tấm lòng dân tộc không bao giờ nguôi nhớ Bác. Hình ảnh “dòng người đi trong thương nhớ” vừa thực vừa ảo. Nỗi nhớ thương tồn tại trong lòng người, nhưng ở đây nó lan rộng qua thời gian, không gian. Và mỗi con người, với tấm lòng nhớ thương, là một đóa hoa góp phần tạo nên “tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân” của cuộc đời Bác, một cuộc sống đã dâng hết cho đời những bông hoa tươi. Dòng người như “tràng hoa” được tác giả tài tình ví như một ẩn dụ độc đáo và hợp lý. Dòng người vào viếng Bác tạo thành một vòng tròn dễ gợi liên tưởng đến “tràng hoa”. Nếu “vòng hoa” dành cho những người đã ra đi, thì ở đây là “tràng hoa” dành cho “bảy mươi chín mùa xuân”. Bác không bao giờ mất trong ý nghĩ, trong tình cảm của nhà thơ và của mỗi người trong chúng ta. Lòng nhớ thương và những điều đẹp nhất về mỗi người được dâng lên Bác, đúng như hoa của cuộc đời. Tràng hoa ở đây cao hơn cả những tràng hoa thiên nhiên, nó được tạo ra từ sự kính trọng, tôn kính và nhớ thương Bác. Nhịp thơ của đoạn này chậm rãi, dài những 8, 9 tiếng một dòng thơ, lặp lại từng từ ngữ, cấu trúc câu vừa diễn tả không khí thiêng liêng, tôn kính trong lăng, vừa gợi nhớ những bước chân chầm chậm của dòng người vào viếng Bác và lòng thành kính, sâu sắc của nhân dân với Bác.
6. Bài tham khảo số 7
Sau khi nước nhà giành được độc lập, một năm sau, Viễn Phương và các đồng nghiệp miền Nam có cơ hội đến thủ đô Hà Nội thăm lăng Bác. Với những nỗi nhớ chồng chất, nhà thơ cảm động khi đứng trước lăng Bác. Đây là lần gặp gỡ đầu tiên giữa nhà thơ và người lãnh đạo vĩ đại của dân tộc. Tình huống đặc biệt khiến nhà thơ đầy xúc động, kính trọng. Hai khổ thơ của bài Viếng lăng Bác thể hiện hết lòng mến yêu và tự hào của nhà thơ dành cho Bác Hồ, đồng thời cũng là sự tiếp nối cảm xúc từ khổ thơ 1. Đặc biệt là hai câu thơ đầu, nhà thơ dùng hình ảnh rõ ràng và tượng trưng để tôn vinh vĩ đại của Bác, sự tôn kính chân thành của mình với Bác. Hai câu thơ sau, tác giả sử dụng so sánh gián tiếp mới lạ để biểu lộ tình cảm tiếc thương, sự kết nối sâu sắc của nhân dân đối với Bác. Khi đoàn người đến viếng lăng Bác, nhà thơ nhận thấy: 'Mặt trời ngày qua trên lăng, thấy mặt trời trong lăng rất đỏ.' Mặt trời 'ngày ngày đi qua trên lăng' là biểu tượng thiên nhiên vĩ đại, nguồn sáng rực rỡ và vĩnh hằng của vũ trụ. Nhưng mặt trời ấy còn thấy và nhận ra một mặt trời khác, 'mặt trời trong lăng rất đỏ'. Mặt trời trên cao được nhân hóa, nhìn 'mặt trời trong lăng' bằng ánh mắt của lòng kính trọng và nhân ái. Một hình ảnh toát lên lòng tôn kính của tác giả dành cho Bác Hồ vĩ đại! Bằng hình ảnh tượng trưng, nhà thơ đã so sánh Bác với mặt trời. Người là mặt trời rực rỡ màu cách mạng sẽ mãi chiếu sáng con đường chúng ta bước đi. Người là nguồn sáng vĩnh hằng, là tia sáng chiếu rọi con đường chúng ta. Người là hội tụ tinh anh của trời đất và tỏa sáng cho tương lai. Đây là một ý tưởng tượng trưng sáng tạo của tác giả. Hình ảnh tượng trưng: 'Mặt trời trong lăng rất đỏ' vừa nói lên sự vĩ đại của Bác Hồ, vừa ca ngợi công lao to lớn của Người, vừa thể hiện lòng kính trọng của nhân dân, của tác giả dành cho Bác. Đặc biệt, nhà thơ còn sáng tạo một hình ảnh khác để khen ngợi Bác: 'Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ, kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân...' Hình ảnh 'dòng người đi trong thương nhớ' lại hợp lại thành những tràng hoa, chỉ là hình ảnh mô tả thực tế so sánh với dòng người xếp hàng vào lăng viếng Bác như những tràng hoa không tận. Nó cũng có ý nghĩa tượng trưng: cuộc đời của họ đã nở hoa dưới ánh sáng của Bác, đó là hoa của chiến công, hoa của thành tích, hoa của tấm lòng. Những bông hoa tươi thắm ấy đang dâng lên Người những điều tốt đẹp nhất. Dâng lên bảy mươi chín năm tuổi đẹp như bảy mươi chín mùa xuân và đã gieo ra những mùa xuân cho đất nước, cho con người của Bác. Hình ảnh so sánh này vừa đẹp vừa mới mẻ, thể hiện tình cảm nhớ mong, lòng yêu mến và sự gắn bó của nhân dân với Bác. Dù không có lời khen ngợi nào, nhưng qua ý nghĩa của khổ thơ 2 trong bài Viếng lăng Bác, người đọc có thể cảm nhận được lòng kính yêu vô hạn và sự tôn vinh tột đỉnh mà nhà thơ dành cho người lãnh đạo vĩ đại Hồ Chí Minh, người cha già yêu quý của dân tộc. Ẩn sau những hình ảnh lớn lao và sáng lòi là sự tiếc thương, nỗi nhớ mong và nỗi đau của hàng triệu con người trước sự ra đi của Bác. Dẫu biết cuộc sống luôn biến đổi, nhưng nhà thơ không thể nào kìm nén được cảm xúc của mình. Ý chí cách mạng đã giúp nhà thơ không khóc, che giấu đi những giọt nước mắt tiếc thương, tiếp tục chiến đấu bảo vệ nền độc lập cho đất nước, sống xứng đáng với những nguyện vọng mà Bác đã dành cho dân tộc trước khi ông ra đi vĩnh viễn.
7. Bài tham khảo số 6
'Bốn mươi năm trước Bác 'ra đi'
Cả nước ngập tràn nỗi đau thương, nước mắt lưng lửng
Ở phía Bắc, trời mưa tuôn, hỡi ngày vĩnh biệt
Ở phương Nam, gió nổi, đất nước chia xa'.
Ngày Bác Hồ ra đi, dân tộc chìm trong nước mắt, nước mắt buồn xót rơi
Sau năm năm, khi lăng Bác được khánh thành, đây trở thành nơi linh thiêng, nơi mà nhân dân cả nước tỏ lòng kính mến Người. Viếng lăng Bác là tác phẩm thể hiện sâu sắc cảm xúc của Viễn Phương khi lần đầu bước chân vào lăng viếng Người. Có lẽ khổ thơ thứ hai nổi bật nhất, thể hiện sự lắng đọng sâu sắc của cảm xúc trong bài thơ:
Mỗi ngày, mặt trời vẫn đi qua trên lăng
Đằng sau, một mặt trời trong lăng rực rỡ màu đỏ
Mỗi ngày, dòng người vẫn đến với nỗi nhớ thương
Họ cùng nhau tạo nên một bông hoa, trải qua bảy mươi chín mùa xuân.
Tác giả, một người con miền Nam, đến từ phương xa thăm miền Bắc, cùng đoàn người hành hương đến lăng viếng Người. Khổ thơ đầu tiên khái quát cảm xúc của tác giả khi đứng trước lăng với ấn tượng về hàng tre xanh bát ngát. Đến với khổ thơ thứ hai, người đọc cảm nhận được xúc cảm của Viễn Phương khi cùng đoàn người xếp hàng vào lăng viếng Bác Hồ.
Suốt khổ thơ, là sự nhớ nhung không nguôi của tác giả khi đứng trước lăng. Trước tiên, đó là tấm lòng thành kính, sự biết ơn với người lãnh tụ, gói gọn trong hình ảnh ẩn dụ:
'Mỗi ngày mặt trời lặng lẽ trôi qua trên lăng
Chứng kiến mặt trời trong lăng tỏa sáng đỏ rực'.
Mặt trời được đề cập lại trong hai câu thơ, nổi bật qua từ 'chứng kiến', nhấn mạnh sự kỳ diệu của vầng thái dương vô biên, là nguồn gốc của sự sống, và cái nôi đem đến ánh sáng cho con người. Bác Hồ cũng vậy, Người là người cha già vĩ đại, vĩnh hằng trong lòng người dân Việt Nam, dẫn dắt cuộc cách mạng giành lại độc lập và tự do cho dân tộc. Từ ngữ 'mỗi ngày' ở đầu câu thơ, diễn tả sự bất biến của tự nhiên, cũng như hình ảnh vĩnh cửu hóa Bác Hồ trong lòng mọi người. Viễn Phương như đang thay mặt cho tấm lòng tôn kính của hàng triệu người dành cho lãnh tụ suốt cả cuộc đời:
'Chỉ biết quên đi chính mình cho hết thảy
Như dòng sông chảy tràn nặng lên bồn đất'
(Tố Hữu).
Trước lăng Bác, cảm xúc của tác giả dâng trào:
'Ngày ngày, hàng triệu con người đến với nỗi nhớ thương
Kết thành một tràng hoa dâng lên bảy mươi chín mùa xuân.'
Nghệ thuật điệp cấu trúc 'mỗi ngày' khiến khúc thơ hiện ra trong lòng người đọc như một bản nhạc chậm, nhấn mạnh vào tần suất lặp lại của những người vào lăng viếng Bác. Hai câu thơ như vẽ ra một bức tranh về hàng triệu con người xếp hàng, những bước chân chầm chậm, lặng lẽ, với nỗi xúc động thầm kín, 'đi với nỗi nhớ thương'. Họ như đang 'kết thành một tràng hoa dâng lên bảy mươi chín mùa xuân', mỗi người như một bông hoa, cả đoàn người như một tràng hoa tuyệt đẹp, diệu kỳ, trân trọng dâng lên Người. Đó là đóa hoa của sự biết ơn sâu sắc, sự kính trọng không lối thoát, tiếc thương bao la mà nhân dân ta dành tặng Bác Hồ. Hoán dụ 'bảy mươi chín mùa xuân' để chỉ số tuổi của Bác, cũng như hình ảnh ẩn dụ ca ngợi một cuộc sống tuyệt đẹp và trọn vẹn, cống hiến những gì tinh túy nhất cho dân tộc của Bác. Câu thơ nhẹ nhàng, nhưng chứa đựng cảm xúc biết ơn sâu sắc ấy như chạm vào trái tim của biết bao bạn đọc.
Khúc thơ là tâm sự của tác giả khi cùng hàng triệu người xếp hàng vào lăng viếng Bác. Nhà thơ sử dụng các hình ảnh ẩn dụ, hoán dụ, có ý nghĩa sâu sắc, khiến hình ảnh vị lãnh tụ sáng tỏ rõ hơn bao giờ hết. Do đó, có thể nói đây là một khúc thơ đầy đủ vẻ đẹp của Bác - người cha già cống hiến cuộc đời cho non sông, cho đất nước.
8. Tài liệu tham khảo số 8
Nhà thơ Viễn Phương sáng tác bài thơ 'Viếng Lăng Bác' vào năm 1976, ngay sau khi đất nước thống nhất. Nhà thơ có dịp viếng thăm lăng Bác và từ đó tác phẩm được ra đời, tỏa sáng với những cảm xúc thiêng liêng, sự kính trọng sâu sắc và niềm tự hào với Người. Khúc thơ thứ hai và ba thể hiện rõ nhất sự chân thành và cảm xúc sâu sắc đó.
'Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ'.
Ở đây, tác giả sử dụng biện pháp ẩn dụ một cách tinh tế, khiến Bác trở thành mặt trời, tượng trưng cho sự vĩ đại. Như mặt trời, Bác chiếu sáng cho đất nước và nhân loại, là nguồn sức mạnh và ánh sáng vĩnh cửu. 'Mặt trời đi qua trên lăng' là hình ảnh thực tế, vừa là mặt trời thiên nhiên, là trụ cột của vũ trụ, cũng như nguồn gốc của sự sống và ánh sáng. 'Mặt trời trong lăng' là một biện pháp ẩn dụ tinh vi, mô tả Bác Hồ. Như mặt trời, Bác là nguồn sáng, nguồn sức mạnh. 'Mặt trời' - Bác Hồ chỉ đường dẫn lối cho cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, đem lại độc lập và tự do, thống nhất đất nước.
'Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân…'
Một lần nữa, tác giả sử dụng biện pháp ẩn dụ để tạo ra hình ảnh sắc nét và độc đáo: 'tràng hoa'. Kết tràng hoa chỉ sự kết nối của những người viếng thăm lăng Bác, những người tưởng nhớ người đã dành cả cuộc đời để cứu nước. 'Tràng hoa' ở đây thực chất là những bông hoa tươi thắm, tạo nên một vòng hoa, biểu thị cho sự kết nối của những người dân khắp nơi trên thế giới, đến viếng lăng Bác để thể hiện tình cảm, lòng nhớ thương, tự hào của mình. 'Tràng hoa' cũng mang ý nghĩa ẩn dụ, từng người viếng lăng Bác mỗi ngày là một bông hoa thơm ngát. Những hàng triệu người vẫn ngày ngày viếng lăng Bác, nối kết thành 'tràng hoa' vĩnh cửu. Những bông hoa - 'tràng hoa' rực rỡ dưới ánh mặt trời của Bác đã trở thành những bông hoa - 'tràng hoa' tươi đẹp nhất, dâng lên 'bảy mươi chín mùa xuân'.
Mùa xuân ở đây biểu thị cho tuổi thọ của Bác, mỗi mùa xuân là một năm mới, mặc dù Bác đã ngừng lại ở mùa xuân thứ 79, khi chiến tranh vẫn chưa dứt. Nhưng bây giờ, trong thời bình, mọi người cùng nhau đến lăng viếng, 79 mùa xuân vì đất nước. Khúc thơ hai của bài 'Viếng lăng Bác' thể hiện một cách đầy đủ tình yêu của nhà thơ dành cho vị cha già của dân tộc. Cảm xúc tự nhiên, chân thành, thổn thức, thể hiện tấm lòng của nhà thơ và dân tộc Miền Nam suốt bao năm dài.