1. Bài văn cảm nhận thơ 'Những cánh buồm' trong Ngữ văn 6 - Sách giáo trình Cánh diều số 1
Nhà thơ Nguyễn Duy đã từng đề cao tinh thần tiếp bước nhau của các thế hệ một cách tài tình trong bài thơ Tre Việt Nam qua câu thơ:
Tre già măng mọc có gì lạ đâu.
Trải qua biết bao những nếp gấp của cuộc đời, con người dễ dàng bị chìm đắm trong cõi nhân gian nhưng những mơ ước sống một thời vẫn mãi đeo đuổi, bay bổng vượt thời gian đến với các thế hệ sau một cách tuyệt vời.
Hương vị” của tinh thần tốt đẹp ấy vần lan tỏa, hòa quyện trong không gian dong lai trên trang thơ những vần thơ nhẹ lâng lâng bay bổng, mơ ước, đến với người đọc những cảm xúc dạt dào, những suy tư, hoài bão xa xăm trong bài thơ Những cánh buồm căng đầy ước mơ xa bay của nhà thơ Hoàng Trung Thông:
Hai cha con bước đi trên cát
...
Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con.
(Những cánh buồm - Hoàng Trung Thông)
Bài thơ giàu chất suy tư, trầm lắng trong từng nhịp thơ, thấm thì như tiếng vỗ êm đềm của đại dương, nhưng vẫn huyền diệu trong hình ảnh thơ hai cha con với những hoài bảo trong sáng như một huyền thoại. Hoàng Trung Thông gửi gắm ước mơ được bay xa tới những vùng trời imc ước của hai thế hệ trong hình tượng cánh buồm căng phồng lao đi trên mặt biển trong hơi gió chứ không phải trong các con thuyền đồ sộ. Bài thơ mở đầu trong một “khí thế” như câu chuyện cổ tích của nhiên chan hòa màu sắc rực rỡ:
Hai cha con bước đi trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Bóng cha dài lênh khênh
Bóng con tròn chắc nịch.
Hình ảnh hai cha con tiếp bước song song nhau trên bãi cát làm chan chứa một hồi âm lan truyền chan hòa trong sắc trời đại dượng thật kì diệu. Không gian khoáng đãng rực rỡ, long lanh màu màu hạnh phúc như mở ra, mời gọi con người. Bóng dáng hai cha con như nổi bật hẳn bơi sự nhỏ bé của con người, khung cảnh thiên nhiên bao la sóng nước. Người cha bỗng trở nên già dặn, tuổi đời như trải dài trong ước mơ vô tận của biển khơi trong bóng lênh khênh, trong tầm mắt của tác giả. Con như thế gói gọn trong tiếng gọi của biển, bé bỏng nhưng tràn đầy một tương lai mới đang chờ đợi. Hình ảnh đối thật ngộ nghĩnh, dễ thương càng khắc sâu thêm sự khác biệt của hai thế hệ cha - con, nhưng họ cùng hướng về ước muốn nhất định, cùng tồn tại song song trong tiếng gọi của đại dương buổi sớm mai. Khung cảnh đại dương mãi chói chang, huyền diệu:
Sau trận mưa rả tích
Đất càng mịn, biển càng trong
Cha dắt con đi dưới ánh nắng hồng.
Đọc câu thơ ta cảm nhận được trước mắt ta cảnh vật bỗng tươi đẹp hơn. Bãi cát trải dài mịn màng như được một bàn tay thần kì nào đó đêm qua vuốt ve. Nước biển trong một màu biếc khơi gợi trong ta một cảm xúc dạt dào như muốn chạy ùa vào lòng biển. Khung cảnh tươi đẹp ấy chỉ có được sau một trận mưa đêm dai dẳng liên tục. Biển đẹp vàng càng trong sáng bao nhiêu thì trận mưa đêm qua càng kéo dài, da diết bấy nhiêu. Cũng như hai cha con trong bài thơ, bóng người cha có dài và gầy đi thì sự chài nịch mới có được ở người con. Đó là quy luật của tạo hóa. Những điều gì mà trước đó con người làm chưa tốt, chưa xong như sự rả rích của trận mưa thì ngày sau mới có được vẻ đẹp vừa mịn vừa trong mà con người nhận thực được là thế hệ dìu dắt nhau đi như thể truyền cho nhau những mơ ước của mình. Người cha chỉ dẫn cho con bước đi trong một thế giới tràn ngập màu hồng của một chân trời tương lai đang mở rộng. Ánh mai hồng như những sợi tơ nắng đang nhẹ nhàng chiếu sáng mở đầu cho một ngày mới. Phải chăng trong tầm mắt nhà thơ, người con đang được thừa hưởng những gì cao quý, đẹp nhất của người cha và trong lòng chợt lóe lên những tia mơ ước đầu tiên về một tương lai sáng, một màu hồng hạnh phúc Một tâm trạng náo nức thúc giục cậu bé thốt ra một câu hỏi thơ ngây:
Con bỗng lắc tay cha khẽ hỏi:
Cha ơi! Sao xa kia chỉ thấy nước, thấy trời
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?
Đọc khò thơ tiếp theo, ta hình dung được tâm hồn người đi trước chợt dạt dào niềm cảm xúc, tướng như say trong niềm vui khi cảm nhận được bước chân đang nhịp chắc nịch trên bờ của tuổi trẻ, một cánh cửa rộng mở, một chân trời mới của thế hệ sau mình. Chính người cha đã dệt cả vẻ đẹp tiềm ẩn của biển vào lòng con mình khi dìu dát cậu bé bước đi trên nền của biển mà chỉ cần một chút nữa thôi con mình sẽ ùa ra hiến được. Người con nao nức lắc tay cha, một phản xạ thật nhanh trước những gì cha đã gợi cho mình. Tiếng Cha ơi! thốt lên sao trìu mến lạ lùng, cậu bé hồn nhiên hói cha khi thấy trước mắt mình bao la sóng nước mà nhà cửa, cây cối, con người sao không thấy đâu cả? Câu hỏi tu từ như dội vào lòng người đọc bởi diệp từ không thấy. Thật hạnh phúc khi cả hai cha chơi chơi xổ sốu trong một tâm trạng phơi phới, háo hức muốn tìm hiểu về biển. Chính cái không thấy ấy sẽ tạo cho đứa con một mơ ước mình sẽ đi tìm tại sao biến chỉ toàn một màu sắc, nước bao la. Với một thái độ trìu mến, người cha tâm sự:
Cha mỉm cười xoa đầu con nhỏ:
Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa
Sẽ có cây, có cửa, có nhà vẫn là đất nước của ta
Những nơi đó cha chưa hề đi đến.
Người cha không hề tỏ ra một sự ngạc nhiên nào trước câu hỏi của con mà còn khẽ mỉm cười giảng giải cho con, từng bước nâng đỡ ước mơ của con. Con sẽ giải đáp được thắc mắc của mình khi chính con đã trở thành một thủy thủ, gắn bó với đại dương. Lúc đó biển sẽ đáp lời con. Thế nhưng cha vẫn chưa từng đi đến mặc dù cha biết biên ở tận một nơi xa xăm nào đó sẽ có cây, cửa, nhà, chứng tỏ ở người cha cùng đã từng ấp ủ ước mơ như người con và có lần tìm hiểu về điều đó nhưng vẫn chưa tận mát giải đáp được câu hỏi của mình. Khổ thơ hoàn toàn là lời tâm sự của người cha đối với con. Mồi một con người, ai cũng từng trải qua tuổi thơ ngáy ngô với những ước mơ vô tận nhưng chưa hẳn đà có khả năng thực hiện được. Tiếp tục theo những cánh buồm của hai cha con.
Cha lại dắt con đi trên cát mịn
Ánh nắng chảy đầy vai
Cha trầm ngâm nhìn mái cuối chân trời.
Vần với tư cách người dẫn đường, người cha từng bước tiếp tục tạo điều kiện chắp cánh cho ước mơ của con trên nền của một hoài bão lớn. Họ đã bước đi rất láu, như hòa nhập trong lòng biển, trong nhịp bước song song trên cát từ buổi bình minh của ngày mới đến lúc nắng đã lên cao. Hình ảnh nắng chảy trên vai là hình ảnh vừa thực vừa trừu tượng. Hai cha con như say sưa đến nỗi nắng đá tỏa rạng và như tung tàng đùa giỡn bên họ càng tô đậm thêm hình ảnh bền bỉ bước đi của cha và con. vẻ mặt trầm ngâm của người cha làm câu thơ như dừng hẳn lại pha lẫn ánh mắt tiếc nuối trước mơ ước xa xăm mà mình vẫn chưa đạt được. Ngay từ thời gian đầu bước đi trên cát, người con đâ tiếp nhận một vẻ đẹp kì bí của biển, trong lòng chợt lóe lên những mong muốn được bay bổng giữa biển khơi. Bước những bước xa và dài hơn ánh mai do giờ đây đã là những ánh nắng chững chạc thực sự. Cậu bé giờ đây như lớn hơn khi thốt lên:
Cha mượn cho con buồm trăng nhé
Để con đi…
Lời tin thầm vang lên từ chính nơi sâu thẳm của tâm hồn trẻ thơ. Chính vì biển quá bao la mà cậu bé muốn khám phá trên một cánh buồm “trăng” đầy ước mơ tuổi thơ. Con đã “trở” cánh buồm, phải chăng cậu bé đã các định cho mình một tương lai nhất định, một mục tiêu mà mình sẽ theo đuổi trong đời. Ở người cha, tự tưởng, mơ ước của ông còn bó hẹp trong khuôn khổ đất nước của ta nhưng vẫn chưa đạt đến. Riêng đứa con, chỉ với ba từ “để con đi” thì hoàn toàn không gò bó trong một khoảng trời nào. Người con muốn đi khắp nơi, muốn “xông pha” trên biển cả. lời nói của trẻ thơ quá đỗi hồn nhiên nhưng ấp ủ một hoài bảo đáng yêu, đáng ca ngợi. Thế đấy! Nhà thư Hoàng Trung Thông quá tinh tè khi so sánh hai thế hệ già - trẻ. Cùng là một mục đích, niềm say mê cuộc sống, nhưng người đời sau vẫn nổi bật hơn với mong muốn vượt xa hơn trong tương lai. Lời nói của con như làm bừng tỉnh tâm hồn người cha, khơi gợi trong ông những hối ức xa xôi:
Lời của con hay tiếng sóng thầm thì
Hay tiêng của lòng cha từ một thời sâu thẩm?
Lần đầu tiên trước biển khơi vô tận
Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con.
Ôi! Câu thơ tha thiết quá! Tâm sự của người cha như trải dài trong suốt khổ thơ gợi cho ta một niềm xúc động thực sự. Biết đâu từ thuở xa xưa nào đó, hình người cha đã từng ngây thơ gửi hồn mình trong ước mơ được gắn bó, sống với biển? Cha đã nuôi ước mơ của mình từ những lời ru ngọt ngào muôn thuở của biển khơi, đã từng bước đi trong lòng ưu ái của thiên nhiên nơi đại dương; đã một thời thắc mắc về sự thiếu vắng cuộc sống đông vui của con người trên mặt. biển bao la... Người cha như thể đứng lặng người trước ước mơ của con. Con ơi! Có lẽ nào cha đã gập lại mình trong tiếng ước mơ con. Ngày xưa từ trong một khoáng thâm thảm của hồn mình, cha đã từng mơ ước như con, nhưng cha chỉ mong được đi trên những nơi mà vẩn là đất nước của ta mà thôi. Ngày nay cùng với mơ ước đó nhưng con mong muốn được vượt xa hơn, theo cánh buồm căng phông tiếng sóng của lòng mình lao đi đến nơi tận cùng của biển khơi vô tận...
Nhà thơ Hoàng Trung Thông đâ sống thực sự với những ước mơ con người mới thể hiện được một cách tinh tế và đặc sắc một khát vọng sống như “cháy bóng” trong mỗi thế hệ con người. Bài thơ vừa trầm lắng vừa bay bổng trong nhịp thơ tự do như giàn trải ào ạt những xúc cảm dạt dào của tác giả. Cán ĩ buồm là một phương tiện chắp cánh cho con người bay xa trong chân trời rộng mở bao la như biển cả. Tuy nhiên, ta đừng nên hiểu bài thơ theo một khuôn khô chật hẹp là Hoàng Trung Thông chỉ ca ngợi những ước mơ khám phá biển khơi thôi, mà bất cứ một hoài bão nào của con người đều đáng trân trọng một khi đó là những suy tướng có ích xây dựng cuộc đời, xã hội ngày một tươi đẹp hơn khiến cho cuộc sống trở nên mịn màng hơn để xã hội luôn tưng bừng nếp sống vui tươi trong sáng. Tuổi thơ thường khát khao một hoài bão lớn nhưng không nhất thiết là hướng về biển khơi. Có thể đó là những nhà máy, công trường... nhưng tất cả đều xa vời, rộng lớn như biển ca và ước mơ dó sè dược nuôi dưỡng, dưa dấy theo sức căng của từng cánh buồm. Muốn vậy, mỏi con người cần lao vào khám phá, hãy cố gắng thực hiện mơ ước của mình như người con trong bài thơ dáng yêu trong ngừ Dế con đi... mặc dù cậu bé vẫn còn đang bỡ ngỡ trước bậc thang của ước mơ, hãy còn bước đi trên bãi cát nhưng đã mong muốn được bay theo cánh buồm đến tận khơi xa.
Nhà thơ Hoàng Trung Thông ơi! Phái chàng từ một nơi xa xôi nào đó, anh đã gieo vào lòng chúng em - những thế hệ sau này một khít vọng sống tốt đẹp cho cuộc đời đó chăng? Anh đã “thôi” cho “cánh buồm” của chúng em một phẩn nào đó hơi gió cuộc sống mà mai sau chúng sẽ càng phổng vượt xa trong chân trời mới đang mở rộng mà nhà thơ Nguyễn Duy đã từng tâm huyết trong ước mơ mai sau, mai sau, mai sau của một đất nước ngập tràn màu xanh của tre Việt Nam chăng?... Hi vọng rằng sẽ có thật nhiều, thật nhiều cánh buồm no gió lao đi trên biển, khơi quê hương Việt Nam dấu yêu.
2. Bài văn cảm nhận thơ 'Những cánh buồm' trong Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều số 3
Hình tượng của những cánh buồm trong sáng của Hoàng Trung Thông thể hiện sự tư duy sâu sắc về ước mơ và khát vọng bay xa trong tâm hồn con người.
Hai cha con bước đi trên cát, bóng dáng mong manh giữa bãi cát rộng lớn, tạo nên bức tranh hòa quyện giữa người và thiên nhiên. Cha và con như những cánh buồm, mạnh mẽ và tràn đầy năng lượng.
Biển cả huyền bí, sau mỗi trận mưa, nước biển trở nên trong xanh, sạch sẽ, là biểu tượng cho sự tinh khôi và tươi mới của những ước mơ trẻ thơ.
Những lời dặn dò của người cha là nguồn động viên mạnh mẽ, khích lệ con bắt đầu hành trình khám phá ước mơ của mình. Bức tranh gia đình trở nên sống động trong từng câu thơ.
Nhà thơ với tay nghề điêu luyện đã khắc họa một cách tinh tế và đặc sắc hình ảnh của hai thế hệ, nhấn mạnh sự kế thừa và mong đợi, tạo nên bức tranh tuyệt vời về khát vọng sống và khám phá.
Thấu hiểu tâm trạng của thế hệ trẻ, bài thơ như một lá cờ khích lệ họ vươn lên, mạnh mẽ bay cao trong chân trời tương lai, đồng hành cùng những cánh buồm của ước mơ.
Hoàng Trung Thông không chỉ là nhà thơ tài năng mà còn là người hướng dẫn, truyền đạt những giá trị tốt đẹp, là nguồn động viên mãnh liệt cho thế hệ trẻ tiến lên với niềm tin và hi vọng.
Bài thơ như một lá cờ khích lệ tinh thần, kêu gọi thế hệ trẻ vững bước đi trên con đường của mình, không ngần ngại, không sợ hãi, mà hãy bay lên cao, bay vút tới những chân trời mới.
3. Bài văn cảm nhận thơ 'Những cánh buồm' trong Ngữ văn 6 - SGK Cánh diều số 2
Với sự thơm bức của muôn vàn sóng biển, bài thơ 'Những cánh buồm' của Hoàng Trung Thông đưa chúng ta đến với thế giới đầy huyền bí, nơi con người như giọt nước mỏng manh giữa vũ trụ bao la.
Hình ảnh hai cha con bước đi trên bãi cát trắng như tấm lòng thuần khiết, với bóng cha dài và bóng con tròn, tạo nên bức tranh hòa quyện giữa thế hệ trước và thế hệ sau, giữa sức mạnh giàu có của kinh nghiệm và sự tinh tế đầy triển vọng của tuổi trẻ.
Biển cả, với vẻ đẹp kỳ diệu, là đại dương của những ước mơ. Bài thơ mở lời về sự phi thường và kỳ vĩ của biển, như một biểu tượng cho những khao khát vô tận trong tâm hồn con người.
Bước chân của cha dẫn lối cho con, nhưng đồng thời cũng là nguồn động viên mạnh mẽ để con bắt đầu hành trình của mình. Sức sống của thế hệ trẻ được thể hiện qua hình ảnh con tròn chắc nịch, sẵn sàng đối mặt với thách thức và khám phá thế giới rộng lớn.
'Những cánh buồm' không chỉ là một bức tranh hòa quyện giữa cha và con, giữa quá khứ và hiện tại, mà còn là lời tri ân, là niềm tự hào về nguồn cảm hứng, về hành trình vươn lên, bay bổng của mỗi con người.
Trên con đường đi, những câu hỏi của con về sự vô tận của biển cả, về những gì xa xôi đằng kia là nguồn động viên cho cha hiểu rằng sứ mệnh của mình là truyền đạt ước mơ và khám phá cho thế hệ sau.
'Con lại trỏ cánh buồm xa nói khẽ/ Cha mượn cho con buồm trắng nhé/ Để con đi…' - những dòng thơ cuối cùng như một nguyện ước, là sự chia sẻ tinh thần, là sự kế thừa truyền thống của sự phiêu lưu, tìm kiếm và không ngừng khát khao của con người trước đó.
Bài thơ là một hành trình của niềm tin, là cuộc phiêu lưu của tâm hồn, và cũng là bài ca của sự kết nối bền vững giữa các thế hệ. 'Những cánh buồm' là biểu tượng của ước mơ, là nguồn động viên mãnh liệt, là tình yêu thương và lòng hiếu kỳ của con trai đối với cha.
4. Đánh Giá Văn Bản Thơ 'Những Cánh Buồm' Trong Sách Ngữ Văn 6 - Cánh Diều Tập 5
Nhà thơ Hoàng Trung Thông sáng tác bài thơ 'Những Cánh Buồm' vào năm 1962 và xuất bản trong tập thơ cùng tên năm 1964. Tác phẩm thể hiện ước mơ của tuổi thơ, hướng dẫn chúng ta đến những miền đất mới và khám phá những chân trời rộng lớn. Từ nguồn cảm hứng của mình, tác giả truyền đạt niềm khao khát chưa dừng lại, mong muốn chuyển giao cho thế hệ sau.
Bức tranh mở đầu là bãi biển xanh, cát trắng và ánh nắng mặt trời sáng rực. Vũ trụ tỏa sáng, tạo nên niềm vui sướng trong trái tim. Cuộc hành trình trên bãi cát mịn sau cơn mưa đêm của hai cha con có thể là chân trời mới của tất cả chúng ta. Hai cha con đi bước chung dưới 'ánh mai hồng' tuyệt vời. Bức tranh thơ đẹp như mê hồn, với giọng thơ tươi tắn, trong sáng:
Hai cha con bước đi trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Hai bóng, một cha 'dài lênh khênh', một con 'tròn chắc nịch' giữa bãi cát rộng lớn của biển. Cảnh đẹp này gắn kết hai thế hệ, sức mạnh của kinh nghiệm và tương lai triển vọng của tuổi trẻ.
Biển cả với vẻ đẹp kỳ diệu là đại dương của những ước mơ. Bài thơ mở lời về sự phi thường và kỳ diệu của biển, biểu tượng cho những khát khao bất tận trong tâm hồn con người.
Cha dẫn dắt con, cũng là nguồn động viên mạnh mẽ để con bắt đầu hành trình của mình. Sức sống của thế hệ trẻ được thể hiện qua hình ảnh con tròn chắc nịch, sẵn sàng đối mặt với thách thức và khám phá thế giới rộng lớn.
'Những Cánh Buồm' không chỉ là bức tranh hòa quyện giữa cha và con, giữa quá khứ và hiện tại, mà còn là lời tri ân, tự hào về nguồn cảm hứng, về hành trình vươn lên, bay cao của mỗi con người.
Trên con đường, câu hỏi của con về sự vô tận của biển cả, về những gì ở xa kia, là nguồn động viên cho cha hiểu rằng sứ mệnh của mình là truyền đạt ước mơ và khám phá cho thế hệ sau.
'Con lại trỏ cánh buồm xa nói khẽ/ Cha mượn cho con buồm trắng nhé/ Để con đi…' - những dòng thơ cuối cùng như một nguyện ước, là sự chia sẻ tinh thần, là sự kế thừa truyền thống của sự phiêu lưu, tìm kiếm và không ngừng khát khao của con người.
Bài thơ là một hành trình của niềm tin, là cuộc phiêu lưu của tâm hồn, và cũng là bài ca của sự kết nối bền vững giữa các thế hệ. 'Những Cánh Buồm' là biểu tượng của ước mơ, là nguồn động viên mãnh liệt, là tình yêu thương và lòng hiếu kỳ của con trai đối với cha.
5. Phê Phán Văn Bản Thơ 'Những Cánh Buồm' Trong Sách Ngữ Văn 6 - Cánh Diều Tập 4
Thơ chân thực là ngôn ngữ biểu đạt cảm xúc, niềm vui và nỗi đau của con người. Bài thơ “Những cánh buồm” của Hoàng Trung Thông là một tác phẩm xuất sắc.
Cánh buồm không chỉ là biểu tượng, mà còn là ngôn ngữ tuyệt vời, kể về tình cha - con và giấc mơ hạnh phúc của tuổi thơ, những người là những chủ nhân của tương lai. Sau đêm mưa rả rích, bình minh trên biển hiện lên ấm áp, tráng lệ và trong sáng:
“Anh mặt trời rực rỡ biển xanh
(...) Cát càng mịn, biển càng trong”.
Cha con dạo chơi trên bãi biển vào “một sớm mai hồng”. Hình ảnh của bãi biển bình minh sau một đêm mưa rả rích thể hiện nét đẹp của đất nước trong khung cảnh của sự yên bình:
“Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng”.
Ảnh hưởng mạnh mẽ về tình cha con thân thiết. Niềm hạnh phúc giản dị nhưng chứa đựng nhiều ý nghĩa. Tình cảm gia đình hòa quyện với tình yêu quê hương. Đó không chỉ là niềm thương đau mà còn là sự hy sinh và cống hiến của nhiều thế hệ. Lần đầu tiên đến biển, con bất ngờ và ngạc nhiên trước vẻ đẹp rộng lớn của biển cả. Con “chỉ thấy...” và “không thấy...”:
“Cha ơi! Sao xa kia chỉ thấy nước, thấy trời
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?”
Cha rất hạnh phúc khi con bắt đầu bước đi. Cha âu yếm “mỉm cười xoa đầu con nhỏ”. Hai thế hệ cha và con nối tiếp nhau. Con sẽ tiếp tục con đường của cha. Con đường mà cha đã đi, thế hệ trẻ sẽ tiếp tục. Chân trời rộng lớn của tổ quốc:
Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa
Sẽ có cây, có cửa, có nhà
Vẫn là đất nước của ta
Nơi mà cha chưa bao giờ đặt chân đến
“Cánh buồm” tượng trưng cho lý tưởng cách mạng và sức mạnh của thời đại, mà Đảng và Bác Hồ sẽ truyền đạt cho thế hệ trẻ Việt Nam. Hoàng Trung Thông sử dụng đối thoại tâm tình để thể hiện ước mơ tươi sáng của thế hệ trẻ. Các từ: “sẽ có... có... có” và từ “vẫn là” khẳng định niềm tin vững chắc vào tương lai.
“Cánh buồm xa”, “buồm trắng” ở đoạn cuối là biểu tượng cho khát khao của con, của thế hệ trẻ, sẵn sàng đi lên, đóng góp, lao động và sáng tạo để xây dựng Tổ quốc phồn thịnh:
“Con lại trỏ cánh buồm xa, nói khẽ:
Cha mượn cho con buồm trắng nhé,
Để con đi...”
Cuối cùng, câu cuối bài thơ: “Lần đầu tiên trước biển khơi vô tận - Cha gặp lại mình trong ước mơ con” thể hiện niềm hạnh phúc của cha, những người đã mở đường, tự hào về thế hệ trẻ, sẽ biến những ước mơ đẹp thành hiện thực. Cha mẹ, thầy cô cùng với nhân dân vĩ đại sẽ đồng lòng nỗ lực để mở rộng cánh buồm ước mơ cho tuổi thơ.
Ngoài tình cảm cha - con, bài thơ “Những cánh buồm” còn là một tác phẩm hay, thú vị với thông điệp về ước mơ và khao khát của thế hệ trẻ Việt Nam trong thời đại mới.
6. Phê Phán Văn Bản Thơ 'Những Cánh Buồm' Trong Sách Ngữ Văn 6 - Cánh Diều Tập 7
Bài thơ “Những cánh buồm” của Hoàng Trung Thông thể hiện lòng tự hào của người cha khi thấy con mình cũng ấp ủ những ước mơ cao quý:
“Hai bóng cha con bước chậm trên bãi cát
Ánh mặt trời rực rỡ phản chiếu trên biển xanh
Bóng cha già dặn lênh khênh
Bóng con nhỏ bé, tròn chắc nịch.”
Trong không gian mở rộ, ánh sáng mặt trời phản ánh lên bãi cát, tạo nên bức tranh gắn bó và gần gũi. Hình ảnh bóng cha và bóng con đối lập nhau, nhưng vẫn hướng về ước mơ chung, tồn tại song song trong hơi ấm của buổi sớm mai:
“Sau trận mưa đêm rả rích
Đất trở nên mịn màng, biển trở nên trong xanh
Cha dẫn con dưới ánh nắng hồng.”
Cảnh thiên nhiên sống động hiện ra trước mắt. Bãi cát mịn màng, biển xanh thăm thẳm. Khung cảnh tươi đẹp này là quà tặng của một đêm mưa. Người cha đưa con dưới ánh nắng hồng. Đứa con tò mò hỏi:
“Cha ơi! Sao xa kia chỉ thấy nước, trời thôi
Không thấy nhà, cây cỏ, người ở đó?”
Không thể kìm lại sự tò mò của đứa trẻ. Tiếng kêu “Cha ơi!” đẹp lạ lùng. Câu hỏi ngây thơ như làm rung động lòng người đọc. Hạnh phúc khi cả hai cha chơi chơi xổ sốu trong tâm trạng phơi phới, đầy hứng khởi. Không thấy là điều khiến đứa con mơ ước khám phá, tìm hiểu tại sao thế giới lại đa dạng như vậy, biển rộng lớn.
Và người cha nhẹ nhàng trả lời:
“Theo cánh buồm mơ, đi đến những nơi xa xôi
Sẽ có cây cỏ, cánh cửa, mái nhà quen thuộc vẫn là đất nước của chúng ta
Nơi mà cha chưa bao giờ bước chân đến.”
Câu trả lời kích thích trí tò mò của đứa trẻ về một thế giới mà ngay cả cha cũng chưa hề thăm dò. Và sau đó:
“Cha lại dẫn con qua bãi cát mịn màng
Ánh nắng chảy đầy vai
Cha mường tượng chân trời phía xa.”
Hình ảnh “ánh nắng chảy trên vai” là biểu tượng cho sự thay đổi tâm trạng, gợi lên hình ảnh của những tia nắng tinh nghịch đùa giỡn bên cạnh cha và con. Đứa bé nói với cha:
“Cha cho con mượn chiếc buồm trắng nhé
Để con phiêu bồng...”
Đó là ước muốn khám phá của đứa con trên chiếc buồm “trắng” tràn đầy ước mơ tuổi thơ. Đứa con muốn khám phá, chinh phục thế giới rộng lớn phía trước.
Bài thơ “Những cánh buồm” được đánh giá là một tác phẩm xuất sắc về ngôn từ, âm điệu và gợi cảm.
7. Phê Phán Văn Bản Thơ 'Những Cánh Buồm' Trong Sách Ngữ Văn 6 - Cánh Diều Số 6
Bài thơ “Những cánh buồm” của Hoàng Trung Thông gợi cho người đọc nhiều cảm xúc. Tác phẩm được trích từ tập thơ cùng tên, được đánh giá là một trong những tác phẩm xuất sắc về ngôn từ, âm điệu và có sức gợi cảm. Giọng thơ trầm lắng như tiếng sóng êm dịu của đại dương, hình ảnh hai cha con được nhà thơ mô tả vô cùng chân thực. Người cha dắt con bước trên biển, chiếc bóng của cha dài lênh khênh, bóng con tròn chắc nịch - hình ảnh đáng yêu tôn vinh sự gắn bó, tình thương cha con.
Khi nghe tiếng chân con bước, trái tim cha tràn ngập niềm hạnh phúc. Khao khát khám phá thế giới của con làm cho cha cảm thấy hồi hộp, hạnh phúc khi thấy lại chính mình xưa kia. Lời nói của con chính là tâm hồn của cha khi còn là cậu bé mơ ước khám phá thế giới. Những ước mơ không thể thực hiện của cha nay được truyền đạt qua con. Đứa con sẽ tiếp tục hành trình đó thay cho cha. Như vậy, bài thơ “Những cánh buồm” đã thể hiện lòng tự hào của người cha khi thấy con mình cũng mang trong mình những ước mơ cao quý. Tác giả còn muốn ca ngợi những ước mơ làm cho cuộc sống trở nên đẹp đẽ hơn. Người đọc cảm nhận sự quan trọng của tình cảm gia đình trong cuộc sống.
Qua những thăng trầm của cuộc sống, con người có thể mất mình trong thế giới vật chất, nhưng những ước mơ của tuổi thơ vẫn luôn sống mãi, chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác một cách tuyệt vời. Hương vị tinh thần ấy được thể hiện sâu sắc trong bài thơ “Những cánh buồm” của nhà thơ Hoàng Trung Thông:
Hai cha con bước đi trên cát
...
Cha gặp lại chính mình trong tiếng ước mơ của con.
(Những cánh buồm - Hoàng Trung Thông)
Bài thơ giàu tầm tư, trầm lắng từng nét thơ, âm nhạc nhẹ nhàng như tiếng sóng êm dịu của đại dương, vẫn lưu luyến trong hình ảnh của cha con với những ước mơ trong sáng như một chuyện thần thoại. Hoàng Trung Thông truyền đạt khát vọng phiêu bồng xa xôi tới những cõi mơ ước của hai thế hệ qua hình tượng cánh buồm trên biển đang bốc lên dưới làn gió. Hình ảnh cha con tiếp tục bước chân cùng nhau trên bãi cát là nguồn cảm hứng, khuôn khổ trải đều trong bầu không gian biển rộng lớn, sáng láng như một lời mời đối với con người. Người cha đã truyền vào con vẻ đẹp tiềm ẩn của biển khi dìu bước cậu bé trên bãi cát, chỉ còn một chút nữa thôi, con sẽ mở ra những khả năng mới.
Điều đặc biệt hạnh phúc khi cả hai cha chơi chơi xổ sốu chia sẻ cùng một tâm trạng phơi phới, hứng khởi muốn tìm hiểu về biển. Bài thơ là câu chuyện thú vị về tình thân, một lời chia sẻ mừng ngày mới, một bản tình ca của cha dành cho con. Mỗi người, ai cũng từng trải qua những kỷ niệm ngây thơ, những ước mơ tuyệt vời. Với vai trò người dẫn lối, người cha tiếp tục tạo điều kiện cho ước mơ của con trên nền của một hoài bão lớn. Họ đã bước đi rất lâu, hòa mình trong trái tim biển, trong nhịp bước chân đồng đều trên cát từ bình minh mới đến khi ánh nắng đã cao. Hy vọng rằng sẽ có rất nhiều cánh buồm rực rỡ bay trên biển, lan tỏa tình yêu quê hương Việt Nam như giấc mơ của cậu bé đã được người cha ủng hộ và đưa lên đỉnh cao.
8. Phê Bình Văn Bản Thơ 'Những Cánh Buồm' Trong Sách Ngữ Văn 6 - Cánh Diều Số 8
Hoàng Trung Thông là một trong những nhà thơ nổi tiếng của nền thơ ca cách mạng. Bài thơ “Những cánh buồm” được coi là một trong những tác phẩm xuất sắc của ông, xuất bản lần đầu vào năm 1964:
“Hai cha con bước đi trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Bóng cha dài lênh khênh
Bóng con tròn chắc nịch,
Sau trận mưa đêm rả rích
Cát càng mịn, biển càng trong
Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng
Nghe con bước, lòng vui phơi phới.”
Mở đầu là hình ảnh của cha và con bước đi trên cát. Sau đêm mưa, ánh mặt trời mọc, làm cho biển trong xanh, cát trở nên mịn màng. Bóng cha dài lênh khênh, bóng con tròn chắc nịch - một hình ảnh đáng yêu thể hiện sự gắn bó, tình thương của cha và con. Nghe tiếng chân con bước, lòng cha tràn đầy sung sướng. Nhìn ra thế giới bên ngoài, đứa trẻ hỏi cha bằng giọng hồn nhiên, ngây thơ:
“Cha ơi, sao xa kia chỉ thấy nước thấy trời,
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?”
Trả lời câu hỏi của con, người cha giải thích cho con hiểu:
“Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa,
Sẽ có cây, có cửa, có nhà
Vẫn là đất nước của ta
Ở nơi đó cha chưa hề đi đến.”
Thế giới bên ngoài rộng lớn và đầy thú vị. Nó cũng là nơi mà cha chưa từng đặt chân đến. Cậu bé lại nói với cánh buồm:
“Cha mượn cho con cánh buồm trắng nhé,
Để con đi!”
Cánh buồm tự hào ngoài khơi biển thể hiện khát vọng khám phá của con. Nghe lời đề nghị của con, cha như thấy lại tiếng lòng của chính mình. Lúc trẻ, cha từng mơ ước khám phá thế giới rộng lớn bên ngoài. Giờ đây, những ước mơ chưa thực hiện được của cha truyền đạt qua con:
“Lời của con như tiếng sóng thầm thì
Tiếng lòng cha từ một thời xa xưa
Lần đầu tiên trước biển vô tận
Cha gặp lại chính mình trong tiếng ước mơ của con.”
Do đó, bài thơ “Những cánh buồm” đã thể hiện niềm tự hào của người cha khi thấy con mình cũng đựng trong mình những ước mơ cao quý. Đồng thời, Hoàng Trung Thông muốn tôn vinh khao khát khám phá cuộc sống của trẻ thơ - những ước mơ làm cho cuộc sống trở nên đẹp đẽ hơn.