Top 8 bài văn cảm nhận và phân tích về bài thơ 'Hoa bìm' (Ngữ văn 6 - SGK Chân trời sáng tạo) hay

Tuổi thơ là dòng suối mát lành mà mỗi khi nhắc đến đều gợi lên bao kỷ niệm ngọt ngào. Bài thơ 'Hoa bìm' của Nguyễn Đức Mậu đã tái hiện lại những khoảnh khắc tuổi thơ trong trẻo nơi làng quê bình dị. Từ giàn hoa bìm tím, tác giả gợi lại những hình ảnh thân quen qua những vật nhỏ bé đầy kỷ niệm:

Có con chuồn chuồn đỏ lơ ngơ
Bắt nắng trên nhành gai
Có cây hồng chín mọng
Rụng vài quả trong tiếng chim trưa
Có đôi mắt lá lim dim
Cánh diều ai thả nổi bồng bềnh trên mây
Bến quê sông gầy
Thuyền giấy chở đầy ước mơ
Cánh bèo xanh nhẹ nhàng
Giăng tơ con nhện dệt bao hy vọng
Có tiếng dế kêu râm ran
Có đom đóm thắp sáng đêm dài
Có tiếng cuốc kêu ở bờ lau
Như lời than thở của thiên nhiên

Mọi vật trở nên sống động và đầy cảm xúc qua lăng kính tuổi thơ của tác giả. Bài thơ đã tái hiện chân thực những hình ảnh giản dị mà đẹp đẽ của thiên nhiên gắn liền với tuổi thơ nơi thôn quê. Đó là con chuồn chuồn đỏ làm bừng sáng cả bầu trời thơ ấu. Là cây hồng chín mọng phía sau vườn nhà, nơi những chú chim líu lo ca hát. Là đôi mắt lim dim đầy mộng mơ của những đứa trẻ đang thả diều giữa buổi chiều lộng gió. Là con thuyền giấy chở theo những ước mơ tuổi thơ bay xa, đến với bến bờ của chờ đợi, niềm tin và hy vọng. Những hình ảnh hiện lên thật đẹp, tạo nên một bức tranh yên bình nơi thôn quê. Đoạn thơ còn đặc biệt bởi âm thanh râm ran của dế mèn và tiếng cuốc gọi nhau vào những chiều buồn. Tất cả đã vẽ nên một bức tranh tuổi thơ trong gió mát, nơi những ký ức đẹp mãi không phai mờ. Ai đã từng lớn lên từ làng quê hẳn không thể quên được bầu trời tuổi thơ đẹp đẽ trong 'Hoa bìm'.

Bài thơ 'Hoa bìm' là một tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Đức Mậu, mang đậm chất quê hương và con người nơi thôn dã. Với giọng điệu mộc mạc, chân thật, bài thơ thấm đượm hương bùn đất, như chính tác giả của nó. Sau khi vẽ lên bức tranh thanh bình với những kỷ niệm ấu thơ qua hình ảnh cánh diều, tiếng chim, nhà thơ kết lại bằng hai câu hỏi đầy nỗi niềm:

Hoa bìm tím ngát đong đưa

Mười năm chốn cũ, em chưa về thăm…?

Hai câu thơ vừa buồn bã, vừa khơi dậy bao cảm xúc lắng đọng trong lòng tác giả. Một câu hỏi không lời đáp, mang theo sự trăn trở và nỗi nhớ nhung. “Em” ở đây có thể là người bạn tuổi thơ, cùng nhà thơ trải qua bao kỷ niệm đẹp. Giờ đây, chỉ mình tác giả đang hồi tưởng lại những ngày xưa cũ. Câu thơ vừa mang nỗi nhớ, vừa chứa đựng tình cảm sâu sắc của nhà thơ đối với quê hương và người bạn cũ. Đó là những tình cảm đáng trân quý của người thi nhân.

Tuổi thơ là dòng suối trong veo mà khi đã đi qua, ai cũng muốn ngược dòng về để ôm ấp, để nâng niu, để mỉm cười. Bài thơ “Hoa bìm” của Nguyễn Đức Mậu đã khơi dậy những ký ức tuổi thơ tươi mát, nơi thôn quê yên bình. Từ giậu hoa bìm tím, tác giả đã tái hiện lại những mảnh ghép kỷ niệm qua hình ảnh quen thuộc của tuổi thơ:

Có con chuồn ớt lơ ngơ
Đậu khẽ trên nhành gai bắt nắng
Có cây hồng trĩu quả ngọt lành
Buổi trưa êm đềm rụng đôi ba tiếng chim
Có đôi mắt lá lim dim
Diều ai thả nổi trôi trên nền trời xanh
Bến quê nước đục lững lờ
Có con thuyền giấy chở đầy mộng mơ
Cánh bèo con nhện giăng tơ
Cào cào nép dưới tàn sen tránh nắng
Có tiếng ri ri của dế mèn
Bầy đom đóm sáng rực đêm hè
Tiếng cuốc kêu từ bờ lau
Khi mưa rơi, khi ngày nắng hạn.

Mọi thứ đều trở nên lung linh qua lăng kính tuổi thơ mà tác giả cảm nhận. Đoạn thơ đã tái hiện chân thực những hình ảnh bình dị, tươi mát, gắn liền với tuổi thơ của những đứa trẻ miền quê. Tất cả hiện lên như một bức tranh sống động, yên bình nơi làng quê Việt Nam. Ai đã từng lớn lên nơi làng quê chắc hẳn sẽ mãi không quên được những kỷ niệm đẹp đẽ ấy trong “Hoa bìm”.

“Hoa bìm” là một tác phẩm đặc sắc của Nguyễn Đức Mậu, khắc họa vẻ đẹp của làng quê Việt Nam.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã tái hiện bức tranh thiên nhiên quê hương với những hình ảnh quen thuộc và gần gũi:

“Rung rinh bờ giậu hoa bìm
Màu hoa tim tím tôi tìm tuổi thơ
Có con chuồn ớt lơ ngơ
Đậu khẽ trên nhành gai bắt nắng
Có cây hồng trĩu cành sai
Trưa yên ả rụng đôi ba tiếng chim
Có đôi mắt lá lim dim

Hình ảnh “giậu hoa bìm” mở ra một bức tranh tuổi thơ đầy kỷ niệm. Tác giả không chọn những loài hoa sang trọng như hoa hồng hay hoa mai, mà lại chọn hoa bìm – loài hoa dân dã, bình dị mà quen thuộc với làng quê Việt Nam. Những hình ảnh bình dị ấy khơi dậy trong tác giả bao nhiêu ký ức tươi đẹp về tuổi thơ. Từ giậu hoa bìm, từng mảnh ký ức của tác giả bắt đầu hiện về: chú chuồn chuồn ớt bay lượn giữa trời xanh, cánh diều trôi trên mây, những chú côn trùng cất tiếng gọi tuổi thơ… Tất cả tạo nên một bức tranh sống động của tuổi thơ nơi miền quê.

Hai câu thơ cuối mang theo sự nghẹn ngào, xúc động của tác giả:

“Hoa bìm tim tím đong đưa
Mười năm chốn cũ, em chưa hẹn về…?”

Một câu hỏi không có câu trả lời, chứa đựng bao nỗi niềm của tác giả về một người bạn thơ ấu đã xa. Câu thơ là sự hòa quyện giữa nỗi nhớ quê hương và kỷ niệm tuổi thơ.

Bài thơ “Hoa bìm” không chỉ tái hiện vẻ đẹp của làng quê mà còn là sự trân quý, hoài niệm về những kỷ niệm tuổi thơ, về quê hương thôn dã.

Ký ức tuổi thơ về quê hương luôn gắn liền với những kỷ niệm mơ màng, trong trẻo và đẹp đẽ nhất trong cuộc đời mỗi người.

Hoa bìm rung rinh bên dậu

Màu hoa tím nhạt tôi tìm về tuổi thơ

Chuồn ớt đỏ bay mơ màng

Bay lên đón nắng, đậu hờ trên cành gai

Cây hồng sai trĩu cành

Trưa yên ả, tiếng chim rơi nhẹ nhàng

Con mắt lá khép hờ

Diều ai thả lững lờ trên mây

Bến quê nắng mờ, sông lặng lẽ

Thuyền giấy nhỏ chở đầy giấc mơ

Bèo dạt, nhện giăng tơ

Cào cào tránh nắng, nương nhờ tán sen

Ri ri tiếng dế gọi

Đom đóm lung linh thắp đèn đêm dài

Con cuốc ở bờ lau

Kêu dài ngày nắng, kêu rền khi mưa

Hoa bìm tím đong đưa

Mười năm chốn cũ, em chưa hẹn về…?

Nơi ấy là cội nguồn nuôi dưỡng tâm hồn, khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước. Từ cánh hoa bìm tím dễ thương, nhà thơ Nguyễn Đức Mậu đã tìm về vùng trời bình yên một thời thơ ấu.

Bài thơ Hoa bìm vẽ nên cảnh thiên nhiên làng quê gần gũi, sống động và chứa chan tình yêu quê hương qua thể thơ lục bát giàu bản sắc.

Quê hương tuổi thơ bắt đầu từ những cánh hoa bìm tím rung rinh nơi bờ dậu. Ký ức tươi đẹp ấy như dòng sông trinh nguyên chảy mãi trong tâm hồn tác giả. Khoảnh khắc giữa hiện tại và quá khứ khiến thi nhân rung động bật thốt lên hai câu thơ mở đầu tự nhiên, dẫn dắt cảm xúc tìm về miền ký ức xa xăm:

“Rung rinh bờ dậu hoa bìm

Màu hoa tím nhạt tôi tìm về tuổi thơ”.

Hai từ láy “rung rinh”, “tím nhạt” thật ấn tượng. Chúng là sự rung rinh của gió, của hoa và cũng là sự rung động của lòng người nhớ về quá khứ. Màu tím nhạt của hoa cũng là sự đợi chờ tháng năm. Vì thế, hai câu thơ đầu vừa tả vừa gợi, cảnh và tình cùng hòa quyện, tất cả tạo nên sự xao xuyến.

Mười bốn câu thơ tiếp theo tô điểm bức tranh thiên nhiên làng quê, vẽ nên không gian tràn đầy sắc màu, âm thanh, hình ảnh sống động qua ký ức nhà thơ. Từ những con vật thân thuộc như chuồn chuồn ớt, dế mèn, cào cào, nhện, đom đóm, cuốc.

Sắc màu hòa quyện vào nhau: tím của hoa bìm, đỏ của chuồn chuồn, xanh của bèo, trắng của mây, vàng của ánh nắng; âm thanh của tiếng chim trong vườn, tiếng ri ri của dế, tiếng cuốc kêu trong nắng mưa...

Hình ảnh của tuổi thơ tôi và em hiện về lung linh trong bức tranh thiên nhiên ấy. Nhớ sao hình ảnh “con mắt lá lim dim” một buổi trưa cùng nhau thả diều giữa trời xanh. Nhớ sao con thuyền giấy mộng mơ trôi trên sông, chở giấc mơ tuổi thơ đi mãi.

Mỗi cảnh vật hiện lên đều gợi lên cảm xúc trong lòng tác giả. Nhà thơ Nguyễn Đức Mậu miêu tả đơn giản nhưng vẫn khiến người đọc rung cảm, như chính mình gặp lại tuổi thơ.

Trong bức tranh thiên nhiên sống động ấy, những câu thơ thật hay, lay động tâm hồn nhờ tác giả sử dụng nghệ thuật nhân hóa, so sánh tài tình: “Có con chuồn ớt lơ ngơ/ Bay lên bắt nắng đậu hờ nhành gai”. Những câu thơ gợi cảm, độc đáo như: “Có cây hồng trĩu cành sai/ Trưa yên ả rụng một vài tiếng chim”.

Những câu thơ mà Nguyễn Đức Mậu miêu tả đúng với cảm nhận của tuổi thơ, nhờ đó diễn tả cảm xúc tinh tế: “Có ri ri tiếng dế mèn/ Có bầy đom đóm thắp đèn đêm thâu/ Có con cuốc ở bờ lau/ Kêu dài ngày hạn, kêu rền ngày mưa”.

Trong bài thơ, nghệ thuật điệp cú pháp kết hợp liệt kê được tác giả sử dụng như một thủ pháp kép. Nhờ đó khơi dậy vẻ đẹp thiên nhiên thơ mộng của tuổi thơ, qua nhiều không gian, nhiều góc nhìn như một thủ pháp điện ảnh.

Màu hoa bìm tím hoang dại mở ra chân trời kỷ niệm tuổi thơ với biết bao âm thanh, sắc màu, hình ảnh và hoạt động của con người. Cuối bài thơ, hình ảnh hoa bìm tím xuất hiện trở lại như dòng hồi tưởng vừa ngưng đọng, vừa tuôn chảy trong cảm xúc.

Một mảnh hồn quê hương tuổi thơ khép lại nhưng vẫn day dứt khi hình ảnh người em mười năm chưa về thăm quê. Một dấu hỏi và dấu chấm lửng ở cuối bài thơ như khắc sâu những suy tư, trăn trở, cũng là dấu hỏi của muôn đời mà mỗi người không thể bỏ qua:

“Hoa bìm tím nhạt đong đưa

Mười năm chốn cũ, em chưa hẹn về…?”

Hoa bìm của Nguyễn Đức Mậu là bài thơ hay trong Tuyển thơ Lục bát, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân phát hành năm 2007, được đưa vào giảng dạy trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 6 (Chân trời sáng tạo) năm 2021. Bài thơ là ký ức, cảm xúc về quê hương tuổi thơ đẹp đẽ, thanh bình, qua hình ảnh hoa bìm dân dã, thuần phác. Đó là mảnh hồn quê hương mà mỗi chúng ta luôn nhớ về.

(Theo Lê Thành Văn, báo Giáo dục và Thời đại - https://giaoducthoidai.vn)

Bài thơ Hoa Bìm của Nguyễn Đức Mậu là một tác phẩm tuyệt đẹp, viết theo thể lục bát quen thuộc và gần gũi. Trong đó, nhà thơ đã khéo léo sử dụng những hình ảnh giản dị mà thấm đẫm tình quê. Từ những chi tiết bình thường, nhỏ bé như hoa bìm tím, chuồn chuồn ớt, đến cảnh vật thôn quê quen thuộc như cây hồng, con nhện, cào cào, dế mèn, đom đóm, và chiếc thuyền giấy trôi mơ màng trên dòng sông. Mỗi hình ảnh đều gợi lên một bức tranh yên bình của làng quê Việt Nam trong ký ức tuổi thơ của tác giả. Với lời thơ mộc mạc, không cầu kỳ, Đức Mậu đã thành công trong việc khắc họa vẻ đẹp hồn nhiên, trong sáng của quê hương.

Trong rất nhiều bài thơ viết về quê hương, em vô cùng ấn tượng với tác phẩm Hoa Bìm của nhà thơ Nguyễn Đức Mậu. Không giống như những bài thơ hào hùng, tha thiết khác về quê hương, Hoa Bìm mang đến cho em một cảm giác thanh bình, yên tĩnh lạ thường. Đó là sự an nhiên, thích thú xuất phát từ sâu thẳm tâm hồn, khi được trở về với cội nguồn, trở về với những ngày thơ ấu. Với những hình ảnh đơn sơ nhưng thân thuộc, nhà thơ đã tái hiện lại miền quê trong ký ức của mình. Mỗi chi tiết nhỏ bé được ông khắc họa qua góc nhìn của một đứa trẻ. Đó là thế giới của những loài vật nhỏ như chuồn chuồn ớt, nhện, cào cào, dế mèn, đom đóm. Là không gian vườn cây thân thuộc với hàng rào đầy hoa bìm tím, với cây hồng trĩu quả. Bên cạnh đó là những cảnh tượng quen thuộc ở dòng sông nước đục, những đứa trẻ chơi trò thả thuyền giấy. Hay những buổi trưa hè oi ả, trốn ngủ theo bạn bè ra vườn chơi. Những kỷ niệm, những hình ảnh ấy là từng khung cảnh của miền ký ức, và nhà thơ đã dùng những gam màu trong sáng, tinh khôi nhất để vẽ nên. Nhờ đó, người đọc có thể cảm nhận được tình yêu quê hương sâu đậm trong lòng nhà thơ, và tận hưởng một miền quê tươi đẹp mà tác phẩm Hoa Bìm đã khắc họa.

Thiên nhiên và những loài hoa tươi đẹp luôn là nguồn cảm hứng vô tận cho thi ca và nhạc họa. Bài thơ 'Hoa bìm' của Nguyễn Đức Mậu viết về một loài hoa giản dị nhưng mang đậm chất quê:

Rung rinh bên giậu hoa bìm

Màu hoa tím tím tôi tìm tuổi thơ

Câu thơ đầu dẫn dắt ta vào khung cảnh bình dị, êm đềm của làng quê Việt Nam với giậu hoa bìm màu tím thân thuộc. Tác giả không chọn những loài hoa quý như lan, hồng, hay mai, mà chọn hoa bìm mọc ven đường đơn sơ. Đây chính là sự thân thuộc, gắn bó với những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ nơi thôn dã. Đó là nơi có chú chuồn chuồn ớt đỏ bay lượn, là mảnh vườn ngập nắng với cây hồng trĩu quả ngọt lành, là cánh diều tuổi thơ, là con sông, bến nước và tiếng ve rộn ràng của mùa hè. Tất cả hiện lên qua đôi mắt thơ ngây của nhà thơ, tái hiện một thời ấu thơ êm đềm bên giậu hoa bìm tím. Cuối bài thơ, tác giả để lại câu hỏi không lời đáp “Mười năm chốn cũ, em chưa hẹn về…?”. Như nhắc nhở một người bạn về những ký ức tuổi thơ đẹp đẽ, khiến lòng thêm bâng khuâng vì sao người xưa chưa trở về. Qua đó, nhà thơ đã tái hiện vẻ đẹp bình yên của làng quê, thể hiện tình yêu sâu lắng đối với quê hương và sự trân trọng những kỷ niệm tuổi thơ.