Top 8 Món ẩm thực đặc sản của dân tộc Mông

Thắng cố là món ẩm thực truyền thống độc đáo của người Mông, ở vùng trung du miền núi phía Bắc. Món này xuất phát từ Vân Nam (Trung Quốc), sau đó được du nhập vào các dân tộc Kinh, Dao, Tày.

Thắng cố được chế biến đơn giản nhưng để nấu ngon, cần bí quyết và kinh nghiệm. Người ta mổ ngựa (hoặc bò, dê, heo), làm thịt sạch sẽ, lấy tất cả các nội tạng ăn được của con vật chặt thành từng miếng. Sử dụng bếp lửa than, than phải 'rực hồng', dùng một cái chảo lớn (chảo cũ), cho tất cả vào chảo cùng lúc, xào lăn theo kiểu 'mỡ ngựa rán ngựa' (sử dụng mỡ có trong thịt). Khi miếng thịt se se cạnh, đổ nước vào chảo và đun sôi sùng sục hàng tiếng đồng hồ.

Nước dùng phải ngon, đầu bếp Mông nấu rất chu đáo: Múc từng muỗng bọt để nước xương thêm ngọt, thêm trong. Các bộ phận như lòng, tim, gan, tiết, thịt, xương, được cho vào sau cùng và đun nhừ, có thể thêm rau. Gia vị truyền thống gồm muối, thảo quả, địa điền, quế, lá chanh nướng thơm, tán nhỏ, ướp vào thịt trước khi xào. Ngày nay, thành phần gia vị có thể thay đổi tùy vào quán ăn, khiến hương vị trở nên độc đáo.

Khi ăn, chảo vẫn để trên bếp, ăn đến đâu múc ra bát đến đó. Món này thường được làm vào các dịp lễ, hội, chợ phiên hoặc những ngày đông người như hội làng.

Rượu Ngô là đặc sản rượu của người H’Mông Sapa. Rượu H’Mông mang mùi thơm đặc biệt từ men lá rừng, vị đậm đà của thóc nương và ngô nếp.

SaPa, với độ cao hơn 1000m, là nơi có khí hậu mát mẻ, cây cỏ xanh tươi. Sản phẩm để làm rượu độc đáo, được nấu từ thóc nương, ngô nếp và men lá từ hơn 20 loại thảo dược khác nhau.

Trước khi nấu rượu, người H’mông chuẩn bị men cùng nguyên liệu cẩn thận. Thóc nương chín và ngô nếp được ủ với men chuẩn bị sẵn. Rượu được ủ cho đến khi có mùi thơm đặc trưng, sau đó chưng cất theo công thức riêng, tạo ra những giọt rượu chất lượng.

Rượu có màu trong vắt, hương thơm tinh khiết, vị ngọt dịu. Truyền thuyết H’Mông kể rằng rượu là để cúng Giàng (thần tiên), vì vậy nó mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc và là biểu tượng của người H’Mông. Rượu H’Mông có hương thơm đặc trưng của thóc và ngô nếp, hòa quyện với 20 loại thảo dược trong men rượu. Một sản phẩm không chỉ về ẩm thực mà còn về văn hóa, tập quán của người H’Mông. Chất lượng đảm bảo, mẫu mã đẹp.

Mèn mén, một món ăn đặc trưng của người Mông, không chỉ đơn thuần là thức ăn mà còn là hồn của nền văn hóa ẩm thực. Ngô, là nguyên liệu chính, được lựa chọn cẩn thận và xay bằng những cối xay đá truyền thống. Quy trình làm mèn mén đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm.

Sau khi ngô được xay và sàng lọc, bột ngô được trộn với nước vừa đủ, tạo nên hỗn hợp mềm mại và hấp dẫn. Món ăn được hấp đến hai lần với lửa từ chiếc nồi đặc biệt. Điều này giúp mèn mén trở nên thơm ngon, ngọt bùi, và giữ được độ dẻo, mềm của ngô.

Mèn mén không chỉ là một món ăn gia đình mà còn là sự kết nối giữa thế hệ. Những hương vị truyền thống được lưu giữ qua từng bát mèn mén, là biểu tượng của sự gắn bó và tình thân.

Đặc biệt, mèn mén không chỉ xuất hiện trong bữa ăn gia đình mà còn là lựa chọn tuyệt vời khi tham gia phiên chợ vùng cao. Du khách không chỉ thưởng thức vị ngon độc đáo mà còn hiểu rõ hơn về nền văn hóa ẩm thực độc đáo của người Mông.

Một món ăn dân dã, không thể không nhắc đến là phở chua Bắc Hà. Bánh phở được làm từ loại gạo địa phương, tàu xì chế biến cầu kỳ mất đến 3 tháng để có hũ tàu xì ngon nhất.

Nước dùng ngâm rau cải với nước đường tạo nên hương vị đặc trưng của phở chua. Sợi phở thơm ngon, mềm vừa, kết hợp với vị giòn của lạc, vị chua dịu của nước dùng và dưa chua, vị dai mềm của thịt, cay của tương ớt, thơm nồng của rau húng, tạo nên hương vị độc đáo và khó quên.

Phở chua Bắc Hà, từng bước trở thành món ngon nổi tiếng, không chỉ là sự lựa chọn của người dân địa phương mà còn là món ăn hấp dẫn du khách. Mỗi ngày, hàng phở Bắc Hà thu hút du khách đến thưởng thức, tận hưởng hương vị truyền thống độc đáo.

Ở Lao Chải (Sa Pa), người H'Mông có một món ăn rất độc đáo từ ớt: ớt nướng. Để tạo nên món ngon này, họ chọn những quả ớt xanh đã già, nướng chín trên bếp củi cho đến khi hơi cay bị xì đi, sau đó bỏ ra, lau sạch bụi than và giã nhuyễn cùng với muối hạt đã rang. Một cách đơn giản nhưng tinh tế, ớt nướng có thể trở thành một món chính thú vị trong bữa ăn. Gia đình nào muốn thêm bớt gia vị hương vị, có thể thêm một chút dầu hoặc mỡ đun nóng, sau đó xào ớt đã giã cùng muối cho thêm hương thơm. Kết quả là một món ăn hấp dẫn, cay nồng mặn mà vô cùng ngon miệng.

Với người H'Mông ở Lao Chải, món ớt nướng không chỉ là đặc sản mà còn là một phần quen thuộc trong bữa cơm hàng ngày. Cuộc sống khó khăn tại đây khiến cho món ăn đơn giản nhưng đầy hương vị này trở thành một điểm sáng, tạo điểm nhấn thú vị cho bữa ăn. Ớt nướng không chỉ là một món ngon mà còn là biểu tượng của sự sáng tạo và chất hồn của ẩm thực dân dụ vùng cao.

Trên những ngọn đồi xanh tươi của Sính Lủng, Thài Phìn Tủng, Vần Chải, Sủng Trái, bánh láo khoải (hay còn gọi là bánh lức khoải, rớ khoải) từ bột ngô là một phần quan trọng của bữa ăn Tết. Trong không khí tràn đầy nghệ thuật làm bánh, đồng bào Mông cư trú trên đất đỏ Tây Bắc hòa mình vào việc làm bánh láo khoải, một nét văn hóa truyền thống được duy trì qua từng thế hệ.

Sử dụng bột ngô đồ chín, người ta giã nhuyễn thành bột và tạo thành những chiếc bánh láo khoải hình bầu dục, có bề mặt từ 15-20 cm. Sau đó, bề mặt bánh được phủ mỡ và mật ong, tạo nên lớp vị đặc trưng, thơm ngon khó cưỡng. Bánh láo khoải không chỉ là đặc sản ẩm thực dân dụ mỗi dịp xuân về mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết, gắn bó giữa các thành viên trong cộng đồng.

Thường được làm trong những dịp lễ, tết hoặc để bán trong chợ phiên, bánh láo khoải là một món ngon đậm đà, được nhiều người ưa chuộng, đặc biệt là trong vùng cao Tây Bắc.

Tiếp theo sau bánh láo khoải, không thể không nhắc đến một món ngon khác của người Mông là bánh ngô “pá páo cừ”. Phụ nữ người Mông chia sẻ: 'Bánh ngô có nguyên liệu chủ yếu từ ngô nếp, mang đến hương thơm và độ dẻo đặc biệt. Hạt ngô còn sữa, được hái về và xay thành bột, sau đó đặt trong túi để nước thoát ra, giữ lại bột ngô bên trong. Bột ngô sau khoảng hai ngày sẽ khô, được đánh tơi và thêm nước trước khi nặn thành từng chiếc bánh hình tròn, sau cùng chảo rán cho vàng giòn.'

Bánh ngô này mang đặc điểm ngon với hương thơm của ngô non, và tùy theo khẩu vị cá nhân, có thể thêm mật mía hoặc mật ong vào bột trước khi nặn. Một số gia đình gói bánh thành hình tam giác và hấp chín, tạo nên những chiếc bánh dẻo ngon, thơm lừng.

Không chỉ là một món ăn truyền thống, bánh ngô còn là biểu tượng của sự đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng người Mông. Với hình dáng xinh xắn và hương vị độc đáo, bánh ngô trở thành một nét đẹp độc đáo trong văn hóa ẩm thực của người dân vùng cao Tây Bắc.

Bánh dày – món bánh truyền thống có vai trò quan trọng trong các dịp lễ, hội và tết của người Mông ở vùng núi phía bắc. Theo truyền thống, bánh dày không chỉ là biểu tượng của tình yêu và sự thủy chung, mà còn là hình tượng của mặt trăng và mặt trời, nguồn gốc của con người và vạn vật trên đời. Người Mông thường gọi bánh dày là “Pé- Plẩu” theo ngôn ngữ Mông.

Bánh dày được làm với sự công phu, sử dụng gạo nếp thơm hấp thành xôi. Vừng được rang và lòng đỏ trứng gà luộc chín làm nguyên liệu chính. Việc xoa bột và các dụng cụ nặn bánh được thực hiện cẩn thận để tránh dính. Bánh thường được ăn nóng hổi, vì vậy mới giữ được hương thơm đặc trưng của xôi quê, thơm ngon của miền núi sơn cước. Có thể rán hoặc nướng, thêm mía đường hoặc mật ong khi ăn sẽ tăng thêm hương vị tuyệt vời.

Bánh dày không chỉ thuộc riêng về người Mông mà còn là món ăn của nhiều dân tộc khác nhưng vẫn mang đặc trưng riêng của người Mông. Để hiểu rõ hơn về điều đó, hãy đến với vùng núi tây bắc, trải nghiệm và thưởng thức món quà của thiên nhiên và nghe câu chuyện về cách làm bánh tinh tế của những người dân tộc Mông hiếu khách ở đây.