1. Món Ga Pội
Món Ga Pội của người Chăm là một tác phẩm ẩm thực độc đáo, chế biến từ cari, thịt bò, dầu dừa, dừa, dầu lạc và ớt chín. Cơm rang hay nấu như cari, thưởng thức kèm với cơm, bánh mì, bún đều ngon miệng. Đây là món ăn không thể thiếu trong các bữa tiệc và luôn nhận được sự ưa thích từ thực khách. Ga Pội chế biến bởi bàn tay tài năng của các bà, cô nội trợ Chăm luôn giữ được hương vị đặc trưng, khiến người thưởng thức phải thấu hiểu sự hòa quyện của nguyên liệu.


2. Món Pài Pa Ghênh (canh thính)
Món này thường xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày của người Chăm. Gạo rang xay nhuyễn kèm với cari, cà pháo, đu đủ sống, củ cải, cà rốt…
Khi chín, thêm hành, tỏi, bột ngọt và vài trái bứa. Bứa mềm dầm ra để có chất chua và thêm mắm bò hóc (prahoc) của người Khmer để tăng hương vị đậm đà. Dù người chưa thử sẽ có vẻ ngần ngại, nhưng sau vài lần nếm, sẽ trở nên thích thú. Có thể ăn món này với bún và cơm, vừa no bụng vừa thỏa mãn khẩu vị.
Du khách đến thăm thị xã Châu Đốc, qua đò Châu Giang và xã Châu Phong sẽ hiểu rõ hơn về văn hóa độc đáo của người Chăm miền Tây Nam Bộ. Tham gia lễ hội và thưởng thức các món ăn dân tộc là trải nghiệm đầy thú vị.


3. Món Cà dĩa chiên
Món cà dĩa chiên là một biểu tượng của ẩm thực người Chăm Ninh Thuận, đơn giản nhưng chứa đựng nhiều hương vị tinh tế. Cà dĩa, hay còn được gọi là ca bom, là một loại cà to có vị thơm dịu nhẹ và phần ruột xếp chặt, dẻo. Điều này khiến cà dĩa trở thành nguyên liệu hoàn hảo cho các món ăn chiên và xào. Món cà dĩa chiên của người Chăm Ninh Thuận không chỉ là một món ăn, mà còn là sự kết hợp hài hòa của hương vị mặn, béo, cay, thơm ngon, khiến thực khách không thể nào quên.
Khi thưởng thức món cà dĩa chiên, người Chăm thường nói rằng nó sẽ làm tăng khẩu phần cơm. Sự kết hợp của vị mặn, vị béo, vị cay và hương thơm dịu nhẹ khiến mỗi miếng cà dĩa chiên trở nên hấp dẫn đến không ngờ.


4. Mắm lòng cá (mắm ruột)
Mắm lòng cá, hay còn gọi là mắm ruột, là một biểu tượng trong danh sách mắm của người Chăm Ninh Thuận. Được làm từ lòng các loại cá biển như cá Ngừ, cá lồ ồ, cá Quê, cá Thu… Món mắm này được chế biến đơn giản: lòng cá được rửa sạch, trộn muối hột loại to, ủ trong hũ và phơi nắng khoảng ba ngày. Khi đã sử dụng được, mắm lòng cá được kết hợp với đường, tỏi, ớt, gừng, thịt ba rọi cắt nhỏ để tạo nên món mắm thơm ngon độc đáo. Thưởng thức mắm lòng cá ngon tuyệt kỳ khi kết hợp với cơm trắng, cá đồng nướng, cà dĩa thái sống và rất nhiều loại rau xanh. Món này hứa hẹn mang đến trải nghiệm ẩm thực đặc sắc cho thực khách.


5. Cơm nị – cà púa
Cơm nị - cà púa là một hòa quyện hoàn hảo của ẩm thực người Chăm. Hai món ăn, hai bản thể khác biệt nhưng không thể tách rời nhau, luôn đi cùng nhau để tạo nên một hương vị đầy mê hoặc. Sự đầu tư và tỉ mỉ ngay từ công đoạn lựa chọn nguyên liệu cũng như cách chế biến đã làm cho món ăn này hoàn hảo trong mọi chi tiết. Trước tiên phải nói về cơm nị.
Gạo sau khi đã lựa kỹ sẽ được vo cho sạch, thêm một chút muối rồi xả lại với nước. Tiếp đến, đổ gạo ra rổ lớn, để một lát cho ráo nước. Sau đó xào bơ cùng nụ đinh hương, quế cho dậy mùi thơm rồi đổ gạo vào xào để tạo độ săn và quyện đều nguyên liệu. Phần gạo đã được xào xong sẽ đem trộn cùng bột hạt điều đã rang sẵn. Công đoạn này giúp cơm nị có màu vàng tươi đặc trưng. Đổ gạo vào hỗn hợp nước bao gồm muối, đường, bột ngọt, cà ri đã quấy đều, đem nấu. Khi cơm đã gần chín thì rưới nước cốt dừa hoặc sữa vào nồi rồi nấu tới khi chín hẳn. Lưu ý, không cho nước dừa và sữa vào từ đầu vì sẽ làm cơm dưới đáy nồi dễ bị cháy khét, không dẻo, thơm. Để tăng sự mới lạ, người làng Chăm còn cho thêm nho khô trộn cùng cơm. Chỉ với công đoạn nấu cơm nị cũng đã đủ để ta thấy sự công phu, kỹ lưỡng của người Chăm. Và chính phong thái cầu kỳ này đã góp phần tạo nên một món ăn vừa thơm ngon, vừa béo ngậy.
Để đi kèm với cơm nị đầy tinh tế, thành phần cà púa cũng chẳng kém cạnh về độ chỉn chu. Muốn món cà púa ngon đúng vị, người ta khử mùi thịt bò bằng cách đổ rượu và gừng vào. Sau đó, chọn quả dừa bánh tẻ đem nạo sợi nhỏ, một nửa để thắng nước cốt dừa, một nửa để rang cho vàng. Tiếp đến, bắc chảo nóng, cho thịt bò vào xào cùng dừa khô, cà ri tự chế biến theo khẩu vị, ớt muối. Xào đều tay cho đến khi thịt bò thấm đều, rưới nước cốt dừa rồi hầm cho thịt thật mềm. Hành tím, đậu phộng rang, cơm dừa nạo phủ đều khắp bề mặt sẽ là bước cuối cùng làm bật lên vị ngon cho cà púa.
Từng nguyên liệu, từng món ăn khi đứng riêng lẻ cũng đã dư sức làm lay động lòng người. Nên khi hai mảnh ghép này kết hợp lại thì chắc chắn sẽ độ ngon còn tăng lên gấp bội. Hạt cơm vàng tươi, ngậy béo phảng phất mùi dừa nhưng chẳng phải mềm nhừ mà ráo khô, tơi xốp. Khi chan cùng nước cà púa thì lại có thêm vị cay the, đậm đà, khiến du khách phải xuýt xoa ngay từ muỗng đầu tiên.


6. Món Gỏi xoài cá cơm
Gỏi xoài cá cơm là một món ăn gỏi phổ biến trong ẩm thực của người Chăm tại đây. Thường xuyên, khi có cá cơm, hầu hết người Chăm sẽ chọn làm hai món: nấu canh bầu và làm gỏi xoài. Đó là một thói quen quen thuộc trong đời sống ẩm thực của họ.
Món ăn này chỉ đơn giản cần có cá cơm nhỏ, phơi khô và chiên giòn. Xoài được bào sợi, kết hợp với rau răm, nước đường có vị cay nồng. Đậu phộng rang thơm phức là điểm nhấn hoàn hảo. Một bữa ăn ngon lành đã có ngay.


7. Mắm nêm (mắm cá)
Cộng đồng người Chăm suốt năm bận rộn với lễ hội. Mỗi lễ là một dịp để thưởng thức ẩm thực đặc sắc. Những lễ lớn như Ngap kabaw Yang Pataw hay Padhi thường có những mâm cỗ đặc biệt với thịt dê, gà, vịt, trứng và bánh trái đa dạng. Trong những dịp này, mưthin mắm - món chấm truyền thống của người Chăm là điều không thể thiếu.
Người Chăm từng sống chủ yếu bằng nghề biển, và mắm nêm là một sản phẩm quan trọng mà họ chế biến từ cá biển. Quá trình làm mắm nêm khá đơn giản, với cá cơm tươi được ướp muối và lên men. Sau 20 ngày đến một tháng, cá chín và mắm nêm có thể sử dụng.
Người Chăm thường sử dụng mắm nêm nguyên con, có thể nấu chín hoặc ăn sống, tùy thuộc vào khẩu vị và kinh nghiệm của họ. Việc chọn lựa và chế biến mắm nêm đòi hỏi sự tinh tế và kinh nghiệm để tạo ra một món ăn ngon đúng điệu.


8. Canh bồi
Canh bồi là một món canh độc đáo, hấp dẫn được người Chăm ưa chuộng, mang đến sự ngon mát… giải thoát khỏi cái nắng nóng của vùng đất khô cằn Ninh Thuận.
Khác biệt với những loại canh rau phổ biến, canh bồi của người Chăm Ninh Thuận được chế biến độc đáo với cọng rau non xanh, kết hợp với những gia vị truyền thống. Món canh này không chỉ là bữa ăn bổ dưỡng mà còn là liều thuốc tốt cho sức khỏe trong ngày hè nóng nực.

