Người xưa đối diện với vấn đề làm thế nào để đo lường thời gian và tuổi tác mình. Trong một đất nước thanh bình, vua quyết định thưởng cho người già nhất. Nhưng không ai biết ai già nhất vì không ai biết mình bao nhiêu tuổi. Vua sai sứ giả đi hỏi các vị thần. Thần Sông chỉ về Biển, thần Biển chỉ về Núi, và thần Núi chỉ về Mặt Trời. Sứ giả gặp bà lão hái hoa đào. Bà ta hái hoa đào mỗi lần nở để đếm thời gian chờ con xa xôi.
Quay về, sứ giả báo cáo vua về cách bà lão đếm tuổi bằng hoa đào. Vua sáng tạo cách đếm tuổi: Mỗi lần hoa đào nở, đếm một tuổi. Vua cũng quyết định mỗi lần hoa đào nở là ngày Tết, kéo dài ba ngày ba đêm, để tận hưởng niềm vui và ghi chú những kỷ niệm. Phong tục này đã truyền bá qua thời gian và trở thành ngày Tết ngày nay.


Truyền thuyết về hoa mai vàng kể về cô gái tên Mai, con của một thợ săn can đảm. Cô được đào tạo thành nữ hiệp sĩ tài năng từ khi còn nhỏ. Khi một yêu tinh đe dọa làng, hai cha con Mai đi tiêu diệt nó. Mặc dù cô giết được yêu tinh, nhưng cô đã hy sinh để bảo vệ người dân khi bị yêu tinh tấn công trả thù. Cô được tái sinh bởi sự thương xót và lòng nhân ái của Ngọc Hoàng để trở về gia đình trong vòng chín ngày. Sau khi gia đình cô qua đời, cô không trở về mà trở thành cây hoa mai mọc tại miếu làng. Hoa mai vàng nở rộ trong chín ngày Tết, trở thành biểu tượng truyền thống được trồng khắp nơi, mang lại may mắn và đuổi đi tà ma.
Câu chuyện này thể hiện ước mơ của người Việt về cuộc sống an lành, hạnh phúc. Mặc dù hoa mai chỉ là một loài cây, nhưng nó trở thành di sản văn hóa quý báu, thể hiện giá trị văn hóa truyền thống và ý nghĩa lớn trong nền văn hóa Tết cổ truyền của Việt Nam.


3. Huyền thoại cây nêu ngày Tết
Ngày Tết, cây nêu không chỉ là truyền thống, mà còn là biểu tượng của cuộc đấu tranh giữa con người và quỷ để bảo vệ ruộng đất. Huyền thoại kể về cuộc chiến khốc liệt giữa người và quỷ trong việc chia sẻ đất và nông sản. Dưới sự giúp đỡ của Phật, con người đã chiến thắng quỷ bằng sự khôn ngoan và kỳ diệu.
Để tưởng nhớ chiến thắng và tránh sự can thiệp của quỷ, người ta treo cây nêu trước nhà, với lá dứa, vôi bột và các biểu tượng khác, tin rằng sẽ ngăn chặn quỷ không dám đến. Câu chuyện này không chỉ là truyền thống mà còn là cách để kỷ niệm sự kiện lịch sử quan trọng và bảo vệ gia đình khỏi sự can thiệp của những thế lực huyền bí.


4. Sự tích Táo Quân
Câu chuyện về Táo Quân kể về đôi vợ chồng nghèo. Người chồng uống rượu và bạo hành vợ. Vợ rời đi, gặp người thợ săn tốt bụng, họ kết hôn và sống hạnh phúc. Khi thợ săn giúp người xin ăn, vợ cũ giúp đỡ và bị hiểu lầm. Trong sự hiểu lầm, vợ tự tử. Khi người chồng cũ biết tin, hối hận và tự thiêu cùng vợ. Người chồng thứ hai, khi biết sự thật, hối hận và tự thiêu chết theo vợ.
Ngọc Hoàng biết về tình cảm và lỗi lầm, biến họ thành Táo Quân để theo dõi gia đình dưới trần gian. Vào cuối năm, người ta cúng Táo Quân và đốt giấy để giúp họ trên hành trình về trời.


5. Sự tích hoa đào
Xưa kia, ở phía đông núi Sóc Sơn, Bắc Việt, mọc một cây đào với cành lá rộng lớn, bóng rậm. Hai vị thần Trà và Uất Lũy trú ngụ trên cây đào, che chở cho dân chúng. Ma quỷ sợ hãi sức mạnh của 2 thần này và tránh xa cây đào. Trong những ngày cuối năm, khi 2 thần lên thiên đình chầu Ngọc Hoàng, ma quỷ hoành hành. Để tránh ma quỷ, người dân bẻ cành đào về cắm trong nhà, hoặc vẽ hình thần linh để xua đuổi ma quỷ. Từ đó, truyền thống bẻ cành đào vào dịp Tết để trừ ma quỷ được lưu giữ và phát triển, tạo nên không khí rộn ràng của mùa Xuân.


6. Chuyện kể về Hoa Thuỷ Tiên
Câu chuyện về Hoa Thuỷ Tiên kể về một ông phú hộ có bốn người con trai. Trước khi qua đời, ông yêu cầu các con chia tài sản đều nhau, nhưng ba người con lớn đã không giữ lời hứa và chỉ để lại cho em út một mảnh đất khô cằn. Em út buồn bã và thương tiếc cha cũng như sự xử lý không công bằng của ba người anh. Khi em út đang ngồi khóc một mình, một bà Tiên xuất hiện từ mặt ao gần đó, thông báo rằng mảnh đất em út được thừa hưởng chứa một kho tàng - mầm của một loại hoa quý vô giá. Mỗi năm, vào mùa Xuân, hoa này sẽ nảy mầm và nở rộ trên mảnh đất của em, mang lại hoa thơm ngào ngạt. Em út đặt tên cho loài hoa này là Hoa Thuỷ Tiên để tưởng nhớ ơn lành của bà Tiên.
Loại hoa Thuỷ Tiên này trở nên quý hiếm và được giới thích hoa săn đón, khiến em út trở nên giàu có hơn ba người anh tham lam. Nhờ mảnh đất phát triển hoa Thuỷ Tiên, em út trở nên giàu có, được nhiều tiền bạc và tài lộc. Người ta tin rằng Hoa Thuỷ Tiên mang lại may mắn và thịnh vượng, vì vậy việc chơi hoa Thuỷ Tiên trở thành một phong tục đón mừng mùa Xuân và Tết. Trong những ngày cuối năm, người ta chăm sóc hoa Thuỷ Tiên để chờ đợi sự nở rộ đúng vào Giao Thừa, hy vọng sẽ mang đến tài lộc, sung túc và may mắn trong năm mới.


7. Chuyện kể về bánh chưng bánh dày
Chuyện kể về bánh chưng và bánh dày là một câu chuyện cổ truyền của người Việt Nam, liên quan đến việc cúng tiết Tết Nguyên Đán. Câu chuyện này xuất phát từ thời xa xưa, khi Vua Hùng Vương VI tổ chức cuộc thi để tìm người kế vị. Có hai người con trai của vua là Lang Liêu và Âu Cơ. Vua muốn chọn người kế vị dựa trên khả năng của con trai làm thức ăn. Người làm món ăn ngon và ý nghĩa nhất sẽ được chọn làm người thừa kế. Lang Liêu, con trai thứ bảy, chọn làm bánh chưng và bánh dày. Ông lựa chọn những nguyên liệu đặc biệt như gạo nếp, đậu xanh, thịt, và lá chuối để làm bánh. Bánh chưng thể hiện cho đất (hình vuông) và bánh dày thể hiện cho trời (hình tròn). Khi mở bánh, Vua Hùng Vương thấy bánh chưng và bánh dày có ý nghĩa tượng trưng rất sâu sắc. Bánh chưng có hình vuông tượng trưng cho trời đất giao hòa, còn bánh dày hình tròn tượng trưng cho sự tròn đầy, kết nối và hòa hợp. Vì ý nghĩa sâu sắc của món ăn này, Lang Liêu đã được chọn làm người kế vị.
Từ đó, vào mỗi dịp Tết Nguyên Đán, người Việt Nam thường làm bánh chưng và bánh dày để cúng tổ tiên, biểu trưng cho sự gắn kết, lòng biết ơn và tình cảm gia đình. Bánh chưng và bánh dày trở thành một phần quan trọng không thể thiếu trong nghi lễ của người Việt vào dịp này.


8. Chuyện kể về tục đốt pháo và rắc vôi bột ngày tết
Trong truyền thuyết cổ xưa của người Việt, kể về việc đốt pháo và rắc vôi bột vào dịp Tết xuất phát từ những tin ngưỡng cổ xưa. Người Việt xưa tin rằng có những thần thế ác quỷ, trong đó có thần Na-Á. Thần này và bà vợ bà Na-Á, gây ra rất nhiều tai họa cho con người. Mặc dù hung ác, nhưng Na-Á và bà Na-Á lại sợ sáng và tiếng ồn. Họ luôn tránh ánh sáng và gây rối khi trời tối, khiến người dân lo lắng. Các thần linh cố gắng kiềm chế họ nhưng không thể loại bỏ tận gốc. Vào ngày giao thừa, khi các thần bảo hộ dân gian phải về chầu Ngọc Hoàng, Na-Á và bà Na-Á có cơ hội gieo rắc sợ hãi và lo lắng trong dân gian. Để giúp người dân tránh điều này, họ được dạy cách đốt pháo, thắp đèn và sử dụng tiếng ồn để xua đuổi hai thần ác này. Và từ đó, đêm giao thừa mọi nhà đua nhau đốt pháo, tin rằng tiếng nổ và mùi thuốc súng có thể đuổi Na-Á và bà Na-Á đi, mang lại điều lành trong năm mới.
Để trừ tà ma trong dịp Tết, người ta cũng rắc vôi bột quanh nhà và vẽ cung, tên trước cửa theo lời khuyên của vị thần từ đời vua Đinh Tiên Hoàng. Khi đó, dịch bệnh lan rộng do không chôn cất xác người sau những trận chiến, và từ đó, nhiều hồn ma ác quỷ xuất hiện gây hại cho dân chúng. Vua Đinh được chỉ bảo sử dụng vôi bột để đuổi ma quỷ và ngăn chặn những điều không lành. Kể từ đó, việc sử dụng vôi bột để trừ tà và bảo vệ trở thành một phần không thể thiếu trong ngày Tết của người Việt.

