1. Tấm Cám
Câu chuyện của Tấm Cám, trong bài thơ của Bùi Thị Ngọc Điệp, như một tia sáng mang đến làn gió mới cho thế giới cổ tích, tô điểm thêm vẻ hấp dẫn và thú vị. Bằng tình hiếu thảo và lòng nhân ái, Tấm vượt qua mọi khó khăn, từ những đau thương tới hạnh phúc cuối cùng.
Truyện kể về Tấm, người con hiền lành mất cha sớm, bị kế mẹ và em gái Cám hại hạ. Bằng lòng hiếu thảo, Tấm vượt qua những gian khổ, giúp đỡ mọi người xung quanh và cuối cùng được vua chọn làm hoàng hậu, hạnh phúc viên mãn.
Điều mà truyện muốn nhắn nhủ đến độc giả là tình yêu thương, lòng nhân ái và lòng hiếu thảo sẽ luôn thắng thế, mang lại hạnh phúc cho những người có trái tim lương thiện.
Tấm Cám - Bùi Thị Ngọc Điệp
2. Cóc và Trời
Cóc và Trời là một tác phẩm thơ dân gian Việt Nam của Bùi Thị Ngọc Điệp, đậm chất văn hóa và ý nghĩa nhân văn.
Truyện là câu chuyện về lòng dũng cảm và đoàn kết, giúp thấy rõ sức mạnh của tinh thần con người.
Ngày xưa, khi trời khô han
Đất đai nứt nẻ, cây héo hon
Cóc, một chiến binh rất gan
Phát động kiến Trời, đưa lời cầu cứu.
Cóc gặp bạn đường
Cua, Gấu, Cọp và Ong
Nhóm đồng lòng, đồng hành
Chung tay kiến Trời, lòng không nao núng.
Trước cửa lâu nhà Trời
Thấy trống lớn, Cóc bố trí hùng tráng:
“Chum nước, anh Cua hãy lo nhé
Cô Ong giấu mình gần cửa
Cáo, Gấu, Cọp cùng nhau
Chia đều các lối
Nấp kỹ vào, chuẩn bị sẵn sàng”.
Bày trí xong, Cóc gióng trống
Trống vang, động cả nhà Trời
Trời giận dữ, bầu trời đen kịt
Thần linh hỗn loạn.
Trời sai Gà thị uy
Gà chưa kịp chiến, Cáo cắn cổ đoạn
Trời lại sai Chó bắt Cáo
Gấu đã chờ sẵn, quật chết tươi.
Trời tức giận, sai thần Sét ra
Thần ỷ mình sức lực
Múa tầm sét sáng loà
Bầu trời rực lên ánh sáng.
Nhưng thần Sét mới bước ra cửa
Ong đột nhiên dứt mũi, nhấc cánh
Mắt thần như đổ lửa
Quăng tầm sét bên hiên.
Thần nhảy vào chum nước
Cua giữ chặt, nước phun tung bọt
Thần đau đớn, phôi pha
Mình mẩy ướt sũng.
Cọp chờ đợi từ lâu
Chân tay ngứa ngáy
Thấy thần Sét xuất hiện
Liền vồ ngay, không do dự.
Túng thế, Trời mời Cóc
Vào trò chơi, thảo luận
Cóc biết Trời giận dữ
Lựa lời khôn khéo:
“Dạ, Đức Thượng Đế
Trần gian khô han, đất đai nứt nẻ
Cầu mưa để cứu giúp loài người”.
Nghe Cóc, Trời dịu giọng ngay:
“Ta sẽ cho mưa xuống
Cậu về đi, nhớ rằng
Lần sau cần mưa
Cậu chỉ cần nghiến răng, ta sẽ làm mưa ngay.”
Cóc và đoàn quân hồi hộp
Trở về trần gian ngay thôi!
Nước ngập ruộng đồng
Cóc hạnh phúc, công trạng lớn
Thành công không uổng công sức
Đoàn quân đoàn kết chiến thắng!
Người ta lắng nghe chuyện
Không cần kiện thức, chỉ cần nghiến răng
Là trời sẽ đổ mưa, hạnh phúc đến.
Truyện thơ Cóc và Trời
Tác giả: Bùi Thị Ngọc Điệp
3. Chuyện Vợ Chồng Trương
Chàng Trương và Bóng Đêm là câu chuyện bi kịch về tình yêu và sự hi sinh, lấy cảm hứng từ tác phẩm của Bùi Thị Ngọc Điệp.
Nơi làng Nam Xương xưa
Một gia đình sum vầy
Vợ thương chồng nồng nàn
Trương Sinh là tên anh.
Chồng nóng tính ghen tuông
Vợ Thị Vũ phải lo sợ
Nữ nhân mạnh mẽ lòng
Chịu đựng biết bao giờ.
Tình duyên thử thách nặng
Trương Sinh xa quê hương
Chờ đợi vợ bên thai
Lòng chồng lo bận bồng.
Con già và mẹ già
Thương nhau cảm thấy đau
Nghĩa tình trải qua ngàn
Chồng chiến trận xa xôi.
Chia ly trận đánh dài
Người vợ mang bầu chờ
Thương nhớ đau lòng nhớ
Chồng xa cách khôn nguôi.
Bảo vệ nhà còn trẻ
Vợ hiền với mẹ già
Nỗi lo chồng chiến trận
Mẹ già chịu gánh trọng.
Lâu dần nỗi nhớ chồng
Vợ trung hiếu chờ đợi
Mệt nghỉ mà lòng nhớ
Vẫn nguyên giữ tình thơ.
Bạn bè thị trấn quê
Nói xấu về vợ chồng
Vợ chồng kiên cường mạnh
Yêu thương qua bao giông.
Đêm vắng con mới thức
Vợ bóng tối đèn sáng
Mẹ kể chuyện bên đèn
Con vui sưởi ấm lòng.
Lúc con khóc vài giờ
Mẹ chỉ lên bóng tường
Bảo rằng cha về sớm
Con vui nôn nao lòng.
Bóng đen trên tường nha
Trở thành bạn thân thương
Lòng mẹ vui thắp hương
Bóng chồng làm bạn đường.
Chiến tranh kết thúc
Trương Sinh về nơi nhà
Ngôi nhà không đủ bóng
Vắng bóng mẹ tha thiết.
Mẹ già vẫn chờ mong
Ngày chồng trở về nhanh
Đón bóng con lâu ngày
Mẹ thương, con vui mừng.
Đản bé lên ba tuổi
Chơi với cha vô tư
Chàng Trương nhớ lâu lâu
Bóng bé, lòng buồn ru.
Chàng Trương ôm con bé
Thăm mộ người quấn quýt
Bé khóc cha ôm chặt
Trương Sinh dỗ con ngủ.
Con bé nói lên điều
Chàng Trương nghe run rẩy
Không phải là cha đâu
Chàng Trương bối rối bày.
“Cha Đản đi làm sớm
Khi mẹ nói cha thức
Cha sẽ thức bên đèn
Chờ mẹ về rồi thức”.
Lời trẻ nhẹ nhàng hơn
Làm rơi nước mắt chàng
Nghiệt ngã cuộc đời chàng
Chết vì tình ghen tuông.
Nghĩ mãi ông trời ơi
Chưa kịp xin lỗi vợ
Con thơ mồ côi cha
Chàng trở thành bóng tối.
Ngày nào mưa rơi lệ
Chàng ôm con giữa đêm
Khóc vì tình dằn vặt
Bóng đen trên bức tường.
Lòng chàng khôn nguôi lửa
Chết vì tình cảm đau
Trên bờ sông Hoàng Giang
Miếu thờ chàng huyền bí.
Câu chuyện Chàng Trương và Bóng Đêm
Truyện thơ cổ tích Việt Nam
Tác giả: Bùi Thị Ngọc Điệp
4. Huyền thoại Nàng tiên Ốc
Huyền thoại Nàng tiên Ốc là câu chuyện kỳ bí về một nàng tiên xuất hiện từ vỏ ốc, được thể hiện qua những từ ngữ đặc sắc của nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn.
Ngày xửa ngày xưa, bà lão nghèo
Bắt ốc mò cua, cuộc sống teo tóp
Một ngày bèn bắt được điều lạ thường
Một con ốc xinh tươi, vỏ lấp lánh
Khác biệt rõ ràng, bà yêu thương không bán
Thả vào chum nước, đi làm chăm chỉ.
Trở về, ngạc nhiên bởi sự thay đổi:
Sân nhà sạch bong, lợn đều no
Bàn ăn thơm phức, rau cỏ xanh tươi
Bà kinh ngạc, quyết tâm khám phá
Bắt gặp nàng tiên từ vỏ ốc bước ra.
Bà giữ kín bí mật, âm thầm quan sát
Đêm đến, vụt vùi vỏ ốc xanh
Nàng tiên hiện hình, tinh nghịch đáng yêu
Bà giữ chặt, không để chui vào
Mẹ con sống hạnh phúc, yêu thương vô biên.
Tác giả: Phan Thị Thanh Nhàn
5. Phiêu lưu trên mặt đất
Phiêu lưu trên mặt đất là truyện thần thoại của dân tộc Lô Lô, kể về những khám phá to lớn và lòng hăng hái chinh phục thiên nhiên của người xưa được thể hiện qua từ ngữ đặc sắc.
Thời xa xưa, từ bao giờ…
Người lão không nhớ rõ
Mấy nghìn đời trôi qua
Thời xa xưa, đời chẳng biết
Người trẻ không thể hiểu
Mấy vạn năm, nghìn năm
Loài người và mặt đất
Chung sống và chung bước
Trên núi cao mạnh mẽ
Uống nước từ lòng đá
Mặt đất và con người
Chung sống và chung hành trình…
… Bầu trời chưa phẳng lịch
Mặt đất còn lắc lư
Cần đi làm phẳng mặt
Bắt trâu, sừng cong
Chọn trâu sừng dài
Đẻo trâu cái ách
Đục lỗ ách trải dây
Đất dẻo làm dây cày
Thừng dài làm dây bừa
Trâu cày, bừa mặt đất
Không quan trọng vất vả
Mục tiêu làm phẳng mặt
Người tìm hang Chuột Chũi
Gọi hắn, râu rung:
“- Trong lòng đất mỗi ngày
Tôi chưa thấy trời đâu!”
Người lại tìm Cóc, Ếch
Đứa lưỡi nhìn ngồi
Đứa kêu ộp oạp:
“- Chân tay chẳng dài ra
San mặt đất thế nào?
Hãy để chúng tôi hét lên
Để trời đổ nước mưa xuống!”
Mọi cố gắng đều vô ích
Người đoàn kết hành động
Nhiều sức một lòng
San mặt đất trở nên phẳng
Nhiều đôi bàn tay chung tay thực hiện
Phiêu lưu trên mặt đất…
Phiêu lưu trên mặt đất – Truyền thuyết dân tộc Lô Lô
Chọn lọc thơ văn Việt Nam, Tập VI, NXB Văn học – 1979
Nguồn: Văn học 6, tập 1, trang 16, NXB Giáo dục – 2001– TheGioiCoTich.Vn –
6. Hành trình của Hoa mào gà
Hành trình của Hoa mào gà do tác giả Phạm Thị Hồng Thu viết, kể về hành động đẹp của gà Mái Mơ, nhường chiếc mào đỏ xinh xắn cho bạn. Bài thơ giáo dục trẻ em về lòng quan tâm và sẻ chia với những người thân yêu và bạn bè xung quanh. Mái Mơ không chỉ tặng mào mình có, mà còn nhận được niềm hạnh phúc trong tâm hồn khi giúp đỡ người khác. Đó là giá trị thực sự của tình thương.
Gà Mơ với chiếc mào đỏ
Xinh đẹp, nền nã
Không chú trách móc
Say mê kiếm mồi.
Bất ngờ thút thít
Mái Mơ quan tâm
Vỗ về hỏi thăm:
– Bạn sao buồn vậy?
Cây xanh quả ngọt
Mơ quyết tặng hết
Mào đẹp cho cây
Mừng cây xanh tươi.
Hành động tuyệt vời
Phải không bé yêu?
Yêu thương không hết
Đón nhận nhiều nhiều!
Tác giả: Phạm Thị Hồng Thu
7. Hành trình của Mèo Simba
Hành trình của Mèo Simba là bài thơ của Thanh Hào, lấy cảm hứng từ câu chuyện nổi tiếng về mèo mào gà. Thanh Hào sáng tạo thể hiện sự tích này dưới dạng truyện thơ cổ tích.
Một ngày Mèo Simba
Lang thang trong rừng cây
Đến bên bông hoa mào
Ngơ ngác nhìn không chớp.
Đột nhiên Mèo la lên:
Lạ thật các bạn ơi!
Có ai lấy mào tôi?
Cắm lên cây này sao?
Tác giả: Thanh Hào
Lời thơ đơn giản, hấp dẫn đối với các bé, tả lại tâm trạng sửng sốt, thắc mắc của Mèo Simba khi nhận ra chiếc mào xinh xắn của mình được cắm lên cây hoa mào.
8. Hổ Lửa hùng chiến
Hổ Lửa hùng chiến là câu chuyện ngụ ngôn của La Phông-ten, trong bản dịch của Nguyễn Minh, tôn vinh vai trò lãnh đạo thông minh biết kết hợp khả năng đặc biệt của từng cá nhân.
Hổ Lửa bàn kế hoạch chiến đấu
Muốn tỏa sáng trên chiến trường
Nhỏ hay to, yếu hay mạnh
Mỗi người theo đuổi ước mơ:
Voi vận tải chở quân
Phải mạnh mẽ như voi trong trận chiến.
Công tác đồn, Gấu phải hành động kịp thời,
Cáo nghĩ ra nhiều chiến thuật tính toán.
Mẹo lừa địch, cần sự khôn ngoan của chú Khỉ…
Bỗng nảy ra ý tưởng từ ông Vua:
“Người ta nói như Lừa
Ngần ngại như Thỏ Đế, đều cần sử dụng.”
“Không! – Vua nói – Tôi sử dụng cả hai!
Loại bỏ những không đồng lòng
Anh Lừa lo chuyện vận chuyển hàng hóa
Thỏ chạy nhanh, chuyển đồ liên tục.”
Điều binh, chỉ huy tinh anh
Chọn người phù hợp cho mỗi nhiệm vụ.
Truyện ngụ ngôn La Phông-ten
Nguyễn Minh dịch